Жоспар
Кіріспе 4
1. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚҰҚЫҚТАҒЫ ҚЫЛМЫСТЫҢ ҰҒЫМЫ МЕН ТҮРЛЕРІ 6
1,1 Халықаралық қылмыстық құқықтағы қылмыстылық және оның туындау
1,2 Халықаралық қылмыстардың топтастырылуы 10
II ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚЫЛМЫСТАРМЕН КҮРЕСУ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖАУАПКЕРШІЛІК 15
2.1 БҰҰ-ның халықаралық қылмыстармен күресу саясаты 15
2.2 Қылмыспен күресудегі халықаралық ынтымақтастықтың қажеттілігі 17
2.3 Қылмыспен күрес саласындағы аймақтық ұйымдардың
Қорытынды 32
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 34
Кіріспе
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Заң ғылымдарында «халықаралық қылмыстылықтың» пайда
Көптеген авторлар халықаралық қылмыстылық тақырыбына халықаралық қылмыстылықпен күресуде
Б.Х.Олжабаев, Б.Т.Қабдуллин «Қылмыснама»: Заң мамандықтарында оқитын студенттерге арналған
А.Б.Шевареганың «Сотрудничество государст в борьбе с медународными уголовными
А.Ю.Олиппиев өзінің «Международное сотрудничество в противодействии торговле с
Зерттеу объектісі. Халықаралық қылмыстылықпен күресудегі мемлекеттер ынтымастығының институттық
Зерттеу пәні. ҚР Қылмыстық құқық, ҚР Қылмыстық кодексі
Курстық жұмыстың мақсаты мен міндеттері. Халықаралық қылмыстылықпен күресудің
Осы мақсатқа жету үшін келесідей міндеттерді шешу көзделіп
- халықаралық қылмыстылықпен күресудің теориялық аспектілерін, оның ішінде:
- халықаралық қылмыстылықтың пайда болу тарихы, түсінігі;
- қылмыспен күрестің халықаралық-құқықтық негіздерінің пайда болу және
- қылмыспен күресудегі халықаралық ынтымақтастықтың қажеттілігін;
- қылмыстылықпен күрес саласындағы халықаралық ұйымдардың іс –
- қылмыспен күрес саласындағы аймақтық ұйымдардың
- адам саудасы және халықаралық терроризм қылмыстарымен күресудегі
Зерттеудің жұмысының құрылымы. Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлім,
1. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚҰҚЫҚТАҒЫ ҚЫЛМЫСТЫҢ ҰҒЫМЫ МЕН ТҮРЛЕРІ
1,1 Халықаралық қылмыстық құқықтағы қылмыстылық және оның туындау
Таптық қоғамда пайда болған қылмыстылық тиісті бір қоғамдық
Қылмыстылық тарихына келетін болсақ, "қылмыс" деген ұғымға
1959 жылы қабылданған Қазақ КСР-інің Қылмыстық кодексінің 7-бабында
Қылмыстық кодекстің 7-бабының 2-бөлімінде: "Қылмыстық заңда көрсетілген, формалды
Қылмыстың негізгі белгісі кінәлінің іс-әрекетінің қоғамға қауіптілігі, келтірілген
Қылмыстың қандай топтың объектісіне жататыны, қандай дәрежеде жасалғаны,
Таяудағы уақытқа дейін халықаралық құқықта арнаулы әдебиеттерде қылмыстылық
Тіпті, «қылмыстылық» өзінің құрамына әр алуан күтпеген, кездейсоқ,
Қылмыстылық жекелеген қылмыстардың жиынтығын кұрамайды дейтін болсақ, оның
Бәрінен бұрын айтқанда, қылмыстылық-жалпы-әлеуметтік жағдайлардың ерекшеліктеріне бағынышты заңды
