Азаматтық қоғамды дамыту тұжырымдамасы
Кіріспе
1. Қазақстан Республикасында азаматтық қоғамның қалыптасуы
2. Азаматтық қоғам ұғымы, оның құрылымы
3. Тұжырымдаманың мақсаты мен міндеттері
4. Қазақстан Республикасындағы азаматтық қоғамның перспективалық
5. Азаматтық қоғамды дамытудың негізгі принциптері
6. Тұжырымдаманы іске асыру жолдары мен
6. 1 Азаматтық қоғам институттары қызметінің
6.2. Мемлекеттік органдар мен азаматтық қоғам
6.3. Халықтың жоғары саяси, құқықтық және
6.4. Еңбек қатынастарын жетілдіру
6.5. Әлеуметтік саясатты жаңғырту
6.6. Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігін арттыру
6.7. Қазақстан Республикасында азаматтық қоғам институттарын
6.8. Азаматтық қоғам институттарының халықаралық
ынтымақтастығын дамыту
7. Тұжырымдаманы іске асыру мерзімі мен
Қорытынды
Кіріспе
Адами әлеуетті, азаматтардың іскерлігін жандандыру, азаматтық
Қазақстан Республикасында азаматтық қоғамды дамытудың 2006
Бұл Тұжырымдамада қазіргі кезеңде Қазақстанда азаматтық
Тұжырымдама азаматтық қоғам институттарын дамытудың негізгі
1. Қазақстан Республикасында азаматтық қоғамның қалыптасуы
1980 жылдардың аяғы мен 1990 жылдардың
Қазақстанда алғашқылардың бірі болып экономиканың мемлекеттік
Елдегі азаматтық қоғам мен оның институттарын
1991 жылғы 27 маусымда «Қазақ ССР-індегі
Нәтижесінде елде «Қазақстанның халық конгресі», «Алаш»
1990 жылдардың басында Әлеуметтік қорғау коалициясы
1994 жылғы желтоқсанда Қазақстан Республикасының Президенті
Партиялар мен қозғалыстардың құрылуы мен жұмыс
1990 жылдың аяғы азаматтық институттар қызметінің
Бұқаралық ақпарат құралдарының, (бұдан әрі -
1998 жылғы 7 қазанда ел Парламентінің
1999 жылы іс жүзінде барлық өңірлерде
2000 жылғы қазанда Қазақстан Республикасы Президентінің
2000 жылы мемлекеттік билік органдарымен (бұдан
2000 жылғы желтоқсанда қабылданған «Қазақстан Республикасындағы
2002 жылғы шілдеде қабылданған және күшіне
2001 жылы «Коммерциялық емес ұйымдар туралы»
2003 жылы ел Үкіметі үкіметтік емес
Сол жылдың өзінде ақ Әлемдік және
2003 жылы Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.
Орталық және жергілікті деңгейлерде «билік –
2003 – 2005 жылдары бірін бірі
Екі құрылымның да жұмысы мемлекет пен
2006 жылғы наурызда Қазақстан Республикасында демократиялық
Барлық деңгейдегі әкімдердің халық алдында есеп
Сөйтіп, өткен жылдары елде азаматтық қоғам
Сонымен бірге, қоғамда азаматтық қоғамның одан
Мысалы, коммерциялық емес ұйымдардың (бұдан әрі
Әлеуметтік қажеттілікке қарамастан, елдегі партиялық құрылыс
Кәсіптік одақтар мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық саясатын әзірлеу
Отандық БАҚ-тың бәсекеге қабілеттілігінің дамуы нормативтік-құқықтық
2. Азаматтық қоғам ұғымы, оның құрылымы
Азаматтық қоғам – онда болып жатқан
Қоғам демократиялық дамудың белгілі бір сатысында
Елде азаматтық қоғамды қалыптастыру және демократияны
Азаматтық қоғамды дамытудың алғышарттары меншіктің алуан
Құқықтық мемлекет және демократия азаматтық қоғамның
Азаматтық қоғамның экономикалық негізін, тең танылуы
Азаматтық қоғам өмір сүруінің басты базалық
Демократия жағдайында азаматтық қоғам институттары мен
Демократиялық мемлекеттің азаматтары дербес бостандық құқығын
Азаматтық қоғам демократиялық саяси жүйе жағдайында
Демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекеттің
Азаматтық қоғамның міндеті – жеке адам
Азаматтық қоғамның мақсаты қоғамның әр мүшесінің
