Жоспар
Кіріспе 3
1 Шет тілдерді оқытудағы электронды-техникалық құралдардың маңыздылығы 6
1.1 Оқытудың техникалық құралдарының топтамасы және олардың қызметтері 6
1.2 Электронды құралдар туралы түсінік және олардың топтамасы мен
2 Шет тілдерді оқытудағы электрондық-техникалық құралдардың тиімділігі 15
2.1 Шет тілдерді оқытуда компьютер тиімді құрал ретінде 15
2.2 Шет тілдерін оқытуда Интернет желісін қолдану ерекшеліктері мен
Қорытынды 24
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 27
Кіріспе
Адам іс-әрекетінің әртүрлі салаларында, сонымен қатар, білім саласында ақпараттық
Бүгінгі күні Қазақстан Республикасының білім туралы тұжырымдамасы ойлы, өнерлі,
Білімді дамыту үшін білім берудің үйреншікті әдісінен оқыту процессінде
Соңғы жылдары оқу үрдісінде жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану туралы
Қазіргі кезде жаңа білім жүйесі интернеттің пайда болуының арқасында
ХХI ғасырды қоғамдық ақпараттандыру ғасыры деп жай атамаған. Компьютер
Дегенмен, оқыту процессіне компьютерлік технологиялардың қарқынды енгізілуіне қарамастан, арнайы
XXI ғасыр – жоғары компьютерлік технология ғасыры. Қазіргі заманда
Оқытушы алдындағы басты міндеттедің бірі ақыл ойын кеңейту, қоршаған
Оқытылатын шет елде болмасада шет тілін коммуникативті қалыптастыру және
Оқушыларды меңгеріліп отырған тілдің халқының мәдени құндылықтарымен таныстыру
Курс жұмысының мақсаты шет тілдерді оқытудағы электронды-техникалық құралдарды пайдаланудың
- шет тілдерді оқытудағы электронды-техникалық құралдардың топтамасын қарастыру;
- шет тілдерді оқытудағы электронды-техникалық құралдарды пайдаланудың тиімділігін
- шет тілдерін оқытуда компьютерді пайдалану;
- шет тілдері сабақтарында интернет желісін қолданудың ерекшеліктері мен
Курс жұмысы кіріспеден, бөлімдерге бөлінген екі тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған
1 Шет тілдерді оқытудағы электронды-техникалық құралдардың маңыздылығы
1.1 Оқытудың техникалық құралдарының топтамасы және олардың қызметтері
Адамзат қоғамының даму тарихында адам күш қуатты аз жұмсау
Шет тілдерін оқыту саласында оқытудың техникалық құралдарын пайдалану аса
Оқытудың техникалық құралдары –ақпаратты өңдеу үшін оқу-тәрбие үрдісінде пайдаланылатын
Оқытудың техникалық құралдары байланыс құралы ретінде шет тілін жетік
Шет тілін жетік меңгеруде аудару мен сөйлеу қабілетін қалыптастыру
Дегенмен, оқытудың техникалық құралдары оқытушыны толығымен алмастыра алмайды. Оқытушы
Оқушылардың өзіндік жұмысы уақытында ОТҚ сабақта алынған сөйлеу дағдылары
ШТ оқытуға арналған арнайы техникалық құралдарды пайдалану оқу көрнекі
ОТҚ пайдалану қағидаларының негізіне шет тілдерін оқыту теориясының заманауи
Әдісті таңдаудағы басты міндет – шет тілді оқытудың ғылыми
Ағылшын тілді қайнаркөздерде ОТҚ қатты (hardware) және жұмсақ (software)
Оқытудың техникалық құралдары құрылғылардың әр алуандығына, функционалдық мүмкіндіктеріне, ақпаратты
- функционалдық бағыты бойынша (шешілетін оқу-тәрбие тапсырмаларының сипаты);
- құрылғы және жұмыс қағидасы;
- оқыту түрі;
- жұмыс логикасы бойынша;
- сезім мүшелеріне әсер ету сипаты б-ша;
- ақпаратты жеткізу сипаты б-ша [1].
