Мазмұны
Кіріспе 3
1 Жылжымалы радиобайланыс жүйелері 4
1.1 Жеке радиошақыру жүйелері 4
1.2 Транкингті жүйелер 5
1.3 Ұялы телефония 6
2 Абоненттерді жалпы қолданыс аясына қосу 9
2.1 Құпиялылық және қолданушы аутентификациясы 9
3 Сымсыз байланыстың жүйелері 12
3.1 Оптикалық сымсыз байланыс негіздері 12
3.2 Локалды сымсыз байланыс желілері 12
3.3 Ұялы желілер 14
3.4 Коммутациялау орталықтары 14
3.5 Репитерлер 16
Қорытынды 17
Қолданылған әдебиеттер тізімі 18
Кіріспе
Жылжымалы байланыс жүйесі – телекоммуникацияның қарқынды дамып келе
1 Жылжымалы радиобайланыс жүйелері
Жылжымалы радиобайланыс жүйелері (ЖРЖ) мүмкіндіктерінің әр түрлілігімен сипатталады.
ЖРЖ классификасының критерийлерінің бірі – қызмет көрсету көлемінің
жеке радиошақыру жүйелері;
сымсыз телефония жүйелері;
транкингті жүйелер;
ұялы жылжымалы байланыс жүйелері;
дербес спутниктік байланыс;
локалды есептеуіш желілеріне сымсыз қосылу жүйелері.
Енді айтып кеткен категориялардың кейбіріне тоқталып, олардың сипаттамалық
Жеке радиошақыру жүйелері
Жеке радиошақыру жүйелері (пейджингті ағылшынша paging – шақыру),
Пейджер дабыл таратуға арналмаған қарапайым құрылғы болғандықтан, аз
Стандартты пейджингі жүйе келесі компоненттерден тұрады:
берілген қолданушыға дыбыстық немесе әрптік-сандық хабарламаны жіберуге болатын
жүздеген мегагерц жиілікте жұмыс істейтін базалық таратушыдан;
бірнеше қабылдағыштар (пейджерлер) қатарынан.
Пейджингті жүйелердің қызмет көрсету аумағына байланысты бір ғана
Пейджингті жүйелердің әрі қарай дамуы хабарлама қабылдауды құптауға
Қазіргі кезде пейджингі жүйелердің даму қарқыны бәсеңдеп кетті.
Транкингті жүйелер
Транкингті жүйелер – кеңістікте шашыраңқы орналасқан ресурстарды басқару
Транкингті жүйелердің эволюциясына келіп тоқталсақ:
бір радиостанция және ортақ радиоканалы бар жүйе. Әрбір
британдық МРТ 1327 стандартымен сәйкестендірілген аналогтық жүйелер;
TETRA деген атпен белгілі және Еуропалық телекоммуникациялық стандарттар
Негізгі ойы және транкингті жүйе атауы бұл жүйелердегі
Ұялы телефония
Ұялы телефония – бұл келесі және мүмкін, жылжымалы
Ұялы жылжымалы байланыс (ҰЖБ) дабылдарының қуаты сымсыз телефония
Ақырғы екі онжылдықтың ішінде ұялы жылжымалы байланыс шапшаң
Бір жағынан сандық технологиялардың дамуы, басқа жағынан аналогтық
алғашында Еуропада, кейін басқа континенттердің аумағында қолданылған GSM
АҚШ және тағы да бірнеше мемлекеттерде қолданылатын IS-94/136
тек Жапонияда жұмыс істейтін PDC (ағылшынша Personal Digital
GSM және IS-95 жүйелері – TDMA және CDMA
Екінші кезеңдік жүйелерді қолданудағы негізгі алға қойған мақсат
таратушының салыстырмалы үлкен қуаты;
мобильді телефонның күрделі құрылымы, әсіресе оның сандық дабылдарды
стационарлық телефондармен салыстырғандағы байланыстың салыстырмалы төмен сапасы;
базалық станцияны алмастыру және мобильді басқарумен сипатталатын
Екінші кезеңдік ұялы телефония жүйелерінің арасындағы өзара айырмашылықтарына
қолданушының сөздік дабылын білдіретін сандық деректер ағынының төменгі
сандық дабылды декодтаудың күрделі жүйесіне байланысты туындайтын қос
жиіліктік бөлінетін дуплексті деректерді тасымалдау (FDD);
базалық және жылжымалы станциялардың бір-бірінен қашық орналасқандығын елемейтін
Екінші кезеңдік ұялы жүйелердің әрі қарай дамуы әр
Өткен онжылдықта үшінші кезеңдік ұялы желілер пайда бола
2 Абоненттерді жалпы қолданыс аясына қосу
2.1 Құпиялылық және қолданушы аутентификациясы
Бірінші кезеңдік ұялы байланыс жүйесінде құпиялылықты сақтау күрделі
GSM жүйесіндегі деректер берілуін сақтандыру үшін келесі шаралар
желіге қосылуды қолданушы аутентификациясы арқылы жүзеге асыру;
шифрлеу арқылы таралатын ақпаратты (сөздік дабыл, деректер, факс
желі ішінде мобильді абонент үшін уақытша номер идентификациясын
GSM жүйесіндегі құпиялылықты сақтаудың маңызды элементі болып абонент
SIM-карта жадысы бірнеше бөліктерден тұрады – ROM, RAM
Ki – қолданушы идентификациясының кілті;
IMSI (мобильді абоненттің халықаралық идентификациялық номері), яғни, мемлекет
TMSI (мобильді абоненттің уақытша идентификациялық номері) – жылжымалы
LAI (орналасқан аумақ идентификаторы);
PIN (ағылшынша Personal Identification Number – дара идентификациялық
дербес телефон кітапшасы – қолданушымен енгізілген телефондар тізімі;
роуминг рұқсат етілген шетелдік ұялы байланыс желілерінің тізімі;
қабылданған қысқаша хабарламалар.
