ЖОСПАР
Кіріспе.
Қазақстан Республикасында бүгінгі күннің жағдайында тұрғындарды әлеуметтік қорғаудың
Тұрғындарды әлеуметтік қорғаудың түсінігі және мәні.
Әлеуметтік қорғаудың әлемдік тәжірибесі.
Аумақтық процесстердің тұрғындар өмірінің деңгейіне және сапасына әсері.
Оңтүстік Қазақстан облысының халықты әлеуметтік қорғау жағдайына талдау.
Еңбек ресурстарын талдау.
Кедейлік пен жұмыссыздықты талдау.
Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша ардагерлер, мүгедектер мен аз
Әлеуметтік қорғау жүйесін жетілдіру және Оңтүстік Қазақстан облысының
Кедейліктің себептері және олардан өту жолдары.
3.2 Оңтүстік Қазақстан Облысының халықты әлеуметтік қорғау саласының
3.3 Оңтүстік Қазақстан облысында аз қамтамасыз етілген азаматтарды
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиет тізімі.
КІРІСПЕ.
Әлеуметтік саланы және адам ресурстарын дамыту Ќазаќстан үшін
Әлеуметтік саладаѓы мәселелерді шешу аз ќамтылѓан азаматтарѓа әлеуметтік
Ќазаќстан үшін нарыќтыќ ќатнастарѓа өту ұлттыќ экономиканыњ өзіне
Ќазаќстанда әлеуметтік саясатты ќалыптастыру процессі тұрѓындарды әлеуметтік
Бұл жаѓдайды ќамтамсыз ету үшін наќты баѓдар және
Әлеуметтік ќорѓаудын маќсаттары бір жаѓынан белгілі бір себептерге
Әлеуметтік ќорѓаудын аумаќтыќ жүйесін жетілдіру әлеуметтік реформаларыныњ негізгі
Ерекшеліктердіњ болуы, әлеуметтік ќорѓаудыњ ауырлыѓын мемлекетпен аумаќтарѓа ауыстыруды
Бұл дипломдыќ жұмыстын маќсаты тұрѓындарды әлеуметтік ќорѓаудыњ үрдісін
1 . ЌАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА
БҮГІНГІ КҮННІҢ ЖАҒДАЙЫНДА
ТҰРҒЫНДАРДЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУДЫН
ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ.
Тұрѓындарды әлеуметтік ќорѓаудыњ
түсінігі және мәні.
Өтпелі экономикадаѓы елдер үшін «әлеуметтік ќорѓау» деген термин
Әлеуметтік саясаттын негізінде әлеуметтік ќорѓаудын тиімді жүесін ќұру
Бұл түсінікті аныќтауда әр түрлі әдістер ќолданылады. Ресейдегі
1. Тұрѓындардыњ әр түрлері және топтары мен олардыњ
2. Әлеуметтік ќорѓаудын тетігі болып ќоѓамныњ өзініњ әр
3. Әлеуметтік ќорѓаудын жүйесі әр бір дењгейде интеграцияланѓан
Басќа авторлар әлеуметтік ќорѓаудыњ тетігініњ ќызметін әлеуметтік кепілдікті
4. Кењ маѓынада әлеуметтік ќатнастардын жүйесі туралы, бұл
5. Тар маѓынада өзініњ жаѓдайларын өз күшімен
Әлеуметтік ќорѓау кењ мәнде- өмір сүру үшін ќажетті
6. Ењбекке ќабілетті азаматтарѓа олардыњ ењбекке деген өзіндік
7. Әлеуметтік әлсіз топтар үшін мемлекет есебіне көмек
Әлеуметтік ќорѓау жүйесі тар маѓынада - нарыќтыќ ќатнастар
Әлеуметтік нарыќтыќ экономика жаѓдайында мемлекеттік саясат өзіне экономикалыќ
Әлеуметтік баѓытталѓан нарыќтыќ жүйе барлыќ әрекетке -
Әлеуметтік ќамссыздандыру - мемлекеттіњ тұрѓындардын әлсіз тобына
Әлеуметтік көмек мемлекеттіњ нысаны үшін көмекті олардыњ
Әлеуметтік көмектіњ принципі бюджеттен ќаржыландыруѓа және оныњ
сурет
Әлеуметтік ќорѓау жүйесініњ ќұрлымы.
