ЖОСПАР
КІРІСПЕ
І БӨЛІМ 1922 – 1924 жылғы және 1947
реформалары, ақша реформаларының түсінігі
1.1. 1922 – 1924 жылғы ақша реформасы
1.2. 1947 жылғы ақша реформасы
1.3. Ақша реформасының түсінігі
ІІ БӨЛІМ Ақша мәні және ақшаның формасы
2.1. Ақша мәні
2.2. Ақшаның формасы
ІІІ БӨЛІМ Рубль бағамының жоғарлауы және оны
3.1. Рубль бағамының жоғарлауы
3.2. Рубль бағамын 1950 жылғы алтын базасына
3.3. 1961 жылғы деноминация
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Менің бұл жұмысымның тақырыбы Қазақстандағы ақша реформасының қажеттілігі
Ал екінші бөлімінде Қазақстандағы 1922 – 1924
Өскелең халық шаруашылығына тұрақты ақша шаруашылығына тұрақты ақша
Сондқытан рубльді тұрақтандыру мақсатында 1922 ж. ақша реформасын
Ал еліңіз егемендігін алғаннан кейін 1993 ж. 12
І БӨЛІМ 1922 – 1924 жылғы және 1947
1.1. 1922 – 1924 жылғы ақша реформасы.
Ақша реформасын өткізудің қажеттігі. Революцияға дейінгі Қазақстанда жүргізілген
1917 ж. жазда Уақытша үкімет 20 және 40
Мемлекеттік шығыстарды жабу мақсатында үкімет ірі купюрада қағаз
Азамат соғысы мен шетел интервенциясы жағдайында интервенттер, шетелдіктер
Ақшаның қатты құнсыздануының нәтижесі: шаруашылық қатынастардын натуралдануы мен
Біртіндеп еңбекақыны ақшамен төлеу қалпына келтірілді. Егер,
1921 ж. қазанда
Ақша реформасын өткізудің экономикалық алғышарттарына ЖЭС жүргізудің нәтижесіндегі
Тауар шаруашылығындағы ақша айналысының бірқалыпты болуының екінші бір
Ақша айналысын қалыпқа келтірудің басты бір қадамына 1922
1922 ж. 1 мамырынан бастап, барлық есептесулер жаңа
Екінші рет деноминациялау барысында 1923 жылғы үлгідегі
Деноминациялар ақшаны есепке алуды оңайлатты, ақша айналысын бір
1.2. 1947 жылғы ақша реформасы.
Ұлы Отан соғысы елге - 679 млрд рубльге
Өндіріс пен халық түтынатын тауарлардың сатылу көлемінің аяқ
Соғыстын зардаптарын жою үшін экономика облысында рубльдін тұрақтылығын
Реформаның басты элементерінін бірі бұрынғы шығарылған мемлекеттік займдарды
Ақша реформасын жүргізумен қатар, барлык азық-түлік және өнеркәсіп
Еркін мемлекеттік сауданың ықпалымен колхоз нарық-тарындағы бағалар төмендеді.
1947 ж. ақша рефомасы ақша жүйесінің түбірімен қайта
Реформа ақша жүйесін нығайта отырып, акшаның бар-лык кызметтерінін
1.3 Ақша реформасының түсінігі
Ақша реформасы екі кезеңде жүргізілді. 1922 ж. 25
Червонецтерді эмиссиялаудың несиелік сипаты олардың қарызды өтеу барысында
Сауда-саттықтың және банктік несиелердің ұлғаюына қарай червонецтер де
Червонецтер ірі ақша болғандықтан да олар көбіне көтерме
Екі валютаның қосарлы
1.05.24 жылы айналыстағы ақша массасы астрономиялық санға -
Кеңестік ақша бірліктерінің құнсыздану карқыны орташа және ұсақ
Кеңестік ақша бірліктерінің құнсыздануы шаруаларға үлкен зиян әкелді.
5.02.24 ж. Орталық атқару комитеті (ОАК - ЦИК)
1888ж. дүниеге келген Григорий Яковлевич Сокольников (Бриллиант)
Алтын қорының үш ролі болдъі:
1) халықаралық есеп айырысуларда резервтік қор
2) ішкі нарықта червонец
3) көзге көрінбейтін жағдайларға арналған
Червонец тарихқа "алтын" деген атпен кірді, бұл жерде
Мембанк валюталық бағамды өзгеріссіз (1 червонец тең 1
Сонымен қатар, червонецтер кеден баждарын төлеуге де қабылданды.
1922-1924 жж. ақша реформасында көптеген адамдар құнсыз қағаз
Ақша айналысын реттеуді, ақша белгілерін эмиссиялауды катаң орталықтандырып
ІІ БӨЛІМ Ақша мәні және ақшаның формасы
2.1. Ақша мәні
Ақшаның өндіріс күштер мен тауар қатыстығының біршама жоғары
Тауар дегеніміз – сатуға немесе айырбастауға арналған еңбек
Айырбас дегеніміз – бір тауар өндірушіден 2-біреуіне жүретін
Мал = 1 қап бидай = 1 балта.
Бұл негізгі тауардың құны демек тау. Өндірісі кезінде
Айырбас құны – 1 тауардың басқада 1 тауарға
Айырбастау.
Айырбастаудың құны
Тұтыну құны.
Тауар өндірісі тұсында өндірушіні өз өнімін айырбастау үшін
Егер де айырбасқа арналса, оның өндіріс күшімен сатып
1. Алғашқы формасы. 2-формасы. 3-формасы.
