М А З М Ұ
Кіріспе
1. Ұйымдасқан қ ылмыс нысанының түсінігі
2. Қылмыстық құқық теориясындағы ұйымдасқан қылмыс
2.1. Ұйымдасқан қылмыс нысандары жөніндегі теориялық
негізгі ағымдарға және ұйымдасқан қылмыс нысандарын бөлу
2.2. Ұйымдасқан қылмыс нысандарын топтастыру
2.3. Ұйымдасқан қылмыс нысандарын ажыратудың негізгі критерийлері
3. Ұйымдасқан қылмыс нысандарын талдау
3.1. Топ адамдардың қылмыс жасауы
3.2. Әр түрлі рольдер орындау арқылы қылмысқа қатысушылық
3.3. Ұйымдасқан топ
3.4. Қылмыстық қауымдастық
Қорытынды
Белгілеулер және қысқартулар
Анықтамалар
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
3
12
18
28
31
34
40
49
53
59
63
64
66
К І Р І С П Е
Зерттеу тақырыбының өзектілігі.
Соңғы жылдары елімізде қылмыстылықтың, оның ішінде ұйымдасқан түрде жасалатын
Ал, топ түрінде жасалған қылмыстарға қатысқан адамдардың саны мынандай
Бұл мәліметтер бойынша жалпы қылмыстылықтың динамикасы 2002 жылға дейін
Елімізде жүргізіліп жатқан реформаны іске асыру және барлық заңды
1995-нші жылы 30 сәуірде бүкілхалықтық референдуммен қабылданған Қазақстан Республикасының
Конституцияның 5-нші бабының 3-нші тарауында "Мақсаты немесе іс-әрекеті Республиканың
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев қылмысқа қарсы күрес және
қылмыстылықпен күресудің және құқық тәртібін нығайтудың ауқымды, әрі тиімді
Профессор Е. Л. Қайыржанов "Социалистік қағидадан аяқ астынан бас
Ж.А.Тұяқбаев "нарықтық қатынастардың басталуы қоғамның келбетін, азаматтардың психологиясын түпкілікті
Елімізде қылмыстылықпен күресуді күшейту, оның бағдарламасын жасау, құқық қорғау
Сонымен бірге осы Қазақстан Республикасының Президентінің 1995-нші жылғы 17-нші
Республикасының Қылмыстық Кодексінде қылмыстық топ немесе қылмыстық қауымдастық ұйымдастырғаны
Осы аталған және басқа да авторлардың еңбектерінің ғылыми және
Бір байқайтынымыз қылмысқа қатысу нысандарының біркелкі шешілмеуінің бір себебі,
нысандарын топтастырғанда басқа авторларға ұқсамайтын өзгеше атаумен атай отырып,
Қылмысқа қатысу нысандарының ең даулы тұсы, ол нысандарды топтастыру
Дипломдық жұмыстың мақсаты, қылмыстық құқықтық заңдылықты және оны қолдану
- Қылмысқа қатысушылықтың әрбір нысанына түсінік беріп
- Мәселенің даулылығын жою мақсатында бізге дейінгі осы тақырыпты
- Қылмыстық заңның 31-нші және 235-нші
жасау.
Осы мақсаттарды орындау үшін қылмысқа қатысушылық нысандарын қарастыратын өткен
6
Зерттеудің әдістемелік жәпе теориялық негізін, нақты шындықты танудың жалпы
Осы жүмыстың теориялық негізі ретінде осы тақырыпқа тікелей қатысты
Зерттеудің ғылыми жаңалығы, ол қылмысқа қатысушылық нысандарын топтастыру мәселесінің
Жұмыста, қылмысқа қатысушылық нысандарын анықтау және оларга сипаттама беру
Қорғауға шығарылатын негізгі ережелер:
1. Дипломдық зерттеуде, қылмысқа қатысушылық нысандарының
теориялық мәселелері қаралғандықтан,
нысандарының бөлу критерийі кеңінен қаралып, жаңа
2. Жұмыстың келесі жаңашылдығының бірі, ол субъективтік белгілернегізінде
7
болып табылады. Субъективтік белгі болып табылатын келісім дәрежесі, тек
3. Дипломда, қылмысқа қатысушылық нысаны ретінде нені түсінуіміз
4. Дипломдық жұмыстың жаңашылдығының бірі ҚР. ҚК 28-нші бабында
5. Көпшілік авторлар келісімнің мазмүнын анықтап, оған қылмыстың
түрін, орнын, уақытын, әдісін жатқызады. Сонымен бірге кейбір жағдайларды
екі немесе одан көп адамдардың объектіге келтірген зиянының уақыты,
бірдей болғанымен қылмысқа қатысуды қүрамайтыны белгілі жәйт. Бірақ біздің
ойымызша келісім мазмұнына кіретін жағдайлар мысалы, уақыты, орны, әдісі,
келісімсіз жасалған қылмыстарда да кездесе
қылмысқа қатысушылыққа жатқызатын, анықтаушы түйін немесе кілті келісім
емес, қылмысты бірлесіп
келісіммен жасалған қылмыстарда қылмыстың түрі, уақыты, орны тәрізді
белгілер келісіммен анықталса, ал алдын-ала келісімсіз жасалған қылмыстарда
бүл белгілер қылмыс бірлесіп атқарылғанда ғана қылмысқа қатысушылық
болып табылады.
6. Алдын-ала келісіммен әр түрлі рольдерді орындау арқылы қылмысқа
қатысушылықтың жасалуына субъективтік белгілерден
келісімсіз түрде әр түрлі рольдер орындалатын қылмысқа қатысушылықта
объективтік белгі болып есептелетін шартты жағдайлар әсер етеді. Мысалы:
таныстық, туыстық және т.б.
7. Жұмыстың келесі жаңашылдығы, ол қылмысқа қатысушылықтағы кінә
8
түрін зерттеуде әдеттегіден басқаша қарастыруды қажет ететіндігі. Қылмысқа қатысушылықтағы
8. Жұмыста бүгінгі Қылмыстық Кодекстің 31-нші бабында қарастырылған
нысандардың барлық қылмысқа қатысушылық түрлерін қамтымайтындығы
дәлелденді. Алдын-ала келісімсіз түрде жасалған өртүрлі рольдер орындау
арқылы қылмысқа қатысушылық, 31-нші баптағы еш нысанға сәйкес келмейді.
