>
ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
1 ТАРАУ. КОНСАЛТИНГ – ҚАЗІРГІ НАРЫҚТЫ ЭКОНОМИКАДАҒЫ ЖҰМЫС ІСТЕУДІҢ
1.1 Консалтингілік қызмет көрсетудің мәні мен мазмұны 6
1.2 Кеңес берушінің қызметі және консалтингілік қызмет өнімі 8
1.3 Консалтингілік қызметтің жұмыс істеу қажеттілігі мен тиімділігі
1.4 Қазақстан Республикасындағы консалтингілік қызмет нарығының қалыптасуының
2 ТАРАУ. «КАЗАГРОМАРКЕТИНГ» АҚ МЫСАЛЫНДА ӘСІПОРЫННЫҢ КОНСАЛТИНГІЛІК ҚЫЗМЕТІН ТАЛДАУ
2.1 «КазАгроМаркетинг» АҚ ҚР АПК нарығындағы қызметі 26
2.2 «КазАгроМаркетинг» АҚ консалтингілік қызметінің өнімі 27
2.3 «КазАгроМаркетинг» АҚ консалтингілік қызмет нарығындағы әрекеттерінің нәтижелерін талдау
3 ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КОНСАЛТИНГІЛІК ҚЫЗМЕТ НАРЫҒЫНЫҢ ДАМУ КЕЛЕШЕГІ
ҚОРЫТЫНДЫ 41
ҚОСЫМША 43
КІРІСПЕ
Консалтинг – жұмыс орынын ауыстырғысы келетін жас мамандардың, жоғары
Студенттерге кеңес берушінің жылдам мансаптық өсу мүмкіншілігі ерекше ұнайды,
Консалтинг алдарынан ашатын келешекке қызыққан, құқықтану, гуманитарлық, жаратылыс тану
Фирмалар түйіндемелерге көміліп қалды десе болғандай. Сондықтан олар ең
Тіпті, сіз бірінші әңгіме өткізуден өтіңіз дейік, сізге, қалайда,
Бәсекелестік соншалықты қатаңданып кетті, қазіргі кезде үміткерлер көп уақыттарын
Қазақстан Республикасындағы нарықтық қатынастардың қалыптасуы мен дамуы, дамудың ерекшеліктерімен,
Қазіргі кезеңде Қазақстан Республикасында ресурстар нарығы, халық тұтынушы тауарлар
Консалтингілік қызметтер – экономиканың өндірістік секторларының дамуына белгілі бір
Кәсіптік көмек көрсетуші мамандар мен ұйымдар, консалтингілік қызметтің субъектілері
Көмекті ұйымдастырудың кез-келген нысаны, кеңесшінің өзі міндеттердің орындалуына жауап
Консалтингілік қызметтер өткізілуі үшін, менеджерлердің кеңесшілерге көмек сұрап өтінішпен
Консалтингілік қызметтерді көрсету үшін және менеджерлер жағынан осы қызметті
Зерттелетін диплом жұмысында зерттеу объектісі болып, мамандандырылған және Қазақстан
Зерттеудің іс-әрекеті көптеген компаниялармен көрсетілетін консалтингілік қызмет нарығы болып
Дипломдық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер
1 тарау. консалтинг – қазіргі нарықты экономикадағы жұмыс істеудің
1.1 Консалтингілік қызмет көрсетудің мәні мен мазмұны
Жетпісінші жылдардың ортасынан бастап, дүниежүзілік нарықта консалтингілік қызметтің көлемі
Қазақстан мен ТМД елдерінде бұл салада басқадай жағдай пайда
Консалтинг — нарықты экономиканың ұғымы, ол мамандар жағынан фирманың
Консалтингілік фирма немесе кеңесші консалтингілік қызмет нарығының негізгі субъектісі
Консалтингілік қызмет көрсетудің негізгі сипаттамалары келесідей:
♦ консалтингілік қызметтің дәмін татуға болмайды, оны көру мүмкін
♦ консалтингілік қызмет нарығында басты тұлға кеңесші болады.
♦ консалтингілік қызмет сақталына алмайды және алдын-ала дайындалмайды.
♦ консалтингілік қызметтің сапасыда тұрақсыз болып табылады. Бір сөзбен
Кеңес беру процесі – бұл, кеңесшінің өзі міндеттердің орындалуына
Консалтингтің негізгі міндеті тапсырыскерді проблемалық жағдайдан шығуын қамтамасыздандырумен қорытындыланады.
Кеңес беру процесі келесідей кескінде болады:
1 сурет. Кеңес беру процесінің құрылымы.
Кеңес беру процесінде маңызды орынды кеңесші алады. Ол өз
♦ нақты заттық салаға қатысты білімінің болуы;
♦ осы салада үлкен тәжірибесінің болуы;
♦ міндетті дәл тұжырымдап, дұрыс шеше білуі.
Консалтингілік қызметтің ерекшеліктерінің бірі, кеңес берілушіге жеке тәсілдеме болып
Консалтингілік қызмет нарығын талдауды келесі жайғасымдар бойынша жүргізу қажет:
♦ имидж;
♦ тауар;
♦ бәсекелестік артықшылық;
♦ тапсырыскерлер таңдауы;
♦ жоспарланатын қызметтің құрылымы мен көлемі;
♦ тапсырыскерлерге тиімді қызмет көрсету стратегиясын таңдау;
♦ компания қызметкерлері;
♦ шығындар, пайда, мүмкіндікті тәуекел.
Қолданылатын әдістер тұрғысынан консалтинг үшке бөлінеді: эксперттік, процестік және
Эксперттік консалтинг. Бұл жағдайда кеңесші диагностиканы, шешімді әзірлеуді және
Процестік консалтинг. Консалтингтің бұл түрі кеңесші мен тапсырыскердің белсенді
Оқытушы консалтинг. Кеңсші жайғасымы өте белсенді. Ол тек идея
Қазіргі кезде Қазақстанда консалтингтің дамуы қажеттігін ешкім талқыға салмайды.
