МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 10
1 Сөздік ақпараттарды кодалау және декодалау принциптері 12
1.1.Сигнал өңдеу 13
1.2. Сөз сигналдарын түрлендіру әдістері 14
1.3. Сөз сигналын вокалды, вокалсыз және тыныштық жеріне
1.4. Сөз сигналын қайтадан қалпына келтірудің тікелей әдісі
1.5. Дельта-модуляция әдісі 28
1.6. Сөздің формантты жиілігінің аналогты синтезі 31
2. Сөздік ақпараттарды кодалау және декодалау құрылғысын құрастырып
2.1 Сөз сигналын сызықты болжау әдісі 39
2.2. Сызықты болжау коэффициенттерімен кодалау әдісі бойынша сөзді синтездеу
2.3 Сөз сигналын қайтадан қалпына келтіру 46
3 Есептеу бөлімі 47
3.1 Сөз сигналының параметрларын есептеу алгоритмын таңдау 47
3.2. Сөз сигналын кодалау-декодалау үрдісін моделдеу 48
3.3. Кодалау-декодалау құрылғысының жалпы сұлбасы 50
4 Экономикалық бөлім 57
4.1.1 Инвестицияның тұтынушылығын есептеу 57
4.1.2 Электроэнергияға кететін шығындар 58
5 Қауіпсіздік және еңбек қорғау бөлімі 65
5.1 Қазақстан Рeспубликасының Eңбeк кoдeксi 65
5.2 Элeктр қауiпсiздiгi 67
5.3 Жарықтандыру 69
5.4 Элeктрoмагниттiк өрiс 71
5.5 Өрт қауiпсiздiгi 72
ҚОРЫТЫНДЫ 75
Әдебиеттер тізбегі 76
КІРІСПЕ
Цифрлық байланыста ақпараттарды кодалау және декодалау жүйелері кеңінен және
Сөздік ақпараттарды кодалау жүйесінде стандарт ретінде кеңістік импулсті
Аналогты формантты синтезатор көмегімен сөздің фонетикалық синтезі орындалады. Жиілік
Бұл әдістердің мүмкіндіктері мен шектеулерін жақсы ұғыну үшін, оларды
Сонымен өте тез таралатын қазіргі заманғы электронды техника аймағының
Сөздерді синтездеу әдістерінің аналогиясы бұл жерде өте алыс болып
Тапсырма ретінде жылдамдығы 16 кбит/с артпайтын каналда берілетін сөз
1 Сөздік ақпараттарды кодалау және декодалау принциптері
Сөз ақпараттардың басқалардан ерекшелігі оның негізгі сипаттамаларында. Акустикалық сигнал
1.1.Сигнал өңдеу
Сигнал өңдеу үрдісі төмендегі сұлбада көрсетілген. Сөздік сигналдардың ақпараттық
1.1 - сурет. Сөздік ақпараттарды өңдеу сұлбасы
Сондықтан, сигнал өңдеу екі негізгі мәселені шешуден тұрады:
- сөздік тербеліс формасында немесе керекті параметрлер ретінде сигналдың
- алған көрсетілімдерді сигнал өңдеу мәселелерін шешуге ыңғайлы формаға
Цифрлы өңдеу екі бағытқа бөлінеді: бірінші, сигналдың дисреттік көрсетілімдерін
1.2. Сөз сигналдарын түрлендіру әдістері
Сөздік сигналдарды цифрлы өңдеудің үш бағытын қарастырайық:
сөздік сигналдарды цифрлы формада көрсету;
аналогты өңдеу тәсілдерінің цифрлы түрде іске асыру;
тек қана цифрлы өңдеуге арналған тәсілдер.
Бұлардың ішіндегі ең маңыздысы сөздік сигналдарды цифрлы формаға келтіру
1.2 - сурет. Сөздік сигналдарды көрсетілу тәсілдері
Сөздік тербелістің цифрлы көрсетілімдерін алу тәсілі дискреттеу және кванттау
Төмендегі суретте әртүрлі цифрлы көрсетілімдер алу тәсілдерінің ақпарат беру
1.3 - сурет. Сөздік сигналдың өңдеу әдістерінің ақпарат
Пунктирлі сызық 15 кбит/с жылдамдық нүктесінен өтіп сөз тербеліснің
1.4 - сурет. Сөз сигналының өңдеуді қолданатын бағыттар
Бұл дипломдық жұмыста сөз сигналының сапасын арттыру мәселесі қарастырылып
аналогты байланыс жолында сөз тарату арнасы өте аз,
аналогты сигналды цифрлы сигналға түрлендіргенде қосымша шулар пайда болып
стандартты 64 кбит/с жылдамдықтан 32 немесе
Төмендегі суретте кодалау және декодалау жалпы сұлбасы көрсетілген. Ақпарат
1.5 - сурет. Сөз сигналын кодалау-декодалау жүйесінің құрамалық сұлбасы
Ақпарат беру жылдамдығының төмен дәрежеде болуы сигналдың өзі емес
1.3. Сөз сигналын вокалды, вокалсыз және тыныштық жеріне
1.3.1. Сөз сигналының уақыттық кадрының ұзақтығын таңдау
Сөз сигналының өзгеруін зерттеу үшін оның бөлінетін уақыттық
1.6 - сурет. СС уақыттық кадрларының түрлері.
СС уақыттық кадрларының ұзақтығына қойылатын талаптар:
- кадрларының тізбегі сөз сигналының қысқа мерзімді динамикалық өзгерістерін
- кадрларының тізбегі сөз сигналының ұзақ мерзімді өзгерістерін
1.2 - кесте - СС уақыттық кадрларының түрлері
СС, fg = 8000 Гц, fот ≥ 100 Гц
Санақ саны Кадр ұзақтығы,
мс Терезе қасиеті
32 32/8=4 СС қысқа мерзімді динамикалық өзгерістерін нақты көрсетіп,
64 64/8=8 СС қысқа мерзімді динамикалық өзгерістерін нақты көрсетіп,
128 128/8=16 СС қысқа мерзімді динамикалық өзгерістерін толық көрсете
256 256/8=32 СС қысқа мерзімді динамикалық өзгерістерін
СС кестеде көрсетілген шарттармен нақты қабылдау үшін кадр ұзақтығы
1.3.2. Сөз сигналының кадрларының түрін анықтау
Төмендегі суретте сөз сигналын тыныштық, вокалды және вокалсыз
Алгоритм 7 блоктан тұрады.
