МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ……………………………………………………………… 3
1КЕН ОРЫННЫҢ ГЕОЛОГИЯЛЫЖ-ФИЗИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ.................................................................................................4
1.1 Амангелді кен орны туралы жалпы мағлұмат...............................4
1.2 Кен орынның геологиялық құрылымы...........................................5
1.2.1 Стратиграфиясы................................................................................6
1.2.2 Тектоникасы.......................................................................................7
1.3 Кен орынның газдылығы...................................................................8
1.4 Газ бен конденсаттың қасиеті мен құрамы...................................14
1.5 Еркін газ бен конденсат қорының күйі..........................................18
2ТӘЖІРИБЕЛІ-ӨНЕРКӘСІПТІК ПАЙДАЛАНУДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ............................................................20
2.1Ұңғы мен қабаттан сынама алу нәтижелерін сараптау, олардың
2.2 Қабаттың есептік моделін, өндірудің технологиялық көрсеткіштерін есептеуде
2.3 Кәсіпшілік пайдаланудың негізгі технологиялық көрсеткіштерінің сипаттамасы.........................................................................27
3 ГАЗ ӨНДІРУДІҢ ТЕХНИКАСЫ МЕН ТЕХНОЛОГИЯСЫН ТАЛДАУ................................................................................................................28
3.1 Ұңғымаларды пайдалануға талдау.................................................28
3.2 Сағалық жабдықтар ..........................................................................30
3.3 Жерасты жабдықтары ......................................................................30
3.4 Пайдалану объектілерін айқындау және өндірудің есептеу нұсқаларын
3.5 Газ және газконденсат өндіруді қарқындату.................................32
3.6 Игеру жағдайы.....................................................................................33
3.6.1 Газ бен конденсатты алу бойынша өндірудің негізгі
3.6.2 Ұңғылардың негізгі қорының сипаттамасы..............................34
4 еңбекті қорғау................................................................................37
4.1 Өндірістік зиянды және қауіпті факторларды талдау.................37
4.2 Қорғаныс шаралары ..........................................................................40
4.2.1 Өндірістік санитария.......................................................................40
4.2.2 Техника қауіпсіздігі .....................................................................41
4.2.3. Өрт-жарылыс қауіпсіздігі.............................................................45
5 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ.......................................................48
5.1Қоршаған ортаны қорғаудың негізгі талаптары..........................48
5.2 Атмосфераның ластануы..................................................................48
5.3 Топырақтың ластануы......................................................................49
ҚОРЫТЫНДЫ..........................................................................................50
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ............................................51
ҚОСЫМША...............................................................................................52
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы экономикасының дамуында мұнай және
Еліміздің әлеуметтік-экономикалық жоспарында жаңа мұнай және газ кен
Амангелді кен орны 1975 жылы ашылған, 1981 жылы
Бұл Амангелді газконденсатты кен орны бойынша есеп
1 КЕН ОРЫННЫҢ ГЕОЛОГИЯЛЫЖ-ФИЗИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
1.1 Амангелді кен орны туралы жалпы мағлұмат
Амангелді кен орны Қазақстан Республикасының Жамбыл обылысы, Мойынқұм
Амангелді ауданы арқылы оңтүстік-шығыстан солтүстік-батысқа қарай жоғары вольтті
ЖҰМЫС АУДАНЫНЫҢ ШОЛУ КАРТАСЫ
Масштаб 1 : 1500000
1.2 Кен орынның геологиялық құрылымы
1.2.1 Стратиграфиясы
Амангелді құрылымының шектерінде жоғары девон, карбон, пермнің түзілімдері
Девон түзілімдері тек 1 ұңғы төңірегінде жасырынған, онда
Төменгі карбонның турней жікқабат түзілімдері құмтас пен аргиллиттердің
Карбонның орта және жоғары түзілімдері шұбар аргиллиттер мен
1.2.2 Тектоникасы
Перм түзілімдері тұз үсті, тұзды, тұз асты болып
Мезо-кайнозойлы түзілімдер құм, саз және алевролит қабаттарынан тұрады.
Амангелді кен орны Шу-Сарысу депрессиясының Мойынқұм ойпаңының Миштин
Амангелдінің құрлымы солтүстік-шығыс созылымды брахиантиклинальді жарылымдарынан тұрады. Құрылымды
1.3 Кен орынның газдылығы
Төменгі визей өнімді горизонтындағы газ бен конденсаттың геологиялық
Ауданы S=62658 м2.
газ: С1 -17058 млн.м3;
С 2-8020 млн.м3;
С1+ С 2- 25078млн.м3;
конденсат: С1 – 1466мың т;
С2- 690 мың т;
С1+ С2- 2156 мың т.