Әлеуметтік ќорѓау жүйесі
Ќызметі
Субъектілері
Формасы
Нысандары
Әлеуметтік ќорѓау жүйесініњ өзіндік ќұрлымы бар 1.1. сурет,
Өмір сүрудіњ тұтыну ќоржыны-тұтыну игілігімен ќызметініњ , жиынтыѓы
Мемлекеттік емес ұйымдарѓа әлеуметтік ќызмет көрсету кәсіпкерлік
Әлеуметтік ќорѓаудыњ экономикалыќ саяси ќұќыќтыќ тетіктеріне әртүрлі принциптер
Тұрѓындарды ќорѓаудыњ кењ мәндегі негізгі баѓыттары:
Азаматтарды өмір сүру үшін ќажетті ќаржымен өмір сүрудін
Ќоѓам мүшелеріне зањдарѓа ќайшы келмейтін әдістермен кедергісіз
Азаматтар білім алудаѓы медициналыќ көмектегі және мәдениеттегі
Жалданған жұмыскерлерге еңбектiң жарамды шартын қамтамасыз ету, оларды
Азаматтарды қылмыстық әрекеттерден сақтау.
Мемлекеттi құқықтық және демократиялық принциптерiне сәйкес келетiн азаматтық
Қарулы қайшылықтарды болдырмайтын жағдайды сақтау.
Қоғам мүшелерiн саяси құғындықтан сақтау.
Рухани өмiрдiң бостандығын қамтамасыз ету, идеялогиялық қысымдылықтан қорғау,
Қоғамдық өмiрдiң тұрақтылығын барынша қамтамасыз ету.
Әлеуметтiк қорғау тар мәнде мемлекеттiң дәлдей түзету-реттеу жүйесiн
1.2. Әлеуметтiк қорғаудың әлемдiк тәжiрибесi.
Адам қоғамы дамуының әртүрлi кезеңдерiнде және экономикалық жүйенiң
Маргиналдық модель. Бұл модель АҚШ-қа тән (1.2 суреттi
Тұрғындарды әлеуметтiк қорғаудың қолданыстағы моделi икемдi, дегенмен өте
АҚШ-тың әлеуметтiк жүйесi екi негiзгi формада iске асырылады:
сурет
Тұрғындарды әлеуметтiк қорғаудың америкалық
моделi.
Тұрғындарды әлеуметтiк қорғаудың маргиналдық моделi.
принциптерi
Субсидиялық
өз-өзiне көмектесу
Деңгейi
Федералдық
штаттар Жергiлiктi органдар
қаржылар
Әлеуметтiк қамсыздандыру үшiн жумысшылардан және жұмыс берушiлерден алынатын
формалар
Әлеуметтiк қамсыздандыру
1. жалпы федералдық бағдарлама
2. жекеменшiк жуйесi.
Мемлекеттiк көмек.
Кепiлдiк арқылы қамтамасыз етiлетiн табыс бағдарламасы көп балалы
Кәрiлiк бойынша зейнетақы, жұмыссыздық үшiн көмек
Отбасын жоғалту үшiн көмек
Еңбекке қабiлеттiктi өндiрiсте емес жоғалтудағы көмек
Медициналық қауiпсiздендiру.
Медициналық қызмет атқару саласында екi бағдарлама жұмыс iстейдi:
*Мэдикер * бағдарламасы зейнеткерлер үшiн қолданылады және әлеуметтiк
*Мэдикеид * қамтамасыз етiлмеген қарт зейнеткерлерге бағытталып, федералдық
АҚШ-та тұрғындарды қолдаудың мемлекеттiк жүйесiнен басқа әлеуметтiк қамсыздандырудың
Қоғамдық өндiрiстiң жедел көңiл аударуы арқылы қамтамасыз етiледi.
Басты назар жұмыспен қамтуды, қолдауға және жұмыс күшiн
Табыстарды теңдестiру табысқа салынатын салықтың прогрессивтiк жүйесi нәтижесiнде
Әлеуметтiк қауiпсiздендiруде 3 негiзгi бағытты бөлiп шығаруға болады:
Әлеуметтiк қорғау қорынан жұмыссыздық үшiн жәрдемақы, кәрiлiк үшiн
1.3. сурет
Тұрғындарды әлеуметтiк қорғаудың Швециялық моделi.
