Мазмұны
Кіріспе ……………………………………………………………………............. 3
Жезқазған-Балқаш өңірінің экологиясы............................................................... 5
Алапаттың зардабын аластатайық……………………………………………… 7
Су тазалығы - тəн мен жан
Қалдықтан алынатын өнім мол…………………………………………………. 12
Өлкенің экологиялық орталықтары…………………………………………. . .
14
Қарағанды экологиясы
Кіріспе.
Қарағанды облысы – Қазақстандағы экологиялық жағынан
Қала маңына орналасқан ГРЭС-1, N3 ЖЭО
Бүгінгі таңда су ресурстарын қорғап, ұтымды
Облыстағы жер ресурстары да қиын жағдайда.
Республикамыздың басқа облыстары Қарағанды облысындағыдай техногенді
Облыста радиациялық қауіпсіздік мақсатымен кəсіпорындарда өңделген
Бұл көрсеткіш облыстағы экология жəне табиғат
«Өлкетану» электрондық каталогқа өлке экологиясы туралы
Жезқазған-Балқаш өңірінің экологиясы
Жезқазған өңірі кең-байтақ еліміздің дəл орталығында
Жеқазған өңірі - ел ерте қоныстанған
Жезқазған территориясының қойнауы пайдалы қазбаларға өте
Қазіргі кезде игеріліп отырған минералды шикізат
Бүгінгі таңда саналы тіршілік иелерін ғаламдық
Өзіміздің мысты өлкеде осындай ойды онға,
Экологиялық апат мəселесі қазір бар əлемді
Балқаш көлі - ғаламшардағы ең көне
Осыдан бірнеше жыл бұрын көлге қаладағы
Ауаға зиянды зат тарататын 216 кəсіпорынның
Жезқазғандағы экологиялық жағдай да күрделі. Есепті
Əдебиеттер:
Əбенов Ө.А. Қоршаған ортаға қамқорлық қажет:
Əбенов Ө.А. Табиғат тепе-теңдiгi - ұрпақ
Əшеева Р. Ѓарыш айлағының əсерi// Сарыарқа.-
Алапаттың зардабын аластатайық.
.
Қарағанды облыс аумағында əлемдегі ең ірі
Ұлан-байтақ елімізді тоталитарлық, əкімшілік жүйенің темір
Атом жарылыстары бірінен- соң бірі жасалған
Семей ядролық полигонындағы ең алғашқы сталиндік-берияляық
Семей тұрғындарымен бірге ядролық жарылыстардың зардабын
Ақтоғай ауданының экологиялық жағдайына Семей ядролық
Ақтоғай ауданында арнайы əдістемемен радиация зардабыннан
Қарағанды облысының халқы күрделі экологиялық жағдайға
Байқоңыр ғарыш айлағы Адамзат ғылымының аса
«Байқоңырдан» ғарышқа бірінші адам аттанғаннан бері
Бұл ғарыш айлағының басқа да полигондармен
Ресейдің «адасқан» зымырандары Атырау облысының Махамбет,
Бұл заттар ағзаға тыныс жолдары, тері
Сарышаған ядролық, ракеталық сынақтарды жүзеге асыру
Сарышағанда адам өміріне кері əсер ететін
Əдебиеттер:
Айтуғанов Қ. Ресей зымырандарын құлатпауға мүдделi:
Аққұлұлы С. Байқоңыр мəселесi Парламентте қаралды
Ақпамбетова К. Гептилдiң зардабы зор: Ѓалым
Ақылбаев Ж. Ѓарыш айлағы қандай пайдасы
Ақылбаев М. Батырға лайық Бақия /
Əбеуов И. Экология - өзектi мəселе//
Су тазалығы - тəн мен жан
Су – жердің нəрі. Ол болмаса
Орталық Қазақстан шөлейт-шөлді, табиғи су қорлары
Қарағанды облысындағы су ресурстарының қоры Ертіс-Қарағанды
Аймақ өзендеріне техногендік əсерлердің салдарынан Қаракеңгір
Нұра Орталық Қазақстан аймағындағы ең үлкен
Нұра өзенінің жалпы ұзындығы 910 км.
Ең бір қиыны- осы Нұраның суы
Ал «Карбид» АҚ болса, бұл өзенді
Өзен жағалауының сынаппен ластануымен қоса қоңыр
Осы өзенді сынаптан тазартып, жұртшылықты таза
Балқаш көлі-Каспий жəне Арал теңіздерінен кейінгі
Қазір Балқаш араша сұрайды. Азаматтан сауға
Мамандардың айтуына қарағанда су деңгейі 2,5
Экологиялық апаттағы Балқаш көлін қорғап қалу
Əдебиеттер:
Ақбаев С. Бұқпаның ағысы жақсарады: Табиғат
Ертiс-Қарағанды каналына- 25 жыл// Орталық Қазақстан.-1993.-7
Ертiс пен Iле суы үшiн жанжал
Ескенұлы С. Ұлытаудың жанарындай Қоскөл едi:
Золотарев А.А. Қара Нұра қашан тазарады:
қазақтың қасиеттi ордасы // Азия Транзит.-
Қалдықтан алынатын өнім мол.
Еліміздің экологиялық жағдайы нашар облыстың бірі
Халықтың денсаулығына, халық шаруашылығына жəне қоршаған
Қарағанды аймағының экологиялық проблемаларыныңерекшелігі метан газы
Қазіргі кезде күлтөкпеге, қалдық заттарды сақтауға,
Қалдықтардың химиялық құрамында неше алуан заттар
Сондықтан да барлық қалдықтарды, оның ішінде
Металлургтер қаласы Теміртауда 21 өнеркəсіп жəне
Облысымыздың аймағында өнеркəсіптік кəсіпорындар мол шоғырланған.
Қарағандының көмір ғылыми- зерттеу институты кен
Ал экологияның тазалығын сақтауда шахталардан көмір
Көмір өндіру кезінде жыл сайын Қарағандыда
Міне, сондықтан Қарағандының көмір ғылыми-зерттеу институтының
Қарағанды металлургия комбинатының қалдық суды тазалағыш
Қазіргі кезде Қарағанды қаласында шығарылатын тұрмыстық
Қалдықтардың морфологиялық құрамына талдау жасаған кезде
Шикі зат алу үшін кеніштерді қопарғанша
Əдебиеттер:
Əбуғалиұлы Т. Зиянды қалдықтарға тосқауыл// Орталық
Əмiреева К. Тозған жерде тоқшылық болмайды
Балқаштың өнiмiн американдықтар тұтынады: Қазақстанда жасалған//Мысты
Өлкенің экологиялық орталықтары.
Жер-ана табиғат біздің тал бесігіміз, тірі
Ѓылымның шамадан тыс дамып, оның жойқын
Экологиялық «Сарыарқа» клубы, «Экомузей», «Экоцентр», «Экообраз»,
Экологиялық ұйымдар мен қоғамдар негізінен туған
«Таза өзен» деп аталатын акцияны облыстық
Қарағанды қаласында еліміздің ғалым – зоологтары
Əдебиеттер:
Ақбасова А.Ж. Экология:Оқу құралы / А.Ж.Ақбасова,
Əбеу Б. Қазақстанда қанша киiк қалды?/
15