Акционерлік қоғамның экономикалық мәні

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ---------------------------------------------------------------------------------------3
1. АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ
1.1. Акционерлік қоғамның мәні, атқаратын қызметі ------------------------------- 6
1.2. Акционерлік қоғамның пайдасы және экономикалық стратегиясы--------- 8
1.3 Акционерлік қоғамның Қазақстан экономикасындағы ролі----------------- 10
2. АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМДАРДЫҢ ҚЫЗМЕТІНЕ ТАЛДАУ ЖАСАУ ---- 15
2.1 ҚР акционерлік қоғамдардың 2008-2009 жж. тиімділік көрсеткіштерін талдау-----------------------------------------------------------------------------------------
2.2"Маңғыстаугеология" АҚ-ның экономикалық көрсеткіштерін талдау----- 16
2.3"Маңғыстаугеология" АҚ-ның экономикалық тиімділігін талдау ---------- 19
3.ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМДАРДЫҢ ДАМУЫ ЖӘНЕ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ--------------------------- 26
3.1 ҚР акционерлік қоғамдарды басқаруды жетілдіру жолдары---------------- 26
3.3 ҚР акционерлік қоғамдары: негізгі мәселелері және шешу жолдары------
Қорытынды -------------------------------------------------------------------------------- 35
Қолданылған әдебиеттер----------------------------------------------------------------- 38
КІРІСПЕ
Ел Президенті Н.Ә.Назарбаев биылғы жылғы Жолдауында айтарлықтай қысқа
Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру үшін пайдаланылатын, ең
Жекешелендірудің мемлекеттік саясаты акционерлік қоғамдарды мүліктік айналымның орталығына қойды,
Мемлекеттік және коммуналдық кәсіпорындарды жекешелендіру салдарынан кәсіпкерліктің акционерлік нысанының
Курстық жұмыстың мақсаты: нарықтық экономика жағдайындағы акционерлік қоғамдардың маңызы
Аталған жұмысқа сай, оның негізгі міндеттері болып мыналар табылады:
нарықтық экономика жағдайындағы акционерлік қоғамдардың теориялық негіздерін ашып көрсету;
«Маңғыстаугеология» АҚ-ның технико-экономикалық көрсеткіштеріне талдау жасау;
АҚ – дың экономикалық мәнін, оның Қазақстан Республикасындағы ролін
АҚ – дың тиімділігін арттырудың шетелдік тәжірибесіне талдау жасау;
Курстық жұмыстың құрылымы. Жалпы курстық жұмыс үш бөлімнен,қорытындыдан және
1. Акционерлік қоғамның экономикалық мәні
1.1. Акционерлік қоғамның мәні, атқаратын қызметі
Акционерлік қоғам - өз қызметін жүзеге асыру үшін қаражат
Акционерлік қоғам - кәсіпорын, ұйым мен мемлекеттік орындардың еркін
1.Акционерлік қоғам – акционерлік заңнамасымен, жарғысымен, жергілікті нормативті
Біріншісі: жеке субъектілер жалпы біртұтасқа бірігетін әлеуметтік мәнді өзара
Екіншісі: құрылу мен қызмет етудің белгілі бір мақсатының болуы.
Үшіншісі: ішкі құрылымның және функционалды дифференциацияның бар болуы (акционерлік
2.Экономикалық белгі–жарна ретінде жарғылық капиалға акционерлермен берілген жинақталған мүлікті,
3. Материалдық – құқықтық белгі, оған екі элемент кіреді:
4. Процессуалды – құқықтық белгі – соттарда талапкер және
Акционерлік қоғамның басты қызметі - уақытша босаған ақша қорын
Акционерлік қоғамның екі түрі бар. Акциясы құрылтайшыларда болып, еркін
Қазақстан 1899-шы жылы бай Копес Деров құрған Воскресенск таукен
Большевиктердің 1917-шы жылы өкімет басына келуіне орай және Кеңес
Қазақстан Республикасында реформалық процессті жүргізудің және әлеуметтік-экономикалық қатынастар жүйесін
Акционерлік ұйымның мұндай бірлестігі ірі өндірістік кешеннің жұмысын кепілдіклен
1.2 Акционерлік қоғамның пайдасы және экономикалық стратегиясы
Нарық экономикасы дамыған елдердің тәжірибесі көрсеткендей, адамның еңбек етуге
Қазақстан Республикасының Үкіметі нарық экономикасы стратегиясын жарияланғаннан бастап мемлекеттік
Меншіктің монополиялану көлемі мен ауқымын сияқты
Мемлекет иелігінен алу және жекешелендірудің Ұлттық бағдарламасына сәйкес жекешелендіру
Акционерлік қоғамдар меншіктің басқа формаларымен салыстырғанда, бірқатар ерекшеліктерге ие.
