Мазмұны
Кіріспе...............................................................................3
I.Тарау Зейнетақымен қамсыздандырудың теориялық және құрылымдық аспектілері
1. 1 Зейнетақы жүйесі және оның даму мәселелері 8
1. 2 Зейнетақы реформасының қалыптасу жолдары 25
1. 3 Зейнетақы заңнамасындағы толықтырулар мен өзгерістер және оның
II.Тарау Халықты зейнетақымен қамсыздандырудың негіздері
2. 1 Зейнетақы тағайындаудың негізгі көрсеткіштері мен құжаттары ..38
2. 2 Зейнетақы төлеу және тағайындау тәртібіне сипаттама .......52
2. 3 Орталықтан зейнетақымен қамсыздандыру ерекшеліктері 82
Қорытынды 89
Қолданылған әдебиеттер тізімі 92
Қосымшалар
Кіріспе
Өзектілігі: Зейнетақымен қамсыздандыру елімізде 1997 жылғы Қазан ревалюциясынан кейін,
Қазақстан Республикасының Зейнетақымен қамсыздандыру жүйесі дамуының жаңа кезеңі 1991
Зейнетақы тағайындау кезінде жеңілдіктер санының көптігі көптеген адамдарға зейнеткерлікке
Қорыта айтқанда, ҚР өкіметі зейнетақымен қамсыздандыру жүйесін реформалау арқылы
1. Зейнетақыны есептеу үшін алынатын ең жоғарғы табысты шектеу
Осыған орай, зейнеткерлік іс-қағаздарда тиісті еңбекақысы бар зейнеткерлердің зейнетақы
Аталған арттыруға байланысты азаматтардың зейнетақысы 9 пайызға индекстелетін болады.
Сонымен, жалпы зейнетақы төлемдерінің артуы ең жоғары зейнетақы 26110
Республика бойынша орташа зейнетақы төлемі 17870 теңгені құрайды. (29%-ға
2. 2-ші тізім бойынша зиянды және ауыр өндірістерде еңбек
Аталған жәрдемақы:
- ер кісілерге -58 жасқа толғанда және 1998 жылдың
- әйелдерге -53 жасқа толғанда және 1998 жылдың 1
Үкімет аталған жәрдемақыға ие болу құқығын беретін өндірістер, жұмыстар,
ҚР - сы өз тәуелсіздігін алғаннан бері бұл сала
Жас ерекшелігіне байланысты зейнеткерлікке шығу мерзімі төмендетілді. Елбасымыз Н.
Осыларға қарамастан бұл салада әлі де болса қаралмай қалған
Мақсаты: Халықты зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы негізгі өзекті мәселелерді ашып
Міндеті:
- азаматтарда зейнетақы жүйесі туралы түсінікті қалыптастыру;
- зейнетақы заңында көзделген жағдайларға байланысты берілетін зейнетақы, жәрдемақы
- зейнетақы тағайындаудағы негізгі көрсеткіштер мен құжаттар туралы мағлұматтар
- зейнетақы заңнамасындағы соңғы өзгерістер мен толықтырулар туралы хабар
- зейнетақы қорларының қызметтерімен, міндеттерімен таныстыру.
Диплом жазудағы негізгі идея: ҚР - ның тәуелсіздік алғаннан
Зерттеу обьектісі: ҚР - ның халықты зейнетақымен қамтамасыз ету
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Біздің бұл дипломдық жұмысымыз екі тараудан
I.Тарау Зейнетақымен қамсыздандырудың теориялық және құрылымдық аспектілері.
Зейнетақы жүйесі және оның даму мәселелері.
Еңбекке қабілеттігі жоқ азаматтарды әлеуметтік қамсыздандырудың қажеттігін теориялық тұрғыдан
Кеңестік Одақты қаншама сынға алсақта, мойындайтын бір жайт, Қазақстанда
Зейнетақы туралы бірінші заң 1918 - 1922 жылдары В.
Байқап отырғанымыздай әлеуметтік қамсыздандыру құқығы бұрынғы Кеңестік Одақта зейнетақымен
Сипатталып отырған зейнетақылық жүйе толыққанды сипатқа ие болды, халықтың
Бірақ, Қазақстанда 90- жылдары тіпті өзгеше жағдай орын алды.
1991 жылғы 15 маусымда тәуелсіз Қазақстанның тарихында зейнетақы туралы
Мұның өз себептері болды: алдыңғы жылдардың жинақ қорлары болмады,
Қазақстан Республикасының зейнетақылық жүйесінің дамуындағы келесі кезең болып 1994
Қазақстан Республикасының зейнетақылық жүйесінде 1997 жылы "ҚР- дағы зейнетақымен
Жеке зейнетақылық жинақ қорларын қалыптастыру үшін жинақтаушы зейнетақы қорларының
1998 жылғы 1 қаңтардағы жағдайы бойынша кем дегенде алты
Зейнетақымен қамсыздандырудың қазіргі кезгі жүйесінің ерекшеліктері болып мыналар табылады:
- зейнетақылық төлемдер бұрынғыдай ұрпақтар арасында емес, бір ұрпақтың
- зейнетақы қоры жинақ қорларына, инвестицияларға және зейнетақы төлемдеріне
- мемлекет әлеуметтік көмек көрсетуге мұқтаж тұлғаларға тек әлеуметтік
Қазақстан Республикасында зейнетақының негізгі түрлері болып жасына, мүгедектігіне, асыраушысынан
Қазақстандық зейнетақы реформасының негізгі параметрлері болып мыналар табылады:
- барлық артықшылықты зейнетақылар жойылады. Зейнетақыны алуға қойылатын талаптар
- зейнетке шығу жасы еркектер үшін 63 жасқа дейін,
- жинақтаушы зейнетақы қорында әрбір қызметкерге жеке зейнетақы шот
-мемлекеттік емес зейнетақы қорлары жабық түрдегі акционерлік қоғамдар түрінде
Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 20 маусымдағы "Қазақстан Республикасында зейнетақымен
Бұл әлеуметтік зейнетақы - зейнетақымен қамсыздандырудың бірінші деңгейі. Аталған
Зейнетақымен қамсыздандырудың толыққанды жүйесінің қалдықтары елімізде осыған дейін зейнеткерлер
Мемлекеттік орталықтан төленетін төлемдер шамамен 2045 жылы тоқтатылады. Үшінші
Бұл қатынастар зейнетақы туралы заңның 22-59 баптарымен реттеледі. Аталған
Осылай, Қазақстан Республикасының тұрғындары 3 түрлі зейнетақыны иеленуі мүмкін.
Алайда, бізге уәделенген жарқын болашақ әлі алыста сияқты, ал
Алайда, басында халықтың жинақтаушы зейнетақы қорларына ауысуына жағдай жасайтын
Мұндай аралық буынның рөлі Мемлекеттік жинақтаушы қорға берілген болатын,
1991 жылдан бастап Қазақстанда зейнетақымен қамсыздандыру әрекетінің принціптері мен
Келесі үш жыл-жинақтаушы зейнетақы жүйесінің аралас модель бойынша, яғни
ҚР-дағы зейнетақымен қамсыздандырудың бүкіл жүйесі қазіргі кезде үш заңды
1. Зейнетақыларды төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық, бұл орталық ҚР-ның
Зейнетақыларды төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық ҚР-ның жұмыс істейтін барлық
Сонымен қатар, зейнетақыларды төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық мәліметтер қорын
Зейнетақыларды төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан мемлекеттік-әлеуметтік жәрдемақылар, әскери қызметшілерге
2. Жабық немесе ашық түрдегі акционерлік қоғам ұйымдастырушылық-құқықтық нысандағы
Бұл қор ҚР-ның зейнетақы жүйесінде орталық буын болып табылады.