ОТҚ бірінші қызметі – байланыс, ақпаратты жеткізу қызметі.
Екінші – басқару, оқушылардың тапсырмаларды орындауда дайындығын ұйымдастыру, ақпаратты
Үшінші – кумулятивті, яғни, сақтау, оқу және оқу-әдістемелік ақпаратты
Төртінші – зерттеу мақсатымен оқушылардың ОТҚ көмегімен алынған ақпарат,
Оқытудың техникалық құралдары жеткізу сипаты бойынша (экранды, дыбысты және
Экранды техникалық құралдар қатарына жобалаушы аппаратура, кодоскоп, диапроектор, диаскоп
Диапозитивтер қала, өнер, ел географиясы т.б. тақырыптар бойынша таңдалады,
Диапозитивтер (слайдтар) Г.М. Коджаспирова мен и К.В Петров бойынша
Аса тиімді дыбыс құралы магнитафон немесе шет тіліндегі оқу
Оқу құралдарының жеке бір түрі шет тілін оқуда табысқа
Г.В.Рогова бойынша мұғалім үшін басты оқыту құралдары шет тілдерінің
Басқа да ОТҚ бар. М.В.Ляховицкий «ақпараттың жеткізілу каналы»
- фонограммалар (грамтаспа немесе магнитты лентадағы жазба);
- видеограммалар (слайд, диафильмдер, дыбыссыз кинофильмдер формасындағы);
- видеофонограммалар (дыбысты кинофильмдер, видеожазбалар) [4].
Жеткіншектерді оқыту мен тәрбиелеу үшін техникалық құралдарды пайдалану мектеп
Заманауи техникалық құралдар оқытушыға біршама көмек бере алады, сонымен
- оқушыларға оқытылатын тақырып туралы толық және нақты ақпаратты
- оқытудың көрнекілігін көтеруге (күрделі оқу материалын оқушылар жеңіл
- материалды баяндау ырғағын жоғарылатуға;
- оқытушы мен оқушылардың жұмысын жеңілдетуге;
Сабақтан осындай құралдарды пайдалану оқытушыға, оның баяндау әдісіне байланысты.
Техникалық құралдарды пайдаланумен жүргізілген сабақ бұл – оқытушы оқу
Жоғары білікті оқытушы сабақта техникалық құралдарды пайдалануды жоспарласа, олардың
Техникалық құралдарды пайдаланумен өткізілетін сабақ жоспарлауда оқытушы техникалық құралдарды
Шет тілі сабағында зейінді дамытуға ықпалын тигізетін техникалық құралдарға
1 Оқу кинофильмдері мен киноүзінділер. Оқу үрдісіне кеңінен киноүзінділердің
2 Оқу диафильмдері. Диафильм – бірыңғай сюжеттік сызбалармен біріккен
Оқу диафильмдерін (экранды көрнекіліктер) пайдаланумен табысты қызмет үшін оқушылардың
Экранды көрнекіліктер бойынша оқушылардың барлық ұжымдық және өзіндік жұмыстары
3 Оқу диапозитивтері. Диапозитив – арнайы картон немесе пластмассалық
4 Кодоскопқа арналған транспарант. Сабақта графопроектор (кодоскоп) - мөлдір
5 Магнитофон жазбалары. Магнитофон жазбаларын ақпараттары, сұрақтары мен тапсырмалары
6 Теледидар. Оқу үрдісінде пайдаланылатын телебағдарламалар, үш топқа бөлінеді.
Оқытуға арналған теледидар бағдарламалары оқу материалын оқудың әр түрлі
Оқуға арналған телебағдарламалар тақырып бойынша оқу материалын жинақтау үшінде
Телебағдарламалардың екінші тобына жалпы білім беретін сипаттағы бағдарламалар енеді.
