Жоспар
1 бөлім. Нейропсихологияның зерттейтін пәні мен
1.1. Нейропсихология ғылымының зерттейтін пәні.
1.2. ЖПФ және оның мидағы механизмі,
1.3. Нейропсихология ғылымының атасы Лурия.
1.4. Нейропсихология бағыттары.
2 бөлім. Нейропсихология ғылымының басқа ғылымдар
2.1. Нейропсихология ғылымдар арасындағы маңыдылығы.
Қорытынды
Әдебиеттер
Кіріспе
Нейропсихология – бас миының локальды зақымдануына
Нейропсихология – медицинада нейрохирургия, неврология саласы
Теориялық тұрғыда – оның пәні мидың
Ал, практикалық тұрғыда оның пәні -
Нейро ұғымы – «жанның мидағы өкілдігі»
1 бөлім. Нейропсихологияның зерттейтін пәні мен
1.1. Нейропсихология ғылымының зерттейтін пәні.
Нейро ұғымы – «жанның мидағы өкілдігі»
1) Антропопсихизм теориясы бойынша психика дегеніміз
2) Биопсихизм теориясы – психика кез
3) Нейропсихизм теориясы – егер нерв
1.2. ЖПФ және оның мидағы механизмі,
Нейропсихология – жоғарғы психикалық функцияның механизмі
Психика ауруларын немесе психикалық функцияның бұзылуын
Дизонтогенді – көптеген ғылым салалары зерттейді.
Нейропсихологияда – дизонтогенді зерттеу пәні етіп
1) Мидың белгілі бір зонасының жоғары
2) Мидың локальды зақымдануына себепші болған
3) Локальды емес дифузды ми зақымдануы
Тілдік және тілдік емес жоғары психикалық
Жоғары психикалық функцияның тілдік емес бұзылуын
1.3. Нейропсихология ғылымының атасы Лурия.
Нейропсихология дамуына А.Р.Лурия ерекше үлес қосты.
Қазіргі кезде нейропсихология түрлі жолдармен дамып
Адамның жас ерекшеліктеріне байланысты жоғары психикалық
А.Р.Лурияның нейропсихологиясы Л.С.Выготскийдің жалпы психологиялық мектебіне
А.Р.Лурия нейропсихологиясы бағыттары:
- клиникалық, эксперименталды, реабилитационды нейропсихология.
- психофизиологиялық бағыт.
- балалық шақтың нейропсихологиясы.
- қарттық шақтың нейропсихологиясы және норманы
Әр бағыттың өзіне тән мақсаты мен
Нейроғылым бағыттарынан Лурия нейропсихологиясының тағы екінші
Нейропсихология ғылымында тек балалардың ғана патологиясы
Лурия еңбегінде нақты зерттеулерді қажет ететін
Тілдің бұзылуын нейропсихологияда, нейролингвистикада да қарастырады.
1) Парадигматикалық тіл операциясының бұзылуымен байланыстырады.
2) Мидың алдыңғы бөлігімен жүзеге асырылатын
Мұндай психикалық іс-әрекеттің психологиялық құрылымын нейропсихология
Басқа нейропсихологиялық мектептерден үшінші бір айырмашылығы
1.4. Нейропсихология бағыттары.
Нейропсихологияның бөлімдерін 1987 жылы нейропсихология деп
1. Балалар нейропсихологиясы. Л.С.Цветкованың «Актуальные проблемы
Бірінші мақсаты – жоғарғы оқу орнының
Екінші мақсаты – жаңа тұрғыдан баланы
Артта қалушы балаларға көмек беру;
Үшінші мақсаты – балалық шақ нейропсихологиясы
Тәжірибеде балаларды зерттеу жүйесінде және оған
А.А.Ухтомский (Собрание сочинений в 5 т.
ЖПФ күрделі іс-әрекет формасына ие екендігін
Балалық шақ нейропсихологиясы ғылыми пәні бар
Қазіргі кезде нейропсихология алдында тұрған бірнеше
Бірінші мәселе – балалардың психикалық іс-әрекеттерінің
2. Клиникалық нейропсихологияның міндеті – белгілі
3. Экспериментті нейропсихологияның міндеті жоғарғы психикалық
Мысалы:
ЭЭГ – электро-энцефалографикалық зерттеу.