Бұл біріншіден, екіншіден қылмыстық заңның 31-нші
қатысушылықтың барлық нысандары "топ" түрінде
бұрын сөз байласпай адамдар
байласқан адамдар адамдар тобы
немесе аса ауыр қылмыстар жасау жасау үшін қүрылған үйымдасқан
немесе үйымдасқан топтардың бірлестігі жасаған
қауымдастық. "Топ" және
айырмашылығы ескерілмеген. Бұл мәселені зерттеген ғалымдардың пікіріне
сүйенсек және "топ", "қылмысқа қатысу" ұғымдарының
аударсақ, онда "топ болып қылмыс жасау" қылмысқа қатысушылықтың бір
нысаны болып
бабындағы нысандар бір белғі
келмейді. 31-нші баптың 1
келісімнің болуы немесе болмауына қарай ажыратылып, ал
және 3 бөліктеріндегі нысандар түрақтылықтың болуы
қарай ажыратылған. Бүл нысандар бір түтас критерийде ажыратылуы керек
еді, себебі бүл қылмысқа қатысу нысандары бір
табылады. Төртіншіден, қылмысқа
сақталмаған, қарапайым мағынада қылмысқа қатысу ретінде орындаушыдан
басқа, көмектесуші, үйымдастырушы, азғырушылардың қатысуы алынады.
Бүл талап қазіргі 31-нші бапта
Топ түрінде қылмыс жасау-қылмыстың объективтік белгілерін толық немесе
ішінара орындау болып
сапасыздығы шығады, қылмысқа
жүмысы қиындайды. Еғер
қатысушылар қатысса, 28-нші баптың тиісті
керек. Бірақ қылмыстық әрекеттерді саралағанда біз алдымен көңілді 31-нші
бапқа аударып, одан кейін ғана
қолдану қажеттігі азаяды. Яғни, қылмысты
жасау" деп бағаласақ, онда эр түрлі рольдер
Сондықтан осы жүмыстың келесі жаңалығы
Республикасы Қылмыстық Кодексінің
қатысушылықтың жаңа нысандарын келтіріп, олардың анықтамасын мынадай
редакцияда ұсынамыз.
9. а) Екі немесе одан да
қылмыстың объективтік белгілерін толық немесе
адамдардың жасаған қылмысы деп танылады.
9
орындаушыдан басқа да қатысушылар қатысса (үйымдастырушы, айдап салушы, көмектесуші)
б) Бір немесе бірнеше қылмыстар жасау мақсатында біріккен екі
одан көп адамдардың түрақты тобы үйымдасқан топ деп танылады.
в) Қылмыстық әрекеттермен айналысу үшін екі немесе одан да
үйымдасқан топтардан қүрылған түрақты қүрылымдық бірлестік қылмыстық
қауымдастық деп танылады.
10. Жұмыстың келесі
қатысушылықтың қоғамға қауіптілік дәрежесін анықтау болып табылады.
Диссертацияда қылмысты бірлесіп
нысандары, қоғамға қауіптілікті ауырлататындығы талданып, жаңа пікір немесе
шешім келтірілді.
ҚР қолданыстағы қылмыстық заңының 54 бабының ережесіне сәйкес қылмысты
11. Ұйымдасқан топтың, қылмыстық
қүрамы біркелкі бола бермейтіндіғі анықталды. Сондықтан мүндай қылмысқа
қатысушылық нысандарының мүшелерін немесе орындаушыларын екі түрге
белуге болады. Бірінші орындаушылар:
қауымдастықтың қүрамында қажетті жағдайларда қылмыстың объективтік
жағын орындайтын мүшелер, яғни қылмысты тікелей орындаушылар болып
табылады. Екінші орындаушылар: қылмыстық заңның өзінде қатысушылық
белғісі тікелей көрсетілген жағдайда үнемі біркелкі көмектесушілік тәрізді
әрекеттерді атқарушылар. Мүндай орындаушылар қылмысты қатысу арқылы
орындайды деғен пікірдеміз. Мүндай мүшелердің әрекеттерін саралағанда
Қылмыстық Кодекстің Жалпы бөлімінің нормаларына сілтеме жасалынбайды.
Егер үйымдасқан топтың, қауымдастық қылмыстарына бір-екі рет қана қатысқан
12.Бұған дейінгі зерттеулерден
қатысушылықта тек орындаушы
қалыптасқан. Зерттеу барысында арнайы субъектілер тек орындаушы
емес, көмектесуші ретінде де қатыса алатындығы анықталды. Зерттеудің тәжірибелік
Қылмыстық заңның теориялық мәселесі ретінде алдағы уақыттарда әлі
де даулы мәселеге соқтырмау үшін, жұмыста үсынылған шешімдерді пайдалануға
Қылмысқа қатысушылардың әрекеттерін саралау істері бойынша Қазақстан Республикасы Жоғарғы
Қылмыстық құқық пәні бойынша оқу ісін жүргізуде, сонымен катар
Жұмыстың кұрылысы ондағы зерттелетін мәселелердің мазмұнымен анықталады. Диплом кіріспеден,
11
1. ҚЫЛМЫСҚА ҚАТЫСУШЫЛЫҚ
Қылмысты бірнеше адамдардың бірлесіп жасауы және оларға жауапкершілік қолдану
Қазақ әдет-ғүрып қүқығы туралы барлық материалдарда қылмысқа көмектесушілер мен
Т.М.Күлтелеев қазақ заңдарында қылмысқа қатысудың түсінігі қарастырылмаған, сол сияқты
Т.М.Күлтелеев қазақтардағы қазіргі "қылмыс" термині "қылық, жаман қылық" деген
12
(умолчание) қылмыс деп есептелмеген [10. 172]. Бүл "үндемеу" қылмысты
хабарламауға үқсас әрекет тәрізді, үндемеу ретінде қылмысқа жол берушілік
Жалпы қазақ әдет-ғүрып қүқығы бойынша қылмысты топ адамдар болып
Ал қылмысқа қатысушылықтың нысандары туралы қазақ әдет-ғүрып қүқығында да,
Қылмысқа қатысушылық мәселесі қылмыстық қүқықтың жеке институты ретінде, ерте
Осы үш анықтама дұрыс па немесе басқаша берілуі керек
13
дегенге келтіреді. Осы мәселені шешуде дүрыс бағыт болар еді,
Н.Г.Иванов осы қылмысқа қатысушылық түрлерін көрсетпей, белгілер қолдану арқылы
П.Ф.Тельновтың берген анықтамасымен ішінара келісуге болады, себебі, оның жасаған
Әрекеттер деген үгым қылмыс жасау кезіндегі қылмыс қүрамының бір
14
онда бұл анықтамамен келісуге болар еді.