Телебағдарламалардың үшінші тобына оқытушыға арналған телебағдарламалар енеді. Олар әдістемелік
Сабақта экранды көрнекілікті пайдалану келесі шарттардың орындалуымен оқыту тиімділігін
Оқытудың техникалық құралдарын пайдалана отырып, негізгі әдістемелік жағдайларды ұмытпау
- ең жақсы фильм, диафильм, грамжазба, телебағдарламаларды оқушылар
- оқытудың техникалық құралдары сабақтың барлық оқу материалдарымен байланыста
- оқу үрдісіне енген техникалық құралдар танымдық міндеттерді шешу
1.2 Электронды құралдар туралы түсінік және олардың топтамасы мен
Сандық (электронды) білім беру ресурстары фундаменталды түсінік болып табылады.
Сандық – сандардың кезек-кезегімен берілуі. Қазіргі кезде ақпараттық технологиялардың
Білім беру – яғни, бірнәрсені оқуға бағытталған, білім берудің
Электронды білім беру құралдарының әр түрлі топтамасын қарастырсақ:
Электронды құжат. Машинаоқитын тасымалдаушыдағы құжат, оны қолдануда есептеуіш техника
Электронды басылым. Өзгермеген түрде таратуға арналған редақциялық-баспадан өткен электронды
Электронды білім беру құралдарының келесі топтамасын ұсынуға болады:
- электронды мәліметтер;
- электронды бағдарламалар;
Ақпарат белгісі бойынша:
Электронды мәліметтер мәтіндік, сандық, дыбыстық, сызбалық, шрифті және көрсетілімдік
Электронды бағдарламалар жүйелік, қолданбалы және сервистік; электронды мәліметтер мен
Мақсатты бағыты бойынша: электронды білім беру құралдары ресми, ғылыми,
Білім жүйесін реформалау оқу үрдісін жаңартуды, оқушылармен жұмыс істеудің
«Заманауи педагогикалық және ақпараттық технологияларды қолданумен өткізілетін сабақта» -
Заманауи компьютерлік буын баспа басылымдарын ұнатпай ақпараттық технологияларды таңдайтындығы
Электронды нұсқадағы оқу көрнекілігі теоретикалық материалды оқуға, өзіндік шығармашылық
Оқушылардың өзіндік жұмысы үшін оқу ақпаратын электронды формада ұсынудың
«Электронды оқу комплексі оқу үрдісінің басты жақтарын айқындайтын модульдер
«Электронды тасымалдаушыларда құрылған оқу-әдістемелік комплекстердің басты элементтері:
Оқытылатын пән бойынша теоретикалық материал;
Тәжірибелік жұмыстарды орындау үшін әдістемелік ұсыныстар;
Сыныпта жұмыс істеуге арналған тапсырмалар мен жаттығулар жинақтары;
Сыныптан тыс жұмыстарды орындау үшін әдістемелік ұсыныстар;
Бақылау-өлшеу материалдары (тесттер, диктанттар, бақылау жұмсытары, сынаққа арналған материалдар);
Мемлекеттік емтихандарға дайындалу үшін әдістемелік ұсыныстар. Электронды оқулықтарды пайдалана
Электронды оқу құралдары оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуін басқаруда
А.П.Тимошкинаның пікірі бойынша электронды құралдарды пайдалану оқу мотивациясын біршама
Электрондық оқулықты қолдану саласы өте кең: электрондық – оқыту
Жаңа материалды оқу, бұрын өткенді қайталау немесе білімді жүйелендіру
2 Шет тілдерді оқытудағы электрондық-техникалық құралдардың тиімділігі
2.1 Шет тілдерді оқытуда компьютер тиімді құрал ретінде
Оқу үрдісінде компьютерді пайдалану маңызды орын алуда. Компьютер тестілеуге
Техникалық құралдардың пайдалылығы мен шет тілдері сабақтарында пайдаланылуы келесі
- біріншіден, оқу үрдісінің тиімділігіне ықпал ету;
- екіншіден, тілді оқуға деген ынтасын, қызығушылығын арттыру;
- үшіншіден, жедел байланысмен қамтамасыз ету, барлық оқушылардың оқудағы
Компьютерді пайдалану оқу үрдісінің қарқындылығын жоғарылатады. Компьютермен оқытуда дәстүрлі
Компьютер оқу үрдісін бақылауды (ағымдық, аралық, қорытынды) қамтамасыз етеді.
