МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ................................................................................................................5
1 МЕМЛЕКЕТТІК БИЛІК ОРГАНДАРЫНДАҒЫ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚЫЛМЫСТАРЫНА КРИМИНИОЛОГИЯЛЫҚ- ҚҰҚЫҚТЫҚ
1.1 Сыбайлас жемқорлықтың пайда болу себептері........................................8
1.2 Сыбайлас жемқорлықтың криминологиялық сипаттамасы....................11
2 БИЛІК ОРГАНДАРЫНДАҒЫ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚЫЛМЫСТАРЫНА БАЙЛАНЫСТЫ КҮРЕС МӘСЕЛЕЛЕРІ............................18
2.1 Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының елдің дамуына тигізетін әсері.............................................................................................................................18
2.2 Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының даму тенденциясы және алдын алу
2.3 Сыбайлас жемқорлықпен күрестің кейбір аспектілері............................26
3 МЕМЛЕКЕТТІК БИЛІК ОРГАНДАРЫНДАҒЫ СЫБАЙЛАС -ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ
3.1 Мемлекеттік билік органдарындағы сыбайлас - жемқорлық қылмыстарының түрлері..........................................................................................40
3.2 Сыбайлас – жемкорлыкпен күресу қағидалары......................................50
3.3 Қазақстан Республикасындағы сыбайлас жемқорлықпен күрес жағдайы және дамыту...............................................................................................................55
ҚОРЫТЫНДЫ...................................................................................................68
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ................................................71
ҚОСЫМША.......................................................................................................73
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстарды анықтау,
Сыбайлас жемқорлық әдетте күшті әрі зиянды жағынан кез-келген елдің
Сыбайлас жемқорлық мемлекеттік шешімдердің себептерін айтарлықтай бұзады. Жемқорлыққа бас
Сыбайлас жемқорлық ұғымы қандай қылмыстың қол сұғушылықты қамтитынын
Мемлекетімізде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мемлекеттік саясаттың негізгі
Сыбайлас жемқорлықтың тарихы да күрделілігі жағынан адамзаттың даму тарихы
Осы күрделі мәселені шешу көптеген ғалымдардың атсалысуын қажет етеді.
Зерттеу жұмысында жемқорлықпен күресті жетілдіру мәселелеріне байланысты Қазақстандық заңгер
Сонымен қатар мынадай Ресей ғалымдарының ғылыми еңбектері қолданылады: В.Ф.Ермолович,
Осы теориялық еңбектердің қорытындысының негізінде алғаш рет Қазақстанда нақты
Бұл дипломдық жұмыстың мақсаттары мен міндеттері сыбайлас жемқорлықпен құқық
Дипломдық жұмыстың зерттеу обьектісі сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстарды
Бұл зерттеу жұмысының міндеттері. Қазіргі таңдағы жемқорлықпен күресті жетілдіру
Зерттеудің әдістемелік және теориялық негізі. Дипломдық жұмыстың әдістемелік негізі
Диплом жұмысының құрылымы. Диплом жұмысы кіріспеден, үш тараудан және
1 БИЛІК ОРГАНДАРЫНДАҒЫ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚЫЛМЫСТАРЫНА ҚҰҚЫҚТЫҚ СИПАТТАМА
1.1 Сыбайлас жемқорлықтың пайда болу себептері
Нақты қойылмаған ережелер, шамадан тыс қадағалау және жан-жақты бақылау
Еңбек жалақысы төмен болған кезде де сыбайлас жемқорлыққа берілу
Әрине, мемлекеттік қызметкерлерде жалақы артқан жағдайда парақорлық белгілі бір
Жемқорлық экономикасының теориялық негіздері 1970-ші жылдары неоинституционалды бағыттағы американ
Қазіргі заманғы экономикалық ғылымда жемқорлықтың түрлі себептері аталып көрсетіледі,
Сыбайлас жемқорлықтың экономикалық себептері – бұл, бәрінен бұрын, мемлекеттік
Жемқорлықтың әлеуметтік - мәдени себептеріне қоғамның деморализациясы, ақпаратты толық
Фактордың үш тобы да әрекет ететін елдерде (бұл көбінесе
Қадағалау жүйесінің сапалылығы ұстанымшыл мен агенттің арасында дау-дамай туа
Клиенттердің агент-шенеунікке заңсыз түрде сыйақы беруі түрлі себептермен берілуі
Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу үшін жауапты қызметкерлерге жоғары жалақы
Осылайша агенттердің жалақысынан және олардың лауазымдарының кеңдігінен «агент-клиент» қарым-қатынасы
-Сессия басталған кезде сені оқытушылар әдейі «құлататындай» әсер пайда
-Білмеймін, мұндайды ешқашан естімеппін, өзім студент болсам да, пара
-Мұндай оқытушылар болатынымен келіспеуім мүмкін емес, олар өздерінің пайдасы
-Сыбайлас жемқорлық мәңгі жасайды. Бұл мәңгілікке аты өшпейтін түсінік.
