МАЗМҰНЫ

 МАЗМҰНЫ
Кiрiспе 3
I Өндiрiстiк кооператив –комерциялық заңды тұлға ретiнде 4
1.1 Өндiрiстiк кооператив ұғымы және қызметi 4
1.2 Өндiрiстiк кооперативтi құру тәртiбi 11
II Өндiрiстiк кооперативтi басқару 14
2.1 Өндiрiстiк кооператив мүшелерiнiң құқықтары мен мiндеттерi 14
2.2 Өндiрiстiк кооперативтiң басқару органдары 20
2.3 Өндiрiстiк кооператив қызметiнiң экономикалық негiздерi 25
III Өндiрiстiк кооперативтi қайта құру және тарату 28
3.1 Өндiрiстiк кооперативтiң еңбек және әлеуметтiк қарым-қатынастары 28
Қорытынды 38
Қолданылған әдебиеттер 40
Кiрiспе
Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша әркiмнiң еңбек ету бостандығына,
Елiмiз егемендiгiн алып, нарықтық экономикаға көшу барысында азаматтар
Дипломдық жұмыстың тақырыбын таңдап, зерттеу барысында бiз
- Қазақстанда бар әртүрлi ұйымдық-құқықтық нысандағы кәсiпорындар жиынтығы
- кәсiпорын нысанын дұрыс таңдау оның барлық қызметiнiң
- көптеген кәсiпкерлер меншiк нысанының мән-маңызын толық түсiне
Осындай жағдайлар өндiрiстiк кооперативке (халық артельдер дейдi)
Нарықтық қатынастарға көшудiң алғашқы кезеңi көп жағдайда өндiрiстiк
I Өндiрiстiк кооператив –комерциялық заңды тұлға ретiнде
1.1 Өндiрiстiк кооператив ұғымы және қызметi
Өндiрiстiк кооперативке тiкелей қатысты бар заң актiлерiмен, оның
Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексiнiң 33-бабына сәйкес, меншiк, шаруашылық
Өзiне бекiтiлген мүлiктi иеленуге, пайдалануға, толық немесе кейбiр
- заңды тұлғаның меншiк құқығында мүлкi бар, және
- заңды тұлғаның шаруашылық басқару құқығында да мүлкi
- заңды тұлғаға жедел басқару құқығында да мүлiк
Заңды тұлға барлық жағдайда да белгiлi бiр
-заңды тұлғаның өз мүлкi болады, ол өзiнiң дербес
- заңды тұлғаның мiндеттемелерi бойынша құрылтайшылардың жауапкершiлiк шегi
- заңды тұлғаның атынан кiм (лауазымы бойынша) заңды
- заңды тұлғаның дербестiгiн азаматтық айналымда және қажеттi
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексiнде (33-34 б) заңды тұлғаны
- коммерциялық: өз қызметiнiң негiзгi мақсаты ретiнде пайда
- коммерциялық емес: әлеуметтiк жетiстiктер (денсаулық сақтау, бiлiм
Бiз осылардың iшiнде өндiрiстiк кооперативке тоқталғалы отырмыз.
Кооператив – бұл коммерциялық ұйым, кәсiпкерлiк құрылымның кеңiнен
Шығарылған заңдарға сәйкес, азаматтардың бiрлескен кәсiпкерлiк қызмет үшiн
Өндiрiстiк кооператив туралы мұндай ұғым оның басқа коммерциялық
Еңбек, салық және де басқа құқықтық қатынастардың субъектiсi
Өндiрiстiк кооперативтiң негiзгi құрылтай құжаттары: Жарғы және Құрылтай
Өндiрiстiк кооперативтердiң жарғысында әрбiр кооператив мүшесi жарнасының мөлшерi
Басқа шаруашылық серiктестiктермен салыстырғанда, табысты мүшелер арасында өзара
Өндiрiстiк кооперативтiң меншiгiндегi мүлiк оның мүшелерiнiң жарналарына бөлiнедi.