Компьютер «жауап беруден қорқу» сияқты жағымсыз психологиялық факторды жояды.
Оқыту процесінде оқытушы берген мәлімет ақпараттың жалғыз көзі болып
Оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуін ұйымдастыруда компьютер қолайлы жағдайлар
Оқытудың бірінші кезеңінде оқушылардың танымдық қызметінде мақсат пен міндеттерді
Компьютерді қолдану шет тілдеріне оқытуда даралап оқыту тәсілін жүзеге
Шет тілдері сабақтарында компьютерді қолдану формалары:
- лексиканы меңгеру;
- сөйлеу дағдыларын дамыту;
- диалогты және монолгты дамыту;
- жоба жұмысына үйрету;
- граматтиканы өту.
Көрнекі құралдардың қазіргі заман талабына сай түрлерінен саналатын мултимедиялық
Электрондық оқыту бейне, аудио, мультимедиа технологиясы мен олардың әр
Электронды оқытуды жасау мен енгізу үшін оқытуды басқару, ақпаратты
Электронды оқытудың технологиялық құралдарын былайша топтастыруға болады.
1 Ақпараттық құралдар, мультимедиалық бағдарламалар және интернет.
2 Электрондық оқытуды әзірлеудің бағдарламалық құралдары.
3 Оқу үрдісін басқарудың ақпараттық жүйесі [7].
Электрондық оқытудың негізгі мәселесі ақпараттық-коммуникациялық технология негізінде ақпараттық білім
Электрондық оқытудың төмендегідей маңызды мәселелері анықталады.
- білім беру үрдісінің субъектілері арасында толыққанды ақпараттық өзара
- электронды оқытуда ақпараттық-коммуникациялық пәндік ортаның ерекшеліктерін анықтау;
- электрондық оқыту үрдісінің субъектісінің оқу іс-әрекетін тиімді қамтамасыз
Бүгінгі күннің басты ерекшелігі оқу процесінде жетілдіру жолында ең
- оқу материалдары туралы оқушыларға дәл және толық ақпарат
- абстрактылы оқу материалдарын нақтылыққа жеткізіп, оқытудың тиімділігін жетілдіреді;
- оқу материалының маңызын арттырып, уақыттан ұтып, есте сақтау
- мұғалім мен оқушы еңбектерін жеңілдетіп, пікір алысып, байланыстарын
Қазіргі таңда дайындалған электрондық оқулықтарда мынадай жағдайларды ескеру керек:
- белгілі бір пәнге байланысты дайындалған электрондық оқулықтың сол
- электрондық оқулықтар оқытылатын тараулар мен тақырыптарға қатысты дәріс
- зертханалық және тәжірибелік тапсырмаларды орындауға арналған қосымша материалдар;
- материалға қатысты анықтама, библиографиядан тұратын көмекші материалдар;
- аралық және қорытынды бақылау сұрақтарынан тұратын тест;
- материалды дайындауда пайдаланылған әдебиеттер тізімдері қамтылуы.
Оқытудың кез келген технологиясы өзгерістерге сай студенттер мен оқытушылардың
Қазіргі ақпараттық технологиялардың даму кезеңінде электрондық оқулықтардың ерекшелігі –
2.2 Шет тілдерін оқытуда Интернет желісін қолдану ерекшеліктері мен
Қазіргі кезде лазерлі дисктерге жазылған шет тілдерін оқыту бойынша
Соңғы онжылдықтағы маңызды жетістіктердің бірі бүкіл әлемде білім беру
Шет тілдері сабағында интернеттің көмегімен түрлі дидактикалық тапсырмаларды орындауға
Студенттер интернет желісімен түрлі олимпиядаларға, жарыстарға қатыса алады. Сонымен
Қазіргі таңда білімді дамыту студенттің ақпараттық потенттік деңгейін дамыту
Интернетті оқу мақсатында қолдану әдістемесінің жаңа бағыты болып саналады.