Қылмыстылықтың дербестігі, оны құрайтын жекелеген қылмыстарға байланыстылығы оның
Сонымен қатар, кылмыстылықтың қоғамдық қауіптілігі мынада - бұл
Кейбір ғалымдар қылмыс пен қылмыстылыққа сапасы жағынан әр
Қылмыстылықтың мәнін жекелеген қылмыстардың жиынтыгы арқылы ғана танып-білуге
Қылмыстылық - бұл өзінің бойына белгілі бір қоғамда
Қылмыстылықтың келесідей тектік белгілерін бөліп көрсетуге болады: тарихи
Қылмыстылық тек қана қоғамда орын алады және ол
Қылмыстылық— нақты-тарихи құбылыс. Ол адамзат қоғамы дамуының белгілі
Қылмыстылық анықтамасында көрсетілген жалғыз-ақ тектік белгі — ол
Халықаралық құқық доктринасында өз заманында қалыптасқан мемле-кетаралық қатынастармен
Алғашқылардың бірі болып ХҚҚ түсінігін Ф.Мартенс берді. Оның
Бастапқы кезеңде, И. Карпец Преступления международного характера» еңбегінде:
а) ХҚҚ - жалпы халықаралық құқықтың бір саласы;
ә) ХҚҚ - халықаралық жариялы құқықтың саласы;
б) ХҚҚ - халықаралық жеке құқықтың бір бөлігі;
в) ХҚҚ - қылмыстық құқықтың бір бөлігі;
г) ХҚҚ - материалдық және іс-жүргізу нормаларын қосатын
Қорыта айтқанда, халықаралық заң әдебиеттерін талдау нәтижесінде біз
Ендеше, ХҚҚ – мемлекеттердің және басқа халықаралық құқық
1,2 Халықаралық қылмыстардың топтастырылуы
Халықаралық-құқықтық әдебиеттерде халықаралық сипаттағы қылмыстардың түрлi атаулары кездесiп
халықаралық қылмыстық iстер;
конвенциялық қылмыстар, қылмыстық iстер,
халықаралық қылмыстар, трансұлттық қылмыстар.
Жоғарыда айтып өткенiмiздей, барлық халықаралық құқықбұзушылықтар халықаралық қылмыстар
Екінші дүниедүзілік соғыс біткеннен кейін, атап айтқанда, 1945
Әскери Трибунал Жарғысының екінші бабына сәйкес, оның құрамы
бейбітшілікке қарсы қылмыстар; атап айтқанда: жоспарлау, дайындау, халықаралық
әскери қылмыстар, атап айтқанда, соғыс заңдарын немесе салт-дәстүрлерін
адамзатқа қарсы қылмыстар: соғыс кезінде немесе соғыстың алдында
Мұндай қылмыстар бейбiтшiлiктi қамтамасыз ету, жеке тұлғаны қорғау
Әлемдiк тәжiрибеде жиi кездесетiн халықаралық сипаттағы қылмыстық iстердiң
Халықаралық терроризм (лаңкестік). «Терроризм» және «террор» термині 1789
Қазақстан саясаттану ғылымында терроризмді зерттеудегі үлгі болатын тіректі
Президент еңбегінде берілген: «терроризм белгілі бір мақсат -міндеттерді
Терроризмнің себептері, қаржылану көздері, элементтері мен әдіс-тәсілдері жаңарды.
Исламдық террористік топтар дінді уағыздамайды. Олар үшін дін
Кейбір зерттеушілер
Терроризм тек саяси күрес формасы ғана емес, қазіргі
АҚШ - тың Ұлттық қауіпсіздігі агенствосының директоры Майкл
Осындай өздерінің саяси мақсатына жетудің ең жаңа түрлері
а) халықаралык терроризм
б) ішкі саяси терроризм
в) қылмыстық терроризм
Ал оның табиғаты мен мазмұнына қарай бес типке
1) ұлтшылдық (националистік) терроризм.
2) діни терроризм.
3) мемлекет қолдауымен болатын терроризм.
4) солшыл экстремистер терроризмі.
5) анархистік терроризм.