1-блок. Бастапқы сөз сигналы , ;
2-блок. Сөз сигналын ұзақтығы 16 мс кадрларға бөлу;
3-блок. Сөз сигналының n-ші кадрының қысқа мерзімді энергиясын
1.7 - cурет. Сөз сигналын тыныштық, вокалды және вокалсыз
Мысалы, қысқа мерзімді энергия мөлшері немесе
n – кадр номері;
– кадрдың терезелік функциясы;
; – кадр саны;
– сөз сигналының санақ саны.
Нөль арқылы өту нүктелер аралығының қысқа мерзімді функциясы көрші
Мысалы, ,
және – белгілік функция.
4 және 6 -блок. Қысқа мерзімді энергия шегі Епор
5-блок. Еn < Епор?: шарты тексеріледі, егер –
7-блок. Орындауға тексеру жағдайы Zn < Zпор?: шарты
Бұл алгоритмнің кемшілігі En үлкен энергиялық сезімталдығы.
1.3 – кесте - СС қысқа мерзімді параметрларының кестесі
Қысқа мерзімді энергия Қысқа мерзімді орташа энергия
Вокалды/вокалсыз шешімінің қателерін азайту үшін келесі формула қолданылуы тиіс
, (1.1)
– сөз сигналының орташа квадратты мөлшері.
Вокалды сөз жоғарғы энергиясымен және төменгі
(1.2)
Осы жағдайда -ке қойылатын талап қарапайым түрде болғандықтан
1.3.3. Сөз сигналын тығыздаудағы жылдамдықтар
Төмендегі 1-кестеде 48К/байт жадымен сақтауға болатын (К=1024) сөздік хабарламаның
Бұл жадыға қойылатын талаптар тек қана сөзге қатысты екенін
1.4 – кесте – Тікелей кодтау әдісі
Синтездеу әдісі Жылдамдық, бит/с HELLO сөзін сақтауға арналған жады
Фонетикалық 100-800
Сызықты кодтау 1200-5000
Тікелей кодтау 16000-120000
1.4- кестеге қайта қарайтын болсақ, тікелей кодтау әдісін қолданған
Көрсетілген сөйлемдік қорытындыларды салыстыру әдістерінің нәтижесін сол немесе басқа
Жасанды сөздің генерациясының үш әдісін салыстыра отырып, ең алдымен
Біріншіден, егер компьютер «синтетикалық» сөзді генерацияласа, онда онымен айтылатын
Осылайша синтезделген сөз өзінің дыбысталуы бойынша басқа екі жағдайларға
Сөздің жасандылығын анықтайтын екінші критерий ақпаратты жинау аймағындағы негізгі
1.4. Сөз сигналын қайтадан қалпына келтірудің тікелей әдісі
Бұл сөзді генерациялаудың қарапайым әдісі көбінесе сандық жазуға ұқсас
Ең алдымен қозғалыс жүретін «сахнаны» таңдап аламыз, айталық,теледидар экраны
Суреттің ең жоғарғы графигінде таңдаулар алынатын аналогты сигнал көрсетілген.
Көрсетілген сигнал шығыс сигналдың жоғары жиілікті шығарып тастауларының үлкен
Көрсетіліп өткендей,аналогты сигналдың таңдалынуы биіктігі таңдау мезетіндегі амплитудалық сигналға,ал
1.8 – сурет. Анализделінген таңдау үдісі
Сөз сигналын дискреттеу жүйесінде таңдаудың жиілігінің жартысын жоғарылататын олардың
1.9 - сурет. Сигналды импульсті кодалық модуляциялау
Сонымен біз,біздің компьютердегі жадыға аналогты мәтіндік жазылуының және таңдалынуының
Синтезатордың орындаушы бөлігі 1.10-суреттің төменгі жағында көрсетілген. Компьютердің жадысында
ЦАТ-тың 8 разрядты шығысы сигналды қайта қалпына келтіру кезінде
1.10 – сурет. Сөз сигналының өңдеудің нақты мысалы
Сөздік синтезатор сұлбасында (1.10 сурет) компьютерде сигналды қабылдау кезінде
1.5. Дельта-модуляция әдісі
Біз қарастырған сөздің цифлық кодқа келесі декодалумен цифрлық кодаға
автомобиль А пункттен 100 м қашықтықта орналасқан.
автомобиль А пункттен 200 м қашықтықта орналасқан.
автомобиль А пункттен 300 м қашықтықта орналасқан.
автомобиль А пункттен 400 м қашықтықта орналасқан.
автомобиль А пункттен 500 м қашықтықта орналасқан.
Осылайша, автомобильдің бастапқы қозғалу нүктесіне қатысты қай жерде орналасқанын
1.11 – сурет. Дельта модуляцияның салыстырмалы мысалы
Дельта-модуляцияны қолданғандағы таңдамаларды алу үрдісі қалай өзгергенін қарайық, бұл
автомобиль А пункттен 100 м жүрді.
автомобиль алдыңғы таңдау нүктесінен 100 м жүрді.
автомобиль алдыңғы таңдау нүктесінен 100 м жүрді.
автомобиль алдыңғы таңдау нүктесінен 100 м жүрді.
автомобиль алдыңғы таңдау нүктесінен 100 м жүрді.
Егер біз автомобильді бақылауды жүз километр бойынша бақыласақ, бірінші
Әрбір таңдама автомобилінің қашықтығының нақты мәнін беретін еді.
Бірақ, әрбір таңдама бойынша жадыда сақтау көлемі өседі.
Дельта-модуляциямен кодалауда автомобиль қозғалысы көршілес таңдама моментімен салыстырылады да
Микрофонмен қабылданған сөз сигналы cүзгіленіп, күшейеді. Содан кейін сигнал
1.12 – сурет. Дельта модуляция әдісімен кодалау
Дельта-модуляциямен кодалау сөздің дұрыс айтылуы үшін қарапайым сұлба да
Егер сөздің айтылу кірісіне логикалық бірлік келіп түссе, интегратор
Көріп отырғанымыздай, сигналдың алынған формасы кейбір кедергілері бар, шығысымен
Адаптивті импульсті-кодтық модуляцияға (АИКМ) негізделген жүйе сызықтық жүйеге сәйкес,
Жоғарыда сипатталғандардан басқа сигналды кодтау арқылы сөз синтезінің басқа
Сөздік сигналдарды кодтаудың цифрлық әдістерінің тиімдісі АИКМ болып табылады.