1.2 Сыбайлас жемқорлықтың криминалогиялық сипаттамасы
Сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстармен күрес жүргізу барысында құқық қорғау
Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының өзекті мәселелерінің бірі болып жеке
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің құқықтық негіздері Қызылорда да
Бұл құбылыстың сипаты және де оның басқа қылмыстың түрлерімен
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес алдағы уақытта мемлекеттегі демократиялық
Жемқорлыққа қарсы күрес ─ бұл анық
Көптеген ұсынылып отырған шаралар жемқорлықтың
Сонымен қатар мынаны ескеру қажет:
- Құқық қорғау органдарының ұйымдасқан қылмыс пен
- Саяси элитаның бөлігін криминалдау;
- Сыбайлас жемқорлыққа жаппай қарсы тұра алмауға әкеп
- Сыбайлас жемқорлықтың өзіне тән ТМД елдеріне тән сипатына
Жемқорлыққа қарсы күрес қатынастарын реттейтін негізгі нормативтік акт Қазақстан
Заңда мемлекеттік аппараттың нақты белгілері көрсетілген. Кадрлық жұмыс
Осы Жарлыққа сәйкес 2006-2010 жылдар аралығындағы сыбайлас жемқорлықпен күрес
Егемен Қазақстан Республикасы тарихи дамудың жаңа сатысына қадам басып,
Қазақстан Республикасы Конституцияның 1-ші бабында “Қазақстан Республикасы өзін демократиялық,
Қылмыстылықты және оны тудыратын себептерге тоқталмай құқықтық мемлекет құру
Сонымен қатар, жасырын жасалатын қылмыстардың қатары өсуде. Қазақстан Республикасында
Мемлекетімізде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтарының
Мемлекеттік органдарға, құқық қорғау, қадағалау органдарына, басқа да
Қоғам алдымен мемлекеттік қызметкер елінің барлық күш – жігерін
Мемлекеттік билік пен жергілікті өзін - өзі басқару
Еліміздің президенті Н.Ә.Назарбаевтың 1998 жылғы 2 шілдедегі № 267-1
Осы заңда мемлекеттік міндеттер, лауазымды адамдар, жауапты мемлекеттік қызмет
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің негізгі принциптері:
барлық адамдардың заң мен сот алдындағы теңдігі;
мемлекеттік органдардың қызметін анық құқықтық регламенттеуі және мұндай қызметтің
мемлекеттік ақпараттың құрылымдарын, кадр жұмысын жеке және заңды тұлғалардың
жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін, сондай
ҚР Конституциясы 39 – бабының 1 – тармағына сәйкес
Жеке және заңды тұлғалардың бұзылған құқықтары мен
Сыбайлас жемқорлықпен құқық бұзушылыққа қарсы күресте жәрдем жасайтын азаматтардың
Мемлекеттік міндеттерді атқаруға уәкілдік берілген адамдармен соларға теңестірілген адамдардың
Осындай қызметті жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғаларға кәсіпкерлік
Сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстарды анықтау, ашу, жолын кесу және
Осы заңның 3-бабының 1-3-тармақтарында аталған адамдар үшін кәсіпкерлік жүргізуші
Бұл қауіпті кесапатты жоюдағы күресте қылмыстық жаза маңызды мәселеге
Жоғарыда айтқандай, тергеушiнiң тергеу epeкeттepiн жүргiзгенде алдына қоятын негiзгi
Тергеу үстiнде осыңдай тұpaқты қатынаспен бiрге, көбiнесе жеңiл кылмыстардыы
Ұсталуға тиiстi күдiк тудырушының жеке басын зерттегенде қылмыс жасаған
Көптеген сыбайластықтың пайда болуы пара алу және берумен байланысты.
- ҚР мемлекеттік қызметін атқаратын тұлға немесе оның субъектісі
- Алдын ала сөз байласқан немесе ұйымдасқан топпен;
- Бірнеше рет;
- Параны қорқытып алушылықпен;
- Ірі мөлшерде.
Сонымен қатар, пара алу сараланған белгілеріне лауазымды тұлғаның заңсыз
Сыбайлас жемқорлық пен пара алу қылмыстарының объектісі, субъектісі, жасалу
Соңғы жылдары қоғамымызда өмірдің әлеуметтік – экономикалық шарттарының бұзұлуына
Мемлекеттік қызмет агенттігі баспасөз қызметінің хабарлауынша, елімізде шенеуніктер армиясы
Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлық қылмысына ұқсас қылмыстардың көбі латентті
Сыбайлас жемқорлық қылмыстары көбіне ұйымдасқан сипатқа ие. Мұндай қылмыстарды
Сыбайлас жемқорлық қылмысының криминалистикалықметодикасының ерекшелігіне негізделе отырып, криминалистикалық спиаттың
- сыбайлас жемқорлықтың пайда болуы және оның субъектісі туралы
- қылмысты жасау орны, шарты, және жағдайдың ерекшеліктері;
- қылмысты жасау тәсілі және жүзеге асырудың типтік салдары
2 БИЛІК ОРГАНДАРЫНДАҒЫ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚЫЛМЫСТАРЫНА БАЙЛАНЫСТЫ КҮРЕС МӘСЕЛЕЛЕРІ
2.1 Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының елдің дамуына тигізетін әсері
Сыбайлас жемқорлық әдетте күшті әрі зиянды жағынан кез-келген елдің
Бәрінен бұрын сыбайлас жемқорлықтың тигізетін экономикалық зардабы ол мемлекеттің
Сыбайлас жемқорлық мемлекеттік шешімдердің себептерін айтарлықтай бұзады. Жемқорлыққа бас
Сыбайлас жемқорлықтың экономикалық зардабының басты жағымсыз белгісі кәсіпкерлер арасында
Сондай-ақ іскерлік құжаттарды тіркеу кезінде жемқорлық және бюрократтық сарсаңға
Сыбайлас жемқорлықтың әлеуметтік жағымсыз нәтижелеріне келетін болсақ, ол жалпымен
Жемқорлыққа бой ұрған тәртіптер ешқашан азаматтардың қолдауына ие болмайды,
Жемқорлық туралы пікір-таласқа қатысушылардың пікірінше, жемқорлықтың тек жағымсыз ғана
Жемқорлықты жарылқау концепциясы ескермейтін бір жәйт, бақылаудың жоқтығы, бұған
Жемқорлықтың «апологеттері» тағы бір дәлелдейтіні, парақорлық бюрократтық құжаттарды
Жемқорлық экономиканың дамуы жолында ынталандырма болып табылатындығы туралы дәйек
Қарап отырсаңыз, бұл да қиын болып па, деген ой
Бұл қаншалықты күтпегендей болып көрінгенімен, дегенмен, сый тарту –
Сый беру өзінің мәнін жоғалтпайтын басты шарт, ол –
Сый беру – тек пайда күтпейтін ғана емес, сондай-ақ
Мұндағы орнауы мүмкін сауал мынау: әңгіме сый туралы болып
Мәселен, мүлік сыйға тартылуда делік. Мұндай акт тек жабзаша
Сый беру келісім-шартын жасаудың еш ұяты жоқ. Бұл бюрократтық
Егер сыйдың, мысалы, пәтер, үй, саяжай немесе автокөлік болсын,
Егер сый тартушы сыйды кәсіпкерлік қызметінің қаражатына алып, банкроттық
Сыйға тартылған жылқының тісіне қарамайды деген мақал біздің заманымызда
Қуанышты деректі салық органдарынан жасыру ойына бой алдырмаған жөн:
Тұрғын үйлер (пәтерлер), ТЖК пай жинақтары сияқты сыйлар ерлі-зайыптылардың
Сыйға тартуға болмайды: -кәмелетке толмағандардың атынан және мүгедектер тарапынан;
Сыйлық берудің ерекше бір түрі – қайырымдылық ету, не
“Сыбайлас-жемқорлық” деген түсінік мағнасына этимологиялық қарау мұны “параға сатып
Орыс тілінің түсіндірме сөздігі сыбайлас-жемқорлықты пара беріп сатып алу,
Жемқорлықтың сипатты белгісі лауазымды тұлғаның әрекеті мен және оның
2.2 Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының даму тенденциясы және алдын алу
Қазақстан Республикасы мемлекеттік билік органдары жүйесінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы
Жалпы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша іс-қимыл мемлекеттік
Салық салымы жүйесін табыстарды және параллельді түрде табысар мен
Салық салымы жүйесін түрлі деңгейдегі жанама салымдар бюджеттердегі үлесті
Соған қарағанда, федерация субъектілерінің иелігінде қала берер салық счалымынан
Мәселен, АҚШ-тағыдай ақпараттық - аналитикалық орталықтардың кең желісін құру.
