ЖОСПАР
Кіріспе 1
1 Windows ХР операциялық жүйесін орнату. 2
1.1 Windows ХР операциялық жүйесін жаңадан орнату. 2
1.1.1 Жүктеуші компакт-дискіден орнату 2
1.1.2 Winnt және Winnt32 программаларының көмегімен орнату 4
1.2 Windows ХР операциялық жүйесін орнатылған операциялық жүйені
2 Файлдық жүйелер 6
2.1 Файлды жұмыс жасау үшін ашу 7
2.2 Оқу және жазу 7
2.3 Файлдық нұсқағышпен басқару 8
2.4 Файлды жабу 8
2.4.1 Үздіксіз сегментті файлдарды бір деңгейде ұйымдастыру 10
2.4.2 Блокты файлдарды ұйымдастырудың файлдық жүйесі 11
2.4.3 Иерархиялық файлдық жүйе 12
2.4.4 Персонификация және операциялық жүйедегі мәліметтерді қорғау 13
2.5 FАТ16 файлдық жүйесі 14
2.6 FАТ32 файлдық жүйесі 15
2.7 NTFS файлдық жүйесі 17
2.8 NTFS 5.0 мүмкіндіктері 19
Файлдық жүйелерді шектеу және сәйкестік мәселелері 20
3 Жүйе мен мәліметтерді қалпына келтіру 22
3.1 Қалпына келтіру консолы. 22
3.1.1 Қалпына келтіру консолы туралы жалпы мәлімет 22
3.1.2 Windows ХР орнату программасы арқылы қалпына келтіру
3.1.3 Қалпына келтіру консолін қатты дискіге орнату 24
3.1.4 Қалпына келтіру консолін өшіру 25
3.1.5 Қалпына келтіру консолін қолдану 25
3.2 Жүйені қалпына келтіру функциясы 27
3.2.1 Жүйені қалпына келтіру функциясы турлы жалпы мәлімет
3.2.2 Қалпына келтіру нүктесін құру 28
3.2.3 Жүйені қалпына келтіру 28
Қорытынды 30
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 32
Кіріспе
Windows ХР операцялық жүйесі 2001 жылдың 25 қарашасында
● Windows ХР Professional;
● Windows ХР Ноme Edition;
● Windows ХР 64-bit Edition.
Сондай-ақ, косымша екі версияда: Media Сеntег Edition және
1 Windows ХР операциялық жүйесін орнату.
1.1 Windows ХР операциялық жүйесін жаңадан орнату.
1.1.1 Жүктеуші компакт-дискіден орнату.
Егер сіздің қолыңызда Windows ХР дистибутивті компакт-дискісі болса,
Setup программасы экранға қолданушы оқуға тиіс Лицензиялық келісімді
• ҒАТ32 файлдық жүйесін
пайдалана отырып бөлімді форматтау
• NTFS файлдық жүйесін пайдалана отырып
• Бөлімнің файлдық жүйесін NTFS форматына
• Бөлімнің файлдық жүйесін өзгеріссіз қалдыру
Қайтадан құрылған бөлімдер міндетті түрде форматталады және осы
1.1.2 Winnt және Winnt32 программаларының көмегімен орнату
Компьютерді компакт-дискінің көмегімен тиеу мүмкін болмаса және Windows
1. Windows 98 немесе Windows МЕ жүктеуші
2. Осы дискетаның көмегімен компьютерді жүктеп, командалық
3. Жүктеуші дискетаның
4. Форматталу аяқталған соң sys С:\ командасын
5. Командалық жолдан Smart Drive командасын жіберу
1.2 Windows ХР операциялық жүйесін орнатылған операциялық жүйені
Егер компьютерде Windows NT Workstation 4.0/Windows 2000 Professional
Егер де компьютерде Windows 98 немесе Windows МЕ
1. Жаңарту керек операциялық жүйенің басқаруында компьютерді
CD-ROM-ға дистрибутивті компакт-дискіні салу керек. Windows XP Setup
2. Пайда болған Windows XP Setup-қа қош келдіңіз
3. Жүйені Windows ХР операциялық жүйесімен сәйкестікке тестілеу
Келесі орындалатын операциялар Орнатылған Windows 98/МЕ операциялық жүйесімен
Жоғарыдағы кестеге қарасақ, онда Windows 9х/МЕ операциялық жүйелері
Бұл терезеден Install Windows ХР пернесін басу арқылы
Өнім кілтін енгізу. Өнім кілті (Product Кеу) дистрибутивтің
Өнім кілтін енгізгеннен кейін келесі Орнатылым параметрі (Setup
Сондай-ақ, Қосымша параметрлер... (Advanced Options...) батырмасын басып, ашылған
2 Файлдық жүйелер
2.1 Файлды жұмыс жасау үшін ашу
Файлдық жүйе – бұл құрылым ядро жүйенің
Құжаттан басқа файлға өту үшін, файлдың атымен бірге
Файлдың негізгі қасиеттері.
