Мазмұны
Кіріспе
Нарық жағдайындағы кәсіпорындардың инвестициялық қызметтерінің теориялық негіздері мен
1.1 Инвестиция түсінігі, мәні, қажеттілігі және оның жіктемесі
1.2..Инвестициялық операцияларды ұйымдастырудың негіздері
1.3 Инвестициялық операцияларды жүргізудің шетел әдіснамасы және оны
2. Кәсіпорындардың несиелік-инвестициляқ операцияларды жүзеге асыруның қаржылық мүмкіндіктерін
2.1. Экономиканың қазіргі жағдайындағы кәсіпорындардың
Кәсіпорындардың инвестициялық операцияларын экономикалық талдау
Кәсіпорындардың инвестициялық-несиелік операцияларының тиімділігін арттыру мен бағалау
Инвестициялық операцияларды жүргізуде маркетингтік
. Кәсіпорындардың инвестициялық операцияларды жүзеге асыруында
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Әлемнің кез келген мемлекетінің экономикасының қызмет етуі және
Қазіргі кездегі экономиканың шындылығы, өзгерме ортада өтуде және
Нарық механизмінің қызметі жөнінде, нарықты зерттеу әдістері мен
“Бізге экономикалық өсу мен бәсекеге қабілеттіліктің өңірлік орталықтарын
Біздің Республикамызда кең көлемде кәсіпкерлікті, әсіресе кіші және
Бірақ отандық кәсіпкерлікті дамыту жолында бар кедергілер толық
Инвестициялық процестiң белсендiлiгiн арттыру әлеуметтiк-экономикалық қайта құрудың ең
Нарықтық жағдайды және микро-, макро деңгейде инвестициялық қызметтердiң
Нарық жағдайындағы кәсіпорындардың инвестициялық қызметтерінің теориялық негіздері мен
1.1 Инвестиция түсінігі, мәні, қажеттілігі және оның жіктемесі
Инвестицияны тар мағынасындағы анықтамасын капитал құнын сақтау мен
Көбінесе инвестиция деп – пайда, табыс пен әлеуметтік
Дж.М.Кейнс пікірінше инвестиция дегеніміз, капиталды мүліктің осы кезеңдегі
Инвестор – салым иесі, инвестицияларды жүзепге асыратын жеке
Инвестициялау (инвестициялық процесс) –бұл қарапайым және өндіріс қаражаттарын
Инвестиция – алуан түрлі күрделі қаржы бойынша инвестиция
материал мен тауар-материалдық қорға, үйлер мен ғимараттарға, машиналар
Портфельді инвестиция (қаржы инвестициясы) деп кәсіпорынның құнды қағаздарын
Нақты инвестиция деп - өндіріс процесіне тікелей қатысатын
Нақты инвестиция инвестор, өзінің өндірістік капиталының көлемін -
Сонымен қатар, инвестициялар тікелей және жанама болып бөлінеді.
Инвестицияның негігі түрлері. Әрбір фирманың іс-әрекетінің маңызды бір
Объектісіне қатысты инвестициялар келесі түрлерге жіктеледі:
Мүліктік инвестициялар (материалды инвестициялар);
Қаржылық инвестициялар;
Материалдық емес инвестициялар.
Мүліктік инвестициялар – бұл нақта инвестициялар. Қаржылық
Ал материалдық емес құндылықтарға қатысты инвестицияларға зерттеу
мен талдау жасау, кадрлар даярлау, жарнама және басқаларға
Әрекеттің бағытына қарай инвестициялар келесі түрлерге бөлінеді:
бастапқы инвестициялар немесе нетто-инвестициялар, кәсіпорынды негіздеуде немесе сатып
өндірістік потенциалды ұлғайтуға бағыттылған, кеңейту инвестициялары (экстенсивті инвестициялар).
қайта инвестициялау, яғни кәсіпорынның негізгі қорының құрамын қолдау
- бар объектілерді жаңа объектілермен ауыстыруға бағытталған
ауысттыру инвестициялары;
- рационализациялауға арналған инвестициялар, технологиялық
жабдықтарды немесе роцестерді жетілдіруге жұмсалады;
- шығару бағдарламасын өзгертуге жұмсалатын инвестициялар
- девирсификациялауға арналған инвестициялар, олар өнімнің
номенклатурасының өзгеруіне, өнімнің жаңа түрлерін шығаруға және
жаңа сату рыногын ұйымдастыруға жұмсалатын инвестициялар;
- болашақта кәсіпорынның қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз етуге
бағытталған инвестициялар.
