Мазмұны:
Кіріспе.............................. 5
1 бөлім Басқару еңбегін ұйымдастырудың теориялық
1.1 Кәсіпорындағы басқару еңбегінің мазмұны мен принциптері...............
7
1.2 Кәсіпорында басқару еңбегін бөлу және ұйымдастыру... 10
1.3 Басқарушылық позицияның басқару еңбегіне тигізетін кереғар қайшылықтары..............................
15
2 бөлім БҚО бойынша Салық Департаментіне жалпы сипаттама.............
2.1 БҚО бойынша Салық Департаментінің құрылуы, даму тарихы,
23
2.2 Заңды тұлғалар – салық төлеушілер мен жұмыс басқармасы
29
2.3 БҚО бойынша Салық Департаментінің арнаулы салық режимі
41
3 бөлім ҚР-ғы басқару еңбегін ұйымдастыруды жетілдіру.....................
3.1 БҚО бойынша Салық Департаментінің жұмысын жетілдіру
бағыттары..................
48
3.2 ҚР-ғы басқару еңбегін ұйымдастырудың механизмін жетілдіру жолдары.....................
49
Қорытынды...................... 61
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі......................... 63
Кіріспе
Қазақстан экономикасында соңғы жиырма жылда
Экономиканың өндірістік салалары халық шаруашылығының аса маңызды өнім өндіретін
Қазақстан Республикасы өзінің егемендігі мен тәуелсіздігін алғаннан кейінгі жүргізіліп
Осыны ескере отырып, Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев: «Жаңа 10 жылдық
Атап айтқанда, өндірістік шаруашылықтардың өнімін көбейту арқылы мемлекеттің қауіпсіздігін
Өндіріс шаруашылықтарында еңбек ресурстарын реттеуде тиімді заңнамалық жолмен ұйымдастыру
Бұның бәрі өндіріс үдерісін және
Дипломдық жұмыстың мақсаты «БҚО Салық басқармасының» басқару технологиясына
- ұйымды басқару туралы ғылыми әдебиетке шолу жасау;
- «БҚО Салық басқарамасының» экономкалық – шаруашылық жағдайына талдау
- «БҚО Салық басқармасының» басқару технологиясын зерттеу;
- «БҚО Салық басқарамасының» басқару технологиясын жетілдіру жолдарын
Дипломдық жұмыстың әдістемелік және теориялық негізі болып отандық
және шетелдік авторлардың зерттеліп отырылған мәселе, яғни ұйымды басқарудың
Дипломдық жұмыстың ақпарат негізі болып «БҚО Салық басқармасының»
Дипломдық жұмысты жазу барысында есептік конструкциялық, статистикалық, әлеуметтік
1 бөлім Басқару еңбегін ұйымдастырудың теориялық аспектілері
1.1 Кәсіпорындағы басқару еңбегінің мазмұны мен принциптері
Менеджмент басқарудың мақсатына адамдардың
Әртүрлі ғылымдар секілді менеджменттің де
Басқару адамдардың парасаттылық нысаналы іс-қызметінің
Менеджментті кәсіпкерлік іс-қызметтің түрі деп
Менеджмент іс-тәжірибенің негізінде қалыптасқан принциптер
Әр салада басқару іс-қызметтің
Менеджмент стратегиялық және тактикалық
Кәсіпорындағы басқаруды ұйымдастыру орындаушы және оперативті қызметті басты образды
Ресейдің оқымысты ғалымы Э.М. Коротковтың ойынша ұйым сызбалармен басқару
Оның негізінде істің жағдайын толық экономикалық талдау, ғылыми есептеу,
Шетелдік “Менеджмент негіздері” кітабында авторы Мэскон ұйымдастыру функциясы барлық
Фирмалардағы өндірістің дамуына басқару Бердалиевтің ойынша өндіріс процесіне оның
оларды табу ақпараттың жүйелерді құру жолы негізінде “жоғарыдан” басқару
Өндірісті басқаруға қойылатын негізгі талаптарға оның өндірістік-технологиялық циклдың жаңа
К.Г. Ахметов өзінің “Менеджмент негіздері” деген кітабында. Оның ойынша
Өндірісті басқару жаңа типтегі икемді және бейімделгіш шаруашылық кешендер
Басқару жүйесіне өндіріс процесінің өзі қамту өткізу жағдайы өндірісте
Өндіріс саласындағы басқарушылық қызметтің маңызды марапаттарының бірі болып өндірістің
Оның өзі автордың ойынша келесідей факторларға негізделуі керек екен:
- инвестиция рентабельділігінің өсуі;
- еңбек өнімділігінің өсуі;
- өнім сапасы мен бәсекелестік қабілеттілігін көтеру.
Көзделген мақсаттарға жету үшін техникалық, ұйымдық басқарушылық шаралары кешенін
Өнідірісті басқару спецификасы 80 жылдары келесідей факторлармен сипатталған нарықтың
- тауардың өмірлік циклін қысқарту;
- шығарылатын бұйымның көлемін азайту арқылы номенклатурасын кеңейту;
- жұмысшылар мен мамандарды дайындау деңгейі мен мамандалуына қойылатын
- қызмет көрсету сапасының деңгейі мен тапсырысты орындау мерзіміне
Бұл өз алдына шешім қабылдау механизміне дәстүрлі өндірістік жүйені
Нарықта қалыптасқан жаңа жағдайлар басқару жүйесінің жай және икемді
- басқарудың аз ғана болуы;
- мамандарға негзіделген ұйымдық құрылымның құрылуы мен;
- тұтынушылардың сұранымына бағытталған кестелер мен өндірістік бағдарламалардың құрылуымен;
- фирма қоймаларындағы қор көлемінің болуымен;
- ішкі және сыртқы ортадағы болып жатқан үздіксіз жоспарлармен;
- жоғары еңбек өнімділігі және төмен шығындармен;
- шығарылатын өнімнің жоғары сапасымен тұтынушылармен мықты байланысқа бағытталумен
Өндірісті басқарудың тиімді ұйымдық құрылымын құру принциптерін келесілерге жатқызуға
- құрылымдық бөлімшелерді функцияларды орындауға емес, керісінше тауарлармен нарық
- ұйымдық құрылымның негізін функциялар мен бөлімдер емес, керісінше
- басқарудың минималды саны деңгейіне және бақылаудың кең саласына
Фирманың даму тиімділігі біріншіден техникалық жаңашылдануы мен өнім сапасына,
Жаңа өнімдерді жасақтаудағы дәстүрлі тәсіл жасақтаудың барлық үдерісін бөлістіруді
Өндірісті басқаруды жетілдіру;
- ұзақ мерзімді перспективаға фирма қызметін бағыттау;
- фундаменталды зеттеулер жүргізу;
- өндірісті диверсификациялау;
- персоналдың шығармашылық белсенділігін максималды қолдану.
Кәсіпорында басқару еңбегін бөлу және ұйымдастыру
Басқару мен менеджментте бірдей категориялар
Менеджмент пен басқарудың негізгі категорияларын
Басқару объектісі - бұл басқарылатындардың барлығы,
Басқарудың объектісі мен субъектісінің арасында
Басқару жүйесінде басқару объектісін басқарылылатын
Қоршаған орта
Сызба 1 Басқарудың негізгі категорияларының
Басқару субъектісі объектіге берілген мақсатқа
Мақсатқа анық бет бұру үшін
Әрбір кәсіпорын қоршаған ортамен
Басқару еңбегі Ресейлік «Менеджмент негізі» кітабының авторы Кабушкиннің айтуы
Жергілікті оқымысты - экономист ғалымымыз Бердалиевтің ойынша басқару еңбегінің
өнім немесе қызмет өндіруге қажет басқа еңбекпен нәтижесі мен
аз ғана адамдарымен, бірақта жоғары мамандалған деңгейімен;
мамандар тобына негізделген ұйымдық құрылымның құрылуымен;
тұтынушылардың тапсырыстарына негізделген кестелер мен өндірістік бағдарламалардың құрылуымен;
фирма қоймаларында минималды қосалқы бөлшектер көлемінің болуымен;
ішкі және сыртқы ортадағы болып жатқандарға үздіксіз әсер етуімен;
жоғарғы еңбек өнімділігі мен төмен шығын;
шығарылатын өнімнің жоғарғы сапасымен тұтынушылармен мықты байланыста бағытталуымен [8].