Философияда "нысан" - мазмүнның (біздіңше қылмыстың) өмір сүру және
Ал осы нақты бүгінгі зандылықтағы көрсетілген қылмысқа қатысушылық нысандарына
Қылмысқа қатысушылық нысандарының жалпы түсінігін бергенде, осы белгілерді тікелей
Сонымен, нысандар ішкі және сыртқы мағынаға немесе мазмүнға ие
Қылмысқа қатысушылық нысандарының бір-бірінен субъективтік және объективтік белгілер көлеміне
15
көлемінің үлкендігі, мүнда тұрақтылық белгісінің қосылуы болып табылады. Ягни
Сонымен қылмысқа қатысушылықтың нысандары оның мазмүнының сыртқы жағымен немесе
Ал П.Ф. Тельновтың берген анықтамасындағы "Кінәлілірдің өзара әрекеттер әдістерінің
Ендігі қарастыратын мәселе, қылмысқа қатысушылық нысанының түсінігінде 27-нші банта
16
керек. Сондықтан қылмысқа қатысушылықтың түсінігіндегі субъективтік және объективтік белғілерді
Сонымен қылмысқа қатысушылықтың нысандары дегеніміз, екі немесе одан көп
Қылмысқа қатысушылықтың нысандарын топтастыру критерийі ретінде алған белгі, яғни
17
2. ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ ТЕОРИЯСЫНДАҒЫ ҚЫЛМЫСҚА
2.1. Қылмысқа қатысушылық нысандары жөніндегі теориялық негізгі ағымдарға және
Қылмысқа қатысушылық нысандары жөніндегі мәселе әлі күнге дейін шешімін
Қылмысқа қатысушылықтың нысандарын біркелкі және дұрыс шешудің теориялық қана
Мұның бәрі тергеу және сот органдарының қылмысқа қатысушылар әрекеттерін
Дипломдық жүмыстың көкейкестілігі, зерттеудің мақсаты мен міндеттері, қылмысқа қатысушылық
Осы мәселені терең зерттеген ғалымдардың қылмысқа қатысушылық нысандарын бөлу
18
Осы келтірілген қылмысқа қатысушылықтарды бөлуде Д.А. Дриль нысан ұғымының
П.И.Гришаев және Г.А.Кригерде осы негізде қылмысқа қатысушылық нысандарын топтастырады.
Субъективтік белгімен А.А.Пионтковский қылмысқа қатысушылықтың екі нысанын ғана бөлуді
Қылмысқа қатысушылық нысандарын топтастыруда П.Ф. Тельнов объективтік критерий бойынша
19
қатысушылық түрлерін жеке қарастырып, түрлер ретінде алдын-ала келісім болатын
А.А. Пионтковскийдің топтастыруынан негізгі айырмашылығы, М.И. Ковалев келісімнің болуын
В.С. Прохоров та өзінің қылмысқа қатысушылық нысандарын М.И. Ковалевқа
Таяу арада осы мәселені зерттеушілердің бірі, У.Лыхмус нысандарды қылмысқа
20
"түрлер" және "эр түрлі көріністер" деген атауда аталып отыр.
Жоғарыда келтірілген осы мәселені зерттеуші ғалымдардың қылмысқа қатысушылық нысандарын
А.Н.Трайнин
1. Жәй қылмысқа қатысушылық.
2. Алдын-ала келісіммен
3. Ерекше топтағы қылмысқа қатысушылықты. -шайка, банда.
4. Ұйымдасқан топ.
21
И.П.Гришаев, Г.А.Кригер
1. Алдын-ала келісімсіз қылмысқа қатысу
2. Алдын-ала келісіммен қылмысқа қатысу.
3. Ұйымдасқан топ.
4. Қылмыстық ұйым.
П.Ф.Тельнов
1. Қылмысты бірге орындаушылық.
2. Әртүрлі рольдер орындаумен қылмысқа қатысушылық.
3. Қылмыстық топ.
4. Қылмыстық ұйым
.
У. Лыхмус
1. Алдын-ала келісімсіз қылмысқа қатысушылық
2. Алдын-ала қелісіммен қылмысқа қатысушылық
а) Жәй қылмыска қатысушылық
ә) Ұйымдасқан топ
б) қылмыстық қауымдастық
А. А .Пионтковский
1. Алдын-ала келісімсіз қылмысқа қатысу
2. Алдын-ала келісіммен қылмысқа қатысу
а) жәй қылмысқа қатысу
ә) ұйымдасқан топ
б) қылмыстық ұйым немесе банда
В.С.Прохоров
1. Жәй қылмысқа қатысу
2. Күрделі қылмысқа қатысу
3. Қылмыстық ұйым
М, И. Ковалев
1. Бірдей кінәлілік
2. Тар мағыналы сөздегі қылмысқа қатысу
Ф.Г.Бурчак
1. Тар мағыналы сөздегі қылмысқа қатысу
2. Ерекше топтағы қылмысқа қатысу
3. Қылмысты бірге орындаушылық
Ю.А. Красиков
1. Алдын-ала келісімсіз қылмысқа қатысу
2. Алдын-ала келісіммен қылмысқа қатысу
а) жәй қылмысқа қатысу
ә) ұйымдасқан топ
б) қылмыстық қауымдастық Қылмысқа
-қылмысты бірге орындаушылық
22
-тар мағыналы
Біздің бір байқағанымыз, П.И.Гришаев және Г.А.Кригер тәрізді субъективтік критериймен
Біздің жоғарыда келтірген шолудан байқайтынымыз, кейбір қылмысқа қатысу нысандарының
Біздің осы жүмыстағы мақсатымыздың бірі, қылмысқа қатысушылық нысандарын топтастыру
Нысандарды топтастыруда бірінші орынға қылмысты бірғе орындаушылықты қойған авторлар,
Сонымен алдын-ала келісімсіз қылмысқа қатысушылыққа қылмысты бірге
23
орындаушылық тән болды, керісінше қылмысты бірғе орындаушылық алдын-ала келісімсіз
Бірінші бағытпен нысандарды топтастырушы ғалымдар үқсас, бірақ айырмашылығы да
П.Ф. Тельнов қылмыстық ұйымның мынандай белгілерін атайды. а) екі
24
Бұрынғы қылмыстық заңда да антисоветтік ұйым, мемлекетті басып алу
Ұйымдастырылғандық, тұрақтылық белгілері қылмыстық қауымдастық-қа да, ұйымдасқан топқа да
Аталған авторлардың түсінігі бойынша, ұйым тек ҚК Ерекше бөлімінде
Осы арада қарастыра кететін бір мәселе, егер қылмыстық ұйымның
Қылмысқа қатысушылық нысандарын топтастыруда қолданылып жүрген бөлу критерийінің басқа
П.Ф. Тельнов бұл критерийді былай деп түсіндіреді. Қылмысқа қатысушылардың
25
нысанының болуы мүмкін екендігі көрінеді. Демек, қылмысқа қатысушылықтың екі
Біз жоғарыда қылмысқа қатысушылық нысандарын бір-бірінен бөлгенде, олардың ең
Көріп отырғанымыздай, зерттеушілер қылмысқа қатысушылықтың белгілі бір нысандарын "түрі"
26
ала келісімсіз түрде топ адамдардың қылмыс жасауы, ұйымдасқан топ,
Бізде қылмысқа қатысушылық нысандарының әр қайсысын олардың негізгі белгілеріне
27
2.2. Қылмысқа қатысушылық
Қылмысқа қатысушылық нысандарын топтастыру мәселесін қарастыруда, бірінші нысандарды анықтау
28
анықтаудан, топтастырудан емес, бөлу критерийінен бірінші қарастыруға мүмкіндігіміз бар,
Бір айта кететін мәселе, бізге дейінде осы мәселені зерттеген
1. Алдын-ала келісімсіз қылмысқа қатысу.
