МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ...................................................................................................................
4
1 ТЕРРОРИЗМНІҢ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ................................................ 7
1.1 Терроризм - әлеуметтiк саяси құбылыс және құқықтық
1.2 Терроризмнiң түрлерi....................................................................................... 11
1.3 Терроризмнің себептері мен таралу жолдары............................................... 15
1.4 Қазіргі терроризмді зерттеудің теориялық негіздері....................................
19
2 ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БОЙЫНША ТЕРРОРИЗМДІ САРАЛАУ.............. 26
2.1 Терроризмнiң объективтi және субъективтi белгiлерi.................................. 26
2.2 Терроризмнiң ұқсас қылмыстардан айырмашылығы....................................
29
3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТЕРРОРИЗММЕН КҮРЕСТІ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ.........................................
33
3.1 Қазақстан Республикасының терроризмге қарсы күрестің заңдылығы..... 33
3.2 Қазақстан Республикасының құқықтық көмек бойынша Конвенциялар мен
36
3.3 Терроризмге қарсы күрестің жаңа кезеңдері және ерекшеліктері...............
51
ҚОРЫТЫНДЫ........................................................................................................
57
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ............................................................. 60
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Көптеген Тәуелсіз Мемлекеттер Достастық елдері сияқты
Қазіргі әлемде терроризм идеясының пайда болуы және оның таралуы
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев Қазақстан халқына жыл сайынғы дәстүрлі
Халықаралық қылмыстың құқықтық негіздері мен нормалары тұлғалардың өз қолымен,
Бейбітшілік пен қауіпсіздікке қатер төндіретін халықаралық терроризмге қарсы күресте
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Осы күрделі проблемада көптеген ғалымдардың ой-пікірлері
Зерттеу жұмысында терроризмге қарсы күреске арналған Қазақстандық ғалымдарының
Сонымен қатармынадай Ресей ғалымдарының ғылыми еңбектері қолданылды: Ю.М.Колосов, А.Г.Богатырев,
Зерттеу пәні.Бұл ғылыми зерттеу еңбегінің мақсаты бейбітшілік пен қауіпсіздікке
Жұмыста ғылымдық танымның әдістері және салыстырмалы-құқықтық талдау, жүйелі және
Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі. Қазақстан Республикасының терроризмнің мағынасы мен
Зерттеудің мақсаттары мен міндеттері.Бұл зерттеу жұмысының міндеті бейбітшілік пен
Аталған мақсаттарға жету үшін төмендегі мәселелер қаралған:
-терроризммен күресті реттейтін құқықтық құжаттарды оқып, зерделеу;
-Қазақстан Республикасында терроризмге қарсы күрес қызметі;
-терроризмдік іс-әрекет үшін қылмыстық жауаптылық;
-қылмыстық құқық бойынша терроризмді саралау;
-Қазақстан Республикасында халықаралық терроризмге қарсы күрестің құқықтық негіздерін сараптау,
Зерттеудің әдістемелік және теориялық негізі. Дипломдық жұмыстың әдістемелік негізі
Зерттеудің нормативтік базасы. Зерттеу жұмысының базасын Қазақстан Республикасының Конституциясы,
Дипломдық жұмыста терроризмнің ұғымы мен түрлері, терроризмнің себептері мен
Жұмыстың теориялық маңызы.
Дипломдық жұмыста зерттеудің теориялық маңыздылығы мынада, XXI ғасырда терроризм
Дипломдық жұмыстың құрылымы.
Жұмыс кіріспеден,үш тараудан, сегіз тармақшадан,қорытынды және пайдаланған әдебиеттер тізімінен
1 ТЕРРОРИЗМНІҢ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ
1.1 Терроризм - әлеуметтiк саяси құбылыс және құқықтық
Әлемдiк тәжiрибеде көлемi мен қатыгездiгi жөнiнен теңдесi жоқ қарулы
Соңғы уақыттары терроризмнiң нашар жағына қарай дамуы анықталып отыр.
Жеке мемлекеттерде сияқты халықаралық масштабта да террористiк ұйымдар мен
Терроризм мәселесi өз болмысында жаңа құбылыс емес. Оның тарихы
Жасалу ниетiне қарамастан (ал олар тек саяси емес, сонымен
Бұл әлеуметтiк-құқықтық құбылыстың ұғымдық сипатын жасауда оны көп жағдайда
Бiздiң ойымызша, терроризм пайдакүнемдiк, кек алу, экономикалық бәсекелесiк,
Терроризм, оның жағдайлары мен пайда болу себептерi, түрлерi мен
Терроризмдi - саяси-құқықтық құбылыс ретiнде қарастыру алдымен ''террор'' мәтiнiнiң
Терроризмге, бiрiншiден, жалпы қауiп-қатер төндiру; екiншiден, әрекеттi көпшiлiк алдында
Сонымен терроризм дегенiмiз не? ''Терроризмге қарсы күрес туралы'' Қазақстан
Мемлекет немесе қоғам қайраткерiнiң мемлекеттiк немесе өзге де саяси
жеке адамдарға зорлық жасау немесе зорлық жасау қаупiн туғызу;
адамды кепiл ретiнде алу немесе ұстау; [2, 3б.]
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiне және терроризмге қарсы күреске бағытталған
Әлеуметтiк-құқықтық құбылыс ретiндегi терроризм мынадай сипаттаушы элементтерден тұрады: iс-әрекеттердiң
Қорқыныш, үрей туғызу- барлық дерлiк террористiк актiлердiң маңызды элементi.
Терроризмдi әлеуметтiк-құқықтық құбылыс ретiнде сипаттаушы элементтерi iс-әрекеттердiң мазмұны мен
тобының психологиясында терең iз қалдыратын, қауiпсiздiктi шайқалтатын, халықтың терроршылардың
Терроризм қазiргi ғылыммен үш бағытта қарастырылады: 1) қылмыстық iс-әрекет
Қылмыстық iс-әрекет ретiндегi террорлық iс-әрекет – бұл террорлық сипаттағы
терроризм идеологиясын тарату;
террорлық акцияларды ұйымдастыру, жоспарлау, дайындау және жасау;
террорлық акцияларды жасауға айдап салу, террорлық мақсатта зорлық-зомбылық жасауға
террорлық акцияларға терроршыларды тарту, қаруландыру немесе пайдалану, сондай-ақ оларды
террорлық ұйымдарды немесе террористтердi қаржыландыру;
террорлық әрекеттi дайындау мен жасауға жәрдемдесу.
