Мазмұны
Кіріспе.
1. Қорғалатын нысанның қысқаша сипаттамасы.
1.1 Көлемді – жоспарлы шешім
1.2 Инжерлік қондырғылар бойынша шешім
2. Қорғалатын нысанның өрт қаупін талдау
2.1 Қорғалатын нысанның өрт қаупін қысқаша
2.2. «Атриум» СҮ-не қатысты заттар мен материалдардың физико-химиялық және
3. Өрт сөндірудің автоматты қондырғысын жобалау
3.1. Батыс Қазақстан облысы бойынша автоматты өрттен қорғау техникалық
3.2 Автоматты өртке қарсы қорғауды қолданудың қажеттілігін негіздеу
3.3. Өрт сөндіру құралдарын негіздеу
3.4 Өрттен қорғауда автоматтық жүйені таңдау
3.5 Өрт сөндіру қондырғысының негізгі түйіндерін және жұмыс істеу
4. Өрт сөндірудің автоматты қондырғысының гидравликалық есебі
4.1 Есептеуге бастапқы берілімдер
4.2 АӨҚҚ су шашатын түтіктерінің орналасуы
4.3 Тораптың гидравликалық есебі
4.4 Торап сипаттамасы
4.5 Автоматикалық сумен қоректендіруді есептеу
(импульстік құрылым)
4.6 Қызмет көрсететін және кезекші қызметшілердің инструкциясы
6. Автоматты өрттен қорғаудың экономикалық тиімділігін бағалау
6.1 Автоматты қондырғымен өрт сөндіру вариантында негізгі экономикалық көрсеткіштерді
6.2. Өрт автоматикасы қондырғысын қауіпсіз, сенімді және тиімді қамтамасыз
6.3 Қозғалыс құралдарымен өрт сөндіру вариантында негізгі экономикалық көрсеткіштерді
6. 4 Варианттарды салыстыру және экономикалық
тиімділікті таңдау
7. Дипломдық жоба бойынша қысқаша қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Өрт автоматикасының пайда болуы мен дамуы адам қоғамының ғылыми-техникалық
Алғашқы (нақты көрсетілген дерек) рет өрт сөндірудің автоматты құрылғысын
XIX ғасырдың екінші жартысында, әсіресе соңғы он жылында су
Автоматты өрттен қорғау өрт қауіпсіздігі сұрақтарын шешуде маңызды рөл
Техниканың дамуы өзінің механизация және автоматизациясы, өндіріс концентрациясы деңгейі
Өрт автоматикасы құралдарын кең көлемде игеру өрттің қауіпті факторларынан
Сонымен қоса айта кету керек, өрт автоматикасы құралдарын пайдалану
Жоғарыда келтірілген фактілерді талдай отырып, мынадай қорытынды жасау қиын
1. Қорғалатын нысанның қысқаша сипаттамасы.
Көлемді – жоспарлы шешім
«Атриум» СҮ мына адрес бойынша орналасқан: Орал қаласы. Өрт
Сауда үйінің территориясында сауда павильондары, жеңіл және ауыр автомобильдерге
Сауда үйінің ғимараты екі қабатты, ұзындығы 100 м, ені
Сауда үйі ғимаратында автоматты басқару айналмалы жүйесі, өрт кезінде
1.2 Инженерлік қондырғылар бойынша шешім
Жылыту жүйесі
Ғимараттың жылыту жүйесі орталықтан автоматты түрде реттеледі.
Жылыту жүйесі серіктес ағымдағы жылу тасымалдағыш өтетін қос түтікше.
Жылумен қамтамасыз ету көзі жылу тасымалдағышының көрсеткіші 120-70
Жылыту жүйесі, вентилляция және ыстық сумен қамтамасыз етуге кететін
Жылу жүйесінің төсемелері өтпейтін каналдарда сериясы 3.006.1-2/87 құрама темір
Жылу компенсациясын ұзарту компенсаторлық қуыста орналасқан П-пішінді компенсатордың есебінен
Жылыту жүйесі қондырғысында қыздырғыш приборлар алынған - «Мс-90»
Ғимараттың жылыту жүйесі жылу жүйесіне тікелей қосылған.
