ЖОСПАР
Кіріспе 1
Экономикадағы ғылыми зерттеудің әдістері туралы 3
1.1. Экономикалық құбылыстарды танып білудің әдістері және әдіснамасы
1.2. Экономикалық құбылыстар - танып білудің сатылары 24
Қорытынды 31
Қолданылған әдебиеттер тізімі 34
Кіріспе
Адамзат ерте кезден-ақ танымның ғылыми әдістерінің күмәнсіз пайдасын
Қоғамдық өндірістің даму заңдылықтарын танып-білу, шаруашылықты өрістетудің стихиялы
Әдіс экономиканы танудың сенімді құралына ие етеді, зерттеу
Экономиканың зерттеу, шаруашылық процестерінің даму заңдылықтарын тереңірек ашу
Экономикалық зерттеулер шаруашылық процестерінің даму заңдылықтарын аса тереңірек
Экономикадағы ғылыми зерттеудің әдістері туралы
1.1. Экономикалық құбылыстарды танып білудің әдістері және әдіснамасы
Экономикалық құбылыстарды танып білу процесі кез келген ғылымдағы
Экономикадағы ғылыми зерттеудің әдістері жайлы мәселе - ол
Жалпы әдістер бүтіндей экономикалық шынайы жағдайдың ғылыми меңгерілуіндегі
Еуропадағы XVIII-XIX ғ. пайда болған бірінші экономикалық ғылымдардың
Спецификалық әдістер - ғылымның әр салаларына арналған әдістер.
Кез келген қоғамның экономикалық өмірі жекелердің немесе топтың
"Ғылымның даму тенденцияларының ұқыпты талдауы көрсеткендей дамыған ғылымдағы
Сондай-ақ бұл қорытындыны өмірдің барлық жағдайына қолдануға болмайды.
Құбылыс қозғалыста, даму жағдайында зерттелетін болса, экономикалық теория
Экономикалық процестерін зерттеу кезінде К.Макконелл және С.Брю "Экономика"
Адамзат қоғамында басқа кез келген құбылыстар сияқты экономикада
Экономикалық теорияның әдіснамасында философиялық әдістерге негізделген әр түрлі
Материализм дегеніміз адам санасының сыртқы дүние бейнесін жалпы
Идеализм сананың, абсолют идеяның өзін-өзі тануы деп түсіндіріледі.
Егер жүйенің жеке элементі тиянақты талдауды немесе шаруашылық
Америкалық мектептің саяси экономикасының негізін салушы Дж. Кларк
Сонымен бірге жалпы көзқарастармен бірге сенсуализм рационализм, иррационализм
Олардың әр қайсысына барлық мүмкіншілігіне қарай шынайы өмірде
Экономикалық ғылымда философиялық жалпылама қарастыру қырымен қатар мынадайларын
субъективтік, неопозитивист - эмпирикалық; бақылау және эксперимент; жүйелі
Неопозитивті - эмпирикалық амал кезінде танып білудің басты
Неопозитивті - эмпирикалық әдіс білімнің формальданған құрылымдарына негізделген.
Ғылыми танымға модельдік амалды енгізу қазіргі ғылыми әдебиетте
Экономикалық әдебиетте "экономикалық теорияда әдіс ретінде жалпы талдап
Әдіснамалық ғылымда ақыл-парасат, танып білу және әрекет негізі
Кенэ экономикалық таблицасы - осындай қырынан келу шыңы.
