МАЗМҰНЫ
Кіріспе..............................3
1 Адам және азаматтардын бірлесуге конституциялық құқығы және
1.1 Адам және азаматтардын бірлесуге конституциялық құқығының түсінігі
1.2 Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысының принциптері адам
1.3 Адам және азаматтардын бірлесу құқықтарына қойылатын конституциялық
2 Қазақстан республикасының қоғамдық-саяси институттарының конституциялық-құқықтық мәртебесі..............................40
2.1 Қазақстан Республикасының саяси партиялардың және қоғамдық бірлестіктердің
2.2 Саяси партиялардың, маманданған одақтардың және қоғамдық бірлестіктердің
Қорытынды.............................59
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі...................62
Кіріспе
Зерттеп отырған тақырыптың өзектілігі. Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабына
Құқықтық мемлекетті қалыптастыру кезенінде азаматтардын қоғамдық бірлестіктерге бірігу
Қазіргі уақытта өркениетті, демократиялық мемлекеттерде қоғамдық бірлестіктер конституциялық
Қазақстан Республикасының қазіргі уақыттағы даму кезеңінде адамдардың
Сонымен қатар қалыптасқан нормативтік құқықтық актілердін көптігіне қарамастан
Дипломдық жұмыстың мақсаты. Адам және азаматтардың бірлесу құқығы
Дипломдық жұмыстың міндеттері:
Адам және азаматтардың бірлесуінің конституциялық құқықтық түсінігі және
Адам және азаматтардын бірлесу құқықтарына қойылатын конституциялық шектеулерін
Әлеуметтік мемлекет түсінігі және әлеуметтік мемлекеттегі адам және
Конституцияда бекітілген әлеуметтік құқықтарының жүзеге асырылуы мен рухани
Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі ретінде азаматтардың бірлесу және
Зерттеу пәні ретінде адам және азаматтардың ұйымдарға бірлесу
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Заң әдебиеттерінде адам және азаматтардың
Сонымен қатар қазіргі уақытта аталмыш мәселе бойынша, оның
Зерттеу жұмысының методологиясы. Дипломдық жұмыс зерттеуінің әдістемелік негізін
Диплом жұмысындағы ұсыныстар мен қорытындылар құқықтың жалпы теориясының
Зерттеу жұмысының практикалық маңызы.
Оның тұжырымдары мен ұсыныстары әкімшілік мәжбүрлеу шаралары мәселелерін
Жоғарғы оқу орындарының заң факультеттерінде «Конституциялық құқық», «Адам
Дипломдық жұмыстың құрылымы зерттеу мақсатына негізделген. Дипломдық жұмыс
1 Адам және азаматтардын бірлесуге конституциялық құқығы: адамның
1.1 Адам және азаматтардын бірлесуге конституциялық құқығының түсінігі
Адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқығы, басқа да
Адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқық мәселесін зерттеуі
Адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқықтың мазмұнын ішкі
Жоғарыда айтқандардан келесі қорытындыға келуге болады – адам
Адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқықтың конституциялық қамтамыз
- адам және адамның өмірі, оның құқықтарын
биліктердің бөлінуі (тармақ 4 бап 3);
кәсіпкерлік қызыметке іс-әрекетіне бостандық, меншіктің сан алуандылығы мен
көп партиялықты, қоғамдық бірлестіктердің теңдігін, идеологиялық және саяси
халықаралық нормалар мен келісім шарттарда жазылған қоғамдық нормалар
Көрсетілген бастапқы конституциялық бастамалар адам және азаматтардың бірлесуге
М.В.Баглай «бостандық» түсінігіне талдау бергенде «Конституцияда бұл
Конституцияда бекітілген «Қазақстан Республикасының адам және азаматтардың бірлесуге
Заң ғылымында адам құқықтардың түсініктеріне жалпы дефиниция қалыптасқан,
Адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқығының ерекшелігі ретінде
Адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқығы – ол
Бірақ, бірігу құқықтың конституциялық мазұнының конституциялық құқықтық мәселесін
жалпы мақсаттарға жету үшін және жалпы мүдделерді қорғау
бар қоғамдық бірлестіктерге өз ниетімен кіру немесе кірмеу;
қоғамдық бірлестіктерден кедергісіз шығу.