Тік құбырлар, магистралды және транзитті құбырлар МЕСТ 10704-91* бойынша
Вентиляция
Бөлме вентиляциясы табиғи және механикалық қозумен болатын
Табиғи қозумен болатын ввентиляция қосымша бөлмелердегі вентканалдар арқылы
Сумен қамтамасыз ету
Сумен қамтамасыз ету диаметрі 200 мм болатын, Интернациональная көшесімен
Сыртқы су жолы торабы МЕСТ 9583-75 бойынша шойын қысымды
Шаруашылық ішу су қажеттілігінде 14м-ден, ал өрт сөндіруде 16м-ден
Суық сумен қамтамасыз ететін ішкі су жолы жүйесі МЕСТ
Ыстық сумен қамтамасыз ету орталықтан.Ыстық суды дайындау суды жылдамдықпен
Ғимаратта талаптарға сәйкес қарастырылған:
- ішкі өртке қарсы су жолы ағыс шығыны 2,5
өрт күзетінің дабылы.
Сыртқы өрт сөндіру сужолы торабымен қарастырылған.
Өрт гидранты Интернациональная көшесі жағындағы құдықта орналасқан. Сыртқы өрт
Электрмен қамтамасыз ету
Электрмен қамтамасыз ету көзі болып ВЛ-10 кв. «Астра»
Сыртқы жарықтандыру ДРЛ-125 бар РК006-125-001-У1 светилник орналасқан, шарбақ кронштейндерінде
Жарықтандыруды басқару көшедегі жарықтандыру панелі арқылы автоматты түрде
Кірер жердегі орнатылған қуаттылылық:
- жарықтандыру – 79,8 кВт;
күші – 53.11 кВт.
Кірер таратқыш құрылымның типі ВРУ 1-11-10УХЛЧ; ВРУ 1-47-00УХЛЧ. Күші
Ғимаратта төмендегідей жарықтандыру түрлері қарастырылған: жұмыстық, авариялық, эвакуациялық және
Жарықтың көздері – люминесцентті лампалар және қыздырылған лампалар.
Канализация
Ғимараттың шаруашылық-тұрмыстық және өнеркәсіптік ағымы ауладағы канализация жүйесіне түседі,
Сыртқы канализация жүйесі МЕСТ 18599* бойынша пластмассалы қысымды трубадан
Канализациялық құдықтар 902-09-22.84 типтік жобасы бойынша жасалған.
Ішкі су ағымдары
Атмосфералық суларды кровлямен бөліп беру ғимарат жанындағы болат трубадан
Кровляда суағымды сүзгіштер орнатылған. Шет жағында канализацияда қысқы кезеңде
2. Қорғалатын нысанның өрт қаупін талдау
2.1 Қорғалатын нысанның өрт қаупін қысқаша талдау
«Атриум» сауда үйінің құрамына сауда залдары, тауарды қабылдайтын және
Сауда үйінің өрт қауіптілігі ондағы үлкен мөлшердегі жанғыштық қабілеті
Сауда үйінде қатты жанғыш материалдар мен заттар (бұйым, маталар,
Сауда үйінде жану өнімдері және жалын көлдеңенінен таралуы мүмкін,
Жеңіл тұтанатын және өрт қауіпті тауарлары бар (аэрозолді орамадағы
Сауда үйінде өрт кезінде адам өлімі болуы мүмкін, ол
2.2. «Атриум» СҮ-не қатысты заттар мен материалдардың физико-химиялық және
СҮ-не қатысты негізгі материалдарына әр түрлі маталар, картонды қағаздар,
Қағаз – жеңіл тұтанатын жанғыш материал, тұтану және өздігінен
Сөндіру құралдары: тозаңдатылған су, құрамында суландырғышы бар және ауа
Түкті матаның «Полубархат» түрі – құрамы негізінен
Өрт қаупі қасиеті: жанғыш материал, жанғыштық тобы Г2, тұтанғыштығы
Сөндіру құралдары: үйлескен күйдегі және тозаңдатылған су ағысы.