Егер кооператив заң актiлерiнде осындай қызметтi жүзеге асыратын
Заң бойынша кооператив мүшелерiнiң саны екi адамнан кем
Өндiрiстiк кооперативтiң жоғары органы оның мүшелерiнiң жалпы жиналысы
1) кооператив Жарғысын өзгерту;
2) атқарушы, тексерушi органдарды және қадағалау кеңесiн құру
олардың мүшелерiн керi шақыру;
З) кооператив қорлары мен резервтерiнiң түрлерi мен мөлшерiн
4) кооперативтiң iшкi еңбек тәртiбiнiң ережелерiн, кооперативтiң
лауазымды тұлғаларының, оның мүшелерiнiң және жалданбалы
жұмыскерлерiнiң еңбегiне ақы төлеу туралы ереженi және кооперативтiң
5) кооперативтi бөлiмшелерi мен өкiлдiктерiн, шаруашылық
серiктестiктерiн құру және оған қатысушы есебiнде кiру;
б) қосымша пай жарналарын енгiзу туралы мәселенi шешу;
7) кооператив мүшелiгiне қабылдау және шығару;
8) жылдық есептер мен кооперативтiң бухгалтерлiк баланстарын бекiту
және оның пайдасы мен шығындарын бөлу;
9) кооперативтi қайта құру мен тарату туралы шешiм;
10) тексеру комиссиясыньң есебiн бекiту;
11) кооператив Басқармасының (төрағасының) есебiн тыңдау;
Жалпы жиналыстың ерекше , кооперативтiң жарғысымен басқа мәселелердi
Атқарушы орган алқалық (басқарма) немесе: мүшелерi жиырмадан аспаса,
Өндiрiстiк кооперативтi басқару органдарының құзыретi сондай-ақ, олардың шешiм
Өндiрiстiк кооперативтiң басқа шаруашылық, секрiктестiктерден өзгешелiгi кооператив мүшесiнiң
Егер құрылтай құжаттарында дауыс санын айқындайтын басқа тәртiп
Өндiрiстiк кооперативте тексеру комиссиясы құрылуы мүмкiн, бiрақ, ол
Тексеру комиссиясының мүшелерi кооперативтiң атқарушы органыньң және қадағалау
Кооперативтегi мүшелердiң ара қатысын олардың пайлары айқындайды.
өндiрiстiк кооперативтiң мүшесi болып табылмайтын азаматқа пайды (оның
Өндiрiстiк кооператив мүшелiгiнен шығу ерiктi түрде және еркiнен
Кооператив мүшесi мүшелiктен өз қалауымен шығуға құқылы және
• өндiрiстiк кооператив жарғысында жүктелген мiндеттердi кооператив мүшесiнiң
• осыған ұқсас кооперативке мүше болғаны үшiн;
• заң құжаттары мен құрылтай құжаттарында көзделген басқа
Кооператив мүшелiгiнен шығу басқа мүшелердiң келiсiмiн қажет етпейтiн
Өндiрiстiк кооперативтен шығу үшiн кооператив мүшесi атқарушы органның
Өндiрiстiк кооперативтiң шаруашылық серiктестiктерiнен ерекшелiгi, кооператив мүшесiн шығару
Азаматтық Кодекстiң баптарына, ҚР Президентiнiң Заң күшi бар
Өндiрiстiк кооперативтi ерiктi түрде тарату немесе қайта құру
Ал өндiрiстiк кооперативтi таратып барып қайта құру үшiн
Өндiрiстiк кооперативтiң коммерциялық емес ұйым болып қайта құрылуына
Екiншiден, акционерлiк қоғам мен жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктерде заңды
Үшiншiден, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Заң күшi бар “Өндiрiстiк
Төртiншiден, Қазақстан Республикасы Президентiнiң Заң күшi бар “Өндiрiстiк
Негiзгi жұмыс орнынан немесе оқуынан бос кезiнде кооперативте
Кооперативтi құрылтай құжаттары негiзге алынатын iшкi құжат болғанмен,
Сонымен, кооператив өзiнiң құқықтық мәртебесi бойынша шаруашылық серiктестiктерiне
Жалпы алғанда, бiздiң ойымызша, кооперативтiк нысан экономикалык, тиiмдi
Қазақстан Республикасының “Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау туралы” I997жылғы
1.2 Өндiрiстiк кооперативтi құру тәртiбi
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексi мен Қазақстан Республикасының заң
Азаматтардың бiрлескен кәсiпкерлiк қызмет үшiн мүшелiк негiзде, олардың
Егер өндiрiстiк кооперативтiң құрылтайшысы (мүшесi) шетел азаматы болған
Өндiрiстiк кооперативтiң құрылтай құжаттары
Өндiрiстiк кооператив өз қызметiн жарғының не құрылтай шарты
Өндiрiстiк кооперативтiң құрылтай шарты, егер өндiрiстiк кооперативтiң құрылтайшылары
1) өндiрiстiк кооперативтi құру туралы шешiм, оның фирмалық
және орналасқан жерi;
2) кооператив мүшелерiнiң тегi, әкесiнiң аты, аты, туған
жерi, сондай-ақ тұрғылықты жерi көрсетiлген дербес құрамы;
3) кооператив құру жөнiндегi iс-әрекет тәртiбi;
4) құрылтайшылардың кооператив меншiгiне беретiн мүлiктiк
жарналарының құрамы мен мөлшерi туралы мәлiметтер;
5) iс-әрекетi кооперативтi құру және тiркеу үшiн қажеттi
лауазымды тұлға тағайындау(сайлау) туралы шешiм;
б) кооперативтi құру және оның жұмысын ұйымдастыру мәселелерiн
шешуге байланысты аталған тұлғалардың өкiлеттiктерiн белгiлеу;
7) кооперативтiң жарғысын бекiту;
8) пайда мен шығынды бөлу тәртiбi;
9) құрылтайшылардың кооперативтен шығу тәртiбi.
