Мазмұны
Кіріспе......................................................................................................................3
І бөлім Шығын тәсілдерін қолдану........................................................................7
ІІ бөлім Салыстыру тәсілдерін қолдану.................................................................17
ІІІ бөлім Кіріс тәсілдерін қолдану............................................................................19
ІV бөлім Есептеу бөлімі............................................................................................20
Қорытынды...............................................................................................................29
Қолданылған әдебиеттер тізімі..............................................................................30
КІРІСПЕ
Жалпы көліктер мен жабдықтарды бағалау қабылданған
Бағалаудың мақсаттарынан және себептеріне тәуелді бағалау
Көліктер мен жабдықтардың нарықтық құнын бағалау
КӨЛІКТЕР МЕН ЖАБДЫҚТАРДЫҢ НАРЫҚТЫҚ ҚҰНЫН БАҒАЛАУ
Көліктер мен жабдықтарды бағалау басқа мүліктер
Көліктер мен жабдықтар басқа автиктер түрлері
Негізгі қорлардың автикті бөлігі болып табылады;
Көліктер мен жабдықтар орын ауыстыру мүмкіндіктері
Көліктер мен жабдықтар өзіндік функционалды сияқты
Көліктер мен жабдықтардың жоғары констуктивті күрделілігі
Негізінен салыстырмалы және шығын әдістерімен бағаланады
Көліктер мен жабдықтарға бағалау кезінде салыстырмалы
Көліктер мен жабдықтарында бағалау құндарының спецификалық
Жалпы қабылдаған нормативті-ақпаратты базасы жоқ (көліктер
Жалпы жиналған тозумен оған кіретіндерді қиын
Жалпы өндіріс бизнесін бағалауымен тығыз байланысты;
Спецификалық баға құрылымы – көптеген өндіріс
Бағалаудың мақсаттарынан және себептеріне тәуелді бағалау
Бір көлік алынған көлік және бірлік
Көліктер мен жабдықтардың бірліктері бір-біріне тәуелділігі
өндіріс-технологиялық жүйелер: өндіріс-технологиялық байланысы бар есебінен
Бірінші жағдайда бағалау «бір-бірімен сабақтасып келеді,
Көліктер мен жабдықтарды бағалауда ең
1-сурет. Әр түрлі тәсілдермен құнды анықтау.
1. ШЫҒЫН ТӘСІЛІН ҚОЛДАНУ
Көліктер мен жабдықтардың құнын шығын әдісімен
Шығын тәсілі – жабдықтың ағымдағы құнын
Соб.т =ВС-0,
Мұндағы - Соб.т -жабдықтың
ВС-орынбасу құнында (Сз) немесе ұдайы өндіріс
О-құнсыздану есебінен жиналған тозу элементтердің табылғанынан
Қайта құру құны – жаңа бағаланатын
Ұдайы өндіріс құны - өндіріске кететін
Орынбасу құны – бұл нарықтағы тәріздес
Бірінші жағдайда сәйкес объектілер туралы, ал
Объектілердің тәрізділерге жатқызуын анықтау үшін көліктер
- Функционалдық көрсеткіштер (өнімділік немесе
- Пайдалылық көрсеткіштер (тоқтаусыз жұмыс істейтіндік,
Конструктивті көрсеткіштер (массасы, оөлшемі, негізгі конструктивті
Көліктердің пайдалану экономиясының көрсеткіштері көліктердің уақыт
Эстетикалық көрсеткіштер;
Эргономикалық көрсеткіштер, «адам-көлік» элементінің жүйесі сияқты
Көліктер мен жабдықтардың белгіленген ұқсастықтары арқылы
функционалдық ұқсастық (белгіленген қолдану ауданы бойынша);
конструктивтік ұқсастық (конструктивтік сызба бойынша, элементтердің
параметрлік ұқсастық (ең негізгі баға құру
Толық жетістік арқылы функционалдық конструктивтік және
Өндіріс немесе орынбасу құнының негізгі есептеу
Өзіндік құн - өндіріске және көлік-техникалық
Өзіндік құн қайта құру құнының категориясына
өндіріс ұйымының пайда нормасы;
сауданың үстеме бағасы;
пайдалану орнына жабдықтың жеткізуі бойынша транспортық
активтің пайдалануын бастау үшін қажетті іліспе
Содан кейін есептелген қайта құру құнынан
Қайта құру құнын есептеу болып өзіндік
Көліктер мен жабдықтардың бағалауының шығын тәсіл
Тура әдістерге жататындар:
тура калькуляция әдісі;
тренд әдісі;
біртекті объектінің бағасы бойынша есептеу әдісі;
компонеттік болу әдісі.