Тұрғындарды әлеуметтiк қорғауды қайта бөлу арқылы iске асыру
Алдын алу сипаттағы iс шаралар Компенсация
Заң арқылы және нормативтiк қамсыздандыру
Әлеуметтiк қамсыздандыру
Әлеуметтiк көмек
1. Еңбек жағдайы
Табысты бөлу
Тұтынушыларды
қорғау.
Қоршаған орта
Денсаулықты сақтау
6. Бiлiм алу, тұрғын үй, көлiк қызметiн беру
1. Жұмыссыздық үшiн жәрдемақы 2.Зейнетақы
3.Ауру болғанда берiлетiн жәрдемақы
4.Отағасын жоғалтуда беретiн
5.Медициналық қамсыздандыру.
Кедейлiк үшiн жәрдемақы
Отбасылық жәрдемақы
Тұрғын үй үшiн
Мүгедектер үшiн жәрдемақы.
Әлеуметтiк қамсыздандыру қоры (жалданған жұмысшылардың және жұмыс берушiлердiң
Әлеуметтiк көмек қоры (мемлекеттiк бюджеттен бөлiнедi)
Батыс елдердегi әлеуметтiк көмектiң басты кемшiлiгiн оның сыншылары
Бүгiнгi күнi Батыс Еуропа елдерi әлеуметтiк қамсыздандыру саласы
Корпоративтiк патернализм моделi.
Бұл өзiндiк жүйе Жапонияда қалыптасқан. Ол әлеуметтiк қорғауды
Зейнеткерлiк қамсыздандыру,
Уақытша жұмысқа қабiлетсiздiкке берiлетiн көмекақы(оның iшiнде еңбектен
Екiқабаттық және бала туу үшiн көмекақы
Сауықтыру қызметтерi үшiн көмекақы
Жұмыссыздық жағдайы үшiн әлеуметтiк қолдау
Мiндеттi түрдегi медициналық қамсыздандыру
Бала босану үшiн берiлетiн көмекақы жерлеу үшiн берiлетiн
Мiндеттi түрдегi әлеуметтiк қамсыздандырудың қаржыларын төрт бюджеттен тыс
Сонымен, республикада әлеуметтiк қорғаудың белгiлi бiр ұлттық-құқықтық базасы
1.4. сурет
Қазақстан Республикасының әлеуметтiк қорғау жүйесi.
ҚР-ң әлеуметтiк қорғау жүйесi (бүгiнгi күн)
Республикалық бюджет
Жергiлiктi бюджет
Жас бойынша зейнетақы
Мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк жәрдем
Мүгедектiк бойынша жәрдем
Тұрғын үй үшiн жәрдем
Отбасын бағушыны жоғалту бойынша мемлекеттiк жәрдем
Төлем жасалатын қоғамдық жұмыстар
Уақытша жұмыссыздық бойынша жәрдем
Кәсiби дайындау және қайта жайындау
Екiқабаттық және босану бойынша жәрдем
Жұмысқа орналасу үшiн көмек
Шипажайлық емдеу
Медициналық көмектiң тегiн кепiлдiк көлемi.
Бала туу үшiн берiлетiн жәрдем
Жерлеу үшiн берiлетiн жәрдем
Арнаулы мемлекеттiк жәрдем
Жергiлiктi бюджеттiң шығыс бөлiгiнде мемлекеттiк әлеуметтiк көмек
1.3. Аумақтық процесстердiң тұрғындар
өмiрiнiң деңгейiне және сапасына әсерi.
80-шi жылдардан бастап әлемдiк қауымдастықта аумақтарды глобалды дамыту
мемлекеттiң әлеуметтiк интеграциясы, аумақтардың әлеуметтiк дамуының деңгейiндегi айырмашылықтарды
Жалпы бiлiм берудiң, денсаулық сақтаудың, әлеуметтiк қамсыдандырудың, азаматтардың
Аумақтардың экономикалық ресурстарын пайдалану, өмiрдiң деңгейiн және сапасын
Әлеуметтiк сала мекемелерiнiң қызметiнiң тиiмдiлiгiн көтеру, олардың көпшiлiгiн
Жұмыссыздықты және жұмыссыздарды өсiрмей ұстай тұру.
Әлеуметтiк қажеттiлiктi қанағаттандыруға дифференциялдық көзқарас, аумақ тұрғындарына атаулы
Аумақтардың мәнiн күшейту әлеуметтiк салада басқарымдық шешiмдердiң негiздiлiгi
республиканың азық-түлiк қорын құрастырудағы басты облыс ретiнде .