Террорлық топ немесе ұйым дегенiмiз- террорлық акцияны жасау үшiн
Қазiргi уақыттағы терроризм дiни қабықшаға оранған саяси терроризм болып
Атақты ресей психологы С.Л.Рубенштейн айтуы бойынша: ''Терроризм зиялы топтың
Көп жағдайда терроршылардың артында өз саясатын жүзеге асыру мақсатында
Терроризмнiң әлеуметтiк-құқықтық құбылыс ретiндегi жалпы сипаттамасын анықтау, оны құқықтық
Терроризмнiң ұғымын ашуда қылмыстық-құқықтық саласындағы проблемалы сәттердi заң шығарушылық
Заң шығарушылық деңгейдегi тағы бiр мәселе: терроризммен күресу туралы
Қорғаушыларды терроршыларға жiберу процедурасымен айналысатын мамандар, iске қатысатын тұлғалардың
Террорлық iс-әрекеттердi бұлтартпау кезiндегi орынды тәуекел мәселесi қылмыстық-құқықтық тұрғыда
1.2 Терроризмнiң түрлерi
Терроризм- қазiргi дәуiрдегi ең қауiптi қылмыс түрi болып табылады.
Террорлық актiлердi жүзеге асыру әдiстерi де күннен–күнге жетiлiп, барған
Терроризмнiң негiзгi екi түрi бар екенi белгiлi. Ол- iшкi
Мемлекеттiк терроризм дегенiмiз- адамдардың қаза болуы, елеулi мүлiктiк зиян
Нағыз экстремистiк топтардың тауқыметiн батыс елдерi көруде. Соңғы жылдары
Мемлекет iшiндегi iс-әрекет жасайтын терроршылар сырттан қаржыландырылып, жабдықталып,
ХХ ғасырда терроризм мемлекеттiк деңгейге жеттi. Оны қолдану себептерi
Адамзаттың бейбiтшiлiгi мен қауiпсiздiгiне қарсы бағытталған қылмыстар халықаралық әскери
ХХ ғасырдың екiншi жартысында террорлық қызметтiң көтерiлiстерiнiң жиынтығын ''халықаралық
Террорлық акты мына жағдайларда ғана халықаралық қылмыс ретiнде танылады:
егер қылмыскерлер, яғни терроршылар мен олардың құрбандары бiр мемлекеттiң
егер террорлық акт мемлекетке, оның азаматтарына, халықаралық қорғаудағы
егер террорлық актiге дайындық бiр мемлекетте жасалып, екiншi мемлекетте
егер террорлық акт бiр мемлекетте жасалып, оны жасаған терроршылар
Терроризм халықаралық шекарадан шығып кетсе немесе мемлекет iшiндегi шетел
Қазiргi терроризмде ұйымдасқан қылмыстылықтың барлық белгiлерi бар, сондықтан
Қазiргi халықаралық терроризмнiң сипаты негiзiнен саяси нысанда болып
Терроризмнiң жоғарыда аталған түрлерiмен қоса оның төмендегiдей жiктелуi де
саяси терроризм;
дiни терроризм (негiзiнен исламдық);
криминалды терроризм.
Бұл жерде айта кететiн жай саяси және дiни экстремизмнiң
Саяси терроризм дегенiмiз - халықта үрей тудыру тактикасын қолдана
Дiни терроризм - ислам дiнi күштi болған мемлекеттерде дамыған
Криминалды терроризм - посткеңестiк мемлекеттердiң бiрқатарында қазiрдiң өзiнде әрекет
Терроризмнiң саяси негiздерi:
‘’Саяси терроризм’’ кең мағынасында террорлық белсендiлiктiң барлық көрiнiстерiн бiлдiредi.
Әлеуметтiк терроризм. Анағұрлым терең әлеуметтiк-саяси шиеленiстерге негiзделiп, екi нысанда:
Оңшыл терроризм (революциялық немесе ‘’қызыл’’ терроризм). Идеологиялық жағынан әртүрлi
Оңшыл терроризм (‘’қара’’ контрреволюциялық терроризм). Саяси доктриналар мен құндылықтарға
Ұлттық терроризм этикалық белгiлерi бойынша жүзеге асырылады.
Сепаратистiк терроризм егемендену немесе тұрғылықты жерлерiнiң тарихи аумағының автономиясын
Ұлт-азаттық терроризм агрессор-мемлекетке қарсы оккупацияланған мемлекеттермен жүзеге асырылады. Күрес
Репрессивтi-ұлттық терроризмнiң қалыптасуы бiр мемлекет iшiндегi ұлттық қайшылықтар негiзiнде
Аумақтық-сепаратистiк терроризм аз тараған. Терроризмнiң бұл түрi бiр мемлекеттiң
Дiни терроризм негiздерi.
Дiни терроризм саяси қарсыласуда дiни сана сезiм шешушi роль
Әдетте сикха, христиан және иудей фундаменталистерiнен гөрi ислам фундаменталистiк
Сектанттық терроризм күш қолдануды билiктi қолға түсiрудiң шарты ретiнде
‘’Дүниетанымдық’’ терроризм үстем етушi нормалармен және қатынастармен келiспеушiлiктерден туындайды.
