Ш.ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР
Экономика және құқық институты
«Халықаралық қатынастар» кафедрасы
«Қорғауға жіберілді»
«Халықаралық қатынастар» кафедрасының
меңгерушісі т.ғ.к., доцент Кузутбаева Б.Қ.
_______________
«____»_______200___ ж.
ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
ТАҚЫРЫБЫ: «ХІХ ҒАСЫРДЫҢ 70-ЖЫЛДАРЫ – ХХ ҒАСЫРДЫҢ БАСЫНДАҒЫ
Мамандығы: 050202 – Халықаралық қатынастар
Орындаған:
Мыңжасарова Айнагүл
Ғылыми жетекші:
Актау, 2009
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ.......................................................................................................................3
1-ТАРАУ. ХІХ ҒАСЫРДЫҢ 70-90-ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРА-
ЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР...............................................................................................13
ТҰРАҚСЫЗ ТЕПЕ-ТЕҢДІК.............................................................................13
ШЫҒЫС ДАҒДАРЫСЫ ЖӘНЕ 1877 – 1878 ЖЫЛДАРДАҒЫ
ОРЫС-ТҮРІК СОҒЫСЫ...................................................................................19
ҮШТІК ОДАҚТЫҢ ҚҰРЫЛУЫ......................................................................24
ОРЫС-ФРАНЦУЗ ОДАҒЫ...............................................................................28
2-ТАРАУ. ӘЛЕМДІ ОТАРЛЫҚ БӨЛІСУ ЖОЛЫНДАҒЫ ДЕРЖАВАЛАР-
ДЫҢ КҮРЕСІ (ХІХ ҒАСЫРДЫҢ АЯҒЫ – ХХ ҒАСЫРДЫҢ БАСЫ)...............33
2.1. ОТАРЛЫҚ ЭКСПАНСИЯНЫҢ КҮШЕЮІ....................................................33
2.2. ӘЛЕМДІ ОТАРЛЫҚ БӨЛІСУ ҮШІН БОЛҒАН СОҒЫСТАР......................38
2.3. ҮШТІК АНТАНТАНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ.............................................................47
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................54
СІЛТЕМЕЛЕР............................................................................................................60
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ..............................................................................................62
КІРІСПЕ
Адамзат өмірінде халықаралық қатынастардың барған сайын ролінің өсуі бүгінгі
Саясаттың көп қырлы, ерекше құбылыс екенін ескеретін болсақ, оны
Халықаралық қатынастар туралы ғалымдар арасында бірыңғай түсінік жоқ. Тар
Халықаралық қатынастар – ол халықтар немесе мемлекеттер арасындағы қатынастардың
Халықаралық қатынастардың даму тарихы ұзақ тарихи жолдан өтті. Халықаралық
Халықаралық қатынастың даму эволюциясында, оның адамдар арасындағы
Халықаралық саяси қатынастың мақсатына, түріне және мазмұнына қатысты мәселелер
Бұлармен бірге бір мемлекеттің екіншісіне ықпалы ондағы елшісі арқылы
Сол кезден бастап қалыптасқан егемендік идеясының өзі мемлекеттердің бір-біріне
Халықаралық қатынастардың саяси теориялық тұрғыдан қарастырала бастауы «соғыс пен
Бүгінгі күні халықаралық қатынастардың табиғаты мен заңдылықтары туралы бірыңғай
Әлемдік қоғамдастықтың (мемлекеттердің бірігуі) пен халықаралық құқықтың негізгі субъектілері
