КIРIСПЕ
Ι-тарау. ҚР Қазынашылығы мен оның басқару жүйесiне сипаттама
1.1. Қазынашылықтың сипаты мен құрылымы
1.2. Қазынашылықтың негізгі есептері, қызметтерi, операциялары мен құқықтары
1.3. Қазынашылықтың ақпараттық жүйеге қойылатын талаптар
1.3.1. Ақпараттық жүйенiң құрылымы
1.4. Ақпараттық жүйенiң ресурстарына қойылатын талаптар
1.4.1.Математикалық жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.2.Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.3.Лингвистикалық жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.4.Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.5.Техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.6.Ұйымдастырушылық жабдықтауға қойылатын талаптар
ΙΙ-тарау. “Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың” ақпараттық
жүйесін талдау
2.1.“ Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың” ақпараттық жүйесiндегi тапсырманың қойылымы
2.2. “Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың ” ақпараттық жүйесiнiң концептуалды
2.3. Ақпараттық жүйедегi тапсырманың сипаттамасы
2.3.1. Кiретiн ақпарат
2.3.2 Шығатын ақпарат
2.3.3. Ақпараттық база
2.3.4 Машинадан тыс ақпараттық база
2.3.5.Ақпараттық моделъ
2.3.6.Қолданылатын жiктегiштер
2.3.7.Машина iшiндегi ақпараттық база
2.4. Программалық жабдықтау
2.4.1.Қолданылатын программалық жабдықтарға сипаттама
2.4.2.Программалық жабдықтаудың құрылымы
ҚОРЫТЫНДЫ
ӘДЕБИЕТТЕР
КIРIСПЕ
Қазақстан Республикасы экономикасының ақпараттық аспектiсiнiң қызмет етуi мен дамуы
Қазақстан экономикасының нарықтық қатынастарға енуі объективті түрде ақпараттық нарықтың
Қазақстан Республикасы экономикасының ақпараттық аспектісінің қызмет етуі мен дамуы
Қазақстан Республикасындағы жақсы дамып келе жатқан экономика секторларының бірі
Қазіргі заманғы банк жүйесі- бұл клиенттерге көрсетілетін дәстүрліжәне дәстүрлі
Ақшалай қаражаттар нарығын, әсіресе, несиелік қаржыларын реттеу мемлекеттің экономикалық
Мемлекеттік қазынадағы несие резервтерінің болуы елге сәйкесінше халықаралық экономикалық
Курстық жұмыс қазынашылықтың ақпараттық жүйесiн жасауға негiзделген.
Курстық жұмыстың мақсаты – кез келген уақытта пайдаланушының сұранысына
Курстық жұмыс кiрiспеден, экономикадағы ақпараттық жүйе және аудан
Кіріс бюджетін бақылау есебi бөлiмiнде пәндiк облыс, ҚР аудан
Экономикадағы ақпараттық жүйе бөлiмiнде ақпараттық жүйенi құрудың маңызы мен
“ Бюджет кірісін бақылау” бөлiмiнде “Бюджет кірісін бақылау” есептер
Ι-тарау. ҚР Қазынашылығы мен оның басқару жүйесiне сипаттама
1.1. Қазынашылықтың сипаты мен құрылымы
Еліміздің жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға көшуінің өзі қоғам өмірінің
Қазақстан Халық Банкі 80 жылдан астам уақыт өзінің клиеттерінің
Соңғы жылдары елімізде нарықтық қатынастардың дамуы, ішкі экономикалық қызметтерге
1994 жылдың басында Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігінде Басты
Қазынашылықтың құрылуымен қаржы жүйесінің нормативті және құқықтық базалар,
Қазақстан Республикасының негізгі қаржылық жоспарының және қаржы құралдарының
Ол Қазақстан Республикасының республикалық бюджетін және жергілікті бюджеттерді–облыстық,
Қазақстан Республикасының Парламенті бекіткен республикалық бюджет– заң болып
Қазынашылық комитеті республикалық мемлекеттік бюджеттің кассалық орындалуы –
1996 жылы шығындарды қаржыландыру және республикалық бюджеттің орындалуы
Қазынашылық жүйесінің негізгі элементі болып Орталық банкте Біріктірілген
1996 жылы 6-шілде айында Қазақстан Ұлттық банкінде Біріктірілген Қазынашылық
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі Қазынашылық Департаментіне Біріктірілген Қазынашылық Шотына
Қазынашылық өзінің қарамағында Қазақстан Республикасының Конституциясымен, Қазақстан Республикасының заңдарымен,
Қазынашылық– мемлекеттің бекіткен ұйымдық-құқықтық түрдегі заңды тұлға. Қазынашылықтың мемлекеттік
Қазынашылықтың толық аты– «Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігінің Қазынашылық комитеті»
Қазақстан Республикасының Қаржы Министрлігінің белгілеуі бойынша Қазынашылықты Қазақстан Республикасының
Қазынашылықтың ұйымдық құрылымы Қаржы Министрлігінің құрамындағы Қазынашылық Комитетінен және
республикалық бюджеттің орындалуы;
республикалық бюджеттегі бухгалтерлік есеп және есеп беру;
банктегі операциялардағы бухгалтерлік есеп және есеп беруі;
мемлекеттік қарыздардың нақтылығы;
несиелендіру;
ақпараттандыру;
бюджеттің кассалық орындалуын бақылау;
бюджеттік есептің әдістемесі;
технологиялық операциялар және есеп саясаты;
сонымен қатар бөлімдері бар:
– қазынашылықты жетілдіру жобасын іске асыру;
– ұйымдық.
Республикалық бюджеттiң жобасын әзiрлеу үшiн негiзгi
көрсеткiштердi және басымдықтарды анықтау
1. Қазақстан Республикасы Президентiнiң Қазақстан халқына жыл сайынғы жолдауын
2. Республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң жобаларын әзiрлеу процесi өзiне
1) республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң жобаларын әзiрлеу үшiн негiзгi
2) жергiлiктi бюджеттердiң болжамды көрсеткiштерiн келiсу және бюджеттiк бағдарламалар
3) республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң жобаларын мақұлдау.
3. Алдағы үш жылдық кезеңге арналған мемлекеттiк бюджеттiң болжамды
1)түсiмдер:
– кiрiстер (салықтық және салыққа жатпайтын түсiмдер, капиталмен жасалатын
–алынған ресми трансферттер;
– несиелердi қайтару;
2)шығыстар;
3)бюджет тапшылығы (профицитi);
4)бюджет тапшылығын қаржыландыру (профициттi пайдалану).
