Курстық жоба. №12 участок
Топырақ қабаттары, м Топырақ суының деңгейі, м Құнарлы
Құнарлы қабат қалыңдығы суглинок глина песок
0.2 2 1.5 1 45 4 жаз апрель
Қазаншұңқырдың тереңдігі (а)=60
ені (в)=35
алаңның өлшемі:300мх300м
Мазмұны
Кіріспе........................................................................................................................4
Алғашқы мәліметтер.................................................................................5
Негізгі мәліметтер және жоба құрамы .....................................................6
1. Жер жұмыстарының көлемін есептеу................................................................7
1.1 Табиғи бет белгілерін анықтау.................................................... ..................8
1.2 Нөлдік белгілерді анықтау...................................................... ......................11
1.3 Жобалық белгілерді анықтау.........................................................................12
1.4 Жұмыстық белгілерді анықтау........................................................................
1.5 Нөлдік жұмыстар сынығын құрастыру...........................................................
1.6 Тегістеу кезіндегі топырақ көлемінің ведомостісі.........................................
1.7 Тегістеу кезіндегі қосымша жұмыстар көлемін есептеу...............................
2. Топырақты тегістеудегі топырақ ауыспалылығының орта қашықтығын анықтау
3. Ойманы өңдеудегі (қазаншұңқыр немесе ұзын ор) негізгі
4. Жұмыс өндірісі үшін механизм комплектісін таңдау......................................17
4.1 Құрылыс алаңын тегістеу механизмі...............................................................
4.2 Ойма (қазаншұңқыр немесе ұзын ор) өңдеу механизмдері...........................
4.3 Жер жұмыстарының құрамы мен қолданылатын механизмдер (кесте)
5.Қажетті ресурстарды есептеу мен жұмыс ұйымдастырылуы..........................19
5.1 Жұмыс калькуляциясын құрастыру................................................................
5.2 Жұмыс өндірісінің графигі, қажетті механизмдер ведомостісі...................
6.Негізігі механизм комплектісінің техникалық – экономикалық дәлелденуі ..21
7. Жер жұмыстарының технологиясы мен ұйымдастырылуы ...........................22
7.1 Ойманы өңдеу ..................................................................................................
7.2 Экскаватор қазым түрлері...............................................................................
7.3 Ойманы өңдеу..................................................................................................
8. Экскаватордың пайдалы өнімділігін мен автосамосвалдың санын есептеу...24
8.1 Қысқы жағдайдағы жұмыс өндірісі..................................................................
9. Жұмыс өндірісінің технологиялық схемалары...................................................
9.1 Тегістеу жұмыстары.........................................................................................
9.2 Топырақты қопсыту, қабаттап кесу, жылжыту.............................................
9.3 Топырақты төгу, тегістеу мен тығыздау......................................................
9.4 Іргетас қуыстарын қайта көму..........................................................................
10. Жер қазып – тасымалдайтын машиналардың пайдалы өнімділігін
11. Жер жұмыстары өндірісіндегі қауіпсіздік .......................................................
12. Жер жұмыстарының сапасын бақылау..............................................................
Қорытынды...............................................................................................................25
Қолданылған әдебиеттер тізімі..............................................................................
Кіріспе
Құрылыста жер жұмыстарының алатын уақыты мен көлемі көп.
Жер жұмыстарын жобалау алдында учаскенің рельефін ,
Құрылыс салатын жер тегіс болмауы мүмкін. Сондықтан ол
Құрылыс алаңын тегістеудің негізгі мақсаты — әр түрлі
Тегістеу жер жұмыстарына топырақты бір учаскелерден қазып алып,
Ойпаң учаскелердегі алаңдарды тегістеу жұмыстарын комуникациялар және ірге
Жер жұмыстарын орындағанда механизмдерді қолданамыз. Механизмдер жұмысты тездетеді,
Механизмдерді таңдағанда жұмыс көлемін , топырақ құрамын, топырақты
Құрылыс жұмыстары кезінде тасқынды әдісті қолданған тиімді.
Тасқынды әдіс- құрылыстың өзіндік құнын кемітеді, еқбек өнімділігін
Курстық жоба барысында жер жұмыстарын орындауды неден
Алғашқы мәліметтер
Құрылыс салатын жерге жер жұмыстарын жүргізу керек. Жер
Біз бұл жұмыстарды орындағанда кешенді механизмдерді қолданамыз.
