Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Маңғыстау облысы өндірістік кешені
2. Атырау облысы өндірістік кешені
3. Оңтүстік Батыс Қазақстан экономикалық ауданың дамыту шаралары
III) Қорытынды
IV) Пайдаланылған әдебиеттер.
КІРІСПЕ
Оңтүстік Батыс экономикалық ауданға Атырау және Маңғыстау облыстары кіреді.
Оңтүстік-Батыс өңірі өнеркәсіп салаларының ішінде мұнай, газ шығаратын және
Осы экономикалық ауданда Қазақстан халық шаруашылығының негізгі қорының 16%
Аудан республиканың өнеркәсіптік ауданына жатады. Өнеркәсіп және ауыл шаруашылық
Қазақстанның бұл бөлігінде жаңа мұнай және газ кен орындарын
Машина жасау саласы бұл ауданда мұнай-газ өнеркәсібіне қажет машина
Өңір экономикасында балық өнеркәсібі айтардлықтай орын алады. Балық аулау
Оңтүстік Батыс Қазақстан өңірінің, әсіресе Маңғыстау обылысы орналасқан Маңғыстау
ҚР Үкіметі осыдан бірнеше жыл бұрын «Қазақстан-Каспий-Шельф» (ҚКШ) мемлекеттік
Оңтүстік Батыс Қазақстан экономикалық ауданындағы ауыл шаруашылығының салалары мал
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Қазақстанның Оңтүстік Батыс экономикалық ауданы 2 обылыстан, яғни Атырау
Маңғыстау облысы өндірістік кешені
Маңғыстау аймағының орталығы - Ақтау қаласы. Қазақстанның теңізбен
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан бері алғашқы құрылған аудан Маңғыстау облысында
Маңғыстау облысына кіретін аудандар:
№ Атауы Ортлығы
1. Ақтау Ақтау
2. Жаңаөзен Жаңаөзен
3. Бейнеу ауданы Бейнеу
4. Қарақия ауданы Құрық
5. Маңғыстау ауданы Шетпе
6. Мұнайлы ауданы Мұнайлы
7. Түпқараған ауданы Форт-Шевченко
Маңғыстау облысының соңғы он жылдағы демографиялық динамикасы:
Маңғыстау облысының орташа демографиялық көрсеткіштері 2009 2010 2011
Халық саны, мың адам 416,544 492,948 513,721 534,950
Жыл басына, мың адам 2009 2010 2011 2012
Маңғыстау облысы 407,4 425,7 446,2 524,2
Ақтау қаласы 149,4 154,5 158,5 177,7
Жаңаөзен қаласы 87,1 90,2 93,7 118,7
Бейнеу ауданы 42,7 45,1 47,7 51,7
Қарақия ауданы 28,2 28,8 29,6 30,8
Маңғыстау ауданы 29,0 30,3 30,6 32,0
Мұнайлы ауданы 53,4 59,6 68,3 91,8
Түпқараған ауданы 16,7 17,2 17,8 21,6
2012 жылдың басында облыста 524.2 мың адам тұрды, оның
Маңғыстау облысы Қазақстанның негізгі донор өңірі болып табылады. Облыстың
Маңғыстау облысы Каспий теңізінің бойында орналасқандықтан және басқа елдермен
Облыстың 2012 жыл қорытындысы бойынша экономикалқ даму көрсеткіштері:
Жалпы аймақтық өнім - 1 422,9 млрд теңге (5
Өндіріс өнімдерінің жалпы көлемі- 1647, 4 млрд теңге (2
Ауылшаруашылығының өнімі - 4.4 млрд теңге (14 орын)
Негізгі капиталға жасалған инвестиция - 372 млрд теңге (3
Бөлшекті сауда көлемі - 78 млрд теңге (14 орын)
Облыстың әлеуметтік экономикалық көрсеткіштерінің динамикасы
20 10 2011 2012
Жалпы аймақтық өнім , (млн. теңге) 1 095 816,2
Жан басына шаққандағы жалпы өңірлік өнім, (мың теңге) 2
Жалпы өңірлік өнімдегі аймақтардың үлесі, (%) 6,8 6,5 6,8
Жер қойнауы мұнай, газ, фосфорит, көмір, марганец, әр түрлі
Маңғыстау өнеркәсіптік ауданыңда жұмыс жасайтын негізгі ірі компаниялар:
Каспий Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорация
Маңғыстаумұнайгаз
Өзенмұнайгаз
ПМК
Ақтау порты
Казмортрансфлот
Қаражанбасмұнайгаз
Қарақұдықмұнай
Бозачи
Каспий меруерті оперейтинг
Н оперейтинг
Құрманғазы Петролеум
Хазар
Ерсай
МАЭК
КазАзот
Keppel Kazakhstan
Теңіз сервис
Мұнай өндіру кен орындары:
№ Кен орынның атауы Операторы
1. Қаламқас Маңғыстаумұнайгаз
2. Жетібай Маңғыстаумұнайгаз
3. Өзен ҚазМұнайГаз Барлау және Өндіру
4. Қаражанбас Қаражанбасмұнай
5. Жемчужина Каспий меруерті оперейтинг компани
6. Қарақұдық Қарақұдықмұнай
7. Арман Арман
8. Блок Н Н Оперейтинг компани
9. Құрманғазы Құрманғазы Петролеум
10. Дунга Маерск
Өзенмұнайгаз – мұнай және газ өндіруші кәсіпорын. 1961 ж.