фирмалар, ұйымдар және жеке азаматтардың қаржы-экономикалық қызметі жайында материалдар
коммерциялық негізде қоғамдық ұйымдар және жеке кәсіпорындардың арыздары бойынша
сұраныстар бойынша ақпаратпен қамту (Қаржы министрлігі және заң шығару
Агробанктер жүйесін құру. Олардың көмегімен және араласуы арқылы учаскелерін
Ресей үшін кәсіподақ қозғалысындағы жемқорлық проблемасы әлі өзекті мәселеге
Тағы бір тез шешімін күтіп тұрған мәселе, ол Центрбанктің
Айта кету керек, мемлекетте сыбайлас жемқорлықтың бірнеше үлгісі болады,
Бұл проблемада сот жүйесі ғана айыпты деп шешу қате.
Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет етудің 3 стратегиясы
Сыбайлас жемқорлықтың және оның салдарының қауіптілігін қоғамдық түсіну;
Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және болдырмау;
Заңның жоғары билігі мен азаматтар құқығының қорғалуы [7, 13б].
Сыбайлас жемқорлықты жеңу мүмкін болайтын негіздер бар. Біріншісі, тәуелсіз
Егер сіз тәуелсіз баспасөзді басып, бір уақытта өз қатарларыңыздың
Парақорлықпен күрес саласында бірқатар қылмыстық-саяси проблемалар бар, олар заңды
Тәжірибешілер мен ғалымдардың жалпы пікірінше, парақорлықпен күресудің қылмыстық-құқықтық құралдары
1996 жылдың Қылмыстық Кодексін қолдану тәжірибесін зерттеу көрсеткеніндей, парақорлық
2007 жылы Қазақстанның қаржы полициясы сыбайлас жемқорлық бойынша 1330
Өткен жылы Қазақстанның қаржы полициясы атқарған жұмыс барысында сыбайлас
2.3 Сыбайлас жемқорлықпен күрестің кейбір аспектілері
Қылмыстың істің алдын-алуға құқық бүзушылықтарға үндеу деп аталған БҰҰ-ң
2005 жылы 18 ақпанда ҚР Президенті Н.Назарбаевтің Қазақстан халқына
Сыбайлас жемқорлық түріндегі қылмыстық істермен табысты күрес жүргізу үшін
Сыбайлас жемқорлықтың қоғамдық қауіптілігі:
Билік басындағы тұлғалар жеке пайдасын көздеп мемлекеттік саясатта айтқандарын
Сыбайлас жемқорлықтан келетін тікелей шығындар мемлекеттік бюджеттің табысын азайтады,
Сыбайлас жемқорлық көлеңкем экономиканы кеңейтеді, бәсекелестікке кері әсерін тигізеді,
Сыбайлас жемқорлық мемлекеттің нарықтық ойындар ережелерді адал, таза ұстауды
Кең тараған Сыбайлас жемқорлық, әділетті жазасын алмаған қылмыскерлермен ауыз
Сыбайлас жемқорлық қоғамдық адамгершілікке де, қауіп төндіреді, себебі азаматтар
Сыбайлас жемқорлық экономикалық субъектілердің шығындарын көбейтеді, бұл тұтыну бағасын
Сыбайлас жемқорлық басқару органдарын ғана бұзып қоймай, әр түрлі
Кең тараған Сыбайлас жемқорлық шетел түгілі Қазақстандық инвестицияны да
Осыған байланысты «Сыбайлас жемқорлықтың» мазмұнын анықтау қажет сияқты Арнаулы
Ең көп кездесетіндері:
Сыбайлас жемқорлықты парақорлықпен бір деп санау
Сыбайлас жемқорлықты пайдакүнемдік мақсатта жасалатын, лауазымдық құқығын пайдалану деп
Сыбайлас жемқорлықты қызметтік жағдайын пайдаланып, жеке мүддесі үшін жасаған
Сыбайлас жемқорлықты ұйымдасқан қылмыс элементі деп қарау
Сыбайлас жемқорлық – бұл лауазымды тұлғаның немесе мемлекеттік қызметшінің
Мысалы, профессор Е.О.Алаухановтың пікірінше, Сыбайлас жемқорлық – бұл басқа
Л.Пеняева: «этимологиялық «Сыбайлас жемқорлық» термині латын сөзінен шыққан «бүлдіру,
Ж.Сарғұлов: «Мемлекеттік қызметші белгіленген құқықты (Конституциямен, заңдармен және басқа
Сыбайлас жемқорлықтың мәні ол қоғамдық қатынастарды, мемлекеттік аппаратты қалыпты
Олай болса, Сыбайлас жемқорлық билікті және соған байланысты мүмкіндіктерді
Қазақстан Республикасы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңның 2-бабының
Сонымен ҚР осы заңында бұл құбылыстардың құқықбұзушылық негізі белгілері
«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заңның 3 бабында Сыбайлас
ҚР прокурорының және ҚР Әділет министрінің біріккен бұйрығының 2
ҚРҚК 13 тарауы жаңа атпен аталды: Мемлекеттік қызмет және
Қылмыстың жазаға тартылатын Сыбайлас жемқорлық, Сыбайлас жемқорлық жағдайында құқық
Қазақстанның басқа да ғылым криминалистері Сыбайлас жемқорлық қылмысқа осы
Олай болса, Сыбайлас жемқорлық қыомыстарына қоғамдық – қауіпті әрекеттер
Сыбайлас жемқорлық жағдайында қылмысқа қызметтік пара алу жатады, бұл
Жоғарыда айтылған, Сыбайлас жемқорлық түсінігіне қарай, Сыбайлас жемқорлық жағдайындағы
Міне сондықтан да, барлық аталып өткен қылмыстар ҚК 201,
Қылмыстық заңда параға сатып алумен байланысты тағы да бірнеше
Мемлекеттік қызметті орындауға уәкіл етімен немесе соған теңестірімен тұлғаның
Осы тұлғалардың қызмет мүддесіне қайшы белгілі әрекеттер жасауы
Қызмет бабы бойынша өкілеттілікті заңсыз қолдану сандарынан, заңда көрсетілген,
Пайдакүнемділік және басқа жеке мақсаттармен жасалған іс әрекеттер
Қызметтік өкілеттілік, ҚР «Мемлекеттік қызмет туралы» заңына сәйкес, -
Мемлекеттік қызметті орындауға өкілетті тұлғаның және оған теңестірілгенднрдің жетіктігі
Егер жасалған іс, бүтіндей мемлекеттік органдардың аппаратына қойылатын жалпы
Сыбайлас жемқорлық қылмысы үшін қылмыстық жауапкершілікке тарту, кінәлі тұлға
Сыбайлас жемқорлық құрамының міндетті элементі – пайдақорлық айтылған қылмыстар
Басқа жеке қызығушылықтар мүлікті емес мазмұнда болуы мүмкін: карьеризм,
Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының арнайы субъектілері мемлекеттік қызметті орындауға уәкілетте
ҚР «Әкімшілік жұмыстар туралы» 2000 жылғы 27 қарашадағы заңына
а) жергілікті өзін-өзі басқару органдарына сайланғандар