Дәл осы қор салымшылармен қарым-қатынастарды ұйымдастырады, зейнетақы шарттарын жасасады,
Соған қоса, бұл қордың міндеттеріне халық арасында түсіндіру жұмыстарын
Салымшылар алдындағы қордың міндеттемелері зейнетақы келісімінде көрсетілген. Зейнетақы жасына
Салымшылар мен мемлекеттік органдар алдында есеп береді.
Салымшының шет елге кетуіне байланысты мәселелерді шешеді. Жинақтаушы зейнетақы
Зейнетақы қорының міндетіне сондай-ақ зейнетақы жинақтарының жағдайы туралы салымшыларға
3. Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры. 2003 жылға дейін бұл
Енді Мемлекеттік зейнетақы қоры да мемлекеттік емес зейнетақы қорлары
Зейнетақы қорлары күнде зейнетақы қорларындағы зейнетақы активтері бойынша келесідей
- зейнетақымен қамсыздандырылуға құқығы бар адамдармен зейнетақы келісімдері жасалады,
- салымшылардың мәліметтер қоры құрылады,
- салымшылардың жеке зейнетақы шарттары ашылады,
- түскен зейнетақы жарналары есепке алынады,
- делдалдық сыйақы өндіріп алу;
- басқа қорлардан жинақтарды аудару;
- қате аударылған жарналарды қайтару;
- инвестициялық кірісті бөлу;
- салымшының өтініші бойынша зейнетақы келісіміне түзетулер еңгізу: мекен
- зейнетақы жинақтарының жағдайы туралы ақпарат беру;
- бір филиалдан екінші филиалға қызмет көрсету үшін аудару;
- зейнетақы жинақтарын алуға құқығы бар адамдарға зейнетақы төлеу;
- өтініш бойынша жинақтарды басқа қорға аудару, зейнетақы келісімін
Салыстырып тексеру банк - кастодианмен апта сайын жүргізіледі зейнетақы
Жинақтаушы зейнетақы қорлары және зейнетақы активтерін инвестициялық басқарулы жүзеге
Қордың зейнетақы активтері қозғалысының жүйесіне банк - кстодиандар қатысады.
Өтпелі кезеңде "Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Заңымен зейнетақымен
Біріншісі - үкімет бекіткен өмір сүру минимумының көлемін кепілдік
Екіншісі - еңбекақы көлеміне және еңбек стажының жалғасуы негізінде
Ол жеке және заңды тұлғалардың міндетті зейнетақы жарналары есебінен,
Заңды тұлғалар үшін міндетті аударымдар еңбекақы төлеу қорынан 15%
Үкімет бекіткен арнайы ұйымдар мен бірлестіктер, мысалы, мүгедектердің ерікті
Үшінші деңгей - азаматтардың міндетті және ерікті жарналары есебінен
Қазақстанның зейнетақы жүйесі бірқатар принциптерге сүйенеді. Басқарушылық -
Ол жеке азаматтың, сонымен қатар барлық қоғамның өмір сүру
Келесі принцип - зейнетақы аударымдарының міндеттілігі. Жұмыс берушілермен жеке
Зейнетақы жүйесінің басты принціпі - еңбектік өмірден кейін өзінің
Қазақстанда жинақтаушы зейнетақы жүйесінің эволюциясы барысында, оның әрбір даму
Қазақстанда қазіргі таңда 7 мың үкіметтік емес ұйымдар тіркелген,
Зейнетақы активтерін инвестициялаудың қазіргі басты мәселесі қаржы құралдары ұсынысының
Қазақстандағы зейнетақы жүйесінің проблемасы және ерекшклігі зейнетақы қорын көп
Келесі мәселеге жұмыс берушінің әрекетіне байланысты, яғни міндетті зейнетақы
Зейнетақы реформаларының даму жолдары.
Зейнетақы жүйесінің реформасы экономикалық реформалар арасында приоретті болып табылады,
Біздің елемізде зейнетақымен қамсыздандыру туралы бірінші заң Конституцияға және
Заңда экологиялық, демографиялық және тағы басқа республиканың, оның аймақтарының
ҚР - ғы зейнетақы реформасының даму тарихын нақты екі
Бірінші этап- " реформаға дейінгі " (1991 -1997 ж
Екінші этап - ынтымақтастық бөлушілік жүйесінен бас тартып, жинақтаушы
Көзделген трансфармацияның түп негізі ұлттық жүйе ұғымының модельдерінің ауысуына
Реформаның бастапқы кезеңдерінде (1991-1993жж) Үкімет әлеуметтік бағдарланған қоғамның экономикалық
1994 жж Республикалық бюджетті талқылау және келісу барысында Үкімет
Зейнетақы жүйесіне келетін болсақ, ол бір жағынан көптеген зейнеткерлердің
Табиғи қартаю процесі негізіндегі зейнеткерлер санының өсуі Республиканың зейнетақы
Тәуелсіздік алған уақыттан бастап 1995 жылы мемлекеттік дамуда тәжірибе
Әлеуметтік сала реформасының басты идеясы фомула болды: Әлеуметтік иждивенттілік
Осыған байланысты әлеуметтік саясаттың келесідей приоритеттері көрсетілген:
- мемлекетте әлеуметтік тұрақтылықты сақтау және бекіту;
- әлеуметтік саланы нарықтық қатынастардың белсенді субьектісіне айналдыру;
- доктриналарды жүзеге асырудың экономикалық мехнизмін іске қосу және
- рухани өндіріс саласында реформаларды құқықтық реттеуді қамтамасыз ету.
