ЖОСПАР
1. Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар. 2
Тұрғындарды қорғау 2
Жер сілкінісі 2
Сел 4
Қар көшкіні 4
Опырмалар 5
Қар басу 6
Дауыл 7
Табиғи өрттер 10
2. Техногендік (өндірістік) сипаттағы төтенше жағдайлар
Өте улы заттар
Нерв жүйесін зақымдайтын фосфорорганикалық уландырғыш заттар
Төтенше жағдайларды
Барлау органдарының жұмыстары 17
Қолданылған әдебиеттер тізімі 19
1. Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар.
Тұрғындарды қорғау
Төтенше жағдай дегеніміз - табиғат немесе
Қазақстан мемлекетінің орналасқан жері – орасан
Зілзала - бұл кенеттен пайда болатын,
Әрбір зілзаланың өзіне тән физикалық қасиеті,
Зілзала кез келген мемлекет үшін үлкен
Қазақстан Республикасы аумағында мынадай зілзалалар болуы
Дүние жүзінде су тасқынына бүкіл зілзаланың
Каспий теңізі деңгейінің өзгеруіне, Арал теңізінің
Жер сілкінісі
Жер сілкінісінің кенеттен пайда болады және
Жер қыртысының тектоникалық қозғалысын тудыратын жер
Жер сілкінісінің барысында адамдар қаза болады,
Жер сілкінісінің жойқын күші оның әсерінен
Шығыс Қазақстан, Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан,
Жер сілкінісінің қауіпті бар аймақтарда ірі
1-сурет
Жер сілкінісінің ошағының
Жер сілкінісі кезіндегі қондырғы мен ғимаратты
Жер сілкінісінің бірге өрт пайда болып,
Жер сілкінісінің жанама шығыны да орасан
Жер сілкінісі салдарының аса ауыр түрлері
Халықты, аумақты және шаруашылық объектілерінің ықтимал
Азаматтық қорғаныс күштері мен құралдарының және
Сел
Сел – тау өзенінің өз арналарынан
Сел ұзақ нөсердің салдарынан, мұз
Іле, Жоңғар, Талас Алатауының жоталарында, сондай-ақ
Сел тасқыны кезінде
Сейсмикалық қауіпті аудандағы
Халыққа сел тасқынының
Сел тасқынына тап болған
Сел қауіпі кезінде көшіруге қатысушы адамдар
Егер сел апатына
Қар көшкіні
Қар көшкіні – бұл
Қазақстанда 95 мың шаршы
Қазақстанда қар көшкіні
Қазақстанның бүкіл
Тауда болған кез-келген
Жай адамдар көшкіндерге
Тауда болған кезде
Жағдай сәтті
Опырмалар
Опырмалар – ауырлық күшінің
Опырмалар Қазақстан барлық
Опырмалар жылдың кез-келген
2-сурет
Опырылманың құралымы
Соңғы жылдары Қазақстан
Тұрғындар қопарылманың басталғандығы
Қар басу
Қар басу – табиғаттың
Қардың басуы, боран
Қар жауған кезде
Барлық жұмыс бірнеше адамнан тұратын топпен
Егер қар басуға автомобильмен
Машинадан шыққанда міндетті
Жолдағы көкайғақ аса
Қар басуы, боран
Дауыл
Дауыл - жойқын
Дауылдардың пайда болуына
Дауыл үлкен бүліншілікке
Ең қауіпті аймақта
Шаңдақ дауыл - бұл
Қазақтсан аумағында
Дауылдың жойқын
Дауылдың жақындағаны туралы
Панахананы, жертөлені әзірлеу;
Өндірісте барлық
Егер сіз ауылдан алыс
Егер дауыл кезінде
Егер шаңдық дауыл
Дауылдан, бораннан,
Таудың су тасқыны. Таудан
Республика бойынша 300-ден
Тау су тасқынынан
Жауын уақытында және
Тауда тек бұрын
Жазда тауда түс
Тұманды күні тауға
Тауда жүргенде айқайламау,
Қар басқан тау
Егер тасқын жылжып
Күнделікті теледидар, радиодан
Су тасқыны. Бұл
Жайық, Ойыл, Эмбі
Су басу - өзен,
Көптеген су басудың
Сырғымалар, бөгеттерден, тоғандардан
Судың көтерілуінен болатын
Жаңбырдан болатын тасқындар,
Қума желге байланысты
Кептелулер мен тосқауылдардан
Өзеннің жоғарғы
Қалған жағдацларда
Су тасқыны
Елді мекендегі
Республика аумағындағы
Тұрғындарды уақытша көшірудің
Халыққа жиналатын
Уақыт жеткілікті
Кәсіпорын мен мекемелер
Үйден (пәтерден)
Судың басуынан сақтауды
Су басқан аумақтағы
Табиғи өрттер
Қазақстан Республикасында табиғи
Ормандағы өртті сөндірудің
Ормандағы өрттердің 80
Орманның жоғарғы жағындағы
Өрт адамдарға психологиялық
Егер сіз орман
Өрттен адамдарды құтқару
Көп қабатты
2. Техногендік (өндірістік) сипаттағы төтенше жағдайлар
Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар деп адамдардың
Оның түрлері:
Өндіріс орындарында болатын апаттар (зауыттарда, шахталарда
Көлік жүйесіндегі апаттар.