4.Алдағы үш жылдық кезеңге арналған мемлекеттiк бюджеттiң болжамды көрсеткiштерiн
5.Бюджеттік жоспарлау жөнiндегi уәкiлеттi орган ағымдағы жылдың 1 наурызына
6. Орталық атқарушы органдар және облыстың жергiлiктi атқарушы органдары,
7. Орталық атқарушы органдар, өзге де мемлекеттiк органдар ағымдағы
Республиканың индикативтiк жоспарының, мемлекеттiк және салалық (секторалдық) бағдарламалардың негiзiнде
1-қосымшаға сәйкес нысанда алдағы қаржы жылында секвестрлеуге жатпайтын республикалық
8. Қаржы министрлiгi ағымдағы жылдың 15 сәуiрiне дейiнгi мерзiмде
осы Ереженiң 3-тармағында көрсетiлген нысанда жасалған алдағы үш жылдық
алдағы үш жылдық кезеңге арналған республикалық бюджеттiң қаражатын жұмсаудың
алдағы қаржы жылында секвестрлеуге жатпайтын республикалық және жергiлiктi бюджеттiк
тиiстi орталық мемлекеттiк органдардың ұсыныстары бойынша жасалған шикiзат секторы
Республикалық бюджет комиссиясы ағымдағы жылдың 20 сәуiрiне дейiнгi мерзiмде
Республикалық бюджет комиссиясы анықтаған республикалық бюджеттің қаражатын жұмсаудың басым
бағдарламалардың тiзбесiн Қаржы министрлiгi республикалық бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерiне, облыстардың
9. Республикалық бюджеттiң қаражатын жұмсаудың басым бағыттарын, Қазақстан Республикасының
1) алдағы үш жылдық кезеңге арналған республикалық бюджеттің болжамды
республикалық бюджетке түсетiн түсiмдердi;
республикалық бюджеттің тапшылығын (профицитiн);
тиiстi қаржы жылының соңындағы үкiметтiк борыштың лимитін;
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк кепiлдiктерiн беру лимитін;
республикалық бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiлерiнiң бөлiнісiнде ағымдағы бюджеттiк бағдарламалар мен
2) республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттiк мекемелердiң әрбiр бюджеттiк бағдарлама
Республикалық бюджет комиссиясы ағымдағы жылдың 1 мамырынан кешiктiрмей осы
10. Инвестициялық жобалар бойынша шығыстар лимиттерiн, сондай-ақ республикалық бюджеттен
11. Экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкілеттi орган ағымдағы жылы iске
шегінде инвестициялық жобаларды республикалық бюджеттен қаржыландыру тiзбесi мен көлемдерiн
Республикалық бюджет комиссиясы ағымдағы жылы iске асырылатын жобаларды, алдағы
Бюджеттiк бағдарламаны орындау кезiнде қол жеткiзiлуi тиiс белгiлi бiр
Бағдарламаның мақсаты жеке мiндеттерге бөлiнедi, яғни басты мақсат бағдарламаны
Бағдарламаның мiндеттерi бағдарламаның мақсатын көрсетедi және анық, айқын, нақты
Мiндеттер қойылған мақсаттарға жетудiң негізгi кезеңдерiн білдiруi тиiс;
Қаржы министрлiгi мыналарды қарайды:
осы Ереженiң 12-тармағында көрсетiлген облыстар бюджеттерiнiң болжамды көрсеткiштерiн әрi
бюджеттiк өтiнiмдердi - олардың Республиканың индикативтiк жоспарына, республикалық бюджет
Қаржы министрлiгi осы Ереженің 19-тармағында көрсетiлген Республикалық бюджет комиссиясының
1) алдағы үш жылдық кезеңге арналған республикалық бюджеттің мынадай
ерекшелiктер бөлінісiнде республикалық бюджетке түсетiн түсiмдердің көлемдерiн;
ағымдағы бюджеттiк бағдарламаларға және бюджеттiк даму бағдарламаларына бөле отырып,
республикалық бюджет тапшылығының (профицитiнің) мөлшерiн;
тиiстi қаржы жылының аяғындағы үкіметтiк борыш лимитiн;
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк кепiлдiктерiн беру лимитiн;
2) алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджеттi:
акциялардың мемлекеттік пакетi бар акционерлiк қоғамдардан және республикалық мемлекеттiк
республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттiк мекемелердiң республикалық бюджеттiк бағдарламалар (кiшi
Қазақстан Республикасының Үкiметi резервтерінің мөлшерiн;
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк кепiлдiктер бойынша міндеттемелерін орындау сомасын;
айлық жалақының, зейнетақының ең аз мөлшерлерiн, айлық есептік көрсеткіштi;
республикалық және жергiлiктi бюджеттердi атқару процесiнде секвестрлеуге жатпайтын республикалық
Заң жобасымен бiр мезгiлде Қаржы министрлiгi Қазақстан Республикасының алдағы
Республикалық бюджет туралы заңның жобасын Қазақстан Республикасының Үкiметi мақұлдағаннан
Аудандар (қалалар) бюджеттерiнiң болжамды көрсеткiштерiн келiсу және облыстық бюджеттiк
1. Аудандардың (қалалардың) жергiлiктi атқарушы органдары ағымдағы жылдың 20
Аудандардың (қалалардың) бюджеттерiне түсетiн түсiмдердiң болжамын негiздеу үшiн аудандардың
қажеттi есептеулердi ұсынады.
2. Облыстық бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiлерi Республиканың индикативтiк жоспары, Облыстың
3. Облыстық бюджеттiк бағдарламаның әкiмшiсi әрбiр бюджеттік бағдарлама бойынша
4. Облыстың жергiлiктi уәкiлеттi органы мыналарды қарайды:
аудандар (қалалар) бюджеттерiнiң болжамды түсiмдерiн әрi келiседi;
бюджеттiк өтiнiмдердi - олардың Республиканың индикативтiк жоспарына, Облыстың индикативтiк
Олар бойынша жергiлiктi уәкiлеттi органның қорытындысын қоса берумен облыстық
Облыстық бюджеттік бағдарламалар әкiмшiлерiнiң бюджеттiк өтінiмдерi бойынша жергiлiкті уәкілеттi
5. Облыстың бюджет комиссиясы облыстық бюджеттiк бағдарламалар әкiмшілерiнiң бюджеттiк
6. Облыстың жергiлiктi уәкiлеттi органы осы Ереженiң 5-тармағында көрсетiлген
1) алдағы үш жылдық кезеңге арналған облыстық бюджеттiң мынадай
ерекшелiктер бөлінісiнде облыстық бюджетке түсетiн түсiмдердiң көлемдерiн;
ағымдағы бюджеттiк бағдарламаларға және бюджеттiк даму бағдарламаларына бөле отырып,
облыстық бюджет тапшылығының (профицитiнiң) мөлшерiн;
тиiсті қаржы жылының аяғындағы облыстың жергілiкті атқарушы органы борышының
облыстың жергiлiктi атқарушы органының борышын өтеуге және оған қызмет
2) алдағы қаржы жылына арналған облыстық бюджеттiң мынадай болжамды
облыстық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттiк мекемелердiң бюджеттiк бағдарламалар (кiшi бағдарламалар)
жергілікті атқарушы органдар резервтерiнiң мөлшерiн;
жергiлiкті бюджеттен Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына берiлетiн ресми трансферттердiң
секвестрлеуге жатпайтын жергiлiктi бюджеттiк бағдарламалардың тiзбесiн облыстың бюджет комиссиясының
7. Осы Ереженiң 5-тармағында көрсетiлген облыстық бюджеттiң болжамды көрсеткiштерiн
Аудандардың (қалалардың) бюджеттерiн әзiрлеу. Аудандар (қалалар) бюджеттерiнiң жобаларын әзiрлеу
1. Ауданның (қаланың) жергiлiктi уәкілеттi органы Республиканың индикативтiк жоспарының
2. Аудан (қала) бюджетiнің болжамды көрсеткiштерiнiң негiзiнде ауданның (қаланың)