Көрсетілген процестер, "Әлеуметтік саланың нарықтық қатынастардың белсенді субьектісіне айналуы"
1991 жылдың 17 шілдесінен бастап ынтымақтастық зейнетақы жүйесін декларациялаған
Зейнетақы жүйесінің бұл моделі 1998 жылдың 1 қаңтарында зейнеткерлікке
1991 жылы 17 маусымда қабылданған заңда мемлекеттік зейнетақының келесідей
1) Жасына байланысты зейнетақы:
а) жалпы негізде;
б) №1 тізім бойынша (аса ауыр және зиян жағдайдағы
в) №2 тізім бойынша (ауыр және зиян жағдайдағы еңбек);
г) көп балалы аналарға;
д) бала кезінен мүгедек -балалардың аналарына;
2) Мүгедектігіне байланысты зейнетақы:
а) жалпы аурулардан;
б) кәсіби және еңбектік зақымдардан;
3) Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақы:
4) Еңбек сіңірген жылдары үшін:
а) авиация және ұшу-сынақ құрамындағы жұмысшыларға;
б) театр әртістерінің кейбір категорияларына;
в) халыққа білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қамсыздандыру және
5) Әлеуметтік зейнетақы:
а) бала кезінен мүгедек балаларға 16 жасқа дейін;
б) зейнетақы жасына жеткен тұлғаларға + 3 жыл стажынсыз;
в) мүгедектік алу кезінде қажетті еңбек стажынсыз 1, 2,
г) балаларға қайтыс болған ата-анасының еңбек стажы туралы құжаттар
Еңбек зейнетақысына қоғамдық-пайдалы еңбекпен және басқа да қоғамдық-пайдалы іс-әректпен
Қажетті стаж жоқ болған жағдайда толық емес стаж бойынша
Жеңілдік жағдайларында келесідей зейнетақылар болды: аса ауыр және аса
Зейнетақы тағайындау үшін өтініш жұмыс орнының администрациясына берілді. Ол
Дағдарыс зейнетақымен қамсыздандыру жүйесінде жаулап алды. Олардың бірі -
Республикадағы жасына байланысты зейнеткерлер қатарындағы әрбір төртінші адам 45
Зейнетақы қорындағы қаржы жағдайының дағдарысы радикалды өзгерістерді және зейнетақымен
ҚР - дағы зейнетақымен қамсыздандыру жүйесін реформалау Концепциясы және
1997 жыл 12 мамырда ҚР - ның Үкіметінің бекітуімен
1. Зейнетақымен қамсыздандырудың қазіргі жағдайы.
2. Зейнетақы реформасының басты принціптері мен бағыттары.
3. Зейнетақымен қамсыздандыру жүйесінің ұйымдық құрылымы.
4. Өтпелі кезеңге зейнетақы төлеу бойынша мемлекеттік орталықтың қаржы
5. Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің мемлекеттік реттелуі.
6. Зейнетақы жарналары мен төлемдерінің есебі және салық салу
Зейнетақы жүйесі бір жағынан көптеген зейнеткерлердің ең төменгі қажеттіліктерін
Зейнетақымен қамсыздандырудың әрекет етуші жүйесінің принціптік кемшіліктері көрсетілген:
1. Жарна төлемдерінің көлемімен төленетін зейнетақы көлемдерінің арасындағы тікелей
2. Зейәнетақы жарналарының жоғары ставкғасы өндірістің тежелуін күшейтеді және
3. Зейнетақы жарналарының жиналуының төмен деңгейі жалпы экономикалық себептерге,
4. Зейнетақы тағайындаудағы жеңілдіктердің көптігі мемлекеттік зейнетақы қорына айтарлықтай
5. Жұмысшылардың зейнетақы жарналарының персональды есебінің жоқтығы азаматтарының жеке
6. Зейнетақымен қамсыздандыруды басқарудың тиімсіз жүйесі, әртүрлі ұйымдық құрылымға
Әрекет етуші зейнетақы жүйесінің сақталуы оның дағдарысының өршуіне және
Реформаны жүргізудің басты принціпі ұрпақтар ынтымақтастығы принціпінен жеке зейнетақы
- әр бір еңбекке қабілетті жастағылардың зейнетақы қатынастарын құруға
- еңбекке қабілетті азаматтардың өздерін қарттық кезеңде зейнетақымен қамсыздандырудың
- мемлекеттік және мемлекеттік емес жинақтаушы қорлардағы жинақтарға ие
- азаматтардың зейнетақы жинақтарын инвестициялау арқылы экономикаға ақша салуы
Жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақы алатын салымшылардың қызығушылықтарын қорғау кепілдігі
Соның ішінде:
- жинақтаушы зейнетақы қорларының, банк
- кастодиандардың және зейнетақы активтерін басқару жөніндегі компаниялардың іс
- әрекеттерін қатал бақылау.
- зейнетақы жинақтарын шектелген тізім бойынша активке инвестициялау арқылы
- салымшылардың зейнетақы жинақтарын бір қордан басқа қордан еркін
- жинақтаушы зейнетақы қорлары арасындағы бәсекелестікті дамыту және тағы
1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап ҚР - ның "ҚР
Заңға сәйкес келесідей зейнетақы және пособия түрлері тағайындалады:
1. жасына байланысты зейнетақы,
2. мемлекеттік жәрдемақы:
- мүгедектігіне байланысты;
- асыраушысынан айырылуына байланысты;
3. жасына байланысты, асыраушысынан айырылуына байланысты, мүгендектігіне байланысты бұрын
4. еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдеріне құқық сақталған;
5. әскери қызметкерлерге зейнетақы тағайындау және төлеу аудандық военкаматтың
- бұрынғы зейнетақы жасының туу кезінде (55 және 60
- жеңілдік зейнетақысының барлық жүйесі. 1949 жылдың 29 тамызынан
- кәсіпорынның ликвидациялануы және штаттық қысқаруы кезінде зейнетақыға ерте
Есептелінетін қосымша стаждың пайызына және еңбек ақысына қарай жасына
- шегіне жеткен еңбекақы он бестік есептік көрсеткішке тең
- шегіне жеткен қосымша стаж он бес жылға тең
Зейнетақымен қамсызандырудың жинақтаушы жүйесі заңмен 3 заңды тұлғаға хүктелген:
Зейнетақы қорларының қаржысын тиімді пайдалану мәселесін шешудегі басты негативті
Қазақстандық зейнетақы реформасының негізгі параметрлері болып мыналар табылады:
- барлық артықшылықты зейнетақылар жойылды. Зейнетақыны алу үшін қоылатын
- зейнетке шығу жасы еркектер үшін 63 жасқа, әйеодер
- жинвқтаушы зейнетақы қорында әрбір қызметкерге жеке зейнетақы шоты
- мемлекеттік емес зейнетақы қорлары жабық түодегі акционерлік қоғамдар
1.3 Зейнетақы заңнамасындағы өзгерістер.
Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 20 маусымда қабылданған "Қазақстан Республикасында
1. ЖЗҚ-ның акционерлері мен басқарушы қызметкерлеріне қатысты өзгерістер мен
2. ЖЗҚ құру мен оның филиалдарын жабу тәртібіне қатысты
3. ЖЗҚ-ға санкциялар мен ықпал ету шараларын қолдануға қатысты
ЖЗҚ-ның акционерлері мен басқарушы қызметкерлеріне қатысты өзгерістер мен толықтырулар.
ЖЗҚ басшы қызметкері лауазымына үміткерлерге жаңа - "мінсіз іскерлік
ЖЗҚ директорлар кеңесінің тәуелсіз директоры лауазымына үміткерге қаржылық қызмет
Бірақ бұл ЖЗҚ директорлар кеңесінің тәуелсіз директорларына еңбек өтілі
Аталмыш шектеу ЖЗҚ акцияларын займға немесе өзге тұлғалардан басқа
1) акционерлердің жалпы жиналысын шақыру немесе директорлар кеңесі акционерлердің
2) акционерлердің жалпы жиналысының күн тәртібіне қосымша мәселелерді енгізу;
3) директорлар кеңесінің отырысын шақыру;
4) өз есебінен қоғамның аудитін аудиторлық ұйымның жүргізуі мәселелері
Бұл жерде әңгіме акционерлік қоғамға ықпал ете алу мүмкіндігіне
1) директорлар кеңесі - басқару органы;
2) басқарма – атқарушы орган;
3) ішкі аудит қызметі - бақылаушы орган.