Өндiрiстiк кооперативтiң құрылтай шартына құрылтайшылардың шешiмi бойынша осы
2. Құрылтай шартына құрылтайшылардың бәрi қол қояды.
3. Өндiрiстiк кооперативтiң құрылтай шарты коммерциялық құпия болып
Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысы
1. Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысында мыналар:
1) кооперативтiң фирмалық атауы;
2) кооперативтiң орналасқан жерiн көрсету;
3) кооперативтiң басқару органдарын құру тәртiбi және олардың
4) кооперативтiң әрбiр мүшесiнiң пайының мөлшерi туралы, кооператив
5) кооператив қызметiне оның мүшелерiнiң жеке еңбегiмен қатысу
б) кооператив пен құрылтайшылардың, кооперативтiң атқарушы органы мен
7) кооперативтiң пайдасы мен шығынын бөлу тәртiбi;
8) кооперативтi қайта құру және тарату тәртiбi болуға
Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысында осы Жарлыққа қайшы келмейтiн басқа
2. Кооперативтiң фирмалық атауында оның аты, сондай-ақ “Өндiрiстiк
З. Жарғы құрылтайшылардың жалпы жиналысында бекiтiледi. Жарғы бiрауыздан
Жарғыға өзгерiс осы Жарлықтың 15-бабында көзделген тәртiппен кооператив
Жарғыға кооператив басқармасының төрағасы (кооператив төрағасы) қол қояды.
4. Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысы мемлекеттiк немесе өзге де
Мүлiктiк жарналардың құрамы мен мөлшерi, сондай-ақ оларды енгiзу
Кооперативтiң жалпы жиналысының шешiмi бойынша кооператив мүшесiнiң қосымша
Жаңадан қабылданатын мүшенiң мүлiктiк жарнасы оның кооперативпен келiсiмiнде
Кооперативтiң әрбiр мүшесiне оның мүлiктiк кiру жарнасының мөлшерi
Кооперативке енгiзiлетiн мүлiктiк жарна ақша, бағалы қағаздар, заттар,
Кооператив мүшелерiнiң мүлiктiк жарнасын ақшалай бағалау тек қана
Кооператив мүшесi мүлiктi кооперативке өз жарнасы ретiнде тек
Өндiрiстiк кооперативтiң мүшелерi кооператив мiндеттемелерi бойынша өндiрiстiк кооператив
Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысы кооператив мүшелерiнiң жиналысында бекiтiледi және
Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысында Кодекстiң 41 -бабының 5-
Өндiрiстiк кооперативтiң меншiгiндегi мүлiк кооператив жарғысына сәйкес оның
Жарна кооператив мүлкiндегi өндiрiстiк кооператив мүшесiнiң үлесi болып
Кооператив пайдасы оның мүшелерi арасында, егер кооператив жарғысында
Өндiрiстiк кооператив таратылған немесе одан кооператив мүшесi шыққан
II Өндiрiстiк кооперативтi басқару
2.1 Өндiрiстiк кооператив мүшелерiнiң құқықтары мен мiндеттерi
Өндiрiстiк кооперативтiң жалпы ерекшелiктерiн айта келiп, бiз оның
• кооперативке мүшелiк олардың кооперативке жеке еңбекпен қатысуына
• кооператив өз мiндеттемелерi бойынша меншiк құқығында өзiне
• кооператив мүшелерi (қатысушылар) оның мiндеттемелерi бойынша әрбiр
• белгiленген мөлшерде жарналарын толық төлемеген кооператив мүшелерi
• кооперативте жарғылық капитал болмауы мүмкiн, ол кооператив
• кооператив құрылтайшылары он алты жасқа толған екi
• шетелдiк азаматтар да кооперативке құрылтайшы бола алады.
• Кооператив мүшелерi жеке еңбекпен қатысуы жөнiндегi мiндеттемелердi
• Жалпы жиналыстың шешiмiмен кооператив шаруашылық серiктестiк немесе
Сонымен, бiрiншiден, кооператив өз мүшелерiнiң заңды тұлға қызметiне
1. Кооператив мүшелерi екеуден кем болмауға тиiс.
2. Өндiрiстiк кооперативке жасы он алтыға толған, кооператив
З. Кооперативке мүше болып кiру үшiн негiзгi жұмыс
Өндiрiстiк кооператив мүшелерiнiң құқықтары.