1.2 Кеңес берушінің қызметі және консалтингілік қызмет өнімі
«Адвокат», «сәулетші» немесе «дәрігер» сияқты кәсіптердің дәстүрлі аттарында кеңінен
1) ірі компаниялардың жоғары басқарушы аппараты дағдарыс жағдайларды
2) немесе, басқа маңызды бірнәрсе тапқанша ақша тапқысы
Бірақ осы анықтамалардың бірде-бірі шындыққа жатпайды.
Кеңесші — басқаларға ақылы көмек көрсететін кез-келген маманның қызметін
Басқару бойынша кеңесшілер немесе айналысады (ары қарай, қысқалық үшін,
Тізілген міндеттерден өзге, басқару бойынша кеңесшілерге басқа функциялардыда жүзеге
1) өндірістік технологиялар немесе нарықтағы жағдайлар бойынша экономиканың
2) тұжырымдаманы бағалау немесе аргументті негіздеу кезінде бейтарап
3) қандайда бір гипотезаны немесе көзқарасты, жан-жақты талдау
4) жанжалдық жағдайларды шешу кезінде делдал ретінде түсуге;
5) компания қызметкерлерін оптималды шешімдер қабылдауға үйрету;
6) маңызды проблемаларды талқылауға, істік ойындарды жүргізуге және
Міндеттер тізімі өте үлкен. Бірегей арнайыландырылған қызметтер ұсынатын, жаңа
Консалтингілік фирмалар не сатады? Неге олар сондай жоғары табыстар
2 сурет. 1995-2005 жылдардағы консалтингілік қызметтің дүниежүзілік нарығы
Бірақ, барлық фирмалар оларда ең талантты және ең кәсіпкер
1 кесте. Танымал консалтингілік тұжырымдамалар
Концепция Жыл Кеңес беруші Ұйым
Портфелдік талдау 1976 Хендерсон (Henderson) Boston Consulting Group
Бәсекелестіктің бес күші 1980 Портер (Porter) Monitor Company,
Құндылықтың қалыптасу буындарын талдау 1985 Портер (Porter) Monitor Company,
Өзекті құзыреттіліктер 1990 Хамэл және Прахалад (Hamel& Prahalad) Strategos,
Тапсырыскерді ұстау 1990 Райхельд (Reichheld) Bain & Company
Циклдің ұзақтығын қысқарту 1990 Сток (Stalk) Boston Consulting Group
Жаппай 1992 Пайн (Pine) Strategic Horizons,
индивидуалдану
Diamond Technology Partners
Реинжиниринг 1993 Хаммер мен Чэмпи (Hammer & Champy) CSC
Акциялардың биржалық құнын талдау және қосылған экономикалық құндылық 1993
Құндылықтың көшіп-қонуы 1996 Сливоцкий (Slywotsky) Mercer Management Consulting(Corporate Decisions,
Құндылықты құру желісі 1996 Бранденбургер және Нейлбафф(Brandenburger & Nalebuff)
Пайда аймағы 1998 Сливоцкий және Моррисон (Slywotsky & Morrison)
Бір тұжырымдамаларда басты мәселе табыстардың артуына және нарық үлесінің
Компаниялар кеңесшілерді қарапайым проблемаларды шешу үшін тартпайды. Кеңесші барлық
Біз — сыртқы, жәнеде өте қымбат мамандармыз. Егер біз
Бұл жерде, қазіргі кезде қатаң сынға ілінген, стандартталған
Тапсырыскерлер бұрын проблемаларын шешкен кеңесшілерді жалдайды және сондықтан қиындықтармен
Айтайық, сіз бір авиакомпанияның маршруттарын басқа авиакомпанияның маршруттарымен бірнеше
Кеңесші логистика принциптерін білуі керек, билеттерді сату және ұшақты
1.3 Консалтингілік қызметтің жұмыс істеу қажеттілігі мен тиімділігі
Қазіргі нарықтық жағдайларда, барлық экономика тұтас, яғни жеке кәсіпорындардың
Алдыңғы шептегі жайғасымды жеңіп алу үшін және сақтау үшін,
Проблема деп басқарылатын объектінің нақты күйінің, тіленетін немесе жоспарланған
Бұл жерде екі маңызды жағдайды белгілеу керек:
- жағдай «бір», көптеген кәсіпорындар мен фирмалардың
- жағдай «екі», кәсіпорындар мен фирмалардың қаржылық қаражаттары
Бірінші жағдайда, қаржылық қаражаттары нашар күйде болған кезде, қымбат
Көптеген кәсіпорындарда, қолдағы негізгі және айналымды қаражаттардың базасында, өндірістік-шаруашылықтық
Кәсіпорынды дағдарыстық жағдайдан шығару міндетін қоятын және шешуге тырысатын
Ондай қызмет бола алатындар:
- тіркеу, қайта тіркеу, кәсіпорынды, фирманы тарату, жою;
- қаржы-шаруашылықты қызмет саласындағы бизнес-жоспарды дайындау және әзірлеу;
- шаруашылықты шешімдердің баламалы нұсқаларын экономикалық негіздеудің техикалық-экономикалық
- маркетингілік саясат пен стратегияны әзірлеу.
Екінші жағдай кезінде, кәсіпорынның, фирмалардың қаржылық қаражаттары жақсы күйде
Кәсіпорынның тұрақты жұмыс істеуі және оның әрекеттену түрі табысты
Ірі және орташа консалтингілік фирмалардың таралған қызметтерінің бірі болып
- кәсіпорынның стратегиясын әзірлеу;
- ұйымдастыру құрылымын оптималдау;
- қызметкер уәждемесі жүйесін әзірлеу;
- кәсіпорынды басқару жүйесін оптималдау;
- ассортиментті басқару жүйесін қою;
- басқару жүйесін өзіндік құнмен және шығындармен қою.