Уақытша әкімшілік енгізілген жағдайда ЖЗҚ акцияларын басқару мен оны
Бұрын заң тек ЖЗҚ басқару жөніндегі өкілеттіліктерді уақытша басқаруға
ЖЗҚ филиалдарын құру мен оларды жабуға қатысты өзгерістер мен
ЖЗҚ филиалдары мен өкілдіктерін ашқаны туралы ескертуді өкілетті орган
ЖЗҚ - на санкциялар мен ықпал ету шараларын қолдануға
ҚҚА-ның ЖЗҚ-ның басшы қызметкерін лауазымға тағайындауға (сайлауға) келісімді кері
Жазбаша келісім - бұл анықталған кемшіліктерді дереу жою қажеттігі
Заңға ЖЗҚ-ның шектеулі ықпал ету шаралары мен санкцияларын өкілетті
2. Халықты зейнетақымен қамсыздандыру негіздері және заңдылықтары.
2. 1 Зейнетақы тағайындаудың негізгі көрсеткіштері мен құжаттары.
Қазақстан Республикасында Зейнетақымен қамсыздандырылуға Қазақстан Республикасы азаматтары мен азаматтығы
Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандырылу туралы заңында, мынандай негізгі ұғымдар
- ұйымдардың аффилиирленген тұлғасы - заңдық мәні бар іс
- банк кастодиан- клиенттердің сеніп тапсырған бағалы қағаздары мен
-Жинақтаушы зейнетақы қорының салымшысы (бұдан әрі -салымшы)зейнетақы төлемін алушының
-Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры-салымшылардың міндетті зейнетақы жарналарын жинайтын және
-Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталық - (бұдан әрі Орталық)
- Диверсикация - зейнетақы активтерінің жоғалып кету қатерін азайту
- Ерікті зейнетақы жарналары-мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорларына алушының
-"Алтын акция" - мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорының құрылтайшылар
- инвестициялық кіріс - бағалы қағаздар рыногын реттеу жөніндегі
- жеке зейнетақы шоты - алушының жинақтаушы зейнетақы қорларындағы
- кастодиандық шарт -банк кастодиан мен оның клиенті жасасатын
- жинақтаушы зейнетақы активтерін басқару жөніндегі компания - мемлекеттік
- жинақтаушы зейнетақы қорлары - мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры
- мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры - салымшылардың міндетті
- міндетті зейнетақы жарналары - төлемшілердің осы заңға сәйкес-Орталыққа
- зейгетақы төлемдерін тағайындайтын және \ немесе - жүзеге
- ресми трансферттер - бюджетке өтеусіз және қайтарылмайтын түсімдер
- зейнетақы - Орталықтан, жинақтаушы зейнетақы қорларынан, ал әскери
- зейнетақы активтері - жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақы төлеуді
- Орталықтан - 1998 жылғы 1 қаңтардағы жай -
- Жинақтаушы зейнетақы қорларынан - алушыларға Қазақстан Республикасының Үкіметі
- Жинақталған зейнетақы қаржаты - жинақтаушы зейнетақы қорларына енгізілген
- Зейнетақы шарты - зейнетақы жарналары мен жинақталған қаражатқа
- Ортлықтың төлемшісі - заңды тұлға құрмастан, кәсіпкерлік қызметпен
- Зейнетақы төлемдерін алушы - пайдасына жинақтаушы зейнетақы қорынан
- Пруденциалдық норматив - уәкілетті мемлекеттік органдар белгілейтін, олар
- Жинақталған зейнетақы қаражатының нақты құны - жинақталған зейнетақы
- Кастодиандық шот режимі - заңдарда және кастодиандық шарттарда
- Зейнетақы жарналарының ставкасы - міндетті зейнетақы жарнасының:
а) Ортлықтың төлемшелерінде - заңды тұлғалар үшін - еңбекке
б) жинақтаушы зейнетақы қорының салымшыларында - зейнетақы жарналарын есептеу
Мемлекетке еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы алуға құқығы бар
Жинақталған қаражатының сақталуы:
1/ жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы
2/ жинақтаушы зейнеткерлік активтерді басқару жөніндегі компанияның зейнетақы активтерін
3/ зейнетақы активтерін басқару жөніндегі компаниялар үшін қызметтің пруденциялдық
4/ жинақтаушы зейнетақы қорларының және зейнетақы активтерін басқару жөніндегі
5/ Қорлардың ақша қаражатын тек уәкілетті кастодиан - банкте
6/ зейнетақы активтерін бір - бірімен және кастодиан банкпен
7/ жинақтаушы зейнетақы қорларының өз қаражаты мен зейнетақы активтерінің
8/ мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін инвестициялық
9/ бағалы қағаздар рыногын реттеу жөніндегі уәкілетті органның зейнетақы
10/ жинақтаушы зейнетақы қорларына және зейнетақы активтерін басқару жөніндегі
11/жинақтаушы зейнетақы қорының жылдық қаржы есептеріне аудиториялық тексеру жүргізудің
12/ жинақтаушы зейнетақы қорларының және зейнетақы активтерін басқару жөніндегі
13/ алушы өзінің жинақталған зейнетақы қаражатын жинақтаушы зейнетақы қорынан
14/ жинақталған зейнетақы қаражатын алушының таңдауы бойынша толық көлемінде
Еңбек стажы - бұл зейнетақы төлеу кезінде есепке алынатын
Еңбек қызметінің ұзақтығына және сипатына қарай еңбек стажы жалпы,
Жалпы еңбек стажы - бұл жұмыс орнына, уақытына және
Арнайы еңбек стажы - бұл белгілі бір жағдайлардағы (ауыр,
Үздіксіз еңбек стажы - бұл қызметкелің бір жұмыстан екіншісіне
Зейнетақы тағайындау үшін еңбек стажын есептеу кезінде мыналар есепке
1) еңбек шарты (келісім шарт) бойынша жеке және заңды
2) әскери қызмет.
3) құқық қорғау органдарындағы жұмыс.
4) мемлекеттік қызмет.
5) кәсіпкерлік қызмет.
6) 1 - топтағы, 2 - топтағы жалғызілікті мүгедекке
7) атом сынақтары, экологиялық апаттар салдарынан зардап шкекен не
8) жұмыс істемейтін анасының жас балаларды бағып - күткен,
9) қылмыстық жауапкершілікке негізсіз тартылған және қуғын - сүргінге
10) еңбекке жарамды азаматтардың бұрынғы КСРО - ның уақытша
11) жұмыс істемейтін соғыс мүгедектердің және оларға теңестірілген мүгедектердің
12) бұрынғы кеңес мекемелерінің, Қазақстан Республикасы мекемелері мен халықаралық
13) офицерлік құрамдағы адамдар, рпапорщиктер, мичмандар, және мерзімнен тыс
14) ҚР аумағындағы және одан тыс жерлердегі жоғары және
15) әскериленген күзетте, арнаулы байланыс органдарында және кен құтқару
16) әлеуметтік сақтандыруға қаржы төлеген жағдайда өзгеде жұмыс.