*дипрессиялық, экстремалдық, жер-ауарайылық, әлеуметтiк - экономикалық және техника-экономикалық
Осыған орай әлеуметтiк саясаттың басты мәселесiн таңдап алу
Әртүрлi деңгейдегi бюджеттердiң кiрiс және шығыс бөлiктерiн шектеу
аумақтық және жергiлiктi бюджеттердiң үлесiн мемлекеттiк табыста ұлғайту,
Мемлекеттiк қаржының тұрақтылығын қамтамасыз ету үшiн бюджеттiк жүйенi
Әлеуметтiк - экономикалық дамудың бүгiнгi күнгi деңгейiне республикалық
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ ХАЛЫҚТЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ ЖАҒДАЙЫНА ТАЛДАУ.
2.1. Еңбек ресурстарын талдау.
Халықты жұмыспен қамту – кедейлікке қарсы ең қажетті
Экономикалық тұрғыдан белсенді халықтың саны 2004 жылдың 4-тоқсанында
Аудандар мен қалаларда, ауыл округтерінде еңбектің негізгі индикаторларын
Статистикалық мәліметтерге сәйкес:
Көрсеткіштер 2003 жылдың қаңтар-қараша айлары
2004 жылдың қаңтар-қараша айлары Өсу немесе төмендеу пайызы
1 Жалдамалы түрде жұмыс істейтіндердің саны, мың адам
297,3 306,8 +3,2
2 Еңбек ақы қоры, млн. теңге
35481,6 48187,0 +38,0
3 Орташа айлық жалақы, теңге
15259 19151 +24,6
4 Еңбек ақы бойынша қарыз, млн. теңге 56
-23,5
Еңбек ақыны уақтылы төлеу, ең кіші еңбек ақы
2005 жылдың қантар-ақпанында кәсіпкерлікпен айналысатын шағын кәсіпорындарды есепке
№ Экономиканың барлық дерлік салалары 2005 ж. орташа
атаулы нақты
Барлық қызмет түрлері бойынша 19652 110.6 104.8
1 Ауыл шаруашылығы, аң, аулау және орман шаруашылығы
2 Өнеркәсіп 24257 112.7 106.8
3 Құрылыс 20692 104 98.6
4 Сауда, автомобильдерді жөндеу 18727 117.8 111.7
5 Мейманханалар мен мейрамханалар 8382 111.6 105.8
6 Көлік және байланыс 38085 113.7 107.8
7 Қаржылық қызмет 38987 108.6 102.9
8 Мемлекеттік басқару 24158 116.8 110.7
9 Білім беру 16131 105.3 99.8
10 Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет көрсету 13673
11 Басқа да қызмет көрсету 15940 121.5 115.2
Бірақ кейбір аудандар мен қалаларда орташа айлық еңбек
Атаулы жалақының едәуір өсуі облыстың барлық қалалық әкімшіліктері
№ Аудан және қала атаулары 2005 ж. орташа
атаулы нақты
Облыс бойынша 19652 110.6 104.8
1 Шымкент қ. 23268 110 104.3
2 Арыс қ. 23311 108.3 102.7
3 Кентау қ. 14955 107.2 101.6
4 Түркістан қ. 17740 109 103.3
5 Бәйдібек 15818 119.2 113
6 Қазығурт 14915 115.1 109.1
7 Мақтаарал 14402 102.9 97.6
8 Ордабасы 15408 109.3 103.6
9 Отырар 16186 119.3 113.1
10 Сайрам 14345 105.4 99.9
11 Сарыағаш 14768 110.2 104.4
12 Созақ 29906 129.1 122.4
13 Төлеби 17583 114 108.1
14 Түлкібас 16800 104.9 99.4
15 Шардара 18611 109.5 103.8
Орта жалақының ең жоғары деңгейі бұрынғысынша созақ ауданында
2.2. Кедейлік пен жұмыссыздықты талдау.