Мемлекеттен басқа халықаралық байланыстардың басқа да қатысушылары - әкімшілік
Тәуелсіз мемлекет құру үшін күресіп жатқан халықтың, ұлттың халықаралық
Халықаралық қатынастардың тарихи кезеңдеріне келетін болсақ, оның дамуындағы
Біздің ғасырымыз – адамзатқа орасан зор мүмкіндіктер беретін бұрын-соңды
Диплом жұмысының тақырыбының хронологиялық шеңбері кеңес тарихнамасында қалыптасқан Жаңа
Отандық тарихнамада Жаңа дәуір деп, орта ғасырдан кейін келетін,
Батыс Европада пайда болған жаңа өркениеттің дамуының маңызды шарты,
ХҮІІ – ХІХ ғасырларда халықаралық қатынастар жүйесі дамып, ол
Сонымен бір мезгілде келісімдерден, конвенциялардан және екіжақты, көпжақты байланыстардың
Тақырыптың өзектілігі. ХІХ ғасырдың соңғы үштен бірі – ХХ
Алайда олардың өзара әрекеті, барлық әлемдегідей, екі үрдістің -
Әлемдік рынок қалыптасып, ол тез дамығанымен, оның қатысушылары-ның арасындағы
Өзінің Европамен кеңейіп бара жатқан байланыстарында Америка елдері, әсіресе,
ХҮІІІ ғасырда халықаралық қатынастардың европалық жүйесі басқа аймақтық жүйелердің
Европалық елдер арасындағы байланыстар қарқыны мен ынтымақтасты-ғының бірнеше есе
1870 жылғы француз-герман соғысынан кейін Европадағы күштердің арасалмағы біраз
Державалар арасындағы қайшылықтар олардың дамуының әркелкілігімен шиеленісті. Ұлыбритания 1914
ХІХ ғасырдың аяғы – ХХ ғасырдың басында ұлы державалардың
Ұлы державалар жаңа иеліктер басып алу және халықтардың қарсылығын
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Аталған кезеңдегі халықаралық қатынастар мен басты
Сыртқы саясат тарихын зерттеудің тереңдеуін 1931 жылдан бастап шыға
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін кеңестік тарихнамада аталған кезеңдегі халықаралық
Кеңес тарихнамасындағы германистика бойынша А.С.Ерусалимскийдің «ХІХ ғасырдың соңындағы герман
Италияның сыртқы саясаты О.В.Серованың «Үштік Одақтан Антантаға» (1983) деген
АҚШ-тың сыртқы саясатының көріністері А.А.Фурсенконың «Қытайды бөліске салу үшін
Мәселенің шетелдерде зерттелуіне келетін болсақ, 1929 жылы Францияда бірінші
Диплом жұмысының тақырыбына байланысты аталған кезеңдегі басты европалық державалардың
ХХ ғасырдың 20-40-жылдары Ұлыбританияның тарихи білімдерінің құрылымында күрделі өзгерістер
Бірінші дүниежүзілік соғыста Германияның жеңіліп, Германиядағы 1918 жылғы Қараша
Консервативтік бағыттағы неміс тарихшылары –А.Вальдің (1871-1957) «Империяның құрылуынан дүниежүзілік
ХХ ғасырдың 30-жылдары АҚШ-та ХІХ ғасырдың аяғы – ХХ
Диплом жұмысының мақсаты – ХІХ ғасырдың 70-жылдары – ХХ
Осыған байланысты жұмыстың мынадай міндеттерін анықтауға болады:
ХІХ ғасырдың 70-жылдары – ХХ ғасырдың басындағы халықаралық қатынастар
ХІХ ғасырдың 70-жылдары – ХХ ғасырдың басындағы басты державалардың
Осман империясының езгісінде болған Балкан түбегі халықтарының тағдыры мен
Империалистік мемлекеттердің сыртқы саясатындағы бөлініп қойған жерлерді қайта бөлісу
Бірінші дүниежүзілік соғысқа әкелген Европадағы бір-біріне қарама-қарсы тұрған екі
Диплом жұмысының құрылымы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан,
сілтемелерден, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.