-Жарлық және кооперативтiң құрылтай құжаттарында белгiленген тәртiппен кооператив
- кооперативтiң басқару органдарына сайлауға және сайлануға, кооператив
- кооперативтiң қызметi туралы толық ақпарат алуға, соның
- кооператив алған пайданы бөлуге қатысуға;
- егер құрылтай құжатында өзгеше көзделмесе, Кооператив қызметiне
- кооперативтегi өз еңбегi үшiн жалақы түрiнде немесе
- кооператив өзiнiң мүшелерi үшiн көздейтiн жеңiлдiктер мен
- демалыс күндерiн беру арқылы қамтамасыз етiлетiн тынығуға,
- әлеуметтiк сақтандыруға және әлеуметтiк қамсыздандыруға;
- белгiленген тәртiппен кооперативтен шығуға құқы бар.
Кооператив мүшелерiнiң Жарлықта, өзге де заң актiлерi
Өндiрiстiк кооператив мүшесi үшiн Жарлық пен басқа
Өндiрiстiк кооператив мүшесiнiң мiндеттерi:
1) кооперативтiң құрылтай құжаттарында көзделген талаптарды сақтауға;
2) жалпы жиналыстың, кооперативтiң сайланбалы басқару органдарының өз
3) кооперативтiң құрылтай құжаттарында көзделген тәртiппен, жолмен
және мөлшерде кооператив мүлкiне мүлiктiк жарна енгiзуге;
4) кооператив қызметiне жеке еңбегiмен қатысуды жүзеге асыру
5) кооператив мiндеттемелерi бойынша мөлшерi мен тәртiбi осы
Жарлық белгiленген мөлшерде және төртiппен қосымша (жәрдемақылық)
б) Өндiрiстiк және еңбек тәртiбiн, еңбектi қорғау ережелерi
7) кооператив өзiнiң коммерциялық құпиясы деп жариялаған мәлiметтердi
2. Кооператив мүшесiнiң осы Жарлықта басқа да заң
құрылтай құжаттарында көзделген өзге де мiндеттерi болуы мүмкiн.
өндiрiстiк кооперативке мүшелiктiң тоқтатылуы және оның мүшелерi құрамындағы
Кооператив мүшесi кооператив басқармасының төрағасына (кооператив төрағасына) шығуынан
Кооператив мүшесi жалпы жиналыстың шешiмi бойынша одан мынадай:
1) өзiне кооператив жарғысымен жүктелген мiндеттердi ұдайы атқармаған
2) осыған ұқсас кооперативке мүше болғанына байланысты;
3) құрылтай құжаттарында көзделген басқа да жағдайларға байланысты
Кооперативке мүшелiк мынадай: кооператив мүшесi қайтыс болған, оны
Кооператив мүшесi болып табылмайтын тұлғаға осы бапта белгiленген
Өндiрiстiк кооператив мүшесiнiң пайынан айып өндiрiп алу: Кооператив
Пайынан айып өндiрiп алынған ретте кооператив өзiнiң борышқор
Үлес ақшалай немесе заттай түрде бөлiнедi. Өндiрiстiк кооперативке
б. Кооператив мүшесi (мүшелерi) кооперативтен шыққан мүшенiң пайын
7. Кооперативтен шыққан мүшеге немесе оның мұрагерiне кооператив
8. Кооперативке мүлiктiк жарнасын енгiзу арқылы жаңа мүше
Өндiрiстiк кооператив мүшелерiнiң кооператив мiндеттемелерi бойынша жауапкершiлiгi: Кооператив
Кооператив құрылғаннан кейiн кiрген кооператив мүшесi өзi кооперативке
Кооперативтен пайын басқа мүшеге немесе үшiншi бiр тұлғаға
Кооператив мүшесiнiң кооператив мiндеттемелерi бойынша қосымша (жәрдемақылық) жауапкершiлiгiнiң
2.2 Өндiрiстiк кооперативтiң басқару органдары
Өндiрiстiк кооперативтi басқарудың жоғары органы оның мүшелерiнiң жалпы
Тек кооператив мүшелерi ғана қадағалау кеңесi мен өндiрiстiк
Өндiрiстiк кооперативтi басқару органдарының құзыретi, сондай-ақ олардың шешiм
Өндiрiстiк кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысының ерекше құзыретiне мыналар
1) кооператив жарғысын өзгерту;
2) атқарушы, тексерушi және қадағалау кеңесiн құру мен
З) кооператив мүшелерiн қабылдау және шығару;
4) жылдық есептер мен кооперативтiң бухгалтерлiк баланстарын бекiту
5) кооперативтi қайта құру мен таратуды шешу.
