ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ
ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Экологиялық факторлар
Орындаған:
Тексерген:
Жоспар
1. Экологиялық факторлар
2. Факторлардың организмге әсері
3. Организмдердің негізгі тіршілік орталары
4. Экологиялық жүйелердің негізгі типтері
5. Дрейф теориясы
Кез келген тірі организм өзін айнала
Экологиялық факторлар дегеніміз - организм үшін
Шөл-шөлейтті жерлердегі өсімдіктер үшін жоғарғы температура,
Факторлар үш негізгі топқа жіктеледі: абиотикалық,
Абиотикалық факторлар дегеніміз - организмдерге әсер
Биотикалық факторлар дегеніміз - тірі организмдердің
Антропикалық факторлар дегеніміз — айнала қоршаған
Экологиялық факторлардың организмге әсер етуі мен
Оны "Минимум
Шешуші факторлармен қатар организмнің факторлар жиынтығына
Табиғат организмдердің көптеген түрлері экологиялык факторлар
Кейбір организмдер орта мен факторларға талғамы
Факторлардың организмдерге әсерінің біртекті болмауы биологиялык
Экологиялық факторлардың организмдерге тікелей немесе жанама
Тіршілік формасы дегеніміз — организмдердің өзінің
1. Жүзгіш формалар (нектон,
2. Жартылай суда тіршілік
3. Қазғыш формалар (жер бетіне
4. Құрлық формалар:
а) ін қазбайтындар (жүгіргіштер, секіргіштер, жорғалаушылар);
ә) жартас жануарлары; б)
5. Ағашқа өрмелегіштер: а) ағаштан
ә) ағаштарда жүретіндер;
6. Әуе формалары:
ә) әуеден қарауылдайтындар.
Өсімдіктер әлемінде ғалымдар зерттей келіп олардың
1. Энифиттер - топырақта тамыры болмайтын
2. Фанерофиттер - жер бетінде
3. Хамефиттер - өркендері
4. Гемикриптофиттер - жер
5. Криптофиттер немесе геофиттср - топырақтың
6. Терофиттер - жер асты,
Жер шарында тіршіліктің пайда болуы мен
Нәтижесінде, жер шарындағы алғашқы тіршіліктің пайда
Тіршілік ортасы дегеніміз — кез келген
Су - тіршілік ортасы. Гидросфера -
Құрылық пен мұхиттардағы организмдердің көп түрлілігі
Су ортасы организмдер үшін қолайлы орта
Судағы барлық организмдерге тән қасиет -
Организмдер үшін судың тұнықтығы мен жарық
Су қабаты терендеген сайын күн сәулесін
Судың тұздылығы да организмдер үшін аз
Тұщы су организмдері үшін кальцийдің ролі
Су ортасының факторларына байланысты гидробионттарды бірнеше
Планктон дегеніміз - судың беткі қабатында
Нектондар дегеніміз — судың терең қабаттарында
Бентостар дегеніміз - судың түбіндегі субстраттарда
Теңіздердегі фитобентосы, бактериялар мен балдырлар құрайды.
Жалпы алғанда судағы барлық өсімдіктерді тіршілік
Гидрофиттер суға жартылай көміліп өссе, ал,
Су өсімдіктерінің тіршілік ортасына бейімделу ерекшеліктері
Жануарлардың суға бейімделуі де сан алуан.
Планктондар суда жүзуге бейімделмегендіктен олардың дене
Су организмдерінің ішінде медузалар, екі жақты
Тұщы су гидробионттарының кейбірі су бетінде
Көптеген гидробионттар (бентостар) судың түбінде, топырақ
Теңіз жануарларының көбі жоғары қысым жағдайында
Құрлық-әуе т;ршілік ортасы. Құрлық, әуе организмдер
Экоклимат жэпе микроклимат. Организмдердің бірегей топтары
Экоклимат туғызатын факторлардың бірі - өсімдіктер.
Жануарлар мен өсімдіктер жер шарының географиялық
Топырақ-тіршілік ортасы. Жер бетінде топырақ түзілу
Топырақтың құнарлы қабатын түзудегі микроорганизмдер, өсімдік
Топырақ түзу процесінде жоғары сатыдағы өсімдіктердің
Топырақ түзуде жәндіктердің де ролі ерекше.
Топырақта денесі ірілеу, үнемі қозғалып тіршілік
Топырақтағы организмдердіц экологиялық топтары. Топырақ организмдер
Геобионттар — топырақтың тұрақты тіршілік иелері.
Геофильдср - тіршіліктің біраз бөлігі топырақпен
Бәрінің де личинкалары топырақ астында дамып
Геоксендер — топырақ қабаттарын уақытша немесе
1. Микрофауна мен микрофлора — дене
2. Мезосфауна - дене тұрқы алдыңғыларға
3. Макрофауна — денесі ірі жәндіктер
4. Мегафауна мен мегафлора - дене
Тірі организмдердің өзі — тіршілік ортасы.
Бұлардан басқа паразиттердің тұрақты түрлері де
Паразитті тіршілік етуге бейімделген организмдердің даму
Экологиялық жүйелер деңгейі - барлық экофакторлардың
Тундра. Тундраның негізгі белгісі – орманның
Топырақтағы қышқыл, қоректік заттарға кедей. Жұқа
Тундрада жануарлардың тіршілік ету аймағы негізінен
Тайга. Бореалды қылқан жапырақты ормандар тайга
Орман түзушілердің экологиясына байланысты тайга ормандары
Мұнда жануарлар дүниесінен бұлан, қоңыз, аю,
Дала. Қоңыржай белдеудің ксерофилді бірлестіктері әр
Қоңыржай климаттың астық тұқымдас өсімдікті далалары
Шөлдер. Шөлді жерлердің бірлестік типі, қоңыржай
Топырақта тұздардың миграциялану процестерінің басым болуы
Өсімдіктер бірлестіктеріне, өсімдіктердің сирек болуы, өсімдіктердің
Қазақстан территориясының 23%-ы шөлейт экожүйесіне жатады.
Аймақтың ауа-райы қатал, жазы ыстық, қысы
Қаңтардың орташа температурасы -14, -160С,
Топырағы ашық қызыл қоңыр, гумус қабаты
Өсімдіктер дүниесі тұтас емес, құрғақшылыққа төзімді
Жануарлар дүниесі дала және шөл өкілдерімен
Континенттердің Дрейф теориясы
Мұхит және онда тіршілік ететін организмдер
Жануарлардың кейбір таралу ерекшеліктерін түсіндіретіндіктен бұл
Организмдердің маусымның қолайсыз жагдайларына бейімделу жолдары
Органикалық тыныштық кезең көбінесе жеміс, тамыр,
Терең тыныштық кезең органикалық кезбен түтас
Өсімдіктердің амалсыз тыныштық күйге көшуі көктем
Жануарлар дүниесінде климаттың колайсыз жағдайларына бейімделу
Жануарлардың ұйқыға кету кезеңі мен сол
Көптеген организмдер үшін көбеюдің бейімделуге қатысты
Организмдердің тыныштық (диапауза) кезеңі, әсіресе, жәндіктерде,
Жануарлар дүниесінің көптеген түрлері — ауа-райының
Организмдердің бейімделу процесіндегі ерекше құбылыстың
Қолданылған әдебиеттер:
1.Бисенова А.С. «Экология». Алматы, 2002 ж.
2.Оспанова, Баешев «Экология», Алматы, 2002ж.
3.Одуv Ю. «Экология». Москва, 1976 ж.