КІРІСПЕ …………………………………………………………………………3
І ТАРАУ. ҚЫЛМЫСТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУ ЗАҢЫ, ІЗГІЛІК ЖӘНЕ
1.1.Сот этикасының ұғымы мен міндеттері.........................................................5
1.2. Қылмыстық сот өндірісіндегі құқықтық және
1.3.Тергеу этикасы және тергеу әрекеттерін
ІІ ТАРАУ. СУДЬЯЛАРДЫҢ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ЭТИКАЛЫҚ БАСТАУЛАР
2.1. Сот әдлдігінің ізгілік бастаулары..................................................................18
2. 2. Сот алқасының ішкі қарым-қатынастарының
2.3. Қылмыстық сот өндірісінің құқықтық мәдениеті.......................................23
ІІІ ТАРАУ. АДВОКАТ ЭТИКАСЫ СОТ ЭТИКАСЫНЫҢ ҚҰРАМДАС
3.1. Қорғаушы адвокат этикасының тәжірибелік маңызы................................28
3.2. Ізгілік критериі (белгісі) және адвокат -этикасының
жүйесі...............................................................................................................30
3.3. Кәсіптің беделі..........................................................................................32
ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................................................36
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...............................................38
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың өзектілігі: Жаңа адамды тәрбиелеу –
Біздің күнделікті өміріміздің бүкіл барысы – оның жылжымалылығы,
Жаңа адамдар тәрбиелеу, ізгілік қатынастарымызды жетілдіру міндеттерін –
Адамдардың жүріс-тұрысын реттеуде ізгіліктің, ізгілік
Қазіргі жағдайларда философиялық ғылым – этиканың, яғни ізгілік
Қылмыстық іс бойынша қылмыстық шешіміне адамның ары,
Сот этикасы ғылым ретінде, өзінің аздаған тарихына
Адал орындалатын кәсіби парыз – қызметке моральды
Парызды жүзеге асыру, ізгілік даулардың жалғасуымен байланысты
Шындық – дәлелдеудің жоғарғы ізгі мақсаты екені
Қандай да бір іс жүргізу жағдайын қарастыра
Сот этикасы іс жүргізу әрекеттерін бағалауға,
Осы тақырып дипломдық жұмыстың тақырыбы ретінде қазіргі
сот этикасының ұғымы мен міндеттері;
қылмыстық сот өндірісіндегі құқықтық және ізгілік
тергеу этикасы және тергеу әрекеттерін
тот әдлдігінің ізгілік бастаулары;
тот алқасының ішкі қарым-қатынастарының этикасы;
қылмыстық сот өндірісінің құқықтық мәдениеті;
қорғаушы адвокат этикасының тәжірибелік маңызы;
ізгілік критериі (белгісі) және адвокат -этикасының
жүйесі;
І ТАРАУ Қылмыстық іс жүргізу заңы,
Сот этикасының ұғымы мен міндеттері
Сот этикасы – бұл, судъялардың, прокурорлардың,
Сот этикасының пәні әрине, сот қызметінің
Сот этикасы судьялар, прокурорлар, тергеушілер,
Сот этикасы – бұл басқа түрлері бар (дәрігер
Кез келген аталмыш “кәсіби этикада” қоғам мүшелерінің барлығы
Сот және онымен байланысты қызметтердің ізгі бастаулары
Сонымен қатар, сот этикасының пәніне қлмыстың
