Тақырыбы: Чехословакиядағы бархыт революциясының тарихи маңызы.
Кіріспе
І. Тоталитаризмнің орнауымен дамуы 1945-1988 жж
Тоқыраудың себептері мен алғышарттары.
Шығыс Еуропа елдеріндегі революциялық жағдайлар.
ІІ. Революция және одан кейінгі Чехословакияда басталған саяси-экономиканың
1989 жылғы демократиялық революцияның басталуы мен барысы.
Чехословакиядағы саяси-экономикалық қайта құрулар.
Чехия тәуелсіз мемлекеттерінің дамуы.
ІІІ. Қорытынды.
ІV. Қолданылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
1989-1990 жылдары Шығыс Европа елдерінде түбірлі демократиялық өзгерістер
Біріншіден, Польшада, Венгрияда, Албанияда сол кездегі билеуші партияның
Екіншіден, Чехословакиядағы «Жұмсақ революция түрінде болды»
Үшіншіден, Болгариядағы басқарушы құрылымның ішіндегі өзіндік бүлік, Герман
Төртіншіден «Румыниядағы халық қөтерілісі жолымен болды. Бұл өзгерістердің
Беделі түскен басшылардың қызметтерімен айырылу, еркін қөп партиялы
Әміршіл-әкімшіл саяси жүйеден, демократиялық көп партиялық жүйеге көшу;
Әміршіл орталықтанған, мемлекеттік меншікке негізделген экономикалық көп түрлі
Чехословакиядағы 1989-1990 жылдардағы демократиялық революция барысында осы ортақ
Чехословакия-Шығыс Европа елдері ішіндегі ең жоғары дамыған ел,
Нарықтық экономика мен көппартиялық жүйеге көшуге талпынушылық Чехословакияда
Демократиялық өзгерістер Чехословакияда өте жұмсақ түрде жүрді, саяси
Диплом жұмысын жазуда бір қатар деректер пайдаланылды. 1998
Чехословакиядағы 1989 жылғы демократиялық революция 1989-1992 жылдары тек
Диплом жұмысы екі тараудан, кіріспе мен қорытындыдан тұрады.
Россия, которую мы не знали 1939-1993. М., 1995
Восточная Европа на новом пути (Хроника событий, документы,
Жұмысының соңындағы әдебиеттер тізімін қараңыз.
Коровицына Н.В.Агония модернизации: субьба двух поколений двух европейских
Мусатов В.Л. Предвестники бури Политические кризисы вВосточной Европе
Постреволюционная Восточная Европа: экономические ориентиры и политические коллизми.
Тоталитаризмнің орнығуымен дамуы 1945-1988 жж
Тақыраудың себептері мен алғышарттары.
Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Шғыс Еуропа әртүрлі жағдайда
Батыс және Шығыс Еуропа елдерінің соғыстан кейінгі жылдардың
Компартия дамудың социалистік нұсқасын таңдап дамуымыз қажет деп
Көптеген елдерде кеңес әскерінің қалуы олардың ішкі тәуелсіздігін
Мәскеуде 1947-48 жж. нақты орыныққаннан кейін өзінің саяси
Компария биліктің басына келген социализм нұсқасын құруда. Ал,
Көп партиялық жойылды (Венгрия, Румыния, Югославия, Албания) немесе
Сталиндік «теория» класстық күрес өрістеп Шығыс Еуропа елдерінде
Социализмді құруда экономика саласында өндірісті ұлттық жүзеге өткізу
Шығыс Еуропа елдерінде Чехословакия мен Германияның Шығыс бөлігінен
Ал, шаруашылығы бұл жерлерде дамуы арыта қалып соғыс
Социализмді құру кезіндегі алғашқы жылдарында экономиканың өсу байқалып
Шығыс Еуропаның түбегейлі өзгеруіне әсер еткен ол 1949
Шығыс Еуропа елдері 1947-48 жж тоталитарлық социализмнің КСРО-ның
Саяси-экономикалық көмектеп кейін Шығыс Еуропаға КСРО 1955 жылы
Шығыс Еуропа елдері үшін 50 жылдардың аяғымен 60
Досталинизация кезінде Шығыс Еуропа біршама еркіндікке түсіп компартияға
Экономикалық реформалар тоқталып, нарықтық қатынас элементтер шектелеп отырды.
1968 жыл Чехословакияда саяси жағдайдың түпкілікті өзгерумен басталды.