Суконды матаның жартылай жүнді «Реверанс» түрі – құрамы: 40%
Өрт қаупі қасиеті: жанғыш материал, жанғыштық тобы Г3.
Сөндіру құралдары: үйлескен күйдегі және тозаңдатылған су ағысы.
Жүн – жанғыш материал, жану жылуы 20502 кДж/кг, тұтану
Сөндіру құралдары: үйлескен күйдегі және тозаңдатылған су ағысы.
Қарағайлы ағаш – тығыздығы 414-510 кг/м3, жылу өткізгіштігі 0,37
Өрт қаупі қасиеті: жанғыш материал, өздігінен температурасы 2500С, өздігінен
Сөндіру құралдары: тозаңдатылған су, құрамында суландырғышы бар және ауа
3. Өрт сөндірудің автоматты қондырғысын жобалау
3.1. Батыс Қазақстан облысы бойынша автоматты өрттен қорғау
Қазіргі уақытта Батыс Қазақстан облысы бойынша 1560 объект
2008 жылдың есебі бойынша Ақмола облысы бойынша сауда өнеркәсіптерінде
Егер де статистикаға үңілетін болсақ, өрт автоматикасымен жарақтандырылған объектілерде
3.2 Автоматты өртке қарсы қорғауды қолданудың қажеттілігін негіздеу
Өрт автоматикасы құралдарын енгізу және пайдалану мол шығында қажет
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының өртке қарсы қызметінде АӨҚҚ түрлерін
Нормативті әдіс. Оның негізі мынадай, АӨҚҚ негізінен нормативті актілермен,
Автоматты өртке қарсы қондырғының нормада көрсетілгендей қолдануды талап ететіндіктен,
Есептеу-графикалық әдіс өте кең тараған. Әдістің негізі мынадай жолдан
1. Ішкі және сыртқы факторларды ескере отырып бөлменің жалпы
мұндағы kMv - жалпы өрт
2. Қорғалатын бөлменің ең маңызды ішкі факторларын және құны
мұндағы Кп.т – жалын, жоғарғы температура сияқты өрттің
Ообщ және Овн коэффициенттерінің мәндерін номограммаға енгіземіз
1 аймақ – АӨҚ қажет етпейді; II -
Егер де мына жағдайда, номограмманың көмегімен шешілген есептің шешімі
3.3. Өрт сөндіру құралдарын негіздеу.
Қорғалатын нысанның ерекшеліктерін, «Атриум» сауда үйіне қарайтын заттар мен
Әртүрлі заттар мен материалдардыңжануымен байланысты су өте кең
Су тиімді суытқыш агент болып табылады, яғни жанған нысанның
Судың ең тиімді өрт сөндіру қасиеті оны тозаңдатып және
Суды онымен күшті әрекеттесетін және жылу, жанғыш заттар, сонымен
Сонымен қатар, сумен мұнай және мұнай өнімдерін өшіруде қолдануға
3.4 Өрттен қорғауда автоматтық жүйені таңдау.