Түрлі жарылыстар мен өрттер (өндіріс орындарында,
Себептері: Бүгінде ғылыми-техникалық прогрестің шапшаң
Апаттың тағы бір
Апаттың болуы, адамдардың
Міне, осылар жұмыс
Апаттың тағы бір өте
Өрт пен жарылыстардың салдары оның жою
1. Өрттің негізгі
2. Жарылыстың қырып-жою
ядролық бомбаның, жарылғыш
жарылыстардан жарықшақтардың,
Жарылыстардан қирау, объектілердің
Өте улы заттар
Химиялық объектілерде болған
Улы заттектер
Жаппай қыру мақсатында
Улы затпен зақымданудың
аз уақыт ішінде
ауа, жер кеңістігінде
аэрозоль, бу түрінде
әр түрлі жағдайда,
Улы заттармен
уланған ауамен демалғанда;
улы тамшылардың теріге
уланған заттарды ұстағанда;
уланған азық-түлікті не
Улы заттардың ішіндегі
Хлор жасыл-сары түсті
Оның қайнау температурасы
Адамдардың тыныс алу
Бірінші көмек:
Аммиак – нашатыр тәрізді
Аммиактың ауаға тарағаны
Өндірісте арнайы противогаздарды
Аммиактың буымен уланған
Аптечканың /АИ-2/ №2 ұясындағы
Химиялық зақымданған аймақтан
Нерв жүйесін зақымдайтын фосфорорганикалық уландырғыш заттар
Ви-икс-газдары. Олар өз
Ашық жатқан су
Зарин - бұл түссіз
Осы тәріздес
Қорғаныс жолы: теріні
Улы заттардың барлығын
Теріні күйдіріп, іріңдететін
Ол сарымсақтың иісі
Адам Иприттің буымен демалғанда
Қорғаныс құралдары:
Синиль қышқылдары. Бұл
Қорғаныс жолы: противогаз,
Синиль қышқылы химиялық
Тұншықтырғыш улы зат
Бұл түссіз газ
Әсері күшті улы
ӘКУЗ – шаруашылық мақсатта
ӘКУЗ – жабық ыдыста
ӘКУЗ – қайнайды (қайнау
Химиялық қауіпті объектідегі
- улы заттардың тарағандығы
- жақын жердегі
Зақымдалған аумақпен жүрген
- жүгірмей және
- төтенше
- зардап шеккендерге,
ӘКУЗ төгілген кезде
Хлор - төгілген
а) егер сіз
б) егер сіз
Аммиак төгілген кезде
Химиялық зақымдау
- есек пен терезені
- ондағы саңылауды
Егер дабыл сізді
Тыныс органдарын қорғау
Аммиак сумен жақсы
Егер противогаз жоқ
Тыныс органдарын хлордан
Халықты ӘКУЗ – мен
Улы зат төгілген
Аммиак көп төгілсе,
Егер газ тәріздес
Сақтанудың жолдарының бірі
Таңғыш ауыз бен
Апаттың осы түрі
Химиялық қауіп немесе
Төтенше жағдай соғыс
Олардың әсерінен электр
Төтенше жағдайлардың
Күнделікті жүріп
Кенеттен болатын жұмыстардың
Байланыс жұмысын үзбеуге,
Апат болған ауданға
Апаттың қоршаған ортаға
Апат болған жағдайда
Әр түрлі мекемелердің
Жоғарыдағы айтылған жоспарларды
Төтенше жағдайларды анықтаудың маңызы
Төтенше жағдайладың түрін,
Барлау жұмысы зақымданған
Барлау жұмыстары
Барлаудың үзіліссіз жүргізілуі
Барлаудың тез
Барлаудың жинақтылығы -
Барлаудың швнайылығы -
Барлау органдарының жұмыстары
Бейбітшілік кездегі
Ауаның, судың, топырақтың,
Табиғат дүлейіне ірі
Елді мекенді
Барлаушылар соғыс сипатын,
Зақымға ұшыраған елді
Су және құрғақтағы
Барлаудың түрлері:
Әуе барлауы;
Су-өзен арқылы жүргізілетін
Құрлықтағы барлау.
Әуе барлауы ұшақ
Ұшақ арқылы радиацияның
Теңіз, өзен суы
теплоходтармен, катерлермен, моторлы
Құрлықтағы барлауға Азаматтық
Төтенше жағдайда
Өндіріс орындарында барлау
Барлау бекетінде – 1
Барлаушы оны ауыстыруға
Өз қызметін аяқтап
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Ж.Жатқанбаев. Экология негіздері. Оқулық – Алматы:
Оспанова. Экология негіздері. Алматы: 2002ж.
Өмір-тіршілік қауіпсіздігі: Оқулық /құрастырушы С.
1