ЖОСПАР
Кіріспе 2
I. Азаматтық құқық қатынастарының түсінігі және ерекшеліктері 5
ІІ. Азаматтық құқық қатынасының элементтері 7
ІІІ. азаматтық құқықтардың туындау негіздері және олардың тоқтатылуы
Субъективті азаматтық құқықтар. Құқықтарды саралау. 19
IV. Құқықтарды қорғау 21
Қорытынды 26
Қолданылған әдебиеттер тiзiмi. 27
Кіріспе
“Адамзат дамуының бүкіл тарихи тәжірибесі мемлекеттің
алға басуы және тұрақты өсуі жүзеге асырылатын қажетті
шарттардың бастауында, оның ұлтының қауіпсіздігі мен
мемлекеттің сақтаулы тұрғанына куә. Бостандық пен
тәуелсіздікті жеңіп алу жеткіліксіз, оны табанды
түрде қорғап, нығайтып, ұрпақтарға қалдыру қажет”.
( Н.Ә.Назарбаевтың Халыққа деген жолдауынан үзінді).
Жиырмасыншы ғасырдың соңы қазақ халқына зор табыс, жақсылық–жаңалықтарымен
Егемендік пен тәуелсіздікке ие болған Қазақстан бүгінгі таңда
Қазақстан Республикасының егемендік пен тәуелсіздікке ие болуы, реттеудің
Жаңа қоғамдық қатынастардың орнығуы олардың құқықтық қамтамасыз етілуінің
Сонымен қатар, юриспруденция саласындағы болуға тиіс жаңартулардың бүкіл
Қазақстан Республикасының тәуелсіздікті алу жылдарындағы құқықтық реформаға талдау
Сонымен қатар Қазақстанның 1994 жылдың 27 желтоқсанында Азаматтық
Жаңа Азаматтық кодексті қоғамдық қатынастардың аса тиімді реттеушісі
I. Азаматтық құқық қатынастарының түсінігі және ерекшеліктері
Азаматтық құқық нормаларының талаптарына сәйкес туындайтын және бұл
Азаматтық құқық ең алдымен заттық қарым-қатынастарға назар аударады,
құқық қатынастары - құқық нормаларымен реттелетін қоғамдық қатынастар.
Ал осы азаматтық құқық қатынастарын реттеуге Азаматтық кодекстің
Адамдар өз өмірінде және әрекет үстінде үнемі әрқилы
Заңды тұлғалардың барлық істері де нақ жаңағыдай Азаматтық
ІІ. Азаматтық құқық қатынасының элементтері
1. Құқық қатынастарын сөз еткенде, оны талдағанда біз
Құқық қатынастарына қатысушылардың арасында белгілі бір байланыс орнайды,
Сол қатынаста құқықтар мен міндеттер не нәрсеге (мүліктік
Сөйтіп, құқық қатынастарына төмендегідей элементтер тән болады: субъектілер
2. Осыған орай құқықтың жалпы теориясының бір мәселесіне
Біз күнделікті өмірде әңгіме үстінде "Менің меншік құқығым
Әрбір құқық қатынасында қатысушының бірінің субъективті құқығына екіншісінің
3. Заңдылық фактісінің түсінігі. Азаматтық құқық нормалары өздігінен
Азаматтық кодексте сату-сатып алу, жалдау, мұра қалдыру және
Заңдылық оқиғалар. Кейбір заңдылық фактілер осы фактілер нәтижесінде
Заңдылық әрекеттер. Заңдылық салдар, яғни белгілі бір құқық
Заңда, заңдылық салдары бар деп табылатын әрекеттердің мазмұны
Заңды және заңсыз әрекеттер (құқыққа сыйымды және құқыққа
Мәмілелермен қатар, тікелей құқық және міндет туындасын деген
Кейбір әрекеттер құқық тәртібінде тыйым салынғандықтан ғана, яғни
4. Заттар — азаматтық құқық қатынастарының объектілері.