Кеңес Одағы және басқа социалистік елдер Чехословакия коммунистерінің
Коровицына Н.В. Агония социол-дермизации: судьба двух поколений двух
Россия, которую мы не знали 1939-1993 М., 1995,
Бұл хатта реформаларды «оқшыл күштер» деп атап,
Чехословакиядағы оқиғалар басқа социалистік елдерді де алаңдатты. Болгария
Съезд тұтқынға алынған чехословак коммунистерін босатуды талап етті.
Қызыл алаңда «Тар! Чехословакиядан!», «Басқыншыларға масқара!» деген
5. Мусатов В.Л. Предвестники бури. Полетические кризисы в
6. Собятия в Чехословакии (Сборник документов) М., 1983
Кеңес Одағының қолдауымен олар 1969 жылы апрельде А.Дубекті
1991 жылы декабрьде Прагада «Чехословакияның 1968 жылғы дамуы
Бұл комиссия 1990 жылы құрылған еді, содан бері
Конференцияға А.Дубчек, О.Черник, М.Гоек, В.Славик, В.Шимак. т.б. 1968
Россия, которую мы не знали 1939-1993 М., 1995
Латын М.В. Уроки чехословацкого кризиса 1968 г. «Новая
Шарты елдерінің әскер енгізуін тоқтатқанын айта келіп, әскер
1969-1970 жылдары Чехословакия коммунистік партияның қатарын «тазалу» басталды,
Шығыс Еуропа елдеріндегі революциялық жағдайлар.
Шығыс Еуропа елдеріндегі экономикалық жағдайы 70-жылдардың соңымен 80-жылдардың
Социализмнің шарасыздығын білген халық тоталитарлық режимге мойынсұнбады. Тоталитарлық
Ол дегеніміз елдегі КСРО-ғы сияқты саяси жағдайлар мен
КСРО-ның басшысы Горбачев 80 жылдың аяғында «Шығыс Еуропа
Осы кезде Шығыс Еуропа мемлекеттерінде революциялық жағдай ерекше
Революцияға қозғау болған жағдайлар: саяси-экономикалық және әлеуметтік салалар
Еуропа қалаларында Берлин, Прага, Лейпцинг, София және Бухарестегі
Шығыс Еуропадағы 40 жылдардың соңғы ширегіндегі революциялармен ерекшелігі
Экономикалық реформада бағыттары: ақша-товар қатынасын орнықтыру, жеке қәспкерліктің
Шығыс Еуропаның әрбір мемлекеттерінде ұлттық мүделеріне сай революция
Саясатты туралы айтар болсақ 1989 жылға дейін елді
1989 жылғы 17 қарашада Чехословакияда «Бархат революциясы» Студенттердің
Көптеген орнжылдар бойы Еуропа картасы өзгермеді. Мыңдан еуропалықтар
ХХ ғасырдың соңғы жылдары социалистік лагерьдің құлауы Еуропадағы
Ол бұл жерде Кеңес Одағының күшімен ХХ ғасырдың
1989 жылы Шығыс Европада Кеңес өкіметінің қайта құру
Социализмнің жеңілуінің басты себебі бұл экономикамен тікелей байланысты
Шығыс Еуропа елдерінің саяси сауаттылығы күшейіп жұмысшылар өздерінің
Коммунистік партияның ықпалы түсіп, демократиялық күштердің беділі арта
Өз кезегінде коммунистік партия ішкі дағдарысты бастап кешіріп
Польша, Чехославакия, Румыния, Югославакияда Римдік-католиктиктік шіркеудің маңызы зор
80 жылдардың екінші жартысында Шығыс Европа көшбасшылары КСРО-ғы
Польшадағы демократиялық революция.
Польшадағы революцияның тамыры 80 жылдардың басына барады. Польшаның
Келіссөздер Цецинде 30 тамызда Гданьске 31 тамызда үкімет
1981 жылдың қаңтарында елде жағдай қиындап дүкендерде тауарлар
Осы жағдайды түзеу мақсатымен коммунисттер өздерінің көшбасшысы-генерал Войцеха
Ал, 1982 жылдың 22 сәуірінде «Солидарность»-тің заңсыз уақытша
Үкімет 1988 жылдың ақпан-сәуір айларында бағаның көтеруі халықтық
Соңында поляк коммунистері билікпен бөлісу комиссиясын құруды
Венгриядағы бейбіт революциясы
Ел басшылары 60-шы жылдардың өзінде-ақ нарықтық қатынасты реттеп
Чехия экономикасы: Европадағы өндірістің елдердің бір болып саналады.