Барлық қолғамдық бірлестіктер мемлекеттік басқару органдарынсыз және мемлекеттік
«Азаматтардың бірігуі» конституциялық мағынасындағы түсінігі қазақстандық заңдылықта нақтыланбаған,
Бұл түсініктің кең түрде талдауы азаматтардың кез келген
Біздің көзқарасымыз бойынша, азаматтардың бірігуі – ол адамның
Азаматтардың қоғамдық және діни бірлестіктерді құруы тек өз
Коммерциялық емес ұйымдар туралы Заң қоғамдық бірлестіктер Заңына
Мемлекет жоғарыдағы бекітілген саясаттың бағыттарымен шектеліп қана қоймай,
Егер де біз дипломдық жұмысымызда әлеуметтік мемлекеттің белгілері
Осы әлеуметтік-экономикалық құқықтар мен бостандықтарды қарастырсақ, онда біздің
Қазіргі заман мемлекеттерінің тәжірбиесіне сүйенсек, ең жоғары дамыған
Мемлекет тарапынан басқару мен жоспарлауды күшейту. Осы міндет
Мемлекет жоспарлаушы, басқарушы, өндіруші, үйлестіруші болуы қажет. Бұнда
Мемлекеттің Конституцияда бекітілген мақсаттары негізінен құқықтық мемлекеттің міндеті
Құқықтық мемлекетті құру мемлекеттің әлеуметтік қызметінің жүзеге асыруына
Адам және азаматтардың бірлесуге құқығы кезінде мемлекеттің негізгі
Сондықтан мемлекет нарықты бағытпен дамып жатқан экономикамен әлеуметтік
Мемлкеттің алдында нарықты тәуелсіз экономика мен қоғамдағы әлеуметтік
Сондықтан мемлекеттің алдында тек әлеуметтік-экономикалық құқықтар мен бостандықтарды
Алғашқы социалистік қоғам адам құқықтары мен бостандықтарын жариялай
Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес Қазақстан өзін әлеуметтік мемлекет
Қазақстанның нарықты экономикаға көшуі қоғамда көптеген проблемалардың пайда
Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 30 тамызда өткізген Республикалық
Адам және азаматтардың құқығы дегеніміз – демократиялық қоғаммен
Адам құқықтарын бекіткен алғашқы құжаттарда адамның құқықтары мен
- біріншісі, адамның өзіне туа бітетін құқықтары мен
- екіншісі, ол мемлекеттік билік бекітетін құқықтар. Бірақ
Адам құқықтарының ішінде маңызды орынды жеке құқықтар мен
Конституциямен ғана қорғалмай басқа да салалық заңдармен реттеліп
Бұл категориядағы құқықтар азаматтардың саяси беленділігіне
Адам құқықтары мен бостандықтарының бір тобын әлеуметтік– экономикалық
Жоғарыдағы келтірілген мәлімет бойынша, «азаматтардың бірлесу құқығы» жалпы
Бұл тұжырымдар азаматтардың түрлі бірлестіктер құру және ұйымдастыруға
Сондықтан, қоғамдық және діни, кәсіпкерлік бірлестіктерге қатысты сапалы
Адам және азаматтардың бірлесу конституциялық құқығы басқа да
Азаматтардың жергілікті өз-өзін басқару органдарына және мемлекеттік билік
Адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқығы сөз бостандығымен
Жоғарыда келтіргендей, адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқықтың
Адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқығы азаматтық
Сондықтан да адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқық
Жоғарыдағы айтқанның барлығы, адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық
1.2 Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысының принциптері адам
Демократиялық, құқықтық, әлеуметтік, зайырлы мемлекет және адам және
Конституциялық тәртіптегі жеке тұлғаның заңды мәртебесінің бекітілуі демократиялық
Қазақстан Республикасының негізгі заңы адамның бостандықтарын, негізгі құқықтарын
Негізгі құқықтар қатарына адам және азаматтардың бірлесу конституциялық
Қоғамдағы азаматтық бейбітшілік пен келісімділікті қамтамасыз ету қызметінде,
М.Я. Острогорский батыс демократиясы мен билікті атқару механизмдерін
Сонымен қатар қоғамның саяси дамуының тұрақтылығын қамтамасыз етуде
Адамның құқықтары мен еркін демократиялық дамуыдын бір-бірімен өзара
Қазақстан Республикасындағы бір тұтас әлеуметтік-экономикалық саясатты қамтамасыз ету