Азаматтық құқық қатынастарының объектілері деп заттарды (мүлік және
Заттар Азаматтық айналымдағы қатысына орай шектеулі айналым қабілеттігіне
Сонымен, Азаматтық заң кейбір заттарды Азаматтық айналымнан шығарып
Заттарды бөлінетін және бөлінбейтін деп жіктейді. Бөлінетін заттар
Заттар құқық қатынастарында жекеше белгіленген және тектес қасиеттеріне
Заттар қозғалмалы және қозғалмайтын болып бөлінеді. Оның қозғалмайтынына
Қозғалмайтын мүлікке берілетін құқық мемлекеттік тіркеуден міндетті түрде
Кәсіпкерлікке пайдаланылатын кәсіпорын мүліктік кешен ретінде мүліктің (заттың)
Қосалқы зат және басты зат. Дербес пайдалануға келмейтін,
Жаңа Азаматтық кодекс Азаматтық құқық объектілерінің тізіміне жануарларды
Сондай-ақ жануарға "қатал қарау — аямаушылық" дегенге орай
Затқа ақша, валюталық құндылықтар, сондай-ақ құнды қағаздар жатады.
Валюта құндылығына қымбат бағалы металдар, қымбат бағалы тастар,
Құнды қағаздар да зат делінеді. Құнды қағаз дегеніміз
Ол белгіленген және міндетті өлшемдерді (реквизитті) сақтай отырып
Құнды қағаздарды бір тұлғадан екіншісіне беруге болады. Бұл
Қазіргі кезде құнды қағаздың негізгі түрлері деп кеңінен
Құнды қағаз ретінде облигация оны шығарушы (көбіне көп
Құнды қағаздар мынадай үш түрге бөлінеді: атаулы, ордерлік
Құнды қағаздарды шығару (эмиссия) тәртібі мен оны ұйымдастырып
ІІІ. азаматтық құқықтардың туындау негіздері және олардың тоқтатылуы
Азаматтық заңдардағы құқық нормалары өзігінен азаматтық қатынастарды туындата
IV. Субъективті азаматтық құқықтар. Құқықтарды саралау.
1. Біз жоғарыда айтып өткеніміздей, субъективті азаматтық құқықтар
Абсолюттік азаматтық құқық мазмұны жағынан қарама-қарсы тұрған арақатысты
Екінші саралау азаматтық құқықты заттық және міндеттемелік деп
Енді саралаудың үшінші түріне келейік: мұнда құқық мүліктік
V. Құқықтарды қорғау
Құқықтарды қорғау туралы арнайы 9-11 баптар бөлінген. Біз
Бұзылған немесе дауға түскен азаматтық құқық сотпен қорғалады.
Құқықты тану. Бұл жағдайда сот кімнің дұрыс, кімнің
Бастапқы жағдайды қалпына келтіру және құқықты бұзатын немесе
Залалды өтеу. Егер тараптарға оның құқығын бұзу арқылы
Міндетті заттай орындатуға ұйғарым шығару. Жәбірленушінің көбіне-көп өз
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің жаңа нұсқасы бұрынғы кеңес
Азаматтық кодекс материалдық емес игілікті, мүліктік емес құқықты
Моральдық залалды өтеу. Моральдық залал деп азаматтардың материалдық
Ар-намысты, қадір-қасиетті және іскерлік беделді қорғау. Азамат пен
Егер мұндай мағлұматтарды кім таратқаны белгісіз болған күннің
Енді тағы бір тәсіл — өзін-өзі қорғауға тоқтала
Қорытынды
Жоғарыда айтып өткендерді және қолданылып жүрген азаматтық заңдарымызды,
Қолданылған әдебиеттер тiзiмi.
Қолданылған нормативтiк актiлер тiзiмi:
Қазақстан Республикасының Конституциясы
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі
Қолданылған арнайы әдебиеттер тізімі:
1. Е.Абиль История государства и права РК с
2. Ғ. Сапарғалиев «Қазақстан Республикасының Конституциялық құқығы» А.
3. Баймолдина З. Х. «Гражданское процессуальное право Республики
4. Төлеуғалиев Б. Азаматтық құқық. Жалпы бөлім. 1
5. Азаматтық құқық пәнінің лекциялық дәптері.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, Алматы, Жеті Жарғы, 2004
Төлеуғалиев Б. Азаматтық құқық. Жалпы бөлім. 1 том.
Төлеуғалиев Б. Азаматтық құқық. Жалпы бөлім. 1 том.
Ғ. Сапарғалиев «Қазақстан Республикасының Конституциялық құқығы» А. «Жетi
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, Алматы, Жеті Жарғы, 2004
Төлеуғалиев Б. Азаматтық құқық. Жалпы бөлім. 1 том.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, Алматы, Жеті Жарғы, 2004
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, Алматы, Жеті Жарғы, 2004
27