Қылмыстық терроризм саяси сипаттағы қылмыстармен қатар қарастырылмайды. ‘’Қылмыстық терроризм’’
1.3 Терроризмнің себептері мен таралу жолдары
Бүгінгі күні халықаралық терроризм және экстремизм сияқты ғаламдық
Терроризм мен экстремизмнің көрініс табуының формаларының көптігінен
Өткен ғасырдың 90 жылдардың екінші жартысында халықаралық терроризмнің
Осыдан еріксіз сұрақ туындайды – терроризмге
Бәлкім, таңғалдыра қоймас, алайда, көрнекілігі айтарлықтай бір ғана
бүгінгі күні халықаралық террористтерден ешкім толық сақтандырылмаған;
терроризммен күресу жолдары аймақтық, аймақаралық және
ол үшін ең алдымен халықаралық терроризмнің не екенін, оның
Бүкіләлемдік қауымдастық келісімді әрекеттерінсіз халықаралық терроризмді жою мүмкін
Біріншіден, халықаралық терроризм туралы әр түрлі
Екіншіден, терроризмді ұлт-азаттық қозғалыстан ажырата білу керек. Бостандық пен
Сонымен, терроризм дегеннің өзі не? Терроризмнің иесі кім? Террордың
Терроризмнің таралуының дүмпу қарымы сақталып отырған нәсілшілдік пен ұлтшылдық
Қоғамдық көңіл-күйдің радикалдануының кез келген түрі белгілі бір топтардың
Терроризм дегеніміз – деструктивті әрекет пен саяси радикализмнің ширыққан
Бүгінгі өмірде ғаламдық және аймақтық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселесі
Сонымен бірге, терроризмнің пайда болуы мен таралуына дем беретін
Сонымен бірге, террористік ұйымдардың тарамданған банктік инфроқұрылымдары бар, солардың
Демек, терроризм көптеген факторлар мен себептердің салдары болып табылады.Бұл
Мемлекеттер арасында орын алған қайшылықтар мен
Дүние жүзінде 2001 жылдың соңы мен 2002
Америка Құрама штаттарындағы трагедиялы қыркүйек оқиғасынан кейін терроризммен
Қасіретті Шежірені 2002 жылғы қазандағы Мәскеу драммасы
Терроризм аумақ үшін болатын соғыстардың ескі типін еске
1.4 Қазіргі терроризмді зерттеудің теориялық негіздері
XXI ғасырдың басында әлемдік саяси өмірдегі басты ерекшелік-терроризмнің адам
Кейбір сараптаушылар терроризмді үшінші дүниежүзілік соғыс деп те жүр.
Терроризмнің тарихын зерттеушілер де психологиялық факторға ерекше назар аударады.
Өмірден өз орнын таба алмаған жандардың террористік топтар қатарын
Жалпы террористік топтар өз мүшелерінің психологиялық дайындығына ерекше көңіл
Қандай да болсын елде терроризмнің әлеуметтік тірегі өмірден өз
Терроризм құбылысын зерттеу бұл құбылыстың тарихи тұлғаларын, психологиялық сабақтастығын,
әлемдік шаруашылықтың қалыптасуы, трансұлттық корпорациялардың ықпалының тоқтаусыз өсуі болған
ортақ ақпараттық кеңестің, ортақ бұқаралық мәдениет, сана мен дүниетанымның
әлемдегі басым державалардың жер шарының түрлі региондарында өз диктатын
әлемдік діндердің ресми қозғалыстардың, түрлі өзіндік идеологиясы бар қозғалыстардың
өркениеттік теке-тірестер. Батыс өркениеті стандарттарының, демократия, азаматтық қоғам, адам
ең бастысы бір полюстік АҚШ үстемдігінің күшея түсуі. «Американ
Жоғарыда аталған және тағы басқа әлемдік дамудағы әлеуметтік саяси
2001 жылы 11 қыркүйекте болған БСҰ ғимаратына, Пентагонда
XXI ғасырдың басы террористік әрекеттер әсерінен туындаған локалды соғыстарға
Үндістан, Пәкістан, Жапония, Филиппин мемлекеттерінде терроршылар ұйымдары белсенді
Бұл ұйым ҚХР территориясында ұйғыр мемлекеттік құруды көксейді.
Әлемді торлаған террористік ұйымдардың көбейе беруі терроризмнің XXI ғасырда
Сондықтан әлемдік әділетсіз тәртіптерді біртіндеп шешпейінше терроризм ғаламдық қарулы-саяси
Жаһандану үрдісінен ислам әлемі де тыс қалған жоқ. Мұсылман
Қазіргі кезеңде әлемде шешулі роль атқарып отырған ислам терроризмі
VII ғасырдан бастап дамылсыз дамып келген террористік топтар ислам
Батыстың дамыған елдері терроризммен тиімді күрес саясатын жүргізу жолында
Исламдық радикалистік топтарды біріктіретін ортақ орталық болмағандықтан ислам терроризмін
Әлемдік террористік әрекеттерді үйлестіретін орталық та жоқ [17, 14б.].
Әр түрлі елдерде әр түрлі террористік ұйымдар әрекет етеді.
АҚШ-тың басымдылығымен болған бірполярлық әлем XXI ғасырда ешбір мемлекеттің,
Батыс Еуропа елдерінің әсіресе Испания, Франция, Италия мемлекеттерінің террористік
Тынық мухит Азия регионы терроршылдық әрекеттерден ерекше зардап шегуі
Тәжікстандағы, Өзбекстандағы, Қырғызстандағы халықтың 90 пайызына дейін көлемінің қайыршылануы
Ресейде жиі-жиі қайталана беретін шешен терроризмі әлі толық жеңілген
ҚХР территориясында Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық Республикасында (ШҰАР) бірнеше ұйғыр терроршыл
Жоғарыда сипатталған жаңа әлемдік тәртіпке терроршылардың әсері мен байланысы
ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БОЙЫНША ТЕРРОРИЗМДІ САРАЛАУ
Терроризмнiң объективтi және субъективтi белгiлерi
Көптеген авторлар ‘’терроризм’’ ұғымына нақпа-нақ сипаттама беруге болатын белгiлi
Мұндай кең ауқымды көзқарас жасай отырып, авторлар қандай да
Террорлық акт жасау әрбiр нақты мемлекет iшiнде ғана
Терроризмнiң топтық объектiсi - қоғамдық қауiпсiздiк. ‘’Қазақстан Республикасының Ұлттық
Осылайша, қоғамдық қатынастар объектiсi мен қоғамдық құқық бұзушылық объектiлерiн
Тiкелей объектiсiне келетiн болсақ, Ю.В.Петровский оған нақты анықтама бере
В.М. Шуршалов айтқандай ‘’Әрбiр құқық саласына өз объектiлерi тән’’.
Ресейлiк авторлар арасында халықаралық террорлық акциялардың объектiсi халықаралық
Аталған авторлардың көзқарастарын салыстыра отырып халықаралық терроризмнiң объектiсi халықаралық
Тiкелей объектiсi халықаралық қатынастар нормаларымен реттелген нақты халықаралық қатынастар.
Көптеген халықаралық авторлар халықаралық терроризм объектiсi емес заты туралы
Қылмыстық қол сұғушылық объектiсi мен заты арасындағы арақатынас мәселелерi
Халықаралық құқық қатынастарының объектiсi терроризм субъектiлерiнiң қызығушылығын тудыратын белгiлi
Қылмыс субъектiсi дегенiмiз - нақты қылмыстың жасалуына кiнәлi әрекет
Шетел авторлары халықаралық терроризм субъектiсi ретiнде жеке тұлғаларға меңзейдi.