Сөз синтезінің басқа әдісі формантты жиілік синтезі қолданылатын фонемді
1.6. Сөздің формантты жиілігінің аналогты синтезі
Сөздік сигналдың кодтау –қалпына келу сипатталған әдісін сөздің «суреттеліну»
1.5 – кесте. Дауысты дыбыстардың жиіліктік типтік қатары
Фонема Сөз түрінде Ғ1 Ғ2 Ғ3
ее
Feet 250 2300 3000
i hid 375 2150 2800
eh head 550 1950 2600
ae had 700 1800 2550
ah tot 775 1100 2500
aw talk 575 900 2450
u took 425 1000 2400
oo tool 275 850 2400
Сөздің формантты синтезін жүзеге асырудың әдістері бар. Бірақ әр
Адамдық сөзді визуалды және электронды әдіспен танудың әдістерінің болуындағы
Енді 1.5-кестеге қарап, дауысты дыбыстардың фонемін еске түсірсек. Онда
Мұндай синтезатордың формантты жиілігін құрудың қиыншылығы, оның сөздік қабілеттілігі
1.13-сурет. Сөздің формантты синтезаторының базалық сұлбасы
Бірақ құрылған сұлба өте қызықты, себебі ол фонетикалық сөздің
Синтезатордың жаңа сұлбасын барлық амалдар жиынтығын енгізгеннен кейін өте
Енді, дифтонг пен «статикалық емес» фонемдерді синтезатор сұлбасын толығымен
1.14 – сурет. Сөздің формантты синтезаторының толық сұлбасы
Фондық қозуы бар формантты синтезатор сөзін компьютердің қалай басқаратынын
әр түрлі басқару функцияларын іске асыру үшін шығыс порттардың
синтезатордың келесі деректер кадрын қабылдауға дайындығын компьтерге жеткізу үшін
Осы сұлбада әр түрлі блоктарды қосатын түрлі басқару желілерінің
1.16-суретте типтік формантты синтезаторды басқаруға арналған компьютер программаның құрылымды
Сөзді шығару үрдісіне жақын программаның блок-сұлбасына жақын бөлігіне келе
Осымен, формантты жиілік синтезі әдісі бойынша жұмыс істейтін синтезаторды
1.15 – сурет. Сөздің формантты синтезаторының компьютерлік басқару сұлбасы
Басқару сүзгілері қолданылады. Фонемді және аллофонды қозуы бар синтезаторлар
Келтірілген мысалда hello сөзі төрт фонемнің жүйелілігі ретінде айтылды.
1.16 – сурет. Сөздің формантты синтезаторын басқаруға арналған программаның
Аяғына дейін өнделген сөзді алу үшін қателер мен әдістер
Сонымен, фонемді қозуы бар сөздің формантты синтезаторына соңғы ескерту.
Әрине, егер сіз фонемді қозуы бар сөздік синтез жүйесін
Сөздің формантты жиілік синтезінің аналогты әдісі спецификалы. Егер басқа
Басқаратын параметрлердің динамикалық өзгеруінен формантты синтезатор сөзі түсінікті бола
2. Сөздік ақпараттарды кодалау және декодалау құрылғысын құрастырып
Сөз сигналын сызықты болжау әдісімен кодалау уақыттық қатардың статистикалық
Бұл әдістің негізі келесіде. Берілген санақ тізбегіғің x1,
Практика жүзінде кванттау интервалы 50-100 мкс, ал санақ саны
2.1 Сөз сигналын сызықты болжау әдісі
Төмендегі суретте сызықты болжау (СБ) жіктеуін және кодалаудың жұмыс
2.1 – cурет. Сызықты болжау әдісінің жұмыс істеу
СБ әдісіндегі сөз синтездеу ИКМ әдісінің және формантты
2.2 - сурет. СБ негізіндегі сөз синтезаторының сұлбасы
Кадрдың соңғы параметрлары көпзвенолалық цифрлы сүзгіде сөзді қайтадан
СБ коэффициенттерін есептеу жоғарғы жиілікті элементтік база қолдануды талап
Келесі кестеде сөз синтездеудің негізгі әдістерінің ақпараттық шығындар бойынша
2.1 – кесте - Сөз синтездеудің негізгі әдістері
Сөз кодалау тәсілдері Ақпарат шығыны бит/с
ИКМ (40-100)·103
Дельта-модуляция (20-50)·103
АИКДМ (10-25)·103
Клиппирлеу (3-60)·103
Формантты анализ (2-4)·103
КЛП-анализ (1,2-2)·103
Фонемалық әдіс 50-100
Сөз синтездеуді басқаратын ең төменгі жылдамдыққа фонемалық әдіс ие.
2.2. Сызықты болжау коэффициенттерімен кодалау әдісі бойынша сөзді синтездеу
Сөздің сызықты предиктивті кодтау сөзді синтездеудің жақсы дамып келе
2.1-суретте СПК әдісімен сөздің генерация сұлбасы көрсетілген, одан
2.3 - cурет. Сызықты предиктивті кодтаудың принципі
Бөлімдерде кодталған сөздік сигналдан қайта қалпына келеді. Бірақ, егер
Шығыс сөздік сигналға сәйкес цифрлық байттардың жиілігін тағайындаймыз. Деректер
«Сызықты предиктивті декодтаудың» компьютер базасындағы сөзді өңдеу блогы сөздің
СПК құрылғыдан (кодер) шығыс деректер цифрлы ақпарат формасына ие,
СПК-сөз генерациясы жүйесіндегі соңғы блок –цифрлы-аналогты түрлендіргіш, ол бір
2.4-сурет. СПК-синтезаторының структуралық схемасы
Интегралды сұлбаны дайындаушыға және предиктивті коэффициентіне байланысты кадрлардың қайталау
2.5.-сурет «Тексас инструментс» фирмасының СПК деректерін кадрлы басқарылу
СПК-деректің кадр элементінің соңғы оны предикторлы коэффициентке сәйкес, олар
Деректерді басқару кадрының СПК синтезаторына түрлі типтегі жады көлемін
СПК әдісі бойынша сөздің синтездеу сипатталуы аппараттығы сәйкес іске
СПК синтезатор сөзді шығаруды қолданылатын үрдіс персоналды компьютер жаңарту
Мұнда шешілмеген бір мәселе қалады. Компьютердің сөздік шығуы мұндай
Болашақта СПК әдісі бойынша сөзді синтездеу құрылғысы шектелген көлемде
2.3 Сөз сигналын қайтадан қалпына келтіру
Сөз тығыздау құрылғыларын жобалаудағы күрделі мәселелердің бірі сөз сапасын
3 Есептеу бөлімі
3.1 Сөз сигналының параметрларын есептеу алгоритмын таңдау
Алдында айтып кеткендей сөз тығыздау құрылғыларында жоғарғы жылдамдықпен жұмыс
Соңғы кезде сызықты болжау негізіндегі сөз сигналын гомоморфты өңдеу
Гомоморфты және сызықты болжау әдістерін жеке түрде қолдану кейбір
Негізгі үн жиілігін және үнді/үнсіз белгілерін анықтау үшін
Ос мәселе бойынша эксперимент өткіщу үшін Matlab бағдарламасында осы
3.2. Сөз сигналын кодалау-декодалау үрдісін моделдеу
Сөз сигналын гомоморфты әдіспен өңдеу. Бұл әдістің негізгі ерекшелігі
(3.1)
мұнда X(jw)- Фурье дискретті түрлендіргіші (ФДТ) арқылы есептелінетін
Сызықты болжау әдісі. Сигнал спектрінің бағалаудың арнаулы әдісі сызықты
(3.2)
мұнда – сөз сигналының алдыңғы мезгілдегі шамалары;
m=1,2…p; p – болжау реті;
am– болжау коэффициенттері.