Ғалым Герчикованың айтуымен ұйымды басқаруда маңызды позицияны менеджерлер иемденеді
- шешім қабылдауды жүзеге асырады;
- ішкі және сыртқы орта туралы ақпараттарды жинастырып, таратады
- ұйымның ішінде және одан тыс жерде қарым-қатынас
Жаңа замаңғы көзқарастар бойынша менеджер - бұл нарық жағдайында
Менеджерлермен қабылданатын шешімдер негізделген және басқарудың жаңа әдістерін қолдану
“Менеджер” термині кең таралған және келесілерде қолданылады:
- бөлек бөлім немесе мақсатты - бағдарламалық топ негізінде
- тұтас кәсіпорын немесе оның бөлімшелерінің басшысына;
- бағынушыға қатынасы бойынша басшыға;
- басқарудың әрбір деңгейіндегі әкімгерге, жаңа әдістермен сай жұмыстарды
Басқаратын және басқарарылатын жүйелердің басқарудың
Егер жалпы заңдылық басқаруға тұтас
Басқару функциялардың өзгеру заңдылығы
Басқару сатыларының санын оңтайлау заңдылығы
Басқару функцияларын шоғырландыру заңдылығы
Бақылаудың өрістелу заңдылығы бағынғандардың
Басқарудың жалпы және жеке заңдылықтары
Басқарудың принциптері - басқаруды ұйымдастыруға және
Басқарудың жалпы принциптері әмбебап сипатта
Басқарудың жалпы принциптеріне мақсаттылық, жоспарлылық,
Мақсаттылық принципі басқарудың бағдарламалы-мақсаттық мәнімен
Мақсаттылық принцип мақсаттарды қоюды ғана
Басқарудың жоспарлау принципі де бағдарламалы-мақсатты
Құзыреттілік принцип пен жердің басқару
Басқарудың ажырамайтын принципі тәртіптілік, бұл басқарудың
Ынталандыру принципі ең алдымен материалдық
Иерархия принципі басқару еңбектің тік
Басқарушылық еңбекті бөлістірудің басты мақсатына анықталған жұмыс, операция мен
Бердалиевтың ойынша еңбекті бөлудің көптеген түрі бар екен. Оларға
Еңбекті бөлу оның өзара байланысты еңбек үдерісіндегі бір немесе
Кооперация біріккен еңбек процесінде адамдардың материалды негізде бірігуін білдіретін
Басқарушылық позицияның басқару еңбегіне тигізетін кереғар қайшылықтары
Басқарушылық тәртібінің позициясының үйлестіру жүйесінің тиімді немесе тиімсіз болуы
Бұнда басқарушылық саны кәсіпорын қызметкерлерінің бағытын ұстау басымдылыққа болады.
Сурет 1 Басқарушылық сананың рөлді үлгісінің
өзгерісі
Меншік иесі көбінесе «маған осылай болғаны керек» деп тіресетіндіктен,
Бұл рөлден құтылудың жағдайын ойлағанмен, оған құтылудың мүмкіндігі жоқ.
Сурет 2 Кәсіпорын басшысының психологиялық жағынан күйреуі
Дәлірек айтқанда кәсіпорын басшысы өзін-өзі алдамайды. Бұл тоқырау кәсіпорын
Көпшілігіне фирма басшысының рөліне байланысты емес көбіне тәні екі
Мұндай жағдайда кадрлар жүйесінің қызметі тарқатылып, ал қалған топ-менеджерлер,
Бұдан бірнеше жыл бұрын жаңа техникалық бұйым жасап шығарудың
Кәсіпорынның өмір сүру тағдыры осы қайшылықтарды қатынастардың шешілуіне байланысты.
Басшының келіспейтін оппозиция тұрғысынан бағалауы бойынша істің түрлеріне қарағанда
- тек қана өзі білемдік (жалғыз мен ғана жұмыс
- барлығын өзі жасағысы келеді (мұрынын тықпайтын жері жоқ);
- өзінің пікірлестері жоқ(ондай команда құруға ниеті жоқ);
- барлық ақпаратты жасырын өзінде ұстайды, (өз шешімі туралы
- үнемі бөлімшелер басшыларымен есептейді, олардың қызметтік құқықтарын бұзып
- басқарулардың қызметіне ескертпестен орынсыз араласып, оларды ыңғайсыз жағдайда
- төменнен айтылған сын-ескертпелерді қабылдамайды, сын айтқандарды қудалайды;
- шешуші, білгір мамандардың пікірімен санаспайды;
- қызметтің мүддесінен гөрі өзінің жеке мүддесін жоғары қояды
Басшының төзімі оппозиция тұрғысынан берген бағасы істің тағдыры үшін
- бастапқыда батыл ұсыныстарды, кірпінің түгіндей көріп қарсы алады,
- жоғарғы жаққа істің жайын бірқалыпты деп, жалған көрсетеді;
- шын мәнінде бөлімнің мүддесін жоғары жаққа мәселе етіп
- жеке дара басқарады. Бөлімшелердің қызметтерін байланыстыратын диспетчерлік қызметті
- оның басқару стилінің тактикалық нұсқалары өте қарапайым, өйткені
- кеңінен ойлайтын, табанды, еңбекқор қызметкерлерді бағаламайды. (олар менің
- кек-сақтағыш, өшін қайтарудан тайынбайды, үн жарғысы төмен түскен,
- еркін ойлай, еркін жүрдім адамдардан зәресі қалмай қорқады;
- бөлімшелердің басшылары ауыстыру жоспарсыз, ойына мезгілде ауыстыра салады;
- ескіден қалыптасқаннан айырылмайды (жаңалықтан ештеңе жоқ);
- бәрінен бақылап үлгірмейді күйбеңмен жүргенде, болашақ жайында қалады;
- онда жалпы мақсат болмайды;
- бір-бірімен көлденеңнен байланыс жасамайды (қызметкерлермен адамдарды бір-біріне айдап
- адамдардың еңбегін пайдалануға әуестенеді. Адамды қуыршақ ретінде пайдаланғысы
- бөлімше басшының тәртібісіз және оны ескертпестен, лаборатория басшыларын
- өзінің көз қарасын қолдауға итермелейді;
- жұмысты үнемі бақылауда ұстауға қабілетсіз;
- авторитарлық стильді әдісі босаңдау либералды стильдермен алмасып жатады.
- бұндай қылықтарын түзетеді деп күтуге болмайды;
Әңгімелесу кезінде бөлімше апатты жағдайда уақыттан ұтылып, кейбір бөлімше
Әсіресе, лаборатория басшылары өздерінің де біртіндеп басқарудың қолайсыз әдістерін
Барлық алынған ақпараттарды талдай отырып, кеңесшілер бөлім басқарушысының басқару
Ықпал етуі
Жеке Жеке басының
басының жақындасуы
қашықтауы
Іскерлік Іскерлік
қашықтау жақындасу зонасы
зонасы
Сурет 3 Басшының басқарушылық позициясында қызметкерлермен байланысу шкаласы
Бөлімшелердің басшысы бөлім басқарушымен жекелей де, іскерлік қатынасқа
А.Н. Кабушкиннің айтуынша басшылық психологиясы мынаған байланысты:
- сөйлеу мәдениетіне, өз ойын сауатты, айқын жеткізе білуіне;
- еңбек мәдениетіне, жұмыс уақытын ұтымды ұйымдастыруына;
- мінез-құлық мәдениетіне: этика, эстетика;
- сезім мәдениетіне: эмоцияны, дауыс ырғағын, қол қимылын тежей
- сынау өнері, сынды дұрыс қабылдай білуі қажет;
- сын жалпылама болмай, нақтылы адамдарға арналуы тиіс;
- сынау мақсатын айқындай және сыналатын адам туралы мәлімет
- адамның дербес ерекшеліктерін ескере отырып сынау, алғашқы ескертуді
- сынай отырып, іскерлікпен жауап беруге жағдай жасау.