Б.Джекенс (АҚШ) былай дейдi: ‘’Бiздiң терроршы деп жүргенiмiз революционерлер,
Халықаралық терроризм актiлерiн орындаушы жеке тұлға
жөнiнде ресейлiк авторлар былай деп жазған: ‘’Халықаралық сипаттағы террорлық
Сонымен ресейлiк авторлар халықаралық терроризм субъектiсi ретiнде жеке тұлғаны,
Халықаралық терроризм субъектiсi мәселесiн қорыта келе мынадай тұжырым жасауға
Терроризм негiзiнде субъектiнiң халықта үрей тудыра, қоғамдық қауiпсiздiктi бұза
Терроризмнiң объективтiк жағы Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң 233-бабының 1-бөлiгiмен
а) жарылыс жасау, өрт қою немесе адамдардың қаза болуы,
ә) аталған iс-әрекеттердi дәл сол мақсаттарда жасаймын деп қорқыту.
Жарылыс жасау дегенiмiз қатты дыбыс шығарумен қоса жүретiн арнайы
Терроризмдегi өзге де iс-әрекеттерге ғимараттар мен құрылғыларды бұзу, апат
Терроризмнiң мiндеттi белгiсi адамдардың қаза болу қаупiн тудыру, елеулi
Жарылыс жасау мен өрт шығару тойтарылса да егер адамдардың
Терроризмнiң iс-әрекеттерiнiң екiншi нысаны нақты iс-әрекеттермен қатар осы
Субъективтiк жағынан терроризм тiкелей қасақаналықпен жасалады. Субъективтiк жағының мiндеттi
Терроризмдi саралауда қылмыстың ниетi мiндеттi болып табылмайды.
ҚР Қылмыстық кодексiнiң 223-бабының 2-бөлiгi терроризмнiң дәрежеленген түрлерi үшiн
а) бiрнеше рет;
ә) атыс қаруын қолдана отырып жасалған терроризм үшiн жетi
ҚР Қылмыстық кодексiнiң 3-бөлiгi ауырлататын мән-жайлары бар террорлық актiлер
а) жаппай қырып-жоятын қаруды, радиоактивтi материалдарды қолдануға немесе қолданамын
ә) абайсызда адам өлiмiне немесе өзге де ауыр зардаптарға
Терроризмнiң ұқсас қылмыстардан айырмашылығы
Қылмысты дұрыс саралаудың әлеуметтiк-саяси және құқықтық мәнi бар. Қылмысты
Дұрыс саралау дегенiмiз - белгiлi бiр қоғамға қауiптi iс-әрекеттi
Қылмыс - қылмыстық-құқықтық қатынастардың пайда болуын туындататын заңды факт.
қылмыстың жасалуының заңды фактiсiн анықтау, дәлелдеу;
қылмыс субъектiсiн анықтау;
қылмыстық-құқықтық қатынастардың нақты түрiн анықтау қажет.
‘’Қоғамдық қауiпсiздiкке және қоғамдық тәртiпке қарсы бағытталған қылмыстар’’ тарауының
Көп жағдайда терроризмдi қоғамдық қауiпсiздiкке қарсы бағытталған диверсия, адамдарды
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң 171-бабына сәйкес диверсия дегенiмiз-Қазақстан Республикасының
Диверсияның тiкелей объектiсi ҚР қауiпсiздiгi, қорғаныс қабiлетi және экономикалық
Диверсия адамдарды жаппай қырып-жоюға және олардың денсаулығына зиян келтiруге
Бiр жағынан диверсия жарылыс жасау, өрт қою және т.б.
Диверсия субъектiсi 16 жасқа толған есi дұрыс адам болып
Терроризмнiң диверсиядан айырмашылығы қоғамға қауiптi iс-әрекеттiң жасалуының бағытында.
Қоғамдық қауiпсiздiкке қарсы бағытталған қылмыстырдың тағы бiр түрi- адамды
Бұл қылмыстың объектiсi қоғамдық қауiпсiздiк, сонымен қатар адамдардың өмiрi
Объективтiк жағы адамдарды кепiлге алу мен оларды мәжбүрлеп ұстап
Субъективтiк жағы тiкелей қасақаналықпен сипатталады, яғни субъект екiншi бiр
Мұндай қылмыс адамдардың нақты кепiлге алынған, яғни жүрiп-тұру бостандығынан
Терроризммен ұқсас қылмыстардың бiрi үйлердi, құрылыстарды, қатынас және байланыс
Субъективтiк жағынан қылмыс тiкелей қасақаналықпен жасалады.
Қоғамдық қауiпсiздiкке және қоғамдық тәртiпке қарсы бағытталған қылмыстардың бiрi
Қылмыстың объектiсi - ұшу, суда жүзу, қозғалыс қауiпсiздiгi, жолаушылар,
Объективтiк жағы екi түрлi әрекеттен тұрады: әуе немесе су
Субъективтiк жағынан қылмыс тiкелей қасақаналықпен жасалады. Қылмыс субъектiсi- 16
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң
Қылмыстың тiкелей объектiсi- қоғамдық тәртiп, ал қосымша объектiлерi адамдардың
Объективтiк жағынан бұл қылмыс жаппай тәртiпсiздiк ұйымдастыру арқылы сипатталады.
Жаппай тәртiпсiздiктер формальды қылмыс құрамы болғандықтан, ол күш қолдану,
Қылмыс субъектiсi 16 жасқа толған, жаппай тәртiпсiздiктi ұйымдастырған немесе
Сонымен бiз терроризммен ұқсас бiрқатар қылмыстарды қарастырдық, оларға жалпы
3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТЕРРОРИЗММЕН КҮРЕСТІ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ.
