Жоспары
Кіріспе 2
1 Мемлекет нысанының ұғымы мен түсінігі 3
1.1 Мемлекеттің басқару нысаны 3
1.2 Мемлекеттің құрылым нысаны 7
1.3 Мемлекеттік саяси режим 11
2 Қазақстанның мемлекеттік нысанын бейнелейтін белгілер 14
2.1 Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігінің атрибуттары 14
2.2 Қазақстан Республикасының нысаны 20
2.3 Қазақстан - Президенттік басқару нысанындағы біртұтас мемлекет
Қорытынды 27
Қолданылған әдебиеттер тізімі 28
Кіріспе
Қазақстан Республикасының өз алдына жеке, тәуелсіз мемлекет болып
Мемлекет қоғамның негізінде пайда болады және сол мемлекет
«Адамды танимын десең қолына билік бер» деп халық
Аталған жұмыс осындай міндеттердің біріне бағытталған. Берілген жұмыс
1 Мемлекет нысанының ұғымы мен түсінігі
1.1 Мемлекеттің басқару нысаны
Басқару нысанының ұғымы. Басқару нысаны мемлекет нысаны түсінігінің
Басқару нысанын анықтау кезінде мына төмендегі мәселелер ескеріледі:
Олар қандай принциптер мен бастамаларда қалыптасады және олардың
Олардың арасындағы мемлекеттік өмірдің негізгі саласын басқару жөніндегі
Жоғарғы биліктің төменгі тұрған органдар мен халық үшін
Осы сұрақтардың жауабына қарап басқарудың монархиялық және республикалық
Монархиялық басқарудың нысаны ретінде мемлекетте бір адамның -
Монархия мемлекеттіліктің дамуының пайда болған кезінен күні бүгінге
Ежелгі монархиялар (шығыс деспотиясы, ежелгі рим монархиясы) бір
Қазіргі кезеңде басқарудың монархиялық нысаны кеңінен тараған. Англия,
Бүгінгі күндері монархиялық басқару нысанын кеңінен пайдалану, басқарудың
Жоғарыда айтылғандарды қорытындылай келе басқару нысаны ретінде монархияға
Монарх (король, император, патша, хан, шах) бейнесінде мемлекеттің
Монарх өзінің функциясын мұралық жолмен, туыстық құқығы жолымен,
Монархтың өз қызметін мерзімсіз, яғни өмір бойы атқаруы;
Монархтың ішкі және сыртқы қатынастарда мемлекетті кепілдік (мандат)
Монархтың өзінің әрекеті мен қылығына заңмен көзделген жауаптылығының
Республика үшін басқару нысаны ретінде мемлекеттегі жоғарғы биліктің
Республиканың, тұтастай алғанда мемлекеттіліктің өзі сияқты тұтастай алғанда
Бүгінгі күні республика өмірді демократияландыру процестерінде мүмкіндік туғызатын
Көріп отырғанымыздай, дамудың ұзақ жолынан өте отырып, республика
Қазіргі республикаларды парламенттік және президенттік деп бөледі. Аталған
Парламенттік республикада жоғары билік органдары жүйесіндегі түйінді орындардың
Президенттік республиканың айрықша ерекшелігі - мемлекет басшысының өте
Осылайша республиканың қоғамдық-саяси және мемлекеттік-құқықтық ерекшеліктерімен мына төмендегі
Мемлекеттің жоғарғы органдарының сайланатындығы;
Бұл органдардың қызметінің дәл мезгілдік параметрлермен (мерзіммен) шектелуі:
Мемлекет басшысының кейбір әрекеттеріне жауапкершілік белгілеу;
Мемлекеттің жоғарғы органдарындағы билікті жеке құқығы бойынша емес,
Азаматтардың мемлекет алдындағы және мемлекеттің азаматтар алдындағы екі
1.2 Мемлекеттің құрылым нысаны
Мемлекеттік құрылым нысанының ұғымы. Мемлекеттік құрылым нысанын қарауға
Егер бастапқы критерий етіп мемлекеттің құрылым нысанын алатын
Унитарлық (латынның - бірлік, біртұтас деген сөздерінен шыққан)
Унитаризм мемлекеттің құрылым нысаны ретінде мемлекеттіліктің пайда болу
Федеративтік (латынның — одақпен нығайту деген сөзінен шыққан)
Федерацияның өзіне тән ерекшелігі, онда тек қана жоғары
Бірақ, федерацияның субъектісі болып табылатын мемлекеттер мен мемлекеттік
Басқа сөзбен айтқанда, федерациядағы көптеген мемлекеттік мекемелердің, сондай-ақ