Сумен өрт сөндіру қондырғылары біздің республикамызда да, шет елдерде
Сумен өрт сөндіру қондырғылары әр түрлі салаларда қолданылады, олар
Су шашатын түтікті қондырғылар локалды сөндіру кезінде қолданылады және
Сумен істейтін, барлық жүйе құбырлары жыл бойы сумен
Ауамен істейтін, бақылау-жібергіш түйінге дейін құбырлар сумен толтырылуы
Ауа-сумен істейтін, жыл мезгілдерінің жылы кезінде сумен, ал салқын
Сондықтан өрт сөндіргіш құрал ретінде суды таңдаймыз, себебі бұл
Өрт сөндіру әдісін таңдауды мүмкін болатын сипатпен, өрттің даму
Алынған сөндіру әдісі және өрт сөндіру құралының түрлеріне байланысты
3.5 Өрт сөндіру қондырғысының негізгі түйіндерін және жұмыс істеу
Қондырғының нақты сызбасы 3.2-суретте көрсетілген. Қондырғы мына сипатта жұмыс
Автоматты су қоректендіргіштің (пневмокепек немесе импульсті құрылғы) 14 қысымы
Егерде таратқыш жүйе (БЖТ-нен су шашатын түтіктерге дейін) ауамен
3.2. Сумен өрт сөндіретін су шашатын түтікті қондырғынының
нақты сызбасы
1 – өрт дабылы станциясы; 2 – басқару және
Өрт сөндірудің су шашатын түтікті қондырғысының
негізгі элементтері мен түйіні.
Су шашатын түтікті суарғыштар автоматты жұмыс істейтін қондырғы болып
В – иілген розеткалы;
П – жалпақ розеткалы;
Н – қабырғада орындалатын;
Э – балқыған элементті;
К – шыны колбалы.
Ең кең тараған су шашатын түтікті суарғыштар болып иілген
3.1-кесте
Су шашатын түтіктердің техникалық сипаттамасы
Шығар тесіктің диаметрі, мм Байланыстыра-тын резьба, дюйм Суарғыш
8 3/8 0,06 (0,6) 12
10 ½ 0,1(1) 12
12 ½ 0,1(1) 9
15 ½ 0,05(0,5) 12
20 ¾ 0,06(0,6) 12
Су шашатын түтіктің тез балқығыш бекіткіші оның балқу температурасы
3.2-кесте
Тез балқығыш дәнекердің сипаттамасы
Дәнекердің балқу температурасы, 0С Штуцер мен стремечканың бояу
қорға-сын кадмий висмут қалайы
72 - 27 10 50 13
93 ақ 31,2 0,156 49,944 18,7
141 көк 30 30 - 50
183 қызыл 75 75 - 25
Дәнекердің балқу температурасы бойынша су шашатын түтікті бөлме эксплутациясының
Бұдан басқа, боялған спиртті үйме күйінде дәнекерленген сезімтел элементі
3.3 кесте
Жылу бекіткішінің бұзылуының нақтылы көрсетілген температурасы, 0С Сұйықтық түсі
57 Сарғыш
72 Қызыл
93 Жасыл
141 Көгілдір
182 Күлгін
240 Қара
Өрт сөндірудің су шашатын түтікті қондырғысының бақылау-жіберуші түйіні магистралды
Су қондырғыларында ең кең тараған болып құрамына ВС сулы
Бақылау-жіберуші түйін сызбасында ішкі қуысында сулы дыбысты клапан тәрелке
Сондықтан клапан ерге тығыз жатады, және дыбысты құбырмен тығынды
Өрт сөндіру қондырғысының бір су шашатын түтігін ашған кезде
Клапан ВС тарелке тәрізді клапан өзегіне бекітілген компенсатормен жарақтандырылған,
Жұмыс істегеннен кейін қондырғыны қалпына келтіру үшін тығын кранын
Бекіту-жіберу түйінінің клапанының жұмыс істеуін былай тексереді. Комбинирленген клапанның
Қондырғыны бастапқы жұмыс жағдайына келтіру үшін тығын краны мен
4. Өрт сөндірудің автоматты қондырғысының гидравликалық есебі
4.1 Есептеуге бастапқы берілімдер
2 [4] қосымшасы бойынша «Атриум» СҮ 1-ші бөлме тобына
3 [4] кестесі бойынша сумен суландыру қарқындылығын анықтаймыз I=0,08л/(с.м2).
Бір СВ-12 суландырғышпен қорғалатын аудан f=12 м2 тең.
Суландырғыштардың арасындағы қашықтықты ҚНжЕ 2.02.15-2003 1-ші кестесінен анықтаймыз: L=4м.
