ЖОСПАР
Таңу түрлері және дененің түрлі бөліктері:
Таңу түрлері және дененің әртүрлі бөліктері:
Дененің түрлі бөліктер-бас, аяқ-қол, кеуде, іш,
Сүйек сынуы туралы түсінік және олардың
Аяқ-қол сынуы жағдайында құрсаулаудың табельді және
Бас, бет сүйектері, омыртқа сынуы жағдайында
Таңу түрлері және дененің түрлі бөліктері:
Жараланғанда, зақымдалғанда, операциядан кейін әрқашан жараны
Таңудың екі-жұмсақ және қатты түрі бар.
Желімдік таңулар негізінен сыртқы орта әсерінен
Таңу материалын лейкопластырь жолағының көмегімен ұстатуға
Желімдік таңулар қарын, кеуде, мойын үстіндегі
14 сурет. Бір байламдық таңулар: а)
Бір байламдық таңу бинтпен таңу киын
Бір байламның көмегімен дененің кез-келген бөлігін
Сирақты байлағанда ораманы спираль бойынша сирақты
Бинттік байлауларды бинттің көмегімен жүзеге асырады.
Бинттік танудың түрлері:
— айналдыра (дөңгелек) таңу бинттің дөңгелекті
спиральды таңу - бинттің алғашқы жүрісі
орналасады, ал содан кейін спираль түрін
қалындығы бірдей болмаса, бинтті бүгу ұсынылады;
крест түріндегі немесе сегіздік түріндегі таңу
бинттеуде қолданылады;
масақ түріндегі таңу крест түріндегі таңудың
табылады, иық буындары таңылады.
— тасбақалық таңу жартылай бүгілген буындарға
Таңу кезінде кейбір ортак ережелерді сақтау
Таңғыш салынатын дененің бөлігі қозғалыссыз болуға
Бинттің ұшын оң қолымен, ал оның
ұстап, таңғышты салушы жараланған адамға бетімен
Ол оң қолымен бинттің басын тарқатады
таңғышты ұстап тұрады да, бинтті түзетеді.
Бинт бір бағытта — солдан оңға
15 сурет. Таңғышты байлаудағы бинттің дұрыс
Бас жараланғанда зарарсыз таңғышты ораудың ережесі
Басты таңу: Бастың шашты бөлігін жабу
16 сурет. «Чепец» түріндегі басты таңу.
Бастың көлемді жаралануында, оның беттегі орнына
Маңдай арқылы 2-3 бекітуші айналым жасалғаннан
Мойынды, көмейді және иекті жабу үшін,
17 сурет. «Жүген» түрінде басты байлау.
Мұрын мен иекті сақпан тәрізді таңу
18 сурет. Сақпан тәрізді таңу:
а) мұрынға; б) маңдайға; в) иекке.
Көзді таңуды маңдай - желке тұсы
19 сурет. Көзді таңу.
Мойын, көмей немесе шүйде жараланған жағдайда
20 сурет. Желке тұсын айқыш таңу.
Зарарсыздандырылған таңуды аяқ-қолға салу ережесі.
Аяқ-қолға әдетте зарарсыздандырылған, масақ түріндегі және
Саусақты шиыршықты таңуды (21 а сурет)
Саусақтың алақан немесе сыртқы беті жарақаттанғандағы
Иық пен білекті төменнен жоғары карай
Шынтақ буынына (21 в сурет) бинттің
21 сурет. Таңулар.
а) саусақты шиыршықты
б) білекті айшықты
в) шынтақ буынын шиыршыкты
Иық буынын таңуды (22сурет) кеуденің қолтық
22 сурет. Иық буынын тану.
Аяқты зарардандырылған таңу ережесі
Табанды таңу (23 сурет) оның неғұрлым
23 сурет. Табанды таңу.
Балтыр— табан буынына сегіздік түрінде таңады
Бинттің алғашқы жүрісін тобықтан жоғары таңады,
Білек пен иық сияқты тізе мен
Шеңберлі жүрістен бастап, тізе ұршығы арқылы
25сурет. Тізе асты буынды таңу.
Таңу түрлері және дененің әртүрлі бөліктері:
Кеудеге зарарсыздандырылған немесе айқыш-ұйқыш таңғыш салынады.
Шиыршықты тану үшін ұзындығы 1,5м. дерлік
Кеудені (26 б сурет) айқыш-ұйқыш байлауды
26 сурет. Кеудені таңу:
а) шиыршықты б) айқыш-ұйқыш.
Кеуде клеткасының сұғыла жаралануы жағдайында зарарсыздандырылған
Іш-құрсақ тұсының тесіле жаралануы жарақаттанушы өмірі
27 сурет. Іш- құрсақтың төменгі
а) жағына және шатты
б) масақ тәрізді таңу.
Бұттағы жаралар көбіне кіші жамбастың, қан
Шат төңірегіндегі жараға Т түріндегі бинттік
28 сурет. Бұтты бірбайлам таңуы.
Ең алдымен жараны зарарсызданған салфеткамен жабады,
Бірбайламды пайдаланумен таңу оңай, оның барлық
Дененің түрлі бөліктер-бас, аяқ-қол, кеуде, іш,
Дененің түрлі бөліктеріне зарарсызданған таңғышты дұрыс
Зарарсызданған таңуды жүргізу жөнінде оқушыларды дайындауда
Сүйек сынуы туралы түсінік және олардың
Сынық — сүйек тұтастығының бұзылуы, қатты
Жарақатты сынықтар жабық (терінің зақымсыздануы жағдайында)
Ашық сынықтар жабығынан қауіптірек, өйткені сынған
Сүйек сынуының белгілері:
1. Жабық сынық жағдайында:
- сынған тұстың ауырықсынуы;
сынған тұстың ісіңкілеп немесе көгеріп қалуы;
сынған жердегі қауіпсіз қозғалыс;
аяқ-қол функциясының бұзылуы.