Сот өндірісінің мәдениеті мәселелерін де сот этикасының
Сот этикасын, әрине, зергерлер үшін міндетті
Сот этикасын дамытуға А.Ф. Кони
Бұл жағдайларда, ең жетілген, ең әділ,
А.Ф.Конидің сот этикасын зерттеу, судьялар мен
Сот этикасының алдында тұрған міндеттерді сәтті шешу
Заң әдебиеттерінде сот этикасын түсіндрудің әртүрлі көзқарастары
Мынаған ұқсас пікір де айтылған: сот этикасын –
Бұл даудағы келіспеушіліктер, бір авторлардың кәсіби
Алайда, даудың мәні әрбір кәсіби моральдың өзінің
А.Д.Бойков кәсіби моральдың ерекшеліктерін қарастыра келіп: “…алайда,
Кез келген кәсіби моральда жалпы ізгілік қғидаларына
Сонымен қатар, А.Ф.Кони сот этикасын ізгілік туралы
Қылмыстық сот өндірісінде кез келген моральды норма, егер
Сот этикасының дамуы мораль қағидаларымен байланыспаған, тіпті
Сот этикасы – бұл дамушы ғылым және
А.Ратинов пен Ю.Зархин сот этикасының
Бұл дұрыс, өйткені нақты тұлғаның моральдық қағидаларды
Г.Ф.Горский, А.Кокарев, Л.Котов сот этикасын тек
Сот этикасы сот өндірісі, еңбкпен түзеу
Жоғарыда айтылғандардың негізінде сот этикасының
Алайда, сот этикасын заңгерлер үшін міндетті ізгілік өсиеттерінің
Сот этикасы терең ғылым, өйткені оның теориялық
Сот этикасы заң пәндері: қылмыстық және азаматтық
Іс жүргізу қызметі мен іс жүргізу қатынастарының толық
Осыларды ескере отырып, сот этикасының қылмыстық
2. Қылмыстық іс жүргізу заңнамасының ізгілікті мәнін
3. Қылмыстық сот өндірісінде заңдылық қағидасын қамтамасыз
4. Қылмыстық сот өндірісі қатысушыларының ізгілік
5. Тергеушінің, судьяның, прокурордың, адвокаттың, сарапшының
6. Ізглікті тәрбиелеудің әсерлілігін, қылмыстық сот өндірісіндегі
Қылмыстық сот өндірісі қатысушыларының
Сот этикасының алдында тұрған тағы бір жауапты міндет:
Г.Горский, Л.Кокарев, Д.Котовтардың есептеулерінше бұған сот этикасын
А.Ф.Конидің өзі, осыдан көптеген жылдар
1.2. Қылмыстық сот өндірісндегі құқық
Этика қылмыстылықпен күресті жүзеге асыратын органдар үшін
Құқытық жазбалардың ізгілік талаптарына сәйкес келуі
Моральды фактордың әрекет етуінің
Сондай-ақ, адамдардың ізгілік және құқытық санасының
Қоғам өмірінде болып жатқан өзгерістерге түрлі
Мәселен, қоғамның өз мүшелеріне
Тұлға құқытарына кепілдіктердің дамуы
Қылмыстық іс жүргізу заңының әр нормасы
Құқық және мораль нормаларының байланысы әртүрлі болуы
Басқа жағдайларда құқытық нормалардың моральмен байланысы жанама
Қылмыстық іс жүргізу нормасында әдетте, моральдың
Қылмыстылықпен күрес, заң бұзушыларға мойынсынбау, қылмыспен
Өздерінің қызметтік парыздарын адалдықпен орындауға
Аталған қағидалар қылмыстық іс жүргізудің негізі
Осы шаралардың кез келгені азаматтардың құқытары
“Бұлтартпау шараларын, мәжбүрлеп келтіру және басқа да
Заңда көзделген жағдайларда мәжбүрлеу шараларын
Тергеу және сот органдарының қызметін қылмыстық
Осыған орай, дәлелдеме ретінде қазіргі заманғы түріндегі
Бұл әдістің әлі толық жетілмегенін мойындау қажет,
