Ж О С П А Р
І. Кiрiспе
ІІ. Негiзгi бөлiм
Оқушылардың білім нәтижесін бақылау түрлері
Оқушылар білімін бағалаудың жаңаша формалары
Рейтингтік бағалау жүйесі – іс-тәжірибеде
Тест - оқушылардың білімін бақылаудың
кең тараған формасы.
Оқушылардың ағылшын тілінен тілдік материалдарды
меңгергендігін бағалау жолдары және оған қойылатын
талаптар.
ІІІ. Тәжірибелік бөлім
3.1. Ағылшын тілі сабағындағы бағалау нормасы.
ІҮ. Қорытынды
Ү.Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Зерттеу жұмысының өзектілігі:
Қазіргі кезеңде бастауыш сынып мұғалімдерінің алдында бастауыш сынып
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Оқушылардың білім нәтижесін бақылау түрлерін анықтау;
Оқушылар білімін бағалаудың жаңаша формаларын оқу процесінде кеңінен
Рейтингтік бағалау жүйесін іс-тәжірибеге енгізу;
Зерттеу жұмысының міндеттері:
Оқушының білім нәтижесін бағалауда, олардың кемшілігін жеке-дара қарастырып,
Оқушы еңбегінің көрсеткішін анықтауда олардың өз күшіне сеніммен
Оқушылардың білім сапасын бағалаудың жаңаша формаларын қолданысқа енгізу,
Зерттеу жұмысының ғылымилығы:
Назарбаев Н.Ә. «Жаңа әлемдегі – жаңа Қазақстан»
Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді
дамыту тұжырымдамасы.
Қазақстан Республикасының 12 жылдық оқыту мерзіміндегі жалпы
білім беру тұжырымдамасы
Зерттеу жұмысының нысаны:
бастауыш буын
Зерттеу жұмысының пәні:
Шет тілі сабағында оқушылардың білім нәтижесін бақылау, бағалау
Зерттеу жұмысынан күтілетін нәтиже:
Белсенділік пен дербестік
Теория мен практиканы байланыстыру
Өз беттерінше әрекет жасайды
Дәйектілік пен дәлділік
Нақты ақпаратты жүйелейді
Шығармашылық қабілеттерін шыңдап, өмірмен байланысын күшейтеді
Үйреншікті ақпаратқа жаңа көзқараспен қарап, әр түрлі шешімдерді
Алты жастағы балаларды жүйелі түрде оқуға тарту бүгінгі
Қазіргі кезеңде бастауыш сынып мұғалімдерінің алдында алты жастағы
Алты мен жеті жас аралығында баланың көңілі көтеріңкі,
Мектепке бару – баланың өміріндегі ең маңызды кезең.
Алғашқы күндері балалар жаңа өмірге қадам басқанына қуанады.
Бала өзін басқа балалар арасында ерекшеленіп көрінуді қалайды.
Баға бала үшін – құрдастары арасында оның
Бағалауға байланысты, барлық психологиялық жүктемені көтеруге, алты жасар
«Мұғалімнің қойған бағасын түсіну үшін оқушының өзіндік
Оқушыны бағасыз қалай оқыту керек? Алдымен «баға» және
Баға – баланың толық дамуын көрсете алмайды
Тапсырманы орындауда баға қойылмауы, оқушының жақсы баға
Алты жастағы баланың ең басты ерекшелігі – адамдарға,
Негізгі бөлім
2.1. Оқушылардың білім нәтижесін тексеру түрлері
Еліміздің ертеңгі болашағы - бүгінгі мектеп қабырғасынан білім
Сонымен қатар оқушылардың да, студенттердің де осы білімі
күнделікті;
алдын-ала қорытындылау деп бөлінеді.
Әдістеме бойынша:
ауызша;
жазбаша;
эксперименттік;
деп бөлуге болады.
Алдын-ала тексерудің мақсаты:
Материалды игеру қажетті білім, білік, дағды деңгейін анықтау.