Жалпы жиналысты ерекше құзыретiне заң құжаттары мен құрылтай
Жалпы жиналыстың немесе кооперативтiң қадағалау кеңесiнiң ерекше құзыретiне
4. Жалпы жиналыс шешiмдер қабылдаған кезде кооператив мүшесiнiң
Мүшелерiнiң саны 100-ден асатын кооперативтерде құрылтай құжаттарымен жоғары
Жалпы жиналыс өзiнiң ерекше құзыретiне жатқызылған маәселелердi кооперативтiң
Кооператив қарауға ұсынылған кооператив қызметiнiң басқа да мәселелерiн
Кезектен тыс жалпы жиналыс кооператив басқармасының (кооператив төрағасының)
Кезектен тыс жалпы жиналысты шақыру туралы басқармаға қойылған
8. Кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысының болатын күнi, орны,
Егер тиiстi кворум болған жағдайда жиналысқа қатысқан кооператив
9. Егер жалпы жиналыс кооператив мүшелерiнiң немесе олардың
10. Жалпы жиналыстық жұмыс регламентi мен дауыс беру
11. Жалпы жиналыс шешiмдер қабылданған кезде кооперативтiң әрбiрмүшесi
Егер жалпы жиналыстың шешiмi үшiн жиналысқа қатысқан кооператив
Заңда көзделген мәселелер жөнiндегi шешiм үшiн кооператив мүшелерiнiң
Кооперативтi шаруашылык серiктестiк етiп өзгерту нысанында қайта құру
Кооператив жарғысында бiрауыздан немесе көпшiлiк дауыспен шешiм қабылданатын
Кооперативтен шығару туралы мәселесi қаралатын кооператив мүшесi
Өндiрiстiк кооперативтiң байқау кеңесi
Өндiрiстiк кооперативте оның атқарушы органдарының қызметiн бақылауды жүзеге
Тек кооператив мүшелерi ғана байқаушы кеңестiң мүшелерi бола
Байқаушы кеңестiң мүшелерi кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысында сайланады.
Кооператив жарғысында байқаушы кеңестiң құзыретiне кооператив басқармасының (
Байқаушы кеңес өзiнiң ерекше құзыретiне жатқызылған мәселелердi кооперативтiң
Кооперативте оның атқарушы органдарының қаржы қызметiн бақылауды жүзеге
Тексеру комиссиясының мүшелерi кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысында сайланады.
Кооперативтiң тексеру комиссия (тексерушiсi) кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысына
Тексеру комиссиясының кооперативтiң жалпы жиналысының, байқаушы кеңесiнiң тапсыруымен,
Тексеру комиссиясы кооперативтiң қаржылық құжаттарымен танысуға хақылы.
Қаржы қызметiне тексерiс жүргiзу және қаржы есебiн растау
Кооперативтiң қаржы қызметiне аудиторлық тексерiс жүргiзу тексеру комиссиясының
Кооперативтi атқарушы органдары басқарма және (немесе) оның
төрағасы болып табылады. Кооператив басқармасын оның мүшелерiнiң жалпы
Мүшелерiнiң саны жиырмадан аспайтын кооперативтерде басқарманың функциясын кооператив
Кооператив басқармасының мүшелерi(кооператив төрағасы) кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысында
Тек кооператив мүшелерi ғана басқарма мүшелерi бола алады.Басқарма
Кооператив басқармасының (кооператив төрағасының) құзыретiне Жарлықпен және
Басқарма отырысында мәселелер дауыс беру арқылы шешiледi. Егер
Кооператив жарғысында көпшiлiк дауыспен немесе бiрауыздан шешiм қабылданатын
Басқарма төрағасы (кооператив төрағасы) кооператив атынан сенiмхатсыз
Кооперативтiң басқару органдарының шешiмдерi мен iс- әрекетiне шағым
Өндiрiстiк кооперативке мүшелiктiң тоқтатылуы
1. Өндiрiстiк кооперативтiң мүшесi кооперативтен өз қалауымен шығуға
Кооперативтен шығатын мүшеге жарна мен басқа мулiк қаржы
2. Өндiрiстiк кооперативтiң мүшесi өзiне кооператив жарғысында жүктелген
Өндiрiстiк кооперативтiң мүшелiгiнен шығарылғаны үшiн сотқа шағым жасалуы
Өндiрiстiк кооперативтiң мүшесi кооперативтен соған ұқсас кооперативке мүше
бойынша шығарылуы мүмкiн.