Бүгінгі күнге көптеген кәсіпорындар үшін, өткізу жүйесінің жетілдірілмегендігімен, басқару
Проблема, кәсіпорынның кеңесшілер көмегіне келуі негізінің салдары болып
- ерекше білім мен дағдылардың жеткіліксіздігі;
- уақытшалық негізде қарқынды кәсіптік қосымша көмектің қажеттілігі;
- сырттан, алалықсыз көзқарастың қажеттігі;
- басшылармен қабылданған шешімдердің негізделуіне қажеттік;
- оқуға және кәсіптікті жоғарылатуға қажетсіну.
Кеңесшілерді, проблеманы шешуге ұйымның өзінен адам шықпаған жағдайда шақырады.
Ешқандай таң қаларлық нәрсе емес, егер ұйым оған пайдалы
Егер, мысалыға, ірі компания бухгалтерияны автоматтандырғысы келсе және
Кейде ұйымда қажетті техникалық кәсіпкер кадрлар болады, дегенмен жетекші
Кейбір ұйымдарда олардың қызметкерлеріне, жеке байланыстар мен қолданбалы дәстүрлер
Әр уақытта кеңесшілерді белгілі бір тапсырмаларды орындау үшін және
Мұндай тапсырма қабылдайтын кеңесші, компанияның ішкі қатынастарының «құпияда шиеленіскен
Қазіргі этапта көптеген компанияларда, қызметкерлердің оқуына және кәсіптік деңгейін
Көп тапсырыскерлер кеңесшілерге жеке пролемаларды шешу үшін емес, ал
- жағдайды талдау;
- экономикалық жағдайды болжау;
- проблемаларды айқындау әдістері мен өзгерістерді жүзеге асыру (сауалдама,
Кеңес беру бойынша тапсырма, оқудың құралы болуда. Олардың мақсаты
Консалтингілік қызметтің құрылу эффектісі ең маңызды болып табылады. Әдістерді
Кеңесшінің проблемаларды шешу бойынша жұмысы қандайда бір шарттың қанағаттанарлықсыз
- өндірістің сапасын жақсартуға ықпал ету;
- ұйымның жұмысының тиімділігін жоғарылату.
Өндірістің сапасын жақсарту мен ұйымның тиімділігін жоғарылату - бұл
Консалтингілік қызмет көрсетуші маман, «кеңесші» кәсіптігіне кәсіпкерлік талаптарына сәйкес
- бай кәсіпкерлік және белгілі бір тіршілік тәжірибесінің болуы;
- жүйелі талдау әдістерін, жоспарлауды және басқарушылық шешімдерді әзірлеуді
- бизнестің нормативті-құқықтық базасы бойынша өте жақсы білімді болу;
- басқа адамдармен тез байланыс орната алу;
- өзінің ұсыныстары мен қорытындыларын ауызша және жазбаша түрде
- кәсіптік этика талаптарын ұстану;
- кішіпейілділік;
- тәртіп пен әреттің тұрақтылығы.
Кеңесші – бұл проблемаларды айқындау, қажетті ақпаратты табу,
Жоғарыда айтылғандардың жиынтығынан шығатын тұжырым келесідей: жалпы дайындық процесінде,
1 суретке сәйкес, консалтингілік қызметке сұраным динамикасы мен нарықтық
Суреттен байқағанымыздай, халық шаруашылығының экономикалық дамуының бастапқы сатысында консалтингілік
- ұйымдастыру және кәсіпкерлік қызметті жүргізу бойынша көмек
- маркетингілік зерттеулерді орындау;
- маркетингілік бағдарламалар мен техникалық-экономикалық негіздеуді әзірлеу;
- нарықты зерттеу және нарықтық мүмкіндіктерді талдау.
Нарықтық қатынастың экономикалық дамуының ең жоғарғы стаыларында, консалтингілік қызмет,
- консалтингілік қызметтің жаңа ұйымдастыру нысандарының пайда болуын;
-кеңесшілердің басқарушылық бойынша оқуын жетілдіруді;
- консалтингілік қызмет сапасын жоғарылатуды;
- әдістемелік құралдануды дамытуды.
Кеңесшілер қызметін пайдалану орын алатын, қарастырылған жағдайларды ескере отырып,
1 сурет – Консалтингілік қызметке сұраным динамикасы
2 сурет – Консалтингтің ұйымдастыру-экономикалық негіздері
1.4 Қазақстан Республикасындағы консалтингілік қызмет нарығының қалыптасуының
Нарықтың дамуы бәсекелестіктің қатаңдануына әкеледі және компаниялардан кәсіптік тәсілдемелерді
Консалтинг – тәуелсіз кеңес беру және басқарушылық мәселелері бойынша
Ішкі және сыртқы кеңес берушілер болып бөлінеді.
Сыртқылар – бұл тәуелсіз кеңес беруші фирмалар және сәйкес
Ішкілер – бұл ұйым штатындағы мамандар (олар ұйымның қосалқы
Сыртқы кеңесшілер менеджерлер алдында бірнеше артықшылықтары болады: тәуелсіздігі, алалықсыз
Бұл тарауда сол, сыртқы консалтинг туралы әңгіме болады.
Консалтинг түрлері, сөздің тар мағнасында, кеңес пен ұсыныс түріндегі
1. Жалпы басқару бойынша кеңес беру: ұйымдастыру мен
2. Әкімшіліктік басқару бойынша кеңес беру (әкімшіліктендіру): компанияның қалыптасуы
3. Қаржылық басқару бойынша кеңес беру: қаржы ресурстарын пайдалану
4. Кадрды басқару бойынша кеңес беру: қызметкерлерді іріктеу
5. Маркетинг бойынша кеңес беру: нарықты зерттеу және өткізу,
7. Ақпараттық технологиялар бойынша кеңес беру: басқарудың автоматтық жүйесін
8. Мамандандырылған консалтингілік қызметтер – бұл жоғарыда айтылған
Басқа кәсіпкерлік қызметтер, штаттық менеджерлер мен кәсіпорынның мамандары орынына
Нарықты экономикалы, өнеркәсіпті дамыған елдер тәжірибесінде кеңесшілер қызметі нысанында
ҚР нарығында қазіргі кезде консалтингілік қызмет көрсететін, 130дан астам
Неге компаниялар консалтингілік фирмалар қызметіне жүгінеде? Консалтинг – бұл
Консалтинг нарығындағы жқмыс тәжірибесі негізінде В. Лысковкий консалтинг бойынша
• «Өсу ауруы» - фирманың шағын
• Өзінің қызметін автоматтандыру тілегінің болуы.