бюджетiне түсетiн түсiмдердiң болжамын қарайды және
3. Аудандардың (қалалардың) бюджеттерiнен қаржыландырылатын жергiлiктi бюджеттік бағдарламалардың әкiмшiлерi
Облыстың индикативтiк жоспарының, аумақтарды дамытудың экономикалық және салалық (секторалдық)
Ауданның (қаланың) жергiлiктi уәкiлеттi органы ағымдағы жылдың 10 сәуiрiне
Ауданның (қаланың) бюджет комиссиясы анықтаған аудандық (қалалық) бюджеттің қаражатын
4. Аудан (қала) бюджетiнiң қаражаты жұмсалуының басым бағыттарын, аудан
1) аудан (қала) бюджетiнiң алдағы үш жылдық кезеңге арналған
аудан (қала) бюджетiне түсетiн түсiмдердi;
аудан (қала) бюджетiнiң тапшылығын (профицитiн);
аудандық (қалалық) бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiлерi бөлiнiсiнде ағымдағы бюджеттік бағдарламалар
2) аудандық (қалалық) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттiк мекемелердiң әрбiр бюджеттiк
Ауданның (қаланың) бюджет комиссиясы ағымдағы жылдың 20 сәуiрiнен кешiктiрмей
5. Инвестициялық жобалар бойынша шығыстардың лимиттерiн қоспағанда, ауданның (қаланың)
(қала) бюджетi шығыстарының лимиттерiн, сондай-ақ ауданның (қаланың) бюджетiнен қаржыландырылатын
Ағымдағы жылы iске асырылатын жобаларды ескере отырып, инвестициялық жобалар
6. Ауданның (қаланың) экономикалық жоспарлау жөнiндегi жергiлiктi уәкілетті органы
Ауданның (қаланың) бюджет комиссиясы ағымдағы жылы iске асырылатын жобаларды
Аудандық (қалалық) бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiлерiнiң бюджеттiк өтiнiмдерiн әзiрлеу
1. Аудандық (қалалық) бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiлерi Республиканың индикативтiк жоспары,
2. Аудандық (қалалық) бюджеттiк бағдарламаның әкiмшiсi әрбiр бюджеттiк бағдарлама
3. Ауданның (қаланың) жергілiктi уәкiлеттi органы бюджеттiк өтінiмдердi олардың
Олар бойынша жергіліктi уәкiлеттi органның қорытындысын қоса берумен аудандық
Аудандық (қалалық) бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiлерiнiң бюджеттiк өтінiмдерi бойынша жергiлiктi
4. Ауданның (қаланың) бюджет комиссиясы аудандық (қалалық) бюджеттік бағдарламалар
5. Ауданның (қаланың) жергіліктi уәкілеттi органы осы Ереженің 4-тармағында
1) алдағы үш жылдық кезеңге арналған аудан (қала) бюджетiнiң:
аудан (қала) бюджетiне түсетiн түсiмдер көлемдерi ерекшелiктер бөлінісiнде;
аудан (қала) бюджетi шығыстарының көлемдерi ағымдағы бюджеттiк бағдарламалар мен
аудан (қала) бюджетi тапшылығының (профицитiнің) мөлшерi;
2) алдағы қаржы жылына арналған аудан (қала) бюджетінің;
аудандық (қалалық) бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің бюджеттiк бағдарламалар (кiшi
жергілiктi атқарушы органдар резервтерiнің мөлшерi;
жергiлiктi бюджеттi атқару процесiнде секвестрлеуге жатпайтын жергiлiктi бюджеттiк бағдарламалар
6. Осы Ереженің 5-тармағында көрсетiлген аудан (қала) бюджетінің болжамды
Аудан (қала) бюджетiнің жобасын мақұлдау
1. Ауданның (қаланың) жергiлiктi уәкілеттi органы ауданның (қаланың) бюджет
Алдағы қаржы жылына арналған аудан (қала) бюджетi жобасының түпкi
2. Ауданның (қаланың) жергiлiктi уәкiлеттi органы ауданның (қаланың) бюджет
Аудан (қала) бюджетiнiң жобасымен бiр уақытта ауданның (қаланың) жергiлiктi
3. Ауданның (қаланың) жергiлiктi атқарушы органы аудан (қала) бюджетiнiң
4. Аудандардың (қалалардың) жергiлiктi атқарушы органдары облыстық бюджет бекiтiлгеннен
5. Облыстардың жергiлiктi атқарушы органдары аудандық мәслихаттар бюджетті бекiту
Республикалық және жергілікті
бюджеттердің жобаларын
әзiрлеу ережесiне
1-қосымша
Алдағы қаржы жылында секвестрлеуге жатпайтын ____________
бюджеттiк (респ. жерг.) бағдарламалар тiзбесi жөнiнде ұсыныстар
Р/с !Әкім.!Бағ.!Бюджеттік !Бағдарламаның!өткен!Ағымдағы!
N ші N !дар.!бағдарламаның !(кіші бағдар.!жыл. !жылдың
! !ма. !ламаның) атауы!міндеттері
! !лар !
! ! N !
! !
---------------------------------------------------------------------------
1 !
І.
бағдарламалар:
1
2
ІІ
қаржыландырылмаған) бюджеттiк
бағдарламалар:
1
2
Жиыны:
---------------------------------------------------------------------------
таблицаның жалғасы:
--------------------------
Р/с! Негіздеме* ! Ескерту
N !
--------------------------
1 ! 9
--------------------------
І.
ІІ
Жиыны х
--------------------------
* Осы бағанда бағдарламаны (кiші бағдарламаны) толық көлемде қаржыландыру
Заңнамалық кесiмге сiлтеме жасалған кезде баптардың нөмірлерiн көрсету қажет.
Осы нысанға әкiмшiлік шығыстар енгiзiлмейдi.
Бюджеттiк бағдарламалар
әкiмшiсiнiң басшысы ____________
(қолы)
Республикалық және жергілікті
бюджеттердің жобаларын
әзiрлеу ережесiне
2-қосымша
__________________________________
Бюджеттік бағдарламаның әкiмшiсi
__________________________ жылдарға арналған
____________________________________________
(бюджеттік бағдарламаның атауы)
ПАСПОРТЫ
1. Құны
2. Бюджеттiк бағдарламаның нормативтiк құқықтық негiзi
3. Бюджеттiк бағдарламаны қаржыландыру көздерi
4. Бюджеттiк бағдарламаның мақсаты
5. Бюджеттiк бағдарламаның мiндеттерi
6. Бюджеттiк бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспары
---------------------------------------------------------------------------
Р/с!Бағдарлама!Кiшi !Кiшi бағдар.!Бағдарламаны!Iске
N ! коды !бағдарлама !ламалардың
!
!
---------------------------------------------------------------------------
1 ! 2
---------------------------------------------------------------------------
7. Бюджеттік бағдарламаны орындаудан күтiлетiн нәтижелер
1. Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының
2. Жергілікті бюджеттердің жобаларын әзірлеу процесі мынадай кезеңдерді қамтиды:
1) алдағы қаржы жылына арналған түсімдердің болжамды көрсеткіштерін айқындау;
2) ағымдағы бюджеттік бағдарламалар мен бюджеттік даму бағдарламаларына арналған
3) жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдерді жасауы;
4) жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдерін қарау;
5) мәслихаттың тиісті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы
3. Ағымдағы бюджеттік бағдарламалар үшін бюджет шығыстарының лимиттерін есептеу
1) үш жылдық кезеңге белгіленген облыстық бюджеттен аудандардың (облыстық
2) бекітілген заттай нормалар;
3) ағымдағы қаржы жылының ағымдағы бюджеттік бағдарламаларының көлемі;
4) бюджеттік шығыстарды ұлғайту немесе азайту жөнінде Орта мерзімді
5) ағымдағы қаржы жылында аяқталатын ағымдағы бюджеттік бағдарламаларды алып
6) өзге де қажетті жағдайлар ескеріледі.