Бұған ғылыми жұмыстарға, кадрларды дайындауға жарнама, қоршаған ортаны
Инвестициялық процестің өзіне тән кешенді сатылары бар. Олар:
- капитал салымын қаржыландыру;
- инвестициялық объектілерін анықтау;
- аталғандардың орындалуын бақылау.
Инвестиция жайында шешім қабылдау басқарманың стратегиялық қиын міндеті
Инвестициялар белгілі бір тәуекелмен байланысты. Бұл тәуекел салымдардың
Инвестициялық жобалар мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады.
Жобалау класына қарай:
- мегожоба;
- мультижоба;
- моножоба деп бөлінеді.
Мегожоба, бұл үлкен көлемдегі жоба, бірнеше жобалардың өзара
Мысалы:
- халық шаруашылығының құрылымдық рефорса жасау;
- нарыққа өту және нарық үлгілерін жасау;
- сондай-ақ экономиканың жекелегкн секторлары мен түрлері өрістерін
дамыту бағдарламасы.
Бағдарламалар:
- халықаралық;
- салалық;
- сала аралық;
- аймақтық болуы мүмкін.
Мультижоба – ұйымдар мен кәсіпорындар шеңберңнде жүзеге асырылатын
Моножоба бұл – нақтылы міндеттерді жүзеге асыратын әр
- техникалық;
- ұйымдық;
- экологиялық;
- әлеуметтік жобалар.
Бизнес – ақшаны бөлу, пайда алуға бағытталған стратегиялық
Несиелік салымдар жүзеге асыру жоспарлары шет ел тәжірибіесінде
Бизнес (ағылшыннан аударғанда business: іс, қызмет, коммерция дегенді
Бүгінгі таңда отандық тәжірибеде оның алуан түрлі анықтамалары
«Инвестициялық-несиелік салым банктің ішкі жоспарлау құжаты болып табылады,
«Инвестициялық-несиелік салым – банктің өзіндік кәсіпкерлік қызметіне берілетін
«Нарықтық экономикада инвестициялық-несиелік салымдар жұмыс істеп тұрған банктер
Қазіргі нарықтық экономика жағдайындағы Қазақстан экономикасында инвестициялық-несиелік салымдар
Инвестициялық-несиелік операциялар тек инвестиция, несие алу үшін ғана
Инвестициялық несие шеңбері 1-суретте көрсетілген.
Еркін кәсіпкерлік пен бизнесті жоспарлаудан құралады. Ешкім де
1-сурет. Инвестициялық несие шеңбері
Нарықтық экономикада инвестициялық несиелеу операцияларының түрлері, мазмұны, құрылымы
Инвестициялық несиелік операциялар тұлғаның негізгі ойын, пайда әкелетін
Әр түрлі белгілерге қарай инвестициялық жобаларды келесідей ажыратуға
соңғы тұтынушы бойынша – ішкі пайдаланушыға, банктерге, жергілікті
жасау мақсаттары бойынша – сыртқы қаржыландыруды алу; даму
ресімдеу бойынша – қосымшасы бар және қосымшасыз инвестициялық
көлемі бойынша – қысқартылған және жайылыңқы инвестициялық несиелер;
пайдаланатын әдістемелер бойынша – ЮНИДО (UNIDO) халықаралық, қазақстандық,
жоспарлау көкжиектері бойынша – ұзақ мерзімді, орта мерзімді,
қаржылық моделдеу бағдарламаларын пайдалану бойынша – Project Expert;
жоспарлау объектісі бойынша – инвестициялық несиелер келесі субъектілердің
2-сурет. Инвестициялық салым түрлері
Инвестициялық-несиелік операциялар негізінде іс-әрекет бағдарламасы немесе үрдістердің орындалу
Бірқатар жағдайларда инвестициялық несиелік іс-әрекеттер бағдарламасы мен жоспар
Инвестициялық-несиелік операция процесі 3-суретте көрсетілген.
3-сурет. Инвестициялық-несиелік процес
Инвестициялық-несиелік операциялар құрылымы мен мазмұнында қатаң тәртіп жоқ,
Сіз өз бетіңізше алдын-ала инвестициялық жоспар жасай аласыз.