• Өзінің фирмасындағы бизнес-процестерді жүйелендіру тілегі.
• ISO шеңберінде сапа сертификатын алу тілегі.
1 сурет. Компаниялардың консалтингілік фирмалар қызметтеріне өтініш ету себептері
• Ұжымдағы қолайсыз беталыстарды болдырмау және
• Бәсекелестік күрестің жаңа әдістерін іздеу.
• Өзінің бизнесінің дамуының сенімділігі мен
• Қалғандары – сәнге жығылу, тренингтер
Консалтинг – бұл бизнес, кеңесшінің қызметінің құны, дүниежүзілік тәжірибеде
• мерзімдік ақы;
• тіркелген сараланбаған ақы төлеу;
• кеңес берілген объектісінің немесе нәтижесінің
• аралас ақы төлеу.
Бұл бағалардың барлығы нарықты болып табылады, яғни бәсекелестік күрес
Мерзімдік ақы консалтингілік жобаны жүзеге асыруға жұмсауға қажетті, жұмыс
Жұмыс уақытының бірлігін бағалау әрбір консалтингілік фирмамен, нарықтық бағаны,
Халықаралық фирманың серіктесі, егер қызмет, мысалыға, аудиторлық халықаралық фирманың
Тіркелген (сараланбаған) ақы сұлбасын қолдану кезінде кеңесші, өзі
Кеңес берілген объектісінің немесе нәтижесінің құнынан пайызбен ақы төлеу
немесе тапсырыскермен алынатын экономикалық эффект үлесі ретінде (өзіндік бағаның
Қазақстандағы консалтингілік қызметтің бағасы, кеңес берілетін объект құнынан пайыз
- Мүлікті бағалау (жекешелендірі, сату кезінде және т.б.) (мүлік
- Контракт құратыру бойынша кеңес беру (контракттың күрделілігіне қарай
- Инвестицияны тарту бойынша кеңес беру (инветиция мөлшерінен пайызбен
Ақырғы нәтижеден ақы төлеу әдісіне қатысты айтсақ, теориялық тұрғыдан,
- Тиімділіктің мөлшерін қалай дұрыс есептеуге болады?
- Кәсіпорынның жұмысындағы экономикалық тиімділіктің жалпы сомасынан, кеңесшінің еңбегінің
- Егер тиімділікті алуға дейін ұзақ
Бұл сұрақтарды шешу үшін тапсырыскердің жоғары экономикалық мәдениетінен өзге
Консалтингілік қызмет бағасы жоғарыда аталған үш әдістің комбинациясы ретіндеде
Кеңесшіні тарту нәтижесін бағалау әдістерінің бірі, тапсырыскермен бірге кәсіпорынның
Алынған айырмашылық (немесе кеңесші мен тапсырыскер арасындағы келісілген пайыз)
Көбінесе басқа әдіс қолданылады – нақты өзгерстерді анықтау, оларға
Ұйым қызметкерлерінің жаңа мүмкіндіктері – кеңесшімен біріккен жұмыс барысында
Жаңа жүйелер – кеңесшімен енгізілген маркетинг, бухгалтерия, ақпараттық, кәсіпорын
Жаңа тәртіптер - менеджерлер мен бағыныштылар арасындағы қатынастардың өзгеруі
Жаңа бағдарламалар – кеңесшілермен әзірленген кәсіпорынның даму бағдаламалары, оның
Жаңа жобалар – кеңесшілердің қатысуымен өткізілген инвестициялар, контрактылар және
Осы барлық нәтижелерді кеңесші өзінің қорытынды есеп беруінде негіздейді
2 тарау. «Казагромаркетинг» АҚ мысалында әсіпорынның консалтингілік қызметін талдау
2.1 «КазАгроМаркетинг» АҚ ҚР АПК нарығындағы қызметі
Келешектегі экономикалық жаңғырудың логикасы, агробизнестің рационалдық құрылымын қалыптастырумен, агротехнология
Үлкен проблеманы, Қазақстанның ДСҰ қосылуымен байланысты, шығындар мен артықшылықтардың
Агроөнеркәсіптік кешеннің дамуы нарықты бағдарланған экономика заңдылықтара сәйкес жүреді,
Агроөнеркәсіптік кешеннің жұмыс істеу ерекшелігі, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыздандыру,
2005 жылдың аяғында елдің агроазық-түліктік кешенінде бәсекелестік қабілеттіктері бар
Қоғам алдына қойылатын міндеттерді шешу үшін өзінің регионалдық инфрақұрылымын
Қазіргі кезде «Казагромаркетинг» АҚ, регионалдық бөлімшелердің статусын, функциясын және
Бүгінгі күні «Казагромаркетинг» АҚ үкілдіктері Ақмола, Павлодар, Солтүстік-Қазақстан, Қостанай,
Одан өзге, қаңтар айында Ақмола обласының Аршалы ауданында
Ертерек айтылғандай, регионалдық желінің аудандық буыны қалыптасты, оған Қоғамның
Олар келесі көмектерді көрсетеді: маркетингілік, бағалық және талдау ақпараттарымен
ҚР ГАПП өткізу шеңберінде, аграрлық саланың дамуы тұрғысынан әрбір
Бүгінгі күні «КазАгроМаркетинг» АҚ негізгі серіктестері болып табылатындар: EuropeAid
Одан өзге, «КазАгроМаркетинг» АҚ бірқатар осындай маркетингілік орталықтар мен
2.2 «КазАгроМаркетинг» АҚ консалтингілік қызметінің өнімі
Маркетингілік және бағалық ақпараттың ИМС таратылуы оны ҚР Веб-сайтында
Берілген ақпаратты оперативті режимде алу үшін, қажетті компьютерлік жабдықтарды
Одан өзге, «Казагромаркетинг» АҚ электрондық тарату қызметі жұмыс істейді
СЭР тіркеу үшін Сіз администраторға хабар бересіз.