Өндiрiстiк кооперативтiң одан шығарылған мүшесi өз жарнасын және
Өндiрiстiк кооперативтiң мүшесi өз жарнасын немесе оның бiр
Өндiрiстiк кооперативтiң мүшесi кайтыс болған жағдайда, егер кооператив
Өндiрiстiк кооператив мүшесiнiң жарнасынан оның жеке борышын өндiрiп
2.3 Өндiрiстiк кооператив қызметiнiң экономикалық негiздерi
Өндiрiстiк кооперативтiң мүлкi яғни , Өндiрiстiк кооператив мүлкiн
1) кооператив мүшелерiнiң мүлiктiк жарналары;
2) оның қызметiнен алынған табыстар;
З) заң актiлермен тыйым салынбаған өзге де көздер
2. Өндiрiстiк кооперативтiң меншiгiндегi мүлiк кооператив жарғысына сәйкес
Пай өндiрiстiк кооператив мүшелерiнiң кооператив мүлкiндегi үлесi болып
З. Кооператив мүшелерiнiң кооператив мүлкiндегi үлестерi процент түрiнде
4. Өндiрiстiк кооператив таратылған (осы Жарлықтың 25-бабы) немесе
Өндiрiстiк кооперативтiң қорлары
Кооперативтiң құрылай құжаттарында кредит берушiлердiң мүдделерiне беретiн кооператив
Кооператив жыл сайынғы пайдасынан аударымдар жасаудың есебiнен резервтiк
Резервтiк қордың мөлшерi мен оны құру тәртiбi кооператив
Егер кооператив заң актiлерiнде осындай қызметтi жүзеге асыратын
Кооператив өзiнiң өндiрiстiк-шаруашылық қызметi мен әлеуметтiк дамуына қажеттi
Мұндай қорлардың тiзбесi, оларды құру және жұмсау тәртiбi
Өндiрiстiк кооперативтiң пайдасы мен шығынын бөлу
Өндiрiстiк кооперативтiң пайдасы жыл қорытындысы бойынша анықталады. Салықтар
Егер кооператив жарғысында өзгеше көзделмесе , жалпы жиналыс
Кооперативтiң өз мүлкiмен өтелмеген шығыны осы Жарлыққа сәйкес
Егер құрылтай құжаттарында өзгеше көзделмесе, жалданбалы жұмыскерлердiң еңбегiне
Барлық жағдайларда кооперативтегi жалданбалы жұмыскерлердiң ең төменгi мөлшерi
Кооператив мүшелерi мен оның жалданбалы жұмыскерлерiнiң жеке табысының
Кооперативте негiзгi жұмысынан немесе оқудан бос уақытта жұмыс
Кооперативте жұмыс iстейтiн азаматтардың зейнетақы оның түрi мен
Кооперативтегi жұмыс күнiнiң ұзақтығы мен тәртiбi, демалыстарды, қосымша
Жыл сайынғы демалыс уақытының ұзақтығын қоса, демалыс уақытының
Кооператив заңда белгiленген ережелер мен нормаларды басшылыққа ала
Кооператив мүшелерi және оның жалданбалы жұмыскерлерi мiндеттi әлеуметтiк
Жүктi әйелдерге (кооператив мүшелерiне және жалданбалы жұмыскерлерге) бұрынғы
Кооператив өзiнiң 18 жастан аспаған мүшелерi үшiн қысқартылған
Жалпы жиналыстың шешiмiмен кооператив өз табысы есебiнен мүшелерiн
III Өндiрiстiк кооперативтi қайта құру және тарату
3.1 Өндiрiстiк кооперативтiң еңбек және әлеуметтiк қарым-қатынастары
Өндiрiстiк кооперативтi қайта құру: Өндiрiстiк кооператив өзiнiң құрылтай
Кооперативтер бiрiккен және қосылған жағдайда қайта құрылатын мүшелерi
2. Өндiрiстiк кооператив оның мүшелерiнiң бiрауызды шешiмi бойынша
3. Өндiрiстiк кооперативтiң қайта құрылуының өзге негiздерi мен
Өндiрiстiк кооператив осы Жарлықта және оның құрылтай құжаттарында
Егер кооперативтiң басқа мүшелерiнiң одан шығуының нәтижесiнде жалғыз
Өндiрiстiк кооперативтi таратудың өзге негiздерi мен тәртiбi Қазақстан
Кредит берушiлердiң талаптары қанағаттандырылғаннан кейiн таратылатын кооперативтiң қалған
Кооператив пайда табу мақсатында жарғыда белгiленген тәртiпте әртурлi
Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес кооператив үлесiнен
Кооператив мүшелiгiне Қазақстан Республикасының жасы он алтыға толған,
- кооператив қызметiне және оны басқару iсiне қатысуға
- кооператив қызметi туралы кез келген мәселе бойынша
- кооператив мүшелiгiнен белгiленген тәртiппен кез келген уақытта
Кооператив мүшесi мiндеттi:
осы шартты және кооперативтiң 6асқару органдарының шешiмдерiн сақтауға;
Кооператив мүлкiнiң қалыптасу көздерi:
кооператив мүшелерiнiң мүлiктiк жарналары;
оның қызметiнен алынған таза табыс;
заңда тыйым салынбаған басқа да табыс көздерi.
Кооперативке мүше қабылдаудың шартына еңбекке қатысуымен қатар, кооперативтiң
мөлшерiнде кооперативке кiру жарналарын енгiзу жатады.