б) белгіленген заңды тәртіп бойынша ҚР Президенттігіне кандидат ретінде
в) жергілікті өзін-өзі басқару органдарда тұрақты немесе уақытша жұмыс
г) мемлекеттік органдарда басқару қызметін орындайтын адамдар олардың жарғылық
Қызметтік тұлға деп тұрақты уақытша немесе биліктің өкілі ретінде
Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының ауыр жағдайларындағы субъектілері – жауапкершілікті мемлекеттік
ҚР ҚК 41-бабындағы ескертпеге сәйкес сыбайлас жемқорлық жағдайындағы қылмыстар
176 бабы бойынша иеленіп алу, яғни кінәлі адамға сеніп
Сонымен сыбайлас жемқорлық қылмыстары қол сұғу объектілері бойынша төмендегідей
Мемлекеттік қызмет мақсатына қарсы қызметтік сыбайлас жемқорлық қылмыстары (баптар
Экономикалық қызмет саласындағы қызметтік сыбайлас жемқорлық қылмысты (баптар 193
Қызметтік өкілдігін пайдалануға байланысты басқа да сыбайлас жемқорлық қылмыстар
Бұдан былай сыбайлас жемқорлық қылмыстар үшін жауапқы тартылу және
Сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстарды жасауға бірқатар жағдайлар себепті болады,
Кадрларды таңдап алу принципіндегі көп кездесетін кемшіліктер: сенім артуға
Сыбайлас жемқорлық қылмысты жасауға итермелейтін тағы бір маңызды себеп
Тергеу-сот тәжірибесінің сараптамалары көрсеткендей, көп жағдайда сыбайлас жемқорлық қылмыстын
Қызмет бабы бойынша сыбайлас жемқорлық қылмыстық жасауға жұмысқа арнайы
Қызмет бабы бойынша сыбайлас жемқорлық қылмыстарын жасау төмендегідей себептерге
тоталитарлық дәуірден қалған мұраны жеңіп шығу;
экономикалық құлдырау және саяси тұрақсыздық қиындығы;
Заңнамалардың дамымауы, жетілмегендігі, оның ішінде заңдардың қарама-қайшылығы (кейбірінің);
Мысалы: ҚР «Мемлекеттік қызмет туралы» заң «мемлекеттік қызметші» түсінігін
заңдардың аяқталмағаны; нормативті актілерді дайындау барысын рет-тін заңдардың жоқтығы;
азаматтық қоғамның әлсіздігі; қоғамның биліктен алмақ болуы;
демократиялық саяси үрдістердің нығаймағаны, оның ішінде саяси мәдениеттің қалыптаспауы,
Сот жүйесінің әлсіздігі;
халықтық құқықтық санасының дамымауы;
құқық қорғау органдарының – және оның өкілдерінің мемлекеттік мақсатты
чиновниктердің заңға емес, инструкция мен бастыққа бағынуы және т.б.
Жаппай банкротқа ұшыраушылықты жүргізу ісінде мемлекеттік бақылаудың төмен болуы
Халықаралық қаржы ұйымдарының ақшасын мемлекеттік басқару органдары тарапынан еш
Партиялық, саяси және кәсіптік принциптегі билікті қалыптастыру орнына, рулық
Құқық қорғау органдарында сыбайлас жемқорлық табиғатын түсінетін мамандар аз,
Чиновниктердің кәсіптік іспен айналысуына тыйым салынған норма іс жүзінде
Сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстардың негізгі себептері және жағдайы осындай.
Арнайы шаралар, біздің мемлекетіміздің жалпы алдын-алу қызметіне негізделеді, біріктірілген
Мемлекеттік қызметшілердің құқықтық мәдениетін, олардың жетіктігін және кәсіптік шеберлігін
Мемлекеттік қызметтің билік және басқару органдарына түсіретін шешімдері мен
Мемлекеттік қызмет жайлы заңдарды дамыту;
Мемлекеттік қызмет міндеттерін шешу саласында тәжірибелікті және біліктілікті дамыту;
Мемлекеттік қызметтегі құқықтық тәртіпті нығайту;
Мемлекеттік қызметті ұйымдастыру және іс жүргізуі үшін отандық және
Мемлекеттік қызметті нағыз азаматтық қызметке айналдыру;
Мемлекеттік аппараттың құрылымы және жаңару жүйесі иерархияға қарамайтын болсын;
Мемлекеттік қызметте біліктілігі жоғары және адамгершілігі мол азаматтарды қалдыру,
«Шен құмар» және «саясаткерлік» чиновниктер статусы нақты айыру (саясаткерлік);
Қызметтік міндеттерді айқындау;
Бір жағынан мемлекеттік қызметшілер корпусын бақылауды қамтамасыз ететін, екінші
Мемлекеттік аппаратты ұстауға кететін шығынды ғылыми түрде анықтау, ең
Бүгінгі күні, құқық қорғаушы құрылымдардың бірде-біреуінің Сыбайлас жемқорлық қылмыстарын
1999 жылы Қазақстан Республикасында ұлттық тергеу бюросын құру туралы
Заң жобасында тұлғаға қойылатын талаптарда белгілеген дұрыс болады: мемлекеттік
Сенімді басқармаларға, қызмет функциясын орындауға уақытша өздеріне тиесілі бағалы
Билікті өз мүддесіне пайдаланудың алдын-алудың басқа шаралары қылмыс криминалды
Мемлекеттің жоғарғы қызметтегі адамдардың сыбайласуына қарай қызметтен босату және
Мемлекеттік қызметтен кеткеннен кейін кәсіпкерлік саласындағы қызметке шектеу қоюды
Заңның ұсынылуы мен қарастырылған сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплексті шаралар,
ҚР Президенті Н.Назарбаев 2005 жылы 18 ақпандағы Қазақстан халқына
Бір жерде ғана төлқұжат тіркеп, салық төлеушінің есептік нөмірін,
Лицензиялар мен рұқсаттамалар санын күрт қысқарту
«Қазақстан Республикадағы акционерлік қоғамдар туралы» заңға тиісті өзгертулерді қабылдау
Мемлекеттік қызметші өз бизнесін сатқанын немесе басқаруға бергенін міндетті
Мемлекеттік қызметінің жеке бизнеспен айналасуына және компаниялардың мүдделерін жақталуына
Тәртіптік кеңестерді мемлекеттік қызмет істері жөніндегі агенттікке түлкілікті беру
Пара алушыларды ғана емес, пара берушілерді де жоғалау керек
Бизнестегі жалақы деңгейіне жақындата отырып, мемлекеттік қызметшінің жалақысын көтеру
Мемлекеттік басшысының нұсқаларына байланысты кейбір заң актілерін қайта қарап,
Айта кету керек, мемлекетте сыбайлас жемқорлықтың бірнеше үлгісі болады,
Бұл проблемада сот жүйесі ғана айыпты деп шешу қате.
Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет етудің 3 стратегиясы
Сыбайлас жемқорлықтың және оның салдарының қауіптілігін қоғамдық түсіну;
Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және болдырмау;
Заңның жоғары билігі мен азаматтар құқығының қорғалуы.
Сыбайлас жемқорлықты жеңу мүмкін болайтын негіздер бар. Біріншісі, тәуелсіз
Егер сіз тәіелсіз баспасөзді басып, бір уақытта өз қатарларыңыздың
Парақорлықпен күрес саласында бірқатар қылмыстық-саяси проблемалар бар, олар заңды
Тәжірибешілер мен ғалымдардың жалпы пікірінше, парақорлықпен күресудің қылмыстық-құқықтық құралдары
1996 жылдың ҚК қолдану тәжірибесін зерттеу көрсеткеніндей, парақорлық туралы
3 МЕМЛЕКЕТІК БИЛІК ОРГАНДАРЫНДАҒЫ СЫБАЙЛАС -ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ
3.1 Мемлекеттік билік органдарындағы сыбайлас-жемқорлық қылмыстарының түрлері
Сыбайлас-жемқорлық қылмыс болып ҚР ҚК 176 баптың үшінші бөлімінің
Сыбайлас-жемқорлық қылмыстар, әлеуметтік-құқықтық іс болып, қылмыстық заңнамамен қорғалатын қоғамдық
Соңғы үш жылда сыбайлас-жемқорлық қылмыстардың өсуі байқалады. Мемлекеттік міндеттерді
ҚР экономикалық және сыбайлас-жемқорлық қылмыспен күрес жөніндегі Агенттігінің мәліметтері
Салыстырмалы талдау көрсеткендей, Қазақстанда сыбайлас-жемқорлық қылмыс негізінен сот арасында
Пара алу негізінен бүкіл мемлекеттік органдарда кеңінен таралған жағдай
Қылмыстық кодекстің сыбайлас-жемқорлық қылмыстарды қарастыратын барлық баптарына тән нәрсе:
Сыбайлас-жемқорлықпен байланысты қылмыс субъектілері, ҚР Жоғарғы соттың 2001 жылғы
-жергілікті өзін-өзі басқару органдарына сайланған адамдар;
-заң белгілеген тәртіппен ҚР Президенттігіне, ҚР Парламенті депутаттығына, сондай-ақ
-еңбекақылары ҚР мемлекеттік бюджет қаражатынан төленетін жергілікті өзін-өзі басқару
-мемлекеттік ұйымдарда және жарғы капиталында мемлекет үлесі отыз бес
Лауазымды өкілеттікті асыра пайдалану, практика көрсеткендей, ең көп тараған
-тездету және әр түрлі процедураларды, ережелерді айналып өту үшін
-мемлекеттік меншікті, ғимаратты, құрылысты, табиғи ресурстарды заңсыз пайдалану, заңсыз
-монополияға қарсы заңнаманы және шынайы бәсекелестікті бұзу, өз мүддесіне
Бұл қылмыстың объектісі басқару тәртібіне, орнықты жұмысқа және мемлекеттік
Мұндай сыбайлас-жемқорлық қылмыстың объективті жағы 307 баптың 1 бөлімінің
Лауазымды өкілеттікті асыра пайдалану мемлекеттік қызметшілердің заңмен бекітілген міндеттерін
Бұл қылмыстың субъектілеріне ҚР ҚК 307 бабының 1-3 бөліміне
Лауазымды өкілеттікті асыра пайдалану азаматтардың конституциялық құқықтары мен еркіндіктеріне
Мемлекеттік сыбайлас жемқорлық бөлек елдердің дамуындағы тежегіш болғандығынан, ол
Сыбайлас жемқорлықпен күресудің мақсаттары әр түрліше таңдалуы мүмкін: жеке
Жиі жағдайда ең қарапайым құралы ретінде заң реформаларын таңдап
Сыбайлас жемқорлықпен халықаралық күресуге сыбайлас жемқорлықты экономикалық құқық бұзушылық
Алайда, заң әрекеттері сыбайлас жемқорлықпен күресуде шешімді өзгерісті енгізе
Сыбайлас жемқорлықпен сәтті күресу, экономистер дәлелдегеніндей, жедел пайда береді.
Қазіргі таңда жалпы танылғандай, бөлек елдер де, халықаралық ұйымдар
Ресейдегі сыбайлас жемқорлық. Отандық тарих үшін басқа да дамуы
Парақорлық пен шенеуніктер арасындағы ұрлық елдің дамуына өз кедергісін
Кеңес Одағында сыбайлас жемқорлыққа қатынас екіжақты болды деуге келеді.