Күнделікті тексердің мақсаты:
Мұғалім күнделікті жұмыс барысында пән бойынша әрбір оқушының
Мерзімді тексеру:
Бұл оқушылар білімін күнделікті тексеру нәтижесі тексеріліп жүргізіледі.
2.2. Оқушылар білімін бағалаудың жаңаша формалары
Оқушы білімін әділ бағалау - өмір талабы. Баға
8-дік – үздік баға;
7-лік баға - өте жақсы;
6-лық баға – жақсы;
5-тік – жақсылау;
4-тік орташалау;
2-лік – нашар;
1-лік - өте нашар;
«5»-тік бағаның жақсылау деп аталатын себебі жақсыға жетпей
«8»-дік баға ілуде бір өте-мөте зерек, дарынды
Үй тапсырмасына толық жауап берсе;
Бұрынғы өтілген материалдар көмегімен толық жауап берсе;
Сол өтілген тақырыпты оқулықтардан тыс қосымша материалдарын оқып,
Шығармашылықпен жұмыс жасаса 8-дік баға қойылса;
«7»-лік баға, бірінші, екінші міндеттермен қоса, үшінші немесе
Бұл мақала ой тамыздық, мұнын әрі қарай талдау
2.3. Рейтингтік бағалау жүйесі – іс-тәжірибеде
Жаңаша оқыту – еліміздің барлық мектептеріндегі ұстаздарды толғандырып
Профессор Ж.Қараевтың рейтингтік бағалау жүйесін Өскемен қаласындағы №44
оқушыларға қалыптасқан бес балдық баға емес, он балдық
Бағалаудың өлшемдеріне мыналар енгізіледі:
Оқушылардың білім сапасы (білім стандарты);
Сабаққа оқушының белсенділігі, ынтасы, тәртібі;
Өз бетінше жұмыс істеуге қабілеттілігі, ізденгіштігі, шығармашалықпен жұмыс
Ғылыми конференцияларда баяндама жасауы;
Оқулық, дәптерді дұрыс ұстауы;
Оқушының тоқсандық бағасын әділ бағалаудың бір жолы тақырыптық
Қазіргі жаңашыл педагогтардың алға қойған топтық және жекеше
Оқушыларға сабақтан тыс кезде өздіктерінен тапсырмаларды орындауға жағдай
Бағалаудың рейтингтік жүйесін қолдана отырыпы, әр оқушының білім
Бағалаудың он балдық салыстырмалық жүйесін өз іс-тәжірибелеріне енгізген
Өз білімінің жан-жақты бақылауға алынып, нақты бағаланатынын сезінген
Қалып қойған сабағын бәрібір тапсыратынын білгендіктен, оқушылар себепсіз
Жоғары деңгейге жету мақсатында әр оқушы белсенділік танытып,
Рейтингтік жүйе оқушылардың танымдық іс-әрекетіне саналы түрде әсер
Білім сапасын арнайы бақылау;
сабақ үстінде көрсететін білім, оқушының жазбаша, ауызша жауабы,
Үйде өз бетінше орындалатын тапсырмалардың нәтижесі.
Білімді игерудің жоғары деңгейлеріне сай келетін оқушының ерекше
Мемлекеттік білім стандартына сай келетін репродуктивті деңгейді оқушы
Дәстүрлі мектептердегі бағалауға қарағандағы бұл жүйенің ерекшелігі бір
75-100 балл – «5»;
50-74 балл – «4»;
25-49 балл – «3»;
0-24 балл – «2»;
Оқушы еңбегін бағалаудың рейтингтік жүйесі жайында ұғым.
Еліміздегі жаңа мазмұнды мектептердің іс-тәжірибесі білім жүйесіне жаңаша
оқушының жеке тұлға ретінде өз бетінше дамуы мен
пәндерді оқытуды ізгілендіруге жәрдемдеседі;
оқу жұмысында мұғалім мен оқушының ынтымақтастығы қалыптасады.