Акционерлік қоғамның жарғылық капиталын анықтау үшін кәсіпорынның, мүлкінен келесідей
-басқада кәсіпорындардан алынған мақсатты қаржыландыру қаражаттары;
- несие және заемдық қаражаттар -
- есеп айырысулар және баланс пассивінін басқадай, яғни
Акционерлік қоғамның жарғылық қоры компанияның меншікті қаражаттарының ішінде ерекше
Жарғылық қор тек қана акционерлердің жалпы жиналысының шешімімен мынадай
- қоғам қызметі қосымша акциялар шығару және пайданы қайта
- жарғылық қордың азаюы акциялардың бір
- бір акцияның номиналдық бөлігінің өзгерісінен.
Акционерлік қоғам өз қызметінде заемдық
Акционерлік қоғам мынадай бағалы қағаздар түрлерін шығарады:
Акция акционерлік қоғамның капиталына қаражат қосқандығын куәландыратын жазбаша куәлікті,
Акция өз кезегінде, оның иесіне тиісті акция сомасына сәйкес
Акционерлік қоғам акционерлерге түрлі артықшылықтар беретін акцияларды айналысқа шығарады.
1.3 Акционерлік қоғамның қазақстан экономикасындағы ролі
Қазіргі Қазақстан экономикасы нарықтық қатынастардың қалыптасу процесінің жүруімен сипатталады.
Экономикалық реформаның басты мақсаттарының бірі – кәсіпорынды мүліктік жауапкершілігі
Қазақстан Республикасының Үкіметі нарық экономикасы стратегиясын жарияланғаннан бастап мемлекеттік
Алдағы уақытта мемлекеттік меншікте ұлттық экономиканың үштен бір бөлігі
Меншіктің монополиялану көлемі мен ауқымын, сол сияқты экономиканың өзіндік
Қазақстанда мемлекет иелігінен алу және жекешелендірудің бірінші кезеңінде 6-9
Меншіктәң әр формасын тарихи тұрғыдан, өндіргіш күштер мен өндірістік
Қайта түрлендірген объектілердің жартысынан астамы ұжымдық меншікке берілді. Бірақ
Сатып алудың бұл формасы мемлекет және халық үшін күткен
1998 жылы 1 қаңтарда Қазақстандағы қайта түрлендірген 6198
Нарықтың қазіргі түсінігі меншіктің бір формасына монополия болуды теріске
Толыққанды нарық жағдайында қажеттілікті нақты анықтауға және оларды тиімді
Меншіктің көп түрлілігі мен тең құқылы формаларын жасау мемлекет
Мемлекеттік меншікті қайта түрлендіру процесінде республика Үкіметі екі негізгі
Бірінші, бұл үлкен істің еңбекшілердің қатысуымен және олардың мүдделерін
Екінші қағида, меншіктің көп түрлілігі мен тең құқылылығын барлық
1993 жылы көктемде Қазақстан Республикасында 1993 – 1995
Жаппай жекешелендіру тұжырымының алатын орны ерекше. Біріншіден, ол
Жаппай жекешелендіру төңірегінде республика тұрғындарының меншігіне барлық мүліктік кешенді
Мемлекет иелігінен алу және жекешелендірудің Ұлттық бағдарламасына сәйкес жекешелендіру
Миллиондаған купон иелерінің көзқарасымен қарағанда, инвестициялық жекешелендіру қоры купондарды
Акционерлеудің басты пайдасы - бұл алдағы уақытта әр түрлі
Егер, басқа да компанияның акцияларын орналастыру нәтижесіне байланысты, оның
Акционерлеу процесінің қолайлы жақтарымен қоса теріс жақтары да бар.