Желі тіркелу үрдісін жүргізгеннен кейін абонентті аутентификациялайды. Жылжымалы
Сурет 1 – Қолданушының аутентификациясын тексеру
Жылжымалы станциямен табылған SRES коды желінің фиксирленген бөлігіне
Айтылып кеткендей, байланыс орнатудың белгілі бір этапынан бастап
А5 шифрлеу алгоритмі мобильді телефонда қолданылады. Бұл алгоритмді
Сурет 2 – Деректерді шифрлеу үрдісі
3 Сымсыз байланыстың жүйелері
3.1 Оптикалық сымсыз байланыс негіздері
Оптикалық сымсыз байланыстың (Free Space Optics – FSO)
FSO жүйесі қолданыста өте қарапайым: сыртқы видеобақылау камераларына
Әдетте, толық көріністі қамтамасыз ету үшін FSO жүйелерді
3.2 Локалды сымсыз байланыс желілері
Кәдімгі локалды байланыс желісінде (ЛБЖ) сервер, терминал, принтер
Сымсыз локалды байланыс технологиясы (ағылшынша Wireless Local Area
иілгіштік – WLAN түйіндері желінің қызмет ету аймағында
жобалау қарапайымдылығы – желіні жобалау радиожиіліктік құраушыларға байланысты;
желінің уақытша конфигурациясын жасау мүмкіншілігі – сымсыз байланыс
сыртқы жағдайларға тәуелсіздік – өткізгіштік байланыстардың жоқтығынан және
Сонымен қатар, WLAN желілері біршама кемшіліктерге ие. Олардың
деректер берілуінің төмен сапасы, яғни, дабылдардың радиоканал бойынша
жергілікті реттеу шектеулері – көптеген мемлекеттер жиіліктік ресурстардың
сымсыз байланыс аппаратураларының бағасы өткізгіштік байланыс аппаратураларының құнынан
құпялылық пен қауіпсіздік деңгейінің төмендігі – радиоканал бойынша
Сымсыз локалды байланыс желісі басқа желілерден бөлек құрылмайды.
Локалды сымсыз байланыс станциялары. Локалды сымсыз байланыс желілері
Файл-сервер локалды байланыс желісінің ядросы болып табылады. Бұл
Әрбір жұмыс істеу орталығы өзінің операционды жүйесімен жұмыс
3.3 Ұялы желілер
Ұялы байланыс желілері өз аттарын байланыс орнату принципіне
Сандық ұялы байланыс желілерінде құрамына базалық станция контроллері
3.4 Коммутациялау орталықтары
Коммутациялау орталығы (КО) ұялы желінің «миы» және диспечерлік
Сурет 3 – Коммутация орталығының блок-сызбасы
Коммутатор сәйкес байланыс желілері арасындағы ақпарат ағымының ауысуын
Коммутатор байланыс желілеріне аралық өңдеу жүргізетін сәйкес байланыс
Жүйенің маңызды элементтерінің бірі болып құрамына келесілер кіретін
Үй регистрі (ағылшынша Home Location Register, HLR) жүйеде
Қонақ регистрі (ағылшынша Visitor Location Register, VLR )
Аутентификация орталығы (ағылшынша Authentication Center) абонеттер аутентификациясы мен
Аппаратура регистрі (ағылшынша Equipment Identity Register) қолданыстағы жылжымалы
3.5 Репитерлер
Егер желі ұзындығы желі сегментінің максималды ұзындығынан артық
Өзіндік қорек блогы бар жеке орындалған репитерлер бағасы
Модуль түріндегі репитерлер коаксиалды резъемге ие, сондықтан ол
Жұмыс станциясына қосылған репитерлердің кемшілігі де бар. Желі
Қорытынды
Жұмысты орындау барысында біз жылжымалы радиобайланыстың түрлеріне тоқталып
Қорыта айтсақ, жылжымалы және сымсыз байланыс жүйелері –
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 Весоловский Кшиштоф, Системы подвижной радиосвязи, – М.:
2 Громаков Ю. А., Стандарты и ситемы подвижной
3 Денисьева О. М., Мирошников Д. Г., Средства
4 Скляр Б., Цифровая связь: теоретические основы и
2
SRES
SRES
=?
А3
А3
Иә/Жоқ
Ki
Ki
RAND
Желі
Радиоканал
SIM-карта
Басқа желіге қосылу
Байланыс контроллерлері
Коммутатор
Көрініс және тіркеу құрылғысы
Орталық контроллер
Байланыс контроллерлері
Базалық станцияға қосылу
Оператор терминалдары
Үй регистрі
Қонақ регистрі
Аутентификация орталығы
Аппаратура регистрі