Танып білудің тағы бір әдісі сенсуализм (лат. сөзі
Аталған әдісте танып білудің негізі ретінде сезім, сезінушілік
Сондықтан бақылау және эксперимент сезіммен қабылдаудың алдында түрып
Итальян социологы және саяси экономия маманы Вильфредо Паретто
Танып білудің әдіснамасында маңыздырақ әдісті жүйелі -құрылымдық қырынан
Нәтижесінде материалдық өндірістің дамуы жүргізіледі, ол адамзат қоғамының
Сөйтіп, қоғамның әлеуметтік-экономикалық құрылымы ғана емес, сонымен бірге
Өндірістің қандай болса да тәсілі жүйесінің зерттелуі, оның
Жүйелі құрылымдық қырынан қарастыру экономикалық құбылыстарды қозғалыста, кеңістікте
Экономикалық жүйенің қандай да бір дамуының тарихын зерттеуі
Бұл жоқтан бар болмайды. Әр құбылыстың өз ілгергі
Алайда ауыспалы кезең, ауыспалы экономика, аралас экономика әр
Өйткені ауыспалы кезең бір күйден басқа күйге ауысу
Кеңес Одағының экономикалық әдебиетінде табиғи-тарихилық қырынан келуді теріске
Сөйтіп, экономикалық процестерді зерттеу кезінде табиғи - тарихилық
Табиғи-тарихи қырынан келу бар екендігі жоққа шығарылмайды, бірақ
Жалпы танып білудің әдістері төмендегі қағидаларда пайдаланады:
• сараптау (зерттелетін объектілерді жеке элементтерге бөлу) және
• индукция (жеке деректерден жалпыны шығару) және дедукция
• абстракция (дерексіздену кезінде басқа қасиеттерден пәннің маңызды
Танып білудің бұл қағидалары негізінен формальды қисыннан құрылғандыктан
Экономикалық ғылыммен зерттелінетін кез келген экономикалық жүйе экономикалық
Қарастырылатын экономикалық құбылыстың дамуын билеуші, құбылыстың мазмұнын, заңдылықтарын,
Әлеуметтік-гуманитарлық ғылым өкілдері, сонымен бірге экономика ғылымдары, ғылыми
Жоғарыда аталғандай, абстракциялау экономикалық зерттеудің жалпы әдістік қағидасын
Ғылыми танымда индукциялы және дедукциялы әдіс кеңінен пайдаланылады.
Индукциялы әдістің екінші жағы дедукциялы әдіс болып саналады.
Экономикалық теория, кез келген ғылым сияқты, фактілерге негізделген,
Экономикалық зерттеулерде жекеленген фактылармен емес, олардың белгілі статистикасымен,
Сондыктан, зерттеу негізінде әрқашан қорытындылардың жалғандығын білдіретін фактіні
Бірақ ғылымдәғы қорытынды фактілерді мұқият талдау жолымен істелінеді
Экономика өндірістік қатынастардың қарапайым және күрделі жиынтығы болып
Сонымен, бұл тарауда экономикадағы зерттеулердің ғылыми әдістерінің мәнін
Сол қарапайым себептер бойынша жекелей индукция, дедукция, абстракция,
Спецификалық әдістер, айрықша тәсілдер, құралдар болып есептелінеді, олардың
Бұл амалдардың әр қайсысы зерттеуші үшін белгілі мүдде
Осы жерде П.Самуэльсонның сөзін келтірсек, ол теория және
1.2. Экономикалық құбылыстар - танып білудің сатылары
Экономикалық құбылыстарды ғылыми танып білу әдіс тиістілік, бірақ
Зерттеушіге экономикалық құбылыс өндірістік қатынастар жүйесі болып көрінеді,
Қалыптасу мұнда құбылыстың бар екендігі енді басталған процесс,
Қалыптасу процесін зерттеу алдымен талдау арқылы әр түрлі
Экономикалық құбылысты танып білудің маңыздырақ кезеңі, өмір сүру
Осылайша зерттелуші экономикалық құбылыс таным пәні бола отырып,
Осылайша, қандай да бір экономикалық құбылыстың қалыптасуы мен
Өндіріс тәсілінің категориялары жүйесімен заңдылықтарын зерттеуде жаңа экономикалық
Алғашқы реттік мән оны қалыптастыратын орташа байланыссыз өздігінен
Экономикалық құбылысты тану процесіндегі ой ойысы сырттай түйсінуден
Қайсыбір экономикалық құрылыстың қызмет ету заңдылықтарын танудың келесі
Жаңа экономикалық жүйе өндіріс орайымен, заттарды бөлу, айқындау
Ғылыми танымдағы маңызды сәт өндірістің бастапқы түріне нақты
Нақты алғышартты немесе элементарлы түрді анықтау танымның келесі
Осылайша, тану процесінде пән мен оның алғышарттарының мәнді
Зерттелетін құбылыстың мәнін ашу бастапқы экономикалық категориялардың қасиеттерін,
Қорытынды
Қандай да бір экономикалық қарым-қатынастағы пайда болған жүйенің
Ойымызша, пайда болған өндірістік қатынастар осының алдындағы өндіріс
Өндіріс факторлары спецификалық өндіріс тәсілдерін қалыптастырудағы олардың рөліне
Пайда болған экономикалық жүйе, құбылыс ретінде бой көрсетіп,
Кез келген өндірістік қатынас бастапқыда осының алдындағы өндіріс
Сәйкес келетін материалдық-техникалық базаны жасау процесіндегі төңкеріс өндіріс
Танудың мұндай жолы адымдаған сайын жаңа экономикалық жүйенің
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Нәрібаев К.Н. Жатқанбаев Е.Б. Мұхтарова Қ.С.