3.1 Қазақстан Республикасының терроризмге қарсы күрестің заңдылығы
Қазақстан Республикасында терроризммен күресті құқықтық реттеу Қазақстан Республикасының Конституциясына
Қазақстан Республикасында терроризммен күресу бағытында негіз және тірек болатын
1.Террорлық акциялар салдарынан қауіп төнген адамдардың өмірі мен денсаулығына,
2.Заңдылықты сақтау;
3.Терроршылдықтың алдын алуға басымдық беру;
4.Террорлық іс-әрекетті жүзеге асырғаны үшін жазаның болмай қалмайтындығы;
5.Алдын алу, құқықтық,саяси,әлеуметтік-экономикалық, насихат шараларын кешенді пайдалану;
Террорлыққа қарсы операцияларды жүргізу кезінде тартылатын күштер мен құралдарға
Қазақстан Республикасында терроримге қарсы күресті құқықтық реттеу мақсатында жататыңдар:
1.Террорлық іс-әрекеттің алдын алу, анықтау, тыю және оның зардаптарын
2.Жеке адамда, қоғамды және мемлекетті терроризмнен қорғау
3.Терроршылдыққа іс-әрекетті жүзеге асыруға жәрдемдесетін себептер мен жағдайларды анықтау
Терроршылдардың қол сұғушылықтарынан қауіпсіздікті қамтамасыз ету субъектісі мемлекет болып
Терроризмге қарсы күресті үйлестіру жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органды Қазақстан
1.Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті
2.Қазақстан Республикасының Ішкі Істер Министрлігі
3.Қазақстан Республикасының Президентінің Күзет қызметі
4.Қазақстан Республикасының Қорғаныс Министрлігі
Террорлық көріністердің алдын алу, оларды анықтау және тыю жөніндегі
мемлекеттiк органдар мен ұйымдардың мүмкiндiктерiн, сондай-ақ, азаматтардың көмегiн
террористiк iс-әрекетке жататын және осы мемлекеттiк органдардың құзыретiне енгiзiлген
терроризмге қарсы бiрлескен операцияларды жүргiзедi.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын
Қазақстан Республикасының iшкi iстер министрлiгi әлеуметтiк, соның iшiнде
Қазақстан Республикасы Президентiнiң Күзет қызметi Қазақстан Республикасы Президентiнiң, Қазақстан
Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi әуе, су және жер үстi
Мемлекеттiк органдар өз құзыретi шегiнде террористiк акциялардың алдын алу
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары мен меншiк нысандарына қарамастан ұйымдардың
Қазақстан Республикасының азаматтары өздерiне белгiлi болған дайындалып жатқан немесе
Дайындалып жатқан немесе жасаған террорлық акциялар туралы ақпаратты
Террорлық акцияны болғызбай тастауға немесе тыюға көмектескен ақпарат үшiн
Қазақстан Республикасының аумағында:
1.терроризмдi насихаттауға;
2.террорлық ұйымдардың, сондай-ақ заңсыз әскерилендiрiлген құрылымдардың құрылуына, тiркелуiне және
Заңда: ‘’ Террорлық акцияның жолын кесу үшiн терроризмге
Қазақстан Республикасының терроризмге қарсы тiкелей күрестi жүзеге асыратын мемлекеттiк
Террорлыққа қарсы операцияны жүргiзу аймағындағы құқықтық режимге аталмыш заңда
Жоғарыда айтылғандарға сәйкес террорлыққа қарсы операцияға қатысқан адамдардың iс-әрекетi
Қоғамдық бiрлестiктер мен халықаралық ұйымдардың террористiк iс-әрекет үшiн жауаптылығы
Сот шешiмi бойынша террорлық деп танылған қоғамдық бiрлестiктi жою
Сот халықаралық ұйымды террорлық ұйым деп таныған жағдайда
Қазақстан Республикасындағы терроризмге қарсы күрес жөнiндегi iс-әрекетке бақылауды Қазақстан
Терроризмге қарсы күрестi жүзеге асыру кезiнде заңдардың дәл және
3.2 Қазақстан Республикасының құқықтық көмек бойынша Конвенциялар мен
Терроризм әлемдік қауымдастықты алаңдатып отырған ең қауіпті, ең күрделі,
Қазіргі таңда терроризм барлық мемлекеттерге қатер төндіріп отырған жаһандық
Терроризм осылайша барлық адами құндылықтарды бұзуда, әр түрлі діндердің
«Террористік" деп аталатын неше түрлі жан түршігерлік жарылыстар мен
«Барлық мемлекеттер:
террорлық актілерді болдырмауы және оның жолын кесуі;
террорлық актілерді қаржыландыруға немесе қолдауға қатысы бар қылмыстық тергеуге
террорлық шабуылдарды болдырмау және олардың жолын кесу және осындай
террорлық актілерді жасауды болдырмау мақсатында халықаралық құқыққа және мемлекетшілік
терроризмге қарсы күрес туралы тиісті халықаралық конвенциялар мен хаттамалардың
Сондықтан да терроризм мәселесі әлемдік қауымдастықтың бір мүшесі ретінде
Терроризмнің алдын алу шараларының бір бағыты - халықаралық ынтымақтастықты
Қазақстан Республикасының терроризмнің алдын алу, ескерту, күресу мәселесіне қатысты
2001 жылғы 15 маусымда Шанхайда жасалған Терроризмге, сепаратизмге және
Бомбалық терроризмге қарсы күрес туралы халықаралық конвенция (1998 жылғы
Терроризмді қаржыландыруға қарсы күрес туралы халықаралық конвенция;
1999 жылғы 4 маусымда Минскіде жасалған Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына
1992 жылы Ташкентте жасалған Ұжымдық}қауіпсіздік туралы шарт;
1995 жылдың 10 сәуірінде Алматы қаласында қол қойылған Қазақстан
1999 жылы 6 қазанда Тегеран қаласында жасалған Қазақстан Республикасының
Терроризмге қарсы күреске бағытталған аталмыш құжаттардың ішінен Шанхай конвенциясына
терроршылдықтың, сепаратизмнің және экстремизмнің халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікке, мемлекеттер
аталған құбылыстар Тараптардың аумақтық тұтастығы мен қауіпсіздігіне, сондай-ақ олардың
терроршылдықтың, сепаратизмнің және экстремизмнің, осы Конвенцияда анықталғандай, олардың себептеріне
осы Конвенция шеңберінде Тараптардың бірігіп күш жүмсауы терроршылдыққа, сепаратизмге
Конвенцияда терроризм, эстремизм және сепаратизмге түсінік берілген. Мәселен бүл
«терроршылдық:
а) осы Конвенция қосымшасында тіркелген шарттарда және де осы