4. Ағымдағы бюджеттік бағдарламалар үшін бюджет шығыстарының лимиттері облыстық
5. Бюджеттік даму бағдарламалары үшін шығыстардың лимиттері бюджеттік бағдарламалардың
6. Бюджет комиссиясы ағымдағы қаржы жылының 5 шілдесіне дейінгі
7. Бюджет комиссиясы мақұлдаған ағымдағы бюджеттік бағдарламалар үшін облыстық
8. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың экономикалық жоспарлау
1) ағымдағы жылы мемлекеттік, салалық (секторалдық), өңірлік бағдарламалар бөлінісінде
2) заңды тұлғалардың жарғылық капиталын қалыптастыруға және ұлғайтуға қатысу
9. Бюджет комиссиясы осы Ереженің 8-тармағында көрсетілген тізбе мен
10.Бюджет комиссиясы мақұлдаған басымды бюджеттік инвестициялық жобалар (бағдарламалар) мен
11. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджеттік жоспарлау
12. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті
1. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган:
1) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдерінің осы Ережеде және
2) Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен ұсынылып отырған бюджеттік
3) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдері бойынша қорытынды дайындайды;
4) аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне облыстық бюджеттен
2. Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдері жөніндегі қорытындының нысанын
3. Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдері және бюджеттік жоспарлау
4. Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдері мен бюджеттік жоспарлау
Бірінші кезеңде ағымдағы бюджеттік бағдарламалар енгізіледі. Бұл ретте бюджет
Екінші кезеңде бюджеттік даму бағдарламалары енгізіледі. Бюджет комиссиясы бюджеттік
5. Бюджет комиссиясының бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдерін қарау
6. Бюджет комиссиясы енгізілген бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдерін,
7. Бюджеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган мен бюджеттік
8. Бюджет комиссиясы облыстық бюджеттік бағдарламалар, республикалық маңызы бар
9. Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне облыстық бюджеттен
10. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері үш күндік мерзімде облыстық бюджеттік
Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетінің жобасын әзірлеу
Алдағы қаржы жылына арналған аудан (облыстық маңызы бар қала)
1. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік жоспарлау жөніндегі
2. Бюджет комиссиясы ағымдағы қаржы жылының 1 тамызына дейінгі
Ағымдағы бюджеттік бағдарламаларға және бюджеттік даму бағдарламаларына ауданның (облыстық
3. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджет шығыстарының лимиттерін
4. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік жоспарлау жөніндегі
ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетінің ағымдағы бюджеттік бағдарламалары
ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетінің бюджеттік даму бағдарламалары
5. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ағымдағы бюджеттік бағдарламалары
1) облыстық бюджетке алынатын бюджеттік алулардың бекіткен көлемдерін
2) бекітілген заттай нормалар;
3) ағымдағы қаржы жылының ағымдағы бюджеттік бағдарламаларының көлемі;
4) бюджеттік шығыстарды ұлғайту немесе азайту жөнінде орта мерзімді
5) ағымдағы қаржы жылында аяқталатын ағымдағы бюджеттік бағдарламаларды алып
6) өзге де қажетті жағдайлар ескеріледі.
6. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ағымдағы бюджеттік бағдарламалары,
7. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік даму бағдарламалары
8. Бюджет комиссиясы ағымдағы қаржы жылының 5 тамызына дейінгі
9. Бюджет комиссиясы мақұлдаған ауданның (облыстық маңызы бар қаланың)
10. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономикалық жоспарлау жөніндегі
1) ағымдағы қаржы жылында мемлекеттік, салалық (секторалдық), өңірлік бағдарламалар
2) заңды тұлғалардың жарғылық капиталын қалыптастыруға және ұлғайтуға қатысу
11. Бюджет комиссиясы осы Ереженің 10-тармағында көрсетілген тізбе мен
12. Бюджет комиссиясы мақұлдаған басымды бюджеттік инвестициялық жобалар (бағдарламалар)
13. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік жоспарлау жөніндегі
14. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік бағдарламаларының әкімшілері
Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік бағдарламалары әкімшілерінің
1. Осы Ереженің 8-тармағына сәйкес жасалған, алдағы үш жылдық
Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік
1. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің
2. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің
3. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің,
4. Бюджет комиссиясының ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік
5. Бюджет комиссиясы ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік
6. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың), әкімдердің аппараттарының бюджеттік
7. Бюджет комиссиясы бюджеттік бағдарламалар жөнінде түпкілікті шешім қабылдағаннан
8. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік бағдарламаларының әкімшілері,
Тиісті қаржы жылына арналған ауданның (облыстық маңызы бар қаланың)
1. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік жоспарлау жөніндегі
Алдағы қаржы жылына арналған ауданның (облыстық маңызы бар қаланың)
2. Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік жоспарлау жөніндегі
3. Алдағы қаржы жылына арналған ауданның (облыстық маңызы бар
1.2.Қазынашылықтың негізгі есептері, қызметтері, операциялары және құқықтары.
– Ұйымның және республикалық бюджеттің кассалық атқарылуын бақылауды жақсарту;
Қазынашылықты мемлекеттік ақпараттық жүйемен қызмет етуін қамтамасыздандыру;
Жергілікті бюджеттердің республикалық құралдармен бақылауды қамтамасыздандыру;
– Республикалық бюджеттің шығыстарын іске асыру;
Қазынашылық заңды түрде мынадай негiзгi қызметтердi атқарады:
Мемлекеттік бюджеттің орындалуына қызмет жасау;
Қаржы жылында республикалық бюджеттің шығыстарын қаржыландыру;
Республикалық бюджеттің ағынының нақтылығын болжау;
Мемлекеттік салықтардың және республикалық және жергілікті бюджеттер арасындағы төлеулердің
Оперативті, айлық, кварталды және жылдық республикалық бюджеттердің орындалуына есеп
Қысқа мерзімді қаржылық жоспарлау;
Мемлекеттік қарыздарды басқару;
Қаржылық активтерді басқару;
Бюджеттерді кірістер бойынша орындау;
Бюджеттерді шығыстар бойынша орындау;
Бухгалтерлік есеп;
Аудит және ішкі бақылау;
ҚР үкiметiнiң мемлекеттiк қағаздарына қызмет етуге қатынасады;
Қазақстан аумағында банктердiң, еншiлес банктердiң ашылуына және филиалдары мен
Банктердiң қызметiн бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады және пруденциалдық
ҚР-да несиелер бойынша сыйақы (мүдделендiру) пайыз мөлшерлемесiн реттеудi жүзеге
Қазынашылық мынадай операцияларды жүргiзедi:
Бiрiншi кластық эмитенттермен шығарылатын алты айлық қайтару мерзiмiндегi мiндеттемелердi
Мемлекеттiк бағалы қағаздарды сатып алады және сатады;
Депозиттiк сертификаттармен қайтару мерзiмi бiр жылға жататын борыштық бағалы
Бюджеттің кірісін бақылайды.