Осы курстық жобада қолданылған механиздердің түріне сипаттама берейік:
Негізгі жер қазатын машиналарға бір және көп шөмішті
Қүрылыста өзінің қопсыту қабілетінің және жоғары өнімділігі арқасында
Экскаватордың, жүмыс істейтін алаңы көлік құралдары тұратын және
Тік күрекпен жабдықталған экскаваторлар өзінің тұрақты
Тік күректі экскаваторлар өзініқ түрақты орнынын деңгейінен төмен
Тік курекпен жабдықталған экскаваторлардың қазымдарының негізгі түрі болып
Маңдайша қазымдар өтістің еніне байланысты тар (өтіс ені
Тік маңдайша қазымды қолданғанда
Мөлшері едәуір шұңкырларды қазғанда (ені 3,5R артық) бүйірлі
Скреперлерді жер жұмыстарын орындау үшін пайдаланады және келесі
Топыракты скрепермен тілу үш тәсілмен орындалады:
Дағдылы тәсілді қолданып топырақты тілу шөмішті толтыру уакыты
Тарақты тәсіл дағдылы тәсілмен салыстырғанда шөміштіқ толуын жақсырақ
Қабырға-шахмат тәрізді тәсілді қолданғанда жоңқанын қимасы тікбұрышты және
Бульдозерлермен топырақты тілу, тасу, түсіру операцияларын орындау үшін
Топырақты бульдозерлермен тілу мынадай улгілері бойынша орындалады: тікбүрышты,
Тікбұрышты үлгімен топырақты тілу бульдозер еңіске қарай жүргенде
Жер жұмыстарын атқару жобасын жасау үшін негізгі мәліметтер:
құрылыс ауданы және гидрологеологиялық жағдайлар;
артық топырақты тасымалдау қашықтығы және дәрежесі;
жұмыстың басталу және аяқталу мезгілі;
жұмыс өндірісінің ерекше жағдайлары (қысқы немесе ыстық климатты
Жер жұмыстарын атқару жобасының түсініктемесінде территориясының инженерлік дайындығы,
Жобаның графикалық бөлімінде мыналар көрсетілуі керек: көлденең сызықтарымен,
1. Жер жұмыстарының көлемін есептеу
Жер жұмыстары кешенді процесс болып саналады. Оның құрамына
Осы жұмыстардың барлық түрі олардың көлемдеріне байланысты негізгі
Негізгі және косымша жұмыстар біржолата көлемін есептеп және
1.1 Табиғи бет белгілерді берілген жер бедерінде интерполирлеу
Қара нүктені анықтау формуласы
әлде
1. 8.
2.
3.
4
5.
6
7
8.
9.
1.2 Нөлдік белгісін анықтау шаршы призмалар тәсілімен жүргізілетін
(1.2)
мұнда, Н1 – үлкен шаршы төбесінің табиғи белгілері;
1.3 Жобалық белгілерді анықтау үшін қажетті еңіс жасау
Жобалық белгі келесі формуламен анықталады:
(1.3)
1.
2.
4.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
1.4 Шаршы төбелерінің жұмыстық белгілері келесі формуламен анықталады:
(1.4)
Осы формула арқылы есептегенде шыққан «+» топырақты төгеміз,
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
1.5 Нөлдік жұмыстар сынығы жұмыстық белгілер бойынша (таңбалары
1.L=3,2∙1,298=4,154
2.L=3,2*0,408=1,3
3.L=3,2*(-0,482)=-1,542
4.L=3,2*(-1,342)=-4,29
5.L=3,2*1,338=4,282
6.L=3,2*1,278=4,089
7.L=3,2*(-1,302)=4,166
8.L=3,2*1,318=4,217
9.L=3,2*0,438=1,402
10.L=3,2*(-0,442)=-1414
11.L=3,2*(-1,312)=-4.198
Бұл құлама шамаларын жұмыстық сызбада үлкенірек масштабта аламыз.