Осы қызметтерді Қазақстан Республикасы әлеуметтік мемлекет ретінде жүзеге
Мемлекеттің негізгі қағидалары – адамның қадір-қасиеті, бостандығы, теңдігі
Мұндай жүйеде табыстарды қайта бөлу тетігі және қаржыландырудың
Мемлекеттің Конституцияда бекітілген мақсаттары негізінен құқықтық мемлекеттің міндеті
Қазақстандық қоғамды әлеуметтік стратификациялаудың қазіргі жағдайында, азаматтардың жалпы
Қоғамдық, ұжымдық сипаттағы құрылатына қарамастан, азаматтардың бірлесу құқығы
Кеңестік құқықтық ғылым ұзақ уақытта осы құқықты қарастырған
Қазіргі Қазақстан конституциялық құрылыстың негізгі сипатында идеологиялық
Жеке тұлғаның конституциялық-құқықтықтың маңызды компоненті ретінде бірлесу
Жұмыстағы келтірілген тақырыптың теориялық аспектілері талдау бізге «қоғамдық
Конституциялық деңгейде ерікті құрылым және қоғамдық бірлестіктің демократиялық
Қоғамдық бірлестіктің қызметін заңшығарушылық реттеуінің прогрессивті және демократиялық
Сондықтан мемлекет нарықты бағытпен дамып жатқан экономикамен әлеуметтік
Қазіргі жағдайда ресми қызыметтерге барлық субъектілердін қатысуының тең
Мажоритарлық-пропорционалдық сайлау жүйе жағдайында қоғамдық (сайлаушылық) бірлестіктердің және
Партиялар, қоғамдық ұйымдар социумның қоғамдық-саяси инфрақұрылымының негізгі бөлігін
Заңның нормаларын бұзбау ол демократиялық мемлекеттің өмір сүру
Құқықтық мемлекет қағидасы, мемлекеттің талаптары адам мен азаматтың
Құқықтық мемлекет қағидасы адамның бірлесуге және көппартиялық жүйені
Тұлғаның әрекеті топтың мүдделеріне негізделетіндіктен,бекітілген жүріп-тұру ережелеріне сәйкес
Демократиялық қоғам белгілі бір әлеуметтік кепілдіктерді қамтамасыз етумен
Бұл бапты талдайтын болсақ, мемлекеттің әлеуметтік мақсаты болып,
Әлеуметтік-еңбектік қатынастар, кепілдіктер мен жеңілдіктер, осының бәрі
Мемлекеттің әлеуметтік қағидасы экономикалық игіліктер адамның абыройлы өмір
Қазақстан Республикасы Конституциясының 23-бабы азаматтардың бірлесу бостандық құқығына
09.04.1993 жылдың Қазақстан Республикасының “Кәсіп одақатар туралы” Заңының
Біріншіден, Қазақстан Республикасының Конституциясы адам және
Екіншіден, әлем бойынша таралған діндердің тұлғаның діни қалыптасуына
Үшіншіден, діни еріктілік бойынша құқықтарды жүзеге асырудың көбінесе
Жоғарыда айтылып кеткен мәселелер, мемлекет пен жеке тұлғаның
Сонымен бірге, құқық қолдану тәжірибесі Заңның нормалары қоғамның
Жергілікті діни бірлестіктер (қоғамдастықтар), діни басқармала (орталықтар) және
Коммерциялық немесе коммерциялық емес нысанындағы құрылған азаматтар бірлестігінің
Қазақстан Республикасы Конституциясының 39-бабының 1 тармағына сәйкес, адамның
Бірлесуге конституциялық құқығын реттеуде маңызды роль Президент
Тиісті құқықтық қатынастарды реттеу бойынша белгілі бір себептерге
Бұндай жағдайларда пайда болатын қарама-қайшылық, яғни, біздің құқығымыз
Биліктің бөліну концепциясы демократияның негізгі атрибуты болғандықтан “таза
Біздің ойымызша, бұндай шешім, Қазақстан Республикасы Президентінің белгілі
Конституция бірлесуге құқығын жүзеге асыруды кең мағынада қарастырып
Қазақстан Республикасының Конституциясында тікелей “заңды тұлға” ретінде түсінік
“Құқықтық мемлекеттің” көптеген түсініктері бар, бірақ әрқайсысында да
Адам құқықтары мен құқықтық мемлекеттің генезисін зерттеу барысында,
Құқықтың басымдылығын қамтамасыз ету идеясы - ойшылдық либерализмнің
Құқықтық мемлекет қағидасы барлық қоғамдық және мемлекеттік өмірді
Адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтары туралы бірқатар
Азаматтардың бірлесуі алдына қойған мақсатқа қарай коммерциялық немесе
Біздің ойымызша, жеке тұлғаның бірлесуге конституциялық құқығы және
Қазақстан Республикасының Конституциясында тікелей, жоғарыда айтылып кеткендей,