Амангелді кен орнында негізгі пайдаланылатын төменгі визей түзілімді
Төменгі визей шоғырының негізгі геологиялық-физикалық сипаттамалары 1.3.1 кестеде
1.3.1 кесте – Бастапқы геологиялық-физикалық сипаттамалары
Параметрлері Мәндері
Орташа абсолютті жату тереңдігі, м 2054-2376
Шоғыр түрі Қабаттық
Коллекторлар түрі Кеуекті
Газдылық ауданы, м2 62658
Жалпы орта қалыңдық, м 34.7
Орташа газға қанығу қалыңдығы, м 18.1
ГИС бойынша кеуектілігі, бірлік үлесте 0.167
Керн бойынша кеуектілік, бірлік үлесте 0.148
Газға қанығу, бірлік үлесте 0.8
Керн бойынша өткізгіштік, 10-3 мкм2 2.7
Қабат температурасы, 0С 69
Қабат қысымы, МПа 23.7
Конденсацияның басталу қысымы, МПа 23.7
Стандартты жағдайдағы газдың тығыздығы, кг/м3 0.908
Стандартты жағдайдағы газдың тұтқырлығы, мПа*с 0.0219
Тұрақты конденсаттың мөлшері, г/м3 86
Фильтрациялық кедергі коэффициенті,
A, МПа2/(мың м3/тәу)
B, МПа2/(мың м3/тәу)2
0.458
0.030
1.3.1-кестенің жалғасы
Еркін газдың бастапқы геологиялық қоры, млрд.м3 :
Соның ішінде С1/С2 категориясы бойынша 25.078
17.058/8.020
Конденсаттың бастапқы гоелогиялық қоры, мың. т.:
Соның ішінде С1/С2 категориясы бойынша 2156
1466/690
Амангелді кен орнында төменгі визей, серпуховский және төменгі
Төменгі визей горизонтының шектерінде үш пачка (А, Б,
Қабылданған сұлба бойынша, әрбір белгіленген қабаттың қимасының жіктелуіне
1.3.2 кесте - Қабаттардың таралуы мен бірігу коэффициенттері
Пачка Қабат Әртектілік коэффициенті
Таралуы Бірігу
А 1 0.42 -
2 0.17 -
3 0.42 0.2
4 0.75 -
Б 1 0.58 0.33
2 0.5 -
В 1 0.75 0.33
2 0.92 0.3
3 0.83 0.67
4 0.75
А пачкасының қабаттары аудан бойынша тұрақсыз, сондықтан сазды
Б пачкасында екі қабат-коллектор ерекшеленеді, олар өзара бірігіп
Салыстырмалы түрде тұрақтысы В пачкасы, оның маңайында 4
Пачканың жалпы қалыңдығы 1,8м (7 ұңғ.) ден 21,2м
Жалпы алғанда горизонттың әртектілігін көрсететін негізгі көрсеткіш бөлшектену
1.3.3 кесте – Горизонт қалыңдығының сипаттамасы
Қалыңдығы Атауы Пачка Жалпы горизонт бойынша
А Б В
Жалпы, м Орташа, м 8.1 3.2 14.8 34.7
Вариациялау коэф-ті
0.086
Ауытқу аралықтары 0.8-16.2 1.2-5.0 1.8-21.2 17.6-46.0
Тиімді, м Орташа, м 4.3 3.0 11.1 18.1
Вариациялау коэф-ті
0.128
Ауытқу аралықтары 0.8-7.8 0.8-4.0 1.8-19.0 6.2-29.4
Газға қанық, м Орташа, м 4.3 3.0 11.1
Вариациялау коэф-ті
0.128
Ауытқу аралықтары 0.8-7.8 0.8-4.4 1.8-19.0 6.2-29.4
Өнімді горизонттың жоғары бөлігі тығыз ұсақ түйірлі құмтас,
Төменгі визей жікқабатының қимасы сипаталып отырған өнімді горизонтты
Керннен алынған мәліметтер негізінде және коллектор мен оның
1.3.4 кесте - Өнімді горизонттың коллекторлық қасиеттерінің сипатамасы
Анықтау әдісі
Атауы Өткізгіштігі, 10-3 мкм2 Кеуектілігі, бірлік үлесте
Геофизикалық зерттеулер Ұңғылар саны
13 13
Анықтау мөлшері
93 87
Ортақ мәні
0.167 0.80
Варияциялау коэф-ті
0.007 0.004
Ауытқу аралығы
0.146-0.190 0.71-0.86
Лабораториялық зерттеулер Ұңғылар саны 13 13 1 (скв.6)
Анықтау мөлшері 272 272 54
Ортақ мәні 2.7 0.148 0.81
Варияциялау коэф-ті 1.345 0.0151 0.012
Ауытқу аралығы 0.68-11.71 0.122-0.193 0.58-0.94
Гидродинам-лық зерттеулер Ұңғылар саны 9
Анықтау мөлшері 17
Ортақ мәні 0.7465
Варияциялау коэф-ті 6.74
Ауытқу аралығы 4.86*10-8 - 9.85
Орталандыру үшін жарылымсыз 54 үлгі қолданылған, қалдық суға
Өткізгіштіктің статистикалық қатарлар арқылы таралуы алдын-ала жарылымсыз үлгілерге
Төменгі визей газоконденсат шоғыры коллектордың даму контуры шегінде
Шоғырдағы газды сулы жапсардың абсолют нүктесі минус 1972,0м
1.3.5 кесте - Газ-су бөлімінің жатуының негіздемесі
Горизонт Ұңғылар Сынама алу Геофизика
Газдың төменгі белгісі, м Судың жоғарғы белгісі, м
C1v1 5 -1967.6 ашық оқпан
-1967.6
9
-1976.8
-1976.8
13 құрғақ*
-1968.6
*1888.0-2109.0 м аралығында.