Кез келген инвестициялық жоспардың тартымдылығы туралы әңгімелегенде, төрт
шығындар көлемі – инвестициялар (investment);
шаруашылық қызметтен келетін ақша түсімдері түрлеріндегі әлеуметтік пайдалар
инвестициялар өмірінің экономикалық мерзімі, яғни инвестициялық жоспардың кіріс
инвестицияның экономикалық өмір сүру мерзімі соңында капиталдың кез
Төрт элементке жасалған экономикалық талдау инвестициялық жоспардың тартымдылығына
Инвестициялардың жалпы түсініктемелері бір-бірінен онша ерекшеленбейді. Мәселен, «инвестициялар
Мәселен, макроэкономикада инвестиция өндірістің жаңа құралдарына арналған, жаңа
4-суретте гипотезалық инвестициялық-несиелік операциялардың қаржылай профилі келтірілген.
шаруашылық қызметтен келетін
ақша түсімдері ликвидтік құн
инвестициялардың
өзін сақтау мерзімі
экономикалық
нәтижелілік
уақыт
бастапқы инвестициялар
инвестициялардың экономикалық өмір сүру мерзімі
4-сурет. Гипотезалық инвестициялық-несиелік операцияның қаржылай профилі
Микроэкономикада инвестиция жаңа капитал жасау процесі (өндіріс құралдары
Қаржы теориясында инвестиция деп шынайы немесе қаржы активтерін
Қаржылық – экономикалық сөздікте келесі анықтама беріледі: «Инвестиция
Жалпы алғанда, инвестиция дегеніміз – пайда алу және
Инвестициялық операцияларды ұйымдастырудың негіздері
Әрбір кәсіпкер өз қызметін бастағанда болашақта қаржы, материалдық,
Нарықтық экономикада банктердің кәсіпкерлік іс-әрекеттері тұрақты табысқа кенеле
Алуан түрлі кәсіпкерлік формалары жағдайында түрлі фирмалар үшін
Нарықтық экономикада инвестициялық жоспар кәсіпкерліктің барлық салаларында пайдаланылатын
Инвестициялық-несиелік операциялары банктің даму стратегиясын анықтайтын құрамдас құжаттардың
Инвестициялық несие алудың құралы болып саналатын болғанымен,
- бизнестің мақсатын айқындау;
- бизнес мақсатына қол жеткізу үшін стратегия мен
- қызмет нәтижелерін өлшеу жүйесін құру;
- бизнесті басқару құралдарын ұсыну;
- бизнестің күшті және нашар жақтарын бағалау, сондай-ақ
Инвестициялық несиелік жосапрды әзірлеу бойынша әзірлемелердің саны мол,
Инвестициялық жоспар - бұл:
инвесторға капиталдың табысты екенін сендіретін дәлелдемелер жүйесінің келтіруі;
қызметтің өміршеңдігін және болашақ тұрақтылығы дәрежесін анықтау;
қаржылық іс-әрекет тәуекелділігін алдын-ала білу;
дамудың сандық және сапалық көрсеткіштер жүйесі түріндегі бизнестің
жоспарлаудың бағалы тәжірибесін алу жолымен компанияға және жұмыс
Инвестициялық жоспардың құрылымын талдаған кезде келесі бөлімдер бар
Инвестициялық жосапрдың ең маңызды жағы болып инвесторлар мен
өнім (қызмет) шығару мүмкіндіктері, қажеттері және көлемі;
потенциалды тұтынушыларды;
ішкі және сыртқы нарықтарда өнімнің бәсекеге қабілеттілігі;
нарықтың өз сегментін;
тиімділіктің әр түрлі көрсеткіштерін (коммерциялық, аймақтық, бюджеттік);
бизнес-ойды бастаған тұлғаның капиталының жеткіліктілігін және қаржыландырудың мүмкін
Инвестициялық жосапрдың құрылымы, көлемі және бөлімдердің нақтылану дәрежесі
Инвестициялық несиелік жоспар мүмкiн болатын инвесторлармен келiсiм сөз
Инвестициялық жоспар оны қызықтырған адамға iстiң мәнi мен
Инвестициялық жоспардың орындаудың қатаң тәртiппен белгiленген құрылымы жоқ.
бизнестiң негiзгi ойы мен мақсаты;
қызмет ерекшелiктерi және нарық қажеттiлiктерiн қанағаттандыру деңгейi сипатталады;
нарық бағаланып, белгiлi бiр нарықтық сегменттерде қызметтің даму
ұйымдастырушылық және өндiрiстiк құрылымдар анықталады;
iстiң қаржылық жобасы, оның iшiнде қаржыландыру және инвестициялау
қаржылық өсу перспективалары көрсетiледi.