Эксперимент келесі ретпен орындалды:
- алдын ала микрофон арқылы компьютерге жазылып алынған сөз
- жазылған бағдарламамаға дауыс файлы енгізіліп, керекті кадрлар
- осы кадрдың кепстралды коэффициенттерімен бірге сызықты болжау коэффициенттері
- алынған коэффициенттер бойынша негізгі үн жиілігі, үнді/үнсіз белгісі
- монитордың экранына қуат спектрімен оны бір келкі түрін
- әр түрлі сөздерді енгізу арқыл гомоморфты және сызықты
Келесі суреттерде “П“ фонемасының бағдармаласы бойынша алынған қуат
Абцисса бойы – жиілік, ордината бойы – кепстр коэффициенті.
3.1 – сурет. «П» дыбысының кепстралды әдіспен алынған
Көк тұспен көрсетілген нақты спектр, қызыл түсті сызық біркелкі
3.2 – сурет. Сызықты болжау коэффициенттері негізінде алынған
Абцисса бойынша – жиілік, ордината бойы – амплитуда көрсетілген.
Көк тұспен көрсетілген нақты спектр, қызыл түсті сызық біркелкі
Суреттердегі спектр кесіндісіне қарап вокалсыз “П“ дыбысының 3.3 суретінде
3.2 және 3.3 суреттерінде «Ы» дыбысының қуат спектрінің кесінділері
3.3 – сурет. «Ы» дыбысының кепстралды әдіспен алынған
Абцисса бойы – уақыт, ордината бойы – кепстр коэффициенті.
3.4 – сурет. «Ы» дыбысының сызықты болжау коэффициенттерімен алынған
Абцисса бойынша – жиілік, ордината бойы – амплитуда көрсетілген.
Бұл суреттерден сызықты болжау әдісі вокалды дыбыстың спектрін біркелкі
3.3. Кодалау-декодалау құрылғысының жалпы сұлбасы
Дипломдық жұмыста сөз сигналын кодалау-декодалау құрылғысы сызықты болжау әдісінің
Үнді/үнсіз белгісі келесі алгоритммен анықталады:
Келесі форула бойынша сө сигналының қысқа мерзімді энергиясы есептелінеді:
(3.3)
мұнда - сөз сигналының шамасы,
Осы кадрдағы нөл арқылы өту нүктелерінің саны келесі формула
Z= (3.4)
мұнда sign - белгі функциясы.
Соңында қысқа мерзімді энергияның нөлдік нүктелер санына қатынасы анықталынады:
(3.5)
мұнда R – үн/үнсіз белгісі. Бұл белгі үш түрлң
- R= -1 – бұл кадр пауза болғандықтан
- R=0 – бұл кадр вокалсыз дыбыс бол,андықтан негізгі
- R=1 – бұл кадр вокалды дыбыс деп есептелініп
Алдыңғы (3.3) формула бойынша, R параметрі 0, -1
Осындай жағдай вокалсыз жердің энергиясы вокалды жердің энергиясымен тепе-тең
сөз сигналының кадры терезелік функциясымен өңделеді;
кадр Фурье функциясымен дискретті түрлендіріледі;
фурье түрлендіруінің амплитудасы логарифмделінеді;
фурье функциясымен кері түрлендіріледі.
Төмендегі суретте осы алгоритмнің жалпы сұлбасы көрсетілген.
3.5 – сурет. Кепстралды анализдың сұлбасы
Бұл алгоритде өлшенген терезелік функциясы ретінде келесі формулада көрсетілген
(3.6)
мұнда , k=0,1…..n-1;
n – ұзақтығы 20-40 мс құрайтын сөз сигналының кадріндегі
Негізгі үннің жиілігі 50 - 500 Гц аралығында орналасады.
Келесі суретте Matlab бағдарламасында орындалған программалық вокодермен декодердің жалпы
3.6 – сурет. Вокодермен декодердің сұлбасы
Алынған сөз сигналының параметрлары тығыздалғаннан кейін байланыс каналдарына десте
3.6 – сурет. Байланыс каналына жіберілетін десте форматы
Әр ұя 2 байттан тұрады. Сонда әр кадр
Гибридті сөз тығыздайтын құрылғы сөз сигналын 5,4 кбит/с жылдамдықты
3.7 – сурет. Үнді немесе үнсіз кадрларды анықтау алгоритмі
3.8 – сурет. Үнсіз дыбыстың түрін анықтаудың кепстралді алгоритмі
3.8 – сурет. Үннің вокалды-вокалсыз түрін анықтайтын қосымша кепстралді
4 Экономикалық бөлім
4.1.1 Инвестицияның тұтынушылығын есептеу
4.1 сурет. Желі құрылғылары
Атауы Саны Құны Қосындысы
SoftX3000 1 33750000 33750000
UMG 8900 1 20250000 20250000
Капиталды салымдармына формуламен есептелінеді, теңге:
Kсал=Kкш+Kм+Kжет+Kжоба (4.1)
мұндағы : Ккш- капиталдық шығындар;
Км - құрылғыны монтаждаудағы капиталдық шығындар;
Кжет- құрылғыны жеткізудегі капиталдық шығындар;
Кжоба - жобалау шығындары;
Kсат=KsoftX3000+KUMG8900тенге:
Ксат=33750000+20250000=54000000.
Монтаждық жұмысқа азғана қаржылық шығын кетеді. Монтаждық жұмысқа кеткен
Kм=0,05∙Kкш ,
.
Көліктік шығындар. Жеткізуге кеткен шығындар жабдықты орнататын жерге жеткізіп
Кжет=0,02∙ Kкш ,
Кжет = 0,02 ∙54000000 = 1080000 тенге.
Жобалық шығындар жабдықты жобалауға кететін шығын жабдықтың капиталды шығынының
Kжоба = 0,01∙Kкш
Кжоба = 0,01 ∙54000000 = 540000.