Қазақстан Республикасының Конституциясында экономикалық қызмет аумағындағы азаматтардың құқықтары
Кәсіпкерлік және басқа да экономикалық қызметтің талаптары үшін
Саяси әр-алуандылық, көппартиялық және адам және азаматтардын бірлесу
Қазақстан Республикасының Негізігі Заңының 5-бабына сәйкес, Қазақстан
Жетпіс жылдай уақыт ішінде коммунистік идеологияның ойлары мен
Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген идеология мен саяси сан
Сөзсіз, маңызды қағида болып, сайлау кезіңде азаматтардың мемлекеттік
Идеологиялық және саяси сан алуандылықты жан - жақты
Сөз бостандығы саяси және рухани бостандықтың негізін құрайды
Қоғамдық пікірдің қалыптасудың ең күшті дерегі азаматтардың нақты
Бұл «саяси партиялардың, кәсiптiк одақтардың және басқа да
Саяси партиялар бірлестік ретінде оларға тиесілі мәртебеге ие
Сонымен партия тек қоғамдық – саяси қатынастың қатысушысы
Келтірілген пікірлерге сүйене отырып саяси сан алуандылықтың келесі
Саяси сан алуандылықтын анықтамасына сүйене отырып саяси бірлестіктің
Сөзсіз, саяси сан алуандылық мемлекеттің ресми идеологиясы сипатында
Саяси еркіннің қалыптасу барысында бір партияның немесе басқа
Сайлау алдыңдағы үгіт саяси еркіннің қалыптасуы
Сайлау компаниясы барысында мемлекеттік билік органдары қадағалаушы бола
Тек осы жағдайда ғана халықтың саяси еркіннің қалыптасуының
Қазақстан Республикасы Конституцияның 5 бабында бекітілген идеологияның және
Көп партиялық жүйе ресми тіркелген бірнеше саяси партиялардан
1.3 Адам және азаматтардын бірлесу құқықтарына қойылатын
1995 жылы Қазақстан Республикасының Коснтитуциясын қабылдаумен байланысты адам
Құқықтар мен бостандықтарды жүзеге асыру барысында адам және
Құқықтар мен бостандықтарды толық жүзеге асыру оларды
Н.В. Витрук және В.В. Копейчикованың пікірі бойынша: «азаматтардың
Құқық нормаларын жүзеге асыру әрекет ететін қоғамдық қатынас
Құқықтарды және бостандықтарды жүзеге асыру шектеулері туралы сұрақ
Ерікті құқық мектебінің доктринасы құқықтар мен бостандықтарды жүзеге
Қазіргі кезеңде өзінің мәні бойынша ерікті құқық
Негізінде адамның құқықтары кез келген демократиялық ұйымдастырылған қоғамның
Құқықтар мен бостандықтар туралы нормаларды қолдану Қазақстан
Осы мақсаттар мен мүдделерден мемлекеттің және қоғамның мүддесімен
Құқықтар мен бостандықтарды жүзеге асыру шегі материалдық даму,
«Құқықтар мен бостандықтарды жүзеге асыру шегінің мәнін ашқанда,
Адам құқықтары бойынша Европалық Сотттың қызметінің
Сонымен, бағалау шегінің доктринасы адам құқықтарын қорғаудың
Позитивизмінің алғашқы бастаушының бірі және либерализм идеологиясының бастаушысы,
а) тұлғаның даму бостандығы, қызмет бостандығына және оның
б) негативтік, басқалардың бостандыққа жетуіне байланысты осы құқықтарды
Бірінші кезекте, мемлекеттің өзінің қол сұқпаушылықтан адамдардың құқықтары
Ондай болмаса негізгі құқықтардын шектеулері пайда бола бастайды,
Адамның мемлекеттік қауымдастықта болуымен байланысты адамның ие болатын
Конституцияға сәйкес бекітілген құқықтарды шектеу негізгі құқықтың мәнін
Құқықтарды шектеу тек жариялы мүдделерді қорғауға міндетті кепілдігін
Мемлекет жеке тұлғаның өзінің негізгі құқықтарын жүзеге
Бұл бірінші кезекте, негізгі құқықтың имманентті шегі деп
Азаматтардың жерге меншік құқығын анықтағанда, Конституциямен қоршаған
Конституциялық-құқықтық мағнада негізгі құқықты шектеу дегеніміз – «Конституциямен
Сондықтан негізгі құқықтарды шектеу сияқты осы шектеудің нақты
Осыған байланысты жүйені құрайтын деректерді үш дәрежеге бөліп
а) негізгі құқықтарды қорғау және олардың құрамын қорғау
б) тікелей конституциялық немесе заңмен жол берілетін шектеулер;
в) осындай шектелеулердің көлемі.