Адамзат тарихында терроризм жүздеген, мыңдаған жылдар бойы орын
Біріншісі — халықаралық терроризм. Оның мемлекеттік, немесе географиялық
Антиамерикандық терроризм әлемдік терроризмнің жаңа толқынының келуіне себеп
Ядролық лаңкестік – ядролық жарылғыш заттарды жару
Хайджекин – ірі көлік құралдары: ұшақ, пойыз, автомобиль
Гиперлаңкестік – арнайы хакер тәсілдері бойынша компьютер басқару
Биолаңкестік – вирус, ұнтақ сияқты бактериялық қоспаларды пайдалана
Химиялық лаңкестік – улаушы және тұншықтырушы газдарды лаңкестік
Ақпараттық лаңкестік деп теракт жасауға алып келетін мағлұматтарды
Қазіргі кезде ең көп таралған лаңкестік – дінді
Лаңкестікке қарсы күресудің мақсаты рухани және материалдық, экономикалық
Сонымен бірге терроризмге қарсы күрес жөнінде қолданылып жатқан
Оның үстіне бүгінде терроризмге қарсы күрестің көп жағдайда
Біріншісі, көп тарапты негізде қабылданған, қауіпті режимдерді, тіпті
II ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚЫЛМЫСТАРМЕН КҮРЕСУ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖАУАПКЕРШІЛІК
2.1 БҰҰ-ның халықаралық қылмыстармен күресу саясаты
Халықаралық ұйымдардың жұмысында бейүкіметтік ұйымдардың қатысуы жөнінде идея
БҰҰ-ның іс жүзінде бейүкіметтік ұйымдармен өзара байланысы әлдеқайда
Мемлекеттер бейүкіметтік ұйымдардың мүмкіндіктерін елегісі келмеді. Сірә, олар
БҰҰ құрылғаннан бастап өзінің қызметінде белгілеген мақсаттарының бірі
Сонымен бірге халықаралық қоғамдастық адамдық қадiр-қасиеттің қатыгездiкті немесе
Бұдан басқа, БҰҰ-ның Азаптауға қарсы комитетінің Қазақстан Респбликасы
Ұлттық заңнамаға қатысты азаптауды болдырмау проблемасы жөнінде мынадай
1) Қазақстан Респуликасының Қылмыстық кодексіне Конвенцияға сәйкес, тиісті
2) Қылмыстық және Қылмыстық атқару кодекстерінің басқа ережелеріне
3) тиімді шараларды нақты құруға бағыталған, азаптаудан зардап
4) кәсіби заң консультацияларына және тұтқындау мен қамауға
Осыған байланысты, 1984 жылғы 10 желтоқсандағы БҰҰ Бас
Бұл өзгерістер қылмыстық түзету жүйесін Әділет министрлігінің жүргізуіне
Қазіргі уақытта Қамауға алынғандармен Ең төменгі стандарттық ережелерінің
БҰҰ шеңберінде мүше мемлекеттермен және бейүкіметтік ұйымдардың ат
2.2 Қылмыспен күресудегі халықаралық ынтымақтастықтың қажеттілігі
Мемлекеттердiң қылмыстық iстермен күресудегi халықаралық ынтымақтастығының алғашқы сатыларында
мемлекетаралық ынтымақтастық мәселелерiн шешуге бағытталған көптарапты конвенциялар жасау;
әмбебап халықаралық ұйымдар мен БҰҰ органдар жүйесiнiң және
мемлекетаралық ынтымақтастықтың анағұрлым икемдi және тиiмдi нысандары ретiнде
ынтымақтастықтың материалдық және iс жүргiзу аспектiлерiне негiзделген халықаралық-құқықтық
Қылмыстылықпен күресудегi халықаралық ынтымақтастық мынадай мәселелердi шешедi:
1.Әлемдiк қауымдастыққа қауiп төндiретiн қылмыстар санатын айқындайды.
2. Осындай қылмыстардың алдын алу және бұлтарпау жөнiндегi
3. Қылмыскерлер мен қылмыстардың юрисдикциясын бекiтедi.
4. Барлық заңды құралдар мен тәсiлдер арқылы жазалаудан
5. Қылмыскерлердi ұстап берудi қоса алғанда көптарапты және
Қылмыстылықпен күрес туралы халықаралық шарттар бойынша мемлекеттер мiндеттемелерiнiң
а) арнайы конвенцияларда көзделген әрекеттердiң қылмыстық жазаланатынын мойындау;
б) қылмыскерлердi iздестiру және ұстауға көмектесу;
в) ұрланған объектiлердi iздестiруге және қайтаруға көмектесу;
г) қылмыскерлердi сотқа беру немесе қылмыс жасаған
д) тергеу іс-жүргізуіне көмектесу.