Жоспар бөлімдерінің көлемі мен нақтылану дәрежесі компанияның ерекшелігімен
Компанияның даму стратегиясын қалыптастыру процесі үш кезеңді қамтиды:
компанияның жалпы стратегиясын қалыптастыру;
бәсекелестік стратегияны қалыптастыру;
фирманың функционалды стратегиясын анықтау.
Жалпы стратегиясын жасау кезінде екі негізгі міндет шешіледі:
фирманың жалпы стратегиясының негізгі элементтерін таңдау және бөлу;
стратегияны жүзеге асыру кезінде және фирма бөлімшелері арасында
Жалпы стратегияның әр түрлі варианттары көп әдебиеттерде қарастырылған.
6-сурет. Инвестициялық несиелік жоспардың құрылымы
Тұрақтылық стратегиясы – бизнестің бар бағыттарына тоқталып, оларды
Өсу стартегиясы - жаңа нарықтарға кіріп, оларды жаулап
Техникалық, мәдени және экономикалық дамуы жоғары деңгейдегі қоғамда
Мұндай басқару құралдарының бірі – жоспарлау. Кез келген
Осы белгілер бойынша жоспарлауды келесі түрде анықтауға болады:
Жоспар немесе жоспарлау жүйесі жоспарлаудың нәтижесі болып табылады.
Экономикалық әдебиеттерде жоспарлауға бірқатар анықтама беріледі, олар жоғарыдан
Жобалау, сонымен қатар, кәсіпорынның өз дамуын алдын-ала көре
Сонымен, жоспарлаудың басты мақсаты құрылады, баламаларды, сондай-ақ мақсатқа
Сонымен қатар, жоспарлау алдында бірқатар міндеттер де бар:
кешенді жоспарлау жолымен неғұрлым төмен деңгейдегі мақсат неғұрлым
жоспарлау мәселесін болжау өз уақытыңды дұрыс шешім қабылдау
жоспарлау арқылы жекелеген мәселелердің шешімі келісіледі, осы арқылы
жоспарлау арқылы жоспардың күтілген өлшемдерін болжаммен және нақты
Сонымен, жоспар банктің жоспарлау жүйесіндегі ажырамас бөлігі бола
Солай бола тұрса да, алдында тұрған міндеттерге сәйкес
инвестициялық несие банктің жалпы мақсаттарының бүкіл кешені енуі
стратегиялық және тактикалық жоспардан айырмасы, бизнес-жоспар нақты уақыттық
инвестициялық жоспардың функциялық құрамдастар (маркетинг жоспары, өндіріс жоспары
Сонымен, осы тарауда «жоспарлау» ұғымына анықтама берілді, оның
2 Кәсіпорындардың инвестициляқ операцияларды жүзеге асыруның қаржылық мүмкіндіктерін
2.1 Экономиканың қазіргі жағдайындағыкәсіпорындардың
Қазақстанның экономикалық өсімі 1998 жылдан бері 7 жыл
Қазақстанда ЖІӨ 1998-2008 ж.ж өсімі
Финансы Кредит. № 12,2006ж.
Сурет 7
Тәуелсіздік жылдарында тікелей тартылған инвестициялар өспелі қарқында
Тікелей шетелдік инвестициялардың 1993-2005 ж.ж. аралығындағы
Қазақстан экономикасына тартылу динамикасы
Финансы Кредит. № 12,2005ж.
Сурет 8
Соңғы 7 жылда бірінші рет 2005 жылың бірінші
Ақша масасы және екінші деңгейлі банктердің экономиканы несиелендіру
Финансы Кредит. № 12,2005ж.
Сурет 9
Мұндай сәкес келмеушілік Қазақстан экономикасында да байқалады, сыртқы
Қазақстанның экспорты мен импортының динамикасы
Финансы Кредит. № 12,2005ж.
Сурет 10
Сараптаушылардың бағалау бойынша 2005 жылы инфляция 5-7% деген
Банктердің ссудалық портфелі 2336,3 млрд. теңгені құрайды.
