Жоспар
Кіріспе 3
1-тарау. Инфляция 4
1.1 Инфляцияның түрлері 4
1.2. Инфляцияның себептері 5
1.3. Инфляцияның экономикалық және әлеуметтік зардаптары 9
1.4. Филлипстің қисық сызығы 9
1.5. Әкімшіл-әміршілдік жүйе жағдайындағы инфляцияның ерекшеліктері 12
1.6. Инфляцияға қарсы саясат 13
2-тарау. Инфляция мен жұмыссыздық арақатынасы 15
2.1 Инфляция мен жұмыссыздық арақатынасы 15
2.2. Жұмыссыздық және оның түрлері 15
2.3. Жұмыссыздардың сан жағынан көбеюі 17
2.4. Еңбек биржасы және оның атқаратын қызметі 18
2.5. Жұмыспен қамту саясаты және еңбек нарығы 19
2.6. Қазақстан Республикасында халықты жұмыспен қамту туралы 22
Қорытынды 23
Қолданылған әдебиет тізімі 26
Кіріспе
Экономикалық құбылыс ретінде инфляция ұзақ уақыт өмір сүруде.
Инфляцияның жалпы, әдеттегі анықтамасы – айналымдағы ақша массасының
1-тарау. Инфляция
1.1 Инфляцияның түрлері
Соңғы кездерге дейін дүниежүзілік шаруашылықта инфляция, әдетте, төтенше
Инфляция қарқынының жай, орташа жүруі кезінде бағаның өсуі
Жоғары қарқынды(галопирующая) инфляция тұсында бағаның өсуі 20-дан 200%-ке
Аса зор, шексіз инфляция (гиперинфляция) айналымдағы ақша мөлшері
Инфляция балансталған, тепе-тендіктің болуы мүмкін, яғни бағаның өсуі
Болжамды, күткен инфляцияны кенеттен өршитын инфляциядан ажырата білу
Кенеттен болатын инфляция бағаның күтпеген кезде өсуімен сипатталады,
1.2. Инфляцияның себептері
Ақша тауарларды сатып алу қабілеті күшті валютамен салыстырғанда
Біріншіден, мемлекеттік шығыстар мен кірістердің тепе- теңдігінің бұзылуы
Екіншіден, осындай жолмен әдіспен инвестицияны қаржыландыру жүргізілген жағдайда
Үшіншіден, баға деңгңейінің жалпы өсуі қазіргі арықтық экономиканың
Төртіншіден, елдің экономикасының ашық болуы оның бірте-бірте әлемдік
Бесіншіден, инфляция өзіне-өзі дем беретін сипат алады, ол
Инфляциялық күту жағдайындағы экономикаға ықпал етудің механизмі қандай?
Дүниежүзілік қоғамдастықтың барлық елдерінде де инфляция өршуінің сан
1.3. Инфляцияның экономикалық және әлеуметтік зардаптары
Инфляцияның зардаптары күрделі және көп түрлі болып келеді.
Инфляцияның әлеуметтік зардаптары да бар, ол ұлттық табысты
1.4. Филлипстің қисық сызығы
Инфляция жұмыспен қамтуға айтарлықтай әсер етеді. 1958 жылы
Үкімет Филлипстің қисық сызығын сол күйінде экономикалық саясатты
Абцисса өсінде жұмыссыздық деңгейі, ординат өсінде тауар бағаларының
Егер үкімет жұмыссыздық деңгейі И1 (оған баға өсу
Экономикалық реттеу тәжірибесі көрсеткендей, Филлипстің қисық сызығы қысқа
Бұлардың ішіндегі жиынтық сұранысты ынталандыру міселесін бөліп көрсеті
Мұндай өзара тәуелділікке 60-шы жылдары американ экономисі М.
Филлипстің қисық сызығын экономикалық талдау үшін тек қарқыны
Мұның орнына жұмыссыздықтың табиғи деңгейі деген теория шықты.
Бұл теориның мәні мынада: қарқыны баяу, орта, яғни
1.5. Әкімшіл-әміршілдік жүйе жағдайындағы инфляцияның ерекшеліктері
Соңғы жылдары инфляция бұрыңғы КСРО елдеріндегі ең қиын
Қорыта айтқанда, қазіргі инфляция сан қилы, көп факторлы
1.6. Инфляцияға қарсы саясат
Инфляцияның әлеуметтік және экономикалық зардаптары оған шалдыққан елдерде
Инфляцияға қарсы саясатта талдауда оның екі бағытын көрсеткен
Инфляциялық артық сұраныс тұсында мемлекет өз шығыстарын тежеп,
Экономиканың құлдырауы кезінде сұранысты ұлғайту үшін арнайы бюджеттік
Екінші бағыттың авторлары экономикада пайда болған кемшіліктерді ақша-
Бақылаудан шыққанинфляцияны ауыздықтау үшін біраз елдердің үкіметтері 60-
2-тарау. Инфляция мен жұмыссыздық арақатынасы
2.1 Инфляция мен жұмыссыздық арақатынасы
Негізінен инфляция елдегі баға деңгейінің өсуімен байланысты, оған
Экономиклық өсудің қарқыны процентпен өлшенетін белгілі бір мерзімді
Инфляция өсу қарқыны процентпен өлшенетін белгілі бір мерзімді
Нарықтық жағдайда да міндетті түрде жұмыссыздық туады. Жұмысқа
2.2. Жұмыссыздық және оның түрлері
Шетелдік мамандар жұмыссыздықтың себептерін талдай отырып, оның әртүрлі
Жасырын жұмыссыздық - өндіріс пен мемлекеттік аппаратта артық
Фрикциондық жұмыссыздық – еңбек нарығында бос жұмыс күші
Маусымдық жұмыссыздық – ауыл шаруашылығының кейбір салаларында,
Құрылымдық жұмыссыздық - өндіріс қутының жетіспеуінің нәтижесінде, сондай-ақ
Технологиялық немесе өшпелі жұмыссыздық – адамды машиналармен ауыстыру
АҚШ конгресінің экономикалық статистика комиссиясының жүргізген зерттеулерінің мәліметі
жиынтық сұранымның жетіспеуіне байланысты болатын, соның ішінде ең
жиынтық сұранымның өзгеруіне байланыссыз болатын жұмыссыздықты жатқызады.