Тура калькуляция әдісі – жеткілікті күрделі
Тренд - әдісі – бағаланатын жабдықтың
Объектінің ағымдағы өзіндік құны
Сnm=Сn·І,
Мұндағы Сn-объектінің базалық өзіндік құны;
І-өзіндік құн индексі (тренд).
Бір текті объектінің бағасы бойынша есептеу
Бағаланатын объекті үшін бір текті объект
Бір текті объектінің өндірістегі толық өзіндікк
Сn.од=
Мұндағы Ндс-қосылған құнға салық мөлшерлемесі;
Нпр-түскен пайдаға салық мөлшерлемесі;
Кр-өнімінің инемділік көрсеткіші;
Цод-бір текті объетінің бағасы.
0,25-0,35 интервалындағы өнімнің жоғары сұранысының қолданылуы
3. Бағаланатын объектінің толық өзіндік құны
Сn= Сn·од
Мұндағы Сn – бағаланатын объектінің толық
-бағаланатын және бір текті объектілердің конструкциялық
4. Бағаланатын объектінің қайта
ВС=
Егер де көліктер мен жабдықтардың сұранысы
Компонеттік бөлу әдісі келесі тұрғыда іске
1. Бағалы ақпараты бар бағаланатын объектінің
2. Бағалау объектісінің толық өзіндік құны
Сn= ,
Мұндағы Цэл – агрегаттың немесе толық
СЗс-дайындаушының өзіндік шығындары (мысалы, жинау құны).
3. Бағаланатын объектіге қалпына келтіру құны
ВС=( )·Кn·Кт,
Мұндағы – Кn-пайда нормасы;
Кт-диллердің саудадағы ескеретін үстеме баға коэффициенті
Пайда нормасын қалпына келтіру құнындағы ереже
Жанама әдістерге қалпына келтіру құны немесе
Бүтін бағалау әдістері салыстыру және шығын
2-сурет. Бүтін бағалау әдістерінің құрылымы
Тоқтау сызықтық коэффициентін қолдануы мен экономикалық
Тәріздес – көліктер берілгендері бойынша тоқтау
Есептеме процедурасында үлес құнын қолдану өзделетін
Деңгейлі коэффициентті қолдануымен баға параметр әдісі
ВС0=(Р0/Ран)кс·Цан,
Мұндағы ВС0-бағаланатын көліктң келтіру құны;
(Р0/Ран)кс-тәріздес және бағалау объектінің ең басты
Р0,Ран – тәріздес және бағаланатын көліктің
Кс-деңгейлі коэффициент;
Цан-жаңа тәріздес жабдықтың белгілі бағасы.