қандай да болсын әрекет;
б) қарулы қақтығыс жағдайында соғыс қимылдарына белсенді қатыспайтын қандай
Осы Конвенцияда терроризммен күресте ынтымақтастықты жүзеге асырудың мынадай негізгі
ақпарат алмасу;
жедел іздестіру іс-шараларын жүргізу туралы сұрау са-луларды орындау;
өз мемлекетінде басқа Тараптарға қарсы бағытталған терроризмнің алдын алу,
нормативтік -құқықтық актілермен және оларды прак-тикада пайдалану жөніндегі материалдармен
әртүрлі нысандарда өздерінің мамандарын даярлау, қайта даярлау және олардың
Терроризммен күрестегі халықаралық ынтымақтастыққа сүбелі үлес қосқан тағы бір
Шартқа қатысушы Тараптардың құзіретті органдары бір-біріне ақпараттар алмасу, жедел
Терроризммен күресте Үкіметаралық келісімдердің де өзіндік орны бар. Қазіргі
Сонымен, терроризмге қарсы күрестегі халықаралық ын-тымақтастыққа қысқаша тоқтала отырып,
осы саладағы ынтымақтастық аясын одан әрі кеңейте отырып, терроризмге
өзара ынтымақтастықтағы мемлекеттердің бір - біріне ' деген сенімі
антитеррорлық іс-қимылға қатысты алмасылатын ақпа- і раттардың құпиялылығын сақтауға
рек, бұл өз кезегінде терроризмді дер кезінде ауыздықтауға мүмкіндік
терроризмнің таралуына, терактілерді қаржыландыруға дем беріп отырған жағдайдың бірі
ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің қүзыретті органда-рының терроризммен күрестегі өзара іс-қимылдарын
I шешімімен 2000 жылдың 21 маусымында қүрылған Антитер-рорлық орталықтың
Халықаралық қылмыстылықпен күресудегi халықаралық ынтымақтастық қылымыстылықтың алдын алу, онымен
Қылмыстылықтың алдын алу мен онымен күресуге, қылмыскерлердi беруге байланысты
Өзге де ғаламдық проблемалар сияқты халықаралық терроризммен күрес мемлекеттердiң
Халықаралық терроризм ТМД кеңiстiгiнде де кең етек алып
Қазiргi уақытта Қазақстан үшiн ең бастысы мыңдаған адамның құрбан
Соңғы уақытта посткеңестiк мемлекеттер терроризмге және дiни экстремизмге қарсы
Қазiргi уақытта ТМД елдерiмен терроризмге қарсы күресу үшiн көптеген
Алайда аймақтық, сонымен бiрге ұлттық деңгейде қолға алынып отырған
Егер бүгiн Қазақстанда өзiндiк материалдық-техникалық жарақтану, нақты акцияларды орындаушыларды
Сонымен бiрге терроризм айқын, нақты белгiлерi жоқ құбылыс. Терроризм
Әзiрге мемлекеттiк саясаттың терроризмге қатысты кейбiр әмбебап принциптерi жөнiнде
алдын-ала дұрыс жолға қойылған жедеғабыл әрекет, террористiк актiнi жоспарлау
терроршылармен аздап мәмiлеге келу. Бұл орайда жүргiзiлетiн келiссөздер барысында
террорға қарсы операциялар барысында құрбандық пен зала мөлшерiн барынша
террорлық әрекет жасағаны үшiн жазалау принципi.
Бiздiңше, терроризмге қарсы ұтымды күрес жүргiзу үшiн мемлекеттiк деңгейде
iс-әрекеттiң алдын-ала жүргiзiлу сипаты;
алға қойылған мiндеттiң, берiлген өкiлеттiлiктiң және ресурспен қамтамасыз етудiң
алдын алу, тамырына балта шабу, тез әрекет ету және
халықаралық, мемлекет аралық және мемлкеттiк көлемде iс-қимыл бiрлiгiне қол
терроризмге қарсы күрестiң кәдуiлгi, төтенше жағдайдағы, әскери iс-қимыл жүргiзу
Күш қолдану сыңары, әрине, керек, бiрақ ол террорға қарсы
Сондықтан терроризмге қарсы күрес жүйесiнiң құрылымы да терроризмге қарсы
Бұл жүйеде ‘’рецепторлар’’ алар орын айрықша. Олардың негiзгi атқарымы
терроризмге және террорлық iс-әрекетке қарсы күрес мониторингi;
террорлық ұйымдар, оларға қатысушылар мен сыбайластары жөнiндегi мәлiметтердi жинап,
ақпаратты алмасу мәлiметтерi мен тiзiмiнiң террорлық iс-әрекет салдарын
терроризмге қарсы әлемдiк күрес тәжiрибесiн жинақтап отыру және оны
Таңдамалы бөлiмшелер құқық қорғау органдарын қоғамдық қауiпсiздiкке төнген қатерлердi
Келесi буын ‘’келiп түскен ақпаратты өңдеу орталығы’’ болып саналады.
Одан әрi ‘’шешiм қабылдау блогы‘’ келедi. Негiзiнде бұл атқарым
Сарапшылардың пiкiрiнше, Қазақстанда терроризмге қарсы күрестiң ұлттық стратегиясын талдап
Қазақстанда бейүкiметтiк деңгейде терроризмнiң алдын алудың тиiмдi шараларын талдап
Бүгiнгi таңда Қазақстан Республикасында экстремизм мен терроризмның негiзi болатын
Саяси мiнез-құлық пен қоршаған саяси нақты өмiрге жауап берудiң
Осыған орай, жаңа тәуелсiз мемлекеттер үшiн мәселенi шешудiң бiрден-бiр
Соңғы қайғылы оқиғалардың кезінде (2001 жылғы 11 қыркүйектегі АҚШ-тағы
Соңғы уақытта посткеңестік мемлекеттер терроризмге және діни экстремизмге қарсы
Біріккен Ұлттар Ұйымының барлық мемлекеттермен ынтымақтастық кең дамуына және
1.Қылмыскерлерді беру және қылмыстық істерде құқықтық көмек көрсету
2.Ғылыми ақпараттар және зерттеулермен тәжірибе алмасу
3.мемлекеттерге қылмыспен күресуде кәсіби техникалық көмек көрсету
4.бірнеше мемлекеттерді қамтитын қылмыспен күресте құқықтық –келісім барысында жұмыстарды
Іздестіру салатын мекемелердің талаптарында сол мемлекеттің заңдарында қарасытырылған іс
Олар басқа мемлекеттердің азаматтары болса да шекараны бұзғанға дейін
Құқықтық жәрдем көрсету жөніндегі өтініш іздестіру салатындардың егемендігі мен
Сондай-ақ іздестіру салатын елде қылмыс жасағанды қудалауда әрбір жақтың
Сонымен бірге осындай шешім іздеу салатын жақтан заңдастырылған қылмыс
Құқықтық жәрдем көрсетуде ерекше назар аударатын негізгі мәселенің бірі-қылмыскерлерді
Ұстап беру мынадай жағдайларда орын алмайды, егер қылмыскерлердің ұзақ
Сонымен бірге конвенцияда қылмыстың саяси сипаттары бойынша ұстап берудің
Қазақстан Республикасы мақұлданған қылмыстық істер жүргізу конвенциядан басқа терроршылдыққа
Ынтымақтастықтың мақсаты-терроризм,наркобизнес,заңсыз елге енудегі қылмыстардың алдын алу, жолын кесу.