Табысты агробизнес жүргізу үшін, бірінші кезекте, керекті ақпаратқа оперативтік
Бұл сұрақтардың көбісін шешуді үйрену, меншікті өндіріс өнімдерін өткізудің
Сонымен бірге, аудандық және ауылдық деңгейлерде, ақпараттық технология, маркетингілік
Осы және басқа мәселелерді шешу үшін «Казагромаркетинг» АҚ маркетинг
Қазақстан Республикасының 2003-2005 жылдарға жасалған Мемлекеттік агроазық-түліктік бағдарламасымен анықталған
Осы мақсатта, ГАП шеңберінде, Акционерлік Қоғам «Казагромаркетинг» құрылды,
Көрсетілген мақсатты орындау үшін Қоғаммен бірқатар міндеттерді шешу қарастырылған:
регионалдық желіні дамыту;
ауыл шаруашылық өнімдерін және оны өңдеу өнімдерінің нарықтарын маркетингілік
ТМД және алыс және таяу шетелдердің маркетингілік орталықтарымен өзара
ҚР МСХ ақпаратты-маркетингілік жүйесінің дамуы мен жетілдірілуі;
ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілерді маркетингілік ақпаратпен қамтамасыздандыру;
мемлекеттік органдарға ауыл шаруашылығы бойынша талдаулы ақпараттар беру.
Қойылған мақсаттар мен міндеттерді орындау үшін Қоғаммен келесі жұмыстар
Регионалдық желінің дамуы бойынша
Регионалдық желі үш деңгейлі жүйеден тұрады – республика (Орталық
Қоғамның қызметінің спектрі: кеңес беру, оқыту, нарықтарды талдау, маркетингілік
Орталық аппарат бастамаларды әзірлеуді, әдістемелік қамтамасыздандыруды, дамуды, енгізуді, білімді
Областық өкілеттік таратуды, әйгілеуді, осуществляет распространение, популяризацию, ақпараттық қолдауды
Ауылдық ақпаратты-кеңестік орталықтар жаю мен тәжірибелік орындалуды іске асырады.
Бұл желінің құрылуы үш жыл бойында, үш сатылы
Қазіргі кезде 14 областық үкілеттілік пен 2 өкілеттілік Алматы
«Казагромаркетинг» АҚ ОП және СИКЦ қызметтері
№ Қызметтің бағыты Орындалған жұмыстар көлемі
Талдау және маркетингілік зерттеулер, дана 221
Бизнес-жоспарларды әзірлеу және экспертиза , дана 2 620
Кеңес беру көмегін көрсету, адам 6 776
Семинарларды, мамандандырылған тренингтерді, ұйымдастыру және жүргізу, семинарлар 688
Ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілерді оқыту, адам 20 491
Меншіктік нысанына тәуелсіз мемлекеттік мекемелер мен ұйымдармен, мемлекеттік басқармалардың
БАҚ арқылы СХТП дейін ақпараттың жеткізілуі, жарияламалар 175
Тұсаукесерлер арқылы СХТП дейін ақпараттың жеткізілуі, рет 1 135
2005-2007 жылдары Қазақстан Республикасындағы ауыл тұрғындарын микронесиелендіру бойынша салалық
«Казагромаркетинг» АҚ ОП және СИКЦ өткізілген және өткізілетін қосымша
1. Қарағанды обласындағы шағын бизнесті қолдау орталықтарын құру және
Тапсырыс беруші – Қарағанды обласының кәсіпкерліктің экономикасы мен дамуының
Негізгі міндеттері – бизнес-жоспарлау, бухгалтерлік, заңдық және маркетингілік қызметтер
2. Ауыл тұрғындарын кәсіпкерліктің негіздеріне және микронесиені тиімді қолдануға
Тапсырыс беруші - «Ауыл шаруашылығын қаржылық қолдау қоры»
Негізгі міндеттері – республиканың барлық региондарында ауыл тұрғындары үшін
3. Шығыс-Қазақстан, Жамбыл, Қарағанды, Қостанай, Павлодар, Солтүстік-Қазақстан областарында (2005
Тапсырыс беруші – ҚР Индустрия және сауда министрлігі.
Негізгі міндеттері – заңдық, маркетингілік, бухгалтерлік қызметтер көрсету және
Ауыл шаруашылық өнімдері мен соны өңдеуден алынған өнімдердің
Тұрақты негізде Қоғаммен ауыл шаруашылық өнімдері мен соны
2003-2004 жылдар кезіңінде 325 зерттеулер жүргізілді, жәнеде ауыл шаруашылық
ҚР Үкіметінің тамақ және тоқыма өнеркәсіптерінде кластерлер құру және
2 000 аса маркетингілік және талдау шолуларын әзірледі, жәнеде
Маркетингілік және талдау ақпараттарын ауыл шаруашылық тауарларын өндірушілерге және
- электрондық жеткізу қызметі (СЭР),
- веб-сайт, Агро-Веб-портал,
- журнал «АгроИнформ» қосымшасымен - КАМ,
- республикалық, областтық және аудандық БАҚ.
Мысалы, Қоғамның қызметі кезеңінде БАҚ республикалық, областтық және
республикалық дәрежедегі – 70;
областық және аудандық дәрежедегі – 105.