1-ТАРАУ. ХІХ ҒАСЫРДЫҢ 70-90-ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ХАЛЫҚ-
АРАЛЫҚ ҚАТЫНАСТАР
ТҰРАҚСЫЗ ТЕПЕ-ТЕҢДІК
ХІХ ғасырдың 50-жылдары – 70-жылдарының басындағы ұлттық соғыстар Европаның
Ең бастысы, негізгі мемлекеттердің күштерінің арасалмағы өзгерді. Ұлттық соғыстарда
Осы аталған мерзімде Ұлыбританияның күші шайқалған жоқ, керісінше белгілі
Ұлыбританияның саяси іс-әрекетіндегі мұндай өзгеріс былайша түсіндірілді: 1837 жылы
Европалық саясатта Ұлыбритания, Франция, Австро-Венгрия және Ресейдің ролінің төмендеуі,
Алайда бастапқыда халықаралық қатынастар тұрақсыз болды. Европадағы бұрынғы соғыстар
1870 – 1871 жылдардағы Франция – Пруссия соғысының қорытындысын
Франция Франкфурттен кейін реванш туралы ойлады, алайда ол жақын
Францияны оқшаулау мақсатында Бисмарк Германиямен Шығыста шекаралас болған мемлекеттер
Орыстың патша сарайы қоғамындағы көңіл-күйлер Франциямен жақындасу пайдасына қарай
1872 жылы қыркүйекте Берлинде үш император – І Вильгельм,
Ресейден граф Берг және Германиядан Мольтке екі ел арасында
Жаңадан құрылған бұл одақ оның қатысушыларының арасындағы өткір келіспеушіліктерді
Берлинде Францияда болып жатқан оқиғаларды мұқият қадағалап отырды, онда
Лондонда, Петербургте және Венада Германияның одан әрі күшеюін қаламады.
Соңғы жылдары Бисмарк белгілі бір дәрежеде Ресейдің кінәсімен, алғаш
Бисмарк қайтадан Парижге соғыс қаупін төндіреді. Оны Францияда жүріп
Бисмарк және герман Сыртқы істер министрлігіның өкілдері, Франция қарулануда
ІІ Александрдың Берлинге сапарына үлкен үміт артылды. Бисмарк оған
Европадағы шиеленіс бәсеңдеді. Алайда Германия мен Ресей арасындағы сенімсіздік
1871 жылы Қара теңіздің «бейтараптығына» қол жеткізген Ресей Балканда
Австро-Венгрияның мүдделері Ресей мүдделеріне қарама-қарсы болды. Ол Балканда өзгерістердің
Орыс-австрия қайшылықтарының бірден шиеленісуіне ХІХ ғасырдың 70-жылдарының ортасында
Азаттық күрестің табыстарына қарай бұл князьдықтардың дербестігінің дәрежесі де
Балкан халықтарының азаттық күресінің табысты болуына олардың экономикасының бүкіл
1.2. ШЫҒЫС ДАҒДАРЫСЫ ЖӘНЕ 1877 – 1878 ЖЫЛДАРДАҒЫ
ОРЫС-ТҮРІК СОҒЫСЫ
ХІХ ғасырдың 70-жылдарының ортасына қарай негізгі оқиғалар Таяу Шығыста
Герцеговина мен Боснияда көтеріліс басталғанда, Австрия-Венгрия бұл түріктердің ішкі
Ресей діндестеріне көмек және қолдау көрсетті. ХІХ ғасырдың 70-жвлдарындағы
1875 жылы 18 желтоқсанда үш держава – Ресей, Германия
Ресей канцлері Берлинге өз жоспарын әкелді, онда Балкан
Горчаков осы кездесуде Порта реформа жөніндегі бірде-бір уәдесін орындамағандығын
Алайда барлық мемлекеттер балкан мәселелсінің шешілуін қаламады. Егер париж
Бір мезгілде Балкандағы жағдайда шиеленісті. 1876 жылы болгарлар көтерілді.
Екі князьдіктің дербестігіне қауіп төнді. Бұл балкандағы жанжалға европалық
Сонымен бірге Ресей үкіметі өз мүдделерін де ұмытпады. Ол
Орыс үкіметі Қырым соғысының сабақтарын ұмытпады, ол басты державалардың
Түрік сұлтаны балкан славяндары үшін реформалардың жаңа жобасын қабылдамағаннан
Балканда орыс әскерлері Стамбулға жақындады, Закавказьеде түріктердің Ардаган, Карс,
Сан-Стефано келісімімен танысқан европалық мемлекеттердің үкіметтері қобалжушылық жағдайда болды.