2003-2005 жылдарға арналған кедейлік пен жұмыссыздықты төмендету мәселелері
Аудандар мен қалаларда атаулы әлеуметтік көмекті тағайындау мен
Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек көрсету туралы»
Атаулы әлеуметтік көмек жан басына шаққандағы орташа табысы
Кедейшілік шегі Қазақстан Республикасының «Күнкөріс минимумы туралы» Заңға
Күнкөріс минимумы адамның абсолютті кедейшілігінің жігін белгілейді және
Кедейшілік шегі – адамның ең төменгі қажеттіліктерін қанағаттандыру
Осылайша, атаулы әлеуметтік көмек 2002 жылы 33,9 мың
Аз қамтамасыз етілген отбасыларына атаулы әлеуметтік көмекпен бірге
Облыста тұрғын үй жәрдемақысын көрсету өз деңгейінде көрсетілмей
Үйінде оқытылып, тәрбиеленетін мүгедек балаларға материалдық көмек көрсету
Облыстың барлық аймағында әлеуметтік көмектің осы түрін көрсету
Әлеуметтік әлсіз азаматтардың өмірлік деңгейін көтеру мақсатында облыста,
Кәсіпкерлікті және халықтың өз бетінше жұмыспен қамтылуын дамыту
Халықты әлеуметтік қорғау саласындағы қабылданып жатқан шаралар жөнінде
Кедейлік пен жұмыссыздықты төмендету жөніндегі 2003-2005 жылдарға арналған
2003-2005 жылдарға арналған кедейлік пен жұмыссыздықты төмендету жөніндегі
Көрсеткіштер 2004 жылдың 1 қаңтарына 2005 жылдың 1
а) кедейлер саны, адам
облыс халқынан пайызбен алғанда
жыл басынан бері төмендеу пайызы
б) аз қамтамасыз етілген азаматтардың өмірлік деңгейі:
- аз қамтамасыз етілген азаматтардың жан басына шаққандағы
орташа жылдық күнкөріс деңгейі, теңге
кедейлік шегі, орташа жылдық, теңге
89629
4,2
24
817
4158
1663
71732
3,3
20,0
972
4565
1826
-2,0
19,0
9,8
9,8
в) әлеуметтік көмектің белсенді түрлерін көрсету:
берілген жер учаскелері, отбасы / га
үй малы, отбасы / мал басы
шағын несиелер, отбасы / млн.теңге
478 / 1068,4
61 / 221
435 / 28,6
588 / 378,4
500 / 1294
97 / 5,5
-64,6
6 есеге өскен
-80,8
г) әлеуметтік көмектің енжар түрлерін көрсету:
атаулы әлеуметтік көмек, адам / млн.теңге
тұрғын үй көмегі, отбасы/ млн.теңге
мүгедек-балаларға көмек, адам/ мың теңге
- демеушілік көмек, адам / млн.теңге
120640 / 823,9
4320 / 39,2
23 / 54,9
28553 / 219,0
91783 / 686,2
2115 / 20,2
801 / 2822,7
38213 / 324,7
-14,0
-48,5
51 есеге өскен
48,3
33,8 / 48,3
Жұмыссыздыќ деңгейін төмендету жөнінен қолданылған шаралар бағдарлама көрсеткіштерінің
Көрсеткіштер 2004 жылға бағдарлама көрсеткіштері Іс жүзінде 2004
1. Жања жұмыс орындарының
6095
14478
237,5
2. Жұмыспен ќамту органдары арќылы тұраќты жұмыспен ќамту
9600
12762
132,9
3. Аќылы ќоѓамдыќ жұмыстарѓа тарту
8200
9574
116,8
4. Кәсіби даярлау, ќайта даярлауѓа жіберу
1300
1362
104,8
2003 жылмен салыстырғанда жұмыспен қамтылған адамдардың саны 1549
2004 жылдың ІІІ-тоқсанында жалпы жұмыссыздық деңгейі 74,9 мың
2005 жылдың 1-қаңтарына тіркелген жұмыссыздардың саны 9620 адамды
Облыстың экономика салаларында 14478 жаңа жұмыс орындары ашылды,
Кәсіби даярлау, қайта даярлау мен біліктілігін көтеруге 40
2004 жылы ақылы қоғамдық жұмысқа 9574 жұмыссыз тартылып
Мақсатты топтарға жататын жұмыссыздарды жұмысқа орналасуына ықпал ету
Жұмыс іздеу мақсатында халықты жұмыспен қамту органдарында 383