Жанбайтын қабырға мен суландырғыш арасындағы арақашықтық L/2=4/2=2м
Су шашатын түтіктердің сандарын есептейміз:
nор=Fпом/f=12·18/12=18 шашыратқыштар.
АӨСҚ жұмыс істеу уақытын ҚНменЕ 2.02.15-2003 1-ші кестесінен
τ=30 мин.
4.2 АӨҚҚ су шашатын түтіктерінің орналасуы
Қабылданған арақашықтық нәтижесінде «Атриум» СҮ қорғау үшін СВ-12 типті
Торапты тасымалдау үшін электр дәнекерлі болат трубаларды аламыз және
4.1-сурет. Су шашатын түтіктер орналасқан сауда залының жоспары.
4.3 Тораптың гидравликалық есебі
ЗПУ-дің 1-ші су шашатын түтікшесінен ең алыста орналасқан «басқарушының»
Мұндағы к =0,45, 6 [4] қосымшаның 2-ші кестесінен аламыз.
Осы қысымда 1-2 бөлімшеден өтетін су шашатын түтіктен шығатын
Мұндағы V – түтікшедегі су қозғалысының ұсынылатын жылдамдығы, м/с.
Таратқыш құбырларда су жылдамдығы 10 м/с дейін жіберіледі, бірақ
2-ші су шашатын түтіктегі су қысымын анықтаймыз:
2-ші су шашатын түтіктегі су шығынын анықтаймыз:
1-2-ші бөлімшедегі су шығынын анықтаймыз:
2а бөлімшедегі су құбырының есептеу диаметрін анықтаймыз:
d2-a=32мм, кт=3,44 қабылдаймыз.
«а» нүктесіндегі су қысымын анықтаймыз:
Есептеу сызбасынан көретініміздей барлық қатаршалар біркелкі, соған сәйкес олардың
8. Осы жағдайға байланысты қатаршалардың өткізгіштігін анықтаймыз:
Шар тәрізді тораптың түйінін әрі қарай есептеуді 10 су
«а-б» бөлімшелердің су шығынын былай деп аламыз: qа-б=1,2 л/с.
Кезегімен әрбір бағыттағы есептелген нүктелердің (қатаршалардың) қысымдарын және су
«б» нүктесіндегі су қысымын анықтаймыз:
«б» қатаршасы шығынын анықтаймыз:
«в» нүктесіндегі су қысымын анықтаймыз:
«в» қатаршасы шығынын анықтаймыз:
«е» нүктесіндегі су қысымын анықтаймыз:
«е» қатаршасы шығынын анықтаймыз:
Есептеулер нәтижесін 1-кестеге толтырамыз.
1-кесте.
№ бөл-ше (нүкте) L,м dрас, мм Кт Кр Н,
1 2 3 4 5 6 7
Оң бағыт
а-б 4 89 1429 - - 1,2
б - - - 0,69 10,484 2,24
б-в 4 89 1429 - - 2,24
в - - - 0,69 10,516 2,23
в-е 23 89 1429 - - 5,67
е (оң) - - - - - 5,67
Сол бағыт
а-г 4 89 1429 - - 1,2
г - - - 0,69 10,484 2,24
г-д 4 89 1429 - - 3,44
д - - - 0,69 10,516 2,23
д-е 23 89 1429 - - 5,67
е (сол) - - - - 11,03 5,67
17. Осыдан тоап тұтқырсыздығы шығады:
ΔН=Не(сол) – Не(оң) = 11,03 – 11,03 = 0
Таратқыш құбырлардағы сызықтық шығынды анықтаймыз:
hтарат. = Hе – H1 = 11,03 – 8,28
Ортақ шығын кезіндегі Qр тік құбыр қысымының шығынын анықтаймыз:
Qp = qе-д + qе- в = 5,67+5,67 =
мұндағы Кт – 6 [4] қосымшаның 3-ші кестесінен диметрі
ЗПУ (ВС-100) қысым шығынын анықтаймыз:
мұндағы Е – қысым шығыны коэффициенті, 6 [4] қосымшаның
Құбыр жүйесіндегі (насостағы) қысым шығынын анықтаймыз:
Нвод -1,2*hтр+hк +Н1+z =1,2*26,363+8,28+0,38+9=49,29м
«Насостар» каталогтар жүйесінен (1 [5] қосымша) К-45/55 маркалы насосты
4.4 Торап сипаттамасы
Тораптағы су шығыны және нақты қысым мәнін анықтаймыз, оларды
Q-h жүйесінің сипаттамасы мына түрде құрылған:
Тораптың қысым шығынын анықтаймыз:
hсети=1,2*hтр+hк = 1,2*26,363+0,38=32,01м
Тораптың кедергісін анықтаймыз:
Sторап мәнін біле отырып және Qi шығынына әртүрлі
Біріктірілген графикті құрамыз (4.2 сурет). Бұл үшін ординат
Hr – 12м-ге теңестіріліп қабылданған тораптың кепеілдік қысымы
Н = 5+8,28 – 12 = 1,28 м
Алынғын Н мәнінен әрбір Qi.үшін hi мәнін қалдырамыз
4.2-сурет. Сумен өрт сөндіру қондырғысының құбыр жүйесі мен негізгі
Біріктірілген графиктен көретініміздей тораптың нақты шығын мәні Qф=13 л/с
4.5 Автоматикалық сумен қоректендіруді есептеу
(импульстік құрылым)
Компрессор туғызуға тиісті пневмокепектегі (импульстік құрылым) максимальді қысымды:
Нк=(Нвод+10/α) – 10=(49,29+10/0,75)-10=69,05 м
где α – кепектің сумен толтыру коэффициенті (α =0,5-0,75).
Осыған сәйкес, манометрдің жұмыс істеу қысымы мынаған тең:
Нм =69,05 – 10 =59,05 м.
4.6 Қызмет көрсететін және кезекші қызметшілердің инструкциясы
Қызмет көрсететін қызметшілердің инструкциясы ВНИИПО [5] Методикалық нұсқауы
Күн сайын қондырғының негізгі бөліктеріне (құбырлар, суландырғыш, кері клапандар,
Күн сайын қысымды, су деңгейін, ілмекті арматуралардың жұмыс жағдайын
Күн сайын негізгі және қосымша қоректендіру көздерін бақылау жасау
Ай сайын МӨБ қызметкерлерінің қатысуымен иавтоматтық режимде қондырғының жұмысқа
Жыл сайын қондырғыдағы және резервуардағы суды ауыстыру.
Жыл сайын ООТ-ке метерологиялық тексеріс жүргізу.
Үш жылда бір рет электр тізбегінің оқшаулау кедергісін өлшеу.