Ал, ХХ ғасырда Чехия индустриалды қарқынды дамыған мемлекет
Бұрынғы коммунистік елдер ішінде Чехия мемлекетті Словенкиядан кейін
Бархаттық көңкерістен кейін елде экономикалық реформалар жасалып елде
Үкімет экономиканы қарқынды даму үшін бағдарламалар жасап шетелден
Соңында елде 47 мыңнан астам шетел компаниялары жұмыс
Соңығ жылдары бұрынғы кеңес мемлекеттерімен «Шкода» көліктерін сату
Румыниядағы «халықтық-коммунизмнің» құлауы
Елдің 80-шы жылдарының басында ауылшаруашылық құлдырауына соқтырды. Дүкен
Революция 1989 жылы 16 желтоқсанда оған негнізгі
Социализмнен шығудың Болгария нұсқасы
Өзге социалистік елдерге қарағанда Болгария КСРО-мен тығыз байланыста
Соңы 1991 жылы әлемдік социализм өмір сүруін тоқтатты.
Германияның бірігуі
Герман демократиялық Республикасы социалистік елдер ішінде коммунистік режим
ІІ тарау. Революция және одан кейінгі Чехословакияда басталған
1989 жылғы демократиялық революцияның басталуы және барысы
1985 жылы Кеңес Одағында орасан күрделі қайта құру
1968 жылы партиялық билеттерінен айрылған коммунистік партия мүшелері
1. Матауш М. Чехословакия: новая мышление и перетроника
партиясының бас секретарлығынан босатылып, бұл орынға М.Якии тағайындалды.
Орталық комитеті – елде жағдай тұрақты, бәрі өте
М.Якии сонымен бірге 1968-1969 жылдардағы оңшыл оппорпеунистер мен
Қатып қалған Орталықтан жоспарлау саясаты, ертеректе Германияның территориясымен
1977 жылдан 1981 жылға дейін Орталық Комитеттің ауылшаруашылығы
мезгілде ішкі сұрақтарды кейінге қалдыру бағытын қатаң ұстап
Аяғында, әйтеуір КПЧ қайта құру бастайтыны туралы жариялады.
Қайта құру басталғаннан бері төрт жыл ішінде ЧКП
1989 жылдың 17-қарашада Чехословакия тарихындағы қайғылы оқиғаны
3.Восточная Европа (очерки революционных переобразований 1989-1990 г.) М.,
Студенттік қозғалысының жеті басшысы себепсіз, тексерусіз өлім
Қайғылы оқиға саяси өзгеріске бастама болды. Шерулер
Бұл дағдарыс социализмнің сталиндік тұжырымдамасының жалпы дағдарысы. Прагада
Прага халқына соғыстан кейінгі өмірді қайдан және кім
Халық ұзаққа созылған қайта жаңаруға деген үміткерін жоғалтты.
5. Даубек В.Политические краски «прожеской осении»-Проблемы мира и
1965-1968 жылдары басқарудың экономикалық өзгерістеріне өтуге қәсіпорындардың жауапкершілігін
Ереуіл үстінде демократия ұрандарымен демократиялық қажеттіліктер кетіп жапты.
7. Костенко К. Какого цвета бархат? «Новая время»,
Жеское развития нежной революции –«Новое время» 1990, №25
Бұндай көп халық қатысқан шерулер Чехословакияда 1969
жылдан кейін болған емес. Халық «ЧКП монаполиясы жойылып»,
Қоғамдағы өзгерісті тоқтатуға және жоғары дәрежеде билік құруға
Шерулердің жалпыхалықтық ереуілге ұласуы ЧКП басшыларының үреуін туғызды.
Парламент екі аптаның ішінде мемлекеттің жаңа басшысын
тағайындауға міндеті болды. Осы күні М.Чичель бастаған
ІІ-тарау
Революциядан кейінгі Чехословакияда басталған саяси және экономикалық қайта
1990 жылы ЧССР парламентінің төрағасы болып Александр Дубчек,
1968 жылғы «Прага көктемі» жетекшілерінің бірі Честлер өзінің
Жағдайды ұшықтырмау үшін Чехия және Словакия республикасы Чехия
Әр халық өзінің өзіндік партиясын құруға ұмтылды. «Автономиялық
Сайлауға қатысуға тіркелу үшін әр партия 10 мыңнан
Дидусенко А. Акт последнии, акт первый- «Новая время»,
И.Бархат и сталь революции за рубежом, 19902, №31
көрсетті жаңа үкіметтің председателі Мариан Чалфа бәсеке орталығын
1963-1971 жылдары Ваулав Клаус Чехословакия ғылымы академиясының экономика
Бүкіл дүниежүзілік рынкқа терең тең дәрежелі қарсылас болып
Бағалаудың механизмін дұрыс жолға қою.