Негізгі құқықтарды шектейтін негізгі құқық және конституциялық нормалар
Шектеулерге жол берілгенде шектеу шарты, және тым шектеу
«Адам және азаматтың құқықтар мен бостандықтары, - Қазақстан
Құқықтар мен бостандықтарды заңмен шектеу арақатынасының конституциялық түсіндірмесі
Осыдан келе мынадай қорытынды шығады, негізігі құқықтарды шектеусіз
Негізгі құқықтарды шектеу өзінің көлеміне ие, заңшығарушылық, атқарушылық
Сот билігі заңшығарушының шешімдерін конституциялық тексеру үрдісінде негізгі
Мемлекет бір жағынан, құқықтарға кепілдік берсе, ал басқа
1966 жылғы 19 желтоқсандағы Азаматтық және саяси құқықтар
Көптеген мемлекеттер конституияларында осы халықаралық құжаттарға сәйкес шектеулерді
Армения Республикасы Конституциясының 25 бабында бірлесуді ұйымдастыру және
1993 жылғы 5 мамыр қабылданған және 10
1992 жылғы 28 маусым Эстон Республикасының Конституциясы (Негізгі
1992 жылғы 8 желтоқсан Өзбекстан Республикасының Конституциясы мақсаты
Бірлесу құқығын конституциялық шектеу мемлекеттік билік органдарын,
Біздің Коснтитуциямыз мақсаты немесе іс әрекеті Республиканың конституциялық
Конституцияның 5 бабының 3 тармағында көрсетілген мақсаттар мен
Бұл конституциялық шарт жоғарыда айтылған халықаралық құқықпен мәлімденеді.
Азаматтарға бірлесу құқығының түрлері және шектеу құқығы, сондай-ақ
Заңның 2 бабында көзделген егер бірлесу ауыр салдарларға
Осы Заңның 23 бабына сәйкес, егер азаматтарына немесе
Егер бекітілген мерзімде қоғамдық бірлестік қызметін тоқтата
Азаматтарға бірлесу бостандығын жүзеге асыруға мемлекет кепілдік бере
Азаматтардың бірлесу құқығын шектеу мемлекет тарапынан тек мәжбүрлі
Өкінішке орай, бүгінгі күнде Қазақстан Респубюликасының Конституциясында және
«Ехтретш» латын сөз «шекті» деп аталынады». Этимологиялық қағидадан
Бірлесу құқығына қойылатын конституциялық шектеу конституциялық экономикалық құқықтан
2 Қазақстан республикасының қоғамдық-саяси институттарының конституциялық-құқықтық мәртебесі
2.1 Қазақстан Республикасының саяси партиялардың және қоғамдық бірлестіктердің
Жоғарыда айтылғандай, Қазақстан Республикасында әр түрлі саяси институтардың,
Қоғам – бұл экономикалық және саяси жүйе болып
Қоғамдық бірлестіктер Қазақстан Республикасында саяси партиялар,
Қоғамдық қор – заңды тұлғалар мен жеке тұлғалардың
Қоғамдық мекемелер – басқармалық, әлеуметтік-мәдени және өзге де
Өзідігінен қоғамдық өнер органдары белгілі мүдделер аясындағы тұрғылықты
Көрсетілген қоғамдық бірлестіктің ұйымдық- құқықтық нысандары саяси партиялар,
Қоғамдық институттар конституциялық құқықтың пәні ретінде айрықша конституциялық
Қазақстан Республикасының Коснтитуциясында және қоғамдық бірлестіктер туралы заңында
құру тәртібі және тіркеу;
қоғамның саси жүйесіндегі орны;
қаржыландыру қағидалары және қаржылық есеп беру қағидалары.
Бірлесу бостандығына конституциялық құқық – бұл қоғамдық бірлестік
Азаматтардың адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқық қоғамдық
Азаматтар қоғамдық бірлестікке еркін қатысуға құқылы, олардың құруына
Қазақстан Республикасында республикалық, аймақтық және жергiлiктi қоғамдық бiрлестiктер
Олар келесі мақсаттар үшін құрылады:
саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар мен бостандықтарды
азаматтардың белсенділігі мен өздігінен қызмет етуін дамыту;
кәсіби және кәсіпқойлық мүдделерді қанағаттандыруға, ғылыми, техникалық және
халықтың өмірі мен денсаулығын қорғау, қорғашаған ортаны қорғау;
мәдени – ағартушылық, спорт- сауықтыру жұмыстарын жүргізу;
тарихи ескерткіштерді және мәдениетті қорғау;
халықаралық ынтымақтастықты кеңейту және бекіту;
Қазақстан Республикасының заңанамасынамен тыйым салынбаған басқа да қызметті
Қазақстан Республикасының әрекет етіп отырған заңнамасында қызмет ету
олар коммерциялық құрылым емес, ең біріншіден оларға мүшелік
Қоғамдық бірлестіктердің қалыптасу және қызмет ету қағидалары жалпы
Қоғамдық бірлестік өздерінің жарғылық мақсаттары мен міндеттер төңірігінде
Бекітілген тәртіпте құрылған және тіркелген қоғамдық бірлестіктердің құқығы
Қоғамдық бірлестіктер туралы заңнаманы бұзған үшін осыған кінәлі
Қоғамдық бірлестік өзін өзі басқару, ашықтық, еріктілік негізінде
қызмет етеді. Азаматтардың қоғамдық бірлестікке қатысуы олардың құқықтары
Қоғамдық бірлестіктердің мемлекеттік органдарымен өзара белсенді әрекеттесуінің басты
Қоғамдық бірлестіктердің жалпы құқықтары мен міндеттері: бұқаралық ақпарат
Қоғамдық бірлестіктің құқық әрекеттілігін танудың тіркеулік тәртібі
Мақсаты немесе іс әрекеті Республиканың конституциялық құрылысын күштеп
Қоғамдық бірлестіктерге әскерилендірілген құрамалар құруға тыйым салынады.