1) ұрыс қимылдары кезеңінде майдандағы әскер құрамындағы, оның ішінде
2) әскери бөлімдердегі жұмыс, оның ішінде еркін жалдамалы құрам
3) Ұлы Отан соғысы жылдарында 1941 жылғы 8 қыркүйектен
4) 12 жастан бастап және одан үлкен жастағы азаматтардың
5) Ұлы Отан соғысы кезінде басқа мемлекеттердің аумағына апарылған
6) заңсыз қылмыстық жауапқа тартылған қуғын сүргінге ұшыраған, кейіннен
7) Семей сынақ полигонына жаспарлас жатқан аудандардағы 1949 жылғы
8) алапеске және обаға қарсы мекемелерде, иммундық тапшылық вирусын
9) толық навигациялық кезең ішінде су көлігіндегі жұмыс бір
10) ведмостывалық бағыныстылығына қарамастан, өнеркәсіптің маусымдық салалары кәсіпорындарындағы толық
ҚР " ҚР - дағы зейнетақымен қамсыздандыру туралы "
Еңбек кітапшасына жұмысқа қабылдау туралы, басқа тұрақты жұмысқа ауыстыру
Еңбек кітапшасы жоқ немесе онда тиісті жазбалар болмаған кезде
Кәсіпкерлік қызметпен не өзге де қызметті жүзеге асырған азаматтардың
Аталған құжаттар болмаса немесе оларға жзбалар дұрыс еңгізілмесе, онда
Еңбек стажының болғандығын құжаттық тұрғыдан растау үшін мыналар ұсынылуы
1. жинақтаушы зейнетақы қорынан анықтамалар, жеке шоттар және жалақыны
2. жеке еңбек қызметімен айналысқан, тіркеу куәліктеріне немесе патенттеріне
3. 1998 жылғы 1 қаңтардан бастап жеке еңбек қызыметімен
4. жоғары, арнайы орта және кәсіби - техникалық оқу
5. егер емдеу мекемесінің қорытындысы бойынша бұл тұлғалар басқа
6. жұмыс істемейтін анасының жасы кіші балаларына күтім жасаған
Куәлардың еңбек стажының болғаны туралы көрсетулері.
Еңбек стажының болғаны туралы құжаттар болмаған не оларды алу
Бұл ретте заңдар құжаттардың жоқ болуының, сақталмауының себептерін екі
1. әскери әрекеттермен, табиғат зардаптарымен, апаттарымен және өзге де
2. кәсіпорынның, мекеменің ұйымның таратылуымен немесе өзгеде себептер бойынша
Бірінші жағдайда еңбек стажы және оның ұзақтығы белгілі бір
Екінші жағдайда еңбек стажы және оның ұзақтығы бір кәсіпорында,
Куәлардың көрсетулері бойынша анықталған еңбек стажының ұзақтығы зейнетақыны тағайындау
Жекелеген азматтарда, діни ұйымдарда, ферма қожалықтарында жеке еңбек қызметі
Сонымен қатар, тіпті, жалпы еңбек стажын растайтн ы құжаттарының
Куәлардың көрсетулерімен анықталған жұмыс стажы зейнетақы алу құқығын анықтау
2. 2 Зейнетақы тағайындау және төлеу тәртібіне сипаттама.
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әртүрлі зейнетақылар алуға құқығы бар
Зейнетақыларды тағайындау тәртібі. Жасына, мүгедектігіне, асыраушысынан айырылуына байланысты және
Еңбек және өзге де қоғамға пайдалы қызметпен байланысты зейнетақылар
Әлеуметтік зейнетақылар қандай да бір себептермен зейнетақының өзге түрлерін
Зейнетақылық қамсыздандыруды халықты әлеуметтік қорғау жөніндегі мемлекттік органдар жүзеге
Орталықтан зейнетақы төлемдерін тағайындауды зейнетақы төлемдерін тағайындаушы орган Қазақстан
Зейнетақы төлемдерін төлеудің жалпы ережелері.
Орталықтан зейнетақы төлемдері өткен ай үшін төленеді. Зейнетақының мөлшері
Егер зейнеткер әлеуметтік қамсыздандыру мекемелерінде (қарттар үйінде) тұратын болса,
Зейнетақы тағайындау кезіндегі қателіктер салдарынан артық төленген сомаларды зейнетақы
Зейнетақылық қамсыздандыру құқығы келесі тұлғаларға тиесілі:
- Қазақстан Респуьликасының азаматтарына;
- азаматтығы жоқ тұлғаларға;
Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдік азаматтарға (арнайы халықаралық
- отбасына (асыраушысынан айырылған жағдайда);
Орталықтан зейнетақы төлемдері өмір бойына тағайындалады және төленіп отырады.
Еңбек зейнетақылары.
Қазіргі кезде зейнетақы - бұл мемлекеттің сыйы не қайырымдылық
Әлеуметтік қамсыздандыру жүйесінде зейнеткерлердің қатарында ең көп бөлігін жасына
Еңбек зейнетақысының мөлшері толық еңбек стажы болған жағдай да
Зейнетақыларды тағайындау үшін қажет құжаттардың тізімі, зейнетақыны тағайындауға, оның
Зейнетақыларды тағайындау мерзімдері: Еңбек зейнетақысы зейнетақының көрсетілген түріне өтініш
Арыз бен қажетті құжаттарды зейнетақы төлемдерін тағайындаушы органға бір
Еңбек зейнетақыларын тағайындау мерзімдері. Еңбек зейнетақылары келесі мерзімдерге тағайындалады:
1)жасына байланысты еңбек зейнетақысы - өмір бойына;
2) мүгедектігіне байланысты еңбек зейнетақысы - мүгедек деп тану
3)асыраушысынан айырылуына байланысты еңбек зейнетақысы бұл. зейнетақыны алушы еңбекке
Зейнетақыларды төлеу келесі жағдайларда тоқтатыла тұрады:
1) егер зейнеткер зейнетақыны қатарынан алты ай алмаса -
2) егер мүгедек белгіленген мерзімде қайта куәландырудан өтуге келмесе
Қайта куәландырудан өту мерзімдерін себепті жағдайлармен өткізіп алған жағдайда,
Егер мүгедекке зейнетақы төлеу еңбекке қабілетінің қалпына келуіне немесе
Зейнеткерлердің басым көпшілігі үшін зейнетақы өмір сүрудің негізі, кейде
Бұл ретте зейнетақыдан ұстап қалудың шектері белгіленген. Зейнетақыдан төленуге
Еңбек зейнетақысын төлеуді тоқтату.
Еңбек зейнетақысын төлеу келесі жағдайларда тоқтатылады:
1)зейнеткер қайтыс болған жағдайда, сонымен қатар белгіленген тәртіп бойынша
2)зейнеткер өзіне тағайындалған еңбек зейнетақысын алу құқұғын жоғалтқан жағдайда,
3)тұлғаны мүгедек деп танудың мерзімі өткен жағдайда;
4)асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақы алушы тұлғаның еңбекке қабілетті болуы
5) қайтыс болған асыраушы тұлғаның 8 жасқа толмаған балаларына,
6) қайтыс болған асыраушының балалары 18 жасқа толған соң,
Жасына байланысты зейнетақы.