Халықаралық сипаттағы қылмыстық iстердiң жеке түрлерi мен мемлекеттердiң
а)құлдық және құл саудасы;
б)есiрткi және психотроптық заттарды заңсыз өндiру;
в)теңiздегi қарақшылық;
г)әуе кемелерiн заңсыз басып алу;
д)халықаралық терроризм;
е) ядролық материалдарды ұрлау және т.б.
1993 жылдың 22 қаңтарында Минскiде “Азаматтық, отбасылық және
Бұл Келiсiм кiрiспеден және 83 баптан тұрады. Қарастырылып
Онда сондай-ақ, әдеттен тыс ұстап беруден бас тарту,
“Ұстап беру” (экстрадиция – extraditition) деген француз сөзi
Қылмыскерлердi ұстап беру институтына мынадай белгiлер тән:
ұстап беру іс-жосығы негiзделетiн нормалардың кешендi сипаты –
мұндай мәселелердi дербес шешуге қабiлеттi халықаралық құқықтың негiзгi
ұстап беру қылмыстық iс жасаған жеке тұлғаларға қатысты
ұстап берiлген тұлға сотпен қудаланады немесе берген мемлекеттiң
Ұстап беру мемлекеттердiң қылмыстық iстермен күресiндегi құқықтық өзара
Бейбiтшiлiкке қарсы, халықаралық қылмыстар, әскери қылмыстар, адамзатқа қарсы
Халықаралық қылмыстық iстердiң жеке түрлерiмен күресудегi халықаралық келiсiмдер
Халықаралық қылмыстық құқықта қылмыскерлердi ұстап беру шарттарына мыналар
жасалған әрекет ұстап беру туралы шартта көзделуi тиiс
қылмыстық әрекет екi мемлекеттiң қылмыстық заңдарында бiр жылдан
ұстап берiлетiн тұлға тек жасаған қылымысы үшiн ғана
әдеттен тыс ұстап беру (экстардиция) талаптары бойынша қылмыскердi
егер беру туралы өтiнiш түрмеде қамау туралы үкiмдi
Төменде көрсетiлген мән-жайлардың кез-келгенi бойынша қылмыскердi ұстап беруге
а) егер ұстап беру туралы келiп түскен өтiнiш
б) егер сұратылған мемлекет ұстап беру туралы өтiнiш
в) егер құқықбұзушылыққа қатысты ұстап беру туралы келiп
г) егер сұратылған мемлекетте адамға жасаған құқықбұзшылығы үшiн
д) егер ұстап беру туралы өтiнiш келiп түскен
е) егер ұстап беру туралы өтiнiш келiп түскен
ж) егер сұратылған мемлекетте сот шешiмi тұлғаның қорғалуын
Бас тартудың факультативтi негiздерiне мыналар жатады:
а) егер ұстап беру туралы өтiнiш келiп түскен
б) егер ұстап беру туралы өтiнiш келiп түскен
е) егер ұстап беру туралы өтiнiштiң түсуiне байланысты
г) егер ұстап беру туралы өтiнiш келiп түскен
Қылмыскердi ұстап беру туралы өтiнiш жазбаша нысанда жiберiледi.
-нақты қылмысты саралайтын заңның тиiстi ережелерi мен осындай
-бұл тұлғаны ұстауға ордер немесе ұстап беру туралы
-айыптау бөлiмiн мазмұндайтын шешiмнiң немесе кез-келген басқа құжаттың
-егер тұлға өзi жоқ болған кезде, немесе құқықбұзушылық
БҰҰ-ның есірткіні бақылау жөніндегі басқармасының мәліметтері бойынша Ауғанстан
БҰҰ Даму бағдарламасы БҰҰ-ның Арнайы қоры мен Кеңейтілген
ИНТЕРПОЛ - Халықаралық қылмыстық полиция ұйым —
Интерполдың міндеттері:
1) орын алып отырған тілдік кедергілерді еңсере отырып,
2) халықаралық қажеттіліктерге сай келетін ақпаратты жинап, өңдеу
3) халықаралық қылмыскерлерді іздестірудің және оларды іздестіру туралы
2.3 Қылмыспен күрес саласындағы аймақтық ұйымдардың
Әлемдік экономикалық процестердің жалпылай дамуы мемлекеттердің өз ара
Шығыс және Орталық Азия мемлекттері бүкіл әлемдік процеске
Бұл проблеманың өзектілігі шүбә келтірмейді. Өйткені, адам
Бұл мәселе XIX ғасырда маңызды болса, ал XXI
Адамды саудалау әлем бойынша қылмыстылық деңгейінде үшінші орын
Бұл қылмыстың қауіптілігі - оның трансұлттық және жоғары
Адам саудасы - бұл алдап-арбау, азғырып көндіру, күш
Сонымен қатар, адам саудасы-адам құқығын бұзу болып табылады.