Деңгейлі коэффициент құнының шамасы базалар туралы
Корреляциялық модельдеу әдістері таңдалыған тәріздес көліктердің
Корреляциялық модельдеу әдістері базадағы мәліметтердің толық
Бағаланатын көліктің қалпына келтіру құнын анықтағаннан
Тозу-бұл техникалық-экономикалық түсінік ары қарай пайдалалықты
Тозудың пайда болу себептеріне тәуелді алдында
Тозудың әртүрлілігі үшін тозудың шегерілетін және
Тозу шегерілуі дегеніміз – физикалық мүкін
Физикалық тозу - қоршаған ортаның
Физикалық тозу көліктер үшін және бөлек
Физикалық тозудың тура және жанаша әдістерінің
Физикалық тозудың тура әдісінің анықталауы (қадағалау
Физикалық тозудың қалған әдістері жанаша әдістері
Техникалық жағдайдың удайы бағалануы. Бұл әдісті
өмір сүру мерзімі әдісі. Бұл әдіс
Физикалық тозудың есептемесі үшін базалық формула
ақшалай өлшемінің тура әдісі. Бұл әдіс
Пайыздық түрде физикалық тозу келесідегідей болады:
Физикалық тозу (%)= (жөндеу құны (жаңа
Функционалды тозу объект қасиеттерінің тұтынушылық тартымдылығының
Сыртқы (экономикалық) тозу – бұл тозу
Тозудың әрбір түрінің есептемесінен кейін жабдықтың
Ин=1-(1-Ифиз)·(1-Ифун)·(1-Иэк),
Мұндағы Ифиз, Ифун, Иэк-физикалық, функционалды және
2. САЛЫСТЫРУ ТӘСІЛІН ҚОЛДАНУ
Көліктер мен жабдықтар құнын бағалауындағы салыстыру
Жалпы жағдайда бағаланатын көліктің нарықтық құны.
РСо=Цан·Кдп·Кком· ·К1·К2·.... Кm·(1-Кион) Сggn
Мұндағы Цан-көлік тәріздінің оның сату күніне
Кдп –аналогтың сату бағасының көрсету коэфициенті
Кком-бағаланатын көліктің және аналогтың сатып алуының
Киан-аналогтың физикалық тозуының пайдалану мерзімі кезіндегі
К1, К2,.... Кm-бағаланатын объекті мен аналогтың
ВС0-бағаланатын объектінің қалпына келтіру тозуы;
Сgоn – бағаланатын көліктің және аналогтың
ΔСm3-бағаланатын көліктің және аналогтың тауыр белгілерінің
Параметрлік тозу түзету коэффициенттері келесі формулада
К1,2..., m=(Роі/Рані)Ксі
Мұндағы - Роі/Рані у бағаланатын объекті
Ксі-і-ші парамертрдің объект бағасына тәуелділігін сипаттайтын
Салыстыру тәсілі бағаланатын көліктің бір-үш аналогтары
3. КІРІС ТӘСІЛІН ҚОЛДАНУ
Көліктер мен жабдықтарды бағалаудағы кіріс тәсілі
ақша ағымдарының дисконттау әдісі (ААД);
кірістің тура капитализация әдісі (ТР).
Кіріс тәсілін қолдану үшін ААД немесе
ААД мен ТР әдістері мен өндіріс
Инвестициялық қалдық әдісімен таза кірістің бөлігі
Бөлу коэффициент көмегімен бағаланатын жабдықтың бірлік
Көліктер мен жабдықтар бағалауында кіріс
4. ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ
Тіркеу нөмірі В690ОRМ Маzda 626
анықтау
Бағаланылатын объекті тіркеу нөмірі— В690ОRМ, шығарылған
- бағалау объектісінің қызмет
- жүріп өткен жолы
КҚ-ның физикалық тозуы төмендегі формуламен анықталады:
Итр=(К1 Пф+К2 Дф)
мұндағы, КІ — КҚ -ның жүріп
Пф — КҚ-ын пайдаланудан бастап немесе
К2 —
Дф — КҚ-ын пайдаланудан бастап
Итр (0,28 • 153,844 +0,88 •
Шет елдік КҚ-ның қазіргі жылы шығарылмайды
Орташа нарықтық бағасын анықтау. Маzdа 626
Цр=1/
ЦІ=$3700; Ц2=3800$; Ц3=4400$; Ц4=4500$; Ц5=5000$; Ц6=5300$;
Цр = (3700+3800+4400+4500+5000+ 5300+5500+3900+4000+4200)/10 = 4430
Мұндағы таңдалып алынған аналогтар шығарылған жылы
Қорытынды
1. Маzdа 626 автокөлігінің
2. Маzdа 626 автокөлігіне
Орташа нарықтық бағасы—4430$, ал салыстырмалы нарықтық
Оптималды құнын анықтау үшін жоғарыда алынған
С = (4430 + 4413)/2 =
Сонымен, Маzda 626 автокөлігінің нарықтық бағасы
Қ.И.Сатпаев атындағы ҚазҰТУ
Бірлік көлік қүралы үшін тексеру актісі
Тексеру уақытысы 04.04.2005 ж; 11 сағ.00мин.