Жасына байланысты зейнетақы ретінде аматтардың белгілі бір жасқа толған
Зейнетақылық жасқа толу азаматқа жұмыс берушімен еңбек қатнастарын тоқтату
Жасына байланысты зейнетақылар КСРО - да 20- жылдардың соңында
Жасына байланысты зейнетақылардың түрлері. Жасына байланысты зейнетақылар еңбек жағдайларына,
- жалпы негіздер бойынша жасына байланысты зейнетақы;
- жеңілдетілген негіздері бойынша жасына байланысты зейнетақы;
- арнайы заңды негіздерге негізделген жасына байланысты зейнетақы. Жалпы
Жеңілдетілген негіздер бойынша жасына байланысты зейнетақы еңбек стажының жалпы
Орталықтан жасына байланысты зейнетақыларды толық көлемде тағайындау жағдайлары. Орталықтан
1) 1998 жылғы 1 қаңтардан бастап - еркекткрге 61
2) 1998 жылғы 1 шілдеден бастап - еркектерге 61,
3) 1999 жылғы 1 шілдеден бастап еркектерге 62 жасқа
4) 2000 жылғы 1 шілдеден бастап - еркектерге 62.
5) 2001 жылғы 1 шілдеден бастап - еркектерге 63
Толық емес көлемдегі жасына байланысты зейнетақы төлемдері жоғарыда аталған
Байқап отырғанымыздай, әлеуметтік қорғау құқығы еркектермен әйелдер үшін зейнетақы
Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерінің мөлшерін есептеу. Орталықтан төленетін зейнетақы
Ұлы Отан соғысына қатысушылары мен мүгедектердің, әскери қызметшілердің, ҚР
Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерін есептеуге арналған табысқа еңбек ақы
Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақылардың түсінігі және ерекшеліктері.
Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақының түсінігі қайтыс болған асыраушысының отбасының
Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақының басты айырмашылығы - ол тірі
Отбасы мүшелерінің зейнетақыларының мөлшері қайтыс болған тұлғаның жалақысына байланысты
Ескеріп өтетін жайт, біздің елімізде асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақылық
Асыраушысынан айырылуына байланысты еңбек зейнетақысы асыраушысының еңбек стажының ұзақтығына,
Аталған зейнетақыларды алу құқығы бар тұлғалар.
Еңбекке жарамсыз болып, яғни аталған зейнетақыларды алу құқығына ие
- 18 жасқа толмаған балалары, аға - інілері, апа
- әлеуметтік қамсыздандыру туралы заңға зейнетақылық жасқа толған әкесі,
- қайтыс болған тұлғаның 8 жасқа толмаған балаларына, аға
- зейнетақылық жасқа жеткен атасы және әжесі - егер
18 жастан асқан азаматтар мұндай зейнетақы алу құқығын орта
Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақыларды тағайындау жағдайлары.
Заңдарда асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақы тағайындаудың негізгі үш шарты
- асыраушысынан айырылу;
- отбасы мүшелерінің еңбекке жарамсыздығы;
- қайтыс болған асыраушысының асырауында болуы.
Аталған үш шарттың барлығы құжатты түрде дәлелденуі тиіс.
Бірінші шартқа - асыраушысынан айырылуына - белгіленген тәртіпте анықталуы
Өлім фактісі АХАЖ органдары бреген өлу туралы куәлікпен куәландырылады,
Соттың тұлғаны қайтыс болды деп тану туралы немесе өлім
Сонымен қатар, егер азамат тұрғылықты жері бойынша және оның
Жоғалып кеткен тұлғаның қайтыс болған күні ретінде оны қайтыс
Асыраушының хабар-ошарсыз кетуіне немесе қайтыс болды деп жариялануына байланысты
Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақыны зейнетақыны төлеудің екінші шарты болып
ҚР 1997 жылғы 18 маусымдағы "Қазақстан Республикасындағы мүгедектігіне, асыраушысынан
Соған қоса, тұлғалардың әрбір санаты үшін асыраушысынан айырылуына байланысты
Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақы тағайындау үшін асырауда болған уақыттың
Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақы алу құқығын иеленудің үшінші шарты
Кәмелетке толмаған балалар бірге немесе бөлек тұратынына қарамастан, ата-анасының
Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақыны тағайындаудың қосымша шарттарына өлімнің уақыты
Жәрдемақы тағайындалатын кезең.
Асыраушысынан айырылуына байланысты зейнетақы қайтыс болған тұлғаның, отбасының мүшесі
Алайда, отбасы мүшесінің талабы бойынша оның үлесі бөлініп, оған
Отбасы мүшелерінің саны өзгерген жағдайда, жәрдемақының мөлшері осындай жәрдемақы
Асыраушысынан айырылуына байланысты жәрдемақының мөлшері. Асыраушысынан айырылуына байланысты айлық
Отбасының мұндай зейнетақы алуға құқы кем дегенде бір мүшесі
- отбасының кем дегенде екі мүшесі болған жағдайда -
- отбасының кем дегенде үш мүшесі болған жағдайда -
- отбасының кем дегенде төрт мүшесі болған жағдайда -
- отбасының кем дегенде бес мүшесі болған жағжайда -
Отбасының кем дегенде алты және одан да көп еңбекке
Мүгедектігіне байланысты зейнетақы.
Медицина өкілдерінің пікірінше, созылмалы аурудың жарақаттың немесе патологиялық жағдайдың
Бұл ретте өмір сүруді шектеу ретінде ағзаның келесідей функйияларын
- еңбек қызметіне қатысты қабілеттер, яғни өзі дербес, өз
- өзіне-өзі қызмет көрсету қабілеті, яғни бөтеннің көмегінсіз өмірлік
- қарым-қатынасқа түсу қабілеті, яғни адамдармен мақсатты байланыстарды орнықтыру,
- өз жүріс- тұрысына бақылау жасау қабілеті, яғни әлеуметтік-тұрмыстық
Мүгедектікті тағайындауды медециналық - әлеуметтік сараптамалық комисия жүзеге асырады.
Медециналық - әлеуметтік сараптамалық комиссияға науқас адамдарды денсаулық қорғау
- мүгедектікті, оның себептерін және туындау уақытын анықтау;
- еңбек жарақатының немесе кәсіптік аурудың салдарынан еңбекке қабілетті
Медециналық - әлеуметтік сараптамалық комиссия тұлғаның тұрғылықты жері бойынша
Мүгедектіктің себептерінің қатарында жалпы науқастану, еңбек жарақаты немесе кәсіптік
Мүгедектікті белгілеу үшін негіздер болып мыналар табылады:
1)аурудың, жарақаттың немесе кемшіліктердің салаларынан ағза функцияларының тұрақты түрде
2)өмір сүру қабілетінің толығымен немесе ішінара бұзылуы, яғни қабілеттердің
3)әлеуметтік қамсыздандыру шараларын алудың қажеттігі.
Аталған негіздердің тек біреуінің болуы мүгедектікті белгілеу үшін жеткілікті
Мүгедектік топтары.