Рейтингілік бақылау қызметі диагностикалық тәрбиелеуші, дамытушы, бақылаушы және
Рейтингтік жүйе оқушылардың танымдық іс-әрекетіне тікелей саналы түрде
жұмыс нәтижесі мен мінез-құлқын дұрыс бақылап-бағалау дағдысын қалыптастырады;
ырықты зейінін тәрбиелеп жетілдіруге ықпал етеді;
Мұғалім қызметтерінде:
Оқушының орындауындағы кемшіліктерді анықтап, түзетудің әдістері мен
Бақылау үлгілерін бағалаудың қылыпты критерийлерін жасау;
Оқу қызметін тиімді ұйымдастыру мен оған түзету жасау
Оқушының білім деңгейін бағалау анықтауды компьютермен жұмыс істеу
Сыныптағы әрбір оқушы үшін жаңа көңіл-күй ахуалын қамтамасыз
Мектептегі рейтингтік жүйе қарапайым, бірақ атқарар қызметі оның
1-40 балл – «2» қойылады;
41-60 балл – «3» қойылады;
61-69 балл – «4» қойылады;
70 балл – «5» қойылады;
Рейтингтік бағалаудың бір оқушыға жасғана сызба кестесі:
р/с Оқушының іс-әрекеті ІІІ тоқсан
Бастапқы рейтингтік балл Орындалғаны Жинақталған рейтингтік балл
1 Сабаққа қатысу 10 30-28 9,3
2 Үй тапсырмасын орындау 10 20-19 9,5
3 Оқу құралдарын күтіп ұстау 6 + 6
4 Кітпахана қызметін пайдалану 6 + 6
5 Практикалық жазба жұмысына қатысу 4 20-17 3,4
6 Пәндік үйірме
факултатив
пәндік олимпиада
тақырыптық кеш
білімділік көрме
оқушылар конференциясында жеке шығармашылық 2
2
-
2
2
3 -
-
-
3
-
+ -
-
-
2
-
3
7 Сабақтағы белсенділігі 4 60-54 3,6
8 Пәндік ғылыми тілді меңгеруі 3 + 3
9 Өз пікірін дәлелдей білуі 3 + 3
10 Отбасылық үй еңбегіне қатысуы 8 35-30 7
Кестеге түсіндірме 7-сыныпта ағылшын тілі бойынша қызметін жан-жақты
Сабаққа қатысуы: ІІІ тоқсанда 30 рет болды, екі
Үй тапсырмасын орындауы: 20 рет үйге тапсырма берілген,
Оқу құралдарын күтіп ұстауы жоғары дәрежеде. Қапталған, парағы
Кітапханадан үзбей кітап алып оқиды, үй тапсырмасына дайындалады.
Практикалық жазба жұмыстарға қатысуы: диктант, мазмұндама т.б. бақылау
Пәндік үйірмеге қатыспайды. Факультативтік сағат оқу жоспарының оңтаңландыру
Сабақтағы белсенділігі жоғары. Үнемі дайындалып келіп, қол көтеріп
Пәндік ғылыми тілді меңгеруге ынталы. Сол тілмен сөйлеуге
Өз пікірін үнемі дәлелдеуге тырысады, ойланып сөйлеуге, өз
жалпы жыл бойғы отбасылық үй еңбегінің түрі 126-ға
Оқушы Орынбаева Гүлжанның ағылшын тілінен ІІІ тоқсандағы жинақтаған
2.4. Тест - оқушылардың білімін бақылаудың кең
формасы
Мектеп тәжірибесінде оқушы білімін бекіту, қайталау, алған білімді
Толықтыруды қажет ететін тест.
Таңдалмалы тест.
Еске түсіруші тест.
Сәйкестілік (үйлестуршілік) тест.
Реттік, бірізділікке берілген тест.
Аралас (құрама) тест.
Кәсіптік бағдар тест.
Баламалы тест.