Азаматтық қоғам институттарына саяси партиялар, жергілікті
Саяси партия – мемлекеттік биліктің, жергілікті
Кәсiптiк одақтар – азаматтардың өз кәсiптiк
Дiни бiрлестiктер – жергiлiктi дiни бiрлестiктер
Бұқаралық ақпарат құралы – мерзiмдi баспасөз
Қоғамдық бiрлестiктер – саяси партиялар, кәсiптiк
Үкіметтік емес ұйым – ортақ мақсаттарға
Ұлттық-мәдени бірлестік – өзін белгілі бір
Жергілікті өзін-өзі басқару – жергілікті маңызы
Азаматтық қоғам мынадай функцияларды жүзеге асырады:
азаматтық бастамаларды қолдау, дамыту және көтермелеу;
мүдделерді жақындастыру және белгілі бір мақсаттарға
азаматтардың жалпымемлекеттік және жергілікті проблемаларды шешуге
азаматтардың құқықтарын қорғауға жәрдем көрсету және
қоғамда жалпы адами нормаларды, құндылықтар мен
адамның тәуелсіз өмір сүруін қамтамасыз ететін
әлеуметтік қызметтер көрсету;
биліктің, бизнестің және қоғамдық институттардың қатынастарын
мемлекеттік шешімдер қабылдау процесінде ашықтық пен
әлеуметтік еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі аса
сөз бостандығын қолдау, БАҚ тәуелсіздігін нығайту
3. Тұжырымдаманың мақсаты мен міндеттері
Осы Тұжырымдаманың мақсаты адам құқықтары мен
Алға қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін
адам, оның құқықтары мен бостандықтары басты
үкіметтік емес ұйымдар, бизнес-сектор және мемлекет
ҮЕҰ жобаларына бизнес-сектордың қатысуы үшін экономикалық
азаматтық қоғамның барлық институттарын дамыту үшін
өмір сүру сапасының жоғарғы стандарттарына қол
4. Қазақстан Республикасындағы азаматтық қоғамның перспективалық
Тұжырымданың мақсаты мен міндеттерін іске асыру:
адам құқықтары мен демократиялық бостандықтарды сақтауды;
азаматтық қоғам институттарын тұрақты дамыту үшін
құқықтары мен бостандықтарын адамның қоғам алдындағы
қоғамның мемлекеттік билік қызметін тиімді бақылауын
әлеуметтік қамсыздандырудың тиімді жүйесін құруды;
қоғам мен билік мүдделерін келісімі жүйесін
Қабылданған шаралар нәтижесінде елде демократиялық мемлекеттің
Кәсіпкерлік, шағын және орта бизнес азаматтық
Мемлекет және азаматтық қоғам институттары халықтың
Мемлекеттік билік басты басымдықтан - қоғамға
Мемлекет азаматтық қоғам институттарының мақсаттары бойынша
Елдегі еңбек қатынастары әлемдік стандарттар деңгейіне
Азаматтық қоғамның экономикалық құрамдас бөлігіндегі шағын
Азаматтық қоғам институттары мемлекеттік органдардың тапсырысы
Қоғамдағы саяси партиялардың ролі нығаяды, бұған
Мемлекет пен азаматтық қоғам институттары өмір
Мүмкіндігі шектелулі адамдар әлеуметтік қорғаудың жаңғыртылған
Мемлекет саяси ағартудың және тиімді келіссөздер
Сот практикасымен қатар қоғамдық, тұлғааралық жанжалдар
Бұқаралық ақпарат құралдары ел өмірін объектіивті
5. Азаматтық қоғамды дамытудың негізгі принциптері
Азаматтық қоғамды одан әрі дамыту мынадай
адам мен азаматтың іргелі құқықтары мен
эволюциялылық және кезеңділік;
қоғамдық өмір салаларында, ең алдымен экономикалық
заңның үстемділігі, барлығының бөле жармастан заң
мемлекеттің істерін басқаруға және басқа да
елдегі демократиялық процестерге азаматтардың қатысуы үшін
азаматтарды демократиялық мәдениет мінез-құлқына тарту;
билік пен қоғамның үндесу мен ынтымақтастық
Азаматтардың бірлестіктері мен олардың құрылымдық бөлімшелерінің
Осы Тұжырымдаманы әзірлеу мен іске асыру
10 қазандағы ««Қазақстан – 2030. Барлық
1996 жылғы 23 мамырдағы № 2995
23 қаңтардағы № 949 қаулысымен мақұлданған).