Біздің елдегі жұмыссыздықтың негізгі нысандары – жасырын және
Жұмыссыздық зардабын бәсеңдететін факторлардың бірі – ғылими- техникалық
2.3. Жұмыссыздардың сан жағынан көбеюі
Қазақстан Республикасының 1991 жылдың шілде айында “Халықты жұмыспен
2.4. Еңбек биржасы және оның атқаратын қызметі
Жұмыссыздық проблемаларын шешуде еңбек биржалары айтарлықтай орын алады.
Еңбек биржаларының негізгі атқаратын қызметітері мыналар: еңбек нарығындағы
2.5. Жұмыспен қамту саясаты және еңбек нарығы
Адамзат тарихының тәжиребесі, адамның еңбекке деген ең жақсы
Осы уақытқа дейін біздің елімізде еңбек нарығы болмады.
Қазіргі жұмыспен қамтамасыз ету салаларында өндіріске қажетті жұмыс
Бұл жағдайлар қазірде нарықты экономикаға өту кезеңін басынан
Қазіргі таңда Қазақстанда жұмыспен қамту жағдайына шолу жасасақ,
Өндірісі дамыған батыс елдерінің тәжірибесі, тиімді еңбекпен қамту,
Болжаммен, үстіміздегі жылдың аяғына қарай Қазақстанда тіркелген жұмыссыздардың
2.6. Қазақстан Республикасында халықты жұмыспен қамту туралы
Осы мәселе туралы Қазақстан Республикасызаңына сәйкес, жұмыстан босап
Олармен бірге мемлекет жұмыс күшінің ұсынымын азайту үшін
Еңбек нарығы – барынша күрделі және жетілмеген нарық
Қорытынды
Әкімшілдік-әміршілдік жүйеден нарықтық экономикаға өту үшін осы бағыттағы
мемлекеттік бюджеттің тапшылығын жою және шамадан тыс, артық
бағаларды ырықтандыру (либерализация). Бағалар ұсыныс пен сұраныс негізінде
меншік иелерінің құқығын және олардың шаруашылық келісім шарттарының
мемлекеттік кәсіпорындарды жекешелендіру, сонымен қатар жеке тұлғалардың жаңа
ашық түрдегі экономиканы қалыптастыру, еркін сауда қатынастарын дамыту,
экономикаға мемлекеттің тікелей араласуын шектеу, экономикалық реформалардың табысты
Нарықтық экономикада макроэкономикалық процестерді мемлекеттік реттеу тікелей және
Өтпелі экономикада мемлекеттік реттеудің объектілері ең алдымен экономиканы
Қазақстан Республикасы нарыққа өтудің басында (1990 жыл) басқа
Қазақстан реформаны дербес тек 1993 жылдың қараша айында
Қазақстан үкіметі қабылдаған дағдарысқа қарсы шаралар бағдарламалары (1993-1995
Жапонияда, Оңтүстік Кореяның өтпелі экономикасының практикасы көрсеткендей жақсы
Экономикалық өсуге және экономиканы тұрақтандыруға жету үшін жеке
Мемлекет, жалпы қабылдағандай, жеке инвесторлар (отандық және шетел)
Осы мақсатта 1991 жылдың басында Қазақстан Республикасында “Шетел
Біріншіден, инвесторлар үшін жеңілдіктер анықталды. Жеңілдіктер мөлшері экономика
Қолданылған әдебиет тізімі
Н.Қ. Мамыров, М.Ә. Тілеужанов “Макроэкономика” Алматы, 2003
Сахариев С.С , Сахариева А.С. “Әлем экономикасы” І,ІІ
Алматы, 2003
Сахариев С.С, Сахариева А.С. “Жаңа кезең экономикалық
Алматы, 2004
4. Тарасевич Л.С. В.М., Гребенников П.И., Леусский
Шеденов Ө.Қ., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ү.С., Комягин Б.И.
Я. Әубәкіров, Нәрібаев К., М.Есқалиев, Е.Жатқанбаев “Экономикалық
2
И
Р