Акционерлік меншік формасы қосарланған салық салуға, яғни салықты корпорацияның
Кәсіпорындар мөлшері және акцияны шығаруды ұйымдастырудың техникалық қиындығы жауапкершілігі
Міне, сондықтан да Қазақстан заңдылықтарында ірі және орта кәсіпорындарды
Мемлекеттік кәсіпорынды акционерлік қоғамға қайта түрлендіру процесіндегі ең қиын
Қазақстанда жекешелендіру объектісінің мүлкін бағалау барысында
инфляция индексін ескеретін қалдық құны негізінде әдістеме қолданылады. Бұл
2.Акционерлік қоғамдардың қызметіне талдау жасау
2.1ҚР акционерлік қоғамдардың 2008-2009жж тиімділік көрсеркіштерін талдау
Бағалы қағаздар рыногындағы негізгі қаржылық - акциялар мен мемлекеттік
2008 жылы 1 маусымда 3758 акционерлік қоғам акциялар шығарылымын
2007-2008 жылдардағы акциялар
Корпоративті құнды қағаздар рыногында талдау жасағанда, қайтара шығарылым кәсіпорындарының
Қайтара шығарылым акциялары үстіміздегі жылдың 1 маусымында 63,3525
Сөйтіп, жалпы алғанда бағалы қағаздардың бастапқы рыногы салыстырмалы түрде
Халық мемлекеттік бағалы қағаздарға сенім артуда. 2007 жылдың қыркүйегінен
Қаржылық жүйенің негізгі құралы, ақша айналымының басты өзегі, болашақта
Жалпы бұл сала біздің елімізде тәуелсіздік алған уақыттан бері
Ұйымдастырушылық-құқықтық көзқарас тұрғысынан қарағанда, қор биржасы регламенттелген жұмыс режимі
Ол тек мәмілені жасаушылар үшін жағдай туғызады, осы мәмілелерге
Қор биржалары жеке компания ретінде (Англия мен АҚШ-та) акционерлік
Қор биржалары қаржы нарығын реттеушілердің бірі болып отыр. Биржаның
Құнды қағаздарды пайдалану қазіргі кездегі икемді қаржылық құралдардың бірі
Бұрын, жоспарлы экономика жағдайында, құнды қағаздар мүліктік қатынаста ғана
2.2 «Маңғыстаугеология» АҚ – мы туралы қысқаша мәлімет,
Қазақстан Республикасы нарығында «Маңғыстаугеология» АҚ – мы 1957 жылдан
«Маңғыстаугеология» АҚ бастапқы жарғылық қоры бір акцияның номиналды құны
жарғылық қордың шамасының 25% артықшылығы бар акция түрінде қайтарымсыз
жарғылық қордың шамасының 75% қарапайым акция түрінде мемлекеттік
«МГ» АҚ – ның өзінің жеке балансы, банкте
«Маңғыстаугеология» АҚ өнімі болып мұнай өнімдеріне деген қажеттілікті қамтамасыз
«МГ» АҚ- ның келесідей өндірістік құрылымы бар:
Негізгі өндіріс:
мұнай мен газ өндіретін цех ;
мұнайды дайындайтын және айдайтын цех ;
орталық инженерлік-техникалық қызмет (ОИТҚ);
қабаттарға мұнай беруді арттыру бойынша және скважиналарды капиталды жөндеу
Қосалқы өндіріс:
орталық ғылыми-зерттеу лабораториясы ;
өндірістік қызмет көрсету базасы ;
құрал-жабдықты іске қосу мен электрмен қамтамасыз етудің прокатты-жөндеу цехы;
мұнай өнімдерін тию және жөнелту құбырлары;
Аталған саланың ерекшелігі мұнда өндіріс үрдісі үздіксіз болып табылады.