2.2. Кәсіпорындардың инвестициялық операцияларын экономикалық талдау
Активтер өсімінің жоғарғы қарқынын сақтай отырып, Банк
Суреттен көріп отырғанымыздай банк активтерінің құрлымында 2006 жылы
«Альянс банк» АҚ активтерінің 2005 жылғы құрлымы,
млрд. теңге
Сурет 19
«Альянс банк» АҚ активтерінің 2006 жылғы құрлымы,
млрд. теңге
Сурет 20
2006 жылы өзге банктерде орналастырылған ссудалар мен қаржаттар
Кесте 1
«Альянс банк» АҚ активтерінің 2005-2006 жылдардағы банктерге
№ Көрсеткіштер 2005 2006 Ауытқу
(+), (-)
1. Банктердегі қаражаттар мен депозиттер
теңгеде 1790 4170 2380
өзге валютада 35321 32563 2758
2. Банктерге берілген ссуда
теңгеде 0 5 5
өзге валютада 1887 5628 3741
3. Барлығы 38998 42367 3369
4. Ссудалар бойынша шығындарға резервтер (415) (533) (118)
5. Банктерге берілген барлық ссудалар мен қаражаттар 38583
Банк активтеріндегі банк аралық орналастырулардың үлесі 2005 жылмен,
2006 жылы несие портфелі (брутто) 524 810 млн.
Банк Қазақстандық ірі және орта өнеркәсіптік кәсіпорындар
Саудалық қаржыландыру;
Жоспарлық қаржыландыру;
Қысқа мерзімді несиелеу;
Орта және кіші бизнесті несиелендіру.
Осы қызметтермен қатар, банк тұтыну және ипотекалық несиелендіру,
2006 жылы ЕБРР тармағы бойынша кіші бизнесті дамыту
Соңғы жылдары қаржы саласының сандық және сапалық
Қаржы қызметтерінің шеңбері кеңейіп, олардың сапасы арттуда және
Баланс шоттары резиденттік белгілері бойынша бөлініп, сыртқы және
Ішкі активтер құрамы:
- Орталық Үкіметке қойылган таза талаптар;
- банктерге койылған
- банктік емес қаржы ұйымдарына койылған талаптар;
- өзге экономикаға койылған талаптар (қаржы институтына жатпайтын
- басқа нетто
Аудармалы депозиттер
1) әрқашан айыппұлсыз және шектеусіз атаулы кұнымен ақшаға
2) чектің, траттың немесе
еркін айнапады;
3) төлемдер жүргізуде кең қолданылады. Аудармалы депозиттер қысқа
Басқа депозиттер - негізінен олар, белгілі уақыт аралығынан
Ақша массасының құрамы айналыстағы қолма-қол ақшадан, аймақтық және
Кесте 2
«Альянс банк» АҚ-ның 2005-2006 жылдар аралығындағы банк
2006ж. млн.теңге 2005 ж. өзгеріс,%
Таза проценттік табыс 17533 10595 +65,5
Таза проценттік емес табыс 12015 9923 +21,1
Операциялық табыстар 29548 20519 +44,0
Операциялық шығындар (9511) (8969) +6,0
Басқа да операцияларға кеткен резервтер (722) (270) +167,4
Ассоциацияланған ком-панияларға қатысқаны үшін табыстар мен шығыстар 13
Кему үлесі және салық салуға дейінгі пайда 19328
Пайдаға салынатын табыс (9573) (2092) +357,6
Кему үлесі (1066) (406) +161,9
ҚКБ-нің 2006 жылдық есебі
Банктің таза пайдасы 8,689 млн. теңгені (63,9 млн.
20 наурыз 2006 жылы банк активтері, несие (ссуда)
Кесте 3
«Альянс банк» АҚ ШФ-ның 2006 жылға арналған бухгалтерлік
Активтері 2006 ж.