Жоспарлау - адам қызметінің ажырамас белгісі. Карл Маркс пен
Қоғамдық еңбекті дамытудың маңызды белгісі, оны бөлісу мен бірлесу.
Басқару еңбегі жалпы еңбек секілді әлеуметтік- экономикалық табиғғаты болады.
Басқару еңбегі өндірістік еңбек болып саналады. Мұның өзі өндірісті,
Профессор Ахметов К.Г. өндірістік және басқару еңбектерін салыстыруды мынадай
Еңбек заты дегеніміз адам еңбегіне арналғаны, адамның еңбекке күш
Басқару еңбегінің затына көбінесе мәліметтерді жатқызады. Өйткені, басшы қызметшілер
Еңбек заты - бұл іс-әрекетке бағытталған нәрсе. Басқару кезіндегі
Басқару - ең алдымен адамдармен жұмыс істеу. Тек мәліметтерді
Демек, басқару еңбегінің елеулі ерекшелігі, оның өндіріс еңбегінен өзгешелігі
Еңбектің маңызды сипаттамасының бірі, оның ақырғы және тікелей мақсатымен
Қоғмдық еңбекті бөлісу жүйесінде басқару және өндірістік еңбектің
Басқару еңбегі басқаша мақсатты көздейді, оның сипатымен мәніде өзгеше.
2 бөлім БҚО бойынша Салық Департаментіне жалпы сипаттама
2.1 БҚО бойынша Салық Департаментінің құрылуы, даму тарихы,
Салық комитеті 1917 жылдан Қырғыз-Қазынашылығымен бірлесе отырып банктің кассалық
Облыстық шаруашылық қызметшілерімен, қырғыз депутаттары Қырғыз аумағындағы Астархан маңында
1917 жылдың ақпан айының басында Орал қаласында Ревком функционалды
Атап айтар болсақ, жергілікті алғашқы қызметкерлері Уразова Мадина Уразовна,
1985 жылы қайта құру басталып, барлық қиыншылық қаржы қызметкерлеріне
1991 жылдың 9-шы шілдесінде Қазақстан Республикасы Советтер Одағының Үкімімен,Үкіметтік
- уақтылы салық түсімдерінің, төлемдердің бюджетке толық енуі;
- уақтылы салық төлемдерін төлемесе салық төлеушілерді қадағалап, заң
- салық төлеушілерге өз құқықтарымен міндеттерін және салық өзгерістерін
- жергілікті саладан салық түсімдерін төлемдерді өткізуді қадағалау;
- заң бұзушылықты қадағалау;
- салық төлеушілер арасында түсіндіру жұмыстарын өткізу;
- салық төлеушілердің шағын, ұсыныстарын қарап, нақты шешім қабылдау;
- салықты уақтылы түсуін қадағалап анализ жасап отыру;
- қарамағындағы төменгі салық саласының жұмысын қадағалап анализ салыстырма
Қазақстан Республикасы Президентінің Үкімімен 1996 жылдың 14-ші қырқүйегінде облыстардың
1919 жылдың ақпан айында алғашқы облыстық қаржы бөлімі қызмет
Сол қиын жылдарда қаржы жұмыстарының дамуына еңбек еткен жергілікті
БҚО бойынша Салық Департаменті ҚР-ның Қаржы Министірлігін Салық Департаментінің
Департамент мемлекеттік мекеме болып табылатын ұйымдастырушылық құқықтық формадағы заңды
Бекітілген тәртіпте қажетті жағдайда Департамент өкілдік құруға құқылы. Жұмысты
Сонымен қатар департамент өз атынан, департамент басшысының немесе оның
Департаменттің толық аты - мемлекеттік мекеме «Қазақстан Республикасының Қаржы
ҚР-ның Қаржы Министрлігі Салық Департаменті бекітілген заңға сәйкес,
●заңдылықтардың сақталуын, салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті
●зейнетақы салымдарын Жинақтаушы зейнетақы қорына және әлеуметтік
●салық төлеушіге бекітілген ережелерге сәйкес мемлекеттк қызметтер көрсету
●салық салумен байланысты салық салу объектісі бар салық төлеушілерді
●есептелген салық сомасын және басқа да міндетті төлемдерді
●бюджеттің кіріс бөлігін жоспарлауға қатысу;
●бюджетке төленетін міндетті төлемдерді есептеумен айналысатын басқа да
●салық салу облысында салықтық заңдылықты пайдалану тәжірбиесіне қосу
●бекітілген нормативтік құқықтық актілерге сәйкес, өзінң біліктілігі шегінде салықтық
●халықаралық келісім операцияларында трансферттік бағалы қағаздарды қолдану, тауар бағасының
●ҚР-ң заңдылығына сәйкес салықтық міндеттеменің орындалу мерзімін өзгерту сұрақтарын
●Салықтық заңдылықтың орындалуын бақылауға байланысты басқа да жергілікті
●Мұнай өнімдерінің арнайы түрлерінің айналымы, темекі өнімдерінің өндірісі,этил спирті
●Салық салу сұрақтары бойынша шетел органдарымен шешім жүргізіп, ақпарат
●Халықаралық келісім жасамаған ҚР-на резидент еместердің қызметін бақылау;
●Сыртқы экономикалық қызметпен айналысатын резиденттердің келісімдерінң мониторингін жүргізу;
●Салықтық бережақтарды мәжбүрлеп өндіріп алу жұмыстарын жүргізу;
●ҚР-ның заңдылығымен қарастырылған басқа да қызметтер;
Департаменттің оперативтік басқару құқында өзінң мүліктері болады. Ол мүлік
Департамент ҚР-ның Қаржы министрлігінң салық Департамнетіне тікелей бағынады және
Департамент басшысын ҚР-ның Қаржы Министрлігінің Салық Департаменті тағайындайды және
БҚО бойынша Салық Департаментінің
құрылымы
Ұйымдастырушылық
жұмыс басқармасы
Өндірістік емес
төлемдер басқармасы
Жанама салықтар басқармасы
мұнайгаз секторымен
жұмыс басқармасы
Салық әкімшіліктендіру
басқармасы
Сызба 1 Салық Департаментінің құрылымы
Департамент басшысының негізгі міндеттері болып мыналар табылады:
-өзінің орынбасарлары мен құрылымдық бөлімшелерінің өкілеттіліктерін анықтайды;
-аудандық, қалалық, облыстық салықтық басқармалардың басшыларын, орынбасарларын , қызметкерлерін
- заңға сәйкес жаза қолданады;
-бекітілген заңдық тәртіпте қызметкерлерге үстеме бөлу, сыйақы беру
1. Ұйымдастырушылық жұмыс басқармасы.Бұл басқармаға 4 бөлім кіреді:
- Ұйымдастырушылық,жалпы жұмыс және ішкі аудит бөлімі;
- Кадрлар және оқыту бөлімі;
- Қаржыландыру және бухгалтерлік есеп бөлімі;
- мемлекеттің тауарлармен қамтамасыз ету бөлімі.