2. Алдын-ала келісіммен қылмысқа қатысу.
3. Жай қылмысқа қатысушылық.
4. Қылмысты бірге орындаушылық.
5. Бірдей кінәлілік.
6. Топ болып қылмысқа қатысушылық.
7. Роль бөліп қылмысқа қатысу.
8. Күрделі қылмысқа қатысу.
9. Тығыз мағыналы сөздегі қылмысқа қатысу.
10. Осы мағыналы сөздегі қылмысқа қатысу.
11. Ерекше топтағы қылмысқа қатысу.
12. Ұйымдасқан топ.
13. Қылмыстық топ.
29
14. Қылмыстық бірлестік.
15. Қылмыстық топтастық.
16. Қылмыстық ұйым.
17. Қылмыстық қауымдастық.
Осыншама көп атаудағы қылмысқа қатысушылық нысандары шын мәнінде барма
Қылмысқа қатысушылық нысандарын топтастыру мәселесін зерттеген ғалымдардың келтірген көптеген
30 2.3. Қылмысқа қатысушылық нысандарын ажыратудың негізгі критерийлері.
Қылмысқа қатысушылық нысандарын бөлу белгісі, қылмысқа қатысу нысандарының белгілерінің
Біз қылмысқа қатысушылық нысандары бір-бірінен негізінен объективтік белгілерге қарай
31
қылмысқа қатысушылықтың нысандарын бір-бірінен объективтік белгілер ретінде ажырата отырып,
Біздің ойымызша қылмысқа қатысушылардың бірлесіп қылмыс жасауының тәсілдерін былай
Қылмысқа қатысушылық мәселесін зерттеген ғалымдар, қылмысқа қатысушылық нысандарын топтастырғанда
Жоғарыда қылмысқа қатысушылық нысандары бір-бірінен әртүрлі критерийлер бойынша ажыратылуы
32
қауымдастықта осы үш белгіде бола алады, тек төртінші белгі
1. Топ адамдардың қылмыс жасауы қылмыстың объективтік жағы белгілерін
2. Әр түрлі рольдер орындаумен қылмысқа қатысу.
1 .Бір немесе бірнеше адамдар объективтік жақ белгілерін толық
2.Әртүрлі рольдер орындаушыларда қатысады. (негізгі белгі)
3. Ұйымдасқан топ.
1. Топ адамдар қатысады.
4. Қылмыстық қауымдастық.
І.Топ адамдар қатысады.
2.Қосымша қылмысқа қатысушыларда кездесуі мүмкін
З.Тұрақтылық.
4. Құрылымдылық (негізгі белгі)
33
3. ҚЫЛМЫСҚА ҚАТЫСУШЫЛЫҚ НЫСАНДАРЫН ТАЛДАУ
3.1 Топ адамдардың қылмыс жасауы.\
Топ адамдар жасаған қылмыста алдын-ала келісім болуы да, болмауы
Әлеуметтік-демографиялық тұрғыдан алғанда қылмысты топ күйінде жасау кәмелетке толмағандардың
С.Баймурзиннің зерттеуі бойынша қалалы жерде жас өспірімдермен жасалатын қылмыстардың
Қылмысты "топ" нысанында жасау, Қылмыстық Кодексте бірнеше құрамдарда көрсетілген.
Р.Р.Галиакбаров, топ адамдардың жасаған қылмыстарына, роль бөліп қылмысқа қатысушылықтан
Біздің ойымызша топ адамдар қылмысының белгілері мыналар болып табылады:
Бірінші белгі, яғни екі немесе одан көп адамдардың қатысуы
34
ішінде абайсыздықта қылмыс жасағандар, кәмелетке толмаған немесе есі дұрыс
Біз, әрбір қылмысқа қатысушының қылмысты тікелей орындауға немесе қылмыстың
Топ адамдар қылмыс жасауының үшінші түрі, қылмысты орындаушылықтың түсініғінде
Сондықтан мынандай анықтамамен келісу қиын. Н.С. Гагарин "қылмыс жасау
Топ болып қылмыс жасауда, қылмысқа қатысушылардың әрекеттері бірлескен түрде
35
бірге олардың арасында қылмысқа деген ой немесе қасақаналыгының бірігуімен
Келесі айта кететін жәйт, топ адамдардың қылмыс жасауы келісім
Алдын-ала келісімсіз түрде қылмыс жасау қылмысқа қатысу нысандарының ішінде
Осы түрдегі топ адамдар қылмыстарының алдын-ала келісіммен жасалатын қылмыстармен
Р.Р.Галиакбаровта алдын-ала келісімсіз жасалатын топ адамдар қылмысының белгілерін осы
келтіреді [43. 45].