Федерация мүшелерінің құқықтарына қосымша кепілдікті қамтамасыз ету үшін,
Федерацияның оның мүшелеріне ықпал етуінің нысандары жеткілікті. Оған
Көпұлтты мемлекеттерде федерация ұлттық мәселелерді шешу және ұлтаралық
Алайда федерация құрылыс нысаны тек көпұлтты мемлекетке тән
Сондай-ақ, мемлекеттік құрылыстың ұлттық-мемлекеттік және аумақтық-мемлекеттік федерацияның белгілерің
Әкімшілік-аумақтық бөліністердің тұтас алғанда мемлекетпен ара қатысы туралы
Тарихи тәжірибе көрсеткеніндей, орталық пен жергілікті жердің негізгі
Бірнеше (бір емес!) мемлекеттердің құрылыс нысаны конфедерация (латынның
Конфедерацияны құрған кездегі алға қойған мақсаттары орындалған соң,
1.3 Мемлекеттік саяси режим
Мемлекеттік-саяси режимнің ұғымы. Ең алдымен мемлекеттік-саяси режим дегеніміз
Оқулықтарда және монографиялық еңбектерде мемлекеттік-саяси режимді көбінесе саяси
Мемлекеттің өз қызметінде қолданатын әдістері әр алуан. Мәжбүрлеу,
Тоталитарлық мемлекеттер тобы әр тектес болады. Бұл топқа
Оларды пролетариат диктатурасы жекелеген сыртқы демократиялық институттардың көлеңкесінде
- Қоғамның тіршілік әрекетінің негізгі салаларын мемлекет қарауына
- Барлық қоғамдық бірлестіктерді бүкіл дербестіктен айыру, оларға
- Мемлекеттің құқыққа шектен тыс ие болу ролі.
Демократиялық мемлекеттік-саяси режим батыс пен шығыстың алдыңғы қатарлы
Қоғамдық өмірдің барлық салаларында - экономикалық, әлеуметтік-саяси, жеке
Жеке адамды шенеуніктің тәлкегінен құқықтық қорғауды күшейтуге бағытталған
Жеке адамның демократиялық құқығы мен бостандығы жариялаумен қатар,
Мемлекеттің алдына қойған мақсаттары аз шығынмен халықтың наразылығынсыз,
Тоталитаризмге белгісіз, конституциялық бақылау, құқық қорғау қызметі, экологиялық
Авторитарлық мемлекеттік-саяси режим бүкіл билік бір органның немесе
— Жоғарғы және жергілікті биліктің (сыртқы атрибуттарын сақтай
- Жергілікті органдарды орталыққа берілетін бірқатар дәстүрлі өкілеттіктерінен
- Сөзсіз бағынуға және үнсіз орындауға есептелген басқарудың
Этатистік құндылықтарды пайдалану өсіп жатқан тұста құқықтық құндылықтардың
2 Қазақстанның мемлекеттік нысанын бейнелейтін белгілер
2.1 Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігінің атрибуттары
Мемлекеттік тәуелсіздік және оның атрибутикасы. Әрбір дербес мемлекеттің
Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан қадам басқан сайын кемелденіп,
Сондықтан Қазақстанның оның КСРО құрамында болған кезіндегі кейбір
Тәуелсіздік атрибуттарының көрсетіліп отырған екі тобы: А) Тәуелсіздік
Бұрын болмаған атрибуттардың алғашқы қалыптасуы сияқты, бұрыннан бар
Бұрын болмаған атрибуттардың алғашқы қалыптасуы және бұрыннан бар
Республиканың қазіргі ауысып отырған және мемлекеттік тәуелсіздік деп
Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігінің негізгі атрибуттарына сипаттама. Республиканың мемлекеттік
Республиканың мемлекеттік құрылыс саласындағы және саяси-құқықтық жүйедегі мемлекеттік
1. Толық, шексіз егемендік, бұл мәселе бүгінгі күні
КСРО жойылуына байланысты егемендіктің екі конструкциясына деген қажеттілік
Бұрынғы КСРО унитарлық республикаларына келетін болсақ (олардың қатарына
Республиканың аумақтық үстемдігі. Республиканың тұтас бөлінбейтін және қол
Республикалық азаматтықтың болуы. Азаматтық өзінің сипаты және мәні
Меншікті құқықтық жүйе. Бұрын ол КСРО құқықтық жүйесінің
Өзінің мемлекеттік нышандары — туы, елтаңбасы, әнұраны, сондай-ақ
Экономикалық салада республиканың мемлекеттік тәуелсіздігінің атрибуттарына мыналар жатады:
Дербес бюджет және дербес бюджеттік - қаржылық жүйе.