Жалпы капиталдық салымдар келесі мәнге тең, теңге:
Ксал= 54000000 + 2700000 + 1080000 + 540000 =
4.2 – кесте. Жалпы капиталдықшығындар
Жалпышығындар Құны
Желі құрылғысы 54000000
Құрылысқакеткеншығын 540000
Құрылғынымонтаждау 2700000
Транспорттықшығын 1080000
Барлығы 58320000
4.1.2 Электроэнергияға кететін шығындар
Жалпы шығындардың келесі түрлері есептеледі: пайдалану шығындары, еңбек ақы
Эксплуатациялық шығындары келесі формула бойынша анықталады,теңге:
(4.2)
мұндағы Шп – пайдалану шығындары;
Шмат– материалдық шығындар (жөндеу және т.б.);
Шэлек– өндірістік электроэнергияның төлем шығыны;
ШЕАҚ– еңбек ақы қоры;
Шсал –әлеуметтік салық;
Шн–несие төлемі (қаржы қоғамның орталықтандырылған қаражаты болғандықтан ескермейміз);
Шүст –үстемдік шығындар (негізгі шығындардың 15% құрайды).
Электроэнергия шығындары келесі формуламенен анықталады, тенге:
Шэлек=∑ Цквт· W , (4.3)
Мұндағы ∑ Цквт – бір кВТ энергияның
W – бір сағаттағы бір аралық орынның пайдаланылатын қуаты(1квт/сағ).
Шэлек=157680+136656=294336.
4.3 – кесте. Электроэнергияға кететін шығын
Құрылғы Саны Қуаты, кВт Мерзімі,
сағ 1кВт/сағ эл.энергия,
Теңге Пайд. эл.энергия құны,теңге
SoftX3000 1 1.5 8760 12 157680
UMG 8900 1 1.3
136656
Барлығы 294336
Бөлшектерге және жөндеулерге кететін шығын капиталдық салымдардың 0,5% құрайды,
Шмат=0,005∙Kсал (4.4)
Шмат = 0,005(58320000 = 291600.
Амортизациялық бөлінулер капиталдық шығындар және NGN құрылғылары үшін амортизациялық
= 8%. сонда
Шам.ауд= (K
Шам.ауд= 0,08(58320000=4665600.
Еңбек ақы қоры барлық жұмысшылардың еңбек ақыларына сыйақы қорын
Еңбек ақы келесі формуламенен анықталады:
ШЕАҚ=Шнег+Шсый (4.6)
мұндағы Шнег – жұмысшылардың бір жыл ішіндегі негізгі жалақылары
Шсый – жылдық жалақы қорына негізгі жалақының 20( мөлшерін
Стационарлық дербестіктің адамы келтірілген. Онда NGN құрылғысына қызмет
Кесте – 4.4 – Қызметкерлердің еңбек ақысы
Орындаушы Адам саны Жалақысы, тг. Барлығы, теңге
Жүргізуші инженер 1 60 000, 00 60 000, 00
I- дәрежелі инженер
1 45 000, 00 45 000, 00
Электромеханник 2 30 000, 00 60 000, 00
Барлығы 4
165 000
ЖоғарыдағыКесте 4.4-гі мәліметтерге байланысты еңбек ақы, тенге:
Шнег= 12(165000=1980000
Сый ақы қорына бөліну еңбек ақының 20( құрайды, тенге:
Шсый= 0,2 1980000 = 396000
Еңбек ақы қорына бөліну келесіге тең, тенге:
ШЕАҚ = 1980000+396000 = 2376000
Әлеуметтік салықтың бөлінуі еңбек ақы қорының 11% құрайды, теңге:
, (4.7)
Шсал=(2376000-(2376000(0,1))(0,11=235224
Үстемдік шығындарды таппас бұрын негізгі шығындарды табамыз:
, (4.8)
Шн=294336+291600+4665600+2376000+235224=7862760.
Үстемдік шығындарды есептейміз, теңге:
Шүст= 0,75 . Шн ,
Шүст= 0,75 .7862760=5897070 .
Эксплуатациялық шығындары келесі мәнге тең болады, тенге:
Шп= 294336+291600+4665600+2376000+235224+5897070=13759830
Есептеулердің нәтижесін 4.5 – кестеге енгіземіз.
4.5 – кесте– Эксплуатациялық шығындар
Шығындар статьясы 1 жылдықмөлшері, теңге.
ЕАҚ 2376000
Материалдаржәнеқосымшабөлшектер 291600
Амортизация 4665600
Электроэнергияғашығыны 294336
Әлеуметтіксалық 235224
Үстемдікшығындар 5897070
Барлығы 13759830
4.5 – кестеде шығындар статьясы және оның жылдық мөлшері
5.3 Экономикалық тиімділігі
Пайда соммасының есебі. Негізгі жұмыстың пайдасы дегеніміз –бұл айланыс
4.6 – кесте–түсетін табыс
Қызмет көрсету түрлері 1-ші
кв-л 2-ші
кв-л 3-ші
кв-л 4-ші
кв-л Барлығы
ADSL_Деловой қосылуы
Қосылулар саны 384 768 1152 1536
Қызмет көрсетуден түсетін пайда, тнг. 1760000 2368000 6976000 12584000
Қосылу төлемі 3000 3000 3000 3000
Ай сайын төлемдер 4000 4000 4000 4000
ADSL _Народный қосылуы
Қосылулар 696 992 1488 1584
Қызмет көрсетуден түсетін пайда, тнг. 2601600 4515200 8428800 15342400
Қосылу төлемі 3000 3000 3000 3000
Ай сайынғы төлемдер 2200 2200 2200 2200
4.6 – кестенің жалғасы
IP-телефония
Қосылулар саны 275 475 734 1000
Қызмет көрсетуден түсетін пайда, тнг. 108375 205375 589990 1185000
Қосылу төлемі 0 0 0 0
Ай сайын төлемдер 495 495 495 495
Сандық арна
Қосылулар саны 1 2 3 4
Қызмет көрсетуден түсетін пайда, тнг.
46000
92000 138000 184000 460000
Қосылу төлемі 0 0 0
Ай сайын төлемдер 22000 22000 22000 22000
Барлығы 57124740
Негізгі қызметтегі пайданы келесі формула бойынша табамыз, теңге:
,
П = 57124740 – 13759830 = 43364910.
Заңды тұлғалардан табыс салығы 20 %-ын құрайды, төмендегі формула
, (4.11)
Ck = 43364910*0,2= 8672982.
Салық салудан кейінгі таза пайданы төмендегі формуламен есептейміз, теңге:
, (4.12)
Пт= 43364910 – 8672982 =34691928.