Бұлардың бәрі адам саудасы қылмысының алдын алудағы қазіргі
Соңғы он үш жыл ішінде Қазақстан Республикасы ауқымы
Сондықтан да, заңсыз әкелу, әкету және адам саудасымен
Адам саудасымен қарсы күресте негізгі орынды бұқаралық ақпарат
Соңғы жылдары қоғамдық қатынастарда пайда болған жаңа ұғым,"траффик"
Сонымен, адам саудасы, әсіресе әйелдер мен кәмелетке толмағандарды
Осы арада айта кететін жайт, Үкіметіміз көлеңкелі бизнеске
Қазақстан әйелдер мен еркектерді сексуалдық пайдалану, мәжбүрлі жұмыс
АҚШ Мемлекеттік Департаментінің сарапшыларының есебі бойынша, былтырғы жылдың
Осыдан үш жыл бұрын БҰҰ-ның Бразилияда өткен семинарында
Әлемдегі құл
Халықаралық көші-қон ұйымының ақпараты бойынша
Халықаралық көші-қон ұйымының ақпараты бойынша, кейінгі кезде қазіргі
Жыл сайынғы Конгресстегі баяндамаларда әлемдегі адам саудасы қылмысына
1. Үкімет адам саудасына тыйым салуға және орын
2. Үкімет аса ауыр қылмыстарға (адам өлтіру, зорлау)
3. Үкімет адам саудасын қасақана жасалған актілерде, қылмыстың
4. Үкімет адам саудасын жою мақсатында шындап, үздіксіз
Сонымен қатар, заңда стандарттың төртінші бөлігінің тармақтары ретінде
1. Үкімет өз мемлекетінің территориясында адам саудасы фактілерін
2. Үкімет адам саудасы құрбандарына көмек көрсету, яғни
3. Үкімет адам саудасының алдын-алуда халықты құлақтандыру шараларын
4. Адам саудасы үшін соттық тәртіптерте тергеу, ізге
5. Адам саудасы қылмысына айыпталған тұлғаны Үкімет қылмыс
6. Адам саудасы қылмысын анықтағанда Үкімет иммиграция мен
7. Адам саудасына қатысы бар мемлекеттік лауазымды тұлғаларға
Заңда АҚШ мемлекттік департаменті ел саясатын төменгі стандартқа
1. Мемлекеттегі адам саудасының ауқымы;
2. Үкіметтің төменгі стандартты жүзеге асырмау дәрежесі немесе
3. Үкіметтің мүмкіндігі және қандай шаралар Үкіметті төменгі
4. Үкіметтің мүмкіндігі және қандай шаралар Үкіметті төменгі
5. Үкіметтің мүмкіндігі жэне қандай шаралар Үкіметті төменгі
Жоғарыда келтірілген критерийлердің нәтижесінде, мемлекеттерді санатқа бөледі:
1- санат: мемлекеттер заңда белгіленген төменгі стандартты толық
2- санат: мемлекеттердің үкіметі заңда көрсетілген төменгі стандарттарды
3- санат: мемлекеттер үкіметі төменгі стандартты толық жүзеге
Көптеген мемлекеттердің адам саудасымен қарсы күресуде нақты әрекеттер
Заңға сәйкес 2003 жылғы баяндамада: "3-категорияға жататын мемлекеттер
Заңға сәйкес АҚШ әлемдегі мемлекеттерді 3 санатқа бөлген.