2. Өндірістік емес төлемдер басқармасы. Бұл басқармаға 3 бөлім
- Өндірістік емес төлемдер аудиті бөлімі;
- Заңды тұлғалардың өндірістік емес төлемдерін әкімшіліктендіру және уәкілетті
- Жеке тұлғалардың өндірістік емес төлемдерін әкімшіліктендіру бөлімі.
3. Салық аудиті басқармасы. Бұл басқармаға 3 бөлім кіреді:
- Заңды тұлғалар аудиті;
- Жеке тұлғалар аудиті бөлімі;
- Жеке топтар, тіркелмеген салық төлеушілерді анықтау бөлімі.
4. Құқықтық қамтамасыз ету және өндіріп алу басқармасы. Бұл
- Дәрменсіз борышкерлермен жұмыс бөлімі;
- Мәжбүрлеп өндіріп алу бөлімі;
- Заң бөлімі.
5. Жанама салықтар басқармасы.Бұл басқармаға 3 бөлім кіреді:
- Акцизделетін өнімдерді өндіру және айналымын бақылау бөлімі;
- Акциздерді әкімшіліктендіру бөлімі;
- ҚҚС аудиті және әкімшіліктендіру бөлімі.
6. Ірі салық төлеушілермен және мұнайгаз секторымен жұмыс басқармасы.
- Ірі салық төлеушілер мониторингі,халықаралық салық салу және жер
- Ірі салық төлеушілер және мұнай-газ секторы аудиті бөлімі;
7. Салық әкімшіліктендіру басқармасы. Басқарма 3 бөлімнен тұрады:
- Шағын кәсіпкерлік субьектілері және арнаулы салық режимі бойынша
- Заңды тұлғалар-салық төлеушілермен жұмыс бөлімі;
- Салық заңнамаларын түсіндіру бөлімі.
8. Ақпараттарды қабылдау және өндеу орталығы-басқармасы. Басқарма құрамы 4
- Салық есептілігі нысандарының сапасын бақылау бөлімі.
- Салық есептілігін қабылдау, еңгізу және электрондық сканерлеу бөлімі.
БҚО бойынша Салық комитетіне келесі аудандық салық комитеттері кіреді:
Сурет 4 БҚО бойынша Салық комитетіне кіретін аудандық салық
Басқарма барлық аудандық салық комитеттерімен байланыста жұмыс жасайды, сонымен
-салық заңдары және конвенцияларды қолдану кезінде теріс түсінушіліктерді болдырмау
-аудандық салық комитеттеріне салық төлеушілердің мониторингісін ұйымдастыруда практикалық және
Аудандық салық комитеттері басқармаға:
-салық төлеушілер бойынша сараптама жұмыстарын қамтамасыз етуде;
-өздерінің функционалдық міндеттерін орыдау үшін уақтылы ақпарат беруде көмек
Басқарма қызметкерлеріне қызметтік міндеттерін орындау кезінде Қазақстан Республикасының заңдарына
-лауазымдық нұсқаулыққа және функционалдық міндеттеріне сәйкес белгіленген учаскелеріне;
-БҚО бойынша Салық комитетінің ішкі тәртібін сақтауға;
-мемлекеттік, қызметтік және коммерциялық құпия мәліметтерді жария етпеуге жауапты.
2.2 Заңды тұлғалар - салық төлеушілер мен жұмыс басқармасы
Заңды тұлғалар - салық төлеушілермен жұмыс басқармасы БҚО бойынша
Бөлімде бөлім бастығы басшылық етеді. Бөлім бастығы бөлімге жүктелген
Жалпы бөлім бастығы өз құзіреттілігіне қатысты міндеттерді, нұсқаларды бөлім
Заңды тұлғалар - салық төлеушілермен жұмыс басқармасынң негізгі
-қабылданған есептеулерді, декларацияларды, өтініштерді,хаттамаларды және басқа да экономикалық құжаттарды
-тексеру құжаттарын қабылдап оларды әрбір салық төлеушінің жеке құжаттарына
-қабылданған декларацияларға, сонымен қатар бюджетке түскен салықтық төлемдерге жалпы
-барлық салық түрлері бойынша жетіспеушіліктерді өтеу бойынша, және
-белгіленген уақытта салық төлеушінің салықтық міндеттемелерінң орындалмауына сәйкес, оларға
-салықтық заңнамаға сәйкес салық төлеуші салықтық міндеттеменің орындалмаған жағдайда
-салықтық міндеттеме бойынша түсініксіз мәліметтерге шешім табу үшін заңды
-салық төлеушінің салықтық міндеттемесінң уақытында орындалмауына байланысты қолданылатын шаралар
-ұзақ уақыт бойына қызмет етпейтін , есептілік және декларация
-салық заңдылығына сәйкес қызметсіз кәсіпорындарды салықтық тіркеуден түсіру;
-қаржылық шаруашылық қызметін жаңарту мәселелері бойынша қызметсіз кәсіпорындардың құжаттарын
-кәсіпорындарды жабу мәселелері бойынша керек уақытта Әділет басқармасына, адрестік
-шағын бизнес субъектілерімен жұмыс істеу;
-мәлімет түсіміне сәйкес ҚР-ң Қаржы министірлігіне және басқа да
-заңды тұлғалардың 2007-2008 жжаралығындағы экономикалық құжаттарын мұрағатқа тапсыру;
-есептелген салық бойынша тіркеу бөлімімен салық төлеушілердің актілеріне салыстыру
-заңды тұлғалардың орналасу орындарын растау бойынша оларға камералдық
-салық департамнетіндегі басқа да басқармалар яғни, заңды тұлғалар аудиті
Сонымен қатар заңды тұлғалар –салық төлеушілермен жұмыс басқарамасының негізгі
Қазақстан Республикасының салық кодексіне сәйкес, өзінің салықтық міндеттемесін уақытында
Мерзімінде орындалмаған салық міндеттемесінің орындалуын қамтамасыз ету тәсілдері:
Салық төлеушінің белгіленген мерзімде орындалмаған салық міндеттемесін орындау мынадай:
- төленбеген салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті
- салық төлеуші-заңды тұлғаның, ҚР-да тұрақты мекекме арқылы қызмет
- салық төлеушінің - заңды тұлғаның, ҚР-да қызметін тұрақты
Сонымен қатар заңды тұлғалар-салық төлеушілермен жұмыс басқармасының негізгі қызметтерінің
Камералдық бақылау дегеніміз - салық төлеуші табыс еткен салық
Камералдық бақылау қателерді басқару жүйесінің құрамдас бөлігі болып табылады.