Жұмыстық сызбадағы пайда болған фигураларды нөмірлеп, олардың түрін,
1.7 Қосымша жұмыстар көлемін анықтау:
-құнарлы қабат ауданы:
-құнарлы қабаттың кесілу көлемі:
-қатты топырақтарды қопсыту:
-төгілген топырақтарды қабаттап нығыздау:
2.Топырақты тегістеудегі топырақ ауыспалылығының орта қашықтығын анықтау және
Әрбір үйінді мен ойынды фигураның ауырлық ортасы анықталғаннан
Топырақ таратылуы циклмен жүргізіледі. Бұл цикл келесі операциялардан
матрица бойынша баған мен жолдың 2 аз аралық
осы табылған үлкен айырым мәнінің бағанында немесе жолында
содан кейін осы торға жеткізіледі, топырақ саны жеткізілу
Егер қажеттілік көлемі V(ү.қаж.)≤V(о.қаж.) болса, онда қажеттілік толық
Егер V(ү.қаж.)≤V(о.қаж.) болса, онда барлық топырақ алынады да,
Әрбір цикл бойынша 1 ғана жеткізілу орындалады, одан
Осы тапсырманы орындағаннан кейін біз топырақ массасын тиімді
мұнда, Vв(н)- қазынды көлемі
Vij - үйінді көлемі
lij –әр фигураның ауырлық центрі арасындағы үйінді мен
3. Ойманы өңдеудегі қазаншұңқырдың негізгі жұмыс көлемін анықтау
Қазаншұңқыр бұрышындағы табиғи бетінің белгілерін тапқаннан кейін қазаншұңқыр
Н – берілген тереңдік
Қазаншұңқыр тереңдігі:
1.
2.
3.
4. Орташа жұмыс нүктесі
мұнда, n – нүкте саны
Қазаншұңқырдың өлшемдері:
мұндағы: - үстіңгі ұзындық,
- үстіңгі ені
- астыңғы,
- астыңғы;
m – коэфициент, топырақ пен тереңдігіне байланысты таңдалады
Қазаншұңқырдың көлемі мына формуламен анықталады:
мұнда h — орта тегістік белгісімен қазаншұңқырдың
3.1 Қосалқы жұмыстардың көлемін анықтау:
Жазғы жағдайда құрылыс алаңы бойынша құнарлы қабатты кесу
Қазан шұңқырды өңдеу кезінде барлық топырақ құрылыс алаңының
Жалпы нығыздау көлемінен жинақталатынконструкция жақын арада қолиен нығыз.ы
4. Жұмыс өндірісі үшін механизм комплектісін таңдау
Жер жұмыстарын атқару процесі топырақты өңдеу, оны тасымалдау,
Жер жұмыстары технологиялық параметрлері бойынша өзара үйлестірілген машиналар
Жинақ құрамына экскаватормен бірге көлік кұралдары, ка-занщұңқырдың түбін
Скрепер жинағы топырақты өңдеу, ауыстыру және тегістеу үшін
Бульдозер жинағы топырақты өңдеу, ауыстыру және тегістеу үшін
Жұмыс тәсілін және машиналардың үйлесімді жинақтарын таңдау топырақ
Әр вариантқа жетекші машинаның типтік өлшемі таңдалады. Сонымен
Жетекші және іріктелінетін машиналарды талдау алдыңғы технологияға сүйене
3-ші.кесте. Жер жұмыстарының
Жұмыс құрамы Механизмдер Сипаттамасы
Алаңды тегістеу
1.Құнарлы қабатын алу мен
тасымалдау Бульдозер ДЗ-28
(533) Трактор маркасы
Т-100
2.Скрепер үшін 2 топты топырақты алдын-ала қопсыту. Тіркелмелі
ДТ-75
3.Алаңды тегістеу (қабат бетін алу,тасымалдау және үю)
4.Төгілген топырақты тығыздау Тіркелмелі скрепер ДЗ-30
ДЗ-480 Трактор маркасы
Т-100
Қазаншұңқырды өңдеу, топырақты төгу мен тығыздау
1.Топырақтың құнарлы қабатын алу Бульдозер ДЗ-28 Трактор маркасы
Т-100
2.Топырақты транспортқа төгу Экскаватор ЭО-6121 Шөміш сыйымдылығы 1,8м3
3.Топырақты тасымалдау Автосамосвал