Облыстың ауыл шаруашылығы (850 ша-руа (фермер) қожалығы, ауылшаруашылық өндірісінің
Облыста 6,9 млн.гектар ауыл шаруашы-лығы пайдаланатын жер бар, оның
2012 жылдың соңына қарай ірі қара малдың саны -
2012 жылы 15,5 млн. тонна шикі мұнай, 2,8 млрд.
Атырау облысы өндірістік кешені
Атырау облысының орталығы - Атырау қаласы. Атырау облысы
Облыс қойнауы мұнай мен газға, калий мен натрий тұздарына,
Атырау облысы мұнай және газдың орасан ірі қорларына ие,
Облыста 2 қала, 7 аудан, 11 кент, 183 ауылдық
Атырау облысындағы аудандар
Аудандар Аумағы
(мың km²) Тұрғын жұрты
(мың адам) Орталығы
Жылыой 29,4 67,9 Құлсары
Индер 10,9 30,3 Индербор
Исатай 14,7 23,9 Аққыстау
Құрманғазы 20,9 58,5 Ганюшкин
Қызылқоға 24,9 32,2 Миялы
Мақат 4,9 27,2 Мақат
Махамбет 9,6 29,0 Махамбет
Облыс халқының саны 480,7 мың адам. Халықтың орташа орналасу
Жылы ой ауданына қысқаша тоқтала кетсек. Жылыой ауданы
2012 жылы өнеркәсiп өнiмiнің көлемi қолданыстағы бағамен 3 059,7
Өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлеміндегі үлес салмағы 90,9 % құрайтын
2012 жылдың ішінде облыс бойынша 30 млн. тонна мұнай
Доссор мұнай кені , Атырау облысының Мақат ауданында
Алтыкөл мұнай кені , Каспий маңы ойысының оңтүстік-шығыс ернеулік
Ақтөбе мұнай кені, Каспий ойпатының оңтүстік-шығыс бөлігінде.
Аққұдық мұнай кені, Каспий ойпатының оңтүстік-шығыс бөлігінде.
Өңдеу өнеркәсiбiнде өнеркәсiп өнiмiнiң көлемi 250,6 млрд. теңге сомасын
Жыл басынан бастап кезеңінде электр қуатын, газды және суды
2012 жылғы қала және аудандар бойынша өнеркәсіп өнімдері:
ЖАО Шығарылатын өнім көлемі, млн.теңге Нақты көлем индексі, %
Барлығы, облыс бойынша 3059729 113,8
Атырау қаласы 99924 204,6
Жылыой ауданы 2747393 115,3
Индер ауданы 1326 118,7
Исатай ауданы 94682 104,1
Құрманғазы ауданы 5792 113,3
Қызылқоға ауданы 53918 98,8
Мақат ауданы 52414 102,2
Махамбет ауданы 4280 112,9
Облыс аумағында:
өнеркәсіп саласында: «Ембімұнайгаз» ӨФ, «Облтрансгаз» КМК-ны, «Қазмұнайгаз», «Прикаспийбурнефть
құрылыс саласы бойынша: «Энка Иншаат Ве Санайи Аноним Ширкети»,
сауда саласында: «Идеал», «Атаба», «Атырау Виват», «Гелиос» ЖШС-нің АФ-ы,
байланыс саласында: «Қазтранском», «Қазтелеком», «Транстелеком», «Қазпошта», «Қазтелерадио» АҚ-ның АФ-ы;
транспорт саласы бойынша: «Авиакомпания ҚазЭйрУест», «Авиакомпания „Атырау Әуе Жолы“»
Түз өндіру саласы да жақсы дамыған. Келесідей тұз кенін
Ауыл шаруашылығының жалпы өнім көлемі - 19528,1 млн. теңгені,
Жайық - Каспий балық өнеркәсібі Қазақстан Республикасының ішкі су
2011 жылы көліктің барлық түрлері арқылы жүк тасымалдау көлемі
Жолдар және олардың ұзындығы: теміржол жолдары - 879 км,
Байланыс кәсіпорындары:
Облыстық телекоммуникация дирекциясы
Облыстық радиотеледидар арқылы тарату орталығы
"Қазпошта" АҚ Атырау филиалы
Altel ұялы телефон байланысы
Kcell ұялы телефон байланысы
Beeline ұялы телефон байланысы
Tele2 ұялы телефон байланысы
Dalacom ұялы телефон байланысы
Оңтүстік Батыс Қазақстан экономикалық ауданың дамыту шаралары
Атырау облысы өндірістік кешенін дамыту бағдарламасы.