ТМД және алыс шетелдер маркетингілік орталықтарымен өзара әрекеттесу
Қоғам еуропалық ақпараттық-маркетингілік жүйеге AGRINET (AMISNET) енді және бағалық
Осындай баға және маркетингілік ақпараттармен алмасу бойынша жұмыс келесі
Ақпараттық-кеңес беру қызметін дамыту тәжірибесін зерттеу мақсатында басқа
Халықаралық жобаларды дайындау және жүзеге асыруда жұмыс жүргізіледі:
Дүниежүзілік банк және ҚР МСХ жобасы «Қазақстанның ауыл шаруашылық
TACIS жобасы «Нарықтың тік құрылымын ұйымдастыруда ауыл шаруашылық кәсіпорындарын
«Ауыл шаруашылығын жекешелендіруден соң қолдау» жобасы
ҚР МСХ ақпараттық-маркетингілік жүйесін дамыту және жетілдіру
2.3 «КазАгроМаркетинг» АҚ консалтингілік қызмет нарығындағы әрекеттерінің нәтижелерін талдау
ҚР МСХ №304 2003 ж. 2 маусымындағы бұйрығына сәйкес
Бұл жүйе екі қосалқы жүйеден тұрады: ведомстволық және маркетингілік.
2002 жылы ведомстволық қосалқы жүйе салалар бойынша ведомстволық статистикалық
Қоғаммен келесі жұмыстар жүргізілді:
[2003 ж.]
- ведомстволық қосалқы жүйеге қосылмаған барлық территориалдық басқармалар мен
- ведомстволық статистикалық ақпараттың электрондық нысандары реттелінді, бұл олардың
- ведомстволық статистикалық есеп берудің кестелерін толтырудың әдістемесі жетілдірілді,
[2004 ж.]
- on-line есептерді жинау режимінің өтуі жүзеге асырылды (уақыттың
- ИМС жұмысының барлық деңгейлерінде VPDN қызметі ашылды (жеке
[2003-2005 жж.]
- ақпаратты-маркетингілік қызмет көрсету және ақпараттық технология саласында ТУ
ИМС шеңберінде жүргізілген оқытушы семинарлар бойынша статистикалық ақпарат
Жыл Өткізілген семинарлар саны Оның ішінде бұталы семинарлар
2003 4 3 422
2004 14 - 211
2005 17 - 414
Барлығы 35 3 1 047
Барлығы 2003 – 2005 жылдар кезеңінде «Казагромаркетинг» АҚ мамандарымен
Атап кету керек, осы кезеңге барлық территориялық басқармалар өздерінің
Режимге тәуелсіз ҚР МСХ территориялдық басқармаларымен ведстатесептердің орталық серверге
Есеп беру нысандары Жоспар бойынша
(түсуі керек) Факті түрінде түскені
(барлық областар жиынтықты)
2002 2003 2004-2005
Барлығы 56 9 22 56
Оның ішінде,
Күн сайын 2
2
Аптасына 2 рет 1
1 1
Апта сайын 10 1 5 10
әр онкүндікте 9 2 4 9
Ай сайынғы 13 1 3 13
Тоқсан сайынғы 17 2 6 17
жартыжылдық 4 2 3 4
Тағыда осы жылы Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылық Министрлігінің территориалдық
ҚР МСХ ИМС келесі құрамасы – маркетингілік қосалқы жүйе
[2003 ж.]
- ауыл шаруашылық өнімдерінің және тамақ өнімдерінің негізгі түрлеріне
[2003-2004 жж.]
- баға ақпаратын жинаудың бірыңғай әдістемесі әзірленді және енгізілді,
- регионалдық желінің дамуымен 2004 жылы ҚР барлық обласы
[2004 ж.]
- баға мониторингісінің нарықтық шеңбері кеңейді, ауыл шаруашылығы өнімдерінің
- областық орталықтар мен ірі қалалардағы көтерме және бөлшекті
[2005 ж.]
- муниципалдық және коммуналдық нарықтардағы баға мониторингісі бойынша жұмыс
- «шаруашылық қақпасындағы» көтере сатып алу бағаларын жинау және
Сонымен қатар, ИМС тиімді жұмыс істеуіне кедергі келтіретін бірқатар
- сол үшін барлық алғы шарттардың болғанына қарамастан, ауыл
- көбінесе областық бюджеттерде ИМС саласында кәсіптікті жоғарылату бойынша,
- жүйенің жұмысын реттеуші, бірқатар нормативті-құқықтық актілерді өткізуде аудандық
ҚР МСХ Веб-сайты әкімшіліктендіру бөлімінде:
- 2001 жылы Интернет желісінде әзірленген және белсендірілген, редизайн
- сайт (карта) құрылымы өзгертілді. Жаңа, кең ақпаратты бөлімдер
- Веб-сайт құрылымынан ведомстволық статистикалық есептер жүйесін жинау бөлінді.
Одан өзге, жүргізілген өзгерістер Веб-сайттың әйгіленуіне оң әсер етті.
СЭР әйгілендіру шеңберінде тарату құрылымына жаңа рубрикалар қосылған,
Интернет желісінде, ақпаратты-маркетингілік жүйенің ары қарай дамуын көрсететін интерактивті
ҚР МСХ АгроВебПорталмен МСХ-ның территориялық басқармалары үшін жеке ақпараттық
«АгроИнформ» ақпаратты – талдамалы бюллетенін әйгілеу бойынша жұмыстар жүргізілді,
- журнал беттерінде «аграрных жаңалықтар таспасы» және «уақиғалар
- журнал құрылымына, 8-ден аса маркетингілік шолу, ауыл шаруашылығының
- әрекеттегі журнал құрамында «АгроИнформ» ИАБ қазақша нысанын шығару;
- «Казагромаркетинг» АҚ областық өкілеттіліктермен және ауылдық ақпаратты –
Осылай, журнал тиражының саны айына 4000 данаға жетті.
Ауыл шаруашылығы бойынша талдау ақпаратын мемлекеттік органдарға ұсыну.