Дербес ақша - несие жүйесі. Біртұтас экономикалық кеңістіктің
Өзінің салық саясатын жасау, соның көмегімен республика түрлі
1. Армия. Қандай да бір шағым болса да
Өзінің ішкі әскері. Оны құру республиканың мемлекеттік тәуелсіздігін,
Республиканың шекара және кеден қызметі. ТМД-ға мүше мемлекеттер
Барлауды және контр барлауды құру. Тәуелсіз республиканың басқа
1. Дербес сыртқы саясат, оның негіздерін, келешектегі және
2. Дербес сыртқы экономикалық қызметі. Мемлекеттік тәуелсіздікті жариялау
Жоғарыда айтылғандардан көрініп тұрғанындай, Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігінің атрибуттарының
Республиканың мемлекеттік тәуелсіздік атрибуттарынан, біздің ойымызша, оның көрсеткіштерін
Мемлекеттік тәуелсіздіктің қалыптасуы мен оның атрибуттарының жасалуы үлкен
Мемлекеттік тәуелсіздік дегеніміз - республиканың сапалық жана жағдайы,
2.2 Қазақстан Республикасының нысаны
1991 жылдың желтоқсанында Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы ыдырады.
Қазақстан Республикасы құрылған кезден бастап бірталай құқықтық актілер
Қазіргі уақытта негізгі құқықтық құжат - Қазақстан Республикасының
Халықтың билік етуі жарияланды. Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша
Егемендікті және тәуелсіздікті жариялау. Қазақстан Республикасының Конституциясында егемендік
Қазақстан Республикасының жер жүзі мемлекеттер жүйесінде терезесі тең
3. Қазақстан Республикасының Конституциясы адам және азамат құқықтарының
4. Конституцияда адамдардың ұлтына қарамай құқықтары мен бостандықтарының
Қазақстан Республикасының Конституциясы - мемлекетіміздің негізгі заңы. Ол
Қазақстан Республикасының Конституциясы мемлекетіміздің егемендігі мен тәуелсіздігін баянды
Егемендіктің маңызды белгісі — онда мемлекеттік биліктің жоғары
Ерекше құқық қорғау органдары бар, олар - соттар,
Егемендіктің тағы бір маңызды белгісі - өз азаматтығының
Егемендіктің тағы бір маңызды белгісі - басқа мемлекеттермен
Егемен Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері - елтаңбасы, туы,
Қазақстан мемлекеті ежелгі қазақ жерінде құрылды. Демек, қазақ
Конституцияда жазылған мемлекеттің, оның органдары қызметінің принциптерінде анық
Қазақстан Республикасы алдына демократиялық мемлекет құруды мақсат етіп
Демократияның бір көрінісі — азаматтардың қоғамдық бірлестіктеріне мемлекет
Қазақстан Республикасы - зайырлы мемлекет. Елімізде түрлі діни
Қазақстан халқы өз алдына жоғары мәртебелі мақсат қойып
Қазақстан Республикасында, Конституцияда айтылғандай, әлеуметтік мемлекет құрылуда. Әлеуметтік
2.3 Қазақстан - Президенттік басқару нысанындағы біртұтас мемлекет
Қазақстан Республикасының Конституциясында жазылғандай, ол біртұтас, Президенттік басқару
Қазақстан Республикасының Президенті - мемлекеттің басшысы, оның жоғары
Қазақстан Республикасының Конституциясы мемлекеттік билікті бөлу принципін бекітті.
Мемлекеттің атқару органдары орасан зор жұмыс атқарады. Оларға
Қорытынды
Жоғарыда көрсетілген пайымдаулар мен пікірлердің негізіне үңіліп мемлекет
«Ел болам десең бесігіңді түзе» деп Мұхтар Әуезов
Қоғам дегеніміз - мемлекеттің объективті негізі іспетті, соның
Қазақстан Республикасы - тәуелсіз, зайырлы, демократиялық мемлекет екендігі
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Қазақстан Республикасының Конституциясы, Алматы, 1995
Зиманов С. Конституция и парламент РК. Алматы. 1996
Сапарғалиев Ғ., Ибраева А., Мемлекет және құқық Аламаты
Жамбылов Д. Саясаттану негіздері Алматы 1998
Сәбікенов С.Н. Салыстырмалы мемлекеттік құқық Алматы 2000
ҚР - ның мемлекеті мен құқығының негіздері Алматы
Ибраева А С. Мемлекет және құқық теориясы Алматы
Зиманов С. Қазақстан: мемлекеттілік кезеңдері Алматы 1997
Баймаханов М.Т. Қазақстан Республика егемендігінің қалыптасуы, Алматы 1994
Котов А К Суверенный Казахстан: гражданин, нация, народ
1