Депозиттiк және есеп-айырысу операцияларын жүргiзе отырып, бағалы қағаздарды, басқа
Қаржы құралдарымен операцияларды жүзеге асырады;
Қажет кезiнде банктерде және қаржы ұйымдарында шоттар ашады;
Чектердi жазып, векселъдердi бередi;
Жарғыға қайшы келмейтiн өз мiндеттемелерiне сай келетiн басқа да
1.3.Қазынашылықтың ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
1.3.1.Ақпараттық жүйенiң құрылымы
Ақпараттық жүйенiң құрылымы – бұл бағыныңқы жүйенiң функционалды маңызы
Тапсырмалар тiзiмi 1-кестеде келтiрiлген.
Тапсырмалардың аталуы Кiретiн көрсеткiштер Шығатын көрсеткiштер Пайдаланушылар
Бюджет кірістері есебі Өтiнiм
Кірістер есебі
ШКО
ККО
Аванстық есеп
Банктер есебі
Шығыстар есебі Мiндеттеме
Бухгалтерия
Касса
Банктер
Кіретін салық түрлері бойынша есеп айырысу есебi Акциздер
ҚҚС
Әлеуметтік салық Мiндеттеме
Бухгалтерия
Касса
Банктер
Салықтық емес түсімдермен есеп айырысулар Капитал операциясының
Трансферттерден түсетін кіріс Мiндеттеме Банктер
Бухгалтерия
Касса
Берiлген қарыздар бойынша есеп айырысулар Аванстық есеп Мiндеттеме Бухгалтерия
Банктер
Касса
1-кесте. Ақпараттық жүйенiң есептер тiзiмi
1.4 Ақпараттық жүйенiң ресурстарына қойылатын талаптар
Ақпараттық ресурс – бұл ақпараттың әр түрлi формаларының (деректердiң,
1.4.1. Математикалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Математикалық жабдықтау – бұл есептеуiш техникаларын қолданылатын есептердi шешу
Қазiргi таңда әрбiр дербес компъютердiң өзiнiң математикалық жабдықтау жүйесi
1.4.2.Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар
Ақпараттық жабдықтау – бұл ақпараттық жүйенiң мақсаттары мен алға
Ақпараттық жабдықтауды жобалау оның құрамына кiретiн әр түрлi жүйеастыларды
Бiртұтастылық қасиетi элементтердiң өзара байланысын бiлдiредi, мұнда егер
Алшақтатылғандық қасиетi жүйенiң ортадан шектетiлу мүмкiндiгiн және бiр
Адаптивтiлiк – бұл жүйенiң өзгермелi құбылыстарға бейiмделе бiлу қасиетi.
Үйлесiмдiлiк жүйенiң методикалық, ұйымдастырушылық, техникалық және т.б. аспектiлердiң басқа
Дұрыс шешiм алу үшiн ақпараттық жабдықтау кешенiн ұйымдастыру негiзiне
Ақпаратты енгiзудiң күрделiлiгiн қысқарту үшiн енгiзiлетiн ақпаратты жiктеу және
Ақпаратты жабдықтауды ұйымдастырудың қағидалары:
барлық функционалды бағыныңқы жүйелер үшiн ақпараттық жабдықтаудың әдiстемелiк бiрлiгi;
ақпаратты жинаудың, тiркеудiң және жiберудiң бiр рет орындалуы;
келiп түсетiн ақпараттың толықтылығы;
енгшiзiлетiн ақпараттың дәлдiлiгi және туралылығы;
ауытқу әдiсi бойынша ақпаратты енгiзу;
шығарылатын ақпаратты басқару жүйесiне жiберудiң мерзiмдiлiгi;
ақпаратты сығу;
ақпараттық жабдықтаудың қызмет ету шығындарын минимизациялау.
Ақпаратты жабдықтауды жобалау мен құру жүйелi түрде келесiдей талаптарды
Нәтижелер туралы ақпарат келесiдей талаптарға сай болуы тиiс:
аяқталғандылық, анализ жүргiзуге қажеттi есеп беру ақпаратын алудың толықтылығы;
алынған ақпараттың туралылығы, құжаттардың дұрыс дайындалуы;
бекiтiлген стандарттарға сәйкестiгi;
анықтылық, ақпарат кез келген пайдаланушыға түсiнiктi болуы қажет;
қырағылық, анықталмағандық жағдайында шешiм қабылдау кезiнде активтер мен кiрiстер
қарама-қарсы қоюшылық, ақпарат пайдалы және мазмұнды болуы үшiн бiр
кезектiлiк, шаруашылық операциялар есебiнiң әдiстерi есептi бiр кезеңнен екiншi
Енгiзiлетiн және шығарылатын ақпарат келесiдей түрде анықталуы қажет:
басу құралдарында алынған құжаттар түрiнде;
өңдеудiң басқа циклдерiнде пайдалану үшiн машина iшiндегi ақпараттық база
1.4.3.Лингвистикалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Лингвистикалық жабдықтау – бұл тiл құралдарынң, ғылыми-техникалық терминдердiң және
Бухгалтерлiк есептегi лингвистiк жабдықтаудың тiл құралдары екiге бөлiмге бөлiнедi.
Программалау тiлiн таңдаудың мақсаттылығы сервистiк программа құралдарының болуымен, осындай
Лингвистикалық жабдықтауға қойылған талаптарды есепке ала отырып, деректер базасының
1.4.4.Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Программалық жабдықтау – ақпараттық жүйенiң функцияларын iске асыратын және
Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар пайдаланушылардың нақты программалық өнiмге деген
Есептер кешенiне жасалынып жатқан программалық жабдықтау бөлiмше функцияларын iске
Программалық жабдықтауды құру кезiнде модулъдiлiк, өзiндiк және пайдалану икемдiлiгi
Пайдалану икемдiлiгiн арттыру мақсатында келесiдей мүмкiндiктердi қарастыру қажет:
жұмыстың диалогтiк режимi (меню);
модулъдi автоматты түрде шақыру;
үзiлiстен кейiн жұмысты жалғастыру;
ақпараттық массивтер жағдайы туралы анықтамалар беру.
Жүйелiк жабдықтаудың құрамына кiретiн операциялық жүйе пайдалануда қарапайым болуы,
Программалық жабдықтау қамтамасыз етуi қажет:
пайдаланушыларды регламенттiк және сұранысты-жауап беру режимдерiнде қызмет көрсету;
функционалдық есептердi шешу;
өзара байланысқан есептердi шешудiң кезектiлiгiн басқару;
ақпараттың сақталуын және оның жаңылысудан кейiн қалпына келтiрiлуiн;
деректермен жұмыс iстеу мен жеткiзiлудiң қарапайымдылығын және сенiмдiлiгiн;
пайдаланушыдан келiп түсетiн ақпаратты бақылауды;
ақпаратты қорғауды, ЭЕМ-ге тек автоматтандырылған жұмысшыларға ғана қатынауға рұқсат
қажет болған жағдайда кешеннiң жекелеген есептерiн шешуге мүмкiндiк берудi.
1.4.5.Техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Есептер кешенiнiң техникалық жабдықтауы деректердi өңдеудiң технологиялық процестерiн iске
Жүйенiң қызмет етуiнде қолданылатын техникалық құралдар кешенiне мыналар кiредi:
басқару құралы;
ақпаратты енгiзуге мүмкiндiк беретiн клавиатура;
текстiк және графиктiк ақпаратты кескiндеуге арналған монитор;
басып шығару құралы;
жұмсақ дискеталар дисководы.