Өткен кезеңде мемлекеттік органдармен, ауыл шаруашылығы бойынша талдамалы, анықтамалы
3 тарау. Қазақстан Республикасындағы консалтингілік қызмет нарығының даму келешегі
Отандық және шетелдік эксперттер пікірі бойынша, бүгінгі күні,
«Ұлттық экономиканың динамикалық даму дәуірінде, оның саудадан өндіріске қайта
«Инталев-Казахстан» консалтингілік компанияның бас директоры Евгений Плужниктің бағалауы бойынша,
Осы кезде, «АйДжиЭм» (IGM) консалтингілік компаниясының басқарушы серіктесі
Нарықтың негізгі массасы да осы пікірді ұстанады. Олардың көбісі
Мұндай жағдайлар, капиталдың бастапқы жиналуы дәуірінде ынтымақтастықтың оң тәжірибесі
Максима Гандрабура, сөзіне жүгінсек «бизнес өндіріспен айналыса бастағанда,
Осының бәрі, кәсіпкерлердің маман емес кеңесшілерден жұмыстың негативті тәжірибесін
Кәсіпкерлердің консалтинг қызметіне келмеуінің тағы бір себебі, үлкен бөлікті
Қорытындысында көптеген кәсіпкерлерде консалтингке жұмсалған шығын ақшаны сыйламау деп
Көбінесе олардың өзі осындай қолдаудың қажеттігін сезбейді. Біздің саламыздың
Консалтингтің біздің еліміздегі эволюциясын зерттеп, отандық бизнестің даму этаптарын
Мысалыға, «90-шы хиты» бизнес-жоспар құру бойынша қызмет болды. Кәсіпкелер,
Максим Гандрабурдың сөзі бойынша «бұл кезеңдегі жобалар мен өтініштердің
Дегенмен 2000 жылдан бастап жағдай күрт өзгерді. Консалтингілік қызметке
Дегенменөндірісті жасау мен дамыту жолы коммерциямен ешқандай салыстыруға келмейтін
Бүгінгі күні Қазақстанның консалтингілік қызметін территориялық белгісі бойынша екі
Региондарда кәсіпкерлер консалтинг ролін әлдеде нашар сезінеді, бұл жерде
Егер консалтинг түрлері туралы айтатын болсақ, онда нарықта бизнестің
Мүмкін бұл субъективті шығар, бірақ осы көрініс, қандай болғандада,
Бұл маркетингілік зерттеулер, даму стратегиясы және т.б. сияқты
Консалтингілік компанияның негізгі сипаттамаларын қарау үшін BAS бағдарламасының деректеріне
Жобаның орындалу кезеңі оның түріне тәуелді және бір айдан
Нарыққа қатысушылардың өздерінің айтуынша, олардың арасында күшті бәсекелестік жоқ.
Максим Гандрабураның сөзі бойынша, «IGM тапсырыскерлерінің 70- 80 %
Консалтингтің «Бостон консалтинг» немесе «МакКензи» сияқты дүниежүзілік гиганттары,
Евгений Плужниктің сөзі бойынша, ол консалтинг нарығындағы бәсекелестіктің парадигмасының
«Инталев-Казахстан» компаниясының басшысының болжауы бойынша, 2006 - 2007 жылдар
Бұл тарауда «КазАгроМаркетинг» АҚ, меншікті қызметіндеде, жалпы агроөнеркәсіптік кешендеде
«КазАгроМаркетинг» АҚ қызметінің дамуының келешегі болып табылатындар:
* «КазАгроМаркетинг» АҚ Деректер Қорының дамуы мен кеңеюі
* АгроВебПортале МСХ талдама және басқа ақпараттық материалдармен толықтырылуы
* Нарықтарды болжау
* Жеміс-жидек және ет өнімдері бағасының динамикасының мониторингі, олардың
* ОП, СИКЦ және агронарықтың басқа қатысушыларының кеңесшілері үшін
* Ғылыми әзірлемелер мен зерттеулер нәтижелерін енгізу және тарату
* ҚР Үкіметінің тамақ және тоқыма өнеркәсібінде, жәнеде салалық
* Әзербайжандағы, Беларуссиядағы, Эстониядағы, Латвиядағы, Литвадағы, Франциядағы, Швециядағы, Нидерландыдағы,
«КазАгроМаркетинг» АҚ қызметінің дамуының жоғарыда аталған бағыттары, мемлекет саясатындағы
Қоғамның дамуына кедергі келтіруші проблемалар болып табылатындар:
* ақпаратты – кеңес беру қызметтерін қолданудағы ауыл шаруашылығы
* жергілікті атқару органдары тарапынан қоғамның негізгі міндеттерін түсінбеушілік
* жергілікті жерде мамандар кәсіптігінің әлсіз деңгейі, бұл кадрды
* Қоғамның шығындарын дамыту және орынын толтыру үшін қаржыландырудың
Бұл жерде проблеманы шешудің мүмкіндікті жолдарын ұсынуға болады:
Республикалық және жергілікті деңгейлерде ақпараттық-кеңес беру қызметінің нарығының әсер
Бюджетті нақтылау кезінде 2006 жылға берілген бюджеттік тапсырыстарды қарау:-
ҚР МСХ қайтарылмас негізде берілген, ақпараттық-кеңес беру қызметінің тізімін
ҚОРЫТЫНДЫ
Біздің уақытымызды түбегейлі өзгерістер кезеңі деп есептеуге болады. Оны
Меншікті кәсіпорындарының компанияларға айналу процесі кезіндегі қиындықтарда жасалған және
Отандық кәсіпорын мен компаниялардың басшылары экономикалық білімнің жеткілікті деңгейін
Компанияда немесе кәсіпорында барлық уақытта меншікті маркетингілік қызмет немесе
Кәсіпорын басшысы немесе компанияның топ менеджері, өсіп бара жатқан
Кейбір кәсіпорындар үшін қымбат тұратын маркетингілік аппаратты ұстаудың ешқандай
Біріншіден, консалтингілік компаниялар өзінің тапсырыскерлеріне күшті ұйымды құруға және
Басқарушылық кеңес беру;
Бизнес - оқыту;
Қызметкерлерді кешенді бағалау;
Сатуды арттыруды қамтамасыздандыру;
Өкілдіктер желісін дамыту;
Жаңа тауарларды жасау және жылжыту;
Көтере сатып алу;
Логистика;
Әлуетті бағалау және нарықтың даму беталысы мен кәсіпорын мүмкіндіктерін
Бұл жағдайда компания үшін сырттан кеңесші шақырған мейлінше артықшылықты,
Компанияның өкілі болатын кеңесшінің, арнайы маркетингілік және экономикалық білімінің
Компанияның, ал компанияны, барлық уақытта сонда жұмыс істейтін адамдар
Кеңес беру қызметінің берілетін кеңдігі. Егер тапсырыскер кеңес беру
Атап айтсақ, маркетолог кәсібі несімен жақсы? Маркетолог бәрін біледі,
Сондықтан консалтингілік компанияны таңдау алдында тапсырыскерге, ең алдымен,
Баға туралы мәселе бұл жерде бірмәнді емес, нағыз мамандардың
Қосымша
3
2005 жылы СИКЦ «КазАгроМаркетинг» АҚ құрылуы
СИКЦ – 30 (пилоттық жоба)
областтық өкілеттіліктер - 14
ОП және СИКЦ өткізілген және өткізілетін қосымша жобалар
іАлғашқы ақпараттық каналдар тұтынушылары санының динамикасы, маркетингілік ақпараттың
ОП АО КАМ Шығыс-Қазақстан (4 аудан), Жамбыл (қ.Тараз
2005 г ж.