1- санатқа: Австрия, Франция, Македония, Испания, Бельгия, Германия,
2- санатқа: Албания, Эстония, Латвия, Словения, Ангола, Эфиопия,
3- санатқа: Ауғанстан, Бирма, Қырғызстан, Судан, Армения, Камбоджа,
Сонымен трансұлттық адам саудасы және
Әйелдер мен балаларды саудалаудың мемлекетішілік алдын алу шараларын
Бұл қылмыстардың алдын алуда субъектілерге баса назар аудару
Сонымен қатар, көптеген әлеуметтік мәселелерді шешуде мемлекеттік емес
- Адамдарды, әсіресе әйелдер мен балаларды саудалауға қарсы
- ҚР адам саудасымен және адамдарды заңсыз әкету,
- Трансұлттық қылмыстылыққа қарсы конвенцияны және оның факультативтік
- Имиграция мен эмиграция процестерін бақылау, шекара бекеттерінен
- Шетелге жұмысқа жалдау агенттіктерінің, неке кеңселерінің қызметтеріне
Сонымен, адам саудасы өте күрделі, өзекті мәселе. Бұл
Қорытынды
Қылмыстылық тарихына келетін болсақ, "қылмыс" деген ұғымға
Қылмыстың негізгі белгісі кінәлінің іс-әрекетінің қоғамға қауіптілігі, келтірілген
Қылмыстылықтың дербестігі, оны құрайтын жекелеген қылмыстарға байланыстылығы оның
Кейбір ғалымдардың пікірінше, белгілі болған, бірақ есепке енбеген
1) ісі жолдастық соттар мен кәмелетке толмағандар ісі
2) тиісті билік органдарының мәлімдемесі нәтижесінде белгілі болған,
3) көптеген жагдайда бастапқы есеп жүргізу жүйесінің жетілдірілмегендігінен
Қылмыстылық - белгілі бір уақытта белгілі бір территориядағы
Қорыта айтқанда, халықаралық заң әдебиеттерін талдау нәтижесінде біз
Ендеше, ХҚҚ – мемлекеттердің және басқа халықаралық құқық
Халықаралық-құқықтық әдебиеттерде халықаралық сипаттағы қылмыстардың түрлi атаулары кездесiп
халықаралық қылмыстық iстер;
конвенциялық қылмыстар, қылмыстық iстер,
халықаралық қылмыстар, трансұлттық қылмыстар.
Жоғарыда айтып өткенiмiздей, барлық халықаралық құқықбұзушылықтар халықаралық қылмыстар
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995 жыл 30
2. Қазақстан Республикасының жаңа Қылмыстық кодексі: 1997 жылы
3. Н.Ә. Назарбаев құқық қорғау органдарын конференциясында сөйлеген
4. 1993-2008 жж. аралығында БҰҰ Даму бағдарламасы
5. Құдайбергенов М.Б. «Международная уголовная ответственность физических лиц»,
6. Акпаров Р.А. «Практика реализации международных договоров Республики
7. Еркасымов У. «Иституционный механизм сотрудничества
8. Б.Х.Олжабаев, Б.Т.Қабдуллин «Қылмыснама»: Алматы, 2008. - 144
9. Шевареган А.Б. «Сотрудничество государст в борьбе с
10. Боряк М.Ю. «Торговля людьми и борьба с
11. Олиппиев А.Ю. «Международное сотрудничество в противодействии торговле
12. Абисатов М. «Организованная преступность в Казахстане», Алматы,
13. Джекебаев У.С. «Преступность как криминологическая
14. Долговой А.И. «Определение коррупции и законодательство
15. Яблоков Н.П. «Криминалистика», Алматы, 2004
16. Ю.А.Габов, В.Э. Кис, К.М.Казкенов «Организованная
17. Ағыбаевт А.Н. «Қылмыстық құқық», Алматы, 2006
18. Құдайбергенов М.Б. «Международная уголовная ответственность физических
19. Акпаровт Р.А. «Практика реализации международных договоров
20. 1959 жылы қабылданған Қазақ КСР-інің Қылмыстық кодексі,
21. Кузнецова Н. Ф. Проблемы криминологической детерминации»
22. Конев А. А. Некоторые специфические признаки латентной
23. Шляпочников А. С., Забрянский Г. И. Выявление
24. Панов В. П., Шинкарецкая Г. Г., Шумилов
25. Ю.Колосов, В.Кузнецов, профессор М.Сәрсембаев «Халықаралық құқық»: М.,
26. Карпец И. Преступления международного характера. М., 1979.-
27. М.Сәрсембаев, М.Құдайбергенов: «Международное право», Алматы, 2005- С.