Кеңестік заманнан кейінгі сыбайлас жемқорлықтың жағымсыз сипатының бірі ретінде
«Демократия үшін информатика» атты 2000-2001 жылдары өткізілген зерттеу көрсеткеніндей,
2000-шы жылдардың басында РФ үкіметі сыбайлас жемқорлықты шектеу тілегін
Қылмыстың істің алдын-алуға құқық бүзушылықтарға үндеу деп аталған БҰҰ-ң
Сыбайлас жемқорлық түріндегі қылмыстық істермен табысты күрес жүргізу үшін
Сыбайлас жемқорлықтың қоғамдық қауіптілігі:
Билік басындағы тұлғалар жеке пайдасын көздеп мемлекеттік саясатта айтқандарын
Сыбайлас жемқорлықтан келетін тікелей шығындар мемлекеттік бюджеттің табысын азайтады,
Сыбайлас жемқорлық көлеңкем экономиканы кеңейтеді, бәсекелестікке кері әсерін тигізеді,
Сыбайлас жемқорлық мемлекеттің нарықтық ойындар ережелерді адал, таза ұстауды
Кең тараған Сыбайлас жемқорлық, әділетті жазасын алмаған қылмыскерлермен ауыз
Сыбайлас жемқорлық қоғамдық адамгершілікке де, қауіп төндіреді, себебі азаматтар
Сыбайлас жемқорлық экономикалық субъектілердің шығындарын көбейтеді, бұл тұтыну бағасын
Сыбайлас жемқорлық басқару органдарын ғана бұзып қоймай, әр түрлі
Кең тараған Сыбайлас жемқорлық шетел түгілі Қазақстандық инвестицияны да
Осыған байланысты «Сыбайлас жемқорлықтың» мазмұнын анықтау қажет сияқты Апнаулы
Ең көп кездесетіндері:
-Сыбайлас жемқорлықты парақорлықпен бір деп санау
-Сыбайлас жемқорлықты пайдакүнемдік мақсатта жасалатын, лауазымдық құқығын пайдалану деп
-Сыбайлас жемқорлықты қызметтік жағдайын пайдаланып, жеке мүддесі үшін жасаған
-Сыбайлас жемқорлықты ұйымдасқан қылмыс элементі деп қарау
-Сыбайлас жемқорлық – бұл лауазымды тұлғаның немесе мемлекеттік қызметшінің
Мысалы, профессор Е.О.Алаухановтың пікірінше, Сыбайлас жемқорлық – бұл басқа
Л.Пеняева: «этимологиялық «Сыбайлас жемқорлық» термині латын сөзінен шыққан «бүлдіру,
Сыбайлас жемқорлықтың мәні ол қоғамдық қатынастарды, мемлекеттік аппаратты қалыпты
Олай болса, Сыбайлас жемқорлық билікті және соған байланысты мүмкіндіктерді
Қазақстан Республикасының № 267 «Сыбайлас жемқорлыққа күрес туралы» Заңы
Бұл заңның ерекшелігі сол, билік басындағы лауазым иелерінің қызмет
Мемлекеттік билік органдарындағы сыбайлас жемқорлық, қоғамдық өзекті
Аталған заңның талаптарына сәйкес, барлық мемлекет қызметшілеріне және құқық
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүргiзушi органдар қажет болған
жағдайда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске жәрдемдесетiн адамдардың жеке басының
Осы баптың ережелерi көрiнеу жалған ақпарат хабарлаған осы Заңға
Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды және сыбайлас жемқорлыққа жағдай туғызатын
Мемлекеттiк мiндеттердi атқаруға уәкiлеттi адам немесе оған теңестiрiлген адам
Қылмыстық iс қозғаудан бас тартқан не қылмыстық iстi қысқартқан
Жоғарыда айтылғандай біздің ел - ТМД елдерінің ішіндегі
Қазіргі таңдағы жағдайды бағамдап, саралап қарасақ мемлекеттік қызметшілердің кәсібилігіне
Осы мақсаттағы жұмыстарды жүйелі жүргізуге тағы бір серпін ретінде
Жалпы, мемлекеттік қызметшілер мен мемлекеттік органдардардың лаузым иелерінің заң
3.2 Сыбайлас – жемкорлыкпен күресу қағидалары
Сыбайлас-жемқорлықпен күрестің негізгі қағидаларына келесі жатады:
Баршаның заң және сот алдында теңдігі. Бұл қағиданы сақтау
Мемлекеттік органдар қызметінің нақты құқықтық тәртібін, заңдылығын және осындай
Қазіргі таңда ҚР Президентінің 2005 жылғы 23 желтоқсандағы Жарлығымен
Бағдарламада ерекше орын азаматтық қоғам ұйымдарын сыбайлас-жемқорлыққа қарсы қызметке
Нормативтік құқықтық актілерді сыбайлас-жемқорлыққа қарсы сараптаудың пәрменді тетігін енгізу,
ҚР Әділет министрлігі “Мүддес болу туралы” заң жобасын әзірлеп,
Жеке және заңды тұлғалардың құқығы мен заңды мүдделеріне қатысы
Мемлекеттік бағдарламамен мемлекеттік органдар мен кәсіпкерлік субъектілерінің өзара іс-әрекетінің
Заңға сәйкес аталған қағидалар:
-мемлекеттік функцияларды орындауға өкілетті;
-лауазымды, сондай-ақ олардың қатарына жататын басқа адамдардың құқықтарын және
-жеке және заңды тұлғалардың бұзылған құқықтары мен заңды мүдделерін
-сыбайлас-жемқорлық құқық бұзушылықпен күреске ықпал жасайтын азаматтардың жеке қауіпсіздігін;
-кәсіпкерлік қызметке бақылау жасайтын жеке және заңды тұлғаларға мемлекеттік
Сыбайлас-жемқорлық бірталай экономикалық заңдардың іс-әрекетін төмендетеді және әлемдік қауымдастық
Сыбайлас-жемқорлық әсіресе мемлекеттік билік органдарында қауіпті. Мұндай жағдайда ол
Практика көрсеткендей, сыбайлас-жемқорлық мемлекеттік жүйенің барлығын бұзады, мемлекеттік билік
Сыбайлас-жемқорлық экономиканың дамуына кедергі жасайды және ұйымдастырылған қылмыстың, әсіресе
Қандай мемлекеттік органдар сыбайлас-жемқорлыққа қарсы қызметті жүзеге асыра алады?
Сыбайлас-жемқорлық құқық бұзушылықты анықтау, болдырмау, алдын алу және өз
Аталмыш органдардың лауазымды адамдары заңнама белгілеген мерзімде іс, материал,
Заңға сәйкес бұл органдар олардың құзырынан шығатын шаралар қабылдауға
ҚІЖК 192- бабына сәйкес ҚҚ-тың 176 бап, 3 б.,
ҚР ҚК 307 бабының 2,3,4 б., 308 бабының 2,3,4
ҚР ҚК 380 бабы қарастырған қылмыстар туралы қылмыстық іс
Сыбайлас-жемқорлықпен байланысты қылмысты анықтау, ашу, жібермеу және алдын алу
Сыбайлас-жемқорлықпен күресуге ықпал жасаған адамдардың қауіпсіздігіне кепілдік
Сыбайлас-жемқорлықпен келіскісі келмейтін азаматтардың белсенді іс-әрекеттері өз нәтижелерін беруде.