Көріп отырғанымыздай, қоғамдық бірлестіктің конституциялық-құқықтық мәртебесі кеңестік дәуірдегі
Қазір қоғамдлық бірлестіктер ешбір партияға бағынбайды. Қазақстанда демократияландыру
Алғашқы кезеңде саны көп және белсенді қозғалыс
Қазақстан Республикасында қоғамдық бірлестіктің құрамында маңызды рөлге кәсіпкерлер
Кәсіпкерлер ұйымы. Заңшығарушы жеке меншікті және жеке шаруашылық
Тұтынушылар одағы- бұл тұтынушылардың құқықтары мен мүдделерін қорғау
Кәсіптік одақтар - жалдамалы жұмысшылардың
«Кәсіптік одақтар туралы» Заңына сәйкес кәсіптік одақтар өндірістік-территориялық
Бастауыш кәсіптік одақтың басшы ұжымдық орган – кәсіптік
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінде де, «Қоғамдық бірлестіктер туралы»
Бастауыш кәсіптік одақтар мекеме нысанда қызмет етуі болатындығы
Жарғылық мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес, кәсіптік одақтар басқа
Кәсіптік одақтың заңды ұйым ретінде құқылық қабілеті ол
Саяси партиялар. Ю.П. Еременко, Ф.М. Рудинский партия түсінігін
Қазіргі партияның теориясы XIX – XX ғ.а. құрыла
олар билікке жалпы ыңғайының мақсат және құрал ретінде
топтық сипаттағы, кез келген партияда жалпы ұйымдастырушылық принципінің,
ұйым мүшелерімен негізінен билікке жету және билікке қысым
саяси қызметтің салыстырмалы негізгі нысандарының келісімі;
партия өздерінің жетекшілері мен активтерімен мобилизациондық, бейімделмелі және
Латын тілінен аударғанда партия бөлік мағынаны білдіреді. Осыны,
Саяси партиялардың пайда болуы сайлау өкілдері арқылы құрылған
Класстық диффренциацияның қысымы, әлеуметтік қайшылықтарды тереңдету партияның маңыздылығын
Кеңестік ғылымда партия сыныптық мән бойынша монополия буржуазиялық,
Белсенді саяси күш ретінде ХІХ ғ. басында саясатқа
Негізінен әрбір мемлекетте, сонымен Қазақстанда да қазіргі
Қазіргі уақытқа екі топ партиялар қалыптасты: ұйымды рәсімделген
Демократиялық институттары бар мемлекетте тиісті партия жүйесінің және
Партиялық жүйелер көп партиялы, партия санын бекіту
Көп партиялы жүйе көп партияны білдірмейді, сайлау
Екі партиялы жүйе екі ірі партиялардың қызмет
Кейбір дамылып отырған мемлекеттер және әдетте өтпелі сипаттағы
Бір партиялы жүйе авторитарлық және тоталитарлық режимге ие
Қазіргі уақытта партиялар барлық басқару нысанында болады,
Қазақстан Республикасының саяси жүйесі ТМД елдеріндегі сияқты
Саяси партияның мүше болу және қандай да
Саяси партиялардың құрамында Қазақстанның облысының жартысынан көп үш
Қазақстанда толығымен партиялық жүйенің қалыптасуы болып жатыр, яғни
партиялардың көптілігі;
олардың тұғырнамасының нақтылықсыздығы;
қоғаммен байланыстың болмауы және партияның
мақсаттары және міндеттері туралы ақпарат ретінде және
әртүрлі әлеуметтік топ мүдделерден партия қызметінің үзіп
алуы; ал ол белгілі бір қоғам бөлігінің жалпы
топтық мүдделердің немесе олардың жоқ болуы,
дифференциацияның жеткіліксіздігі;
нарыққа өту, парламенттік демократияның, тұлғаның
артықшылақтарына қарамай бағдармалық құжаттарда прагматизімнің идеологисының басымдылығы. Партия
дамытылған азаматтық қоғам және тұрып кеткен құқықтық
мемлекеттің жоқ болуы, қоғамда толығымен саяси партия институтына
ТМД-ның бірқатар өзге мемлекеттері сияқты Қазақстанда көп партияның
Кеңес Одағының құлауы және КПСС тарату көп партияны
құру процесін нығайтты;
1991ж. тамызына дейін Қазақстанда саяси оппозициясы әлі де
Көп партия дәстүрінің, фракциондық қызметтің болмауы,
