Кіріспе.....................................................................................................3
Өнеркәсіп төңкерісінің басталуы.
1.1. Өнеркәсіп төңкерісінің алғышарттары.................................................6
1.2. Өнеркәсіп төңкерісінің даму
Өнеркәсіп төңкерісінің елдердегі ерекшеліктері.
Франция еліндегі ерекшеліктер...........................................................17
Германия еліндегі ерекшеліктер..........................................................23
2.3. Ресей еліндегі
Қорытынды..........................................................................................29
Қосымша...............................................................................................30
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі....................................................32
Кіріспе
Өзектілігі. Машиналардың пайда болуы адам еңбегін жеңілдетіп, үй
Біз өнеркәсіп төңкерісінің жемісін көрудеміз. Ол халық өмірінде,
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Мен бұл жұмысымды жазу
Деректік негізі. И.В.Ленин «Развития капитализма в России»[13] еңбегінде
Хронологиялық шеңбері. Өнеркәсіп төңкерісі екі жарым ғасырды, яғни
Мақсаты мен міндеті. Бұл жұмыстағы мақсатым мына міндеттерге
Өнеркәсіп төңкерісінің басталуы, алғышарттары және даму барысын
Өнеркәсіп төңкерісінің Франция, Германия, Ресей елдеріндегі ерекшеліктерін
Жұмыс құрылымы. Менің бұл курстық жұмысым кіріспеден, екі
I тарау. Өнеркәсіп төңкерісінің басталуы.
1.1 Өнеркәсіп төңкерісінің алғышарттары
Өнеркәсіп төңкерісі бірқатар елдің дамуына мүмкіндік берген, адам
Әр елдегі өнеркәсіп төңкерісінің ерекшелігіне қарамастан, олардың белгілі
Өнеркәсіп төңкерісі 60 млн. европалықтарды оятты. Қалалар мен
Өнеркәсіп төңкерісі жолына басқа елдерден бұрын Ұлыбритания түсті.
Өнеркәсіп төңкерісінің маңызды алғышарттарының бірі Ағылшын буржуазиялық революциясы.
Англияны өнеркәсіптік революцияға ынталандырған бұл шетелдік конкуренция еді.
Капиталдың одан ары қорлануы өзінің тиімді қолдануымен бақыланып
Вест-Индия британ иеліктерінің ең қолайлысы еді. 1790 ж.
Техникалық жаңалықтар XVIII ғ. аяғында жасалынды. Өйткені сол
Сондай-ақ, сол кезде Англияда білім жүйесі мен мамандықтарды
ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру үшін қаржы-қаражат бөлінді;
әлемдегі қалыптасқан жаңа ғылымдарды тез қабылдайтын білімді қоғам
әлемдегі басқа мемлекеттердің жағынан болған бәсекелестік.
Индиядағы мақта саласын жою үшін Англиядағы бірінші өнімдер
Мануфактурадан ірі машиналы индустрияға көшу өндірістің техникалық базасына
1.2 Өнеркәсіп төңкерісінің даму барысы
Индия Англияның толық отарына айналғаннан кейін кәсіпкерлер мақтаның
17ғ-дың аяғы мен 18ғ-дың 1- жартысында мұнда мануфактуралық
1785 ж. Э. Картрайт механикалық тоқыма станогын ойлап
Техникалық прогрестің келесі маңызды бір қадамы бұл су
XVII ғ. мен XVIII ғ. 1-ші жартысында нәтижелі
Машиналардың кең өндірісі жұмысшылардың, техниктердің және ғалымдардың күштерін
Темірдің балқуы – ерте кездегі өндірістердің бір түрі
А. Дeрби ашуының маңызды нәтижесі, өнеркәсіптің шикізаты болып
Көмір өнеркәсібі қарқынды дамыды. Оңт. Уэльсте, Шотландияда, Ланкаширде
1700 ж. жылдың әр мезгіліне қажетті болатын ат-арба
Алайда бұл мәселені шешуге герцог А.Бриджуотер өз үлесін
4 жыл ішінде (1790-1794) парламентте каналдардың құрылысы жөнінде
Ішкі нарықтың дамуы мен белгілі бір ара қашықтықтағы
Транспорт пен байланыс жүйесінің дамуы мемлекеттің экономикасын одан
Д. Стефенсон бу машинасын жетілдірген өздігінен білім алған
Теміржол ғасыры өнеркәсіптің бүкіл саласының өсіп дамуына, британдық
Темір жолдар мен пароходтар бұрынғыға қарағанда эмиграцияны үлкен
XVIII ғ. 60 ж. - ХІХ ғ. 30
Өнеркәсіп төңкерісі барысындағы жерсіз қалған шаруалар, кедейленген қолөнершілер,
Жұмысшылар фабрикаларды талқандады. 1813 ж. үкімет машиналардың талқандалуы
Өнеркәсіп төңкерісінің аяқталу кезеңінде жұмысшылар саны 1851 ж.
Манчестер, Ливерпуль, Бирмингем, Лидс сияқты өнеркәсіптік орталықтары тез
Ұлыбритания басқа мемлекеттердің ішіндегі ең бірінші өнеркәсіптік төңкерісіті
ІІ тарау. Өнеркәсіп төңкерісінің елдердегі ерекшеліктері
2.1 Франция еліндегі ерекшеліктер.