Толықтыруды қажет ететін тест. Оқушыларға тапсырма сөйоем түрінде
Таңдамалы тест. Оқушыға берілетін тапсырмамен қоса оның дұрыс
Еске түсіруші тест. Сұрақ нақты беріледі де, жауабы
Сәйкестілік тест. Мағынасы бір-бірімен байланысты тапсырамалардың екі бағанға
Аралас (құрама) тест. Оқушыларға берілетін тапсырма әр түрлі
Реттік бірізділікке берілген тест. Көлем, атау, құбылыс, шама
Кәсіптік бағдар тест. Мазмұны қандай да бір кәсіптік
Баламалы тест. Бұл түрді жасауда жауабын білуге ықпал
2.5. Оқушылардың ағылшын тілінен тілдік материалдарды
меңгергендігін бағалау жолдары және оған қойылатын
талаптар
Сөз әрекетінің сөйлеу, тыңдау арқылы түсіну икемділігі, оқу
Осыған байланысты мектепте өтетін шет тіліндегі барлық материалдарда
Бұл материалдың ішінде мектеп тақырыбы көлемінде ауызша сөзде
Меңгерілетін материалдың рецептивті және өнімді болып бөлінуі ортаңғы
Мәтіндерді оқуға үйрету үшін қажетті лексикалық материалды ағылшын
Оқушылардың оқу мүмкіндіктерін арттыру үшін алғашқы күннен бастап-ақ
Грамматикалық материалдарды меңгеру үлгі сөйлемдер арқылы сол сияқты
Оқытудың тәжірибелік, тәрбмелік, білімдік, және жетілдіру мақсаттары, сондай-ақ
Сабақ, үй жұмысы және сыныптан тыс жұмыстар арасында
Тек сонда ғана, оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуін
1-2 сынып
Фонетика.
Ағылшын тіліндегі барлық дыбыстарды толық меңгеруді әрі олардың
Лексика.
Меңгерілетін сөз көлемі 250, сан есімнің жұрнағы, дефис,
Грамматика.
«to be», «to have» етістіктері Present Indefinite. Хабарлы
3-сынып.
Фонетика.
2-сыныпта өткен фонетикалық материалдарды қайталау. Сұраулы сөйлемдердің дауыс
Лексика.
250 сөз. Сын есімнің жұрнақтары ty, ts.
Грамматика.
Past Indefinite, Future Indefinite, модалдық етістіктер (can, may,
4-сынып.
Фонетика.
Айтылуы қиын тиетін дыбыстарды қайталау, сұраулы сөйлемдердің дауыс
Лекситка.
300 жаңа сөз. Зат есімнің жұрнақтары –er, -or,
Грамматика.
Present Continuous, Past Continuous, “to be going” тұрақты
5-сынып.
Фонетика.
Құрмалас сөйлемдердің дауыс ырғағы. Түрлі сұрақтардың дауыс ырғағы.
6-сынып.
Лексика.
400 жаңа сөз. Зат есімнің жұрнақтары –ment, -ism,
Грамматика.
Етістіктер “to be”, “to have to” тіркестері. Future
7-сынып.
Лексика.
400 жаңа сөз. Зат есімнің жұрнақтары –ance, -ence,
Грамматика.
Direct, Indirect Speech, Future Perfect, Future Continuous. Осы
8-сынып.
Лексика.
300 жаңа сөз. Сын есімнің жұрнақтары –iue, -ous.
Грамматика.
Gerund, Complex Object, Present Indefinite, Passive Past and
9-сынып.
Лексика.
300 жаңа сөз меңгеру. Тұрақты сөз тіркестері.
Грамматика.
Шартты сөйлемдердің түрлері Mood, моделді етістіктер, Perfect Ibdefinite,
10-сынып.
Лексика.
250 жаңа сөз. Тұрақты сөз тіркесі.
Грамматика.
Present Perfect Continuous, Past Perfect Continuous, Future perfect
11-сынып.
Лексика.
150 сөз. Барлығы 3000 сөз меңгеріледі, тұрақты сөз
Грамматика.