Шоғыр дөңес қабатты, оның биіктігі 274 м.
1.4 Газ бен конденсаттың қасиеті мен құрамы
Кен орынды бақылау процесі мен төменгі визей газ
режимдік зерттеулерді жүргізу кезінде ұңғы сағасынан алынған газдың
“ұңғыны зерттеудің уақытша инструкциясы” бойынша газоконденсаттылыққа сәйкестігін өндірістік
конденсаттың физикалық-химиялық қасиеттерін анықтау.
Ұңғы сағасынан алынған газдың компоненттік құрамы Алматы
Жалпы 19 ұңғы-объектіден газдың 65 сынамасы алынған. Оларды
Осыған қоса, құрамында ауасы көп сынамаларда есептелмеді. Сынама
19 ұңғы-объектілерден алынған сынамалардың 3 ғана лабораториялық газоконденсатты
С5+в қабат газындағы мөлшері қорды есептегенде [1,
Конденсаттың физикалық-химиялық құрамы газоконденсаттық зерттеулер процесінде үш
1.4.1 сурет
Кен орынды өндірістік пайдалануда газ бен конденсатты зерттеуді
1.4.1 – Газдың компоненттік құрамы
Компоненттер Мольдік мөлшері, %
Айыру газы Қабат газы
Метан 75.45 74.85
Этан 9.05 11.38
Пропан 3.89 3.8
Изо-бутан 0.26 0.61
Н-бутан 1.28 0.99
Изо-пентан - 0.28
Н-пентан - 0.28
Пентаны 0.45 0.56
Гексаны 0.23 0.23
Гептан + жоғары 0.1 1.16
Азот 8.6 5.92
Аргон 0.065 0.065
Гелий 0.063 0.063
Көмірқышқыл газы 0.55 0.37
Ауа бойынша салыстырмалы тығыздығы 0.72 0.753
Стандартты жағдайдағы тығыздығы, кг/м3 0.868 0.908
Қалыпты жағдайдағы тығыздығы, кг/м3 0.931 0.974
Келтірілген қысым
5.14
Келтірілген температура
1.58
Жоғары сығылу коэффициенті, бірлік үлесте.
0.84
Қабат жағдайындағы тұтқырлық, мПа*с.
0.0219
1.5 Еркін газ бен конденсат қорының күйі
Төменгі визей өнімді горизонттында газ бен конденсаттың геологиялық
ГКЗ бекітуі бойынша минималды өндірістік газ шығымы 20
1.5.1кесте – Еркін газ бен конденсаттың көлемі мен
Кат-ия
1981ж.
1996ж
Болжанғанн .
Бекіт.
Газдың геологиялық қоры, млн. м3
С,+Сг
8765
1979
25078
Конденсаттың геологиялық қоры, мың т
754
153
2156
Ауданы, мың м2
44920
13838
62658
Қалыңдығы, м
4.92
5,20
3.3
13.9
Ашық кеуектілігі, бірлік үлесте
0.21
0.216
0.151
Бастапқы газға қанығуы, бірлік үлесте
0.78
0.84
0.79
Көлемі, мың м3
36201
8275
104272
1996 жылғы есептеулер бойынша төменгі визей горизонттындағы газ
Газ қорының ұлғаюына себеп болған нәрсе минималды рентабельді
Еркін газ бен конденсаттың жалпы шоғыр бойынша көлемінің
2 ТӘЖІРИБЕЛІ-ӨНЕРКӘСІПТІК ПАЙДАЛАНУДЫҢ АҒЫМДАҒЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Ұңғы мен қабаттан сынама алу нәтижелерін сараптау,
Амангелді алаңында іздеу мақсатындағы бұрғылау жұмыстары 1975 жылдан
Газдың өндірістік ағынын алу кезінде немесе басқа горизонтқа
Төменгі визей өнімді горизонтында пайдалану тізбегі арқылы сынама
Ұңғыларды фильтрацияның стационарлы және стационарлы емес режимдері кезінде
ұңғының және қабаттың түп аймағының өнімділік сипаттамасын беретін,
қабат пен ұңғының мүмкіндігін бағалауда қолданатын газдың абсолютті
түп аймағының бұзылу жағдайы, қоспалардың түп аймағында жиналып
өтімділік ; пъезоөтімділік ;
МУО-ның жүргізген барлық зерттеулерінде изохрондық сақталмаған, себебі штуцерлердегі
Индикаторлы диаграммалар координаттарында тұрғызылды, сосын
Аталмыш жақындатылған әдісті қолдану кезінде біз 6 ұңғыда
Фильтрациялық кедергі коэффициентінің орташа мәнін келесі өрнектермен анықтайды
;