Камералдық бақылаудың мақсаты - салық органдары камералдық бақылау нәтижелері
Камералдық бақылау нәтижелері:
Камералдық бақылау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған жағдайда, анықталған бұзушылықтардың
Бұл ретте осы қорытындыны жасау күні камералдық бақылау аяқталған
Заңды тұлғаның салық салу объектілері болып негізгі құрал жабдықтары
Заңды тұлғалар үшін мүлік ставкасы мыныдай:
1.Заңды тұлғалар мүлік салығын салық салу объектісінің орташа жылдық
2.Төменде аталған заңды тұлғалар мүлік салығын салық салу объектісінң
-әлеуметтік салад қызмет ететін заңды тұлғалар;
-ғылыми кадрларды мемлекеттік аттестациялаудан саласындағы функцияларды жүзеге асыратын мемлекеттік
-негізгі қызмет түрі кітапханалық қызмет көрсету саласындағы жұмыстарды орындау
-мемлекеттік меншіктегі және бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын су қоймаларының,
Заңды тұлғалардың мүлікке салықтың сомасын салық салу объектісіне салық
Заңды тұлғалар үшін мүлік салығының декларациясы (қосымша № 7,8,9
Заңды тұлғалармен жұмыс басқармасында барлық есептілік арнайы программа ИНИС
Алдыңғы уақыттағы орта мерзімдік кезеңдегі фискальдық саясат бір уақытта
Бірінші бағыт - экономиканы қолдау жөніндегі алғашқы шараларды өткізу,
Екінші бағыт - мемлекеттік қаржыны сауықтыру, нақты дәлденген мемлекеттік
Үшінші бағыт - дағдарыс кезінде экономика негізінің сапалы өсуін
Бюджеттік саясат жақсы тұрмыс деңгейінің қамтамасыз етуге және
Мемлекет басшысының 2008 жылы 6 ақпандағы жыл сайынғы жолдауындағы
Жаңа салықтық Кодекс қарастырады:
- нақты қимылды заңдар принципін жүзеге асыру;
- экономиканың шикізат секторына жалпы салмақты төмендету;
- экономиканы жетілдіру және саралауға жағдай жасау;
- салықтық процедураны оңайлату және әкімшілік салықты жетілдіру есебінен
Әлеуметтік салықты реформалау шеңберінде регресивтік салық шкаласын ауыстыру 13
Сонымен қатар салықтық кодекспен мүліктік салықты реформалау қарастырылады, мүлікке
Қазақстанның дамуының жаңа сатысына сәйкес салықтық әкімшілік жеткізілген. Салықтық
Шағын және орта кәсіпкерліктің, экономиканың шикізаттық секторын дамытудың маңызды
Бюджеттік саясат азаматтардың әл - ауқатын және әлеуметтік
Қаланы дамыту жетістіктеріне жету үшін келесі іс - шаралар
Салық кодексінің және басқа да нормативтік құқықтық актілердің қосымшасын
2011 жылдың 1 шілдесінен бастап мемлекеттік басқару
2008 - 2010 жылдарға арналған Батыс Қазақстан облысы бюджетінің
2008 жылдарға болжам 934 093 мың теңге соммасында, соның
- салықтық түсімдер – 900 855 мың теңге;
- салықтық емес түсімдер – 7 645 мың теңге;
- негізгі капиталды сатудан түскен түсім – 24 610
2009 жылдарға болжам 996 913 мың теңге соммасында, соның
- салықтық түсімдер – 961 805 мың теңге;
- салықтық емес түсімдер – 8 180 мың теңге;
- негізгі капиталды сатудан түскен түсім – 26 333
2010 жылдарға болжам 1 036 826
- салықтық түсімдер – 999 260 мың теңге;
- салықтық емес түсімдер – 8 753 мың теңге;
- негізгі капиталды сатудан түскен түсім – 28 176
Табысты болжау кезінде салықтың әр түріне жеке жақындау жолы
Диграмма 1 2008 – 2010 жылдарда бюджет табысының серпіні
Салық түсімдерін болжау динамикасы келесідей болып келеді: 2010 жылға
Сонғы жылдар ішінде қала экономикасы тұрақты өсімді көрсетті және
Алдыңғы уақыттағы орта мерзімдік кезеңдегі фискальдық саясат бір уақытта
2008-2010 жылдардағы облыстың фискалдық саясатының басты факторлары елімізде жүргізілетін
Кесте 1
Әлеуметтік-экономикалық дамуының 2008-2010 жылдарға арналған жұмыс көрсеткіші
Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2008 жыл 2009 жыл 2010 жыл
Өнеркәсіп өнімінің көлемі млн. теңге 266,4 579,5 809,2
соның ішінде:
тау-кен өндіру өнеркәсібі млн. теңге 0,726 213,4 393,8
өңдеу өнеркәсібі млн. теңге 93,5 155,7 183,4
электр энергиясын, газ бен суды өндіру және тарату
232,0
Ауыл шаруашылығының жалпы өнімі млн. теңге 123,6 95,0
97,1
соның ішінде:
өсімдік шаруашылығы өнімі млн. теңге 91,5 56,9 58,0
мал шаруашылығы өнімі млн. теңге 32,1 38,1 39,1
Шағын кәсіпкерлік
Тауарлар шығару, жұмыс қызмет көрсету млн. теңге 297,2 285,6
Негізгі капиталға инвестициялар млн. теңге 3198,4 3377,5 2024,5
Еңбекақы төлеу қоры млн. теңге 1829,2 2143,7 2503,2
Орташа айлық атаулы жалақы теңге 44495 49329 54789
Жалпы жұмыссыздық деңгейі % 5,4% 5,2% 4,8%
Кедейлік шегінен төмен тұратын адамдар саны мың адам 0,597
0,238
Кедейшілік шегі (орташа жылдық) теңге 3211 3728
4191
Орта мерзімді фискалдық саясаттың міндеттерін және оны іске асырудың
Қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуының басты мақсаты азаматтардың өмір сүру сапасын
Қаланың экономикасы соңғы жылдары қарқынды дамуда. Өнеркәсіпте, аграрлық секторда
Мемлекеттің басым міндеттерінің бірі кедейшілік деңгейін төмендету болып табылады,
Қазақстанның дамуының жаңа сатысына сәйкес салықтық әкімшілік жеткізілген. Салықтық
Фискалдық саясаттың орта мерзімді кезеңге арналған негізгі мақсаты қаржылық
Алға қойған мақсатқа қол жеткізу мынадай негізгі міндеттерді шешуге
-нәтижеге бағдарланған бюджеттеу әдісін енгізу, мемлекеттік шығындардың тиімділігін
-адами капиталдың, инфрақұрылымның, мемлекеттік басқарудың, инновациялардың барынша жоғары өсу
-нақты нәтижеге қол жеткізудегі жауапкершілікті күшейте отырып, мемлекеттік
-қадағаланбайтын экономиканың деңгейін оның барлық құрамдауыштары бойынша жасырын және
2008-2010 жылдары кірістер саясаты бәсекеге қабілеттігін арттыру мен экономикада
2008-2010 жылдарға арналған қала бюджетінің жобасы қолданыстағы Қазақстан Республикасының
2008-2010 жылдарға арналған қала бюджетінің кіріс бөлігін қалыптастыру нақты
2009 жылдан бастап бюджет саласы қызметкерлерінің еңбекақысы 25%-ға, 2010
2009 - 2011 жылдарға арналған кестеде келтірілген меншік кірістерінің
Кесте 2
2009-2011 жылдарға арналған жергілікті бюджеттің кірістері, млн. теңге
Атауы 2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл 2009/ 2008,
Өз кірістері, млн. теңге 432,0 499,6 580,2
Салықтық түсімдер, млн. теңге 426,5 496,1 577,1 104,5 116,3
Салықтық емес түсімдер, млн. теңге 1,8
1,8
2,0
44,0
100,0
111,1
Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер, млн. теңге 3,7
1,7
1,1
35,6
45,9
67,7
2009 жылы салықтық түсімдердің көлемі былтырғы жылмен салыстырғанда 2,2
Салықтық түсімдердің көлемінде мемлекеттік басқару және мемлекеттік мекемелер қызметкерлерінің
Салықтық түсімдерге «Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасы Заңына
Салықтық түсімдердің құрамында түсімдердің ең үлкен көлемі салық салу
Еңбекақы төлеу қорының көлемі облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуының 2009-2011 жылдарға
Капиталмен жасалатын операциялардан түсетін кірістер жер телімдерін сатудан түсетін
Диаграмма 2 Салықтық түсімдерінің құрылымы
2010 жылғы бюджетті нақтылау кезінде сәйкес шаралар қабылданған, бағыттар
Диаграмма 3 2007 – 2011 (млн. теңге) жылдарға бюджет
Бес жылғы кезеңге бюджет шығындарының динамикасын талдау, 2007 жылы
Диаграмма 4 2011 жылға арналған шығындар түрлері
2011 жылға шығын түрлері бойынша шығындар құрылымын талдай отырып
- еңбекақы, әлеуметтік төлемдер, коммунальдық төлемдер 60,1 % алады;
- жолдарды ұстауға және жөндеуге, абаттандыруға, қаланы жарықтандыруға 20,7
- ғимаратты жөндеу- 6,3 % құрайды,
- негізгі қаражатты алу – 3,3 % құрайды;
- алғашқы қажеттілігі бар тауарларды сатып алу- 3,3 %;
- тұрғын үйді қалпына келтіру- 1,8 %;
- жалпы міндетті оқу шығындары – 1,5 %,
- басқа да шығындар - 3 %.