Еңбекке қабілетін жоғалтуының және өмір сүруін шектеуінің дәрежелеріне қарай
Мүгедектің 1 тобын белгілеу үшін негіз болып жалпы аурудың,
Мүгедектіктің 2 тобын белгілеу үшін негіз болып аурудың, жарақаттың
Мүгедектіктің 3 тобы аурудың, жарақаттың немесе кемшіліктердің салдарынан ағза
Мүгедектік бойынша зейнетақы алу құқығын еңбекке жарамсыз болған барлық
а) жалпы аурудың, еңбек жарақатының немесе кәсіптік аурудың салдарынан
ә) 16 жасқа дейінгі мүгедек балала
б) туғаннан мүгедек жандар;
в) әскери қызметті өтеу барысында орын алған жарақат, контузия,
г) әскери қызметшілер (мерзімді қызметті атқаратын әскери қызметшілерден басқасы),
ғ) әскери қызметшілер (мерзімді қызметті атқаратын әскери қызметшілерден басқасы),
д) төтенше экологиялық жағдайлардың, соның ішінде ядролық жарылыстарды өткізу
Мүгедектік еңбек жарақатының туындауы деп, мына дағдайларда саналады: -
- жұмысқа бара жатқан немесе жұмыстан қайтіп келе жатқан
- жұмыс уақыты барысында кәсіпорынның, мекеменің, ұйымның аумағында немесе
- өмірді сақтауға, мемлекеттік, ұжымдық, немесе жеке меншікті қорғау
- өндірістік тәжірибеден, өндірістік оқудан өту кезінде немесе тәжірибе
Еңбек жарақаты саодарынан мүгедектігі бойынша зейнетақы тағйындау үшін негізгі
Мүгедектігі бойынша зейнетақы мөлшері.
Мүгедектігі бойынша зейнетақы мөлшері оның ауырлығына, яғни мүгедектік тобына
1. а), ә), б), в), - тармақтарында аталған мүгедектер
- 1 топ мүгедектері үшін - тиісті қаржы жылына
- 2 топ мүгедектері үшін - 5 айлық есептік
- 3 топ мүгедектері үшін - 3 айлық есептік
- 16 жасқа дейінгі мүгедек балалар үшін - 4
- туғаннан 1 топ мүгедектері үшін - 7айлық есептік
- туғанынан 2 топ мүгедектері үшін - 5, 5
- туғанынан 3 топ мүгедетері үшін - 4 айлық
2. г), ғ), - тармақтарында аталған мүгедектер үшін мүгедектік
- 1 топ мүгедектері үшін - 9 айлық есептік
- 2 топ мүгедектері үшін - 7 айлық есептік
- 3 топ мүгедектері үшін - 5 айлық есептік
3. д) - тармағында аталған мүгедектер үшін мүгедектік келесідей
- 1 топ мүгедектері үшін - 16 айлық есептік
- 2 топ мүгедектері үшін - 11 айлық есептік
- 3 топ мүгедектері үшін - 7 айлық есептік
Егер зейнетақыларды төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан және жинақтаушы зейнетақы
Еңбек сіңірген жылдары үшін төленетін зейнетақы.
Еңбек сіңірген жылдары арайы стаж ретінде.
Еңбек сіңірген жылдары - бұл қызметкерлердің жекелеген санаттарының арнайы
Еңбек сіңірген жылдарғада жалпы еңбек стажының сипаттары тән, алайда
Қазіргі кезде норма - жеңілдік ретіндегі еңбек сіңірген жылдары
Еңбек сіңірген жылдары бойынша зейнетақы алу құқығына ие тұлғалар.
1) арнайы атақ беріліп, Қазақстан Республикасының заңдарымен ішкі істер
2) арнайы атақтар беріліп, ҚР - ның заңдарымен ішкі
3) ранйы атақтар беріліп, ҚР заңдарымен ішкі істер органдарының
Еңбек сіңірген жылдары үшін төленетін зейнетақының мөлшері Орталықтан толық
Арнайы атақтар беріліп, ҚР заңдарымен ішкі істер органдарының қызметкерлері
Еңбек сіңірген жылдары үшін төленетін зейнетақы тағайындау және төлеу
Әскери қызметшілерге, ішкі істер органдарының және Әділет министрлігінің Қылмыстық
Әскери қызметшілерге, ішкі істер органдарының және Әділет министрлігінің Қылмыстық
Әскери қызметшілерге ішкі істер органдарының және Әділет министрлігінің Қылмыстық
Әлеуметтік зейнетақылар.
Әлеуметтік зейнетақылар - бұл зейнетақысын алуға құқығы жоқ тұлғалардың
Әлеуметтік зейнетақылар әлеуметтік қамсыздандыру туралы заңдарға алғаш рет 1991
Әлеуметтік зейнетақы зейнетақылардың мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын кепілденген түрі болып
Осы себепті әлеуметтік зейнетақылар еңбек стажына және жалақының мөлшеріне
Әлеуметтік зейнетақыны тағайындау үшін негіз болып, еңбекке жарамсыздық және
Әлеуметтік зейнетақы алатын тұлғалар.
Әлеуметтік зейнетақы алу құқығын келесі еңбекке жарамсыз тұлғалар иеленеді:
1) мүгедектер, мүгедек балалар, туғанынан мүгедек жандар;
2) ата - анасының біреуінен не екеуінен да айырылған
3) еңбек стажының болмауына байланысты еңбек зейнетақысын алу құқығын
Әлеуметтік зейнетақының мөлшері. Еңбек зейнетақымен салыстырғанда әлеуметтік зейнетақы жалақыдан
Әлеуметтік зейнетақының мөлшері өмір сүру деңгейінін ең төменгі мөлшерінің
2. 3 Орталықтан зейнетақымен қамсыздандыру.
Азаматтардың Орталықтан зейнетақы төлемдерін алу құқығы " ҚР -
Жас мөлшері еркектер үшін 63 жас, әйелдер үшін 58
Реформаның басты бағыттарының бірі жас шамасын көтеру және еркектер
Жеңілдікпен Зейнетақы төлемдерін алуға:
- Ауылдық жерде тұратын, 5 және одан көп бала
- Төтенше және барынша радиациялық қатерлі өңірлерде 1949 жылғы
- Еркектер жалпы жұмыс стажы 25 жылдан кем болмаған
Орталықтан зейнетақы төлемдері өмір бойына тағайындалып ай сайын үкімет
Орталықтан зейнетақы тағайындауға арналған еңбек стажы.
Eңбек адамдардың өмірі үшін қажетті материлдық рухани және басқа
Зейнетақы тағайындауға аранлған еңбек стажы 1998 жылдың 1 қаңтарына
Орталықтан зейнетақы тағайындау үшін еңбек сиажын есептеу кезінде мыналар
- еңбек шарты бойынша жеке және заңды тұлғалар ақы
- әскери қызмет;
- мемлекеттік қызмет;
- кәсіпкерлік қызмет;
- құқық қорғау органдарындағы қызмет;
- 1, 2 топтағы жалғызлікті мүгедектерге және өзгенің жәрдем
- атом сынақтары, экологиялық апаттар салдарынан зардап шеккен иммундық
- жұмыс істемейтін ананың жас балаларды бағып күткен, бірақ
- қылмыстық жауапқа негізсіз тартылған және қуғын - сүргінге
- жұмыс істемейтін соғыс мүгедектері мен оларға теңестірілген мүгедектердің
- офицерлік құрамдағы адамдар, прапорщиктер, мичмандар және мерзімнен тыс
- ҚР аумағындағы және одан тыс жерлердегі жоғары және
-әскерлендірілген күзетте, арнаулы байланыс органдарында және кен - құтқару,
- әлеуметтік сақтандыруға жарна төлеген өзгеде жұмыс.