Сынақ жүргізу кезінде Амангелдінің көптеген ұңғыларында, өкінішке орай,
Ұңғыны зерттеудің салдарынан түп немесе түп аймағы сұйық
Сынақ жүргізіліп жатқан қабаттарда үлкен депрессия пайда етудің
Стационарлы емес режим кезіндегі зерттеулер нәтижесінде сынамалар өткізгіштігі
Скин-эффектінің мәні анықталды. Скин-эффект ұңғының ашылу дәрежесі мен
Коллекторлардың саз ерітінділерімен және фильтраттармен кальматациялануы тізбекте үлкен
Газ ағынын екінші ретті әдіспен қарқындату әлсіз газ
Амангелдінің төменгі визей горизонттарында қабатты гидрожару 4,
4 ұңғыда ҚГЖ 3 мәрте жүргізілді. Сынақты жүргізу
3 ұңғыда газдың ағынының 3-4 есеге артуына қол
2.1.1 кесте - Ұңғы мен қабатты зерттеу нәтижелері
Аталуы Мөлшері Өлшеу аралығы Қабат бойынша орта мәні
Ұңғы Өлшеу
Бастапқы қабат қысымы, МПа 12 49
23.7
(1860м)
Бастапқы қабат температурасы, 0С 11 16
69
(1860м)
Өткізгіштік, 10-3 мкм2 9 17 4.86*10-8-9.85 0.7465
Өтімділік, 10-3 м*мкм2 9 17 11.12*10-6-21.08 15.572
Скин-фактор
Пъезоөтімділік, м2/с 9 12 4.94*10-8-2.12*1024 6.72*10-5
2.2 Қабаттың есептік моделін, өндірудің технологиялық көрсеткіштерін есептеуде
«ҚР мұнай және газ кен орындарын өндірудің біріңғай
Кен орынның ТКП жобасы азғантай көлемдегі геологиялық-өндірістік мәліметтер
Есептік моделді таңдап алу келесі негізде жасалды:
Газ режимінде газ ағынының ұңғының түбіне келуі сығылған
Экстраполирлі және шынайы сараптамалардың мәліметтері әртүрлі мүмкін газ
Кен орынды өндіру жүйесі мен тұрғызуға тұтыну сипаттамасы
Тәжірибе-кәсіпшіліктік пайдалану периодында технологиялық көрсеткіштерді есептеу соңғы
Орташа қабат қысымы уақыт бойынша газ шоғырының материалдық
Қарастырылып отырған газды жинаудың қарқы бойынша қажетті ұңғылар
Берілген газды жинауда ұңғылардың технологиялық жұмыс режимі анықталған,
Амангелді кен орында ұңғының тиімді жұмысын, газ шығымын
Өнімді қабат әлсіз цементтелген, соның салдарынан депрессия 2,5МПа
Осыған байланысты қабылданған шоғырды өндірудің газды режимінде конденсацияның
Ұңғылардың технологиялық жұмыс режимдерін таңдау газды тұтыну жағдайы,
2.3 Кәсіпшілік пайдаланудың негізгі технологиялық көрсеткіштерінің сипаттамасы
Тәжірибелі-кәсіпшілік жоспары бойынша 2001 жылы 2 ұңғыма, 2002
Объективті себептерден (уақтылы емес қаржыландыру,құрылыстың кідіруі т.б) ұңғымаларды
Осы кезеңде 2002-2003 ж. бұрғыланған 106,111,112
Орташа тәулік шығым динамикасында төмендеу 75,77 мың.м3/тәу 2003
Пайдаланудың басынан бергі әрекеттегі 15 ұңғыманың 9-ында
Ұңғыма шығымының төмендеуінің негізгі себебі – ұңғыма түбінде
01.01.05 ж. кен орын бойынша 207,935 млн.м3 газ
3 ГАЗ ӨНДІРУДІҢ ТЕХНИКАСЫ МЕН ТЕХНОЛОГИЯСЫН ТАЛДАУ
3.1 Ұңғымаларды пайдалануға талдау
Ұңғымаларды талдау кәсіпшілік материалдар бойынша жүргізілген (тәуліктік рапорт
01.01.05 ж. мерзімде тәжірибе-кәсіпшілік пайдалануда 15 ұңғыма (101,102,103,105,106,107,108,109,110,111,112,113,114,115,116)
Талдау мерзімінде 3 ұңғыма төмен шығыммен сипатталды (орташа
101,102,103,107,110,112,113,114,115,116 ұңғымалары 20-дан – 65,7 мың.м3/тәу
Жылдың қараша желтоқсанында диаметрі 60,3 мм СКҚ
Фонтандық құбырлар диаметрі өткізгіштік қасиеті қарай, гидравликалық жоғалтулары
Газ шығымы 50 мың.м3/тәу ұңғымалардан сұйықты
Төмен шығымды 6 ұңғымадан ең көп төмендеген 101,107