28. Назарбаев Н.Ә. Сындарлы он жыл.-Алматы:Атамұра,2003.-240б.; Қазақстан-2030: Барлық
29. В. М. Кулагин, Международная Безопасность: Учебное пособие,
30. А. В. Торкунов, Современные международные отношения: Учебник,
1-кесте - Қылмыстылықтың түсінігі мен белгілері
2-кесте - Қылмыстылықтың негізгі статистикалық көрсеткіштері
3-кесте - Латенттік қылмыстылық
4-кесте - Қылмыстылықтың жағдайлары мен себептері
5- кесте - Халықаралық қылмыстылық және оның
6-кесте - Қылмыстылықпен күресуде халықаралық ынтымақтастықтың нысандары
4
Қылмыстылық – бұл салыстырмалы-жаппай, тарихи өзгермелі, белгілі бір
Әлеуметтік негізделуі
Жаппай
Тарихи өзгермелілігі
Қоғамға қауіптілігі
Нақты кезеңде белгілі бір аумақтағы қылмыстардың және оны
Қылмыстылық
Жағдайы
Абсолюттік көрсеткіштердегі қылмыстар және оларды жасаған адамдардың саны
Деңгейі
Қылмыстардың және оларды жасаған адамдардың саны, бірлікпен есептегенде
Құрылымы
Белгілі бір аумақта белгілі бір уақыт аралығында жасалған
Динамикасы
Қылмыстың белгілі бір кезеңдегі деңгейі мен құрылысының өзгеруі
Қылмыстылықтың көрсеткіштері мына факторлардың әсерінен өзгеріп отырады:
- әлеуметтік -экономикалық;
- саяси;
- ұйымдастырушылық-басқару;
- құқықтық (заңнаманың өзгеруі).
Латенттік қылмыстылық –
қылмыстық статистикадан көрініс таппаған фактілі қылмыстылықтың бөлігі
Қылмыстың дәлелденбеуі салдарынан статистикада көрініс таппаған қылмыстар
Құқық қорғау органдарына белгілі болған, бірақ есепке алынбаған
(«жасанды латенттілік»)
Құқық қорғау органдарынан белгісіз болған қылмыстар («табиғи латенттілік»)
Қылмыстың себебі – өзінің салдары ретінде қылмыстылықты тудыратын
Түрлері:
- тұтастай әлеуметтік құбылыс ретіндегі қылмыстылықтың себептері;
- қылмыстың жекелеген түрлерінің себептері;
- нақты қылмыстың себептері.
Қылмыстың жасалуына түрткі болған жағдайлар - өздігінен қылмысты
Халықаралық қылмыстылық – бұл адамзат қоғамының дамуына зиян
Бейбітшілікке, адамзатқа қарсы қылмыстар, әскери қылмыстар
Халықаралық қатынас-тарға, мемлекеттің экономикалық және әлеуметтік мәдени дамуына,
Халықаралық сипаттағы өзге де қылмыстар
Ауа, теңіз кемесінде жасалатын қылмыстар
Контрабанда
Азаптау
Жалған ақша жасау
Су асты ком-муникацияларын зақымдау және бұзу
Халықаралық қылмыстар
Терроризм
Геноцид
Экоцид
Теңізде көмек көрсетпеу
Биоцид
Қоршаған ортаға қылмыстық қол сұғушылық
Жалдамалылық
Адамдардың саудасы
Теңізде балық аулау ережесін бұзу
Нәсілшілік
Апартеид
Адамдарды кепілге алу
Ұлттық мәдени ескерткіштерге қылмыстық қол сұғушылық
Қылмыстылықты алдын алуда халықаралық ынтымақтастық – бұл қылмыстылықты
Қылмыстылықты алдын алу саласында ынтымақтастық бағдарламаларын жасау
Алдын алу шараларын ұйымдастырған және өткізген кезде тәжерибе
Өз мемлекетінде немесе тұрақты тұрғылықты жерінде жазаны өтеу
Қылмыстық қудалау үшін басқа мемлекетке немесе халықаралық органдарға
Кадрларды дайындау, сараптамалық қызмет көрсету, арнайы ғылыми-техникалық құралдарды