2008, 2009 жж-ғы «Маңғыстаугеология» АҚ негізгі технико-экономикалық көрсеткіштері
Көрсетікіштер Өлшем бірлігі 2004 жыл 2005 жыл 2008ж-ға 2009ж-ға
1 Өткізілген өнімнен түскен
табыс мың тг. 816436,0 1015333,2 124,4
2 Өткізілген өнімнің өзіндік құны мың тг. 592572,1
3 Жалпы табыс мың тг. 223863,9 321456,2 143,6
4 Кезең шығындары мың тг. 164422,4 215221,6 130,9
5 Негізгі қызметтен түскен түсім мың тг.
6 негізгі емес қызметтен түскен
табыс мың тг. - - -
7 Салық салғанға дейінгі жиынтық
табыс мың тг. 59441,4 106234,6 178,7
8 Таза табыс мың тг. 41609,0 74364,2 178,7
9 Өнімнің 1 тг.кеткен шығыны Теңге 0,93 0,90
10 Өнім рентабельдігі % 9,7 15,5 159,8
11 Сату рентабельдігі % 5,1 7,3 143,3
12 Өндіру рентабельдігі % 0,37 0,57 154,05
13 Жұмыскерлер саны Адам 395 399 101,01
14 Жұмысшылар саны Адам 366 370 101,09
15 1-жұмыскердің еңбек өнімділігі мың тг. 2066,9 2544,7
16 1-жұмысшының еңбек өнімділігі мың тг. 2230,7 2744,1 123
17 Жұмыскерлердің еңбек ақы
коры мың тг. 324238,9 354960,0 109,5
18 Жұмысшының еңбек ақы қоры мың тг. 276794,2
19 1-жұмыскердің орташа еңбек
ақысы Теңге 68404,8 74135,3 108,4
20 1-жұмысшының орташа еңбек
ақысы теңге 73824,9 79945,9 108,3
21 Н.Қ. орта жылдық құны мың тг. 112792,5
22 Айналым құралдарының орта
жылдық құны мың тг. 107,1 248,1 29,6
23 Қор қайтарымдылығы теңге 7,23 31722 107,9
24 Қор сыйымдылығы теңге 0,14 0,13 92,8
25 Қормен қарулану мың теңге 308176,6 352208,6
Кесте-1 мәліметтерінен көріп отырғандай, өткізілген өнімнен түскен табыс
Кезең шығындары 50799,2 мың теңгені құрап, кәсіпорынның таза табысы
2009 жылғы жұмыс істейтіндердің саны 399 адамды құрады (2008ж.
Кәсіпорындағы 1-жұмыскердің орташа еңбек ақысы – жұмыскерлер еңбек ақы
2008 жылы НҚ бастапқы құны 112792,5 мың теңгені құрады,
«Маңғыстаугеология» АҚ – ның 2009жылы жалпы табыс 321456,2 мың
Негізінде кез келген акционерлік қоғамның өмір сүру әдісі –
НҚ пайдалану тиімділігін қор сыйымдылығы көрсеткішінің көмегімен түсіндіруге болады,яғни
Осылайша, тауарлық өнімнің 1 теңгесіне кеткен шығындар 2008 жылғы
Қызмет етудің технико-экономикалық көрсеткіштерін талдаудан келесідей қорытындылар жасауға болады:
2.3 «Маңғыстаугеология» АҚ – ның экономикалық тиімділін талдау.
Кәсіпорынның іскерлік белсенділігі мен қызметінің тиімділігін бағалау
мен талдау қаржылық талдаудың қорытынды кезеңі болып табылады Кәсіпорынның
Яғни, кәсіпорынның нарықтық белсенділігін сипаттайтын негізгі көрсеткіштер:
бір акцияға түскен табыс;
акцияның құндылығы;
бір акцияның баланстық құны;
акцияны котировкалау – бағалау коэффициенті;
бір акцияның табыстылығы;
дивиденттерді төлеу коэффициенті
тұрақты өсу коэффициенті;
капиталдандыру коэффициенті;
Бұл көрсеткіштерді талдау қор биржасында тіркелген және сонда
өздерінің құнды қағаздарын бағалайтын компанияларда орындалады. Талдау тікелей қаржы
Акцияға түскен табыс. Инвестор акцияны сатып алғанда, әрқашан
ДЧА = ДЧ – ДВПР.А./ АО
Мұндағы: ДЧА – бір акцияға түскен түскен таза табыс;
ДЧ – таза табыс;
ДВПР.А. – айрықша акциялар бойынша дивиденттер;
АО – айналымдағы әдеттегі акциялар саны.