Индустриалды-инновациялық даму
Өнеркәсіп
Атырау облысының экономикасы қалыптасқан жағдайларға байланысты анық шикізаттық бағытқа
Сонымен қатар, біріктірілген газ химиялық кешенді іске қосу, Атырау
Облыстың өнеркәсіптік саясатын 7 аудан және 2 қала (1
Республикалық тауарлық өндірісте облыстың меншікті салмағы
2009 жылы өнеркәсіп өнімінің көлемі қолданыстағы бағамен
Өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлеміндегі үлес салмағы 90,8% құрайтын тау-кен
Облыс бойынша 2011 жыл ішінде 26,5 млн. тонна мұнай,
Өңдеу өнеркәсібінде өнеркәсіп өнімінің көлемі 173,5 млрд. теңге сомасын
Индустриалдық – инновациялық даму бағдарламасының шеңберінде 2004-2007 жылдары сомасы
2010-2014 жылдарға арналған Үдемелі индустриялық-инновациялық даму мемлекеттік бағдарлама
Индустрияландыру картасы шеңберінде Атырау облысы әкімдігіне жалпы құны 35,5
2010 жылы іске қосылатын жобалар тізбесіне жалпы құны
Астананың Жаңа Университеті ашылу салтанаты және Елбасының қатысуымен индустриялық
2011 жылдың екінші жартыжылдығында үш жобаны іске қосу
Одан басқа, Атырау мұнай өңдеу зауытын жетілдіру және газ
Өңдеу өнеркәсібі
Азық-түлік өндірісі. 2011 жылы азық-түлік өндірісі сусындарды қосқанда 6
Облыстың ұн өнімдері, кондитерлік және шұжық өнімдері, өсімдік майы
Баспа ісі. Баспа ісінің көлемі бойынша 2011 жылы 411,6
Мұнай өнімдерінің өндірісі. 2011 жылы өндіріс көлемі 152,6 млрд.
Машина жасау. Облыс аумағында 4 машина жасау компаниясы
Машина жасау саласының дамуына бәсекеге қабілеттілігінің төмендігі, аясы тар
Құрылыс индустриясы және құрылыс материалдарын шығару. Құрылыс индустриясының жіктегішіне
Саланың дамуына кедергі келтіретін негізгі мәселелерінің ішінде аса маңыздылары
Құрылыс индустриясын және құрылыс материалдарының өндірісін дамыту жөніндегі салалық
Жеңіл өнеркәсіп. Қазіргі күні облыстың жеңіл өнеркәсібінде кәсіпорындардың 90
Сала дамуының беталысы жалпы облыстық өнеркәсіп көлеміндегі үлесінің төмендеуі,
Дайын металл бұйымдардың өндірісі. 2011 жылы 777,9 млрд. теңге
Фармацевтикалық өнеркәсіп. Фармацевтикалық өнеркәсіпте 14,9 млрд. теңге өнім өндірілді,
Саладағы бар проблемалар отандық өндірілген өнімнің түр-түрінің «тар» ассортиментімен,
Саланың дамуы үшін мемлекеттік қолдаудағы секторлық және жобалық шаралар
Ұлттық инновациялық жүйені дамыту.