2. Ашық сынық жағдайында:
аяқ-қолдың қысқаруы немесе қисаюы;
жарадағы сүйек жарқыншақтарының байқалуы;
жараланған тұстағы қалыпсыз қозғалыстар;
аяқ-қолға салмақ түсіру әрекеті кезіндегі сырқырау.
Сынық толық немесе жартылай болуы мүмкін.
Сынықтар сан алуан түрінде кездеседі: көлденең,
29 сурет. Білек сүйектерінің жабық (а)
Сынған жерді сыйпағанда ауру қатты ауырусынуды
Ашық сынық жағдайында сынған тұсты сыйпалау
Ауыр жағдайда сынықтар естен танумен ұштасады.
Жарақатты естен тану — ауыр зақымданудың
Бастапқы естен тану жарақат алған сәтте
Қосымша естен тану оны ұқыпсыз тасымалдау
Жарақаттану жағдайында естен тану дамуының екі
Өту ауырлығына қарай жарақатты естен танудың
Естен танудан алдын ала сақтанудың негізгі
Алғашқы медициналық көмек көрсетуге зақымданған адам
Аяқ-қол сынуы жағдайында құрсаулаудың табельді және
Сынықтардың негізгі бөлігі аяқ-қол сынығы құрайды.
Сынық кезінде алғашқы медициналық көмек көрсетудің
Құрсаулаудың негізгі мақсаты — сынған орындағы
Табельдік құрсау комплектісіне сым темірлі, фанерлі,
Соғыс алаңында, стихиялық апат көздерінде табельді
Көліктік құрсаулауды жүргізгенде мынадай ережелерді сақтау
Құрсаулауға пайдаланған құрсаулар берік бекітіліп, сынық
тұсына жақсы жапсырылуы керек.
Құрсау тікелей ашық аяқ-қолға таңылмайды, ол
Сынық тұсында қозғалмауды қамтамасыз етіп, сынған
Жамбас сынған жағдайда аяқтың барлық буындарын
Саусақ буындары мен білек сүйектерінің ашық
30 сурет. Білек сүйектерінің сынуы жағдайында
Білек сүйектері сынғанда (31 сурет) қолды
31 Сурет. Білек сүйектері сынғанда құрсау
Табан және сирақ-табан буын сүйектері сынғанда
Құрсаулау үшін сатылы құрсау немесе көмекші
Иық, шынтақ буындары, жауырын мен иық
32 сурет. Бұғана, жауырын, иық, иық
Иық буыны мен иық сынғандағы көліктік
Бұғана сынғанда (33 сурет). Иық үстіне
Қабырғалар сынғанда тыныс шығару жағдайында кеуде
33 сурет. Көмекші құралдар көмегімен бұғананы
Фанерлі тілімдермен және ағаш жолақтарын құрсаулауда
Фанерлі тілімдер жатқан қапсырылған тұстағы сүйек
Сирақ сүйектері сынғанда (34 сурет) құрсаулауды
34 сүрет. Тізені қалақпен таңу.
Жамбас сүйегі сынғанда тасымалдауға қолайлы таңғыш
35 сурет. Дитерихстің таңғыш қалағы: а)
36 сурет. Дитерихстің таңғыш қалағымен аяқты
а) табан бөлігіне таңғыш қалақты бекіту;
б) таңғыш қалақ бөлшектерін табан құрсау
в) денеге және жамбасқа белдіктен және
г) аяқты тартқаннан кейін бұрауды бекіту;
д) аяқталған түріндегі Дитерихстың таңғыш қалағымен
Бұл таңғыш қалақты киімнің сыртынан салады
37 сурет. Жамбасты құрсаулау.
Көмекші құралдарды (мәселен, тақтай) жамбасты құрсаулағанда
Бас, бет сүйектері, омыртқа сынуы жағдайында
Бас және бет сүйектерінің сынуы сирек
Бас сүйегінің болар-болмас сызаты ми шайқалуына,
Көп жағдайда бас сүйектің сынуы естен
Бас сүйегі мен мидың жабық зақымдануы
Өмірлік маңызды міндеттердің жағдайын анықтау, сондай-ақ
Бас сүйектің ашық зақымдануы жағдайындағы алғашқы
Жараланғанды тасымалдау жатқан күйінде жүргізіледі.
Жаралыны еппен зембілге жатқызады, басына ойықталған
Астыңғы жақ сүйектерінің сынуы жараланғанның өміріне
Екі жақты жабық сынық және жақтың
Жақ-бет сүйектерінің зақымдануына байланысты алғашқы медициналық
Бет жарасына зарарсызданған таңғыш тартқан жөн,
38 сурет. Жарақаттанғандарға орналасу мен аспирациялық
Жақ-бет бөліктері жараланғандарды ширақ іздестіру керек,
Қан аққан жағдайда жай және қыспайтын
Зақымдалғандарды қауіпсіз орынға көшіргенде таңғышты, оны
Зақымданғандарды отырғызып қойып, әкету керек.
Жақ сынған жағдайда уақытша құрсаулау үшін
39 сурет. Табельді (қалыпты) көліктік таңғышты
Омыртқаның сынулары ауыр жарақатқа жатады, өйткені
Алғашқы медициналық көмек жараны зарарсызданған таңғышпен
40 сурет. Кеуде және бел омыртқа
Омыртқаның кеуде немесе бел бөлігінің зақымдануы
Омыртқаның бас және мойын бөлігін сатылы
1