Біздіңше келісімнің болуында, сөзсіз қылмысқа қатысушылардың арасында екі жақты
Біз жоғарыда қылмысқа Қатысушылардың арасындағы екі жақты байланыс алдын-ала
36
Хабибулов қолындағы бөтелкемен оның басынан үрады. Жерге қүлаған Храмовты
Тергеу органдары Хабибулов пен Фроловтың қылмысты әрекеттерін Қ.К. 96-ншы
Бұл мысалдарда қылмыскерлерде аталған қылмыстарды жасау жайында алдын-ала ниет
Р.Р.Галиакбаровтың мына пікірі қызық. Ол "алдын-ала келісім бермеген қылмысқа
Р.Р.Галиакбаровтың бүл мысалға берген бағасы дүрыс және дүкенші А
Бізге күмәнді тұсы Р.Р.Галиакбаровтың дүкенші А-ны алдын-ала келісім бермеген
37
адамдармен бірге қатысуы керек. Яғни осы мысал бойынша А
Осы арада мынандай сүрақ туындайды. Егер дүкенші А алдын-ала
Алдын-ала келісімсіз түрде топ болып қылмысты орындаушылықтың субъективтік жағында
38
ғой. Кінә түрі қылмыстық құқықта материалдық құрамдар бойынша қылмыскердің
Қылмысты топ болып орындаушылықты бүлай бағалау қылмысқа қатысушылықтың шеңберінен
Сонымен, екі немесе одан көп адамдардың қасақана бірлескен түрде,
39
Әр түрлі рольдер орындау арқылы қылмысқа қатысушылық
Мұндай қылмысқа қатысушылықта атынан көрініп тұрғандай, қылмысқа қатысушылардың арасында
Осы нысанда әр түрлі рольдер орындалумен қылмысқа қатысушылар әрекеттерінің
Әр түрлі рольдер орындау арқылы қылмысқа қатысуда алдын-ала келісіммен
Роль бөліп қылмысқа қатысу нысанында мынандай объективтік белгілер бола
Сонымен қатар мынандай субъективтік белгілер кездеседі.
а) Қасақана түрде қасақана қылмыстарды жасауы, ә) қылмысқа қатысушылардың
Қылмысқа қатысушылықтың қай нысанында болса да екі немесе одан
Келесі белгі, эр түрлі рольдер орындаумен қылмысқа қатысу нысанының
40
қылмысқа қатысушылық. Негізінде бір ғана қылмыс жасау мақсатында эр
Қылмысқа қатысушылар әрекеттерінің бірлескен түрде жүргізілуі жайында, топ адамдардың
Бірлескен түрде қылмысқа қатысқанда, кінәлілер қоғамға - қауіпті іс-әрекетті
Біріншіден, қылмысқа қатысушылардың қылмыстың түріне байланысты келісімді немесе шартты
Екіншіден, барлық қылмысқа қатысушылар үшін бірдей қылмыстық салдардың тууы.
Үшіншіден, қылмысқа қатысушылардың шартты әрекеттері мен салдар арасында себепті
Қылмысқа қатысушылардың эр түрлі рольдерді орындауына негізгі себеп, келісім
Ал алдын-ала келісім болмаған жағдайдағы роль бөлушіліктің болуына негізгі
Міне бұл мысалда алдын-ала келісімсіз түрдегі көмектесушілік орын алып
Біз осындай қылмыстарға сүйеніп, қылмысқа қатысушылардың арасында мүндай жағдайда
Келесі қылмысқа қатысушылардың объективтік белгісі ретінде, бірлесуінің бір түрғысы
Кейде нақты бір қылмыс жасалғанда, басқа да адамдардың осы
41
Басқаша айтқанда, қылмысқа қатысушылар бір қылмыс жасаса, ал басқаларының
Мысалы Алматы қаласының барахолка базарында арба тасушы Серік және
Тергеу органдары Серік пен Талғаттың әрекетін ұрлық қылмысы бойынша
Біздің ойымызша тергеу органдары Мүқан мен Саматтың әрекеттерін дұрыс
Самат пен Мұқанның әрекеттері ұрлық жасау қылмысына қатысушылыққа жатпайды.
Қылмысқа қатысуда әр түрлі рольдердің кездесуіне тек келісімнің ғана
42
қатысушылыққа субъективтік, белгілерден келісім эсер етсе, келісімсіз түрде эр
Негізінде қылмысқа қатысушылықта эр түрлі рольдердің орындалуы себебінен қылмыстың
Азғырушының қылмысқа итермелеуі, көмектесушінің тиісті міндеттерін атқаруы, Орындаушының қылмысты
Осы арада көмектесуші, айдап салушы, үйымдастырушының әрекеттерінің қылмыстың салдарына
Әр түрлі рольдер орындау арқылы қылмысқа қатысушылықта бірен-саран жағдайларда
Кейбір жағдайларда екі немесе одан көп адамдардың объектіге кетірілген
43
қүралдарына" [20. 213-215]. Негізінде көпшілік авторлармен біздің ойымыз дәл
Ендігі мәселе, келісімнің түрі мен маңызына тоқталайық. Қылмысқа қатысушылықта
Келісімнің түрін, дәрежесін ғалымдар эр түрлі мәселелерді шешетін кілт
Біздің пікірімізше қылмыстың қоғамға қауіптілік деңгейі келісімнің дәрежесімен емес,
Келісімнің сипаты жайында М.И.Ковалев "үйымдастырушылық сипаттағы келісім, алдын-ала келісіммен
Егер мынандай пікір айтылса толық келісуге болады. Алдын-ала келісіммен
Қылмысқа қатысушылардың қылмысты іске асыру туралы ойы немесе тілеғі,
44
қылмысқа қатысы барын білуі, ә) олардың әрекеттерінің өзінің қылмыстық
Келесі көңіл аударатын жәйт, ол роль бөліп қылмысқа қатысушылықтағы
Қылмыстық қүқық теориясында, қылмысқа қатысудағы даулы мәселенің бірі субъективтік
Әдебиеттерде "қылмысқа қатысушылықта тек тікелей қасақаналық бола алады" деген
Осы тақырыпта еңбек жазған ғалым криминалистер мәселен, Г.А.Кригер "қылмысқа
Сонымен қатар П.Ф.Тельнов айдап салушының да жанама қасақаналықпен қылмыс
45
-дейді [12. 93].
Қылмысқа қатысушылардың жанама қасақаналығына оқулық әдебиеттерде де келтірген [30.
Осы мәселені терең зерттеген тагы бір галым криминалист М.И.