Absolute Participle Constructions.
Тәжірибелік бөлім
3.1. Ағылшын тілі сабағындағы бағалау нормасы
Оқушылардың икемділігі мен дағдыларын бағалаудың үлгі нормалары. Әр
Сөз қолдану икемділігі
Оқушылардың жетістіктері, олардың сөзі негізгі және қосымша көрсеткіштерге
Монологты сөйлеудің негізгі көрсеткіштері
Бағдарламада берілген тақырып бойынша оқушылардың сөйлей алуы.
Айтылған сөйлемдердің бір-бірімен қисынды байланыстылығы.
Шет тілінің үлгілері бойынша құрылған сөйлем саны.
Қолданылған сөйлем үлгілерінің әр түрлілігі.
Көмекші көрсеткіштер
Оқушылар сөзінің лексикалық, грамматикалық, фонетикалық жағынан дұрыстығы.
Оқушының сөзінде негізгі және көмекші көрсеткіштер толық сақталса,
Диалог түрінде сөйлеудің негізгі көрсеткіштері
Сөз әрекетінің тілдік қарым-қатынас жағдайына сәйкес келуі.
Дұрыс құрылған реплика саны және оның әртүрлілігі.
Көмекші көрсеткіштер және диалог сөзді бағалау талаптары монолог
Грамматикалық, лексикалық, фонетикалық және орфографиялық дағдылар сөзді меңгергендігін
Қорытынды тексеруде оқушының сөз икемділігіне өткен материалды іс
Қорытынды
Баға ықшамдалған және бағалау танбасыңда тұрғандықтан, баланы оны
Оқушылардың білімі сен біліктілігін бағасыз бақылау және пәнді
Оқу жетістіктерін қадағалап отыруда ата-аналары үшін оқушының (күнделіктерге
Оқушылардың жазба жұмыстарын бағалағанда кестелерін тек түзеп қана
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Байназарова Н.М.: «Жаңа технология және ағылшын тілі», мұғалімдердің
«Бастауыш мектеп» журналы, №12, 1998 жыл. «Дамыту негіздері.
Давыдов В.В.: «Проблемы разививающего обучения», Москва, Педагогика, 1986г.
Занков Л.В.: «Избранное педагогического труда», Москва, Педагогика, 1990г.
«Иностранные языки в школе» №6, 1999ж,
«Иностранные языки в школе» №2, 1983ж,
«Иностранные языки в школе» №6, 1985ж,
«Білімдегі жаңалықтар», 2007 - № 9 – 19б
«Мектептегі шет тілі», 2008 - №4 – 25б
«Қазақ тілі мен әдебиеті», 2007 - № 5
«Қазақстан мектептеріндегі шет тілдері», 2007 - №2 –
«Мектептегі шет тілі»,2007 - №1 – 13б
Иович Ч.: «English for the youngest», Бишкек, 1999г.
Искакова Р., Ерназарова З. «Жаңа технологияны пайдалану әдістері»
«Қазақстан мектебі» журналы, №5, 2004ж, «Дамыта оқыту жүйесімен»
«Қазақстан мектебі» журналы, №4, 2005ж, «Жаңа педагогикалық технологиялар»
Селевко Г.К.: «Современные образовательные технологий», Москва, 1998г.
Тұрғынбаева Б.А.: «Дамыта оқыту технологиялары», Алматы, 2000 жыл.
Тұрғынбаева Б.А.: «Кіші жастағы оқушылардың шығармашылығын дамыту», Алматы,
Тұрғынбаева Б.А.: «Шығармашылық қабілеттер және дамыта оқыту», Алматы,
Н. Сұлтанбаева. Шығармашылық және инновациялық әдістер.Қазақстан мектебі. -2009.
М.Сексенбаева. Инноациялық технологиялардың ықпалы зор.-2009. -№4. -56б
ҚР-ның 2015 жылға дейінгі білім беруді адымдату тұжырымдамасы.
2