Мұндай жағдайларда одорологиялық әдіс
Құқық нормаларын дұрыс қолдану көп жағдайларда
Бірқатар жағдайларда, сот өндірісін жүргізіп
1.3.Тергеу этикасы және тергеу әрекеттерін орындаудың тактикалық
Тергеу орындарының қылмыстарды ашу және тергеу
Өздерінің кәсіби міндеттерін орындаулары кезінде
Тергеу этикасы қылмыстық істерді тергеу
Тергеу тактикасы тактикалық амалдардың
Құқықтық талаптарға сәйкес келмейтін тактикалық ұсыныстар мораль
Тергеу әрекеттерінің құқытық реттелуі – тергеліп жатқан істің
Мораль нормалары құқық нормаларымен бірге,
Мораль нормаларының қылмыстық сот өндіріснде айқындалуының
Сот өндіріс кезінде тергеу әрекеттерінің қайсыбір тактикалық
Сот әділдігінің терең ізгі мақсаттарына кез келген
Бір кезде тергеу барысында жол берілмейтін
Қайсыбір тактикалық амалдардың қолданылуына жол берілетіндігін бағалау
Тактикалық амалдардың мақсаты тергеу әрекетін жүргізу
Тактикалық амалдарды қолдану, бірқатар жағдайларда, адамның
Қылмыстық іс жүргізудегі құқыққа сай психикалық ықпал
Сондықтан, тергеу тактикасында тұлғаға құқыққа
“Тергеу органдарының тәжірибеде істейтін қызметкерлерінің арасында,
Адамды жоғарғы құндылық деп жариялай отырып
ІІ ТАРАУ Судьялардың қызметіндегі этикалық бастаулар
2.1. Сот әділдігінің ізгілік бастаулары
Сот өндірісінің барлық сатылары мен оның барлық
Ежелгі мифология (аңыз ілімі) сот әділдігін – Фемида
Ұғымның өзі белгілі бір ізгі мазмұнды,
Сот біздің мемлекетіміздің жүйесінде маңызды орынды алады.
Сот өзінің бүкіл қызметімен азаматтарды өз Отанына
Біздің түсінігімізше басқару мәдениеті азаматтардың мұқтаждары мен қажеттіліктеріне
Сот қызметінің мәдениеті ең алдымен, заңдылық пен
Жоғарғы ұйымдық және мәдени деңгейде өткен
Сот талқылауы процесінде этикалық бастаулар мейлінше
Сот талқылауының сатысы қылмыстық іс жүргізудің басты
Сот қылмыстық істі жүргізудің жариялылығы мен
Қылмыстық істерді талқылау барысында пайда болатын ізгілік
Сот талқылауы барысында бәсекелестік қағидасын қамтамасыз
Аталған міндет сонымен қатар, айыптаушы, қорғаушы,
Сондықтан, кейде кездесетін, бір жағынан
Соттарға қойылатын барлық ізгілік талаптары соттың қылмыстық
Судья болу – бұл үлкен және биік мәртебе,
2.2. Сот алқасының ішкі қарым-қатыстарының этикасы
Сот талқылауы барысында сотқа қатысушылар әділетті
Соттың алдында тұрған міндеттерді сәтті орындау оны тиісінше
Халықтың сотқа қол жетімділігі, оның құрылымының қарапайымдылығы
Заң, төрағалық етушінің істің мән-жайларын
Үкімді шығару кезіндегі сот мүшелерінің арасындағы қарым-қатынасты
Төрағалық етуші сот құрамының басқа мүшелерінің
Қазақстан Республикасы Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 373
“Қазақстан Республикасының атынан…”
Осы сөздерде қандай терең мағына жатыр. Иә,
Соттың рөлі, оның мемлекеттегі маңызы соттың
Сонымен, тек қана адамды қылмысты жасағаны үшін
Соттың құқығы … Бұдан үлкен құқық бар ма?