Бір акцияға түскен табыс, айналымдағы әдеттегі әрбір акцияға таза
Акцияға түскен табыс – бұл сол бойынша төленетін жыл
Айта кету керек, дамыған нарықтық экономика жағдайында бір акцияға
Оның аналитикалық тұрғыда негізгі кемшілігі–әр түрлі компаниялардың акцияларының нарықтық
Акциялардың құндылығы. Ол акцияның нарықтық бағасын акцияға түскен табысқа
ЦА= РЦ/ ДЧА
Мұндағы: Ц А – акцияның құндылығы;
РЦ – акцияның нарықтық бағасы;
Д АЧ – бір акцияға түскен таза табыс.
Акцияның нарықтық бағасы бағасы мен бір акцияға түскен табыстың
Акцияның нарықтық бағасы мен акцияға түскен табыс шамасы арасындағы
Бұл көрсеткіштің динамикасында салыстырмалы түрде жоғары өсуі, басқа фирмаларға
Инвестор жоғары табыс алу мақсатымен ақшасын бір компанияға жиі
Басқа инвесторлар кепілді табыс көзін табуға ынталы. Сондықтан олар
Бір акцияның баланстық құны кәсіпорынның бухгалтерлік есеп пен есеп
БС.А.= СА.К. – СП.А./ АО
Мұндағы: БС.А. – акциялардың баланстық құны;
С А.К. – акционерлік капиталдың құны;
С П.А. – айрықша акциялардың құны;
А О – айналымдағы әдеттегі акциялар саны.
Акцияны бағалау коэффициенті – акцияның нарықтық бағасының оның баланстық
КК.А. = РЦ / БС.А.
Мұндағы: К К.А. - акцияны бағалау коэффициенті;
Р Ц – бір акцияның нарықтық бағасы;
Б С.А. - бір акцияның баланстық құны.
Бағалау коэффициенті мағынасының бірден артық болуы, потенциалды акционерлер
Акцияның есептеу бағасы көрсетілген құнның, эмиссиялық табыс
Акцияның нарықтық бағасы – бұл оның қазіргі сату және
Акцияның нарықтық бағасының көрсетілгеннен айырмашылығы, ол капиталдандырылған табысты есепке
АКЦИЯ КУРСЫ = ДИВИДЕНТТЕР / НЕСИЕЛІК ПАЙЫЗ * 100
Несиелік пайыз есебінен салым бойынша жоғары дәрежедегі кепілдікпен төлей
Акцияның табыстылығы – табыстылықты ағымдағы және жиынтық деп бөледі.
НД = ДВА / РЦ.А.
Мұндағы: НД – дивиденттің іс жүзіндегі нақты нормасы,
Д АВ- бір акцияға түскен дивидент;
Р Ц.А. – бір акцияның нарықтық бағасы.
Басқа сәйкес компаниялармен салыстырғанда акцияның табыстылық коэффициентін талдаумен қатар,
Акцияның табыстылығы курстық айырманы есепке ала отырып та есептелінуі
ДА = ДВА +(РПРЦ.А. – РПЦ.А.) / РПЦ.А.
Мұнда: ДВА – бір акцияға түскен дивидент;
РПЦ.А. – акцияның сатып алу бағасы,
РПРЦ.А. – акцияның сатылу бағасы.
Акцияның табыстылығы жоғары болған сайын, ол инвестор болуы мүмкін
Бұл көрсеткіш дивиденттің бір әдеттегі акцияға және бір
КД.В. = ДВА / ДЧА
Мұндағы: КД.В. – дивиденттерді төлеу коэффициенті;
ДВА – бір акцияға түскен дивидент;
ДЧА – бір акцияға түскен таза табыс.