1.Файл – бұл аты бар және осы атқа
2. Орналасудан файлдың тәуелсіздігі. Нақты файл жұмыс
3. Енгізу-шығару функцияларының жиынтығы. Әр бір операциялық
2.2 Оқу және жазу
Көбінесе файлдармен алмасу бірнеше деректер блогымен ұйымдастырылуы мүмкін.
2.3 Файлдық нұсқағышпен басқару
Әр бір ашық файлмен файлдық нұсқағыш байланысты. Бұл
2.4 Файлды жабу
Бұл операция екі функция арқылы жүзеге асырылуы мүмкін:
1. Ағымдағы файл мазмұнын сақтау және жабу
2. Файлды жою.
3. Файлды жапқан соң онымен барлық байланыс тоқтатылады.
4. Деректерді қорғау.
Көп стратегиялық шешімдер апараттық деңгейде және опреациялық жүйе
NTFS файлдық жүйесінің компоненттері. Бұл файлдық жүйенің
Үлестіру кестесінде картада әр секторға бір бит бөлінеді.
Бұл құрылым үзілмейтін және файлдардың фрагментті құрылымдарына белгіленген.
Блок мөлшері – 1 сектор.
Фрагментті файлдар Extent- терден тұрады. Оның әр қайсысына
Файлдық жүйелердің негізгі қасиеттері. Файлдық жүйе файлдар үшін
Сыртқы есте сақтау құрылғылардың кейбір кеңістіктерін осы кеңістік
2.4.1 Үздіксіз сегментті файлдарды бір деңгейде ұйымдастыру
“Бірдеңгейде” термині – жүйе ерекше аталған файлдармен жұмыс
Аты Бастапқы блок Соңғы блок “Бастапқы
Оқу\ жазу қосымша аустыруларсыз- ақ жүреді, сондықтан ашу
Осындай файлға қосымша ақпаратты жазу қажет болған да
Бұл ауыстыру – едәуір қымбат тұратын функция. Екіншісі
Сонымен, біз бұл ұйымдастырудың ауыстыру барысында тимдіек
Мұндай ұйымдастыру бір рет қолданылатын файлдық жүйе үшін
2.4.2 Блокты файлдарды ұйымдастырудың файлдық жүйесі
Сыртқы есте сақтау кеңістіге блоктарға бөлінген (ауыстырулар
Мұндай файлдарды каталог арқылы ұйымдастыруға болады. Каталог құрылымы
Ауыстыру барысында жүйе әртүрлі әрекет етуі мүмкін. Файл
Файлдық жүйені мұндай ұйымдастыру бір рет қолданудағы шектерде
2.4.3 Иерархиялық файлдық жүйе
Файлдық жүйенің барлық файлдары бағана деп аталатын құрылымда
Бірінші түрі – файлға ат қою, жақын каталогқа
Мұндай ұйымдастыру толық және қысқа атты файлдармен
2.4.4 Персонификация және операциялық жүйедегі мәліметтерді қорғау
Бұл нюанс қарапайым, сонымен қатар күрделі. Қарапайымдылығы -
Персонификация – бұл нақты қолдану идентификациялаудағы операциялық жүйе
Егер біз MS-DOS операциялық жүйесін қарастыратын
2.5 FАТ16 файлдық жүйесі
ҒАТ16 - көлемі аз және қарапайым кұрылымды каталогтерге
FАТ16 құрылысы жағынан кітаптың мазмұнына ұқсайды, яғни операциялық
FАТ16 МS-DOS, Windows З.1х және Windows 9х/МЕ оперциялық
2.6 FАТ32 файлдық жүйесі
FАТ32 32-разрядты файлдық жүйесі Windows 95 ОSR2 ОЖ-де
Қазіргі кездегі қолданбалы программалармен, тораптар мен кұрылғылардың драйверлерімен
FАТ32 FАТ-тың алдынғы өнімдеріне қарағанда, келесі артықшылықтарға ие:
● Мөлшері 8 Гбайт болатын дискілерді
● Диск кеңістігін тиімдірек шығындау. FАТ32 кішірек кластерлерді
FАТ16 және ҒАТ32 мінездемелерін салыстыру
FАТ16
FАТ32 перациялық жүйелердің көбісінде
Мөлшері 256 Мбайттан аспайтын логикалық дискіліер үшін тиімді.