Қазақстан Республикасы дүние жүзінде етек алған есірткі бизнесі мен
Терроршылдыққа қарсы күрестің пәрменділігін арттыруда бірлесіп жұмыс атқару мақсатында
Келісім шарттың 1 бабында көрсетілгендей екі жақта өз ішкі
Келісім шарттың 3 бабына сәйкес соттар мен прокуратура органдарының
Екі жақта келісімге сәйкес қылмыстың мына түрлері бойынша ынтымақтастықта
Өздерінің ішкі заңдылықтары шеңберінде терроризм қарсы күресті ақпараттармен бөлісу,
Сондай-ақ келісім-шарт негізінде ұйымдасқан қылмыс, терроризм және тағы да
Келісім шарт пен ынтымақтастық аясында екі жақта трансұлттық қылмыстардың
Өзара байланысу, келісу орталық құзырлы органдар арқылы жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасы жағынан орталық атқарушы органдар болып
1.Ішкі Істер Министрлігі
2.Ұлттық қауіпсіздік комитеті
3.Денсаулық сақтау министрлігі
4.Министрлер кабинеті жанындағы кеден кабинеті
Ал Германия Федеративтік Республикасы жағынан
1.Федеративтік ішкі істер министрлігі
2.Федеративтік денсаулық сақтау министрлігі
3.федеративтік қылмыстық істермен айналысатын ведомство
4.Шекара күзеті басқармасы
5.Кеден қылмысы полициясының ведомствосы
Осы Келісім екі жақтың құқықтары мен міндеттерін қозғамайды. Қазақстан
Қазақстан Республикасы халықаралық құқықтың негізгі принциптерін қатаң сақтай отырып
Біздің республикамыз сондай-ақ халықаралық полиция ынтымақтастығының істеріне белсене араласып
Интерпол халықаралық қылмыстың полиция ұйымының ресми қысқарған атауы, оның
Қызмет ету мақсаты төмендегідей болып табылады.
Ұлттық заңдылық шеңберімен және одан құқығының жалпы Декларациясы аясында
Қылмыстық тәртіп бұзушылықтың алдын алу және онымен күресте
Интерпол өз қызметінде мемлекеттердің заңдарын және халықаралық құқық принциптерін
Қазақстан Республикасының Министрлер кабинеті Қазақстан Республикасының қылмыстық полицияның халықаралық
Ұлттық Орталық Бюро өз міндеттері мен құзырына сай өз
Ұлттық Орталық Бюро өз қызметінде саяси, діни және нәсілдік
Ұлттық Орталық Бюро Қазқстан Республикасының құқық қорғау органдарының халықаралық
Қазақстан Республикасының құқық қорғау оргнадарының қылмыстар мен қылмыскер туралы
Интерполдың Бас Ассамблеясының міндетті түрдегі шешімдеріне сәйкес бұндай мәліметтерді
Ұлттық Орталық Бюроның жинақталған ақпараттардың негізгі қайнар бұлағы-Қазақстан Республикасының
Сөйтіп Ұлттық Орталық Бюро қолда бар мүмкіндіктер мен резервтерді
Тәуелсіз Қазақстан Республикасының Интерполға мүше болып,Ұлттық Орталық Бюроның құрылуы
Осы Бюро арқылы және оның тікелей араласуымен қандай да
Қазіргі таңда Қазақстандық Интерполдың Ұлттық Орталық Бюросының әлемнің 40-тан
3.3 Терроризмге қарсы күрестің жаңа кезеңдері және ерекшеліктері
2001 жылғы 11 қыркүйекте АҚШ-тағы болған зұлымдық актіден кейін
Біріншіден, ол халықаралық терроризмге байланысты. Халықаралық терроризм, әсіресе қайсыбір
Халықаралық терроризммен күрес ісінің де өзіндік ерекшеліктері айтарлықтай. С.Алексеев
Екіншіден, терроризммен күрестің жаңа кезеңінде АҚШ әлемінің әртүрлі аймақтарындағы
Вашигтон біраз аймақтарда өз әскери күштерін көптеп орналастырып алды.
Соңғы уақытта БҰҰ –ның Қауіпсіздік Кеңесі де әлемдік проблемалардан
Үшіншіден, терроризмге қарсы күрестің жаңа кезеңі әлемдік саясатқа ықпалын
Төртіншіден, АҚШ-тың дүниежүзінде үстемдік жолындағы қантөгіске апаратын саясатына оған
Бейбіт халық қырылатын болса, біздіңше, оған ешқандай ақтау болуы
Иракқа қарсы АҚШ-тың әскери соққы беруінен өзгеше, араб елдерінің
Екіншіден, БҰҰ-ның Қауіпсіздік Кеңесі жаппай қырып-жоятын қару өндірісіне бағытталған
Осы пікірлерді салыстырып қарайтын болсақ, терроризмге қарсы күрес саясатында
Үшіншіден, АҚШ саясаты терроризмге қарсы күрес желеуімен басқа
Бұл әкімшілігі АҚШ сенаты мен конгресінен Иракқа қарсы соғыс
Төртінщіден, антитерроризм операция халықаралық қауіпсіздік проблемаларын толық шешіп бергенімен,
Бәрі де тыныш, бәрі де бейбіт сияқты. Бірақ Каспий
Москва мен Вашингтон арасындағы бәсекелестік Орталықазиялық бес мемлекетке байланысты.