1878 жылы маусым – шілдеде Берлинде басты европалық мемлекеттер
Алайда Берлин конгресі Сан-Стефано келісімінің басты ережелерінің бірі –
Сан-Стефано келісім шартын қайта қарау Ресейдің мүддесіне нұқсан келтірді,
Берлин конгресінің басты қатесі басқада еді. Ол европалық державалардың
Балканда орыс-түрік соғысы және Берлин конгресі Австрия-Венгрия мен Ресейдің
Алайда Германия мен Австро-Венгрия тарапынан Ресеймен кепілдік туралы келісімге
Бастапқыда оларға Ресейдің ықпалы басым болды. 1879 жылы Болгария
1881 жылы Сербия Австрия-Венгриямен құпия келісім жасады, онда Сербия
1.3. ҮШТІК ОДАҚТЫҢ ҚҰРЫЛУЫ
1878 жылғы Берлин конгресінен кейін күштердің арасалмағында біраз өзгерістер
Алайда екі елдің арасындағы қатынастарға экономикалық қайшылықтар үлкен әсер
Бисмарк императорды және неміс қоғамдық пікірін Ресейге қарсы бағыттады.
1877 – 1878 жылдардағы орыс-түрік соғысы мен Берлин конгресі
Өз таңдауын түпкілікті Австро-Венгрияға жасаған Бисмарк, 1879 жылы 7
Келісімнің бірінші бабында, келісуші екі жақтың біреуі Ресей тарапынан
Бисмарктың ойынша оның Австро-Венгриямен келісімі орыс-герман қатынастарын онша шиеленістірмейді,
Осы кезден бастап Бисмарк Европада басқа мемлекеттермен одақтың Үш
Германияның сыртқы саясатындағы бұл бетбұрыс бірте-бірте жүргізілді. Бисмарк Ресеймен
ХІХ ғасырдың соңғы жылдары европалық аренадағы саяси күштердің ара
Мұндай жағдайда Болгарияда мемлекеттік төңкеріс жүзеге асты. Князь Александр
Болгар дағдарысының (1885 жыл) Ресейдің ойлағанындай болып аяқталмауы, оның
Екі жақ осы келісімнің мазмұнын құпия түрде сақтауға міндеттенді.
«Алдын ала қорғаушылық» келісімі екі жақ үшін тиімді болғанымен,
Шынында да, көп ұзамай келісім жасалғаннан кейін, көп ұзамай
1887 жылы ІІІ Александрға Бисмарктың Австро-Венгрияны ғана емес, Ресей
Германияны Ресеймен байланыстыратын дәнекерліктер әлсіреген сайын, Бисмарк барған сайын
1.4 ОРЫС-ФРАНЦУЗ ОДАҒЫ
ХІХ ғасырдың соңғы он жылдығының алғашқы жылдарындағы тарихи оқиғалардың
Экономикалық дағдарыс жағдайында Германия үкіметі неміс товарларына салықты төмендету
Екі ел арасындағы қарым-қатынастағы тарихи бетбұрыс осылай басталды. Олардың
1890 жылы Германияның «алдын ала қорғаушылық» туралы келісімді ұзартудан
1891 жылы Үштік одақ үшінші рет ұзартылғаннан кейін, ал
Орыс-француз одағының құрылуы Ресейдің Вена жүйесінің күйреуінен кейінгі кезеңнен,
Ресейдің халықаралық оқшаулықтан шығудың қиын міндеті оның сыртқы істер
Гирсты Ресейдің сыртқы істер министрі қызметінде ауыстырған В.Н.Ламздорф өзінің
Орыс-француз одағының құрылуы халықаралық жағдайдың тұрақтануына ықпал етті. Ұлттық
Іс жүзінде ХІХ ғасырдың соңына қарай басты державалардың күштер
ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында Европадағы бейбетшілік
Алайда ХІХ ғасырдың соңына қарай қалыптасқан халықаралық тәртіптің күрделі
Европадағы бейбітшілік, тұрақты сияқты болғанымен, іс жүзінде ол тұрақсыз,
Бисмарктың Германия үшін сіңірген еңбегі – ең бастысысы, ол
Орыс-француз одағының құрылуы герман саясатшылары мен әскерилерінің қызуын аз
Әлсіз бейбітшілік ХІХ ғасырдың соңындағы Европадан тыс, әлемді отарлық
2-ТАРАУ. ӘЛЕМДІ ОТАРЛЫҚ БӨЛІСУ ЖОЛЫНДАҒЫ
ДЕРЖАВА-ЛАРДЫҢ КҮРЕСІ (ХІХ ҒАСЫРДЫҢ АЯҒЫ – ХХ
ҒАСЫРДЫҢ БАСЫ
2.1. ОТАРЛЫҚ ЭКСПАНСИЯСЫНЫҢ КҮШЕЮІ
ХІХ ғасырдың 60-жылдарының аяғы – 70-жылдарындағы европалық саясаттың оқиғалары
Ұлыбританияның отарлық мүдделері жан-жақты болды. Ол 1867 жылы Вааль
Алайда британ отаршылдары Оңтүстік Азиядағы өз отарлық иеліктеріне көбірек
Ұлыбритания үкіметі Ресейдің Орталық Азиядағы табысты экспансиясын қызғана бақылап
Европалық державалардың «отарлармен ауруы» Европада Үштік одақ пен орыс-француз
Бұның себептері көп еді. Олардың кейбіреулеріне ғана тоқталып өтеміз.