КрАЗ 256Б Жүк көтергіштігі 11т, кузов сыйымдылығы 8,5м3
4.Іргетас қуыстарын,
қазаншұңқырларды қайта көму Бульдозер ДЗ-28 Трактор маркасы
5.Төгілген топырақты механикалық түрде тығыздау ИЭ-4502 350x450
Жұмыстың механизация жинағының нұсқалық жобалануы
Т-100 маркалы тракторға тіркелген ДЗ-30 маркалы скрепер:
а) жұмыс ұзақтылығы:
б) өндірістің еңбек сыйымдылығы:
в) жұмыстың өзіндік құны:
г) негізгі қордың меншікті капиталдық салымы:
д) келтірілген шығындар:
II. ДЭТ-250 маркалы тракторға тіркелген ДЗ-20 маркалы скрепер:
а) жұмыс ұзақтылығы:
б) өндірістің еңбек сыйымдылығы:
в) жұмыстың өзіндік құны:
г) негізгі қордың меншікті капиталдық салымы:
д) келтірілген шығындар:
III. Т-180 маркалы тракторға тіркелген ДЗ-33 маркалы скрепер:
а) жұмыс ұзақтылығы:
б) өндірістің еңбек сыйымдылығы:
в) жұмыстың өзіндік құны:
г) негізгі қордың меншікті капиталдық салымы:
д) келтірілген шығындар:
4-ші кесте. Нұсқаның техникалық-экономикалық көрсеткіштері
Жұмыс атауы Механизмдер ТЭП
І нұсқа
ІІ нұсқа Т ТР С Ү Ғ
ІІІ нұсқа
Алаңды тегістеу Тракторға тіркелген ДЗ-30 маркалы скрепер 826,5
Тракторға тіркелген ДЗ-20 маркалы скрепер 210,36 210,49 101604
Тракторға тіркелген ДЗ-33 маркалы скрепер 312 312,09 114504
5. Қажетті ресурстарды есептеу мен жұмыс ұйымдастырылуы
5.1 Еңбек және машиналық уақыт шығындарының калькуляциясы әр
Негізгі мөлшер құжаты болып кұрылыс, жинақтау және құрылыс
5-ші кесте.
ЕН и Р бойынша бөлім
ЕН и Р бойынша бөлім
Жұмыс атауы
ЕН и Р-ге сәйкес өлшем бірлігі Саны (жұмыс
адам/сағ
маш/сағ Еңбек ақысы, теңге Звено құрамы, мамандық, разряд
Мөлшер өнімділігі, м3/сағ
Бірлік көлемге Жалпы көлемге бірлік жалпы
1 2 3 4 5 6 7 8
Е2-1-5 Топырақтың құнарлы қабатын алу (І топ)
1000м2
90
0,84
75,6
89
8010 6 разрядты машинист
1190,48
Е2-1-21 Алаңды тегістеу (кесу, тасымалдау, төгу) ІІ топ
100м3
135
0,15
21
0,137
18,50 5разрядты тракторист
6428,57
Е2-1-32 Төгілген топырақты катокпен нығыздау
100м3
30331,53
0,9
27,3
0,082
2,49 6 разрядты маш
1111,05
Е2-1-11
Ойманы транспортқа (үйіндіге) тиеу арқылы ЭО – 6121
100м3
135
2,8
378
2,97
400,95 5 разрядты машинист
357,14
Топырақты автосамосвалмен тасымалдау КрАЗ – 256Б
100м3
135
3,5
472,50
3,71
500,85 6 разрядты машинист
285,71
Е2-1-60 Ойма түбін 0,1м қалыңдықта кесу арқылы тегістеу
100м2
887,2
9,5
8428,40
6,08
5394,18 3 разрядты жер қазғыш
16,02
Е2-1-34 Іргетас ойықтарын қайта көму
100м3
625,3
0,77
481,50
0,70
437,71 5 разрядты машинист
130
Е2-1-59 Механикалық жолмен нығыздау ИЭ
100м2
468,97
1,9
891,04
1,33
623,73 3 разрядты жер қазғыш
52,63
Е2-1-59 Топырақты қол көлемімен нығыздау (қалыңдығы 0,1м)
100м2
18,759
3
56,28
1,92
36,02 2 разрядты жер қазғыш
33,3
6-шы кесте. Жұмыс өндірісінің графигі
ЕН и Р бойынша бөлім
ЕН и Р бойынша бөлім
Жұмыс атауы Жұмыс көлемі Жалпы еңбек сыйымдылығы
адам/сағ
Механизм (марка саны) Звено құрамы, мамандық, разряд саны
1 күндегі смена саны
Мөлшер өнімділігі, м3/сағ
Өлшем бірлігі саны мөлшер Қабылд.