бухгалтерлік, заңдық және маркетингілік қызметтер көрсету, кәсіпкерлік субъектілерін
ҚР Индустрия және сауда министрлігі
Шығыс-Қазақстан, Жамбыл, Қарағанды, Қостанай, Павлодар, Солтүстік-Қазақстан областарында шағын кәсіпкерлік
Барлығы ОП АО КАМ және СИКЦ
2005 ж.
Ауыл тұрғындары үшін республиканың барлық региондарында семинарлар жүргізу,
«Ауыл шаруашылығын қаржылық қолдау қоры» АҚ
Ауыл тұрғындарын кәсіпкерлік негізіне және микронесиені тиімді пайдалануға оқыту
ОП АО КАМ Қарағанды обласы
(6 СИКЦ базасында)
2005 ж.
Бизнес-жоспарлау, бухгалтерлік, заңдық және маркетингілік қызметтер бойынша кеңестік
.
Қарағанды обл. Кәсіпкерлік экономикасы мен дамытудың бас басқармасы
Қарағанды обл. Шағын бизнесті қолдау орталығын құру және жұмыс
ОП АО КАМ Қарағанды обласы
(2 СИКЦ базасында)
2004 ж.
Бизнес-жоспарлау, бухгалтерлік, заңдық және маркетингілік қызметтер бойынша кеңестік
Қарағанды обл. Кәсіпкерлік экономикасы мен дамытудың бас басқармасы
Қарағанды обл. Шағын бизнесті қолдау орталығын құру және жұмыс
Орындаушылар
Жобаны өткізу мерзімі
Жобаның басты міндеті
Тапсырыскер
Жоба атауы
о б л а с т тық
Бастамалар әзірлеу, әдістемелік қамтамасыздық, даму, енгізу, білім беру, ақпараттық
ақпараттық технологиялар
Кеңес беру
ақпараттық қамтамасыздық
Маркетингілік
зерттеулер
нарықтар талдауы рынков
оқыту
р е с п у б л и к
Құрылым
АГРАРЛЫҚ НАРЫҚТЫҢ ҚАТЫСУШЫЛАРЫ
жайылу, тәжірибелік орындалу
тарату, танымалдандыру, ақпараттық қолдау, мониторинг
с п е
Аудандық деңгей
Мың тенге
Игерілген қаражаттар
Бірыңғай автоматтандырылған басқару жүйесі Agriculture
Электрондық сауда жүйесі
Серверлік, компьютерлік, желілік және басқа жабдықтар, принтерлер мен оргтехника
001 бағдарламасы бойынша бөлінген қаражаттарды игеру ақпараты
мың.тенге
мазмұны, техқолдау және жаңару веб-сайта МСХ РК
СВТ ЦА МСХ РК жергілікті желідегі қызмет
ИМС және АгроВеб-Портала МСХ РК техқолдау және ере жүру
001 бағдарламасы бойынша бөлінген қаражаттарды игеру ақпараты выделенных по
С.Сейфуллин атындағы НПЦ, НИИ, ҚазГАТУ
АО КАМ (ОП және СИКЦ)
Ақпартты тұтынушылар,
АПК қатыс.
ФЕРМЕР
өңдеуші кәсіпорын,
дайындаушылар
сырья
Сауалдама сұрақтарын жүргізу, орталарды зерттеу СХТ және басқ. АПК
Дөңгелек столдар ұйымдастыру, тренингтер, семинарлар для СХТ
Ғылыми әзірлемелер туралы қорытынды ақпаратты, меншікті жүйе арқылы СХТ
жеткізу
АПК басқа объектілері мен СХТ жаңа ғылыми әзірлемелерге қажеттіктерін
СИКЦ және ОП АО КАМ кеңесшілері үшін семинар
қамтамас.
Ғылыми әзірлемелер
ҚР МСХ ғылыми-зерттеу мекемелерімен және оқу орындарымен өзара әрекеттесуі
Микронесиелендіру шеңберінде оқытатын семинарларды жүргізу
2453
4320
653
19412
Барлығы
184
418
132
3707
ОҚО
10
49
44
1087
СҚО
472
472
49
1187
Павлодар
5
8
8
321
Манғыстау
69
145
24
1084
Қызылорда
317
450
47
1395
Қостанай
464
759
6
720
Қарағанды
0
140
51
987
БҚО
25
158
16
1515
Жамбыл
245
190
63
1543
ШҚО
6
8
27
703
Атырау
27
279
74
2914
Алматы
5
135
34
881
Ақтөбе
624
1109
72
1368
Ақмола
Әзірленген бизнес-жопарлар саны
Берілген кеңестер саны
Өткізілген семинарлар саны, рет
Микронесиелендіру шеңберінде оқытылған ауыл тұрғындарының саны, адам
Область