Екіншіден, өнеркәсіп төңкерісінің аяқталуына байланысты Европаның көптеген елдерінде теңіздің
Үшіншіден, мұны атап айту ерекше маңызды, белсенді отарлық саясатқа
Бұл айтылғандардан шығатын қорытынды, ХІХ ғасырдың соңындағы отарлық экспансияның
Отарлық державалардың шағын тобы бұл кезде біраз кеңейді. Бұрыннан
Аз уақыт ішінде әлемнің ірі мемлекеттері Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс
Көшіп-қону толқындары бірыңғай таралмады. Коныс аударушылар-отаршылдардың негізгі бұқарасы әлемнің
Африка континентінің солтүстігі мен оңтүстігіндегі қоныс аударушылар отарларының өзіндік
ХҮІІ ғасырда Африканың оңтүстігінде Кап отары пайда болды. Бастапқыда
Державалардың әлемді отарлық бөлісу жолындағы күресін бастауына 1881 жылы
Британ әскерлерінің Египетті оккупациялауы Жерорта теңізіндегі Франция мен Ұлыбританияның
Европалық мемлекеттер арасында дау туғызған аумақ өту қиын тропиктік
Конго өзені бассейнін отарлық бөлісуге байланысты туған қайшылықтарды шешу
Одан әрі кезеңде Африканы отарлық бөлісуде Ұлыбритания мен Франция
Француздар, керісінше, Африкада Батыстан Шығысқа қарай өз отарларының тұтас
1883 жылы Франция Мадагаскарды басып алуды бастады, ондағы үкімет
Бисмарк ұзақ уақыт бойы отарлық басып алушылық идеясына назар
Германияның Африкадағы бұл иеліктері британ отаршылдарының мүдделеріне нұқсан келтірді,
Екі ел арасындағы қатынастар Бисмарк 1890 жылы қызметтен кеткеннен
2.2. ӘЛЕМДІ ОТАРЛЫҚ БӨЛІСУ ЖОЛЫНДАҒЫ СОҒЫСТАР
ХІХ ғасырдың соңғы жылдары – ХХ ғасырдың басы маңызды
Ағылшын-бур соғысына Ұлыбританияның Африканың солтүстігінен оңтүстігіне қарай Каир –
Бурларға ықпал етудің жұмсақ әдістерін қолданудан түк шықпағаннан кейін,
Белсенді отарлық саясат жолына түскен Германия Ағылшын-бур соғысы кезінде
Қайшылықтардың бір түйіні Қиыр Шығыста болды. Африкадағы бөліс үшін
1872 жылы Жапония Лю Цю (Окинава) аралдарын аннексиялады (бір
ХІХ ғасырдың аяғында Қытайды бөліске салу үшін күрес бұрын-соңды
Жапонияға артықшылықтар берген Симоносеки келісімі басқа державалардың қызғанышын тудырды.