Аталған коэффициентті талдаудың бір ерекшелігі оның «жақсы» немесе «жаман»
Қаралған коэффициенттің белгілі бір деңгейіне келсек, ол әр компанияда
Дивидент төлеу коэффициентінің мағынасы фирманың инвестициялық саясатына тәуелді. Құнды
ағымдағы табысты алу және акцияның курстық құнының артуы
Әдетте инвесторлар олардың инвестициялау мақсатына дивиденттік саясаты жоғары дәрежеде
Тұрақты өсу коэффициенті – компанияның келесі жылы өзінің активтерін
КУ.Р. = ДЧ – ДВ / СК(алдыңғы жыл)
Мұндағы: КУ.Р. – тұрақты өсу коэффициенті;
ДЧ – таза табыс;
ДВ – дивиденттер;
СК – меншікті (акционерлік) капитал;
Аса күрделі емес түрлендіруден кейін бұл көрсеткіш мынадай түрде
КУ.Р. = Д Ч / СК * (1 –
Мұндағы:
ДЧ - акционерлік капиталдың табыстылығы
СК
ДВ - дивиденттерді төлеу көрсеткіші.
Д Ч
Капиталдандыру коэффициенті – компания шығарған құнды қағаздар түрлері арасындағы
Капиталдандыру көрсеткішінің динамикасы, басқадай бағалы қағаздар бойынша борышттық міндеттемелер
КК = - әдеттегі акциялар құны / құнды қағаздар
Құнды қағаздар арасындағы пропорцияны талдау, әсіресе әдеттегі акция иеленушілері
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы мен нарықтық белсенділігін сипаттайтын көрсеткіштердің бірі
«Қаржылық леверидж бір жағынан облигация мен айрықша акция, екінші
Л = О + АП / АО
Мұндағы: Л – леверидж деңгейі;
О – облигациялар;
АП - айрықша акциялар;
АО - әдеттегі акциялар (49).
Леверидж деңгейінің жоғары болуы – қауіпті құбылыс, өйткені ол
Шаруашылықты жүргізуші субъектілердің нарықтық белсенділігін сипаттайтын негізгі көрсеткіштер осындай.
Қазақстан Республикасында құнды қағаздар нарығы енді ғана қалыптасып келе
3.Қазақстан Республикасындағы aкционерлік қоғамдардың дамуы және ерекшеліктері
3.1 Әлемдік тәжірибедегі акционерлік қоғамдардың
Шетел тәжірибесінде акцияның әртүрлі қолданылады:
а) атаулы акциялар;
ә) ұсынушыға арналған акциялар;
6) жой акциялар;
в) артықшылығы бар акциялар.
Біздің елімізде жай акция шығарылған жеңілдікпен пайдаланатын табысы болып,
Акция категория бойынша былай бөлінеді: еңбек ұжымының акциясы, кәсіпорын
Акцияны кәсіпорын шығара отырып, екі пайдалылықты көздейді: біріншіден, көбірек
Акционерлік қоғамның акциясы кәсіпорын мүлігінің барлық сомасына немесе жарғы
Әрбір атаулы акцияның қозғалысы акцияның тіркеу кітабында белгіленеді. Акция
Акционерлік қоғам - кәсіпорын, ұйым мен мемлекеттік орындардың еркін
Акционерлік қоғамның басты қызметі - уақытша босаған ақша қорын
Акционерлік қоғамның екі түрі бар. Акциясы құрылтайшыларда болып, еркін
3.2 ҚР акционерлік қоғамдарды басқаруды жетілдіру жолдары
Соңғы жылдары Қазақстан экономикасы тез қарқынмен өсіп
Кәсіпорынның тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін мыналарды
- қажеттіліктерді жоғары деңгейде қанағаттандыру;
- кәсіпорынның бәсекелік қабілеті өнімнің сапасымен өндірістің тиімділігі арқылы
- радикалды және эволюциялық өзгерістерге дайын болу, оларға тез
Қазіргі таңда көптеген кәсіпорындардың стратегиларына өзгерістер ен- гізіліп жатыр.