Біздің негізгІ мақсатымыз қылмысқа қатысушылардың қайсысы тікелей немесе жанама
Жоғарыдағы мәселелерге жауап беру үшін, алдымен мынандай сүрақтарға жауап
Осы мәселелерді айқындауда қылмыскердің қылмыс зардабына деген психикалық қатынасын
Қылмысқа қатысушылардың барлық кезде қылмыс зардабын тілеуі шартты белгі
Қылмысқа қатысушылықта қылмыскердің барлығында қылмыс зардабына бірдей психикалық қатынаста
Қашанда қылмысқа қатысушы алдын-ала келісіммен белгілі-бір әрекетті орындауға міндеттенгенде
46
болмасын орындағаннан кейін, ол тікелей қасақаналықты қүрайды. Сондықтан қылмысқа
Көмектесушінің қасақаналық түріне тоқталайық. Көмектесуші әдетте қылмыстың зардабын тікелей
Мүндай жәйттер жиі кездеседі, яғни көмектесуші жанама қасақаналықпенде қылмысқа
Қылмысқа айдап салушы да тікелей қасақаналықпен қылмысқа қатысады. Айдап
Осы тәрізді, қылмысқа қатысушылықта үйымдастырушының да кінә түрі тікелей
Қылмысқа қатысушылықта қатысушылардың арасында екі жақты байланыстың болуы міндетті
47
машина берген көмектесушІ қылмыстың жасалуына тікелей мүдделі емес еді.
Сонымен, екі немесе көп адамдардың қасақана бірлескен қылмысында орындаушымен
Бұл анықтамада "қылмысында" деген сөзді "қылмыстарында" деген сөзбен ауыстырып
48
3.3 . Ұйымдасқан топ
Р.Н.Судакованың "Ұйымдасқан топ ұйымдасқан қылмыстылықтың бастапқы көрінісі болып табылады"
Қазақстан Республикасы Бас Прокуратурасының мәліметтері бойынша 1998ж-1053; 1999ж-1684; 2000ж-1784;
Ұйымдасқан топта қылмысқа қатысушылықтың басқа нысандары тәрізді, Қ.К. 27-нші
Б.М.Нұрғалиев ұйымдасқан қылмыстық топтың міндетті және қосымша белгілерін келтіреді.
Ұйымдасқан топта тұрақтылық және алдын-ала келісімнің болуын да міндетті
Ұйымдасқан топта қашанда күні бүрын қылмыс жайы анықталатындықтан бұл
Ұйымдасқан топтың атауынан да байқалып тұрғандай, мұнда алдын-ала келісім
49
Ұйымдастырушылық пен алдын-ала қылмыстық жоспар үқсас үғымдар. Біздің ойымызша,
түрақтылық болып табылады. Зерттеуші ғалымдардың түрақтылықты қалай
анықтағанын, біз бүдан басқа бөлімдерде қарастырдық. Біз түрақтылықты
объективтік белгі ретінде, үйымдасқан топтың үзақ уақытқа немесе бірнеше
қылмыстар жасау үшін қүрылуын түсінеміз. Үйымдасқан топтар меншікке
қарсы қылмыстарда, экономикалық қылмыстарда немесе есірткі заттарды
дайындау, өткізу, тәрізді қоғамның қауіпсіздіғіне, халықтың денсаулығына
қарсы бағытталған қылмыстарда жиі кездеседі. К.Төлебеков үйымдасқан
қылмыстылықты бірнеше топқа бөле отырып "оның бірі мафия тектес
қылмыстылық, ал екінші топтағылар дәстүрлі үйымдасқан қылмыстылықта- ғыдай міндетті
50
деңгейі уақыт өткен сайын үлғайып, тұтынушылар мүддесіне орасан зор
зардаптар тигізеді. Үйымдасқан топтың келесі нүсқасы мынадай бола алады.
Көріп отырғанымыздай, үйымдасқан топтың мүндай түрі бір тектес немесе
Ұйымдасқан топ мүшелерінің кінә түрі тек қана тікелей қасақаналықпен
51
тілейді және сол үшін әрекет етеді.
Сонымен, ұйымдасқан топ дегеніміз, бір немесе бірнеше қылмысты іс-әрекеттер
52
3.4. Қылмыстық қауымдастық
Қылмыстық қауымдастық дегеніміз, қылмыстық әрекеттермен айналысу үшін екі немесе
Қылмыстық қауымдастық бірлесіп қылмыс жасаудың ең биік шыңы іспеттес.
Қазақстан Республикасы Бас Прокуратурасының мәліметтері бойынша 1998ж-63; 1999ж-123; 2000ж-44;
А.Р. Шайбеков "ұйымдасқан қылмыстылықтың, терроризмнің, басқа да Конституцияға қарсы
1) Ұйымдасқан қылмыстық қауымдастықтардың террористік әрекеттерді орындайтын немесе басқа
2) Олар қаржылық және өзге де мүмкіншіліктерін пайдалана отырып,
Қылмыстық қауымдастықты анықтайтын белгілер мыналар бола алады:а) екі немесе
Біз қылмысқа қатысушылықтың басқа нысандарында сандық белгі ретінде екі
Қылмыстық қауымдастықтың сандық белгісін, бірнеше топтардың бірігуі ретінде алуға
53
Нарық экономикасы өріс алған елде, сонымен қатар бір қоғамнан
қарсы келетін екінші қоғамға өту негізінде, мемлекеттік қадағалаудың немесе
Қылмыстық қауымдастықта үйымдасқан топ сияқты тек алдын-ала келісім нәтижесінде
Қылмыстық қауымдастықтың тұрақты түрде қимыл жасауы, оның үздіксіз немесе
54
уақытқа, яғни өздері көздеген жетістікке жеткенге дейін немесе сансыз
Тұрақтылық белгісі объективтік белгілермен қатар қылмыстық қауымдастықтың субъективтік белгісіне
Қылмыстық қауымдастықты анықтайтын кінә түріне келгенде, оның мүшелері де,
Қылмыстық қауымдастықтың үйымдасқан топпен үқсастығы оның мүшелерінің күрделілігі болып
55
нысанының мүшелері де екі топқа бөлінеді. Біріншілері, үйымдастырушылары, жетекшілері
Біз жоғарыда қылмыстық қауымдастықтың, оның кездесетін жағдайларын ескеріп, оның
Қылмысқа қатысушылық қоғамға қауіптілікті жоғарылата ма?
Қылмыстық заңның теориясында қылмысқа қатысушылық мәселесін зерттеуде ғалым криминалистер
Ал үшінші бағыттағы осы күні жалпы қолданып жүрген көз-қарас
Осы көрсетілғен көз-қарастардың қайсысы негізді деп тануға болады деген
Қылмыстық заңда "егер осы әрекеттерді топ адам болып жасаса",
56
қасақана қылмыстарда ауырлататын қүрам ретінде кездеспейді? Қылмысқа қатысушылық қоғамға
Бірақ бір адам өз күшімен-ақ аса ауыр қылмыс жасай
Келесі мәселе, қылмысқа қатысушылықты қоғамға қауіптілікті немесе кінәні ауырлатпаитын
57
бөліктерінде көрсетілғен реттерде жауаптылықты ауырлатады. Сондықтан ҚК 54-нші бабынан
Осы мәселені қарап жасаған тұжырымымыз А.А. Пионтковскийдің "қылмысқа қатысушылық
58
ҚОРЫТЫНДЫ
Қылмысқа қатысушылық мәселесі қарастырылуға жататын жан-жақты күрделі құрылысымен, күрделі
Тақырыптың даулылығы қашанда сот- тергеу жүмыстарына да әсер етеді.