Жоспарлы кезеңде бюджеттік саясатты жетілдіруге және мемлекеттің барлық алынған
Сонымен қатар, бюджеттің әлеуметтік бағыты әлеуметтік келешекте сақталады және
2.3 БҚО бойынша Салық Департаментінің арнаулы салық режимі
Сонымен қатар қаржылық келісім шарттар толтырған жағдайда, банкіден есеп
Кесте 3
Салық Департаментінің экономикалық жағдайына талдау
Көрсеткіштер 2008 жыл 2009 жыл 2010 жыл
Сомасы (мың тг) Құрылымы %
Сомасы
(мың тг) Құрылымы %
Сомасы
(мың тг) Құрылымы %
Негізгі құралдар 3646,2 45,4 3702,2 47,68 4748,2 40,6
Айналым құралдар 1859 23,1 1795 23,11 905 7,7
Еңбек ақы қоры 1712 21,3 1862 23,98 1041 8,9
Тартылған қаражат 810 10,9 405 5,2 5000 42,7
Барлығы 8027,2 100 7764,2 100 11694,2 100
Бұл кесте бойынша Салық Департаментінің жалпы қаржысының қозғаласын,
Кесте 4
Салық Департаментінің негізге құралдар құрамы мен құрылымы
Көрсеткіштер 2008 жыл 2009 жыл 2010 жыл
Сомасы (мың теңге) Құрылымы % Сомасы (мың теңге) Құрылымы
Ғимараттар 300 8,2 300 8,9 450 10,1
Машина және техникалар 2196,2 60,2 2352,2 63,5 3438,2 72,1
Басқалай негізгі құралдар 1150 31,5 1050 28,3 1160 24,4
Тозу сомасы 435,06 11,93 454 13,48 322 6,7
Негізгі құралдардың барлығы 3646,2 100 3702,2 100 4748,2 100
Негізгі құралдардың қалдық сомасы 2911,19
2612,19
4426,2
Кесте бойынша 2008 жылы тартылған қаражаттар көлемі 810 мың
Бұл кестеде мекеменің негізгі құралдарының жыл сайынғы өзгерісін көруге
Сонымен қатар 2010 жылдың алты айлық көрсеткіші бойынша айналым
Сонымен қатар бұл кестеде негізгі құралдардың тозу сомасы
Салық Департаментінің негізгі құралының тозу сомасы 2008 жылдың
Ал 2010 жылдың алты айлық көрсеткіші бойынша өткен жылдарға
Сонымен қатар мекеменің айналым құралдарының тозу
Егер мекеменің жыл сайынғы айналым құралдарының құрамы мен құрылымының
Кесте 5
Салық Департаментінің айналым құралдарының құрамы мен құрылымы
Көрсеткіштер 2008 жыл 2009 жыл 2010жыл
Сомасы (мың теңге) Құрылы
мы, % Сомасы (мың теңге) Құрылы
мы, % Сомасы (мың теңге) Құрылы
мы, %
Шикі заттар және материалдар 669,24 36 637,2 35,5 335
Жанар-жағар май 325,3 17,4 287,2 16 156 17,23
Электро-энергия 148,72 8 152,57 8,5 94,36 10,4
Дайны өнім 455,45 24,5 394,9 22 217,7 24,05
Басқалай айналым құралдар 448,01 24,1 323,1 18 101,94 11,26
Барлығы 1859 100 1795 100 905 100
Бұл кесте бойынша мекеменің жалпы айналым құралдарының барлығы 2008
Сонымен қатар 2010 жылдың алты айлық көрсеткіші бойынша
Сонымен қатар мекеменің жанар-жағар май бойынша шығындар сомасы 2008
Сонымен қатар мекеменің электро-энергия бойынша шығындар сомасы 2008 жылғы
Кесте 6
Салық Департаментінің еңбек ақы қорының құрамы мен құрылымы
№ Көрсеткіштер мың, теңге 2008 жыл 2009 жыл 2010жыл
1 Жалпы еңбек ақы қоры 37122 48602 65637
2 Негізгі еңбек ақының жалпы көлемі 1528,8 1677,6 1931,7
3 Қосымша және әлеуметтік көмек сомасының жалпы көлемі 183,18
4 Орташа жұмысшы күші саны 37 46 53
5 Бір жұмысшы күшіне келетін орташа еңбек ақы мөлшері
6-кесте бойынша мекеменің жалпы еңбек ақы қорының жыл сайынғы
Ал егер кесте бойынша мекемедегі еңбек ақы қоры
Сонымен қатар 2010 жылдың алты айлық көрсеткіші бойынша негізгі
Ал серіктестіктің жалпы жыл сайынғы түскен түсімдер және
7-кесте бойынша мекеменің 2007 жылғы көрсеткішіне қарай қаржылық
Кесте 7
Салық Департаментінің қаржылық нәтижесіне талдау, теңге
Көрсеткіштер 2007 жыл 2008 жыл 2009жыл 2010 жыл
Қосымша құнға салық сомасы 146000 156000 138600 66400
Жиынтық кіріс 1608000 2196389 1723374 1530837
Мерзім шығындары 731000 766380 67840 1258300
Негізгі іс әрекеттен алған кіріс 1608000 2196389 1723374 1530837
Негізгі емес іс әрекеттен алған кіріс 255000 288000 321000
Салық салынатын табыс сомасы 1863000 6580199 6038074 3744377
Табысқа салық сомасы 558009 345817,7 317252,12 157218,85
Меншікке салынатын салық сомасы 44005 43790,3 38395 42624,9
Салық салудан кейінгі таза табыс 1259005 1040401 1299886.9 72693.25
Ал қосымша әлеуметтік көмек ретінде берілетін сомасы 2008
Егер осы үш жылды салыстырсақ өткен екі жылға қарағанда
Ал жыл сайынғы таза табыс сомасы 2007 жылы 1040401
Ал 2008 жылдың алты ай мерзім ішіндегі таза табыс
3 бөлім ҚР-ғы басқару еңбегін ұйымдастыруды жетілдіру
3.1 БҚО бойынша Салық Департаментінің жұмысын жетілдіру бағыттары
Ірі салық төлеушілер мониторингі және халықаралық салық салу бөлімі
Басқарма өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, ҚР «Салық және
Басқарма бастығы басқармаға басшылық жасап, басқармаға жүктелген міндеттерді жүзеге
Басқарма бастығы:
-басқарма қызметкерлерінің лауазымдық міндеттерін анықтайды;
-басшылық тапсырмасын белгіленген мерзімге сапалы әрі шұғыл түрде
орындауды ұйымдастырады;
-фискальдық органдар жүйесін жетілдіру мәселесі бойынша салық департаменті басшылығына
Басқарма қызметкерлері өз жұмыстарын салық департаменті басығымен беткліген лауазымдық
Басқарманың негізгі міндеттері:
-ҚР ҚМ СК-не есептерді дайындау және тапсыру;
-Республикалық және аймақтық мониторингте тұрған кәсіпорындардың қызметін әкімшілендіру және
-ҚР-ның резидент емес тұлғаларының және жер қойнауын пайдаланушылардың жасалған
-Белгіленген бюджеттік код сыныптамалары бойынга толық түсімді қамтамасыз ету;
-Салық төлеушілерге түсіндіру жұмыстарын жүргізу;
-мониторинг бойынша есептіліктерді тапсыру мерзімін бұзған салық төлеушілердің әркетіне
-102.01 нысан бойынша өтініштерді қарау және олар бойынша шешім
-салықтар мен бюджеттен төленетін басқа да міндетті төлемдер бойынша
-уақытында салық міндеттемелері орындалған жағдайда, сот арқылы мәжбүрлеп өндіріп
-102.01нысан бойынша тақырыптық текесеру жүргізу;
Қазіргі таңда, бұрынғы кезге қарағанда елдің көп бөлігі жеке
3.2 ҚР-ғы басқару еңбегін ұйымдастырудың механизмін жетілдіру жолдары
Еліміздегі экономика дамуының қазіргі заманғы деңгейі барлық деңгейлерде басқарудың
Басқарудың экономикалық әдістері әкімшілік ықпал ету шараларынсыз, қандай-да бір
Кәсіпорындағы басқару еңбегін ұйымдастыру – бұл еңбекке қабілетті халықтың
Еңбек ресурстарын өңірде басқару
Халықтың ұдайы өсу процесін басқару
Еңбек ресурстарын құру
Еңбек ресурстарын дайындау
процесін басқару
Еңбек ресурстарын бөлу
процесін басқару
Еңбек ресурстарын