Тексеру орны
Кіммен тексерілді
Тексерілген КҚ-ы
Маркасы, үлгісі
Типі
Санаты (АВСВ, прицип)
Тіркеу белгісі
Сәйкестендірме нөмірі
Шығарылу жылы
Жүріп өткен жолы
Двигатель үлгісі
Двигатель №
Шасси (қаңқа) №
Шанақ №
Түсі
Көлік құралының паспорты ВЕ
Иесі
Иесінің мекен-жайы
Майская көшесі, 16-шы үй
Айырықша белгілері
260204V=1991
Тексеру кезінде
табылған жоқ
Эксперттің қорытындысы
Акт сыртқы тексеру бойынша жасалды. Тексеру
І. Көлік құралының иесі (сенімді тұлға)
2. Басқа да мүдделі тұлғалар
Сарапшы-бағалаушы (Досжанова А.А)
Иесі (сенімді тұлға) (Қабылбаева А.С.)
Басқа да мүдделі тұлғалар
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Қазақстан Республикасының бағалау қызметі
2. Андрианов Ю. "Оценка автотранспортных
3. Кузнецов О.Г., Танбаев Ж.Д.
4. Тоқсанбай С.Р. "Толық экономикалық
5. Колеса №12,24.03 -30.03.2005.
1(7) қосымша
Автокөлік құралының амортизациялық тозуын анықтау үшін
км жүріп өткен жолға тозу (КІ)
жолга (Пср) байланысты ескіру (К2) корсеткіштері
Категориясы /кластың типі
Үлгісі
КІ,
1000км
-ға% К2, 1 жылға
% ПСр,
мың км
Микро Ока, Дэу-Тико, КИА 0,58 1,18
Ерекше кіші Таврия, Фиат-
уно(Пунто) ,WV- Поло ,
Сузуки-Свифт т.с.с. 0,40 1,08 11
Кіші ВАЗы, Москвич, Вольво-440,
WV-Гольф, Форт-Эскорт,
Дэу-Нексия, т.с.с. 0,36 0,92 15
Орташа ГАЗ-31029, 3-ші сериялы
БМВ, Вольво-850, WV-
Пассат, Хонда-Аккорд,
Тойота-Карина, Форд-
Скорпио, т.с.с. 0,28 0,88 18
Үлкен 5-ші сериялы БМВ,
орташа Мерседес-Е, Вольво-960,
СААБ-9000, Хенде-Соната,
Опель-Омега, т.с.с. 0,19 0,85 20
Представител 7-ші сериялы БМВ,
ьский Мерседес-S 0,17 0,89 17
Вседорожник ВАЗ-2121, УАЗКИА-
Спортридж, Саньен-Муссо,
Мицубиси-Паджеро, Исузу-
Трупер, т.с.с. 0,30 0,96 14
2(6) қосымша
ТЕКСЕРУГЕ ҰСЫНЫЛҒАН КҚ-НЫҢ АНАЛОГЫН ТАҢДАУ
КҚ-ның аналогын тандау кезінде техникалық және
- тағайындалуы;
- шанақ типі;
- шығарылған жылы;
- дөңгелектік формуласы (ось
Ескерту! Аналог көрсеткіші бағаланып отырған КҚ-нан
Классификациялық көрсеткіштеріне төмендегілер жатады:
- рүқсат етілген көліктің
- габаритті өлшемдері (ұзындығы,
- двигатель қуаты;
Қосымша көрсеткіштеріне мыналар жатады:
- жүк кеңістігінің өлшемі
- КҚ-ның
- қосымша құралдармен және
3 қосымша
САЛЫСТЫРМАЛЫ САТУЛАР БОЙЫНША ОБЪЕКТІЛЕРДІҢ СИПАТТАМАЛАРЫ
Көрсеткіштер Бағаланған объект Аналог №1 Аналог
Шығарылған жылы 1992 1992 1992 1992