59
олардың жұмыстарына тиімсіз екендігі байқалды. Қылмысқа қатысушылық нысандары, қылмыстық
Төртінші себебі, ол қылмысқа қатысушылардың әрекеттерін саралаумен байланысты. Егер
60
әр түрлі рольдер көрсетілген бапқа сілтеме жасалынбайды.
Жұмысқа қойылған міндеттерді іске асыру үшін 2-нші тарауда бұрынғы
Жұмыстың 3-нші тарауында зерттеудің нәтижесінде анықталған қылмысқа қатысушылық нысандарына
Сонымен бірге осы мәселенің әлі жете зерттелмеген тұсы қылмысқа
қылмыстың объективтік белгілерін толық немесе ішінара орындауы, топ
адамдардың жасаған қылмысы деп танылады,
2. Екі немесе одан көп адамдардың қасақана бірлескен қьілмысында
орындаушыдан басқа да қатысушылар (ұйымдастырушы, айдап салушы,
көмектесушілер) қатысса, әртурлі ролъдер орындау арқылы
қатысушылық деп танылады,.
3. Бір немесе бірнеше қылмыстар жасау мақсатымен біріккен екі
немесе одан көп
танылады.
61
4. Қылмыстық әрекеттермен айналысу ушін екі немесе одан көп
ұйымдасқан топтардан құрылған,
қылмыстық қауымдастық деп танылады.
Зерттеу барысында осы күнгі теория және практикада жиі дау
Ұйымдасқан топ, қылмыстық қауымдастық нысандарында арнайы субъектілердің қылмысқа қатысушылығы
Біз бұл жұмыста қылмыстық құқықтың күрделі, әрі даулы мәселелері
62
Белгілеулер және қысқартулар
ІІМ - Ішкі істер министрлігі
ҚР - Қазақстан Республикасы
ҚК - Қылмыстық кодекс
УССР - Украина Советтік Социалистік Республикасы
АҚШ - Америка Құрама Штаттары
КСРО - Кеңес Социалистік Республикалар Одағы
63
А н ы қ т а м а л
Осы диплом жұмысында қолданылынған анықтамалар мен терминдер
Қылмыс - жазалау қатерімен тыйым салынған айыпты, қоғамдық қауіпті
іс-әрекет (әрекет немесе әрекетсіздік).
Қылмыс санаттары -
сипатына және қоғамдық
Қылмыстылық - бұл
мемлекетте жасалған қылмыстардың жүйесін
Қылмыстардың бірнеше рет жасалуы - Қылмыстық Кодекстің Ерекше
бөлімінің белгілі бір бабында немесе бабының бөлігінде көзделген екі
Қылмыстардың жиынтығы - Қылмыстық Кодекстің түрлі баптарында
немесе баптарының бөліктерінде
Қылмыс объектісі -
қатынастардың, заңды мүдделердің,
Қылмыстың объективтік жағы - қылмыстың сыртқы жағын сипаттайтын қылмыс
Қылмыс субъектісі - қылмыстық жауаптылық жасына жеткен есі дұрыс,
кінәлі жеке адам.
Қылмыстың субъективтік жағы - қылмыстың ішкі жағын, яғни кінәлінің
өз іс-әрекетіне және оның нәтижесіне қатысты психикалық қатынасын, сондай-
Қылмысқа қатысу - екі немесе одан көп адамның қасақана
Қылмысқа қатысу нысаны
Қылмыстың ұйымдастырушысы - қылмыс жасауды ұйымдастырған немесе оның орындалуына
Қылмыстың айдап салушысы - басқа адамды азғыру,
Қылмыстың көмектесушісі - кеңестерімен, нұсқауларымен,
64
ақпарат,қылмысты жасайтын қару немесе құралдар берумен не қылмыстың жасалуынажәрдемдескен
Қылмыстың орындаушысы - қылмысты тікелей жасаған немесе оны жасауға
Қылмысқа дайындалу - тікелей ниетпен қылмыс құралдарын немесе қаруларын
Қылмысқа оқталу - тікелей қылмыс жасауға тура бағытталған ниетпен
Тікелей қасақаналық - адамның өз іс-әрекетінің қоғамға қауіпті екенін
Жанама қасақаналық - адамның іс-әрекетінің (әрекетсіздігінің) қоғамға қауіпті екенін
Кінәнің екі нысанымен жасалған қылмыс - қасақана қылмыс жасаудың
65
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. - Алматы: Қазақстан, 1995.
2. НурсултанНазарбаев: Законопослушание и правопорядок основа нашей стабильности. Казахстанская
3. Джекебаев У.С. Основные
4. Каиржанов Е.И.
Министерства Юстиции. 1995, №8. - С.42-45.
5. Туякбаев Ж.А.
преступностью и коррупцией. // Борьба с организованной преступностью и
коррупцией. Часть 1 - Алматы: Ралым, 1996. -345с.
6. Қазақстан Республикасының
7. Нургалиев Б.М. Организованная преступность и меры борьбы
Борьба с преступностью в Казахстане. - Алматы: Рылым, 1998.
8. Абдиров Н.М. Стратегия с наркотизмом и наркобизнесом
преступностью в Казахстане. - Алматы: Ғылым, 1998. -380с.
9. Ұлттық қауіпсіздікті
жемқорлықпен күресті әрі
Республикасы Президентінің 1997 жыл 5 қарашадағы Жарлығы
Қазақстан // 1997ж.
10. Культелеев Т.М. Уголовное обычное право
11. Вербовая О.В. Проблемы борьбы с бандитизмом и другимим
12. Тельнов П.Ф. Ответственность за соучастие в преступлении.
13. Иванов Н.Г. Понятие и формы соучастия в
14. Учебник уголовного
В.Н.Кудрявцева и проф. А.В.Наумова - Москва: Спарк, 1997. -
15. Герцензон А.А. Уголовное право. Общая
16. Баймурзин Г.И. Ответственность за прикосновенность к преступлению.
Алма-Ата. Наука, 1968. - 188с.