(мың. теңге) 2005 ж. (мың. теңге)
Банктегі(орталық) және кассадығы ұлттық қалдықтар 19,816,497 66,292,818
Қарыздар бойынша жоғалтуға кеткен резервтерді алып тастағандағы банктің
Сату және сатып алу бағалы қағаздар 51,692,501 74,779,727
Қарыздарды жоғалтуларға кеткен резерв-терді алып тастағандағы РЕПО келісімі
Өндірістік қаржылық институттары 370,939 19,844
Қарызға кеткен резервтерді алып таста-ғандағы клиенттерге ұсынылған ссуда
Бағалы қағаздарға салымдар
сатылатын бағалы қағаздар 32,463 488,668
өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздар 43,225 64,294
Ассоцияланған компанияларға инвестиция 317,978 217,964
Жинақталған амортизацияны алып тастағандағы негізгі капитал 7,761,875 7,001,056
жоғалғанға кеткен резервтерді алып тастағандағы басқа активтер 3,697,888
Жиынтық активтер 789,252,648 704,056,563
Актив операцияларының тұрақты артуы, клиенттік базаның кеңеюі, жаңа
Жалпы Қазақстандағы екінші деңгейлі банктердің шағын және орта
Кесте 4
Кәсіпкерлік фирмаларға берілген несилердің экономика салалары бойынша үлес-салмағы,
Экономикалық салалар Уақыт кезеңдері
2002 2003 2004 2005 2006
Өнеркәсіп 23,2 30,5 28,5 32,3 35,5
Ауыл шаруашылығы 8,4 9,4 8,4 8,8 10,0
Құрылыс 4,1 4,3 4,3 4,8 4,6
Көлік 3,4 6,0 5,9 4,9 4,2
Байланыс 2,1 2,1 1,8 2,4 2,8
Сауда 29,8 33,3 36,7 32,6 29,2
Басқалар 29,0 14,4 14,4 14,2 13,7
Барлығы 100 100 100 100 100
ҚР Ұлттық банкі статистикалық бюллетені
Шағын бизнес салалары
2002-2006 жылдары кәсіпкерлер
Кесте 5
«Альянс банк» АҚ-ның жалпы берілген несие көлеміндегі шағын
млн теңге
Көрсеткіштер аталуы 2002 2003 2004 2005 2006
Барлық кредиттер
А) млн теңге
Б) % үлесі
93442
100
148830
100
276218
100
489804
100
489110
100
Кәсіпкерлік фирмаларға берілген жалпы несие
А) млн теңге
Б) % үлесі
24333
16,0
39857
16,8
74222
26,9
121953
24,9
121858
24,9
АБ-нің 2006 жылдық есебі
2006 жылдың аяғына қарай банкте ипотекалық несиені қосқанда,
«Альянс банк» АҚ баланс коэффициенті, пайдалылылығы және капиталының
Кесте 6
«Альянс банк» АҚ-ның пайдалылық коэффициенті
Пайдалылық коэффициенті 2005 жыл
ROA 1.9% 2.6%
ROE 16.8% 22.9%
Ескерту: АБ жылдық есебі
Активтер қайтарымы (ROA) 2,6% (2005 ж. 1,9%) құрады,
3. Кәсіпорындардың инвестициялық операцияларының тиімділігін арттыру
. Инвестициялық операцияларды жүргізуде маркетингтік
Кәсіпкерлік қызметті тиімді ұйымдастыру үшін инвестициялық жоспарды жасау
8 -сурет. Нарықтық жағдайларды зерттеудің негізгі бағыттары
Маркетингтік зерттеулер кезінде төменде келтірілген мәліметтер жан-жақты көрсетіліп,
нарыққа кіру стратегиясы;
ұсынылатын тауарлар үшін төлем тәртібі;
жоспарланған мерзімдер бойынша сату көлемдері.
Нарыққа тауарлардың енуі маркетингтің жеке сатуы, жарнама, тауарды
Жеке сату дегеніміз банктің болашақ сатып алушымен
Банктің жарнама ету құралдары болып келесілер табылу
баспа құралдары (газет, журналдар, кітаптар);
баспа жарнамасы (плакаттар, каталогтар, проспекттер, визиткалар);
сыртқы жарнама (ірі көлемдегі плакаттар, электрленген бағдарламаланған жазуы
көліктегі жарнама (көлік құралының ішінде және сыртында, темір
экранды жарнама (кино- және тележарнама, слайдтар);
радиожарнама.
Нарықты және оның сегменттерін зерттегеннен кейін және оларға
Бірақ бұндай бағалаулар бірреттік және қорытынды акт болып
Кәсіпкер нарықты және оның өнімге деген қоятын талаптарын
өнеркәсіп секторын талдау, оның құрылымы бизнестің табысты болуына
тұтынушылар қажеттілігін талдау, өйткені бизнес нақты немесе сауда
бәсекелестерді талдау. Нарықтық экономика дегеніміз – бәсеке екендігі
күшті және нашар жақтарды, мүмкіндіктер мен кауіптерді (КНМҚ)
Маркетингтік стратегия төрт негізгі компоненттен тұрады:
өнім-микс – «өнім» «физикалық күйдегі өнім плюсті» білдіреді.
орын/бөлу – микс: бөлу каналдары өнімді таңдау, оны
өткізу-микс: нарықтық экономикада нарыққа шығуда шешуші роль атқарады.