XVIII ғ. ортасына дейін Франция Европадағы лидерлердің бірі
Алайда, XVIII ғ. екінші жартысынан бастап Франция артта
Сауданың дамуына ішкі кеден мен өлшемнің, таразының бірыңғай
Негізгі қарама-қайшылықтар аграрлық яғни, француз экономикасының ең басты
XVIII ғ. аяғында Франциядағы басталған өнеркәсіп төңкерісі Англияға
Францияның өнеркәсібін тоқтатып отырған бұл феодалдық-абсолюттік тәртіптер еді.
Өнеркәсіп кәсіпорындары мен сауданың еркінідігіне бағытталған революцияның экономикалық
Өкілдік пен империя кезеңінде (1799-1812) ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп
Тонау мен жаңа территорияларды басып алушылықпен құрметтеліп жүрген
1806 ж. 21 қарашада І Наполеонмен енгізілген континенталдық
Жалпы айтқанда, француз өнеркәсібі әрі қарай дами берді.
1803 ж. бастап тоқыма ісін механикаландыру басталды. Бұл
1815 ж. І Наполеонды толық құлатқаннан кейін
Ұсақ шаруашылықтың басымдылығы ірі өнеркәсіптің дамуына кедергісін тигізді.
1830-1847 жж. механикалық иіргіш машиналардың саны 4 есеге
Буржуазия мен помещиктер капиталы өнеркәсіптен қаржы-несие саласына, түрлі
XIX ғ. 50-60жж. Франция экономикалық дамуы жағынан үлкен
Францияда ұсақ және орта кәсіпорындар басым болды. 1866
1865 ж. «Лион несиесі» атты банк құрылады, яғни
Француз капиталистеріне үлкен пайданы Суэцк каналының құрылысына деген
Жүз жылдың ішінде (XVIII ғ. 70 ж. –
2.2 Германия еліндегі ерекшеліктер
XVIII ғасырдың 70 жылдарында Германия Европа елдерінің
Өнеркәсіп төңкерісінің алғышарты болып ауылдағы феодалдық
Кедендік кеңестің құрылуы да сол кемшіліктерді жоюға көмектесті.
Мануфактуралық өнеркәсіп, ауылдағы капитализмнің дамуы , кедендік
Жалпы Германиялық өнеркәсіп төңкерісі 3 этаптан өтті:
1782 жылы Саксонияда алғашқы рет механикалық
Ал ең ауқымды өнеркәсіп төңкерісі текстильдік, соның
Ауыр өнеркәсіпте барынша өзгерді. Отарбалардың пайда болуымен көмірдің
Өнеркәсіп төңкерісінің жеделдеуіне темір жолдардың да салынуы
50-60 жылдар өнеркәсіп төңкерісі қақынмен дами бастады. Темір
50 жылдар сонымен қатар банк орындарының дәуірі болды.Осы
1840-1860 жылдар жүк шикізатын импорттау 8,3 мыңнан 18,8
1870 жылдар темір жолдар 3 есе, отарбалар 8
Санамалай келе Германия ХIХ ғасыр аяғында Евроа елдерінің
2.3 Ресей еліндегі ерекшеліктер.
ХIХ ғасырдың 20-40 жылдары Ресейде өнеркәсіп төңкерісі өтті.
Өнеркәсіп төңкерісі 2 жақтың бірлігін қалайдыж техникалық, өндіріс
Мануфактурадан фабрикаға көшу ең алдымен мақта-мата өнеркәсібінде
Алғашқы бу машинасын И.И.Полдунов ойлап тапқан болатын. 1763
1767 жылы Ресейде тек 7 мақта-мата болса, 20
40 жылдардың екінші жартысынан бастап механикалық фабрикалар құрыла
И.В.Лениннің айтуы бойынша Ресейде металл өңдеу Европа елдері,
1817-1836 жылдар 274 верст, ал жылына 145
Алғашқы темір жол Черпанов басшылығымен Орал қаласында
Қорытынды
Өнеркәсіп төңкерісі бірқатар елдердің дамуына мүмкіндік берген адам
Алайда әрбір елдің өндірістердегі жетістіктері әр түрлі болды.
Қорытындылай келе өнеркәсіп төңкерісі капитализмге жол ашқан, ғылым
Қосымша
Мануфактуралық өндірістен фабрикалық-заводтық жүйеге өту
Қолмен жасалған, аспапты еңбек Қол еңбегімен жасалған, қарапайым
Машиналық еңбек Күрделі жұмысшы машиналардың жүйесі Сериялық
Өнеркәсіп төңкерісі
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Ф.Энгельс «Положение рабочего класса в Англии» т.2.
2. В.М.Лавровский «Промышленный переворот в Англии», М. 1925г.
3. П.Манту «Промышленная революция XVIII столетия в Англии
4. А.Тойнби «Промышленный переворот в Англии», М.
5. Ф.В.Потемкин «Промышленная революция во Франции» т.1-2, М.