17. Спиркин А.Г. Основы философии. - Москва: Политиздат,
18. Кішібеков Д., Сыдықбеков Б. Философия. - Алматы,
2004 ж.-1446.
20. Ковалев М.И. Соучастие в преступлений. - Свердловск,
328с.
22. Трайнин А.Н. Учение о преступлении. -
66
23. Гришаев П.И, Кригер Г.А. Соучастие по советскому
М, 1959. -255 с,
24. Советское уголовное право.
25. Пионтковский А.А. Учение о преступлении по советскому
праву . - М.: Госюриздат, 1961.-836с.
26. Курс советского уголовного права. Часть общая, Т.1.
27. Лыхмус У.Э.
преступлении.: //Учен. зап . Тартуского университета, -1985. -Вып.
28. Красиков Ю.А. Соучастие в преступлении. Курс лекции.
48с.
29. Бурчак Ф.Г. Соучастие: социальное, криминологические и правовые
проблемы. - Киев: Виша школа, 1986. - 207с.
30. Курс советского уголовного права. Часть общая. -
516с.
31. Советское уголовное право. Общая часть. -
32. Шнейдер М.А. Соучастие в преступлениипо совесткому уголовному
праву . - М.: 1958.-98 с.
33. Ковалев М.И. Соучастие в преступлении, ч 1-
34. Курс уголовного права. Общая часть. Том
35. Водько Н.П. Уголовно-правовая борьба с организованной
36. Гуров А.И. Профессиональная преступность.- М.,Юр.Лит , 1990.
37. Быков В. Признаки оррганизованной преступной группы //
1998,№9,-С.4-8.
38. Агыбаев А.Н.
преступления . - Алматы: Жеті
39. Қазақ КСР-нің Қылмыстық кодекс! - Қазақстан, Концерн
1994.-2086.
40. Уголовное право. Часть общая - Москва: Спарк,
41. Тельнов П.Ф. Кто отвечает за соучастие в
42. Быков В. Виды преступных групп. //Российская юстиция.
85с.
43. Галиакбаров Р.Р. Квалификация групповых преступлений. - М.:
44. Шаргородский М.Д. Некоторые вопросы общего учения о
//Правоведение. -№1. -1960.- С.88.
45. Рахметов С.М. Борьба
46. Судебная практика по уголовным делам Верховного Суда
47. Комментарий к Уголовному кодексу Республики Казахстан. -
2000. - 722 с.
67
48. Галиакбаров Р.Р.
49. Галиакбаров Р.Р. Актуальные
50. Бурчак Ф.Г. Учение о соучастии по советскому
Киев. Наумова Думка, 1969. - 216 с.
51. Лыхмус У.Э. Квалификация соучастия в преступлении: Автореф.дис.
52. Вербовая О.В. Уголовно-правовая борьба с бандитизмом в Республике
53. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қылмыстық істер бойынша
54. Қазакстан Республикасы Жогарғы Сотының қылмыстық істер бойынша
55. Определение коллегии по
Республикик Казахстан. №2 к. 234/96.
56. Определение коллегии по
Республикик Казахстан. №2 к - 128.
57. Нургалиев Б.М. Организованная преступная деятельность (уголовные-правовые, процессуальные
58. Судакова Р.Н. Типология организованных преступных формирований; их
59. Тлеуханов Р.Т.
60. Организованная преступность - 2 /под ред. А.И.Долговой и
61. Онгарбекова Ж.Б. К проблеме о понятии и
62. Бандитизм және басқа қылмысқа катысушылықпен жасалған қылмыстар үшін
63. Учебник уголовного права. Часть Общая.
литература, 1996. – 325 с..
64. Бимурзин С.Б. Региональные особенности борьбы с преступностью
несовершеннолетних: дис. на соиск.к. ю. н. -
65. Чокморова А.С. Вовлечение
66. Солопанов Ю. О соучастии // социалистическая законность.
68
- М.,1989.№2. -С.35.
67. Гагарин Н.С. Некоторые особенности
Республики Казахстан // Проблемы
правовой системы Республики Казахстан. - Алматы, 1993 .-С.58.
68. Гальперин Н. Советская юстиция. -
69. Зелинский А.Ф. Соучастие в преступлении. Лекция.
70. Галиакбаров Р.Р. Квалификация групповых посягательств в составах
71.Жекебаев У.С., Ваисберг Л.М. Судакова Р.Н. Соучастие в преступлении.
72. Вышинский А.Я. Вопросы теории государства и права. -
Госюриздат, 1949. - 122 с.
73. Ковалев М.Н.
законадательства. Союза ССР и
комментарий) - Москва, 1960. - 282 с.
74. Уголовное право. Часть Общая. -Москва: юрлит,
75. Уголовный кодекс Украинской ССР. Научно-практический комментарий.-Киев: государство
76. Судакова Р.Н.
77. Попов В.М. Актуальные
78. Никифоров С. Уголовно-правовая охрана личной собственности в
79. Тюлебеков Б.К. Правовые,
80. Пленум Верхоного Суда СССР от 12 июля
81. Чернов В. Соучастие в длящихся и продолжаемых
Советская юстиция. 1984.-№17.-С.9-10..
82. Борчашвили И.Ш. Проблемы
имущества//Проблемы совершенствования правоохранительной деятельностив Республике Казахстан в условиях перехода
83. Комментарий к Уголовному кодексу Казахской ССР //
Г.Ф.Поленова, В.Н.Маркелова. - Алма-Ата, 1980. - 480с.
84. Шайбеков А.Р. "Политизация" организованной преступности и учет
особенности в предотвращении данного вида противоправных
Борьба с организованной преступностью и коррупцией (теория и практика).
Алматы: Ғылым, 1997. - 162 с.
69
85. Муздакбай М. Определение
86. Нарикбаев М.С. Совершенствование правоохранительной деятельности судебных органов
87. Андреева Л. Квалификация преступлении, совершенных в
88. Ушаков А.В. Ответственность за групповые преступления. - Калинин,
1975.-72 с...
89. Кудрявцев В.Н. Общая теория квалификации преступлении. -
90. Қорқытып алушылық туралы істер жөніндегі сот тәжірибесі туралы
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1995-нші жылғы 22
желтоқсандағы № И қаулысы. //Қазақстан
Пленумы қаулыларының жиынтығы. Алматы: Санат, 1997. -Т.1. - 3846.
91. Ахмедов Э. Организованные межрегиональные преступные группы
общеобзательной направленности // Борьба с преступностью в Казахстане. -
Алматы: Ғылым, 1998. - С.89.
70