Drvspace сияқты утилиталардың көмегімен дискілерді сығуға мүмкіндік береді.
Мөлшер бойынша 65 524 кластерге дейін шек қойылған.
Дискілердің мөлшері ұлғайған сайын FAT 16-да кластерлердің мөлшері
Қазіргі кезде тек Windows 98 (және Windows 98
Мөлшері 32 Мбайттан кем дискіліерде қолданылмайды.
Дискіні сығуды қолданбайды.
Кластердің максимал мөлшері - 32 Кбайт. Томдағы
Мөлшері 8 Гбайттан аз дискілер үшін кластердің мөлшері
FАТ12 және FАТ16-ға қарағанда FАТ32 түпкі каталогті жылжыта
2.7 NTFS файлдық жүйесі
Windows (NTFS) файлдық жүйесі FАТ (FАТ16 FАТ32) файлдық
1) ВІОS параметрлер блогі. Бұл құрылым томның құрылысы
2) Компьютерде орнатылған
файлды қалай табуды және жүктеуді сипаттайтын код. х86
компьютерлерінде орнатылған Windows NT/2000/ХР жүйелері
үшін бұл код ИТLDR жүктеуін шақырады.
NTFS үшін томды форматтау бірнеше жүйелік файлдар мен
NTFS - барлық файлдарды атрибутты объект ретінде өңдейтін
Windows 2000 операциялық жүйесіне NTFS-тің жаңа версиясы -
NTFS - үлкен көлемді томдармен жұмыс үшін ең
2.8 NTFS 5.0 мүмкіндіктері
Бұл бөлімде Windows 2000/ХР-де қалыпты болып есептелетін NTFS
● Мәліметтерді шифрлау. Шифрлаушы файлдық жүйе
● Дискідегі квоталар. Жекелеген пайдаланушылардың
● Қайта өңдеу
● Сиретілген (sparse)
● Өзгерістер журналы
Windows 2000-мен салыстырғанда Windows ХР жүйелері NTFS -пен
● Місrosoft компаниясының айтуынша әрекет жылдамдығы
● Convert.ехе командасын пайлана отырып жасалатын
● Жаңартылған
● Дефрагментацияға арналған жаңа
Файлдық жүйелерді шектеу және сәйкестік мәселелері
Төменде көрсетілген кестелерде NTFS және FАТ файлдық жүйелерінің
Әр түрлі операциялық жүйелерде файлдық үйелерді қолдау.
Операциялық
жүйе
Файлдық жүйе
FAT32MS-DOS, Windows
Windows
(OSR2-ге дейінгі
версиялада)
Windows
OSR2, Windows
98 және Windows
ME
Windows NT 3.51
Windows NT 4.0
Windows 2000/XP
–
○
(NTFS 5.0-ден басқа)
○
(NTFS 5.0 – Service
Pack 4-пен)
○
Файлдың жүйелердің шектеулері.
Шектеулер
NTFS
FAT16 FAT32
Тараудың мөлшері
Файылдардың мөлшері
Тараудың минимал мөлшері орта есеппен 8 Мбайтты құрайды.
Прпактикада мөлшері 2 Тбайттан аспайтын том құру ұсынылады.
NTFS-тің көмегімен дискет форматтауға болмайды.
Теориялық тұрғыдан файлдың мөлшері 16 экзабайт құруы мүмкін.
FAT32 32 Мбайттан 8 Гбайтқа дейінгі томдардың
FAT мөлшері 2 Гбайттан аспайтын файылдарды қамтиды.
FAT32 мөлшері 4 Гбайттан аспайтын файылдарды қамтиды.
3 Жүйе мен мәліметтерді қалпына келтіру
3.1 Қалпына келтіру консолы.
3.1.1 Қалпына келтіру консолы туралы жалпы мәлімет
Қалпына келтіру консолі (Recovery Console) бірінші рет Windows
Қалпына келтіру консолі (Recovery Console) интерфейсі командалық жол
мүмкіндік береді. Қалпына келтіру консолі (Recovery Console) сервистерді
Егер жүйені қалпына келтіру үшін бір немесе бірнеше
Қалпына келтіру консолін қосудың келесі әдістері болады;
● Егер қатты дискіден Windows ХР
● Қалпына келтіру консолін қатты дискіге
3.1.2 Windows ХР орнату программасы арқылы қалпына келтіру
Жоғарыда атап өтілгендей қалпына келтіру консолін Windows ХР
Содан соң Windows ХР Setup программасы қатты дискідегі
● тарауларды форматтау;
● сервис қосу және тоқтату;
● файлдарды оқуды және жазуды
● зақымданған басты жүктеу жазбасын
3.1.3 Қалпына келтіру консолін қатты дискіге орнату
Қалпына келтіру консолін қатты дискіге орнату үшін және
1. Windows ХР операциялық
2. Windows ХР дистрибутивті компакт-дискісін СD-RОМ-ға салу
3. Егер Windows ХР операциялық жүйесін жаңартуды орындауды
4. Командалық жол режимінде Windows ХР операциялық жүйесінің
\і386\winnt32.ехе/cmdcons
5. Экранға шыққан нұсқауларды орындау керек.