Ақпаратты жүйе ретінде Интернет түрлі ақпараттар мен ресурстарды ұсына
- электрондық хат;
- теле конференция;
- видео конференция;
- өзінің ақпаратын беру, өзінің сайтын құрып Web-
- ақпараттық ресурстарды қолдану;
- ақпараттық жиынтықтар;
- желіде сөйлесу мүмкіндігі [8].
Интернет әлемде болып жатқан соңғы жаңалықтар жайлы мәлімет
Студенттер WEB газеттер арқылы әлемде болып жатқан жаңалықтарды көру
Студенттерді екі-екіден немесе үш-үштен бөліп, мақаланы зерттеуге тапсырма беруге
Студенттер белгілі бір оқиғаға байланысты өзінің жеке тұжырымдамаларын жасауға
Халықаралық хат алмасу кез келген және түрлі деңгейдегі аудиторияларды
E-mail бағдарламасы электрондық хат қолданудың жеңіл жолы.
Электрондық хатты шет тілін оқыту үрдісінде қолдану тәжірибесін сараптай
1 Оқытушының қатаң қадағалауынсыз студенттер 2 немесе 3
2 Жазу үрдісі өзгереді, яғни студенттер қате жібермеуге тырысып,
3 Электрондық коммуникация арқылы студенттердің еркін сөйлеп, өз
4 E-mail қолдану тілді үйренуге деген қызығушылықты тудырады [9].
Оқытушының бір ғана басты мақсаты студенттердің коммуникативтілігін жүзеге асыруға
Студенттер арасындағы байланысты, топтық ұжымдық жұмысты дамытуға мүмкіндік беруіміз
Жоғарыда айтылған жобаларды іске асыруда Интернет пен Халықаралық
Интернет ресурстары арқылы тапсырма жасамас бұрын, мақсаттарды негіздеп
Тапсырмаларды орындау барысында студенттер нені пайда қылады?
Неліктен құралдар емес интернетті қолданамыз? Нәтижеге қарандаш пен қағазды
Бұл шаруаға қанша уақыт жұмсалады? Бірнеше сағат немесе күнбе?
Шәкірттер кімдермен қарым қатынас құрады: студент бір бірімен, өзге
Интернет тапсырмаларын дайындау үш қадамнан тұрады:
- дайындық;
- ресурстармен интернет желісінде жұмыс жасау;
- сыныпта интернет желісінсіз жұмыс жасау [10];
Дайындық – сөйлеу негіздерін дамыту, мұның алдында алған білімдерін
Ресурстармен интернет желісінде жұмыс интернетте іздеу бағдарламаларымен жұмыс істеу,
Сыныпта интернет желісінсіз жұмыс алынған мәліметпен алмасу, және желіден
Шетел тіліне оқытуда Интернет беретін мүмкіндіктер мен қызметтерге толы.