6. Тұжырымдаманы іске асыру жолдары мен
Тұжырымдаманы іске асырудың негізгі тетіктері мыналар
Қазақстан Республикасы қол қойған халықаралық шарттар
мемлекеттік органдар мен азаматтық қоғам институттарының
халықтың жоғары саяси, құқықтық және азаматтық
Қазақстан Республикасының Парламентіңдегі және мәслихаттардағы саяси
адам құқықтарын қорғаудағы азаматтық қоғам институтарының
БАҚ қызметін реттейтін заңнаманы демократияландыру;
діни бірлестіктер қызметін реттейтін заңнаманы халықаралық
еңбек қатынастарын жетілдіру;
әлеуметтік саясатты жаңғырту;
бизнестің әлеуметтік жауапкершілігін арттыру;
азаматтық қоғамның басқа институттарын дамыту;
азаматтық қоғам институттарының халықаралық ынтымақтастығын дамыту.
6. 1 Азаматтық қоғам институттары қызметінің
Алдағы 2011 жылға дейінгі кезеңде азаматтық
коммерциялық емес секторға салық салу мәселелерін;
үкіметтік емес ұйымдардың әлеуметтік жұмысын;
қайырымдылық қызмет пен меценаттықты;
коммерциялық емес ұйымдарды тіркеу мен тарату
гендерлік теңдікті қамтамасыз етуді және жалпыұлттық
Тұтастай алғанда, алда азаматтардың конституциялық құқықтары
Ратификацияланған халықаралық шарттар мен пактілердің ережелерін
Осы бағыт шеңберінде заң шығарушылық жұмысына
Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің жанындағы Қоғамдық
6.2. Мемлекеттік органдар мен азаматтық қоғам
Мемлекеттік органдар мен азаматтық институттар ынтымақтастығын
мемлекет пен азаматтық қоғам иституттары арасындағы
заң шығарушылық жұмысы, мемлекеттік, салалық (секторалдық)
әлеуметтік мәнді проблемалар бойынша қоғамдық тыңдаулар
мемлекеттік билік органдарының қызметін және олардың
азаматтық қоғам институттарының даму бағдарламаларын іске
азаматтық институттардың сектораралық өзара іс-қимылының неғұрлым
азаматтық қоғам институттарымен жұмыс және қоғаммен
орталық және жергілікті мемлекеттік органдарда қоғаммен
Халықаралық еңбек ұйымының стандарттарына сәйкес жұмыс
Мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты тиімді іске асыру
Принциптік тұрғыдан орталық және жергілікті атқарушы
Мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты іске асыруға қолайлы
серіктестік негізде билік органдары мен азаматтық
мақсатты топтар мен қызмет көрсетулерді алушылар
азаматтық институттар мен мемлекеттік органдардың өзара
азаматтардың әлеуметтік белсенділігін арттыруға бағытталған жұмыстың
түрлі әлеуметтік мәнді салалардағы ұлттық және
6.3. Халықтың жоғары саяси, құқықтық және
Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясына сәйкес
Ол үшін:
азаматтық қоғам институттарының жұмысы арқылы адамның
елде жұмыс істеп тұрған жергілікті өзін-өзі
қоғамда Қазақстан Республикасының Конституциясына, мемлекеттік рәміздерге
жалпы орта, кәсіптік бастауыш және орта
қазақстандық қоғамда адам құқықтары мен бостандықтарын
құқықтық жүйені одан әрі ырықтандыру;
қылмыстық-атқару жүйесін ізгілендіруге, елде қоғамдық қорғау
халықтың әлеуметтік әлжуаз жіктерінің құқықтарын қамтамасыз
адам құқықтары және әрбір адам мен
жанжалдарды соттан тыс шешу тетіктерін, дауларды
гендерлік теңдікті дамыту және нығайту, қоғамдық
6.4. Еңбек қатынастарын жетілдіру
Еңбек қатынастарын жетілдіру үшін:
қызметкерлер мен жұмыс берушілер мүдделерінің теңгерімін
қызметкерлердің құқықтарын қорғауды қамтамасыз етуде кәсіподақтардың
ықтимал жанжалдар мен еңбек дауларының алдын
еңбек қатынастарын реттеу ауыртпалығының орталығын кәсіпорындар
жұмыс берушілер мен қызметкерлер өкілдерінің арасындағы