6. Ю.Г.Трунский «Французская деревня в ХIХ-ХХ веках. Тенденции
7. И.В.Ленин «Развития капитализма в России», т.1-3
8.И.Д.Ковальченко «Завершение промышленного переворота. Формирование пролетариата и буржуазии.
9. С.Г.Струмилин «Крупная промышленность России в 1790-1860 г.г»,
10. М.З.Бор «История мировой экономики», М. 2 изд.
11. В.Е.Мотылев «Экономическая история зарубежных стран», М. 1931г
12. Ф.Я.Поменский «Экономка и история капиталистических стран», М.
13. И.В.Ленин жоғарыда көрсетілген әдебиет т.1 с.77
14. С.Г,Струмилин жоғарыда көрсетілген әдебиет с.98
15. Ю.Г.Трунскидің жоғарыда көрсетілген әдебиет с.52
16. Ashton T.S. “The industrial revolution”, London 19377
17. Ф.Энгельс «Положение рабочего класса в Англии», соч.,
18. М.В.Копотанов, С.И.Сметанин «История экономики», М., 1999г. 15с
19. А.Р.Чунтулова «Экономическая история капиталистических стран», П., 1986г.
20. . И.В.Ленин « К характеристике экономического романтизма.
21. А.Ерофеев «Промышленная революция в Англии», М.,
22. Р.М.Абрам «К вопросу об изучении истории индустриализации
23. Ashton T.S. “The industrial revolution” 27p.
24. Ashton T.S. жоғарыда көрсетілген әдебиет 42p.
25. А.Тойнби «Промышленный переворот в Англии», М.
26. . Ashton T.S. жоғарыда көрсетілген әдебиет 45б.
27. В.М.Лавровский жоғарыда көрсетілген әдебиет, с.110
28. В.М.Лавровский жоғарыда көрсетілген әдебиет, с.113
29. Ф.Я.Полянский « Эконоика и история капиталистических стран»,
30. «Творения рук человеческих. Естественная история машин», М.,
31. Ю.Г.Трунский жоғарыда көрсетілген әдебиет, с.115
32. Ф.Я.Поменский жоғарыда көрсетілген әдебиет, с.99
33. Ф.В.Потемкин «Промышленная революция во Франции» т.1 с.37-38
34. В.Е.Мотылев «Экономическая история зарубежных стран», М. 1931г.
35. Ф.Я.Поменский «Экономка и история капиталистических стран», М.
36. В.П.Смирнов «Франция в ХХ веке », М.,
37. М.З.Бор «История мировой экономики», М. 2 изд.
38. Ф.Я.Полянский жоғарыда көрсетілген әдебиет, с.129
39. М.В.Копотанов, С.И.Сметанин «История экономики», М., 1999г. с.46
40. А.Т.Рашин «Формирование рабочего класса в России», М.,
41. И.В.Ленин «Развития капитализма в России», 5 изд.т.
42. К.А.Пожитников «Вопросы истории» М., 1952г. с.5
43. С.Г.Струмилин «Крупная промышленность России в 1790-1860 г.г»,
3
Экономикалық психология саласындағы өзгерістер, кәсіпкерлік рухтың нығаюы
Еңбек бөлінуінің континенттік жүйесінің қалыптасуы
Алғашқы капиталдың қорлануының нәтижесінде инвестициялық қаржының пайда
Сауда капиталының, ақшаны жұмсаудағы және акционерлік капиталдың ерте
Отарлық жүйенің дамуы, отарлық экспансияның алғашқы қорлану
Орталықтанған мануфактураға өту, капиталистік кәсіпкерліктің тәжірибесінің жиналуы
Өнеркәсіп төңкерісі
Қол еңбегіне негізделген мануфактурадан ірі машиналы индустрияға өтуі,
Ғылыми ашулар мен ХVIII жүзжылдықтың техникалық өнертабыстары (Ползунов,
Үшінші сословиенің социалды-экономикалық дифференциациясы, буржуазия мен пролетариатқа дейінгі
Буржуазия мен пролетариаттың негізгі қоғамдық кластарға айналуы
Фабрика-заводтық машиналы индустрияның құрылуы
Аграрлық революцияның өндірістің дәстүрлі әдісінің интенсификациясымен аяқталуы
Коммуникация жүйесінің, транспорттық құралдың дамуы, тарифтік жүйенің
Кәсіпкерліктік қауіп-қатердің климаттық факторлардың ұдайы өндірісіне байланысты азаюы
Экономиканың сервисизациясы (қызмет ұсынысының өсуі)
Экономика құрылысының, секторлар арақатынасының өзгеруі
Ішкішаруашылық және халықаралық мамандық пен интеграцияның өсуі
Орталықтанған
Барлық операциялар капиталистік кәсіпорындарда жүзеге асырылады
Гетерогенді
Өнім өзіндік өндірілген компоненттердің қосылу жолымен пайда болады
Шашыранды
Операциялар үй шаруашылығындағы жалдамалы жұмысшылармен жүзеге асырылады
МАНУФАКТУРА
Органикалық
Өнім өндірілген операциялар қатарының нәтижесінде пайда болады
ФАБРИКА