101 ұңғыма пайдаланудың басынан 39,4 мың.м3/тәу
103,112,113 ұңғымаларында газ шығымының айтарлықтай төмендеуі байқалды, сәйкесінше
Аз шығымды ұңғымалар тобының шығымы 6,5-тан 11,7
Жаз мезгілінде құбыраралық қысымды 6,6-8,6 МПа-ға жинақтау үшін
105,106,111 аз шығымды ұңғымалар шығымын көтеру үшін
3.2 Сағалық жабдықтар
103,106,109,113 ұңғымалар сағасы қытайлық фонтанды арматурамен жабдықталған (KQS
3.3 Жерасты жабдықтары
Барлық ұңғымаларда меңгеру және сынау кезінде жерасты жабдықтарының
12 ұңғымада СКҚ башмагының колоннасы перфорация интервалынан 3-18
111,116 ұңғымаларында СКҚ башмак колоннасы табанынан төмен сәйкесінше
3.4 Пайдалану объектілерін айқындау және өндірудің есептеу нұсқаларын
Амангелді кен орынының газдылығы төменгі визей, серпуховский және
Атап айтатын нәрсе, төменгі пермдегі газ шоғырының негізгі
Сондықтан аталмыш жобаның мақсаты есептеулерді төменгі визей шоғырын
Сонымен жалғыз ғана пайдалану объектісі төменгі визей горизонты
Тәжірибе-кәсіпшіліктік пайдалану периодында өндіру нұсқалары тауысу режимінде қарастырылған.
Тәжірибе-кәсіпшіліктік пайдалану периоды 5 жылға есептелінген (2003-2007жж). Ол
Есептеулер бойынша берілген өнімді жинау үшін (700 млн.м3/жыл)
Барлау жұмыстары кезінде 17 ұңғы бұрғыланды. Олардың таралуы
Газды өндіру 700 млн.м3 болғанда, келесідей бастапқы параметрлерімен
3.4.1 кесте
Нұсқа Сағалық қысым, МПа Өндіру ұңғыларының бастапқы
I (4 130.5 (6
II (5 129.0 (7
III (6 127.2 (8
IV (7 124.9 (9
I мен II нұсқаларды есептеу нәтижесінде берілген саға
Сонымен есептеуге ең тиімдісі III нұсқа, ондағы ұңғының
3.5 Газ және газдконденсат өндіруді қарқындату
Амангелді кен орнының төменгі визейлік ярусында коллекторлық жыныс
Өнімді коллектордың геологиялық-физикалық сипаттамаларын ескере отырып, түп аймаққа
- сазқышқыл ерітінділері, мынадай арақатынаста, тұзқышқылы – 9-12%,
- қабатты мини гидрожару, каналдар ашумен қатар бұл
3.6 Игеру жағдайы
3.6.1 Газ бен конденсатты алу бойынша өндірудің негізгі
Келесі бетте Амангелді кен орнында газ бен конденсатты
Кесте 3.6.1.2 Өндірілген өнім көлемі
Өнім
аты Өлшем
бірлігі 2003 2004 2005 2006 2007 ж.
басы Пайдаланудың басынан
Табиғи
Газ млн.
тек.м 20,307 187,
628 300,
015 279,
759 154,
014 941,722
Конденсат тонна 2967,8 196
79,9 283
50,9 246
69,8 132
53,9 88922,3
3.6.2 Ұңғылардың негізгі қорының сипаттамасы
Келесі бетте Амангелді кен орнының ұңғыларының негізгі қорының
Амангелді кен орны
3.6.1.1 кесте
Жыл-дар Газ өнді-ру, млн. м3 Конденсат өндіру, мың
Бастапқы Ағымдағы
Қабат тық Түп тік Саға лық
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007 0,0
0,0
552,2
697,9
695,9
693,7
691,5 0,0
0,0
35,6
45,0
44,9
44,7
44,6 0,0
0,0
552,2
1250,1
1946,1
2639,8
3331,2 0,0
0,0
35,6
80,6
125,5
170,3
214,9 0,0
0,0
2,4
3,1
3,1
3,1
3,1 0,0
0,0
2,5
3,3
3,4
3,5
3,6 0,0
0,0
2,4
5,5
8,6
11,7
14,8 0,0
0,0
2,2
5,0
7,8
10,5
13,3 0,0
0,0
1,7
3,7
5,8
7,9
10,0 23,70
23,70
23,70
23,64
23,55
23,45
23,36 8,50
8,50
8,50
8,44
8,35
8,25
8,16 6,15
6,15
6,15
6,10
6,03
5,94
5,86 0,85
0,85
0,85
0,85
0,85
0,85
0,85
Амангелді кен орны
3.6.2.1 кесте
ІІІ нұсқа
Жылдар Өндіру ұңғыларын іске қосу Бастапқы өндіру кезіндегі
Жалпы Бұрғылаудан Консерв. шыққан
Пайдалан. Консерв.