пайдалану процесін
басқару
Техникалық процесті басқару
Еңбек экономикасын басқару
Сызба 2 Еңбек ресурстарын басқару жүйесі
Еңбек әлеуеті деп адамның табиғи және жинақталған қасиеттерінің, мүмкіндіктерінің,
Қазіргі заманда «елдің еңбек ресурстары» ұғымына жаһандану процестері түбегейлі
Сонымен қатар, басқарудың ұйымдастырушылық әдістері басқару объектісі сияқты субъектісінің
Еңбек ресурстары өзінің жиынтығында абсолютті шаманы құрай отырып, қоғамның
Сызба 3 Қоғамның еңбек әлеуетінің санды және сапасын анықтайтын
Сапалы аспектілердің көзқарасынан қарағанда, еңбек әлеуеті ретінде адамның табиғи
Осылайша, еңбек нарығын реттеудің тиімді механизмін құру оның барлық
Еңбек ресурстарын басқарудың әкімшілік және экономикалық әдістерінің үйлесімділік негізі
Экономикада қамтылған, экономикалық белсенді халықтан басқа, елдің экономикасында қатысудың
Қазақстан Республикасы халқының еңбек ресурстары мен жұмыспен қамтылуын реттеу
жұмыспен қамтылу және оны жетілдіру саласында заңды-нормативті базаның құрылуы;
республика халқын жұмыспен қамтудың ұлттық саясатының басты басымдықтарын анықтау;
қазақстандық еңбек ресурстарының үлгісін таңдау;
еңбек ресурстарының ұзақ мерзімді және орташа мерзімді келешекке
елдің және де өңірдің масштабында халықтың өнімді жұмыспен қамтылуын
Жоғарыда аталғандарға байланысты, Батыс Европа, Америка Құрама Штаттары, Япония
Батыс Европаның кейбір мемлекеттерінде жалпы еңбек ресурстары мен жұмыспен
Жұмыспен қамту саясаты әлеуметтік-экономикалық саясаттың маңызды элементтері болып табылады
Жұмыс күшінің қоғамдық өндіріске қатысудың жоғары деңгейіне жету. Бұл
Толық жұмыспен қамтылу. Швецияда ол еңбек нарығы саясатының
Жоғары құзырлылық және жеке тұлғаның даму мүмкіндігі. Швецияда құзырет
Барлық өңірлерде маңызды және бәсекеге қабілетті жұмыс орындарын құру.
Германиядағы еңбек нарығын реттеу жүйесінің сараптамасы, біздің экономикамыздағы жағдайда
Жұмыссыздық деңгейі бойынша Европадағы алғашқы орындардың біруінде Франция алуда.
Франциядағы жұмыссыздық деңгейін төмендетудің ең маңызды бағыты еңбектің иілгіштігін
АҚШ-та жұмыс күшінің нарығын мемлекеттік реттеу, айтарлықтай әлеуметтік сілкіністермен
Көптеген он жылдықтардың ішінде еңбекті басқарудың Жапондық жүйесі ең
жұмыс күшіне деген сұраныстың кезеңдік ауытқу жағдайларында жұмыс орындарын
мемлекеттік жұмысшылардың оқуын ұйымдастыруға және орташа және кіші кәсіпорындардағы
жұмысқа орналастыру және жұмысшылардың бір кәсіпорыннан екіншісіне ауысқан кезде
жұмысқа орналастыру бойынша жеке агенттіктерінің жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету
оқу орындарының бітірушілерін жұмысқа орналастыруға көмек көрсету;
мүгедектердің жұмыспен қамтылу деңгейін қолдау және жоғарылату бойынша бағдарламаларды
Жапонияда жұмыспен қамту саласындағы заң актілерінің кешені тиімді қызмет
Еңбек нарғының Қытайлық моделі бүкіл экономикалық белсенді халықтың анағұрлым
Батыстың, АҚШ-тың, Жапонияның және Қытай елдерінің халықтың жұмыспен қамтылуын
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18-ші жұлдызының желтоқсанындағы «Қазақстан Республикасындағы
Нақты айтқанда, әлеуметтік серіктестік - бұл әлеуметтік және экономикалық
Қазақстан Республикасындағы еңбек қарым-қатынастары дамуының қазіргі деңгейінде, әлеуметтік серіктестік
Серіктестіктің әр бір келесі деңгейінде келісушілер одан жоғары деңгейде
Деңгей
Кәсіпорын
Өңірлік
Салалық
Бас келісім
Сызба 4 Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік серіктестік жүйесі
Қазіргі уақытта өңірлік экономиканың ұзақ мерзімді даму перспективасы жоқ,
еңбек нарқы туралы бастапқы ақпараттарды жинаудың социологиялық әдістері; өңірдегі
оқу мекемелерінің білім беру қызметтерін көрсету мүмкіндіктері туралы сараптамалық
еңбек нарқындағы маркетингтік зерттеулері.
Еңбек нарқын болжаудың құрылымы өзіне келесі істерді қамтиды:
- еңбек нарқына келетін азаматтардың (жұмыс күшін ұсыну), сонымен
- болжам жасалған мерзімнің ішінде енгізілуі күтіліп отырған қосымша
Болжау кезінде өңірлік әкімдіктер жұмыспен қамтуды үйлестіру департаментімен, басқа
Әлеуметтік-еңбек қарым-қатынастарын реттеу жөніндегі үш жақты комиссияның шешімін орындау
Облыстың аудандық әкімдіктерінің басшыларынан алынған мәліметтердің негізінде, 2010 жылға
Сараптама облыстың кадрларды дайындауға арналған перспективалы қажеттілігі орташа есеппен
Батыс Қазақстан облысында 2009 жылы «Жол картасы» шеңберінде инвестициялық
2005-2009 жылдары облыс өндірістің дамуына 130,0 млрд. теңгеге
2004-2009 жылдары кезеңінде шағын кәсіпкерлік жұмыспен айналысқандардың саны 1,7
Сурет 4 2006-2010 жж негізгі әлеуметтік экономикалық
Еңбек нарығында жеке дербес жұмыспен қамтылған халық санының қысқару
Жүргізілген зерттеулер экономиканың бюджеттік салаларындағы орташа жалақының көлемі, агроөндіріс
Бұл, біздің ойымызша, бір жағынан, республикадағы экономикалық жағдайдың біршама
Қорытынды
Экономикалық реформалардың жетістікпен жүргізілуі өңірдің кәсіпорындағы еңбек ресурстарының
Өкінішке орай, кәсіптік білім беру жүйесінің еңбек нарқымен тұрақты
Батыс Қазақстан облысының демографиялық жағдайы мен кәсіпорындағы еңбекті
1. Кәсіпорындағы басқару еңбегін ұйымдастыруда өзара байланысқан қосалқы жүйелер
2. Басқарудың әкімшілік және экономикалық әдістері айтарлықтай өзара тығыз
3. Еңбек әлеуеті деп адамдардың қажеттіліктерін қанағаттандыратын, өмірлік игіліктерді
4. Қазақстан Республикасының кәсіпорындарындағы еңбек нарығы үшін келесі ерекшеліктер
- экономикалық белсенді халық санының өсуі;
- жұмыспен қамтылған халықтың құрылымында мемлекеттік сектордағы халықтың жұмыспен
- ресми жұмыссыздық деңгейінің елеулі төмендеуі;
- жастар арасындағы жұмыссыздықтың жоғары деңгейі;
- жұмыссыздардың жалпы саны ішінде әйелдер мен жастардың үлесі
- білім деңгейі бойынша жұмыспен қамтылған халықтың құрылымында біліктілігі
Қорыта келе, біз ұсынып отырған өңірдегі кәсіпорындағы басқару еңбегін
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Ахметов К.Г. Менеджмент негіздері. Алматы, 1999 ж
Алесковская О.А., Мақала «Кадарларды іздеу мен таңдаудың
қағидалары», Қазақстандағы Мамандар анықтамалығы №3,2006.