партиялық құрылыстың либерал-демократиялық моделді құруға мүмкіндіктің болмауымен ұштасты;
Саяси партияларды жақтаушылардың жеткілікті санының
болмауы, тәуелсіздікті алған кезде және қоғамды демократиялаудың басында
Партиялық плюрализмінің қалыптасуы «жоғарыдан»
Қазақстанның басшылары көп партияны құру процесіне қолдау
Бірқатар республикалар сияқты партия қызметінде аппараттың жағымсыз белгілері,
2.2 Саяси партиялардың, маманданған одақтардың және қоғамдық бірлестіктердің
Қоғамдық бірлестіктер қызметінің негізгі мақсаты мемлекеттік емес ұйымдардың
субъект көлемін белгілеу – тиісті құқықтық қатынастың қатысушылары
субъектілердің әрекет ету шегін белгілеу – барлық қоғамдық
ұйымдар қатаң заң шегінде әрекет етуге міндетті,
Заң негізінде мемлекеттік органдар бірқатар бағыт бойынша қоғамдық
қоғамдық бірлестіктерге мемлекеттік органдардың қызметін
жүктеуге, қоғамдық бірлестіктерді мемлекеттік қаржыландыруға жол берілмейді;
әрекет еткен заңдарды бұзғаны үшін қоғамдық бірлестікті
жою тәртібін белгілеу, ішкі саясаттың кәдімгі құбылысы болып
«Қоғамдық бірлестіктер туралы» Заңда олардың құқықтары мен
өз қызметi туралы ақпарат таратуға;
соттар мен басқа да мемлекеттiк органдарда, өзге де
қоғамдық бiрлестiктерде өз мүшелерiнiң құқықтары мен заңды мүдделерiн
бұқаралық ақпарат құралдарын құруға;
жиналыстар, митингiлер, демонстрациялар, шерулер мен
пикеттер өткiзуге;
баспа қызметiн жүзеге асыруға;
халықаралық коммерциялық емес үкiметтiк емес бiрлестiктерге кiруге.
Заңшығарушымен бейбіт жиналыстарды, митингілерді, шерулер, пикеттер және демонстирацияны
Әрекет етіп отырған заңнамаға сәйкес, қоғамдық бiрлестiк:
- Қазақстан Республикасының заңдарын, сондай-ақ жарғыда көзделген нормаларды
- өз мүшелерiнiң құқықтары мен мүдделерiне қатысты құжаттар
- ақша қаражатының келiп түсуi мен жұмсалуы туралы
- тұрақты жұмыс iстейтiн басшы орган орналасқан жердiң
Қазақстан Республикасы аумағында әскерилендiрiлген құрылымы, түрi, арнаулы айырым
Әрекет етіп отырған заңнамада ерекше мәртебеге діни бірлестіктер
Барлық діни бірлестіктер заң алдында тең және мемлекеттің
Мемлекеттік білім және тәрбилеу жүйесі діни бірлестіктерден бөлінген,
«Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы» Заңына
Дiни бiрлестiктердiң меншiк құқығы заңмен қорғалады. Дiни бiрлестiктер
Қоғамдық бірлестіктер, бірінші кезекте кәсіптік одақтар жылжымайтын мүлікке
«Қазақ КСР меншігі туралы» 1990 ж. Заңның
Коммерциялық ұйымдар мүліктерінің құқықтық режимі коммерциялық емес ұйымдар
Қазіргі жағдайда кәсіптік одақтар мүліктерінің қалыптасу негізінен мүшелік
Мемлекеттік және жеке меншік негізіндегі коммерциялық үйымдар басты
мемлекеттік және шарушалық органдармен, қоғамдық ұйымдармен, кәсіпкерлермен және
ақша қорларын қалыптастыру;
мемлекеттік басқару органдарының кәсіподақ мүшелерінің құқықтары мен заңды
кәсіподақ мүшелерінің құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан келтіретін,
заңда берілген құқықтар шегінде өз мүшелері жөнінде еңбек,
еңбек ұжымдарының тапсырмаларына сәйкес, олардың әлеуметтік-экономикалық құқықтары мен
Кәсіподақ өз мүшелерінің отбасыларына да көмек көрсетеді, кәсіподақ
Кәсіподақтар бірлескен қарсылық акцияларын өткізу үшін өздерінің күш-жігерін
Бастауыш кәсіподақ ұйымдарының өкілеттілігі заңнамамен, жарғылармен, еңбек ұжымдарының
Мемлекеттік емес ұйымдардың, қоғамдық бірлестіктердің, кәсіптік одақтардың қызметі
Өзінің пайда болуы уақытынан бері мемлекет мемлекеттік және