Басқа міндеттерін былай қойғанда, органдар жедел-іздестіру қызметтің міндеттерін орындаған
“Сыбайлас-жемқорлықпен күрес туралы” Заңның 7 бабында сыбайлас-жемқорлықпен күреске ықпал
сыбайлас-жемқорлық қылмыс фактісі туралы хабар берген немесе басқаша бір
-сыбайлас-жемқорлықпен күресуге ықпал жасап жүрген адам туралы ақпарат мемлекеттік
Бұл ақпаратты жариялау заң белгілеген жауапкершілікке әкеліп соғады:
-қажет болған жағдайда сыбайлас-жемқорлықпен күресетін органдар сыбайлас-жемқорлықпен күресуге ықпал
Мемлекеттік функцияларды орындауға өкілетті және оларға теңелген адамдардың қандай
ҚР “Сыбайлас-жемқорлықпен күрес туралы” Заңның 12 бабына сәйкес мемлекеттік
-заңсыз басқа мемлекеттік органдардың, ұйымдардың қызметіне араласуы;
-өз қызмет өкілеттігін аталған адамдардың немесе олардың жақын туыстарының
-мемлекеттік және соған теңелген қызметке түскен және жылжыған кезде
-шешімді дайындаған және қабылдаған кезде заңды және жеке тұлғаларға
-кім болса да кіріс алумен байланысты кәсіпкерлік және басқа
-мемлекеттік міндетті орындау кезінде алынған ақпаратты жеке немесе топ
-жеке және заңды тұлғаларға заңнамамен беруге қарастырылған ақпаратты негіссіз
-жеке және заңды тұлғалардан заңнамамен қарастырылмаған ақпаратты талап ету;
-мемлекеттік және материалдық ресурстарды жеке үміткерлердің немесе қоғамдық бірлестіктердің
-жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау және олардың құзыретіне
-жоғарғы ресми адамдарға сыйлық беру және қызметтен тыс қызмет
-жеке және заңды тұлғаларға олардың құқықтарын және заңды мүдделерін
-жеке және заңды тұлғаларға кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік реттеуге құзыретін
-жоғарғы немесе төменгі лауазымды адамдармен немесе олардан басқаша тәуелділермен
Мемлекеттік міндеттер орындауға өкілетті немесе соларға теңелген адамдар өз
Сот шешім шығарғанға дейін өкілетті органдар құқық бұзушыға жататын
3.3 Қазақстан Республикасындағы сыбайлас жемқорлықпен күрес жағдайы және дамыту
2020 жылы Қазақстан жемқорлық көрсеткіштері ең төмен 60 мемлекеттің
Сыбайлас жемқорлықтың деңгейін айтарлықтай төмендетіп, заңсыз ақша айналымын тоқтатуға
Сыбайлас жемқорлық мәмілеге мүдделі екі тарап та бір мемлекеттік
Сыбайлас жемқорлық нысандары, зерттеушілердің мәліметтері бойынша, үнемі түрлері өзгереді
Сыбайлас жемқорлықпен әртүрлі күресуде. АҚШ-та, Ұлыбританияда, Австрияда құқық қорғау
Шенеуніктің бірінші сыбайлас жемқорлық шешімнің алдындағы күйзелісінің негізгі себебі
Жемқорлардың өмірін жеңілдететін және бұрынғы кеңістік кеңістікке тән; қатысты
Басқа жағынан сыбайлас жемқорлықпен күрестің тағы бір құралы ретінде
Сыбайлас жемқорлықпен күрес Қазақстанда, басқа да бұрынғы кеңістік мемлекеттердегі
2002 жылдың көктем-күзіне келген, ең белсенді компания көрсеткендегі, шын
Сонымен қатар мемлекеттің анти сыбайлас жемқорлық саясатының толық өкілділігі
Сыбайлас жемқорлықтың бізде бар және күнделікті көрінетіндігі-даусыз дерек. Қазірде,
Істің мұндай жағдайына себептер көп және қоғамдық өмірдің әрбір
Егер сыбайлас жемқорлықтың «айсбергі» ретінде қабылданатын мемлекеттік билік жүйесі
Бірінші (төменгі) деңгей өз құрамында өте төменгі еңбек ақсынан
Екінші (жоғары) деңгейде ірі келісімшарттар жасаумен, шетелге ақша аударумен,
Айта кәтетін нәрсе, Қазақстан тәуелсіздігінің он үш жыйында
Әділсот органдарының жекелеген адал емес өкілдері тарапынан «екі жақты
Егер мемлекеттік аппараттағы сыбайлас жемқорлықтың төменгі деңгейін алсақ, онда
Республикадағы мемлекеттік мүмкінтің және оның, әсіресе коммунальдық
2002 жылы жазда «Трансперенал Қазақстан» қоғамдық қоры көрсетілген органдарда
Бұл органдарағы мұндай жағдайдың негізіг үш себебі ретінде олардың
Қазақстандағы құқық қорғау органдарының сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметі тағы
Бизнес саласындағы сыбайлас жемқорлықтың көрінісі жеке әңгіме үшін тақырып
Егер бизнесті алатын болсақ біріншіден кәсіпкерлік қызметтің барлық салалары
«Мүмкінділінше көп ақша табу, ал өз пайдасын басқалармен соның
Екіншіден, көптеген коммерциялық құрылымдар, белгілі дәрежеде әртүрлі деңгейдегі шенеуніктермен
Қазақстандық сыбайлас жемқорлықтың шетелдік факторы туралы айтқанда, 2004-жылдың 14-мамырында
Егер бұл көрсеткіштерді Қазақстанға қатысты қолдансақ, онда біздің экономикамзда
Әрине, мұндай жағдай көбінесе екі маңызды факторды сипаттайтын мемлекеттің
Бірінші кезекте, сыбайлас жемқорлықтың өсуіне және пайда болуына мемлекеттік
Басқа да маңыздылығы аз емес сәт мемлекетпен азаматтық қоғамның
Қазақстанда мемлекет сыбайлас қорлықтың пайда болуы мен өсуіне ықпал
Сонымен қатар Қазақстанда «Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы заңның» әрекетіне
Сыбайлас жемқорлықпен күрестің төменгі тиімділігі проблемасын, республика басшылығы тарапынан,
Қазақстанда сыбайлас жемқорлықпен күрес мемлекеттік саясаттың басымдығы ретінде бөліп
Заңсыз жолмен алынған және терроризмді қаржыландырудан алынған табыстарды заңдастырудың
Сыбайлас жемқорлықпен күрес комиссиясының отырысында 2004 жылдың 23 мамырында,
Азаматтардың пікірлеріне негізделген статистика көрсеткендей құқық қорғау және сот
Комиссия төрағасының пікірлерінің қазіргі жағдайлардағы сыбайлас жемқорлықтың қарсы әрекеті
Бұл бағыттағы жұмыстық тиімділігі Г.Кимнің пікірнше өзінің заңды құқықтарының
ПРООН хабарламағандай, респонденттердің басым көпшілігі (89%) сыбайлас жемқорлықты күрделі
Қаржылық полиция қызметшілерінің жалған пара беру жолымен шенеуніктердің адалдығын
Көрініп тұрғандай шенеуніктердің сатылмайтындығын осындай жолмен тексерудің қажеті жоқ
Сыбайлас жемқорлықпен күресу соңғы кездері ашық көрсетілген және жеткілікті
Сіздің пікіріңізме сыбайлас жемқорлықты құбылыс ретінде түбірімен құрту мүмкін
Үй шаруасындағы әйелдердің 55,4-ы, сыбайлас жемқорлықты түбірімен жоюға болады
Қазақстандық қоғамның қазіргі даму сатысында сыбайлас жемқорлықпен күрес нәтиже
Барлық сұралғандардың ішінен пара алуға көбінесе басшылар ұмтылады. Тұрғындардың
Әртүрлі жас мөлшеріндегі топтардың арасындағы сұрақ жауап көрсеткендегі 60
«Комкон 2 Евразия» Агенттігінің зерттеу мәліметтері мынай қорытынды жасауға
Қазақстандағы сыбайлас жемқорлықтың қазіргі жағдайы объективтік те, субъектив те
Мемлекеттік құрылыстың бірінші сатысында бақылаудың тек партиялық жүйесі емес
Құқық қорғау органдары жұмысының жеткіліксіз тиімділігі, ол өз кезегінде
Қажетті әлеуметтік мәртебені қаматамасыз ету үшін жеткіліксіз, мемлекеттік қызметшілер
Сонымен, Қазақстандағы сыбайлас жемқорлық – бұл елдің жалпы саяси,
Қылмыстық жаза дегеніміз сот арқылы мемлекет атынан қылмыс жасаған
Жазаларды дұрыс қолдану қылмыспен тиімді қүрес жүргізудің негізгі шарты
Жазаның басты мақсаты адамдарды қылмыс істеуден сақтандыру болып табылады.