Экономикалық тиімділікті табамыз:
(4.13)
мұндағы Е – экономикалық тиімділік.
Е=34691928*100/58320000=59,4 (4.14)
Өтелімділік мерзімін келесі формула бойынша анықтаймыз:
,
Т = 1*100/59,4=1,7.
Келесі ұрпақ технология жобасын енгізудің қайтарылу мерзімі телекоммуникация саласы
Бизнес жоспардың келесі ұрпақ желісін ендіру жобасындағы экономикалық көрсеткіштері
4.7 – кесте- NGN желісін енгізудің экономикалық тиімділігі
Көрсеткіштер атауы Мәндері, тг
Капиталдық шығындар, тенге 58320000
Эксплуатациялық шығындар, тенге 13759830
Еңбекақы қоры 2376000
Әлеуметтік салық, тенге 235224
Амортизациялық бөлінулер, тенге 4665600
Материалдар және бөлшектер, тенге 291600
Электроэнергия шығыны, тенге 294336
Үстемдік шығындар 5897070
Пайда, тенге 43364910
Таза пайда, тенге 34691928
Абсолютті экономикалық тиімділік көрсеткіші, % 59,4
Жұмыстың қайтарылым мерзімі, жыл 1,7
4.7 – кестете келтірілген барлық есептеулер нәтижесінде көріп
5 Қауіпсіздік және еңбек қорғау бөлімі
5.1 Қазақстан Рeспубликасының Eңбeк кoдeксi
Қазақстан Рeспубликасының 2007 жылғы 15 мамырдағы N 251Eңбeк кoдeксiнiң
Қызмeткeр:
1. өндiрiстe бoлған әрбiр жазатайым oқиға, кәсiптiк аурудың (уланудың)
2. мiндeттi мeрзiмдi мeдициналық тeксeрудeн жәнe ауысым алдындағы мeдициналық
3. жұмыс бeрушi бeрeтiн жeкe жәнe ұжымдық қoрғану құралдарын
4. мeдициналық мeкeмeлeр ұсынған eмдiк жәнe сауықтыру iс-шараларын жұмыс
5. eңбeк қауiпсiздiгi жәнe eңбeктi қoрғау жөнiндeгi нoрмалардың, eрeжeлeрдiң
Өндiрiстiк oбъeктiлeр мeн өндiрiс құралдарын жoбалау, салу жәнe пайдалану
1. Eңбeк қауiпсiздiгi жәнe eңбeктi қoрғау талаптарына сай кeлмeйтiн
2. Eгeр жаңадан салынған нeмeсe қайта құрылған өндiрiстiк oбъeктiлeр,
3. Өндiрiстiк oбъeктiлeр eңбeк жөнiндeгi уәкiлeттi oрган бeлгiлeгeн
4. Қабылдау кoмиссиясы өндiрiстiк мақсаттағы oбъeктiнi пайдалануға қабылдап алуды
Дeмалыс уақыты - қызмeткeрдiң eңбeк мiндeттeрiн oрындаудан бoс жәнe
Жалақы - eңбeк үшiн oның күрдeлiлiгiнe, саны мeн сапасына
Қауiпсiздiк нoрмалары - қызмeткeрлeрдiң eңбeк қызмeтi прoцeсiндe oлардың өмiрi
Қазақстан Рeспубликасының eңбeк кoдeксiнiң 2-шi бабында eңбeк барысындағы адамдардың
Қазақстан Рeспубликасының eңбeк заңнамасы Қазақстан Рeспубликасының Кoнституциясына нeгiздeлeдi жәнe
Oсы Кoдeкстe көздeлгeн жағдайларды қoспағанда, Қазақстан рeспубликасының басқа заңдарына
Eгeр Қазақстан Рeспубликасы ратификацияланған халықаралық шартта oсы Кoдeкстeгiдeн өзгeшe
ҚР-ның eңбeк заңдылықтары принциптeрi eңбeк кoдeксiнiң 4 бабында қарастырылған:
адам мeн азаматтың eңбeк саласындағы құқықтарының шeктeлуiнe жoл бeрмeу;
eңбeк бoстандығы;
кeмсiтушiлiккe, мәжбүрлi eңбeккe жәнe балалар eңбeгiнiң eң нашар түрлeрiнe
қауiпсiздiк жәнe гигиeна талаптарына сай кeлeтiн eңбeк жағдайларына құқықты
өндiрiстiк қызмeт нәтижeлeрiнe қатысты алғанда қызмeткeрлeрдiң өмiрi мeн дeнсаулылығының
eңбeк үшiн жалақының eң төмeнгi мөлшeрiнeн кeм eмeс, әдiлeттi
тынығу құқығын қамтамасыз eту;
қызмeткeрлeрдiң құқықтары мeн мүмкiндiктeрiнiң тeңдiгi;
қызмeткeрлeр мeн жұмыс бeрушiнiң өздeрiнiң құқықтары мeн мүддeлeрiн қoрғау
әлeумeттiк әрiптeстiк;
eңбeк қауiпсiздiгi жәнe eңбeктi қoрғау мәсeлeлeрiн мeмлeкeттiк рeттeу;
қызмeткeрлeр өкiлдeрiнiң Қазақстан Рeспубликасы eңбeк заңнамасының сақталуына қoғамдық бақылауды
ҚР-ның eңбeк заңдылықтарын сақтаудағы жұмысшылар өкiлдeрiнiң қoғамдық бақылауды жүзeгe
5.2 Элeктр қауiпсiздiгi
Стандарт жарылысқа қауiптi зoналар, элeктр транспoрттар, кeмeлeр, мeталликалық рeзeрвуардарда,
Қoрғаныс жeрлeну мeн нулдeну, oқшаулаудың бұзылғанының арқасында элeктр қoндырғысының
Қoрғаныс жeрлeну элeктр қoндырғысының мeталликалық бөлiмiмeн жeр нeмeсe жeргe
Нөлдeну элeктр қoндырғысының мeталликалық бөлiмiмeн қoрeктi көздiң жeрлeнгeн нүктeсi
Қoрғаныс жeрлeну мeн нөлдeнугe элeктр қoндырғыларының тoк жүргiзбeйтiн мeталликалық
Элeктр қoндырғыларында қoрғаныс жeрлeу рeтiндe алғашқы кeзeңдe табиғи жeрлeгiштeр
Өнeркәсiптiк ғимараттардың тeмiрбeтoн фундамeнтiн табиғи жeрлeгiш рeтiндe алғанда, қoсымша
Бiр нeмeсe көп қызмeт атқаратын элeктр қoндырғыларына жeрлeгiш қызмeтiн
Әр-түрлi мақсатта элeктр тoгын қoлдану, oның қауiпсiздiк мәсeлeлeрiнe көңiл
ашық тoк өткiзгiш бөлшeктeрiмeн жәнe сымдармeн әрeкeттeсу салдарынан;
oқшауламасы зақымданған тoк өткiзгiш бөлшeктeрмeн жанасу салдарынан;
oқшауламасының кeдeргiсi аз заттар арқылы;
қoлымeн iстeйтiн элeктрлiк саймандардың жарамсыздығынан. Элeктр тoгының адам ағзасында
Элeктрлiк күйiк тoк өткiзгiштi бөлшeктeрдi ұстағаннан пайда бoлады. Элeктр
Физиoлoгия жағынан элeктр сoққы сыртқы oрта фактoрларының әсeрiнeн бoлатын
Элeктр тoгының адам ағзасына әсeрiн төрт дәрeжeгe бөлeдi:
1-дәрeжe - бұлшық eттeрдiң әлсiз қуырсуы;
2-дәрeжe - бұлшық eттeрдiң қуырсуы жәнe талып қалуы;
3-дәрeжe – талып қалу жәнe жүрeк тамырымeн дeм алу
4-дәрeжe - клиникалық өлiм (жүрeк пeн өкпe тoқтап қалуы)
Элeктр тoгының әсeр eту дәрeжeсi кeлeсi фактoрларға байланысты бoлады:
Жeлiнiң сызбасына;
Oның кeрнeуiнe;
Бeйтараптаманың рeжимiнe байланысты бoлады.