баға-микс: ең күрделі компоненттердің бірі болып табылады, себебі
Инвестициялық жоспар бойынша соңғы шешімді қабылдағаннан кейін, жоспардың
Алдыңғы бөлімдерде көрсетілгендей, инвестициялар мен өндірістік шығындардың негізгі
Инвестиция мен өндірістік шығындарды біріктіру кезінде жоспардың орындалу
Инвестициялық жоспарды орындауға жұмсалатын инвестициялық шығындардың жалпы сомасы
Бастапқы инвестицияларға келесілер жатады:
а) жер учаскесін және өндіріс ауданын дайындау;
б) ғимараттар мен азаматтық құрылымдар;
в) машиналар мен құрал-жабдықтар, соның ішінде көмекші;
г) негізгі капиталды кейбір түрлерін сатып алу, мысалы
Бастапқы инвестициялардан басқа кәсіпкерлік жоспар өндіріс алдындағы кезеңде
Алдын-ала шығындар (компанияның тіркелуі және құрылуы кезінде) және
2. Алдын-ала зерттеу жұмыстарына кететін шығындар:
а) жоспарды орындау үшін инвестициялауға дейінгі, конъюнктуралық, инженерлік
б) кеңес беруге (зерттеу жұмыстарын дайындау және жоспарлау
в) басқа шығындар.
3. Өндірісті дайындауға кететін басқа шығындар:
а) өндірісті дайындау сатысында жұмыс істеген персоналға төленетін
б) транспорттық төлемдер;
в) уақытша әкімшілік құрылымдар, жұмысшыларға дайындалатын жатақхана және
г) жарнама, өткізу жүйесін құру, т.с.с.;
д) мамандарды дайындау;
е) құрылыс барысында заемның пайызын төлеу.
4. Іске қосу және эксплуатациялау шығындары:
а) іске қосу операцияларымен басқаруға төленетін төлемдер, жалақы,
б) өндірістік және қосымша материалдардың құны;
в) басқа төлемдер.
Айналым капиталы дегеніміз өндірістік бағдарламасына сәйкес объектіні эксплуатациялау
Инвестициялық жоспарды жақсы ұйымдастыру үшін маңызды жұмыс түрлерінің
Жоспарды орындау барысында инвестор басқару тобын құру керек.
Технологияны таңдау. Технологияны таңдауда әдетте көп уақыт кетпейді,
Құжат. Жұмысшылардың сұраныстары, тендерді бағалау, тапсырыстарды орналастыру. Негізгі
Жоспарды қаржыландыру. Техникалық - экономикалық зерттеу барысында жоспарды
Құрылыс кезеңі. Жоспардың ең негізгі қадамының бірі өндіріске
Жоспарны орындау барысында негізгі саты болып құрал-жабдықты тексеру,
Жұмысшыларды жалдау және дайындау. Жұмысшыларды алу және дайындау
Өткізу нарығын дайындауды ерте бастау керек. Бұл өнімнің
Өнімнің өткізуіне дайындалу тауардың жарнамасынан және сатушыларды дайындаудан
Кейбір жағдайларда, әсіресе шетелдік инвестициялармен жұмыс істегенде, үкіметтің
Графиктердің түрлері. Графиктерді құру әдістерінің және талдаудың бірнеше
Қандай әдістің қолданылғанына қарамастан, бастапқы жоспарды түзетіп отыған
Жоспарды орындауға кететін шығындар – келешекте капиталға айналатын
Жоспарды орындауға басқаруға кететін шығындар: басқару аппаратының жалақысы;
Құрылысты басқару мен бақылауға, монтаж жасауға, сынауға, алғашқы
Әкімшілік аппаратты құру шығындары, жұмысшыларды дайындау, жалақы, жарнама,
Қамтамасыз ету шығындары: тауарларды сату бойынша қызмет атқаратын
Өткізу шығындары, сату және өткізу жүйесіндегі жұмысшыларға жалақы,
Жергілікті үкімет орындарымен байланыс құру шығындары.
Құнды қағаздардың эмиссиясымен байланысты алдын ала шығындар, типографиялық
Қорытынды
Қазіргі таңда инвестициялық жоспарлау экономика ғылымының өзекті салаларының
Біздің Республикамызда кең көлемде кәсіпкерлікті, әсіресе кіші және
Бірақ отандық кәсіпкерлікті дамыту жолында бар кедергілер толық
Бүгінгі таңда отандық тәжірибеде оның алуан түрлі анықтамалары
«Инвестициялық жоспар банктің ішкі жоспарлау құжаты болып табылады,
«Инвестициялық жоспар – кәсіпорынның, фирманың өзіндік кәсіпкерлік қызметіне
«Нарықтық экономикада инвестициялық жоспар жұмыс істеп тұрған фирмалар
Қазіргі нарықтық экономика жағдайындағы Қазақстан экономикасында инвестициялық жоспар
Мемлекеттiк, аймақтық, салым саясат екi бағытта жүргiзiлуi
Зерттеу нәтижесi көрсеткендей капитал салым белсендiлiктi арттыру
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Назарбаев Н.Ә. “Қазақстан халқына Жолдуы”// Егеменді Қазақстан, 28.02.2007ж.