3.1.4 Қалпына келтіру консолін өшіру
Жүктеу менюіне опция ретінде енгізілген қалпына келтіру консолін
1. жүйелік тараудың түпкі каталогінен \Сmdcons папкасын және
2. Вооt.іnі файын редакторлеу
С: \cmdcons\bootsect.dat=”Microsoft Windows XP Recovery Console”/cmdcons
3.1.5 Қалпына келтіру консолін қолдану
Қалпына келтіру консолі интерфейсі командалық жолдың толық экранды
● Attrib - файлдың немесе
● Batch - көрсетілген текстік
● ChDir(CD)- басқа каталогке ауысу;
● Chkdsk - Сhkdsk программасын
● Cls - экранды тазалау;
● Сору - көрсетілген жалғыз
● Delete(DEL) - жалғыз файлды өшіру;
● Dir- каталог ішіндегілердің тізімі;
● Disable - жүйелік
● Diskpart - қатты дискідегі
● Enable - сервистер мен драйверлерді қосу;
● Exit - қалпына
● Expand - сығылған файлды
● Fixboot - жүйелік тараудағы
● Fixmdr - зақымданған басты
● Format - дискіні форматтау;
● Неlр - қалпына
● Listsvc - жүйедегі
● Logon - Windows ХР жүйесінде
● Мар - дискілердің әріптік
● MkDir(МD) - каталог кұру;
● Моге - текстік файлдарды
● Rename(REN) - файлдың атын
● SystemRoot – SystemRoot
● Туре - тексттік файлды
3.2 Жүйені қалпына келтіру функциясы
3.2.1 Жүйені қалпына келтіру функциясы турлы жалпы мәлімет
Жүйені қалпына келтіру функциясы операциялық жүйе қалыпты жұмыс
Жүйені қалпына келтіру функциясының құрамында екі компонент болады:
● Файлды мониторингілеу құралы. Мониторингтің
1. virtual memory poging file;
2. қолданушының мәліметтері (Менің құжаттарым
3. графикалық файлдар: bтp, jрg,
мәліметтер файлдары: doс, xls, тdb, рst, рdf.
● Қалпына келтіру нүктелері. Қалпына келтіру нүктелері (Restore
3.2.2 Қалпына келтіру нүктесін құру
Қалпына келтіру нүктелерін қолдан белгілеу үшін келісілерді орындау
керек:
1. Жүйені қалпына келтіру
● Пуск (Start) менюіндегі Барлық программалар (Аll
● Пуск (Start)
%SystemRoot%\system32\restore\rstrui.exe
● Пуск (Start) менюіндегі Анықтама және
2. Экранға Жүйені қалпына келтіру программасының бірінші терезесі
3. Қалпына келтіру нүктесі Жүйені қалпына келтіру программасыньщ
3.2.3 Жүйені қалпына келтіру
Қалпына келтіру нүктесін қолдану арқылы жүйені қалпына келтіру
1. Жүйені қалпына келтіру (System Restore) программасын қосу
2. Программаның бірінші
3. Қалпына келтірудің бақылау нүктесін тандау (Select
4. Қалпына келтірудің
5. Операция таңдалып расталғаннан соң жүйені қалпына келтіру
6. Компьютер қайта жүктелгеннен соң Жүйені қалпына келтіру
Қорытынды
Windows ХР операциялық жүйесі негізгі үш версияда шығарылатыны
● аппаратты және
● қолданушының жаңа және ыңғайлырақ
● цифрлі фотография мен мультимедия
● интернеттен жасалатын
● жүйеге кіру мен қауіпсіздікті
● қолданушылардың тез ауысуы;
● компьютерлік ойындар үшін DirectХ
Windows XР 64-bit Edition операциялық жүйесі. Бұл Windows
Windows ХР Ноmе Edition тек үй жағдайында ғана
Осы мәліметрге қарал компьютерге бірінші рет отырған адамдарға
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. “Windows XP Руководство администратора” А.Андреев, О. Кокорева,
А.Чекмарев, Л. Юрченко. БХВ-Петербург Санкт-Петербург; 2004 ж.