3,5 жылда бір рет құбырлардың герметикалығына және мықтылығына гидравликаық
Өрт сөндіру автоматты қондырғысын регламенттік жұмыс бойынша техникалық қамтамасыз
Қондырғының сөндірілуіне қатысты, ТҚЕ және жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде
6. Автоматты өрттен қорғаудың экономикалық тиімділігін бағалау
6.1 Автоматты қондырғымен өрт сөндіру вариантында негізгі экономикалық көрсеткіштерді
Өрт автоматикасы өрттен қорғаудың ең маңызды бағыты болып табылады
Игерілген автоматты өрттен қорғау қондырғысының экономикалық бағалануы негізгі және
Өрт автоматикасы қондырғысының экономикалық тиімді вариантын таңдауының негізгі көрсеткіштері
Қор салу К, автоматты өрт қорғаудың бар үлгілерін модернизациялауға
Өрт автоматикасын енгізуде базалық және енгізілетін қор салу құрайды:
К=КСС+КСУ+КПУ+ККНР+КПК+КОС
мұндағы КСС – сауда үйі ғимараты құрылысның сметалық бағасы,
КСУ - қондырғының және барлық құралдардың сметалық бағасы,
КПУ - өрт авторматикасын жобалауға кететін шығын;
ККНР – қондырғымен жұмыс істейтін мамандарды дайындауға жұмсалатын
КОС – өрт сөндіру қондырғысына керекті өрт сөндіру құралдарының
Өрт автоматикасы қондырғысын ауыстыратын қондырғымен ауыстыру немесе модернизациялау кезінде:
К=КСБ+КУБ+КУ+КОС
мұндағы КСБ – сауда үйі ғимаратында қондырғыларды орналастыру үшін
КУБ – қондырғының тепе-теңдік құны;
КУ – оның жеке қуыстары мен қондырғыға демонтаж жасау
Игерілетін қондырғы үшін
К=КРС+КСУ+КПУ+КПНР+КПК+КОС
мұндағы КРС - «Атриум» сауда үйін реконструкциялау құны,
6.2 Өрт автоматикасы қондырғысын қауіпсіз, сенімді және тиімді қамтамасыз
Зауыт өндірушілердің жаңа бұйым ретінде жинақтау өндірісіндегі кеткен шығынды
Өрт автоматика қондырғысының эксплуатациялық шығының мына формула бойынша анықтаймыз:
С=СМ +СЗП + Са +СЭ
мұндағы СМ - қалыпты эксплутация үшін қажетті материалдар,
СЗП – қызмет көрсететін қызметшілердің жалақысына кететін шығын:
мұндағы N – жеке қызмет тобының саны;
3 осн – негізі жалақы табысы;
3доп – негізгі жалақыға қосылатын қосымша жалақының пайызы;
Qсс – арнайы сақтандыруға аударылған, пайызбен көрсетіледі;
Са – амортизациялық аударым.
Өрттен келетін экономикалық зиян.
Келесі жағдайлар бойынша анықталған зиян:
а) егер де салыстыру базасы ретінде нысанның эксплутация жағдайы
б) енгізілетін нұсқа үшін өрттің еркін даму уақыты қондырғының
в) Егерде АӨҚ жоқ нысанда өрт сөндірудің автоматты қондырғысы
г) немесе өрт сөндіру қондырғысы бар нысанда төмен инерциялы
Тура шығын мынаған тең болатын уақыт аралығынан алынады
(у= (из - (ив + ((тз - (тв),
мұндағы (из , (тз - ауыстыратын қондырғының өр
(ив , (тв - қондырғымен сөндіретін уақыт есебі
Уақыт фактор Т – негізгі көрсеткіштер есебіндегі спецификалық. Ол
а) регионалдық және салалық масштабта өрт автоматты қондырғысын сатып
б) өрт автоматикасы бұйымдарының жаңа үлгілері өндірісіне және негізін
в) Өрт шығының анықтау қиын болғанда, ауыстырылатын және енгізілетін
г) салыстырылған қондырғылар нұсқаларының жұмыс істеу мерзімін бағалау.
Өрт автоматикасының экономикалық тиімділігін анықтау кезінде қосымша көрсеткіштер негізгі
Екі нұсқаны салыстыру кезінде өрт автоматикасын енгізудегі капитал салудың
мұндағы Е – капитал салудың салыстыру тиімділігінің коэффициенті, 1/жыл;
ЕН – капитал салудың экономикалық тиімділігінің нормативті коэффициенті, 0,15;
С1, С2 – салыстырылған нұсқалардағы тапсырыс берушінің эксплуатациялық шығыны;
У1, У2 – салыстырылған нұсқалар бойынша өрттен келетін зиян.
Егер де қондырғыны енгізу қосымша капитал салумен байланысты болса,
Мұндағы Т – бір жылдағы сатып алу мерзімі, ТН
Өрт автоматикасы қондырғысын енгізу кезіндегі екі нұсқаны салыстыру бойынша
мұндағы ЭГ – экономикалық эффект;
ВГ – нысанда немесе салада қондырғыны енгізудің жылдық көлемі,
6.3. Қозғалыс құралдарымен өрт сөндіру вариантында негізгі экономикалық көрсеткіштерді
Өртті қозғалатын күшпен, яғни өрт сөндіру бөлімшелерімен сөндіру кезінде,
Формулаға сәйкес минуттағы өрттің еркін даму уақытын анықтаймыз.