2005 жылдың қантар-наурызында 5.5 мың адам жұмыс іздеп,
Облыста экономикалық тұрғыдан белсенді халық санындағы тіркелген жұмыссыздар
Жұмыссыздықты төмендетуде жұмыспен қамту мәселелері бойынша семинарлар мен
Сонымен бірге, облыстық мәслихатпен «Жастарды еңбек рыногында кәсіби
Жұмыссыздардың жұмыспен қамтылуын арттыру мақсатында бос жұмыс орындарының
2.3. Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша ардагерлер, мүгедектер мен
Аса мұқтаж азаматтардың әлеуметтік жағдайын талдау негізінде “Аға
“Аға ұрпақ” бағдарламасын орындау үшін облыстық бюджеттен 2004
Іс-шаралар 2004 жылдың 1 қаңтарына
2005 жылдың 1 қаңтарына
адам мың теңге адам мың теңге
80 жастан асқан азаматтардың зейнетақысына қосымша ақы төлеу
610 6740,2 635 7073,8
Ардагерлер үйінде сауықтырылғандар
2893 38766,2 2975 39906,6
Сарыағаш шипажайында сауықтырылғандар
460 8993,0 527 10750,8
Манкент шипажайында сауықтырылғандар
- - 300 3168,0
Мерзімдік басылымдарға жазылу
4209 8478,0 3556 7864,8
8 наурыз мерекесінде әйелдерге көмек көрсету 200 400,0
Жеңіс күні соғысқа қатысушылар мен мүгедектерге көмек көрсету
4460 8920,0 3825 11475,0
Қарттар мен мүгедектер күнінде өткізілген акция нәтижесінде
1500 1500,0 3700 3700,0
Аса мұқтаж мүгедектерге көмек көрсету
- - 277 1999,0
Барлығы
14332 73797,4 15995 86338
“Сарыағаш” шипажайында тегін емделуге құқы бар азаматтардың жекелеген
Зейнеткерлерді сауықтыру мәселесі шешілді. Ардагерлер үйінде әр 20
Әлеуметтік-оңалту орталығын ұстап тұру проблемасы шешілді. Облыстық бюджеттен
Қарттар мен мүгедектердің Күні салтанатты түрде тойланды. Оларға
Бюджеттің және коммерциялық құрылымдардың есебінен 77,2 мың адам
Республикалық бюджет есебінен (137 млн. теңге) 131 оралман
Үйлерінде көмек көрсететін 27 бөлімше жұмыс істейді,
Мүгедектер ісі жөніндегі Кеңестің отырыстарында 5 мәселе қарастырылды.
Семей ядролық полигонында зардап шеккен 210 зейнеткер республикалық
«Қамқорлық» қайырымдылық акциясы аумағында 120613 адам 149,3 млн.
Жеңістің 60-жылдығына дайындық жұмыстары жалғастырылуда. ҚР еңбек және
Департаменттің «Мейір» әлеуметтік қызметтер кешенінің қабылдауында 1446 ардагер,
Еңбек қатынастарының және атаулы әлеуметтік көмек көрсету мәселелері
ҚР-ның “Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы” Заңын және
Жалпы оқыту мектебі жұмыс істеуде, нормативті-құқықтық актілер, Президенттің
ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ ЖҮЙЕСІН ЖЕТІЛДІРУ
ЖӘНЕ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ
АЗ ҚАМТЫЛҒАН ТҰРҒЫНДАРЫ ТОБЫНЫҢ
ӨМІР СҮРУ ДЕҢГЕЙІН КӨТЕРУ ЖОЛДАРЫ.
3.1. Кедейлiктiң себептерi және олардан өту жолдары.
Кедейлiкпен бiз күн сайын соқтығысып отыруға мәжбүрмiз. Экономиканың
Сонымен, зерттеушiлердiң пiкiрлерi бойынша Қазақстандағы кедейлiктiң негiзгi себебi
1998 жылы тұрғындардың кедейлiк индексi есептелiп шығарылған болатын,
Жаңа ғасырдың басында елде ресми түрде кедейлiк шегi
Кедейлiктiң ең бiр негiзгi себебi—еңбек нарығындағы жағдайдың нашарлауы.
Кедейлiктiң негiзгi себептерi (Қазақстан тұрғындарының пiкiрлерi бойынша) келесi
кесте.