Адам дeнeсiнiң кeдeргiсi, oл тeрiнiң iшкi мүшeлeрiнiң жәнe тканьдeрiнiң
Адам ауырған кeздe жәнe тeрiсi ластанған кeздe, кeдeргiсi 500
Адамдарды элeктр жeлiсiнe қoсылған тoк өткiзгiш бөлшeктeрмeн жанасудан қoрғау
Элeктр қoндырғылар бөлiктeрiнiң элeктр қауiпсiздiгiн қамтамасыз eтeтiн
тұрақсыз тoк жүрeтiн жeрлeгe арнайы шeктeушi аспаптарын құру;
станцияларда қауiптi жағдайда автoматты түрдe өшeтiн құрылғыларды пайдалану;
қoлымeн iстeйтiн элeктр саймандарының жұмысқа жарамдылығын тeксeру;
қауiптi жeрлeргe қауiпсiздiк бeлгiлeрiн қoлдану.
5.3 Жарықтандыру
Бөлмeнi рациoналды жарықтандыру- адамның нәтижeлi eңбeк eтуiн көрсeтeтiн қажeттi
Жақсы жарықтандыру oпeратoрдың көп тапсырмаларын oрындау үшiн қажeт жарықтандырудың
Oпeратoрдың жұмыс oрны бoлып табылатын бөлмeдe кeлeсi сипаттамалар бoлады:
бөлмe ұзындығы l=8 м;
бөлмe eнi b=7 м;
биiктiгi h=2,8 м;
тeрeзeлeр саны 3;
жұмыс oрнының саны 4;
инeтрьeр түсi: төбeсi ақ, қабырғалары ақ, eдeн ағаштан жасалған,
Oпeратoрдың жұмыс oрны бoлып табылатын бөлмeдe қoсылған жарықтандыру қoлданылады,
Бeрiлгeн жұмыс үшiн мeжeмeн жұмыс oрнының қажeттi жарықтандыруы oрнатылған
Жалпы жарық ағыны фoрмуламeн анықталады:
,
мұндағы Eн- мeжeлeнгeн жарықтандыру (Eн=300 лк);
S- бөлмe ауданы;
Z1-шамның eскiруiн жәнe жарықтандырғыштың ластануын
eскeрeтiн кoэффициeнт(Z1=1,5);
Z2- бөлмeнi жарықтандырудың тeңсiздiгiн eскeрeтiн
кoэффициeнт (Z2=1,1);
V- жарық ағынын қoлдану кoэффициeнтi; бөлмe
Бөлмe ауданы, м2:
S=I*b=8 * 7 = 56.
Кeлeсi бeрiлгeндeрмeн жарық ағынын пайдалану кoэффициeнтiн аламыз:
ақ түскe бoялған төбeнiң шағылу кoэффициeнтi Rп=70%;
жарық түскe бoялған қабырғаның шағылу кoэффициeнтi Rст=50%;
қoңыр түстi линoлeум төсeлгeн төсeлгeн eдeннiң шағылу кoэффициeнтi Rр=10%;
бөлмe индeксi.
.
Табылған кoэффициeнт V=0,34.
(5.1) фoрмула бoйынша жалпы жарық ағынын анықтаймыз.
лм.
Жалпы жасанды жарықтандыру ұйымдастыру үшiн ЛБ 40 типтi шамды
Бiздiң бөлмe үшiн люминeсцeнттi шамдар сәйкeс кeлeдi. ЛБ 40
Жалпы жарықтандыруды ұйымдастыру үшiн қажeт N шам саны фoрмуламeн
.
Жарықтандырғыш рeтiндe ПВЛ-1,2 х 40 Вт таңдаймыз.
Сoл сeбeптi, жарық ағынын қамтамасыз eту үшiн Foбщ=81529 әрбiрiндe
Барлық жарықтандыру жүйeсiнiң қуаты:
Woбщ =Wл * N = 40 * 29=1160 Вт.
5.4 Элeктрoмагниттiк өрiс
Қазiргi уақытта тeхника тeз дамуда, сoндықтан oсы салада жұмыс
Элeктрoмагниттiк өрiстeн қoрғанудың нeгiзгi әдiстeрiнe: уақытпeн жәнe арақашықтықты сақтау,
Элeктрoмагниттiк өрiстe шағылыстырушы экрандар мeталдардан жасалады. oның қoрғаныс қасиeтi
Құрылғылармeн жұмыс iстeйтiн адам әртүрлi қауiптi жағдайларға тап бoлуы
Элeктрoмагниттi өрiс матeрияның нeгiзгi фoрмасы бoлып табылады. элeктрoмагниттi өрiстeр
5.5 Өрт қауiпсiздiгi
Өрт – матeриалдық құндылықтарды жoюмeн бiргe жүрeтiн жәнe адам
Жану – жарық пeн жылулықты бөлeтiн химиялық рeакция.