Компъютер типiн таңдау ақпаратты сақтау және жаңылысу болған жағдайда
Ақпараттық жүйенiң қызмет етуi үшiн ETHERNET типтес, секундына 100
1.4.6.Ұйымдастырушылық жабдықтауға қойылатын талаптар
Ұйымдастырушылық жабдықтау ақпараттық жүйенi құру мен оның жұмыс iстеуiне
Бухгалтерлiк есептегi ақпараттық жүйенi жобалау – бұл ақпараттық процестердi
Шешiлетiн есептер кешенiн ұйымдастырушылық жабдықтау шешiм қабылдаудау процессi кезiнде
персоналды оқытуды (үйретудi) ұйымдастыру;
технологиялық сипаттаманың талаптарын орындау;
жобада көрсетiлген барлық программалық жабдықтауды ұйымдастыруды шеклеулердi орындау;
тек автоматтандырылған жұмысшыларға ғана қатынауды қамтамасыз ету.
ΙΙ-тарау. “Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың” ақпараттық жүйесін талдау
2.1.“Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың” ақпараттық жүйесiндегi тапсырманың қойылымы
Ақпараттық жүйе – бұл экономикалық объекттi басқаруға қажеттi
Барлық ақпараттық жүйелер құрайтын элементтерiнiң рөлi бойынша екi бөлiмнен
Функционалдық жүйе – бұл ақпараттық жүйенiң белгiлi бiр функциялармен
Тапсырмалар кешенi – бұл анықталған белгiлерi бойынша топтастырылған тапсырмалар
басқарудың сол бiр немесе басқа функциясының маңызыы;
басқару процедураларын құру мүмкiндiгi;
басқару персоналының компътерлердi пайдалану деңгейi;
ақпараттық база мен техникалық құралдардың болуымен.
2.2. «Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың» ақпараттық жүйесiнiң концептуалды схемасы
Ақпараттық жүйенiң концептуалды схемасы ақпараттық жүйенi құру мен оның
Автоматтандырылған ақпараттық жүйелердiң жобалық құжаттарын дайындауда жүйенiң әртүрлi элементтерiнiң
Кез келген ақпараттық жүйе екi бөлiмнен тұратын жүйе ретiнде
Схеманың қызмет ететiн бөлiмi ақпаратты өңдеу мен жылжу деңгейлерi
Ақпараттық жүйенiң қамтамасыз ететiн бөлiмi келесiдей элементтерден тұрады: компъютерлiк
Ақпараттық жүйенiң концептуалды схемасы 1-суретте көрсетiлген.
1-сурет. Концептуалды схема
Жүйе Сипаттамасы
Тип АИС
ААЖ Желiлiк
Желi Локалъдi
Локалъдi желi Жұлдызшалық
Жалпы жүйелiк құжаттар құжаттық
Obligations,
TD,
ACW,
RCW,
AR
2.3. Ақпараттық жүйедегi тапсырманың сипаттамасы
Тапсырмалар кешенi Бюджет кірісінің тапсырмасы бойынша деректердi өңдеуге арналған
анықтама жүргiзу;
деректердi енгiзу, өңдеу және түзету;
деректердi жинау және шығарылатын ведомостердi алу, деректердi балансқа дайындау.
Тапсырмалар кешенiнiң маңызы қажеттi нәтижелi ақпараттарды – есеп беретiн
Тапсырманың мақсаты – дұрыс, жедел мәлiметтер алу, сонымен қатар,
Тапсырмалар кешенi бюджетте есеп жүргiзу үшiн орындалады.
Берiлген тапсырма ақпараттық жүйе құрылымының бiр бөлiгi болып табылады
Берiлген тапсырманы орындаудың жиiлiгi мен ұзақтығы уақыт пен
Берiлген тапсырмалар кешенiн орындауды автоматтандыру тапсырманы орындау мерзiмiн қысқартуға,
Аналитикалық есеп бойынша құрама деректер жылына бiр берiлсе, синтетикалық
Тапсырманың шешiмi болып балансты жасауда және тапсырманы одан әрi
Тапсырманы орындаудың уақытша сипаттамаларын бас бухгалтер анықтайды. Осы Қазынашылыққа
2.3.1.Кiретiн ақпарат
Кiретiн ақпарат ақпараттық жүйенiң кез келген тапсырмасын орындауда маңызды
Кiретiн ақпараттың есептерiне мыналар жатады:
Бюджет қорытындысы;
Шығыстық кассалық ордер;
Кiрiстiк кассалық ордер;
Аванстық есеп.
Кiретiн ақпараттардың тiзiмi мен құрылымының сипаттамасы 2-кестеде көрсетiлген. Бюджет
2-кесте. Кiретiн ақпараттардың тiзiмi мен құрылымының сипаттамасы
Аталуы Идентифика-торы Көрсетiлу формасы Түсу жиiлiгi Ақпарат көзi
1 2 3 4 5
Бюджет қорытындысы TD құжат Операцияның орындалуына байланысты Бас бухгалтер
Шығыстық кассалық ордер ACW құжат Операцияның орындалуына байланысты Бас
Кiрiстiк кассалық ордер RCW құжат Операцияның орындалуына байланысты Бас
Аванстық есеп AR құжат Операцияның орындалуына байланысты Бас бухгалтер
2.3.2.Шығатын ақпарат
Шығатын ақпарат – бұл ақпараттық жүйенiң функцияларын орындау нәтижесiнде
Шығатын ақпараттың құрамы пен құрылымы 7-кестеде көрсетiлген.
7-кесте. Шығатын мiндеттемелер құжатының құрамы мен құрылымы
Реквизиттiң аталуы Реквизит типi Реквизит ұзындығы
құжат нөмiрi i4 4
Толтырылу датасы date 8
Бекiтiлу датасы date 8
Жабдықтау string 15
Санкциялар string 15
Есеп беретiн тұлға коды i4 5
Есеп беретiн тұлғаның ТАӘ string 50
қала string 50
Валютаның белгiленуi string 3
Валюта string 50
Валютаның курсы r8 8
Сомма r8 8
Ұлттық валютадағы сомма r8 (money) 8
Бюджет лимитi r8 (money) 8
Банк коды i4 8
2.3.3 Ақпараттық база
Ақпараттық база дегенiмiз бұл – сыртқы тасығыштарда сақталатып, программалармен
Ақпараттық базаға мыналар кiредi:
ақпараттық массивтер, яғни ақпараттық базаның мазмұнын құрайтын мәлiметтер массивi;
ақпаратты кодтау жүйесi және ақпараттық базаның құрылуы мен қызмет
Ақпараттық база екiге бөлiнедi: машинадан тыс ақпараттық база және
2.3.4. Машинадан тыс ақпараттық база
Машинадан тыс ақпараттық база – бұл ақпараттық жүйенiң қызмет
Машинадан тыс ақпараттық базаға жiктеу және кодтау жүйелерi, нормативтi-анықтамалық
мен олардың ақпараттық-есептеу жүйесiнiң жадысында қайталанбауын қамтамасыз етедi. Нормативтi-анықтамалық
Экономикалық ақпараттың жiктегiштерi мен кодтарын жобалау – ақпараттық жабдықтау
2.3.5.Ақпараттық моделъ
Ақпараттық моделъ өзара ақпараттық байланыстарды қарастырады, берiлген тапсырма кешенi
Кiретiн ақпарат базаға алғашқы құжаттардан енгiзiледi. Автоматтандыру үшiн келесiдей
Бюджет қорытындысы;
Шығыстық кассалық ордер (ШКО);
Кiрiстiк кассалық ордер (ККО);
Аванстық есеп.