Еңбек жағдайларының сипаттамаларына, әсіресе ауыр дене жұмысының немесе еңбек
- Ұрыс қимылдары кездерінде майдандағы армия құрамындағы, оның ішінде
- әскери бөлімдердегі жұмыс, оның ішіндегі еркін жалдамалы құам
- Ұлы Отан соғысы жылдарында 1941 жылғы 8 қыркүйектен
- Ұлы Отан соғысы кезеңінде басқа мемлекеттер аумағына зорлықпен
- Заңсыз қылмыстық жауапқа тартылған және қуғын сүргінге ұшыраған,
- Семей сынақ полигонына жаспарлас жатқан аудандардағы 1949 жылғы
- Алапеске және обаға қарсы мекемелерде, иммундық тапшылық вирусын
Ал қалған маусымдық жұмыстар стажға нақты ұзақтылығына қарай есептелінеді.
Адамдардың еңбек еткен кезеңдерінің жалпы көлемін, яғни еңбек стажын
Еңбек стажы туралы құжаттар болмаған жағдайда жұмыс істеген кезеңді
Жұмыс істеген кезең туралы құжаттар болған жағдайда жеңілдіктер берілетін
Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерін есептеу.
Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерін толық көлемде есептеу, еркектерге -
Орташа айлық табыстың 60 пайызы көлемінде заңда белгіленген жылдар
Еңбекақы - салық ұстағанға дейінгі көлемде алынады, зейнетақы есептеуге
Жеке еңбек қызметімен айналысатын, соның ішінде жеке аренда, кәсіпкерлік
Қорытынды.
Сонымен қорытындылай келе еліміздің тәуелсіздік алып, нарықтық экономикаға көшуі
Ендеше зейнетақы реформасы өз мақсатына жетті деуге болады. Әрине
Зейнетақы жүйесін реформалаудың қиындықтары арта қалды.
Сондай-ақ зейнетақы заңнамасына толықтырулар мен өзгерістер халықтың өмір сүруінің
1) ЖЗҚ-ның акцениорлері мен басқарушы қызметкерлеріне қатысты өзгерістер және
2) ЖЗҚ құру мен оның филиалдарын жабу тәртібіне қатысты
3) ЖЗҚ-ға санкциялар мен ықпал ету шараларын қолдануға қатысты
Осы күнге дейінгі атқарылған істерді қорытындылайтын болсақ, еліміз тәуелсіздіктің
Әлеуметтік реформалардың нәтижелері көп жылдар өткен соң барып қана
Қолданылған әдебиеттер.
1) Жұмағұлов. Ғ. Б «Әлеуметтік қамсыздандыру құқығы» Алматы: заң
2) Жарикова. А. Ж «Әлеуметтік қорғау құқығы» Қарағанды: Қаржы
3) ҚР-да зейнетақымен қамсыздандыру туралы: ҚР - ның заңы.
4) Баймутратов У.Б«Пенсионная реформа Казахстана: итоги, проблемы» Банки
5) Коржова Н «Пенсионная реформа цель достигнута» Казахстанская правда
6) Сексенұлы. С «Зейнетақы реформасы» Орталық Қазақсьан 2001 ж
7)Тулупбаева К. «Пенсионное обеспечение: теоретико- методологические аспекты»Труд в Казахстане:
8) Нұрғалиева Р. С «Зейнетақы заңнамасындағы өзгерістер» Справочник кадровика
9)Мачульская Е. Е «Практикум по праву Соц, обеспечение»
10) Чапек В. Н «Экономика труда»
11) Голенко Е. Н Ковалев В. Н. «Право Социального
12)Ураз Баймуратов «Финансы Казахстана» Алматы 2005ж.
13) А. В. Якушев «Государственные и муниципальные финансы» Москва
14) Ақбәкі А. «Зейнеткерлікті рәсімдеу енді жеңілдейді» Айқын -
15) «Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің ағымдағы жағдайы» Қаржы хабаршысы
16) «Халықты әлеуметтік қорғау үйесінің әлеуметтік - экономикалық
17) «Казақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандырыу туралы заңы» Алматы: Жеті
18) Е, И. Холостова «Социальная работа с пожилыми
19) Төлегенов. И. . «Азаматтардың зейнетақы құқығын қорғау -
20) Рамазанов Н. «Пенсионная реформа; плюсы и минусы»
21) Ғазалиева Ш «Әлеуметтік қорғаудың жаңа жүйесі» Орталық Қазақстан
22) «Әлеуметтік қолдау әуелеті» Егемен Қазақстан - 2008
23) «Халықты әлеуметтік қорғаудағы жаңалықтар» Орталық Қазақстан 2008
24) Ғазалиева Ш. «Әлеуметтік қорғаудың жаңа жүйесі» Орталық Қазақстан-2005.-17
25) Құрманов Ж. «Жинақтаушы зейнетақы қоры қарттық шақты қамтамасыз
26) «Қазақстан Республикасы. 2007 жылғы 1 қаңтардан бастап Зейнетақы
27) Қарақұсова Г. «Нарық заманында жұмысшылар үшін ең басты
28) «Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарының жағдайы туралы ақпарат»
29) А.Айтуған «Жинақтаушы зейнетақы қоры меншік капиталына келетін
30) Еспаев С. «Қазақстан экономикасы:нәтижелер,басымдықтар және міндеттер» Егемен
31) Жинақтаушы зейнетақы қорларындағы жинақталған зейнетақы қаражаттарын аударым
32) Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің ағымдағы жағдайы (2007 жылғы
33) «Зейнетақы активтерін инвестициялық басқару жөніндегі қызметті
34) П.Исахова «Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің әлеуметтік-экономикалық тиімділігі және
35) Курасова А.М. «Зейнет алды жасындағы қызметкерлердің жұмыспен қамтылу
36) Нұрсалиева Г. «Қазақстан Республикасының зейнетақы жинағын құқықтық қорғау
37) Нұрсалиева Г.Ж. «Зейнетақы қорларының ұйымдастырушылық қызметінің құқықтық реттелуі»
38) Назарбаев Н. «Қаржыгерлер ел мүддесіне,халық игілігіне қызмет
39) «2008 жылғы 1 қаңтардан бастап Зейнетақы төлеу
40) «Зейнеткерлікті рәсімдеу енді жеңілдейді» А.Ақбәкі // Айқын.-2007.-11
41) Курманов А. «Словарь справочник законодательных опред.терминов»
43) Холостова Е.И. «Социальная работа с пожилыми людьми»
44) Закон РК «О пенсионном обеспечени в РК»
45) Баймуратов У.Б. «Пенсионная реформа Казахстана: итоги, проблемы»
3