Әр жұмыс рухани және бұлшық еттік
Кімдікі дұрыс? Шындық қайда? Оны қалай табуға
Мүмкін мен асыра сілтеп те
Тағы бір ерекшелікті атап өткім келеді. Сот өзінің
Қайсы бір соттың жұмысын күші
Сот жүздеген, мыңдаған адамдардың көзінше жұмыс
Адамдарды соттау, олардың дауларында, шиеленістерінде
2.3. Қылмыстық сот өндірісінің құқықтық мәдениеті
Тарихи құбылыс және философиялық санат ретінде
“Мәдениет” терминімен адамның табиғатты, техниканы,
Қазіргі ғылыми әдебиетте мәдениетті мәдениеттілік
Қылмыстық сот өндірісінің мәдениеті – бұл,
Қылмыстық сот өндірісінің мәдениетін, іс бойынша
Алдын ала тергеу және сот
Қылмыстық сот өндірісінің мәдениеті – қылмыстық сот
Осылайша, Л.Д.Кокаревтің және Д.П.Котовтың
Осы тарауда тергеуші, судья, прокурор және адвокат жүріс-тұрыстарының
Тергеуші, Судья, прокурор, адвокат жүріс-тұрысының
Жүріс-тұрыс мәдениетінің қарапайым ережелерін
Қылмыстық сот өндірісінде болса, бұл
Жүріс-тұрыс мәдениетінің қарапайым ережесіндегі сыпайылық-айыпталушының,
Жүріс-тұрыс мәдениетіне өз және бөтен
Алдын ала тергеу кезінде тергеушіге немесе прокурорға
Жүріс-тұрыс мәдениетінде адамның сырт келбетіндегі,
Іс бойынша өндірісті жүзеге асырушы тұлғалардың сырт
Сот этикетін сырт мәдениеттің жалпымен танылған және
А.Д.Бойковтың айтуынша сот этикетімен көзделген
Сонымен бірге сот өндірісін, ең алдымен
Сот этикетін сақтау алдын ала
Сот этикетінің элементтері қылмыстық іс жүргізудің
Заңның кейбір нормаларында бекітілетін сот
Қылмыстық сот өндірісін жүзеге асырудың салтанаттылығы
Сот этикетіне де үлкен көңіл бөлінеді. Осыған орай
Жүріс-тұрыс мәдениетіне іс бойынша өндірісті жүзеге
Заң кейбір жағдайларда, іс бойынша өндірісті жүргізуші
Көптеген авторлар, оның ішінде Л.Д.Кокарев, Д.П.Котов,
Қылмыстық сот өндірісінің қатысушылары жұмыс істейтін
Қазіргі уақытта кейбір Соттар мен прокуратуралар,
Сот ғимараты, ондағы қалып қатаң, ресми,
Мұндай қатаңдыққа ондағы артық
Соттың жұмысы, оның жұмысшыларының жүріс-тұрысының
Қысқасын айтқанда, соттың бүкіл қызметі заңдылықты
ІІІ ТАРАУАдвокат этикасы – сот этикасының
3.1. Қорғаушы-адвокат этикасының тәжірибелік маңызы
Адвокат моральдық наразылық пен кіршіксіз
Адвокатураның ізгі бастауларын дамыту,
Кәсіби қорғаудың сапасы мен әсерлілігі оның
Адвокатура үшін кәсіби этика мәселелері көптеген
Адвокат сот өндірісінің тең құқылы қатысушысы
Қылмысты адам табиғатының кәдімгі құбылысы
Қылмыскерді көрінеу жоқтау, жалған дәлелдемелерді
Іс жүргізудің кез келген қатысушысы
Мұнымен қатар, адвокат кәсібінде кездесетін
Адвокат кәсібінің моральдық құндылықтары туралы ілімді
Кәсіби этиканың адвокат үшін өзектіліг –ол
Мақсатқа сәйкес келмейтін себебі – жүріс-тұрысты тәртіпке
Мүмкін емес болуы себебі – жүріс-тұрыс шектерін
Адвокаттың іс жүргізушілік мұндай жағдайлардың мүмкіндігін
Соттық қорғаумен байланысты қатынастардың айрықша
Адвокат үшін этика талаптары – бұл
3.2. Ізгілік критерлі және адвокат
Құқық нормалары сияқты мораль нормалары
Жүріс-тұрыс екендігін растайтын таңдау мүмкіндігінің
Г.Ф.Горский былай деп жазады: “Мұнда біз кез келген
Онымен қатар, мораль критерий сана саласында
Мораль нормалары дұрыс жүріс-тұрыстың
Бірақ, объективтілік пен шыншылдықтың ізгілікті
Адвокат бұл жағдайдан шығудың жолын, қорғаушыға
Жалпы этика нормаларының тұрғысынан
Сот әділдігі – бұл оған заңды және ізгілікті
Адвокаттық моральдің ұсынылып отырған критерий
Адвокаттық этиканың құрылымы Г.Ф.Горскийдің пікірінше
а) адвокаттық ұжымдардың, және жекелеген
ә) адвокаттық ұжымдар мен адвокаттардың
б) адвокаттық ұжымның ішіндегі қатынастар.