Алғашқы форма - өндіріс күштердің төменгі дамуы сатысына
2 форма – құнның толық және жалпы формасы
1 қап бидай = 1
1 қой
1 құмыра
3 форма – құнның жалпылама формасы әр тауардың
Мысалы: Ресейге қосылғаннан кейін біздің мемлекетімізде балама құн
Ендібірақ осы аталған тауар ұзақ уақыт жүрмеген. Себебі
Ақша дегеніміз барлық тауардың құнын бейнелейтін жалпыға балама
Ақшаның объективті қажеттілігі тауар өндірісі және айналысының болуына
Алтынның сапалылығы яғни оның оңай бөлінетіндігі, таттанбайды.
Құны өте жоғары, қоры сирек, өндіруге кететін
Соған қоса ақша өндіріс және бөлу процесіндегі адамдар
жалпыға бірдей араласы.
айыр құнның дербес формасы.
еңбек өлшемінің сыртқы қаттай формасы.
1 форма – ақшаның кез-келген затқа айырбастыдың сипатында.
2 форма – тауарды сатумен тікелей байланыссыз. Ақша
3 форма - тауар өндіруге жұмсалған еңбекті-ақ көлемімен
2.2. Ақшаның формасы
Ақшаның өмір сүруіндегі объективті қажеттілік ол тауар өндірісі
Ақша тауардан дами отырып, тауар болып қала береді,
Ақша – жалпы бірдей эквивалент, ерекше тауар, онда
Жалпыға бірдей эквивалент рөлі тарихи түрде алтынға бекітілген.
Алтын жалпыға бірдей эквивалент ролін орындай үшін ең
Ақша - өндіру мен бөлу процестерінде адамдар арасындағы
жалпыға тікелей айырбасталу;
айырбас құнының дербес формасы;
еңбектің сыртқы заттық өлшемі;
Жалпыға тікелей айырбасталу формасында ақшаны пайдалану, кез келген
Ақшаның айырбас құнының дербес формасы ретінде пайдалану тауарларды
Еңбектің сыртқы заттық өлшемі тауарды өндіруге жұмсалған еңбектің,
Ғалым-экономистердің арасында алтынның ақшалай тауар ретіндегі ролі туралы
Жекелеген елдердің ішінде алтын айналысы жоқ. Төлем, айналыс
ІІІ БӨЛІМ Рубль бағамының жоғарылауы және оны
3.1. Рубль бағамының жоғарылауы
1947 ж. ақша реформасынан кейін алғашқы жылдары экономиканың
2 6 есе, өнеркәсіп тауарларының бағасы 1,9 есеге
Айналыстағы ақша массасының өсуін тежеу максатында халыктың жұмыс
Үкімет рубльдің бағамын шетел валюталарына қатысты көтеру және
Бастапқы кездері рубльдін бағамын
3.2. Рубль бағамын 1950 жылғы алтын базасына
1950 ж. 1 наурыздан бастап үкімет
3.3. 1961 жылғы деноминация
Рубль бағамын алтын базасына өткізгеннен кейінгі оц жылдың
1961 ж. каңтарынан бастап, айналысқа жаңа үлгідегі мынадай
Айырбас 3 ай ішінде 1961ж. 1 қаңтарынан бастап
Баға масштабын ірілендіру ақша есебін жэне олардын техникалық
Баға масштабын ірілендірумен бірге рубльдін алтындык қүрамын
Рубльдін жаңа алтын қүрамы рубльде бейнеленген ал-тыннын ресми
1964 ж. Экономикалық ынтымақтастықтың халықаралық банкінін кұрылумен байланысты,
Қорытынды.
Мен курстық жұмысымды қорытындылай келе ақшалар ертеден адамзаттың
Экономикалық категория ретінде ақшалар өндіріс және болу процесінде
Ақшаның өзінде, сондай-ақ олардың қызметтерінде жылдар бойы өзгерістер
Ал ақша реформасы жайында айта кететін болсам, 1922-1924
Ұлы Отан соғысы елге-адам жағында экономикалық - әлеуметтік,
Осы жылдары Ақша реформасын жүргізу туралы және азық
Өнеркәсіпте және ауыл шаруашылығында өндіріс көлемінің ұлғаюы, тауар
Реформа ақша жүесін нығайта отырып, ақшаның барлық қызметтерінің
Қорытындылай келе 1993 жылы 15 қарашада ұлттық валютамыз
Қолма-қол ақша, рубльдік щоттардағы жинақтар мен салымдар 500
Пайдаланған әдебиеттер
Ақша, Несие, Банктер. Ғ.С.Сейітқасымов, С.Б. Мақыш. Алматы, «Экономика»
Ақша, Несие, Банктер, Валюта қатынастары. Баян Көшенова. Алматы
Экономикалық теория негіздері Я.Әубакиров. Алматы «Санат» 1998 ж.
Ақша айналысы және несие. С.Б.Мақыш. Алматы 2000 ж.
Журнал «Қаржы-қаражат». 1998 ж.
Сейтқасыомв Г.С. Банковское дело. Қаржы-қаражат. Алмты, 1998 жыл.
Сейтқасымов Г.С. Деньги, кредит, банки. Экономика Алматы 1999
Сейлова З.С. Құнды қағаздар нарығы.
Өмір мен ақша. Есенберлин Қ. Г.
Есенберлин Қ.Г. Ақшаны дұрыс қолданудың негізгі ережелері.
21