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007 0
0
17
0
0
0
0 0
0
8
0
0
0
0 2
7 0
0
9
0
0
0
0 0
0
17
17
17
17
17 0,0
0,0
37,7
37,7
37,7
37,7
37,7 0
0
0
0
0
0
0 0
0
17
17
17
17
17 0,0
0,0
127,2
127,0
126,6
126,2
125,8
4 еңбекті қорғау
4.1 Өндірістік зиянды және қауіпті факторларды талдау
ГДОҚ Амангелді кен орнының салыстырмалы биік жерінде орналасқан.
Алаңның ұзын беткейі орталық көлік жолына параллель және
ГДОҚ өндірістік процесте келесідей жарылғыш, өрт қауіпті және
Жарылғыш, жарылғыш-өртті және өртті қауіпті объектілердің категориясы мен
Амангелді кен орнының жарылғыш, жарылғыш-өртті және өртті қауіпті
Зиянды қайтымды заттардың тізімі 4.2 кестеде берілген.
4.1 кесте – Жарылғыш-өртті және өртті қауіпті объектілердің
№
Бөлмелер,
учаскілер, сыртқы қондырғылардың
атаулары Өндірісте қолданатын заттар РНТП 01-94
Бойынша жарылу мен өрт қауіпінің категориясы ПУЭ-85 бойынша
1 Ұңғы сағасының алаңы Табиғи газ, газды
А
В-1г
IIA-T1
2 поз.Е-1401 ингибитор сыйымды-лығының алаңы
Метанол
А
В-1г
IIA-T2
4.1-кестенің жалғасы
3 Метанолды регенерациялайтын қондырғы алаңы
Метанол
А
В-1г
IIA-T2
4 поз.Е-1 метанолдың дренажды сыйымдылығы
Метанол
А
В-1г
ПА-Т2
5 Метанол қоймасы Метанол А В-1г ПА-Т2
6 Газ тәріздес азот алу блогы
Ауа, азот
Д
-
-
7 Дизельді отын қоймасы Дизель отыны Б В-1г
8 поз.Е-2 дренажды сыйымдылық алаңы Терминол-59(жылу тасмалдағыш
Г
-
-
9 поз.Е-3 дренажды сыйымдылық алаңы
Диэтиленгликол, су
Б
В-1г
ПА-Т3
10 Площадка дренажной емкости поз.Е-4
Метанол, су
А
В-1г
ПА-Т2
11 поз.Е-5 дренажды сыйымдылық алаңы
Газды конденсат
А
В-1г
ПА-Т3
12 поз.Е-6 дренажды сыйымдылық алаңы
Газды конденсат
А
В-1г
ПА-Т3
13 поз.СН-1 автоцистерналарды жуу алаңы
Метанол
А
В-1г
ПА-Т2
14 поз.Е-8 дренажды сыйымдылық алаңы
Су
Д
-
-
15 поз.СН-2 конденсатты автоцистернаға құю алаңы
Газды конденсат
А
В-1г
ПА-Т3
16 Химреагенттер қоймасы ДЭГ, керосин, этилмеркаптан
А
В-1г
ПА-Т3
17
Химиялық лаборатория
Химиялық реактивтер
В
П-1
-
№
Заттардың атауы Жарылу қауыпінің шегі
%, көлем Газ тығыздығы,
сұйық, кг/м3
Тұтану температурасы,
°С
Өздігінен тұтану температурасы
°С ГОСТ 12.1.005;
12.1.007.
бойынша сипаттамасы
Заттардың жанғыштығы бойынша жіктелуі
Жеке қорғаныс құралдары
Төменгі
Жоғарғы
Сұйықта Газда
Қауіптілік класы Рұқсат
етілген
концент
рация
мг/м3
1 2 3 4 5 6 7 8
1. Газ
конденсаты
1,1
6,7
685
-
-4
223
4
50
ЖТС Арнайы киім, арнайы аяқ киім, противогаз.
2. Құрғақ газ 5 15 - 1,035 -
3 Метанол 6,7 38,5 793 - 8 464
4 Терминол 59 - - 971 - 146
5 Керосин 0,64 7,0 823 - >40 250
6 Диэтилен
гликол 0,6 6,8 1110 - 135 345 4
7 Дизель отыны 0,64 7,0 840 - >35
4.2 кесте – Зиянды қайтымды заттардың тізімі 4.2
4.2.1 Өндірістік санитария
Амангелді кен орнында жылыту жүйесі меншікті қазандықта газды
Жылытқыш аспаптар жарылу қауіпі бар бөлмелерде – жұмсақ
Жылыту жүйесінің құбырлары ЖТС, ЖС және отын газын
Өндіріс бөлмелерінің желдету жүйелері сыртпен үздіксіз байланыстырылған.