Германияның іс-әрекеттері «концессиялар үшін шайқасты» - шетел мемлекеттерінің Қытайдағы
Жалға алған аумақтардан да тыс жерлерден де шетел мемлекеттері
Шетелдік державалардың отарлық экспансиясының күшеюі ихэтуань немесе Боксерлер көтерілісінің
1901 жылы 25 тамызда (7 қыркүйекте) цин үкіметінің және
Бұл оқиғалардан АҚШ-та тыс қала алмады. ХІХ ғасырдың соңғы
ХІХ ғасырдың соңғы он жылдықтары АҚШ Тынық және Атлант
АҚШ басқа мемлекеттер қолданған отарлық саясат әдістерін екі ұшты
Бұл 1898 жылғы Испан-американ соғысының кезінде айқын көрінді. Соғыстың
Испания АҚШ-ты жеңуге үміттенбеді. Үш айдан кейін ол өзінің
Өздерінің экспансиялық мақсаттарын бүркемелеу үшін АҚШ көбінесе демократиялық ұрандарды
Панама каналының құрылысы 90-жылдары бұл жобаға америкалықтар көңіл аударғанға
Қиыр Шығыста Ұлыбритания мен Ресей мүдделері шиеленісті. Ихэтуань көтерілісі
Мұнда Ұлыбритания лайықсыз роль атқарды. Ресейді Маньчжуриядан ығыстыруға тырысқан
Орыс-жапон қақтығысының негізіне Қиыр Шығыстағы Ресей мен Жапонияның мүдделерінің
Жапонияның Корея мен Маньчжурияны иеленіп, одан әрі Қытайға ішкерлей
1902 жылғы ағылшын-жапон келісіміне сүйенген Жапония қиыршығыстық саясат бойынша
Бұдан кейін ағылшын үкіметі Жапония үшін Лондон банктерін жапты.
Жеңіске қарамастан жапон үкіметі бірнеше рет Ресейді бітім туралы
Ресей ауыр шығындарға ұшырады, оның экономикалық және теңіз ресурстары
Орыс-жапон келіссөздері 1905 жылы 19 тамызда АҚШ-тың Тынық мұхиты
Осылайша, 1904 – 1905 жылдардағы орыс-жапон соғысы Ресей үшін
2.3. ҮШТІК АНТАНТАНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ
ХІХ және ХХ ғасырлар межесінде әлемнің түрлі елдерінде бұрқ
1899 жылы 18 мамыр – 29 шілде аралығында Ресей
Отарлық дауларды бейбіт жолмен реттеу үрдісі ХХ ғасырдың басындағы
Ұлыбританияның Франция және Ресеймен жақындасуының алғы шарты Африка мен
Дипломатияның бұл бағытындағы маңызды келісім Ұлыбритания (Лансдаун қол қойды)
1904 жылғы конвенция бойынша Франция Ньюфауленд жағалауларында балық аулауға
Бұл келісімде мынадай екі нәрсеге көңіл аудару керек. Біріншіден,
Екіншіден, келісімнің құпия және ашық бөліктерінде басқаша мәтін болды.
1905 жылдың басында француздар Марокко сұлтанынан бұл елде олардың
Франция Мароккоға байланысты халықаралық конференция шақыруға өз келісімін берді.
1906 жылы испан қаласы Альхесираста Германия талап етуі бойынша
1905 – 1906 жылдардағы Марокко дағдарысының тәжірибесі француздарға Ұлыбританиямен
1905 – 1906 жылдардағы Марокко дағдарысынан кейін 1906 жылы
Антантаның келесі қатысушы Ресей бола алатын және болуы керек
Бьерк келісімі орыс-француз одағымен байланысты Ресейдің өз мойнына алған
Ақырында, орыс-британ жақындасуын көздеген француз дипломатиясының күш салуы өз
Британ үкіметі ағылшын-француздық Антантаның беріктігі орыс-британ қатынастарының сипатымен де
1907 жылғы ағылшын-орыс келісімі Персия мен Ауғаныстанға байланысты болғанымен,
Антантаның қалыптасуы мен нығаюында Францияның премьер-министрі Ж.Клемансо маңызды роль
Алайда Германия, Австро-Венгрия және Италияның Үштік одағынан айырмашылығы, ағылшын-орыс-француздық
Сонымен бірге Үштік Антанта өзінің құрылымы жағынан күрделі топ
Соған қарамастан, 1907 жылғы келісімнің үлкен тарихи маңызын жете
Европалық мемлекеттердің екі блокқа біріуі іс жүзіне асқан тарихи
ҚОРЫТЫНДЫ
ХІХ ғасырдың 70-жылдарына қарай Европаның күштердің арасалмағы, негізгі державалардың
Біріккен Герман империясының канцлері Бисмарк Францияны оқшаулау үшін Австрия-Венгриямен
ХІХ ғасырдың 70-жылдарының ортасына қарай негізгі оқиғалар Таяу Шығыста
1878 жылғы Берлин конгресінен кейін күштердің арасалмағында біраз өзгерістер
Бұл кезеңде орыс-ағылшын қайшылықтары Орта Азия үшін де шиеленісті.