Түсі Ашық бежевый Красный Красный Себебристый
металик
Двигатель көлемі 2,0 2,0 2,0 2,0
кпп 5-ступ. мех Авт. 5-ступ. мех
Круиз котнр. Жоқ Жоқ Бар Жоқ
Кондиционер Жоқ Бар Бар Бар
Орталық замог Бар Бар Бар Жоқ
Сигнализ. Жоқ Жоқ бар бар
Титан диски Жоқ Жоқ бар бар
Подогрев зеркал Бар Жоқ Жоқ Бар
Люк Жоқ бар Жоқ бар
АВS бар бар бар бар
Подушка безоп. бар бар бар Жоқ
Бағасы
4500 5000 4400
4 қосымша
САТУЛАРДЫ САЛЫСТЫРУ БОЙЫНША MAZDA 626 АВТОКӨЛІГІНІҢ
Көрсеткіштер Бағаланған объект Аналог№1 Аналог №2
Бағасы
4500 5000 4400
КПП 5-ступ. мех Авт. 5-ступ. мех
Түзету сомасы
-50 — —
Түзелген баға
4450 5000 4400
Круиз котнр. Жоқ Жоқ Бар Жоқ
Түзету сомасы
0 -50 0
Түзетілген баға
4450 4950 4400
Кондиционер Жоқ Бар Бар Бар
Түзету сомасы
-150 -150 -150
Түзетілген баға
4300 4800 4250
Орталық замог Бар Бар Бар Жоқ
Түзету сомасы
0 0 80
Түзетілген баға
4300 4800 4330
Сигнализ. Жоқ Жоқ бар бар
Тузету сомасы
0 -50 -50
Түзелген баға
4300 4750 4280
Титан диски Жоқ Жоқ бар бар
Түзету сомасы
0 -50 -50
Түзелген баға
4300 4700 4230
Подогрев зеркал Бар Жоқ Жоқ Бар
Түзету сомасы
80 80 —
Түзетілген баға
4380 4780 4230
Люк Жоқ бар Жоқ бар
Түзету сомасы
-100 — -100
Түзетілген баға
4280 4780 4130
АВS бар бар бар бар
Түзету сомасы
0 0 0
Түзетілген баға
Подушка безоп. бар бар бар Жоқ
Түзету сомасы
0 0 50
Түзетілген баға
4280 4780 4180
Қорытынды баға 4413 4280 4780 4180
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі кезде бағалау қызметінің дамуының прогресі
Транспорттық көлік құралдарын бағалау қызметінің мамандырылған
Жалпы қорыта келе, көліктер мен жабдықтардың
Осы тәсілдер көліктер мен жабдықтарды бағалаудағы
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
А.Г.Грязнова, М.А. Федотова «Оценка бизнеса», Учебник,
Ю.В. Андрианов, «Оценка автотранспортных средств, издательство,
31
Бүтін бағалау әдістері
Жүп корреляция әдісі
Көпфакторлы талдау
Деңгейлі коэффициентті қолдануы мен баға-параметр әдісі
Корреляциялық модельдеу әдістері
Тоқтау сызықтың коэффициентін қолдауымен экономикалық
Көліктер мен жабдықтардың құнын бағалау тәсілдері
Шығын әдісі
Салыстыру әдісі
Кіріс әдісі
Өндіріс шығындары бойынша активтің тұрғызылатын құнның
Сәйкес тәрізділерді сату бойынша нарық ақпаратынан
Бағалау объектісін пайдалану мерзімінен әкелетін болжанатын