Желдету қондырғыларын қауіпсіз қызмет көрсету талаптарына сәйкес, жолдар
Жарылу қауіпі бар бөлмеледе ағынды желдету жүйелерінің өнімділігі
Апатты желдетуді іске қосу жарылу қауіпі 20%
Жарылу қауіпі бар бөлмелердегі апатты және жалпы созылмалы
Ағынды және созылмалы желдету жүйелерінің жолдары мен коллекторлары
Жылыту-желдету жабдықтары мен ауа өтетін жолдар жерге қосылған.
Барлық жұмысшылар ГДОҚ мен вахта кентінде қажетті бөлмелер
Барлық жұмысшылар жеке қорғаныс құралдарымен, арнайы киім және
қорғаныс шлемдері
қорғаныс аяқ киімі
қорғаныс киімі/қолқап
қорғаныс көзілдірік
көзді жууға арналған қондырғы/душевойлар
көзді жууға арналған қондырғы
газға қарсы құрал
оқшаулағыш тыныс аспаптары
алғашқы медициналық көмек комплектілері
тасмалданатын газ детекторлары
Жұмыс орындарының өткелдерінде орналасқан, сырт температурасы 45C жоғары
Ашық сораптар персоналдардың қауіпсіздігі үшін және күн радиациясынан,
Технологиялық жабдықтардан шум мен дірілді азайту үшін арнайы
Жабдық тетіктерін жуу мен майсыздандыру үшін жанбайтын эмульсия
Аэродинамикалық шумды азайту үшін желдету жабдықтары шумтұншықтырғыштармен орнатылады.
4.2.2 Техника қауіпсіздігі
Еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында зиянды, жарылғыш- өрт
Жобада газды айырудың, тазартудың, сығымдаудың, дренаж бен факел
Технологиялық жүйелерде апатты ескерту мен олардың дамуын болдырмау
Барлық алаңдар дренажды жинау жабыны және құрылғыларымен қамтылған.
Барлық технологиялық құбырлар монтаж жұмыстарынан кейін пісіру мен
Сыртта орналасқан технологиялық аппараттар мен жабдықтар қолайлы,
Сақтандыру клапандарын және технологиялық жабдықтарды үрлеуден бөлінген газ,
Үлкен қысымда жұмыс істейтін аппараттар мен жабдықтарды қорғау
Сұйықтардың сыйымдылықтары жоғары шекті деңгейді ескертетін сигнализаторлармен, деңгейді
Жөндеу немесе аппатты жағдай кезінде сораптардан, компрессорлардан және
Барлық арынды құбырларында әрбір сорапқа кері клапандар бекітілген.
Барлық бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері шит ішінде оператор отыратын
Технологиялық жабдықтар мен құбырлардың барлық элементтері минералданған ораммен
Биіктігі 1,8м асатын арматура, аспаптар, люктер, аппараттарға қызмет
Метанолды дайындау кезінде жұмысшылар зиянды заттармен байланыспайды барлығы
Зиянды, жарылу және өрт қауіпі бар заттар бөлмеден
Электр қауіпсіздігі
Кен орынды тұрғызу жобасында барлық құрылыстарда электр қауіпсіздігінің
Қызмет көрсететін персоналды электр қаупінен қорғаудың негізгі түрі
ГДОҚ жобаланған объектілерінде электр тұтынушыларын нәрлендіру көзі 1кВ
Қорғаныс мақсатындағы нөлдендіру апатты учаскінің басындағы зақымдалған фазаны
Құрылыстар мен ғимараттарды найзағайдың тура соққыларынан сақтау мақсатында
Барлық нәрлендіруші және тарату торлары қысқа тұйықталудан және
Күштік трансформаторларды сақтандыру қосқыштар көмегімен іске асады.
Жерге қосу құрылғыларының максималды кедергісінің мәні топырақтың жоғары
1кВ тан 10кВ дейінгі қазіргі заманғы электр құрылғыларының
найзағайдан қорғау үшін ( 10 Ом көп емес
статикалық электр үшін ( 100 Ом дейін.
КИП жүйесі үшін ( 1 Ом көп
4.2.3. Өрт-жарылыс қауіпсіздігі
Өрт сөндірудің стационарлы жүйесі, аппараттарды стационарлы түрде сумен
Технологиялық аппараттар жөндеу алдында инертті газдармен үрленеді. Үрлеу
Факел жүйесінде от жалынының таралуын болдырмау үшін
Факел құбырлары факел айырғыштарына қарай еңістеу орналасқан.