Кооператив мүшесiнiң жарнасына ақаш, бағалы қағаздар, ғимараттар, үйлер,
Көрсетiлген мерзiмде жарна төленбеген жағдайда, кооператив мүшесi кооператив
Жарна төлеудiң мерзiмiн өткiзiп алған жағдайда кооперативке төленбеген
Кооператив мүшесi мүлiктi кооперативке өз жарнасы ретiнде тек
Кооператив мүшелерi қосымша жарна төлеу туралы шешiм қабылдауы
Кооператив өзiне тиесiлi ғимараттарды, құрал-жабдықтар мен көлiктердi, инвентарь,
Кооператив резервтiк қор құрады. Резервтiк қорды кооператив жыл
Кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысының құзыретi және кооперативтi басқару
Кооператив құрылған сәтте оның жоғары лауазымды тұлғасы (кооператив
кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысының шешiмi бойынша;
заңда көзделген басқа да жағдайда.
Кооперативтi қайта құрылуы қолданылып жүрген заңдарда көзделген тәртiпте
өндiрiстiк кооператив оның мүшелерiнiң бiрауыздан қабылдаған шешiмi бойынша
Кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысының шешiмi бойынша кез келген
Егер кооперативтiң басқа мүшелерiнiң одан шығуының нәтижесiнде жалғыз
Тарату туралы шешiм қабылдаған орган тарату комиссиясын құрады,
Кредит берушiлердiң талаптары қанағаттандырылғаннан кейiн таратылатын кооперативтiң қалған
Егер өндiрiстiк кооператив шағын кәсiпкерлiктiң субъектiсi болып табылса:
Осы шарттың қатысушылары Азаматтық Кодекстiң және ҚР Президентiнiң
Тiркелген сәттен бастап коммерциялық ұйым бiрлескен кәсiпкерлiк қызмет
Тiркелген сәтген бастап кооператив заңды тұлға болып есептеледi
Кооператив мүшелерiнiң кооператив мiндеттемелерi бойынша қосымша (субсидиялық) жауапкершiлiк
Кооператив қызметiнiң басты мақсаты кооператив мүшелерiнiң еңбекке қатысуы
- кооператив мүшелерiнiң мүлiктiк жарналары;
- оның қызметiнен алынған таза табыстар;
- заң актiлерiмен тыиым салынбаған өзге де көздер
- Кооперативке мүше қабылдаудың шартына мүшелердiң еңбекке қатысуы
- Кооператив мүшесiнiң пайына ақша, бағалы заттар, ғимарат,
- Кооператив мүшесiнiң жарнасы кооператив мүшесi болып қабылданған
- Көрсетiлген мерзiмде жарна төленбеген жағдайда, кооператив мүшесi
- Жарна төлеудiң мерзiмiн өткiзiп алған жағдайда кооперативке
- Кооператив мүшесi мүлiктi кооперативке өз жарнасы ретiнде
- Кооператив мүшелерi қосымша жарна төлеу туралы шешiм
- Кооператив өзiне тиесiлi ғимараттарды, құрал-жабдықтарды көлiктердi, инвентарь,
- Кооператив резервтiк қор құрады. Резервтiк қорды кооператив
Кооператив мүшесiнiң еңбекке қатысуы мүшелiктiң мiндеттi шарты болып
Жоғары органы - Кооперативтiң жалпы жиналысы.
Атқарушы органы - Басқарма, Төраға.
Бақылаушы органы - Тексеру комиссиясы
Кооперативтiң жоғары органы оның мүшелерiнiң жалпы жиналысы болып
Тексерушi болып табылатын кооператив мүшесi: оны қызметтен босату,
- кооператив жар езгерту;
- атқарушы, тексерушi органдар мен байқаушы кеңесiн құру
- кооператив қорлары мен резервтер түрлерi мен мөлшерiн
- кооперативтiң iшкi еңбек тәртiбiнiң ережелерiн, кооперативтiң лауазымды
- кооперативтiң бөлiмшелерi мен өкiлдiктерiн, шаруашылық серiктестiктерiн құру
- қосымша пай жарналарын енгiзу туралы мәселенi шешу;
- кооператив мүшелiгiне қабылдау және шығару;
- кооперативтiң жылдық есептерi мен бухгалтерлiк баланстарын бекiту,
- кооперативтi қайта құру мен тарату туралы шешiм;
- тексеру комиссиясының есебiн бекiту;
- кооператив төрағасының есебiн тыңдау.
Егер жалпы жиналыстың шешiмi үшiн жиналысқа қатысқан кооператив
Кооперативтi шаруашылық серiктестiк етiп өзгерту нысанында қайта құру
Кооперативтiң атқарушы органдары жалпы жиналыста кооператив мүшелерi iшiнен
Басқарма кооператив қызметiн басқаратын атқарушы орган болып табылады.