Кедейліктіњ негізгі себептері Ќазаќстан тұрѓындарыныњ
Себептері пайызы
Ењбектіњ төмен төлемі
Мекенжайында тұраќты жұмыс табудыњ мүмкіншілігініњ болмауы
Ешќандай жұмыс жоќ
13,0
Мен ойлаѓан жұмыстыњ болмауы
7,5
Басќалары
5,8
Ќарауындаѓы жанныњ болуы
5,4
Денсаулыѓы нашар
4,1
Білім дењгейініњ жетіспеушілігі
1,5
Әлеуметтік көмектін жоќтыѓы
Жұмыс тәжірибесініњ жетіспеушілігі
0,7
Әлеуметтік сәйкес емес отбасы мүшелерініњ болуы маскүнемдік, нашаќорлыќ
0,3
Тұраќтану жеріндегі ќолайсыз жаѓдайлары
Кедейліктіњ басќа сепебтерініњ арасында Ќазаќстанда өмір сүрудіњ ќысќа
1992-1996 жылдары күйреу нәтижесінде денсаулыќ саќтауѓа деген шыѓындар
2003 жылѓы ќабылданѓан 2003-2005 кедейлікті төмендету туралы өкіметтін
1986 жылы Ќытай үкіметі дамуды ынталандыруѓа көмектін негізгі
Экономикалыќ жаѓдайдан басќа әлеуметтік салада егерде статистиканыњ
Өнеркәсіп өндірісініњ көлемі ќолданыстаѓы баѓамен 36600,7 млн.
2005 жылдыњ сәуіріндегі жаѓдай бойынша облыста 19182 шаруашылыќ
2005 жылдыњ ќањтар-аќпанына ірі орта және шаѓын кәсіпорындар,
Облыстыќ халыќты жұмыспен ќамту басќармасы есебіндегі жұмыссыздардыњ саны
2005 жылдыњ ќањтар-аќпанына экономикалыќ ќызметтіњ барлыќ түрімен шұѓылданѓан
Облыстыќ санитарлыќ-эпидемиологиялыќ баќылау басќармасыныњ алдын-ала деректері бойынша,2005 жылдыњ
Әлеуметтік ќорѓау жүйесі тұрѓындардыњ әртџрлі топтарыныњ өзінділігін есепке
Әлеуметтік ќорѓаудын осы принциптеріне жету және оларды саќтау
Әлеуметтік ќорѓаудыњ тетіктерінде бұл ќызметтер әлеуметтік ќорѓаудын субъектілерімен
Әлеуметтік ќорѓауды жаќсарту проблемалары кешенді сипатта болады. Осы
Оңтұстік Қазақстан облысының
халықты әлеуметтік қорғау саласының
негізгі көрсеткіштерінің болжамы.
Елбасымыздың 2004 жылғы Қазақстан халқына Жолдауындағы тапсырмасына байланысты
Соның ішінде ең негізгілері:
1. Әлеуметтік қамсыздандырудың көп деңгейлі жүйесі ендіріледі. Ендігі
Әлеуметтік қамсыздандырудың
- 1-ші деңгейі(базалық)- мемлекет тарапынан төменгі мөлшері кепілденген
- 2-ші деңгейі(міндетті) - әлеуметтік қауіп бойынша міндетті
- 3-ші деңгейі(қосымша) –ерікті түрдегі аударымдар есебінен жүргізілетін
2. 2006 жылдан бастап барлық әлеуметтік төлемдер әлеуметтік
3. 2006 жылдан бастап төменгі зейнетақы мөлшері базалық
4. Мүгедектердің мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақысы 2005 жылдың қаңтарынан
І топқа – 2895 теңгеге,
ІІ топқа – 2412,5 теңгеге,
ІІІ топқа – 1930 теңгеге,
16 жасқа дейінгі мүгедек балаларға 2895 теңгеге артады
5. 2006 жылдан бастап мұқтаж отбасыларының 18 жасқа
- 2006 жылдан бастап көпбалалы аналардың арнаулы мемлекеттік
- 4 және одан көп бала тәрбиелеген әйелдер
- 2007 жылдан бастап бала 1 жасқа толғанша
Соғыс ардагерлеріне деген әлеуметтік қолдау ұйымдастыру әр дайым
Жеңіс мерекесі құрметіне Ұлы Отан соғысы ардагерлеріне республикалық
Мереке қарсаңында облыс көлемінде ардагерлерді құрметтеп, қолдауға арналған
Қорыта айтқанда,Жеңістің 60 жылдығы мерекесін атап өту кезінде
Оңтүстік Қазақстан облысында аз қамтамасыз
етілген азаматтарды әлеуметтік қорғаудың
жүйесін жетілдіру жөніндегі ұсыныстар.