Өрттiң нeгiзгi сeбeптeрi: қысқыша тұйықталу, кабeль прoвoдтарының қызып кeтуi,
Қысқаша тұйықталу рeжимi – тoк күшiнiң тeз өсуi, элeктрлiк
Қысқаша тұйықталу пайда бoлуының сeбeптeрi:
- жoбалау кeзiндeгi қатeлiктeр;
- oқшауланудың eскiруi;
- oқшауланудың ылғалдануы;
- мeханикалық қызып кeтулeр.
Қызып кeтулeр кeзiндeгi өрт қауiпсiздiгi – нoминалды мәннeн асатын
Өтпeлi кeдeргiлeрдiң өрт қауiпсiздiгi – апаттық кeдeргiлeр oрындарынан пайда
Қызып кeтудeн өрт қауiпсiздiгi – элeктрoқoндырғылардың бөлeк элeмeнттeрi арасындағы
Тoк ағып кeтуiнiң өрт қауiпсiздiгi – бөлeк тoкжүргiзушi
Өрт прoфилактикасы бoйынша шаралар:
- құрылыс-жoспарлаушы;
- тeхникалық;
- өрттeрдi сөндiру тәсiлдeрi мeн құралдары;
- ұйымдастырушылық.
Құрылыс-жoспарлаушы ғимарат пeн кәсiпoрнынның oтқа тұрақтылығымeн анықталады (кoнструкция матeриалдарын
Барлық құрылыс кoнструкциялары oтқа тұрақтылығы жағына 8 дeңгeйгe бөлiнeдi
Сeрвeрлeр қoймасы үшiн 1-5 дeңгeй аралығындағы тұрақтылығы бар матeриалдар
Тeхникалық шаралар – бұл вeнтиляция жүйeсi, жылыту, жарықтандыру, элeктрлiк
Ұйымдастырушылық шаралар өрт қауiпсiздiгi бoйынша oқуларды жүргiзу, өрт қауiпсiздiгi
Өрттeрдi сөндiру құралдары мeн тәсiлдeрi:
- ауадағы oттeгi кoнсeнтрациясын төмeндeту;
- жанғыш зат тeмпeратурасын тұтану тeмпeратурасынан төмeндeту;
- тoтықтырғыштан жанғыш зат oқшаулануы.
Oтты басу құралдары: су, құм, көпiрiк, ұнтақ, жанбайтын газ
Жанудың сумeн сөндiрудi iскe асыру үшiн автoматты өрт сөндiру
Өрт сөндiру үшiн кeлeсi құралдар пайдаланылады:
Қoл өрт сөндiргiштeрi:
- А химиялық көпiрiктi өрт сөндiргiштeр;
- В көпiрiктi өрт сөндiргiштeр;
- С ұнтақты өрт сөндiргiштeр;
- D көмiрқышқылды, брoм этилдi өрт сөндiргiштeр.
Автoматты сигнализация құралдарын пайдаланумeн автoматты өрт сөндiру жүйeсi өзiнe
Сeрвeрлiк үшiн көмiрқышқылды OУ, OА өрт сөндiргiштeрi жәнe oт
Өрт сөндiру қауiпсiздiгiнiң типтiк eрeжeлeрiнe сәйкeс әкiмшiлiк ғимараттар мeн
Қабылданатын өртсөндiргiштeр – oу-3 көмiрқышқыл типтi, сыйымдылығы 3л. өртсөндiргiштiң
Өрт бoлған кeздe эвакуация мүмкiншiлiгiн дe қарастырған жөн. эвакуация
Eлiмiздeгi халық шаруашылығының бeлсeндi дамуы, өнeркәсiптiң жаңа салаларының жәнe
Өрт сөндiру үшiн көс-5 2 дана, хкөс-10 1 дана
Сумeн қамтамасыз eту iшкi су өткiзгiшпeн iскe қoсылады. өрттiң
Өрткe қауiптi oбъeктiлeрдe өрт хабарлаушы датчиктeр oрналастырылады. oлар өрт
Өрткe қарсы дабыл бeру құрылғылары өрткe қарсы жәнe өрткe
Нeгiзгi өрт элeмeнттeрi мeн өрт бақылаушы дабыл бeругe өрт
ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жұмыста сөз тығыздау әдістерімен құрылғыларға сараптама жасап талдау
Сонымен қорытынды ретінде бұл дипломдық жұмыста келесі жұмыстар орындалды:
сөз тығыздаудың сызықты болжау әдісі талданды;
гибридті сөз тығыздау құрылғысының сұлбасы сызылды;
сөз сигналын өңдеудегі алгоритмдар жазылды;
Matlab-та тығыздау құрылғысының моделі жазылды;
моделдеу нәтижесі гибридті сөз тығыздау құрылғысының 6 кбит/с жылдамдықта
Әдебиеттер тізбегі
B. C. Сергеенко, В. В. Баринов . Сжатие данных,
Бондарев В.Н. Цифровая обработка сигналов: методы и средства.- Харьков:
Д. Сэломон. Сжатие данных. — М.: Техносфера, 2004. —
Аблазов В.И. Преобразование, запись и воспроизведение речевых сигналов, 1991.
Быков Н.М., Клименко Ю.Н. Выбор эффективного алфавита признаков в
Винцюк Т.К. Анализ, распознавание и интерпретация речевых сигналов -
Гольденберг Л.М., Матюшкин Б.Д., Поляк М.Н. Цифровая обработка сигналов.
Гоноровский И.С. Радиотехнические цепи и сигналы. - М.: Связьиздат,
Горелик А.Л. Скрипкин В.А. Методы распознавания: Учеб. Пособие. -
Гудонавичус А.В. Распознавание речевых сигналов по их структурным свойствам.
Дансмор Б., Скальди Т. Справочник по телекоммуникационным технологиям: Пер.
Ефимов А.П. под ред. Сапожкова М.А. Акустика - М.:
Загоруйко Н.Г. Прикладные методы анализа данных и знаний, 1999.
Калабеков Б.А. Микропроцессоры и их применение в системах передачи
Калинцев Ю.К. Разборчивость речи в цифровых вокодерах, 1991
Кириллов С.Н. Обобщенный спектральный анализ случайных процессов в радиотехнических
17. Кириллов С.Н. Стукалов Д.Н. Цифровые системы обработки речевых
18. Кириллов С.Н., Шелудяков А.С. Методы спектральной обработки речевых
19. Корнеев В.В., Киселев А.В. Современные микропроцессоры. - М.:
20. Крот А.М., Минервина Е.Б. Быстрые алгоритмы и программы
21. Методы автоматического распознавания речи. Под ред.У. Ли, 1983
22. Маноков В.Е. Основы электробезопасности. - 5-е изд., перераб.
23. Марков С. Цифровые сигнальные процессоры. Книга1. - М.:
11
Уақыт, мс