Германиядан қарыз ала алмаған Ресей Франциямен жақындаса бастайды. 1888
ХІХ ғасырдың соңғы жылдары – ХХ ғасырдың басы маңызды
Қайшылықтардың бір түйіні Қиыр Шығыста болды. Отарлық мемлекеттердің бәсекелестігі
1875 жылы Жапония Лю Цю (Окинава) аралын аннексиялады (бір
Кореядағы азаттық көтерілісін пайдаланған Жапония 1894 жылы Қытайға соғыс
Жапонияның халықаралық аренада белсенді қимыл жасауы европалық державалар –
Шетел державаларының отарлық экспансиясының күшеюі 1899 жылғы Пекиндегі ихэтуань
Бұл оқиғалардан АҚШ-та тыс қала алмады. 1893 жылы АҚШ
Қиыр Шығыста Англия мен Ресей мүдделері шиеленісті. Ихэтуань көтерілісі
Орыс-жапон қақтығысының негізіне Қиыр Шығыстағы екі державаның мүдделерінің қайшылығы
Жапонияның Корея мен Маньчжурияны иеленіп, одан әрі Қытайға ішкерлей
Ресей ауыр шығындарға ұшырады, оның экономикалық және теңіз ресурстары
ХІХ ғасырдың 60-жылдарының аяғы – 70-ылдарындағы европалық саясаттың
ХІХ –ХХ ғасырлар межесінде әлемнің түрлі бөліктеріндегі соғыстар мен
Отарлық дауларды бейбіт жолмен реттеу үрдісі Ұлыбританияның ХХ ғасырдың
Антантаның келесі қатысушы Ресей болуы тиіс еді. Алайда Ресей
СІЛТЕМЕЛЕР
Жамбылов Д. Саясаттану негіздері. А.,2003, 212-б.
Протопопов А.С., Козьменко В.М. Елманова Н.С. История международных отношении
Новая история стран Европы и Америки. Под ред. И.М.Кривогуза.
Новая история стран Европы и Америки. Под ред. И.М.Кривогуза.
Новая история стран Европы и Америки. Под ред. И.М.Кривогуза.
Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и
Сказкин С.Д. Конец австро-русско-германского союза. Исследования по истории русско-германских
Манфред А.З. Образование русско-французского союза. М.,1975. 7,8- тараулары.
Ерусалимский А.С. Бисмарк: дипломатия и милитаризм. М.,1968, 6-б.
Туполев Б.М. Экспансия германского империализма в юго-восточной Европе в
Туполев Б.М. Германский империализм в борьбе за «место под
Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и
Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и
Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и
Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и
Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и
Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и
Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и
Ревякин А.В. История международных отношений в Новое время. М.,
Протопопов А.С., Козьменко В.М. Елманова Н.С. История международных отношении
Протопопов А.С., Козьменко В.М. Елманова Н.С. История международных отношении
Восточный вопрос во внешней политике России. (Конец ХҮІІІ –
Киняпина Н.С. Балканы и проливы во внешней политике России
Киняпина Н.С. Балканы и проливы во внешней политике России
Восточный вопрос во внешней политике России. (Конец ХҮІІІ –
История дипломатии. Сост.А.Лактионов. М., 2005, 629-630-бб.
История дипломатии. Сост.А.Лактионов. М., 2005, 657-660-бб.
Ерусалимский А.С. Бисмарк: дипломатия и милитаризм. М.,1968, 56-б.
Манфред А.З. Образование русско-французского союза. М.,1975. Гл. 7,8.
Манфред А.З. Образование русско-французского союза. М.,1975. Гл. 7,8.
Ревякин А.В. История международных отношений в Новое время. М.,
Ревякин А.В. История международных отношений в Новое время. М.,
История дипломатии. Сост.А.Лактионов. М., 2005, 627-628-бб.