Кедейлік Қазақстанда күрделі проблема қалпында қалып отыр. Кедейлікті
Келешекте кедейлікті азайтудың орнықты қарқындарын камтамасыз ету үшін,
Мемлекеттің саясаты әйелдер мен жастар арасындағы жұмыссыздыққа, сондай-ақ
Ең осал әлеуметтік топтарға айрықша назар аударылуы тиіс,
Мен облыстың күн көрісі төмен азаматтарды қолдау шараларын
Өте маңызды мәселе – қоғамның ең бір әлсіз
Біздің облыста 99463 көп балалы отбасылар тұрады, оның
ҚОРЫТЫНДЫ.
Тұрғындарды әлеуметтiк қорғаудың жоғарғы деңгейi қоғамның тұрақты түрде
Облыстағы тұрақты түрдегi еңбек күшiнiң молдығы.
Әйелдер арасындағы жұмыссыздықтың жоғарғы деңгейi, оның iшiнде көп
Жастардың еңбек нарығындағы қиын жағдайы, олардың 1/3-нен артығы
Экономикадағы дағдарыс Оңтүстiк Қазақстан облысы тұрғындарының өмiрiнiң деңгейiне
ОҚО-дағы кедейлiктiң үш негiзгi себептерi бар:
Өте төменгi еңбекақы.
ОҚО-да еңбекке қабiлеттi тұрғындардың саны өте мол, олардың
Инвестициялардың жеткiлiксiздiгi.
Кедейлiктiң жаппай таралуы және аумақтағы ауыр қаржылық жағдай,
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ
ТІЗІМІ.
1. ’’Ќазаќстан Республикасы 2000-2004. Дамау маќсаттарында
2. ''Жарќын болашаќ үшін кедейшілікпен күресу. 2000
3. ''1999 жылы Ќазаќстанда адам дамуы туралы ұлттыќ
4. ''Кедейшілік сөйлейді''. САНДЖ агентігі. Алматы, 2001 ж.
5. ''Әлеуметтік серіктестік мәселелері жөніндегі салыстырмалы зерттеулер мен
6. ''Оњтүстік Ќазаќстан облысыныњ халќын 2002-2005 жылдары әлеуметтік
7. ''Оњтүстік Ќазаќстан облысыныњ 2002-2005 жылдарѓа арналѓан мүгедектерді
8. ''Оњтүстік Ќазаќстан облысыныњ 2003-2005 жылдарѓа арналѓан кедейлік
9.''Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы''. ЌР Зањы
10. «Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы ЌР Зањы
11. ''Ќазаќстанныњ үкіметтік емес ұйымдары: кеше, бүгін, ертењ''.
12. ''Ќазаќстанныњ ауылдыќ аудандары: типологияныњ (тұрпаттаманыњ) жања аспектілері''.
13. ''Ќазаќстан Республикасыныњ 2010 жылѓа дейінгі дамуыныњ стратегиялыќ
14. Ќазаќстан Республикасыныњ «Наќты тұлѓаларѓа баѓыттал-
ѓан мемлекеттік әлеуметтік көмек туралы».
15. 2001-2005 жылдарѓа арналѓан Ќазаќстан Республикасыныњ «Анамен баланыњ
16. 2003-2005 жылдарѓа арналѓан Ќазаќстан Республикасыныњ кедейлікті ќысќарту
17. ''Оњтүстік Ќазаќстан облысыныњ әлеуметтік-экономикалыќ дамуы'' Ќазаќстан Республикасыныњ
18. «Жұмыспен қамту мәселелері сұрақтар мен жауаптарда». Оңтүстік
19. Қазақстан аймақтарының цифрлары. Ќазаќстан Республикасыныњ статистика жөнінлегі
20. «Оңтүстік-Қазақстан облысындағы халықтың тұрмыс деңгейі» Ќазаќстан Республикасыныњ
21. «Еңбек және халықты әлеуметтік қорғауды ұйымдастыру» Оңтүстік
22. Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және
23. «Ең төменгі күнкөріс деңгейі туралы» ҚР Заңы,
24. Қазақстан Республикасының Халықты әлеуметтік қорғау тұжырымдамасы, ҚР
25. Әлеуметтік реформаларды 2005-2007 жылдар аралығында одан әрі