Алғашқы құжаттар негiзiнде сәйкес анықтамалықтамалықтардан ақпараттар автоматты түрде жазылып
Есеп беретiн тұлғалар анықтамалығы (Persons);
Бөлiмшелер анықтамалығы (Departments);
Банктер анықтамалығы (Cities);
Валюталар анықтамалығы (Currencies).
Мұндай анықтамалықтардың пайдаланылуы мәлiметтер базасына ақпараттарды енгiзудi жеңiлдетедi және
“Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың ” ақпараттық жүйесiнде мәлiметтер базасының
Бiрiншi кесте Obligations деп аталады. Оған “өтiнiм” алғашқы құжатынан
Екiншi кесте Persons деп аталады. Оған есеп беретiн тұлғалар
Үшiншi кесте Departments деп аталады. Оған қазынашылық бөлiмшелерi туралы
Төртiншi кесте Cities деп аталады. Оған банктер туралы мәлiметтер
Бесiншi кесте Currencies деп аталады. Оған валюталар туралы мәлiметтер
Алтыншы кесте Documents деп аталады. Оған есеп беретiн тұлғалардың
Жетiншi кесте TD (the traveling document) деп аталады. Оған
Сегiзiншi кесте ACW (the account cash warrant) деп аталады.
Тоғызыншы кесте RCW (the receipt cash warrant) деп аталады.
Оныншы кесте AR (the advance report) деп аталады. Оған
2.3.6.Қолданылатын жiктегiштер
Экономикалық ақпаратты жiктеудiң ең кең қолданылатын жiктеу жүйелерi: иерархиялық
жiктеудiң барлық объектiлерiн есепке алуға мүмкiндiк беретiн жеткiлiктi сыйымдылық;
экономикалық тұрғыдан ақтайтын тереңдiк (яғни жiктеме деңгейлерiнiң саны);
көптеген жiктелетiн объектiлердi кеңейтуге мүмкiндiк беретiн, сонымен қатар, жiктеменiң
жiктеу жүргiзудiң қарапайымдылығы.
Жiктегiш – бұл жiктелетiн топтамалардың аттарының және кодтық белгiленулерiнiң
Жiктеу ұғымымен қарастырылып отырған пәндер мен құбылыстардың класс бойынша
Жiктеу жүйесi өзара байланыстары мен белгiлерi арасындағы тәуелдiлiктерi негiзiнде
Жiктеудiң иерархиялық жүйесi жiктелетiн топтамалар арасында бағыну (иерархиялық) қатынасын
Жiктеудiң фасеттiк жүйесi жiктелетiн көптiк жүргiзiлген жiктеудiң нәтижесiнде әртүрлi
Жiктелетiн топтамалар әртүрлi фасеттерден объекттердi кез келген белгiлердiң үйлесiмi
Жiктегiш көптеген объекттердi кластарға, классастыларға, топтамаларға, бiруақытта жiктелетiн топтардың
Кодтық белгiлеудегi таңбалардың саны кодтың ұзындығы деп аталады.
Кодтарды жобалау кезiнде келесiдей талаптарды ескеру қажет:
кодтарды минималды ұзындықпен жобалау;
кодтардың логикалылығы және ауыстырымдылығы;
шешiлетiн есептердiң ерекшелiктерiн ескеру;
кодтаудың қолданылатын жүйесi мен жалпыға ортақ белгiлердi ескеру;
дамудың перспективаларын ескеру.
Кодтаудың мақсаты деректердi құжаттарға жазуда, оларды машиналық тасығыштарда тасуда,
Кодтау – символдық белгiлердi жiктелетiн объектiлердiң өте компактiлi түрде
Жекелеген объекттерге кодтарды меншiктеудiң ережелер жиынтығы кодтау жүйесiн көрсетедi.
Кодтаудың реттiк жүйесi бiр белгiлi, тұрақты және қарапайым номенклатураларды
Кодтаудың тiзбектi жүйесi жiктеудiң иерархиялық жүйесiне сәйкес келедi. Төмен
Аралас жүйе бiруақытта басқа жiктеу белгiлерiнен тәуелдiлiгiмен де, тәуелсiздiгiмен
Берiлген тапсырмалар кешенiн шешуде үшiн келесi код пайдаланылады:
– Код немесе есеп беретiн тұлғаның реттiк нөмiрi.
Есеп беретiн тұлғаны кодтауда екi таңбалы код қолданылады және
2.3.7.Машина iшiндегi ақпараттық база
Машина iшiндегi ақпараттық база ақпараттық жүйеде қолданылатын мәлiметтер жиынтығын
Машина iшiндегi ақпараттық база машиналық тасығыштарда сақталады. Машиналық тасығыштар
Ақпараттық массив – бұл белгiлi бiр тәсiл бойынша ат
Машина iшiндегi ақпараттық массивтер тұрақты, сақталатын, жедел және қызметтiк
Сақталатын массивтер басқа да өзара байланысқан есептердi шешу үшiн
Жедел массивтер жедел құжаттар негiзiнде жасалады, яғни айнымалы аздап
Қызметтiк массивтер массивтердi автоматтандырылған өңдеуге қажеттi қызметтiк ақпараттардан тұрады.
Машина iшiндегi ақпараттық база келесiдей тәсiлдер арқылы ұйымдастырылуы мүмкiн:
Деректер базасы есте сақтаудың тiкелей қатынау құралдарында (магниттiк дискiлерде)
қамтамасыз ету, деректердiң қарама-қайшылығы мен үйлеспеушiлiгiн жою, есептi шешу
Деректер базасын пайдалану деректердi басқаратын деректер базасында орналасқан программалық
Машина iшiндегi ақпараттық база берiлген тапсырманың деректер базасы қатқыл
Машина iшiндегi ақпараттық база Windows операциондық жүйесiндегi FAT32, NTFS
Файлдық жүйе машина iшiндегi ақпараттық базаны пайдаланушы мен программист
Жолдарға тiкелей қатынау программалық түрде жасалғандықтан, массивтердi өңдеуде уақытты
Массивтердiң суреттемесi 8-кестеде көрсетiлген.