Протопопов А.С., Козьменко В.М. Елманова Н.С. История международных отношении
Ревякин А.В. История международных отношений в Новое время. М.,
Игнатьев А.В. Внешняя политика России 1905-1907 гг. М.,1986,45-б.
Маринов А.А. Россия и Япония перед первой мировой войной
Гальперин А. Англо-японский союз. 1902-1921. М., 1947, 23-б.
Международные отношения на Дальнем Востоке. Кн.1. С конца ХҮІ
Романов Б.А. Очерки дипломатической истории русско-японской войны. 1895-1907. М.Л.,
Ревякин А.В. История международных отношений в Новое время. М.,
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Бересков В.М. Страницы дипломатической истории. –М., 1984.
Бродский Р.М. Дальневосточная политика США накануне первой мировой войной.
Байзақов Қ.И. «Жаңа заман кезіндегі халықаралық қатынастар тарихы» 1640-1918
Владимиров Л.С. Дипломатия США в период испано-американской войны. М.,1957.
Внешняя политика капиталистических стран. –М., 1983.
Восточный вопрос во внешней политике России. (Конец ХҮІІІ –
Гальперин А. Англо-японский союз. 1902-1921. М., 1947.
Горелик С.Б. Политика США в Маньчжурии в 1898-1903 гг.
Дебидур А. Дипломатическая история Европы. От венского до берлинского
Ерусалимский А.С. Бисмарк: дипломатия и милитаризм. М.,1968.
Ерусалимский А.С. Внешняя политика и дипломатия германского империализма в
Жамбылов Д. Саясаттану негіздері. А.,2003.
Иванова И.И. История международных отношений от античности до конца
Игнатьев А.В. Внешняя политика России 1905-1907 гг. М.,1986.
Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и
История внешней политики России. М., 1997. гл.4, 5, 7.
История дипломатии. Под. ред. Зорина В.А., Семенова В.С., Сказкина
История дипломатии. М.,1963. Т.2. гл.3-5,8.
История дипломатии.Под редакцией В.П.Потемкина. Т.2. Дипломатия в новое время
История дипломатии. Сост.А.Лактионов. М.,2005.
История международных отношений и внешней политики. –В 3-х частях.
Киняпина Н.С. Балканы и проливы во внешней политике России
Киссинджер Г. Дипломатия. М.,1997.
Ключников Ю.В., Сабанин А. Международная политика новейшего времени в
Куропятник Г.П. Захват Гавайских островов С. М.,1958.ША
Куропятник Г.П. Россия и США: экономические, культурные и дипломатические
Кутаков Л.Н. Внешняя политики и дипломатия Японии. –М., 1964.
Лебедев В.В. Русско-американские экономические отношения.
Манфред А.З. Образование русско-французского союза. М.,1975. Гл. 7,8.
Маринов А.А. Россия и Япония перед первой мировой войной
Мәшімбаев С.М. «Еуропа және Америка елдерінің тарихы» А., 2005.
Международные отношения на Дальнем Востоке. Кн.1. С конца ХҮІ
Новая история стран Европы и Америки. Под ред. И.М.Кривогуза.
Остриков П.И. Колониальная политика Англии в Китае в 1900-1914
Остальцева А.Ф. Англо-русское соглашение 1907 г. Саратов, 1977.
Протопопов А.С., Козьменко В.М. Елманова Н.С. История международных отношении
Ревякин А.В. История международных отношений в Новое время. М.,
Романов Б.А. Очерки дипломатической истории русско-японской войны. 1895-1907. М.Л.,
Севостьянов П.П. Экспансионистская политика США на Дальнем Востоке (в
Силин А.С. Экспансия Германии на Ближнем Востоке в конце
Сказкин С.Д. Конец австро-русско-германского союза. Исследования по истории русско-германских
Тейлор А. Борьба за господство в Европе. 1848 -1918.
Туполев Б.М. Экспансия германского империализма в юго-восточной Европе в
Туполев Б.М. Германский империализм в борьбе за «место под
Чубинский В. Бисмарк. Спб.,1997. Гл. ХҮІІІ, ІХ.
Фурсенко А.А. Борьба за раздел Китая и американская доктрина
Фурсенко А.А. Нефтяные тресты и мировая политика. 80-е годы
63