Еліміз «Қазақстан - 2030» ұзақ мерзімді стратегиялық
Нарықтық жағдайда қазақстандық кәсіпорындар басшылары мен top менеджерлеріне басқарудың
Әдебиеттерде көп қарастырылатын, тәжірибеде өзін өзі
Этолондық стратегиялар кәсіпорынның төрт түрлі тәсілімен өсіп келе жатқандығын
1.Эталондық стратегияның бірінші тобын шоғырландырылған өсу стратегиялары құрайды. Бұл
- нарықтағы позициясын күшейту. Мұнда кәсіпорын берілген
- нарықты дамыту стратегиясы. Мұнда өндірілген өнімге жаңа нарық
- өнімді дамыту стратегиясы. Мұнда берілген нарыққа жаңа өнімді
2. Кәсіпорынды дамытудың екінші стратегиясын әртараптандырыл -
өндірісте жаңа өнім түрін өндіруге жаңа мүмкіндіктерді пайдалану
- көлденең әртараптандыру, нарықта жаңа технологиямен өндірілген, қолданыстағы
Жаңа құрылымдарды қосу есебінен кәсіпорындарды кеңейтуге байланысты біріктірілген
- сатылап біріктірудің кері стратегиясы, жабдықтаушылардың үстінен қатаң қадағалау
- алға ұмтылатын сатылас біріктіру стратегиясының мәні – компания
4. Эталондық стратегияның төртінші түрі қысқарту
- кәсіпорын бизнесін ары қарай жүргізе алмайтын жағдайда қолданылатын
- кәсіпорын өзінің қызмет ету аясына ұзақ мерзімді өзгеріс
- өндірістік шығындарды кеміту мүмкіндіктерін қарастыруға және шығындар көлемін
Іс жүзінде кәсіпорын бірнеше стратегияларды бірге қолдануы және оларды
Жоғарыда айтылғандарды назарға ала отырып, стратегияны кәсіпорын саясатынан
Кәсіпорын стратегиясы мен саясаты өзара байланысты болады. Бір жа
Стратегия кәсіпорынды тиімді басқаруға әсер ететін көптеген бәсеке– ге
Жалпы алғанда кәсіпорын стратегиясы – барлық
Кәсіпорынның негізгі қызметі мен бөлімшелеріне жабдықтау, өндіріс, қаржы, маркетинг,
Стратегияны қалыптастыру тек жоғары басшылықтың
Кәсіпорынның стратегиялық жоспарлау үрісі басқару шешімдерін қабылдауға көмектесетін құрал
болады. Олар: ресурстарды бөлу, сыртқы ортаға бейімделу, ішкі үйлестіру
Ресурстарды бөлу – қор, басқарушылық қабілет пен технологиялық тә
Ішкі үйлесу тиімді біріктіру мен ішкі операциялардың оң нәтижесіне
Кәсіпорын стратегиясын жүзеге асырудың құралы ретінде оны дамыту- дың
Сурет-1.Әлемдік тәжірибеде қалыптасқан стратегиялық жоспарлаудың сатылары
Фирма стратегиясы таңдап алынған соң жүзеге асыру жөніндегі күрде
Сонымен, кәсіпорын айтарлықтай жеңіске ие болмаған күнде де қолда
3.3 Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдары: негізгі
мәселелері және шешу жолдары
Стратегия Қазақстанның 2015 жылға дейiнгi кезеңге арналған мемлекеттiк экономикалық
Өңдеушi өнеркәсiпте және қызмет көрсету саласында бәсекеге түсуге қабiлеттi
Дүниежүзiлiк экономиканың ғаламдануы аясында Қазақстан экономикасы бiрқатар проблемаларға тап
Проблемаларды шешу және Стратегия аясында алға қойылған мақсаттар мен
Бұл ретте осы институттар қосылған құны жоғары жаңа өндiрiстердi
Стратегия елде ғылымды және инновациялық қызметтi ынталандыруға бағытталған белсендi
Стратегияны ойдағыдай iске асыру экономиканың адам капиталын, өндiрiлген және
Экономиканы мемлекеттiк реттеу әдiстерi мен тетiктерiн жетiлдiру жөнiндегi жекелеген
Қазақстан “Самұрық” мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі холдингі” және “Қазына”
Әзірлік жұмыстары барысында Еуропадағы, Азиядағы, Солтүстік Америкадағы, Австралия және