Бабушкин Н.И. Основы менеджмента: Учеб.пособие. 7-е изд.,2001 стер-М.:Новое знание,
Базарбаева Б. Стимулирование труда персонала // Труд в Казахстане,
«Қ.Р Еңбек кодексі».Егеменді Қазақстан 22 мамыр, 2007.
Балашов Ю. Деятельность менеджеров в кадровой политике корпораций Труд
Ахметов К.Г. Өндірістік менеджмент. Орал, 2002 ж.
ҚР Азаматтық кодексі-Алматы баспасы, 2001 жыл, 368 бет.
Бершова Л.В., Мақала «Персоналдың жаңа жағдайларға бейімделуі: Персоналды басқару»,
Беляева Н. Мотивация персонала // Кадры, 2006 .-№2 с.14-18.
Ахметов К.Г. Основы менеджмента Уральск, 1992 г.
Бердалиев К.Б. и др. Основы менеджмента. – Алматы.:КазГау, 1995.
Герчикова И.Н. Менеджмент. – М.: Банки-Биржи, 2004.
Джумабаев С. Управление человеческими ресурсами: новая парадигма менеджмента и
ҚР «Жауапкершіліг шектеулі серіктестіктер туралы» Заңы-1999,
12-15 бет.
Дымшаков А. Экономическая прибыль и мотивация персонала Управление
Жайлыбай Н. Анализ – важнейшая часть построения эффективной системы
Жалило Б., Мақала «Персоналды іріктеу жүйесін қалай жасау керек»,Қазақстандағы
Ким Л.«Персоналды басқару тәжірибесіндегі қазіргі Қазақстандық менеджмент», Қазақстандағы
Ким Л.Л., Мақала «Кадрлық менеджменттегі мансап», Қазақстандағы Мамандар анықтамалығы
ҚР «Жеке кәсіпкерлік туралы» Заңы-2006, 7-ақпан
Конакбаева А.Г., Мақала «Основные принципы формирования человеческих ресурсов
Оразалин К.Ж «Компанияның стратегиялық бағдарламасы» Қазақстан жоғарғы мектебі
Ахметов К.Ғ,Сағындықов Е.Н,Байжомартов Ү.С,Жүнісов Б.А, Жұмаев Ж.Ж . «Менеджмент
Крупина Н.Н., Мақала «Оценка деятельности–ключевой вопрос кадровой
Аленова М., Мақала «Қазақстан Республикасының Банктік заңдары: жүйесі,жетілдіру
Құлекеев Ж., Мақала «Жаңа тұрпаттағы басқару: кадр саясаты», Егеменді
Леонтьева Т.А., Мақала «Персоналды басқару қызметі жұмысын
Мамыров Н.К. Менеджмент и рынок: Казахстанская модель / гл.ред.
Мамыров Н.К. Менеджмент и рынок: Казахстанская модель. 1999 г.
Мескон М. Х. , Альберт М. , Хедоури Ф.
Мильор Г. Как эффективно управлять. М.: Экономика, 2008.
Нағашбекұлы Д. «Ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің өнімдерін өткізу жүйесіндегі
Подверных О. Объективные потребности изменения качества рабочей силы, новые
«Халықты жұмыспен қамту туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 23
Хромова Ю.Л., Мақала «Жаңа қызметкерлердің бейімделуі», «Жаңа қызметкерлерді
ҚР «Жеке кәсіпкерлік туралы» Заңы-2006, 7-ақпан
Хромова Ю.Л., Мақала «Қызметкерлер негіздемесінің факторлары– лауазымдық
Блинов А. Мотивация персонала корпоративных структур // Маркетинг.- 2001.-
Богданов Ю. Н. , Зорин Ю. В., Шмонин Д.
42
Еңбек әлеуеті
Еңбекке қабілетті халықтың деңгейі
Білім және кәсіби деңгейі
Еңбекке қабілетті халықтың денсаулық жағдайы, іс-әрекетке қабілеттілігі
Орын алған өнімділік деңгейі кезінде, жұмыс істейтін халық өтейтін
БҚО Салық
2010 жыл
2009 жыл
2008 жыл
125,00%
120,00%
115,00%
110,00%
105,00%
Республикалық
Жұмыс берушілер
(Жұмысшылар)
Облыс Әкімдігі
Облыс жұмыс берушілері
(Обл.кәсіптік одақтар)
Министрлік,
Салалық, жұмысшылар
(Салалық кәсіптік одақтар)
Жұмысберушілердің республикалық бірлестігі
(Республикалық бірлестік)
Еңбекке қабілетті халықтың саны
Сапалы аспект – еңбек әлеуетінің интенсивті құрылымын білдіреді
Санды аспект – еңбек әлеуетінің экстенсивті құрылымын білдіреді
Басқару жүйесі (ұйым)
Т
ұ
т
ы
н
у
ш
ы
л
а
р
Басқару субъектісі
Кері байланыс
Тура байланыс
Басқару объектісі
Мәдениет, білім, саясат, дін
Меншік иесі
10
124,4%
19,4
Кәсіпкер
10
119,6%
112,1%
10 иесі
Басшы(+)
10
Басшы (-)
М
«М» –меншік иесі( владелец)
«К» – кәсіпкер (предприниматель)
«Б» – басшы (руководитель)
К
Б
14,5
12,5
13,3
40,3
ИПН
Әлеум. салық
Мүлік салығы
Жер салығы
Басқа да салықтар
1625
2067
2594
2892
2969
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
2007
жыл
2008
жыл
2009
жыл
2010
жыл
2011
жыл
Ғимаратты жөндеу
Тұрғын үй қорын қалпына келтіру
Жолдарды ұстау, жөндеу, қаланы абаттандыру, көгалдандыру
Басқалар
Негізгі қаржыны сатып алу
Алғашқы қажеттілігі бар тауарларды сатып алу
Жалпы білім беру қорының шығындары
Еңбекақы, әәлеум. төлемдер, коммунальдық қызметтер,
3%
1,8%
3,3%
1,5%
60,1%
20,7%
6,3%
3,3%
Бөрлі ауданы
Сырым ауданы
Бөкейорда ауданы
Шыңғырлау ауданы
Казталовка ауданы
Жаңақала ауданы
Теректі ауданы
Ақжайық ауданы
Зеленов ауданы
Тасқала ауданы
Қаратөбе ауданы
Жәнібек ауданы