Сонымен, терроризм қауіп-қатер де Азияның төрінен көрініс берді.Үндістанның ядролық
130-дан астам этнос өкілдері тұратын Қазақстанда аталған салада біраз
Әлемдік қауымдастықтың көз алдында терроризм соғыстың стратегиясы мен тактикасын
Осы айтылғандардың бәрі терроризм соғыстың кең таралуына толық негіз
Діни экстремизм мен тұрақсыздықтың негізгі ошағы Орта Азияда Ауғанстан
Әлі күнге дейін босқындар мәртебесіне байланысты арнайы заңның жоқ
Осыған байланысты ұсыныстарға келетін болсақ, оның біразы кеден ісіне,
«Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы» ҚР-ның Заңында
Тағы бір көңіл аударуға тұрарлық мәселе. 13- баптың
ҚОРЫТЫНДЫ
Бүкіл дүниежүзі терроризммен күрес жүргізіп келеді.Еуропа, Азия және Американың
Терроризмді тек бірлесе отырып жеңу мүмкін екенін ұғыну шарт.Терроризммен
Қазіргі кезде дүниежүзілік қауымдастық терроризм актілеріне қарсы әрекет жасау
Терроризмге қарсы күрес саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың негізгі күш-жігері халықаралық
Тәуелсіз мемлекеттер достастығына қатысушы мемлекеттер терроризммен күресте өз үйлесімдерін
Көріп отырғанымыздай, соңғы жылдары дүниежүзілік қауымдастық халықаралық терроризммен күресте
Сонымен қатар, терроризмге қарсы алдын алу шараларының қатарына мыналар
-қоғамның әлеуметтік-экономикалық және саяси тұрақтылығын қамтамасыз етуге, азаматтардың экономикалық,
-азаматтардың алдында билік пен заңның беделін күшейту, жағымды өзгерістердің
-адам құқығы жөніндегі әлеуметтік мемлекеттік және қоғамдықоргандардың жұмысын жетілдіру;
-қоғамда жоғары саяси және құқық мәдениетін қалыптастыру;
-азаматтардың әлеуметтік-психологиялық бейімделуі үшін, қажетті жағдайлар және олардың жалпы
-қару-жарақтың «қара базарына», соның ішінде жаппай қырып-жою құралдарына мемлекеттік
Солай дегенмен де, терроризм көріністерімен күресте лаңкестік ұйымдар мен
Елдегі экономикалық және саяси жағдайды тұрақтандыру, қоғамдық саяси өмірде
Саси, экономикалық және басқа да мәселелерді күш қолданудың көмегімен
Қорыта келгенде, екінші дүниежүзілік соғыста әлем елдері фашизм мен
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев Қазақстан халқына жолдауы 2008
«Терроризмге қарсы күрес туралы» ҚР заңы 1 бап.13.07.1999ж
Р.Әбсаттаров,Ә.Отыншиева Терроризм тамыры қайда және оны қалай қырқамыз?//Ақиқат, 2003,
С.Тлеубергенов Объединяться чтобы выжить//Азия междунароодная жизнь.-Алматы, 1998г, №27.
Габов Ю.А. Истоки, цели, идеи и формы глобального терроризма
Сергиенко В. Политический Ислам в Центральной Азии: Призрачная или
Косиченко А.Г. Современный терроризм: взгляд из Центральной Азии- Алматы,2002,
Назарбаев Н.Ә. Сындарлы он жыл - Алматы:Атамұра, 2003, с.29
Сатпаев Д.А. Терроризм как явление политической жизни // Саясат
Суворов А.И. Политический терроризм в России XIX-начала ХХ веков.
№ 7 с.54-60
Бұлұтай М. Терроршылдық .// Дала мен қала 2005, 18
Захаров В, Казакова Л, Сюнков В. Терроризм-угроза человечеству.// Воспыле
Сатановский В.Я. Глобализация терроризма и ее последствия.// Международная жизнь.
Федоров Ю.В. Глобальная паутина террор.// Международная жизнь 2003, №3,
Федосеев С. Проблема терроризма в новом тысясилетии.// Высшая школа
Сыроежкин К. Обыкновенный терроризм.// Континент 2001, № 21 с.28
Где и терроризма центр?// Аргументы и факты. 2004 №
А.Эванс Международный терроризм и всемирная безопасность.Москва 1990г.с46
ҚР қылмыстық кодексі «Юрист» баспасы 2008ж
А.Н.Ағыбаев «ҚР қылмыстық құқығы»-Алматы, Жеті жарғы, 2000, 245б.
Моджорян Л.А. Терроризм: правда и вымысел. 2-е
изд. М.: Юридическая литература, 1996, с.20.
Во имя общей безопасиости. Газета «Казахстанская
правда" от 19.11.2002 г.
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Ерекше бөлім. Алматы, 2000, 245б.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 15 желтоқсандағы N 1644
Терроршылдыққа, сепаратизмге және экстремизмге і қарсы күрес туралы Шанхай
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің терроризмге қарсы күрестегі ынтымақтастығы
Международные договоры, ратифицированные РК, в.
сфере борьбы с преступностью, оказания правовой помо-
щи по гражданским, семейным и уголовным делам. / Сост:
Межибовская И.В., Мухамеджанов Э.Б. - Алматы: Жетіі
Жарғы, 2001. С 437.
В.Е.Сидоров Борьба с преступностью и международное сотрудничество
1999г с.86
М Е.Карин «Терроризмге қарсы күрес стратегиясы: мемлекет пен қоғамның
Соглашение Правительства Республики Казахстан и Правительства Федеративной Республики Германия
Положение «о национальном центральном Бюро Интерпола в Республике Казахстан»
Инструкция «О порядке обработки информации в национальном Центральном Бюро
С.Алексеев Мест не знает права//Новости недели №5 11.02. 2003г.
Михаил Пак // Мегаполис №3 24 января 2002г. с.15
Панорама №6 14 февраля 2003г. с 5
Е.Карин Азиядағы шиеленіскен түйіндер тарихи көзқарас// Егемен Қазақстан
Д.Сатпаев Извлечение корня // Мегаполис №43 31 октября 2002
Б.Құдияр Дінге бет бұра алдық па// Парасат №1 қаңтар,
62