қызметкерлердің мүдделерін, қажеттіліктерін қанағаттандыру және өнеркәсіп
6.5. Әлеуметтік саясатты жаңғырту
Билік пен азаматтық қоғамның ортақ міндеті
Азаматтардың Конституцияда кепілдік берілген әлеуметтік-экономикалық құқықтарын
Ұлттық стандарт мынадай бөлімдерді қамтуға тиіс:
Тәуелсіздік жылдары жинақталған ресурстық әлеует, бюджет
Жүргізіліп жатқан әлеуметтік саясат негізіне субсидиарлық
Сонымен қатар проблемаларды жергілікті деңгейде шешуге
6.6. Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігін арттыру
Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігін ынталандыру – әлеуметтік
Кәсіпкерлер үшін әлеуметтік жауапкершілікті арттыру мәселелерінде
БҰҰ-ның Бизнестің корпоративтік әлеуметтік жауапкершілігі жөніндегі
6.7. Қазақстан Республикасында азаматтық қоғам институттарын
2001 жылға дейінгі кезеңде азаматтық қоғамның
Үкіметтік емес ұйымдар сегментінде мемлекеттік әлеуметтік
Саяси партиялардың алдында міндеттердің сапалы жаңа
Олардың қоғамдық-саяси өмірдегі және мемлекеттік басқарудағы
Кәсіптік одақтар мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық саясатын әзірлеуге
Бұқаралық ақпарат құралдары саласы отандық теледидар
Діни бірлестіктер бөлігінде құқыққа қайшы іс-әрекет
Осылардың бәрін ескере отырып, мемлекет азаматтық
БАҚ қызметін реттейтін заңнама демократияландырылады. Тәуелсіз
Халықаралық стандарттарға сәйкес діни бірлестіктердің қызметін
Республиканың жастар және балалар ұйымдарының қызметін
Қазақстан халықтары Ассамблеясының рөлі нығайтылады. Этносаралық
Жергілікті өзін-өзі басқаруды жүйелі және кезең-кезеңімен
Олардың өзіндік ерекшеліктері ескеріле отырып, осы
6.8. Азаматтық қоғам институттарының халықаралық
ынтымақтастығын дамыту
Соңғы он жылдық ішінде әлемде түрлі
Осы саладағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту үшін:
қазақстандық азаматтық қоғам институттарын халықаралық қоғамдастыққа
ұлттық мүдделер аясында әлеуметтік, мәдени, білім
қазіргі заманғы ақпараттық технологиялардың, электронды БАҚ-тың
Қазақстанда әлеуметтік-экономикалық бағыттағы мақсатты бағдарламаларды Орталық
7. Тұжырымдаманы іске асыру мерзімі мен
Ұсынылып отырған азаматтық қоғамды дамыту жөніндегі
бірінші кезең – 2006 – 2008
Азаматтық қоғамды одан әрі дамытуға бағатталған
Негізгі мемлекеттік органдар жанындағы қоғамдық кеңестер,
Заң шығарушылық жобалары, мемлекеттік, салалық (секторалдық)
«Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс туралы» Қазақстан Республикасының
Тұжырымдаманың басымдықтары бойынша ақпараттық бағдарлама іске
Азаматтық қоғам институттарын дамыту үшін мемлекет
Екінші кезең – 2009 – 2010
Көзделген шараларды іске асыру нәтижесінде азаматтық
Үшінші сектордың белсенді жұмысы халықтың саяси
Елде түрлі салаларда ұлттық іс-қимыл бағдарламаларын
Еңбек қатынастары саласындағы әлеуметтік серіктестікті дамыту
Қайырымдылық пен меценаттық мәдениеті мен тетіктері
Бизнес,ҮЕҰ, билік органдары өкілдерін қамтитын комиссиялар
ҮЕҰ білім беру қызметтері мен қоғамның
Мемлекеттік билік органдарының қызметін және азаматтардың
Елде жанжалдарды соттан тыс шешу тетіктері,
Қазақстандық азаматтық қоғам институттарын коммерциялық емес
Үшінші кезең – 2011 жылдан басталады.
Азаматтық қоғам институттарын дамыту жүйелі және
Азаматтық қоғамды дамыту үздіксіз процесті білдіреді,
Қорытынды
Азаматтық қоғамды дамыту демократиялық, зайырлы, құқықтық
Осы Азаматтық қоғамды дамыту тұжырымдасын іске
Қоғам тарапынан билікке деген сенім мен
Өзінің күрделі де жарқын тарихымен, еркіндік