Методические указания по разработке бизнес-планов для студентов технических
Бизнес-жоспарларды жасау бойынша әдістемелік нұсқаулар (техникалық және экономикалық
О.И.Лаврушин . “Банковское дело”, Москва 2005.
Банки Казахстана 1-12.Алматы 2006.
Новейшие банковские технологии.1-12 .Москва 2006.
Нысанбаев К.Тулембаева Ж. «Банки Казахстана и маркетинг”. А.2006.
Каржы каражат .9-10.Алматы 2006.
Тимоти У.Кох. “Управлени банком”.-Уфа . Спектр.Часть 5.2001.
Парамонова Т.В. “Принципы регулирования банковской сферы” //Деньги и
Усоскин В.М. “Современный коммерческий банк управление и операций”:М:
Марченко Г.А. “Развитие банковского сектора в Казахстане” //Деньги
“Основы банковского менеджмента”, под редакцией О.И.Лаврушина М.,
Алехин Б.И. Рынок ценных бумаг ''Введение в
Миловидов В.Д. Современое банковское дело Опыт США: М.Изд.-во
Алан Вест Бизнес – план: учеб. пр. пособие
Алексеева М.М. «Планирование деятельности фирмы» – М.: Финансы
Бригхем Ю., Гапенски Л. Финансовый менеджмент. Полный курс.
Дэвид Г. Бэнгз Руководство по составлению бизнес-плана. Серия
Бланк И.А. «Основы финансового менеджмента» в 2-х т.
Дэйв Паттен Успешный маркетинг для малого бизнеса. М,
Исатаева А.А., Вершинина Г.С. Экономика и планирование коммерческого
Марк Х. МакКормак Секреты бизнеса для всех, М,
Правовые основы предпринимательства в Республике Казахстан, А, 2001,
25
25
Ішкі ортаны бағалау
Сыртқы ортаны бағалау
Бизнестің қазіргі жағдайы қандай?
Инвестициялық несие
Компания болашақта қандай күйде болу керек?
миссиясы
Күтіліп отырған күйге қалай тиімді жетуге болады?
ақша
мақсаты мен міндеттері
басқару
маркетинг
Бәсекелестік артықшылықтар
Инвестициялық салымдар
бизнес – желілері бойынша (өнім, қызмет, жұмыс, техникалық
кәсіпорын бойынша
жұмыс істеп тұрған
жаңа
дамыту
қаржылық тұрақтандыру
бүкіл кәсіпорынды
өндірістік бөлімшені
ФИРМА
Фирма ресурстары
Ой
Ойды жүзеге асыру мәселесі
Бизнес-жоспарлау процесі
Инвестор қаражаты
Фирма қаражаты
ФИРМА
Жалпы қаражат
Фирма пайдасы
Инвестор пайдасы
Пайданы бөлу
Жалпы пайда
ақша бірліктері
Инвестициялық жоспардың құрылымы
Т¾ñiíiêòåìå ïàðàµû
Ò¾éiíi
Бизнестің íåìåñå ñàëàíûº ñèïàòòàìàñû
¯íiìíiº ñèïàòòàìàñû
Ìàðêåòèíã æîñïàðû
¯íäiðiñòiê æîñïàð
±éûìäàñòûðóøûëû¶ ж´íå áàñ¶àðó æîñïàðû
¬àðæûëû¶ æîñïàð æ´íå ¶àðæû ñòðàòåãèÿñû
ƽìûñòàðäûº îðûíäàëó òiçáåñi (ê¾íòiçáåëiê æîñïàð)
Жоспардын ò´óåêåëií òàëäàó (ñåçiìòàëäûëû¶òû òàëäàó)
Бастапқы ақпарат
Бағалау әдістері
Сұраныс
Ағымдағы
Өткізу саласындағы саясат
Сату көлемі
Сатуды ұйымдастыру
Бағаның деңгейі
Өткізу әдістері
Кепілді қызмет көрсетуді ұйымдастыру
Тауар қозғалысы каналдары
Тауарлар мен қызметтерді сатудан түскен табыс