1 2 3 4 5 6 7 8
Е2-1-5 Топырақтың құнарлы қабатын алу (І топ)
1000м2
90
75,6
ДЗ-28
6 разрядты машинист
1
Е2-1-21 Алаңды тегістеу (кесу, тасымалдау, төгу) ІІ топ
100м3
135
21
ДЗ-30, 4 5 разрядты тракторист
1
Е2-1-32 Төгілген топырақты катокпен нығыздау
100м3
30,34
27,3
Д-480, 6 5 разрядты тракторист
1
Е2-1-11
Ойманы транспортқа (үйіндіге) тиеу арқылы ЭО – 6121
100м3
135
378
ЭО-6121, 2 6 разрядты машинист
1
Топырақты автосамосвалмен тасымалдау КрАЗ – 256Б
100м3
135
210
КрАЗ-256Б, 2 6 разрядты машинист
1
Е2-1-60 Ойма түбін 0,1м қалыңдықта кесу арқылы тегістеу
100м2
8,68
82,45
ДЗ-30, 1 3 разрядты жер қазғыш
1
Е2-1-34 Іргетас ойықтарын қайта көму
100м3
11,18
8,61
ДЗ-28 , 4 5 разрядты машинист
1
Е2-1-59 Механикалық жолмен нығыздау ИЭ
100м2
8,39
15,93
ИЭ-4502, 4 3 разрядты жер қазғыш
1
Е2-1-59 Топырақты қол көлемімен нығыздау (қалыңдығы 0,1м)
100м2
2,79
8,39
- 2 разрядты жер қазғыш
1
7-ші кесте.
Механизмдер атауы
Маркасы
саны Негізгі мінездемесі
Бульдозер
Тіркелмелі скрепер
Тіркелмелі тығыздатқыш ДЗ-28
ДЗ-30
Д-480
Тік күректі бір шөмішті экскаватор
ЭО-6121
Автосамосвал
электротаптағыш КрАЗ-256Б
ИЭ-4502
Қазаншұңқырларды тік күрекпен жабдықталған экскаватормен өңдеу
Қазаншұңқырлар жасағанда келесі жұмыс процестері орындалады: жиекке төгу
Қазаншүңкыр өңдеуі топырақты көлік құралына артып тік күрекпен
I—III топтағы топырақтарда жұмыс көлемдері 10 мың м3
Қазаншұңқырлар маңдайша (бойлай) және кабырғалы (көлденеңінен) өтістермен өңделеді.
Қазым биіктігі ең үлкен қазу биіктігінен артық және
, м
R – тік шөмішті эксковатордың вал деңгейіндегі кесу
Rcт – тұрақ деңгейіндегі кесу радиусы, м
ln - экскаватор жүруінің ұзындығы, м
Алаңдарды скреперлермен тегістеу
Скрепер жер қазып-таситын машина ретінде келесі операцияларды орындай
Скрепер тегістеу жумыстарында кең қолданылады. Оларды
Скреперлермен алаңды тегістегенде топырақ өңдеуге келесі үлгілер қолданылады:
Ең тиімді өңдеу аралық тіліммен және шахматқырлы өтістер
Тығыз топырақтарды (III—IV категориялық) өңдегенде скрепер шөмішін толтыру
Өзі жүретін скреперлер топырақты тек итергіш-трактор көмегімен алады.