Қорғаушы-адвокат пен қорғаушының қатыстары осы
3.3. Кәсіптің беделі
Адвокаттың қызметі жария құқықтық сипатқа
Адвокаттық қызметтің ары мен ожданына
Сотты сөзсіз сыйлау, судьяларға сыпайы
Бұл ережелер адвокат жүріс-тұрысының сыртқы белгілерінде: сотқа жүгінгендегі
Мұндай бұзушылықтарға мысалы, адвокаттық сот
Егер адвокат өз-өзін ұстай алмаса және
Адвокаттың сотқа деген сыпайы көзқарасы,
Егер адвокат істі қарауға қатыспаса
Егер адвокаттар сотқа қажетті сыпайылық , әдептілік
Адвокаттың заңға негізделген және оның іс
Өзінің, іс жүргізудің қатысушылары – прокурор,
Сонымен, сот өндірісіне қатысушы тұлғалардың
Адвокаттық этиканың нормаларын мұндай
Адвокатураның беделі мен абыройын
Кәсіп бойынша әріптестерге деген сыйластық
Тек сот талқылауы барысында ғана емес,
Адвокаттарды ауыстыруға – стажерлар, сонымен қатар,
Егер тәжірибелі адвокат, оның жас әріптесі
Бірақ бұл көмекті асқан сақтықпен, кеңес
Әріптеске, әсіресе жас әріптеске көңіл бөліп,
ҚОРЫТЫНДЫ
Қоғамдық және жеке өмірдегі
Іс бойынша өндірісті жүзеге асрыушы тұлғалар
Сот өндірісін жүзеге асырушы тұлғалардың
Сот өндірісін жүзеге асыру – шығармашылық процесс.
Әңгіме арқауы болған ізгілікті сапалар – тергеушілер,
Осы айтылғандарға сүйене отырып, мен:
Сот өндірісінің ізгілік бастауларын нығайту
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Қазақстан Республикасының Конституциясы 2006 жыл
“Сот жүйесі мен судьялардың мәртебесі туралы” заңы. 25
“Судья этикасы жөніндегі комиссия туралы” Ереже 2008 ж.
“Судья этикасы” Кодекс. 1999 жылғы 19 желтоқсан. ҚР
Қазақстан Республикасының Президентінің 21.12.1995 ж. “Прокуратура туралы” Жарлығы.
Қазақстан Республикасы Қылмыстық істер жүргізу кодексі. 2003 ж,
Комментарий к уголовно-процессуальному Кодексу РК. А., 1995.
Ароцкер Л.Е. “Судебная этика” М., 1969 г.
Ароцкер Л.Е. “Тактика и этика судебного
Бойков А.Д. “Проблемы адвокатской этики” М., 1972.
Бойков А.Д. “О законности и культуре” М.,
Бойков Л.Д. “Этика профессиональной защиты по
Государственная программа о правовой реформе
Ватман Д.П. “Адвокатская этика” М., 1977.
Волкодаев А. “Правовая культура” М., 1977.
Горский Г.Ф., Кокарев Л.Д., Котов Д.П. “Судебная этика”,
Даль В. “Толковый словарь”,., Т.3. М., 1999.
18. Кони А.Ф. “Нравственные начала
20. Кисилев Я.С. “Этика адвоката” ЛГУ, 1996.
21. Ларин А.М. “Расследование по уголовному
Понтелеев И.Ф. “Некоторые вопросы психологии
Ратинов А., Зархин Ю. “Следственная этика”, М.,
Совицкий В.М. Полянский Н.Н. “Проблемый судебного права”,
Строгович М.С. “Проблемы судебной этики” М., 1989.
Феофанов Ю. “Догма права и догма совести”, //
Швейцер А. “Культура и этика”, М., 1980.
3