Бүгінге Атырау облысының ғылыми әлеуеті 5 ғылыми-зерттеу институтымен және
Инвесторларды одан әрі іздеу үшін қаржыландыруды талап ететін
Атырау бизнес-инкубаторы құрылды және ойдағыдай жұмыс істеп тұр,
Қойылған мақсаттарға сәйкес 2010–2020 жылдарға арналған Қазақстанның индустриаландыру картасын
Жақын келешекте ғылым және инновацияны дамыту саласында өңірлік қолдаудың
- жоғары технологиялар өнімдерінің экспортына бағдарланған, ғылымды қажет ететін,
- ғылыми зерттеулерді қаржыландырудың тетіктерін жетілдіруге жәрдемдесу болып табылады.
Арнайы экономикалық және индустриалдық аймақтарды дамыту
2007 жылы Елбасының Жарлығымен Атырау облысының әртүрлі географиялық алаңдарында
2008 жылы 16 сәуірде ҚР ЭМРМ №116 бұйрығымен «Арнайы
Ұлттық технобақ жоғары қосылған құнмен инновациялық өнімдерді шығаруға бағдарланған
«Атырау облысы ұлттық индустриалдық мұнай химиялық технобағы» арнайы экономикалық
Қазақстандық үлесті дамыту
Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы 27 қаңтардағы
Жер қойнауын пайдаланушылардың, олармен жүргізілген мұнайлы операциялардың сатып алудағы
2011 жылдың ІІІ тоқсаны бойынша «Самұрық-Қазына ҰӘҚ» АҚ-ға кіретін
Қазақстандық үлес бойынша жұмыс тобы құрылған, қазақстандық үлестің ұлғайту
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 20 наурыздағы №366 «Тауарларды,
«Самұрық-Қазына» ҰЗҚ» АҚ Басқармасының 2009 жылғы 14 ақпандағы
Қазіргі уақытта көрсетілген тізілімге Атырау облысынан 29 отандық тауар
Отандық тауар өндірушілер тізіміне кірудің негізгі қажеттіліктерінің бірі Қазақстан
Облыстың мемлекеттік ұйымдар мен жүйе құрушы кәсіпорындарда қазақстандық үлесті
мемлекеттік ұйымдар мен жүйе құрушы кәсіпорындардың тауарлар мен қызметтердің
ірі жер қойнауын пайдаланушы компанияларда сұранысқа ие тауарлар мен
қазақстандық үлес бойынша ірі шетелдік компаниялармен өңірдегі сұранысқа ие
отандық инвесторлардың жеке инвестициялары есебінен және индустриаландыру картасы шеңберінде
инвестицияны тарту үшін кедендік одақтың әлемдік инвестициялық форумдарына қатысу.
Техникалық реттеу және метрология саласын дамыту
Кәсіпорындарға ИСО сериялы сапа менеджмент жүйесін енгізу мәселелерін түсіндіру
2012 жылдың 1 қаңтардағы жағдайы бойынша менеджмент жүйесін енгізген
Отандық өнім сапасын көтеру мәселелері бойынша жұмыс тобы құрылды,
Бизнес-жоспарларды, индустриаландыру картасының жобаларын әзірлегенде, қабылданатын техникалық регламенттер және
2011 жылдың 1 шілдедегі жағдайы бойынша «Атырау МӨЗ» ЖШС-і
Осы жобаларды іске қосу үшін стандарттау бойынша шамамен
«Брандо» ЖШС бойынша ИСО - 9001 стандарты талаптарына сәйкес
Маңғыстау облысы өндірістік кешенін дамыту бағдарламасы.
Маңғыстау облысын дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған бағдарламасы:
Тұтастай алғанда, қабылданған барлық шаралар экономиканы сапалық тұрғыдан өсіруді
1. Өнеркәсіп. Есепті кезеңде қолданыстағы бағада 1268,7 млрд. теңгенің
Облыстағы өнеркәсіптік өнімінің жалпы көлемінде үлесі 93,9% құрайтын тау-кен
2012 жылғы қаңтар-шілдесінде мұнай өндіру 2011 жылдың осындай кезеңімен
Өңдеу өнеркәсібіндегі өндіру көлемі 2011 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда
Өңіріміздегі негізгі машина жасау кәсіпорындары – «Каспий өңірлік машина
Қазіргі кезде өндірісті қайта құрудың және қайта жаңғыртудың 2-кезеңіне
Резеңке мен пластмассадан жасалған бұйымдар өндірісінде (1,8 есе), тері
Өңдеу өнеркәсібіндегі еңбек өнімділігі 2012 жылдың қаңтар-маусымында 17,2
Электрмен жабдықтау, газ, бу беру және ауа баптауда 27,2
«Сумен жабдықтау, канализациялық жүйе, қалдықтарды жинақтау және бөлуді бақылау»
Елдің Индустрияландыру картасына жалпы сметалық құны 625 млрд. теңге
Оның ішінде, өңірлік Индустрияландыру картасына жалпы сметалық құны 231,07
2010-2011 жылдары жалпы сметалық құны 120,5 млрд.теңге болатын 17
- жылына қуаттылығы 84 мың тонна бұрғылау ерітінділер өндірісі
- «Теңіз Сервис» ЖШС-нің металл конструкциялары зауытының өндірістік алаңы.