Сыбайлас жемқорлық қылмыстарын жасағандығы үшін кіналі деп – табылғандарға
Қылмыстық кодекстің 43 бабының талаптарына сәйкес түзеу жұмысы тұрақты
Жалпы сыбайлас жемқорлық құрамдар үшін Қазақстан Республикасының 1997 жылғы
Қорыта айтқанда, қылмыстық жаза жүйелерінде көзделген жаза түрлерінің сыбайлас
Қызылорда облыстық Әділет департаментінде «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің 2003
ҚОРЫТЫНДЫ
Сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстармен күрес жүргізу барысында құқық қорғау
Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының өзекті мәселелерінің бірі болып жеке
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес алдағы уақытта мемлекеттегі демократиялық
Сондықтан да сыбайлас жемқолықпен күресудің мемлекет бағдарламасындағы 2030 жылға
Қазақстан - 2030 даму стратегиясында көрсетілген сыбайлас жемқорлықпен
Сондай-ақ стратегияда мемлекетік қызмет институтының дамуына, мемлекетте және
Сыбайлас жемқорлықпен күресу аясында мақсат етіп қойған мемлекеттік саясат
Құқық қорғау органдары мен арнайы қызметкерлердің алдын алу және
Біріншіден, ҚР-ның сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы заңының қабылдануы алғашқы
Екіншіден, сыбайлас жемқорлықпен күрес әрекетінен белгілі дәрежеде сыбайластың көрінуін
Үшішіден, сыбайлас жемқорлықпен күресудің алғашқы сатысында мемлекеттік органдардың әрекеті
Төртіншіден, материалды техникалық құралдардың әлсіздігі құқық қорғау органдары мен
Бесіншіден, азаматтық қоғамның мемлекеттік билік органдарына сенімінің аз болуы,
Қазақстан Республикасында Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы заңының қабылдануы алғашқы
-Сыбайлас жемқорлықпен күрес әрекетінен белгілі дәрежеде сыбайластың көрінуін қысқартып
-Сыбайлас жемқорлықпен күресудің алғашқы сатысында мемлекеттік органдардың әрекеті олардың
- Материалды техникалық құралдардың әлсіздігі құқық қорғау органдары мен
-Азаматтық қоғамның мемлекеттік билік органдарына сенімінің аз болуы, тұрғындардың
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Алауханов. Е.О. Сыбайлас жемқорлықпен күресу: теория және практика –
Пеняева. Л. Борьба с коррупцией – дело всех и
Сарғұлов. Ж. Жемқорлыққа жол жоқ. // Жазаларды орындау. -
Қазақстан Республикасының 2 шілде 1998 жылғы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы
Қазақстан Республикасының Конституциясы. – Алматы: Юрист, 2011.
Самаев. Ж. Жемқорлыққа жағдай жасаған бірқатар ауыл әкімдері заң
Расследование бандитзма. Методическое пособие. – М.: Приоритет, -2000.
Жәкішев. Е. Криминалистикалық тактика. – Алматы: Жеті жарғы, 1997.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі. – Алматы: Юрист, 2011.
Демидов. В. Нет коррупционным преступлениям. // Исполнение наказаний. -
Сальменбаев. С. Особенности квалификации коррупционных преступлений. // Закон
Кегембаева. Ж.А. Борьба с коррупцией – необходимое условие построения
Қыстаубайқызы. Г. Жемқорлыққа қарсы күресте жаңа жүйе, жаңа бағыт
Зорин. Г.А. Криминалистическая методология. Учебное пособие. - Минск:
Корневский. Ю.В. Криминалистика для судебного следствия. - М.: Бек,
Тілеубергенов. Е. Криминалистикалық әдістеме. Оқу құралы. – А.: Жеті
Ищенко. Е.П. Криминалистика. - М.: Юр. литература, 2003.
Россинская. Е.Р. Криминалистика. - М.: Бек, 2000.
Гинзбург. А.Я. Криминалистические основы следственных действий. Учебно-методическое пособие. -
Криминалистика: учебник для вузов. /Отв.ред.,проф.Н.Г.Яблоков. – М.: Приор, 1997.
Кустов А. Криминалистика и механизм преступления: цикл лекций. -
Тілеубергенов. Е. Криминалистикалық сараптамаларда шешілетін сұрақтар. Оқу құралы. –
Еркенов. С., Сұлтанов. С. Тергеу әрекетінің тактикасы. – Алматы:
Абуов А.Ғ. Криминалистика негіздері: Оқу құралы. – Алматы: Жеті
Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі. – Алматы: Юрист,
Сафунов Ф.С. Судебно-психологическая экспертиза в уголовном процессе. - М.:
Тілеубергенов. Е. Криминалистикалық әдістеме. Оқу құралы. – А: Жеті
ҚОСЫМША
Сурет – 1 Қаржылық полиция қызметшілерін тексеру қажеттігінің сауалнамасы
Сурет – 2 Сыбайлас жемқорлықты жою сауалнамасы
Кесте – 2 Респондеттерге пара ұсынған жағдайдағы көрсеткіштер
Егер, сіз жоғары мемлекеттік қызметте, жұмыс істейсіз және сізге
49,7
Принципке сүйеніп, оны алмаймын
Егер ұсталмайтыныма сенімді босам аламын 19,3
Қауіптілік сезімнен алмаймын 13,7
Кез келген жағдайда аламын 3,7
Жауап беруге қиналды 12,3
Жауап беруден бас тартты 1,3
56
Жауап беруге
қиналамын
жоқ
я 0я
Жауап беруге
қиналамын
жоқ
я