(с.г. = (обн + (сооб + (об.инф. + (сб.
5+2+0,5+0,75+2,25+3=13,5 мин
Есептеулерге сәйкес 3 минут өрттің еркін дамуынан кейін өрт
Өрттен түсетін шығынды анықтаймыз:
У1 = 1000 * 107,1 =107,1 мың тенге
6. 4 Варианттарды салыстыру және экономикалық
тиімділікті таңдау.
Негізгі көрсеткіштердің шамаларын анықтағаннан кейін нұсқалардың экономикалық тиімділігін таңдау
Нұсқаның экономикалық тиімділігін анықтау ЕН және ТН. нормативті мәндердің
Нұсқаның экономикалық негізділігі есебін анықтағаннан кейін, жылдық экономикалық эффектің
мұндағы С1 – алғашқы нұсқа кезіндегі инженерлік-техникалық есепті шығару
ЕН – қор салудың экономикалық тиімділігін салыстыру коэффициенті –
К1 – алғашқы вариант бойынша капиталдық шығын – 238
С2 – екінші нұсқа кезіндегі инженерлік-техникалық есепті
У1, У2 – өрттен түсетін материалдық шығын
У1 – 107100 тн.
У2 – 225900 тн.
К2 – екінші вариант бойынша капиталдық шығын –
ВГ – Практикаға жаңа инженерлік-техникалық шешімді енгізудегі жылдық көлем
Алынған көрсеткіш екінші аврианттың дұрыстығын, яғни өрт сөндірудің автоматты
7. Дипломдық жоба бойынша қысқаша қорытынды.
Бұл дипломдық жобада мен «Атриум» СҮ-нің сауда залдарын мүмкін
Бөлменің микроклиматтық және өрт қаупі жағдайын және өрт сөндіру
Дипломдық жобаны жасау барысында мен Ақмола облысын 2007-2008 жылдар
Бесінші бөлімде сауда залында мүмкін болатын өрт кезіне
Дипломдық жобаның соңғы бөлімінде сумен өрт сөндіру автоматты қондырғысын
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Пожарная тактика. Я.С. Повзик. Москва: ЗАО «Спецтехника» 2001 г.
УПТ справочник. Я.С. Повзик. Москва: ЗАО «Спецтехника» 2001
Өрт күзеті қызметінің газ-түтіннен қорғау бойынша нұсқамасы. Алматы ҚР
ҚР ҚНжЕ 2.02.-15-2003. Ғимараттар пен имараттың өрт автоматикасы.
Өрт күзетінің жауынгерлік жарғысы. Алматы ҚР ІІМ 1993 жыл.
ҚР ІІМ өрт күзетінің техника қауіпсіздік ережелері. Алматы ҚР
«Өрт тактикасы» курсы бойынша тыңдаушылардың курстық жұмысты орындауына арналған
ҚР ІІМ өрт күзетінің қызмет жарғысы. Алматы: ҚР ІІМ
Эксплуатация установки пожарной автоматики. Н. Ф. Бубырь, В. П.
Установки пожаротушения автоматические. Справочник С. В. Собурь Москва: ЗАО
Ройтман М. Я. Противопожарное нормирование в строительстве, М/С 1985
ҚР ҚН 2.02-11-2002 Ғимараттарды, бөлмелерді және имараттарды автоматты өрттік
«Пожарная автоматика» 2007, Журнал-каталог.
ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2002 Ғимараттар мен имараттардың өрт қауіпсіздігі. Астана,
INTERNET
31
VI
V
II
IV
III
I
Овн
5
4
3
2
1
Ообщ
6
5
4
3
2
1
0
hi,м
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
10