2011 жылдың 9 жобасының ішінен – «Қазақстан темір жолының»
2012 жылы жалпы сметалық құны 64,522 млн. теңге болатын
- «Ақтау пластикалық масса зауытында жол битумдарын өндіру» «Caspi
- «Сұйық дәрілік формалар мен медициналық мақсаттағы бұйымдар шығару
- «Мұнайдан тұратын қалдықтар мен мұнайды қайта өңдеу бойынша
- «Тауарлық-бекіре фермасының құрылысы» «Осетр-Аралды» САС;
- «Жел электр станциясының құрылысы» «DMK-Ko» ЖШС;
- «Бетоннан жасалатын бұйымдар өндірісі» «Рауан и Ко» ЖШС;
- «Резеңке ұнтағынан жабын өндірісін ұйымдастыру» «ИК-Дара» ЖШС;
- «Аммиак, азот қышқылы және аммиак селитра өндірісін тұрақтандыру
- «UHT өңделген сүт және балмұздақ өндірісі бойынша жаңа
- «Газ және суға арналған полиэтилен құбырларын өндіру бойынша
Облыстың бәсекеге қабілетті артықшылықтарын есепке ала отырып, облыс
Өнеркәсіп салаларындағы және облыстың жүйе құраушы кәсіпорындарындағы мынадай өсу
Тау-кен өндіру өндірісі. «Өзенмұнайгаз» ӨФ-да мұнайдың бастапқы қорының 70%-дан
Республикалық бюджет есебінен өңірдің минералды-шикізаттық кешенін іздестіру, барлау және
Өңдеу өнеркәсібі, металлургия өнеркәсібі. Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейін
Екі кәсіпорын да шикізат ретінде қара металл сынықтарын қолданады.
Қазақстанның металлургия өнеркәсіп кәсіпорындарын қара металлдардың сынықтарымен және қалдықтарымен
«Ақтау теңіз порты» АЭА аумағын жоғары технологиялық экспортқа бағдарланған
2011 жылы № 3 кіші аймақты жайластыру бойынша
Өңірдің экспорттық әлуетін және инвестициялық тартымдылығын дамыту мақсатында облыс
Көліктік инфрақұрылымды дамыту тұрғысында «Жезқазған – Бейнеу» темір жол
«Кендірлі» курортты демалыс аймағын дамыту жобасын іске асыру бойынша
ТЭН-ге сәйкес, сыртқы инфрақұрылымды салудың жалпы құны 9,3 млрд.
«Кендірлі» халықаралық курортын, оның ішінде әуежай салу жобасы
2. Өңірдің ауыл шаруашылығында ағымдағы жылдың қаңтар-шілдесінде 3826,5 млн.
Мал басының барлық түрінің, оның ішінде 2011 жылдың осындай
3. Шағын және орта кәсіпкерлік. Осы саладағы шаруашылық жүргізуші
Екінші деңгейдегі банктердің шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне берген
Барлық шағын несие ұйымдары жыл басынан бері 338,58 млн.
Қорытынды
Оңтүстік-Батыс Қазақстан екі ірі облыстардан құралған: Атырау және Маңғыстау
Бұл өңірдің күшті жақтары көп, оларды ары қарай дамыту
«Сұйық дәрілік формалар мен медициналық мақсаттағы бұйымдар шығару бойынша
Пайдаланылған әдібиеттер тізімі
Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы: Жалпы білім беретін мектептің
Дүниежүзіне жалпы шолу. ТМД елдері. Жалпы білім беретін мектептің
Байбатша Ә.Б.Жалпы геология (Жер динамикасы): Оқулық.Алматы: ҚазҰТУ. -364 б.
4. Мемлекет
5. М.Қожахмет. Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік
6. www.stat.kz/