Скреперлердің алаңды өңдегенде ең тиімді жүріс үлгілері: элипстік,
Скрепердің өнімділігі «сегіздік» және шиыршықты жүрісте элипстік үлгіден
Элипстік үлгімен скреперлер жұмыс істейді, егерде толық тілу
Скрепер шиышықы үлгімен жүргенде топырақты бірден ойманың барлық
Нөлдік сызық бойы едәуір созылыңқы алаңдарда «сегіздік» үлгісін
Алаңдарды бульдозерлермен тегістеу
Топырақты бульдозерлермен өңдеу процесі негізгі
Ауыстыру кашыктығы 40 м дейін келемі 3 мьш
Алаңды бульдозерлермен тегістеу көбінесе екі тәсілімен орындалады: ормен
Ор тәсілімен өңдеу қашықтығы 50 м дейін ауыстырғанда
Ауыстыру қашықтығы 50 м ден көп болса әр
Топырақты қабат үлгісімен өндеу қатар тілімдермен жасалады және
Үйген топырақты механикаландырып тығыздау
Топырақты жасанды тығыздау жер ғимараттарының тұрақтылығын көтеру, шөгуін
Топырақты ең үлкен тығыздау нәтижесіне жететін және оны
Үйлесімді дымқылдықтың шамасынан ауып кетуге
Үйіндінің және алаңдардыың топырағын таптап тегістеу ұсынылады, өйткені
Топырақты тығыздағанда келесі жағдайларды сактау керек:
— топырақ тығыздаушы машиналар өнімділігі жер қазушы және
— салынатын қабат қалыңдығы топырақ тығыздаушы
— тығыздаушы машинаның әр келесі жүрісі тығыздауды қалдырып
Үйінділер және кайта көму топырақтарын тығыздағанда калдықтары бірдей
Тығыздаушы машиналардын айналуына жеткілікті мөлшерлері бар алаңдарды тегістегенде
Топырақты қолмен тығыздау пневматикалық және электрлік таптағыштармен жасалады.
4. Жетекші жер қазушы машиналардың еңбек өнімділігін анықтау
Еңбек өнімділігін тек жер жұмыстарын орындайтын басты механизмдердікін
Жер жұмыстарын орындайтын машинаның еңбек өнімділігі
Скрепердің пайдалану өнімділігі мына формуламен анықталады:
,м3/ч
Мұнда, q- шөміш көлемі
Кн – шөміш толу коэффициенті
Кв – машинаны уақыт бойынша пайдалану коэффициенті. 0,8-0,9
Кр – грунтты қопсыту коэффициенті
tц — жұмыс циклының ұзақтығы, мин
- жолдың сәйкес учаскесіндегі жылдамдық
Шөміш толтыру жол ұзындығы
,м
Топырақты төгі жол ұзындығы
,м
в – Скрепердің кесетін бөлік ені, м
hс – кесілетін бөлік қалыңдығы, м
hотс – төгілетін қатпар қалыңдығы, м
kпр=0,7-0,8- коэффициент неравномерности толщины стружки.
q=15м3;
kн=0,65; kв=0,8;
kр=1,25
tпов=30сек
20,25;
м3/ч
Бульдозердің еңбек өнімділігі:
,м3/ч,
- кесілетін отвалдың грунт көлемі;
в – отвал ұзындығы, м;
Н – отвал биіктігі, м;
- угол откоса рыхлого грунта;
=0,8-коэфициент машинаны уақыт бойынша қолдану;
=1-0,005Lср- топырақ сақталу коэфициенті
Lср- орташа тасу қашықтығы м;
- коэфициент, учитывающий влияние уклона местности,
на ровной местности =1
tц – жұмыс циклының ұзақтығы сек;
- путь резания, м;
где hc – толщина стружки, м; в легких
tпов=1мин- время на повороты и переключение скоростей.
Грунтты тілу 1 –ші, артқа жүру 3-ші берілісте
=760;
в=2,56
Н=0,8;
=1,25;
=0,8;
=1-0,005·131=0,45;
м3/ч
5.Экскаватордың еңбек өнімділігі мен қажет автосамосвалдар санын есептеу
Бір шөмішті экскаватордың сменалық пайдалану өнімділігі мына формуламен
q -шөміш көлемі, м3
kq=kн/kр – шөмішті пайдалану коэффициенті;
kн - тік шөмішті экскаватордың глинаны
kр – топырақты қопсыту коэф.
n=60/tц – 1 мин экскаватордың цикл саны;
tц- жұмыс циклының ұзақтығы
kз=нн/нк