Кооператив төрағасы кооператив қызметiне ағымдық басшылық жүзеге асырады,
Тексеру комиссиясы (тексерушi) кооперативтiң қаржы және шаруашылық қызметiне
Соңғы жағдайда аудитордың қызметiне талап еткен кооператив мүшелерi
- кооператив қызметiне және оы басқару iсiне қатысуға,
- кооператив қызметiне байланысты кез келген мәселелер туралы
- кооператив мүшелiгiнен кез келген уақытта өз еркiмен
- кооперативтен алған пайданы бөлуге қатысуға;
- кооператив қызметiне өз еңбегiмен қатысуына сәйкес оның
- кооперативтегi өз еңбегi үшiн жалақы алуға;
- кооперативтiң өз мүшелерi үшiн көзделген жеңiлдiктер мен
артықшылықтарды пайдалану;
- қолданылып жүрген заңдарға сәйкес демалуға;
- медициналық және әлеуметгiк сақтандыруға;
Кооператив мүшелерi мiндетгi:
- осы шартгы сақтауға және кооперативтiң басқару органдарының
- кооператив мүлкiн сақтауды қамтамасыз етуге;
- осы шартта көрсетiлген тәртiппен, жолмен және мөлшерде
- кооператив қызметiне жеке еңбегiмен қатысуды жүзеге асыруға,
- кооперативтiң өзiнiң коммерциялық құпиясы деп жарияланған
мәлiметтердi таратпауға мiндетгi.
Кооперативке мүшелiктiң тоқтатылуы Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексiнiң 100
бар “Өндiрiстiк кооператив туралы” 5 қазан 1995 жылғы
11 бабында көзделген жағдай мен тәртiпте жүргiзiледi. Кооператив
Таза табыс есебiнен кооперативте мынадай қорлар құрылуы мүмкiн:резервтiк
Бюджетке төленетiн салықтар мен басқа да төлемдерге, қорларды
Кооперативтiң үшiншi тұлғамен және еңбек ұжымымен қарым-қатынасының характерi
Қорытынды
1991 жылдан бастап қоғамның әлеуметтiк-экономикалық және қоғамдық саяси
Алдағы кезеңдерге азаматтардың құқықтары мен еркiндiгiн қорғауға, отандық
Экономикалық құқық пен бостандық адамға өзiнiң материалдық өндiрiс
Қазақстан социалистiк (мемлекеттiк) экономикадан рыноктiк экономика деп аталатынға
- жеке және мемлекеттiк меншiкке негiзделген экономиканы құрудан;
- кәсiпкерлiкке, әсiресе материалдық игiлiктер өндiрiсi, құрылыс, көлiк,
Рыноктiк экономика жеке меншiк иелерiн, өндiрiс құралдарына жеке
Қазiргi заманғы алдыңғы қатарлы елдердiң тәжiрибесi көрсеткендей, жеке
Қорыта айтқанда нарықтық қатынастарға көшудiң алғашқы кезеңi көп
Қолданылған әдебиеттер
1. Нормативтiк-құқықтық актiлер.
Қазақстан Республикасының Конституциясы. Алматы, 1995. 07.10.98. өзгерiстер мен
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексi (жалпы бөлiм), Алматы, 1995.
«Өндiрiстiк кооператив туралы» 1995 жылғы 5 қазандағы Қазақстан
Қазақстан Республикасының «Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау туралы» 1997
«Заңды тұлғаларды мемлекеттiк тiркеу туралы» 1995 жылғы 17
«Лицензиялау туралы» 1995 жылғы 17 сәуiрдегi Қазақстан Республикасы
Указ Президента РК «О Защите прав граждан и
Указ Президента РК, и.с.з., «О государственном предприятии» от
Арнайы әдебиеттер.
Романкова И.В. Проблемы правового регулирования предпринимательства граждан в
Климкин С.И. Правовые формы предпринимательства в РК.- Алматы.
Квятковская Т. Осипова Г. Защити себя сам. Мандат
Ударцев С.Ф. Правовое обеспечение интересов потребителей. В кн.:
Сулейманов М.К., Покровский Б.В., Худяков А.И., Жакенов В.А.
Басин Ю.Г., Фурсов В.Г. Основы бизнеса и предпринимательства
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексi. 33-34 бап
Басин Ю.Г.,Фурсов В.Г. Основы бизнеса и предпринимательства в
Романкова И.В. Проблемы правового регулирования предпринимательства граждан в
Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысы. Жоба. Құрастырған: Ермаков В. Реморенко
ҚР «Заңды тұлғаларды мемлекеттiк тiркеу туралы» 17.04.1995 жылғы
Климкин С.И. Правовые формы предпринимательства в Республике Казахстан.
Казахстанская правда 1998 жылғы 28 сәуiр.
«Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау туралы» 1997 жылғы 19
М.К.Сулейменов. Б.В:Покровский и др. Право и предпринимательство в
Өндiрiстiк кооперативтiң Жарғысы. 1996 жыл.
3