Осындай негізгі тұжырымдамалық қадамдар аясында “Қазақстан “Самұрық” мемлекеттік активтерді
- компания қызметінің бәсекеге қабілеттілігі мен экономикалық белсенділігін арттыру;
- компанияларды корпоративтік басқарудың дүние жүзіндегі ең жақсы тәжірибені
- компанияны дамыту жөніндегі мақсатқа қол жеткізуде Үкіметке жәрдемдесу
Осы қағидалар ұлттық компаниялар мен даму институттарын дамытуға “Самұрық”
Осы заңмен “Акционерлік қоғамдар туралы”, “Мұнай туралы”, “Жер қойнауы
Заң ережелері салалық заңнамалық актілердегі ұлттық компаниялар ұғымын нақтылайды,
ҚОРЫТЫНДЫ
Елбасының ұсынған Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50
Міне, осы сөздің ақиқат екендігін өзім туып өскен Шығыс
Елімізде нарықтық қатынастар басталып, бұрынғы экономикалық байланыстар үзіліп қайшылықтар
Екінші кезеңде акционерлік қоғам құрамындағы Өскемен мырыш зауытында 2001
“Казцинк” ААҚ құрылымдық бөлімшесі болып табылатын Бұқтырма гидроэнергетикалық кешені
Бұндай мысалдарды барлық облыстар бойынша көптеп келтіру-ге болады. Еліміздің
Курс жұмысын жазу барысында «Маңғыстаугеология» АҚ – ның мәліметтері
Сонымен, Қазақстан Республикасындағы акционерлік қоғамдардың дамуында келесідей негізгі мәселелерді
қарапайым халықтың көбінің акционерлік қатынастар мәселелерін түсінбеуі;
көптеген қоғамдарда акция «акция» болып табылмайды;
акционерлік қоғамдардың үлесінің көптігі;
Заңдық базадағы қайшылықтар
Осындай бірқатар мәселелерді шешу жолдары:
Заңдық базаны ретке келтіру;
Акционерлік істі білетін мамандарды дайындау
Акцияның әлеуметтік қағидасын максималды түрде сақтай отырып, тарату керек.
Акционерлік қоғамды құрғаннан кейін салымшыларға қоғамның жағдайы туралы ақпарат
Міне, осындай мәселелерді шешудің бірден – бір жолы ретінде
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Әубәкіров Я.Ә., Нәрібаев К.Н., Жатқанбаев Е.Б., ж.б. Экономикалық теория
Бейсенова М., Садықбекова А. «Кәсіпорын экономикасы»,Алматы – 2002.
Қазақстан Республикасының «Акционерлік қоғамдар туралы»
Бердалиев К.Б//Қазақстан экономикасын басқару негіздер.Алматы – 2001.
Жатқанбаев Е.Б. «Аралас экономика негіздері», Алматы – 2000.
Ихданов Ж.О., Орманбеков Ә.О «Экономиканы мемлекеттік реттеудің
өзекті мәселелері», Алматы – 2002.
Ілиясов Қ. «Қаржы», Алматы - 2003
Көшенова Б. «Бағалы қағаздар нарығы», Алматы – 1999 ж.
Көшенова Б. «Ақша, Несие, Банктер, Валюта қатынастары»,Алматы - 2000
Қазақстан Республикасының Заңы // Акционерлік қоғамдар туралы/
Алматы - 2004 ж.
Мауленова С.С. «Экономикалық теория». Алматы – 2004 ж.
Мұханалиева И.С. Бағалы қағаздар рыногы және оларды
Сәбден О. XXI ғасырға қандай экономикамен кіреміз. –
Алматы: Қазақстан, 1997.
Сахариев С.С. «Жаңа кезең – экономикалық теориясы». Алматы -2004
Сейтқасымов Ғ.С. «Ақша, Несие, Банктер», Алматы – 2001 ж.
Шеденов Ө.Қ., Комягин Б.И. «Жалпы экономикалық теория»,
38
Объектінің дабаламмуын стратегиялық жоспарлау бойынша ұйымдастыру
Әлемдік тәжірибеде қалыптасқан стратегиялық
жоспарлаудың сатылары
Мақсатқа жетудің алы жолдарын анықтау және оларды бағалау
Менеджер белгілеу және жоспардың жалпы жобасын әзірлеу
Стратегиялық жоспардың жобасын жүзеге асыру, жоба бойынша әрекеттер жоспары