КТ – компьютерлік томаграфия.
ЯМР – ядролық магниттік резонанс.
МРТ – магниттік резонанстың томаграфиясы.
ПЭТ – позитронды эмициондық томаграфия.
Эксперименттік нейропсихология нәтижесінде – мынадай нәрселер
4. Нейрореабилитация – бұл саланы Москваның
Нейрореабилитация – емдік қалыпқа келтірумен ғана
Жас ерекшелік нейропсихологиясы (балалық шақ немесе
Этиология – белгілі бір құбылыстың, ауру
Клиника – адамның симптомдарының жиынтығын белгілейтін
2 бөлім. Нейропсихология ғылымының басқа ғылымдар
2.1. Нейропсихология ғылымдар арасындағы маңыдылығы.
Нейропсихология – пихология ғылымы саласынан өзінің
Психология – психикамен тікелей байланысты, бірақ
Нейропсихология ғылымының жас саласы болып есептелінеді.
неврологиялық;
психологиялық;
Осы ғылымдардың ең қажеттілігі детальдарын
Сонымен қатар адам жанның қай жерде
Ал бүгінде бұндай түсініктерді метафизикалық деп
Кейінірек отандық психолог – ғылымдардың ал
Мен жайлы пәндә және нейропсихология.
Нейропсихология ненін зерттейді.
1. Нейропсихология психологиялық құрылым мен ми
- ВПФ - ның тілсіз түрін
- тілдік функцияларды.
2. Коррекциялық қалыптастыру жұмыстарын тіл функциясының
- даму процесінде;
- Өсу кезеңінде танысу кезеңінде.
3. Мидың зақымдануына байланысын ВПФ мен
- локальдық;
- диффузиондық;
- пәнаралық байланыстарда (нерв жолдарының өтімділігін
Басқа ғылымдар үшін маңызы.
Неврология мен психиатрия үшін.
Нейропсихология есептеуге мүмкіндік береді:
аурулардың ауру белгілерін анықтау мен емдеу
Бас миының құрылысы мен қабығының треңдігінің
- Есептің ми механизмдері мен байланыс
Дефектология үшін.
Нейропсихология рұқсат етеді немесе көмектеседі.
Даму механизмдерінің даму ерекшеліктерін анықтауға.
Диагностиканың әдістердің есептерін ұлғайтуға.
- Жарақат алған адамдағы дефекттің деңгейін
Нейропсихологиялық терминдер
Дизатрия – мишығы зақымдалған адамның әдеттегідей
Афазия – латериялды зақымдану процесінде ішетін
Гиперфагия – гиперталамустың орта аймағы зақымданғанда
Дисэквиливибирация – мишық алынып тасталған кезінде
Хорея – адамдардың қыртысты түйіндерінің бұзылуына
Қорытынды
Нейропсихология пәні – адамның жоғарғы психикалық
Пайдаланылған әдебиеттер
Семирницкая Э.Г. Мозг человека и психические
Лурия А.Р. Нейропсихология. 1975.
Хомская С.Д. Нейропсихология. 1987.
Цветкова Л.С. Методика нейропсихологической диагностики детей.
Основы нейропсихологии. Т.Г.Визель. М., 2005.
Выготский Л.С. Развитие высших психических функции.
Актуальные проблемы нейропсихологии детского возраста. М.,
Хрестоматия по нейропсихологии. (Под ред. Е.Д.Хомской).
А.Л.Сиротюк. Нейропсихологическое и психофизиологическое сопровождение обучения.
Выготский Л.С. Развитие высших психичеких функции.
Лурия А.Р. Высшие корковые функции человека.
В.М.Астапов. Введение в дефектологию с основами
А.Р.Лурия. Высшие корковые функции человека и
А.Г.Маджуга, А.О.Шоманбаева. Курс лекции по нейропсихологии.
20
Қаттық шақ нейропсихолгиясы
Балалық шақ нейропсихолгиясы
Нейрореабилитация
Эксперименталь-дық нейропсихолгиясы
Клиникалық нейропсихолгиясы
Даму нейропсихолгиясы
Нейропсихология ғылымының бағыттары