Е.С.Полат «Қандай да болмасын оқыту құралы, ақпараттық – тақырыптық
- күрделі материалды тікелей пайдаланып оқу дағдылары мен біліктерін
- желіден алынған материалдарды мәселелік талқылаудың негізінде монологтық және
- жеке түрде немесе жазбаша серіктеріне жауап жазу, реферат,
- актив пен пассив сөз қорын қоғамның саяси-әлеуметтік
- түрлі халықаралық қатынас жасау жағдайында тілдік үйретудің ерекшеліктерін,
Бұдан біз Интернеттің оқу бағдарламасына қатысты тәжірибелік сабақтың мазмұнына
- оқытушының тәжірибелік сабақ өткізу үшін қандай да бір
- дыбыстық ақпаратты жазып алу мүмкіндігі;
- желіден алынған түрлі мәселелі ақпаратты ауызша талқылау арқылы
- тіл тасушыларының оқытылатын тіл халқының мәдениетінде оның қызмет
- тәжірибелік сабаққа қосу үшін электронды грамматикалық, лексикалық анықтамалардан,
Дид Тилер және Пита Грей интернет ресурстары көмегімен тапсырма
Lucent Technologies компаниясының сайты шет тілінде сөздерді тыңдауға мүмкіндік
City Net – арқылы түрлі елдердің сабақтарын, ескерткіштерін, көрнекі
Интернет шетел тілін үйренушіге аутентті мәтіндерді қолдану, тіл тасушыны
Қорытынды
Адамның үнемі ізденіске, жаңалыққа ұмтылуы ол физикалық құбылыс, ал
Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңында «Білім беру жүйесінің басты
Бүгінгідей ғаламдық жаһандану кезеңінде, ғылым мен техниканың қарыштап дамыған
2002 жылдың қыркүйек айында қабылданған «Қазақстан Республикасы жалпы білім
Жаңа ақпараттық технологияны адамзат қызметінің барлық саласына енгізу ақпараттық
Оқу тәрбие үрдісінде білім беруді ақпараттандыру үшін жаңа ақпарттық
Білім беруде компьютерлік технологияны пайдалану оқыту үрдісін толық өзгертуге,
Видеофильмдер мен мультимедиялық презентациялардың көмегімен шет тілін тиімді
Зерттеу кезінде алынған нәтижелер, яғни компьютерлік технологияларды қолдану
Қазіргі таңда жоғарғы оқу орындарында жаңа технологияларды қолдану
Білім беру жүйесін ақпараттандырудың бағыты жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану
Қазақстан Республикасында жүріп жатқан ғаламдану, әлеуметтік экономикалық және саяси
Жаңа ақпараттық технология құралдарын қолдану, адамзаттың әртүрлі сферасында, соның
Жаңа ақпараттық технологияда компьютер негізгі рөл атқарады. Бүгінде Интернет
Білім берудің негізгі мақсаты - білім мазмұнын
Шет тілдерін оқытуда қазіргі заман талабына сай пайдаланылатын электронды-техникалық
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1 Коджаспирова Г.М., Петров К.В. Технические средства обучения и
2 Цесарский Л.Д. Использование технических средств в преподавании иностранных
3 Рогова Г. В. и др. Методика обучения иностранным
4 Ляховицкий М.В. Методика преподавания иностранных языков.-- М.: Высшая
5 Бақтыгереева Ж.М. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды шет тілі сабағында қолданудың
6 Азимханова Г. Шетел тілін үйретуде электронды оқулықты пайдалану.
7 Абдрахманова К.О. Электрондық оқулықтарды сабақта пайдалану тиімділігі www.rusnauka.com
8 Еркужаева Ш.Ж. Ақпараттық технологияларды шетел тілі сабақтарында қолданудың
9 Азимов Э.Г. Материалы Интернет на уроках английского языка.
10 Жамбаева Ж. Ағылшын тілі сабағындағы интернет ресурстарын қолдану
11 Полат Е.С. Интернет на уроках иностранного языка //М.,
12 Жамбаева Ж. Ағылшын тілі сабағындағы интернет ресурстарын қолдану
13 Даулетиярова А.Б., Ақпараттық-коммуникативтік технологиялар негізінде ағылшын тілі сабақтарын
14 Исаева Г. Шет тілі сабағында инновациялық технологияларды қолданудың
15 Барменкова О.И. Видеозанятия в системе обучения иностранной речи
16 Кайдарова П.Б. Тіл сабақтарында қазіргі заманғы интерактивті
17 Каскырбаева С.К. Использование системы интернет в обучении иностранным
18 Карамышева Т.В. Изучение иностранных языков с помощью компьютера.
19 Мятова М.И. Использование видеофильма в обучении иностранному языку
20 Намазов Р.А. Шетел тілдерін оқытудың өзекті мәселелері. www.ustaz.kz
21 Шыныбекова А.С. Тіл үйренуде Д.И.Петровтың әдістемесін қолдану www.mtdi.kz
22 Энгель Н.В., Тентекбаева Ж.М. Использование видеоматериалов в аудитории
3