8-кесте. Деректер базасы кестелерiнiң атаулары мен сипаттамалары
Аталуы Идентификатор Маңызы
Мiндеттемелер кестесi Obligations Мiндеттемелердiң реквизитерiн құру
Есеп беретiн тұлғалар анықтамалығы Persons Есеп беретiн тұлғалардың реквизиттерiн
Бөлiмшелер анықтамалығы Departments Бөлiмшелердiң реквизиттерiн сақтау
Банктер туралы анықтамалар Cities Банктер туралы реквизиттерді сақтау
Валюталар анықтамалығы Currencies Валюталардың реквизиттерiн сақтау
Есеп беретiн тұлғалардың құжаттарының кестесi Documents Есеп беретiн тұлғалардың
Бюджет кірістері TD Бюджет кірістерінің реквизитерiн құру
Шығыстық кассалық ордер кестесi ACW Шығыстық кассалық ордердiң реквизитерiн
Кiрiстiк кассалық ордер кестесi RCW Кiрiстiк кассалық ордердiң реквизитерiн
Аванстық есеп кестесі AR Аванстық есептің реквизиттерін құру
2.4.Программалық жабдықтау
2.4.1. Қолданылатын программалық жабдықтарға сипаттама
Программалық жабдықтау ақпараттық жүйенiң мақсаттары мен программалар жиынтығын,
Программалық жабдықтаудың құрамына әмбебап құралдармен қоса, әртүрлi жеке мәселелiк
Программалық жабдықтаудың негiзгi үш классын бөлiп көрсетуге болады:
қолданбалы программалық жабдықтаулар – тiкелей пайдаланушылардың жұмыстарын (ақпараттық массивтердi
жүйелiк программалық жабдықтар - әртүрлi көмекшi функцияларды (операциялық жүйе,
құралдық жүйелер – бұл жаңа программалар жасауды қамтамасыз ететiн
Программаны орындау ортасын таңдау кезiнде мынадай бiрнеше факторды ескерген
нақты ортаға программалық жабдықтауды жобалау процессiнiң қиындығы мен
программалық жабдықтауды жобалау құрал-жабдықтарының болуы;
пайдалану кезiнде программаға өзгерту енгiзу мүмкiндiгi;
пайдаланушы интерфейсiн жасау құралдарының болуы;
программаның орындалу жылдамдығы;
программаның жұмыс iстеудегi сенiмдiлiгi және қателiктерден қорғалуы.
2.4.2.Программалық жабдықтаудың құрылымы
Операциялық жүйе компъютердiң барлық құрылғыларының жұмысын және программалық жасауды
Операциялық жүйе қолданушымен диалог ұйымдастырады, орындауға басқа программаларды iске
Адамның көзқарасынша, операциялық жүйе компъютердiң электрондық құрауыштары, қолданбалы
Дербес компъютердi, яғни олардың операциялық жүйесiн дүние жүзi бойынша
Қазiргi операциялық жүйе – бұл бiрнеше жыл iшiнде жүздеген
Көптеген операцияларды орындаған кезде ОЖ бiзден бiздi қызықтырмайтын мынадай
Жалпы жүйелiк программалық жабдықтау
Қазiргi уақытта дербес компъютерде операциялық жүйенiң екi типi кең
Өз тарихында Microsoft компаниясы ең алдымен Windows NT жүйесiн
Windows жүйесiмен UNIX типтi операциялық жүйе бәсекелеседi.
UNIX – бұл командалық интерфейсi бар көп есептi көп
Ол 20 жылдан астам бұрын сол кездегi жоғарғы сенiмдiлiктi
UNIX және Windows типтi жүйелермен барлық операциялық жүйелердiң әртүрлiлiгi
Деректер базасын басқару жүйесi. қазiргi таңда ақпараттардың ағымы үнемi
Бұл проблеманы шешу үшiн көмекке компъютерлiк технологиялар келедi. Компъютерде
Қазiргi уақытта дербес компъютерлер үшiн реляциялық типтегi ДББЖ екiге
Деректер базасы негiзiнде үш белгiсi бойынша жiктеледi:
Бiрiншi белгiсi – сақталынған ақпараттың сипатына қарай деректер базасы
Екiншi белгiсi – ақпараттарды сақтау әдiсi бойынша деректер базасы
Үшiншi белгiсi – ақпаратты ұйымдастыру құрылымы бойынша деректер базасы
Реляциялық деректер базасының құрылымы. Реляциялық деректер базасы деп өзiнiң
Кестелердегi деректердiң арқасында қатынастың өте кең тарағаны және әсiресе
Кестенiң келесi тараған типi – бұл әртүрлi объектiлер арасындағы
Реляциялық деректер базасында қатарлар жазбалар деп, ал бағаналар өрiстер
Арнайы программалық жабдықтау
Арнайы программалық жабдықтау – бұл нақты ақпараттық жүйенi жобалауда
Программалық кешеннiң құрылымдық схемасы жобаланатын жүйенiң негiзгi қырлары мен
Қорытынды
Бұл курстық жұмыста “ Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың” есептер
“ Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың ” ақпараттық жүйесi икемдi
Жұмыс нәтижесiнде ақпараттық жабдықтау жасалып, шешiмдер алгоритмi жобаланған. Есептер
Қолданылған әдебиеттер:
Бабичева Ю.А. Банковское дело: Учебное пособие. – Москва: Экономика,
Бралиева Н.Б., Байшоланова К.С., Гагарина Н.Л. Бизнестегі ақпараттық жүйелер:
Бухгалтерские информационные системы: Учебное пособие/ Тулегенов Э.Т., Бралиева
Диго С.М. Проектирование баз данных: Учебник. – М.:Финансы и
Жуков Е.Ф. Банки и банковские операции. – Москва: Банки
Жуков Е.Ф. Денъги. Кредит. Банки. - Москва: Банки и
Инструкция о служебных командировках работников государственных объединений, предприятий и
Камаев В.Д. Учебник по основам экономической теории. –
Лаврушин О.И. Банковское дело. – Москва: Финансы и
Неверова Е.Г. Технология проектирования баз данных и знаний. -
Ремеев В.П. FOX PRO 2,5 для MS DOS. Описание
Родостовец В.К. Совершенствование бухгалтерского учета в РК. 1994.
Родостовец В.К, Надеева Н.В. Учет расчетов по командировкам. //Бюллетенъ
Сван Т. Delphi 3.0. – Киев: Диалектика, 1997.
Сейткасимов Г.С. Денъги. Кредит. Банки. – Алматы: Экономика, 1996.
Уткин Э.А. База данных банкира.– Москва: ЭКМОС, 1998.
Фаронов В.В. Delphi 7. Учебный курс. - Москва: Нолидж,
Фаронов В.В., Шумаков П.В. Delphi 4. Руководство разработ÷ика баз
Шафрин Ю. Основы компъютерной технологии. – Москва: ABF, 1996.
Настолъная книга валютного дилера. – Москва: Верба, 1992.
Положение о Националъном банке РК.
Положения о структурных подразделениях НБРК.
Проблемы правового обеспечения репо в Казахстане. - Журнал “Экономическое
Сайт “О Националъном банке Республики Казахстан” в Internet, адрес:
Учет и анализ дебиторской задолженности: анализ счетов. Примеры проводок.
Сайт « О Казначействе Республики Казахстан» .
- 4 -
3
4
5
2
1
ТАб2
Ұйымдаструшы бөлім
Қамтамасыз (жабдықтау) бөлiм
Бухг-ия
Міндеттемелер
Құжат нөмірі, толтырылу датасы, бекітілу датасы, басталу датасы, аяқталу
Кіретін салық түрлері бойынша есеп айырысу есебi
Бюджет кірістері есебі
Салықтық емес түсімдермен есеп айырысулар
Берілген қарыздар бойынша есеп айырысулар
ТАб3
ТАб4
Анықтамалар
Басты меню
Есеп беретін тұлғалар
Міндеттемелер
Іссапар куәлігі
Бөлімшелер
Анықтамалықтар
ШКО
Қалалар
ККО
Валюта
Құжаттар
Аванстық есеп
Көмек
Программа туралы
Шығу