Мемлекеттің және оның органдарының заңсыз араласуы Конституцияда және
Кәсіптік одақтармен жүзеге асырылатын қоғамдық бақылау ең алдымен
Мемлекеттік және қоғамдық бақылауды жүзеге асыру кезінде әрекет
Қорытынды
Қазақстандық қоғамды әлеуметтік стратификациялаудың қазіргі жағдайында, азаматтардың жалпы
Адам және азаматтардың бірлесуге конституциялық құқығы, басқа да
Жоғарыда айтқандардан келесі қорытындыға келуге болады – адам
Қоғамдық, ұжымдық сипаттағы құрылатына қарамастан, азаматтардың бірлесу құқығы
Қазіргі Қазақстан конституциялық құрылыстың негізгі сипатында идеологиялық
Жұмыстағы келтірілген тақырыптың теориялық аспектілері талдау бізге «қоғамдық
Конституциялық деңгейде ерікті құрылым және қоғамдық бірлестіктің демократиялық
Қоғамдық бірлестіктің қызметін заңшығарушылық реттеуінің прогрессивті және демократиялық
Біздің пікірімізше, қоғамдық бірлестіктер азаматтардың конституциялық құқықтары
Бізбен дипломдық жұмыста саяси партиялар, қоғамдық бірлестіктердің
Қазақстанда қоғамдық бірлестіктердің қызметін заңдық реттеу эволюциясы, сондай-ақ
Сондай-ақ демократиялық мемлекетті құрудың қазіргі жағдайлары
Осы мақсаттар мен міндеттерге жету үшін бірқатар құқықтық
парламентік фракцияларға заңшығарушылық мүддені және өзге процедцуралық құқықтарды
саяси партияларға жоғарғы атқару билік органдарын қалыптастырудың елеулі
қоғамдық бірлестік және партияларға бейбіт жиналыс, митинг,
қоғамдық бірлестік және саяси партияға өз қызметi
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Баглай М.В. Конституционное право Российской Федерации. - М.,
Е.А.Лукашев Права человека: итоги века, тенденции, перспективы.- М.,
Бондаренко Т.Р. Права человека в социальном государстве //
Острогорский М.Я. Демократия и политические партии. – М.,
Иванченко А.В. Основы теории политической системы.- М.: Наука.-
Деклорация независимости США 1776 года. Антология мировой правовой
Сапаргалиев Г.С. Конституционное право Республики Казахстан. -
Алматы, 1996.-241 с.
Кистяковский Б.А. Государство правовое и социалистическое, // Вопросы
Абен Е. Конституционная система Республики Казахстан // Фемида,
Амандыкова С.К. Конституционное право Республики Казахстан. -Караганда, 2006.-
Б.С.Эбзеев Право, государство, власть. – Киев, 1998. –
Кубеев Е.К. Конституционный строй Республики Казахстан. – Караганда:
Авакъян С.А. Политический плюрализм и общественные объединения в
Витрук Н.В. Копейчиков В.В. Реализация прав и свобод
Правовые проблемы унитаризма в Республики Казахстан / Сапаргалиев
Бернхардт Р. Европейский Суд по правам человека в
Тугаринов В.П. Взаимосвязь философии и права. – М.,
Лазарев В.В. Конституционное право. - М.,1998.-264 с.
Баглай М.В., Туманов В.А. Малая энциклопедия конституционного права.
Ащеулов А.Т. Конституционное право Республики Казахстан Алматы, 2001.-
Машан Б. Конституционно-правовое регулирование организации и деятельности политических
Витрук Н.В. Копейчиков В.В. Реализация прав и свобод
Еременко Ю.П., Рудинский Ф.М. Конституционное право Россиской Федераций.
Колосова Н.М. Конституционная ответственность и ответственность органов государственной
Сейдуманов С. Феномен многопартийности в Казахстане. – Алматы,
Джунусова Ж.Х.. Республика Казахстан: Президент, институты демократии. –
Назарбаев Н. А. Стратегия становления и развития Казахстана
Ким В. А., Ким Г. В. Конституционный строй
Баишев Ж. Конституционное право Республики Казахстан. - Алматы,
63