Факел территориясы тек құбырлармен 50м шеңберде қоршалған. Факелге
Газ құбырлары газды факел жүйесіне лақтыратын
Өрттің таралуын ескерту мақсатында ауа өткелдерінде
Автоматты өрт сөндіру жүйесі бар ғимараттарда осы жүйелерді
Апат кезінде тоқтату жүйесі
Апат кезінде тоқтату жүйесі технологиялық бақылау жүйесіне
Апат кезінде тоқтатуда барлық клапандар өртке тұрақты желілермен
Тоқтатудың төрт деңгейі қарастырылған:
1 деңгей – жабдықты орнында өшіру
2 деңгей – қондырғыларды өшіру және негізгі
3 деңгей –барлық қондырғыларды технологиялық өшіру және техноглогиялық
4 деңгей – кешенді толығымен тоқтату және қысымды
Өрт пен газды анықтау
Өрттің шығуын анықтайтын аспаптар өрттің пайда болуы
Өртті анықтау жүйесінің мақсаты:
Өртті ертерек анықтау
Персоналдарды өрт қауіпі жөнінде құлақтандыру
Апат кезінде тоқтату жүйесін іске қосу
Өрт детекторлары өрттің алғашқы белгілеріне әсер ететін белгілі
Өрт детекторларын орналастыруда келесі нәрселер назарға алынған:
Желдету ауа ағынының сипаты
Ыстық жанатын газдың ұсынылған ағыны
Бөрене,жабдық немесе құбырмен экрандау
Технологиялық жүйелердің жіктелуі
Техникалық қызымет көрсету мен сынақ жүргізуге рұқсат алу
Желілі жылу детекторлары ашық алаңда орналасқан қаупты ыдыстармен
Апатты сигнализацияны қолмен іске қосу пунктері барлық алаңдарда
Өрт сөндіру
Технологиялық жабдықтар мен технологиялық алаң өртке қарсы құралдардың
ГДОҚ келесілермен қамтылған:
Өрт сөндірудің стационарлы жүйелері:
Өртке қажетті су қорының резервуары
Өрт сөндірудің сулы сораптары және шеңберлі құбыр
Технологиялық қондырғыларда суды буландыру жүйелері
Технологиялық сораптардың автоматты көбікті өрт сөндіру жүйесі
Өрт гидраттары және лафетті оқпандар
Қозғалмалы өрт сөндіру құралдары
Құрғақ ұнтақты АВС портативті өрт сөндіргіштері
Қозғалмалы ұнтақты құрғақ АВС өрт сөндіргіштері
СО2 портативті өрт сөндіргіштер
5 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
5.1Қоршаған ортаны қорғаудың негізгі талаптары
Мұнай-газ өндіретін өнеркәсіп қоршаған ортаны ластайтын құрылымдарының ең
Қоршаған ортаны және жер қойнауын қорғау ҚР-ның күші
ҚР-ның "Жер қойнауы", "Қоршаған табиғи ортаны қорғау туралы",
Ластаушылар сипаттамасы:
Мұнай газ кен орныдарын өңдеуде гидросфераның (жер асты
5.2 Атмосфераның ластануы
Амангелді кен орыны тәжірибелі -өнеркісіптік пайдалану сатысында. Зиянды
Зиянды зат шығарудығ негізгі көздері болып факелді
Атмосфераның тазалығын саөтап қалу шаралары:
ВНТВ-75 бойынша газ жинау және дайындау жүйесін саңылаусыздандыру;
Технологиялық аппараттардың, арматуралар мен құбырлардың саңылаусыздығын қамтамасыз ету;
Уақытылы технологиялық жабдықтарды тексеріп, ремонт жүргізу;
Құбырларды парафиннен, тұздан т.б тазалап отыру.
5.3 Топырақтың ластануы
Топырақтың ластануына келетін болсақ, бұнда негізінен бұрғылау кезіңінде
Оған қолданатын шаралар:
реагенттерді арнайы ыдыстарда сақтау;
автотехника тұру,сақтау үшін арнайы алаң орнату;
сарқынды сулардың топырақ бетіне төгілуін болдырмау;
эрозиялық процестердің алдын алу шаралары.
ҚОРЫТЫНДЫ
Казіргі кезде кен орын ұңғымаларының орташа газ
Амангелді кен орыны бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижесінде төмен
Газ бергіштікті арттырудың соңғы әдістерін кеңінен енгізу керек.
Ұңғы шығымын жоғарлатып, кен орнында өнім алудың ең
Сонымен мен өзімнің екінші өндірістік практикамда газконденсат игеру
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1.Авторский надзор за реализацией проекта опытно-промышленной эксплуатации месторождения
2.Нұрбекова.К.С.,Газ және газконденсатты кен орындарын игеру мен пайдалану,Алматы,2006
3. Бренц А.Д., Тищенко В.Б. и др. "Организация
4. Панов Г.Е. "Охрана труда при разработке нефтяных
5.Единые правила разработки нефтяных и газовых месторождений Республики
5
41
14
Мойынкұм құмдары
Созақ
Шолақ-Қорған
Уланбел
Шу Шу ШШШу
Анабай
Жаркұм
Айрақты
Амангелді
Ойық
Кеңес
Талас
Сол. Үшарал
Бат. Үшарал
Арал
Кентау
Ашысай
Карьерная
Жанатас
Аксай
Байжансай
Байқадам
Ашы-Көл көлі
Ак-Көл көлі
Ақ-Көл
Каратау
Билі-Көл көлі
Тараз
Михайловка
Б. Момышұлы
Түлкібас
Т Рыскулов
Ақсу
Темірлан
Арыс
Шымкент
Тогыз
Ленгер
Первомаевка