Мекемелерге, ұйымға белгілі бір шығынның орнын толтыру.
Кейбір азық-түлік өндірістерді мемлекеттік дотациядан бас тарту.
Халық тұтынын тауларға әлемдік дәрежедегі баға беру.
Жаңа демократиялық жүйені құру ұзақ уақыттың ісі. Экономика
–4. Коршилов А. Жесткое развитие нежной революции «Новое
5. Бархат и тпаль революции –За рубежом, 1990,
Ең бастысы қәсіпорындарға өз жұмыстарын өз белгісін жүргізуге
Экономикада құрылымдық өгерістерді жүзеге асыратын жоспарлы шаралар жүргізу.
Инфляцияға қарсы шаралар жүргізу.
Қорғаныс саласында, қауіпсіздендіру ұйымына жұмсалатын шағынды қысқарту.
Капиталды салуды іріктеу.
Барлық қарыз және валюталық әрекет орталық мемлекеттік банкісіне
1990 жылы барқыт революциясына 1 жыл толғаннан кейін
Кіші жекешелендіру магазин, ресторан, мекеме, кафе тағы басқаларды
Үлкен жекешелендіру – фабриканы, банкті, зерттеу институттарын, қонақ
Жекешелендіру мынадай жолдармен іске асырылды:
6. Постреволюционная Восточная Европа: экономические оринтизмы и политические
Ярошевский В. от таталитаризма қ свободе рынка –«Эхо
Кәсіпорындарды толығымен сату
Акцион бойынша қәсіпорын сату
Конкурс бойынша сату
Купонды жекелендіру
Купон мемлекеттілік мүліктің ең үлкен үлесі. [8]
Басқа Шығыс Европа елдері сияқты Чехословакия да бұрынғы
Кеңес Одағының экономикалық ұйымы өзара экономикалық қөмек кеңесінің
Чехословакиядағы «купондық жекешелендіру» үлкен ынта тудырды.
Купонды беру программасын үкімет үлкен сақтықпен бастады. Үкімет
1992 жылғы сайлауға қатысуға Чехословакия бойынша 120
қозғалыстар мен партиялар заңды түрде тіркелді. [9] Чехия
8.-9. Ярошевский В. Пмос превитлизация всей страны
1992 №36 с 19
Солшыл күштерге коммунистер, социал - демократтар және либерал
Александр Дубчек Славакия социал-демократиялық партиясын басқарды. Ол коммунистермен
Сайлауда жеңіп шыққан екі партия 1992 жылы
Экономикалық реформасын жүзеге асыруды жалғастыра берді.
1988 ж комунистік чехославакия қару жарақ сатудан миллиард
Социалистік еңбек бөлісіндегі Словакия экономикасы Варшава келісімі
Көптеген сарапшылар; Танк Славакияның валюта өндіретін бір
Осылайша жетпіс төрт жыл екі ай үш күннен
Славакияда жаңа мемлекеттің құрылу құрметіне аспанға қызылды жасылды
Дидусенко А Чехословакия; чехи минус словаки Новое время,
Алайда бұл жерде көпшіліктің ашу ызасын
Алайда жүздеген елдердің үкіметтері бұл жаңа екі мемлекеттің
Ал, өмір болса өз дегенін істеп жатты1993
Өзінің ықпалы бойынша Чехия республикасында екінші орында
1993 ж 8 қаңтарында кедендік тәртіп күшіне енді.
11. Провазник Д Так чья же это
12. Елин Л Торгуям только танками»Новое время 1883,
Біріншіден екі Республика арасында сауда соғысының қаупі
Чех және Словак экономиасында ондаған жылдар бойы
Чехославакияда таяу уақытта дейін жарты милионға жуық
Правда 1993,21 апреля
Гудежко И Первые распаты грома-Новое время 1993, 7,
15 .Яршевский В. Экономика Чехии и Словакии –Новая
3. Чехияның тәуелсіздігік алған кейінгі дамуы
Тәуелсіздік алған Чехия Республикасы ретінде ресми түрде аталып
Шерулердің жалпыхалықтық ереуілге ұласуы ЧКП басшыларының үреуін туғызды.
Саяси құрылыс парламенттік республика жоғарғы лауазым иесі Республика
Президент үкімет басшысымен оның құрамын депутаттардың ұсынысымен бекітеді.
Заң шығарушы органы Парламент-Сенат және Депутаттар палатасынан тұрады.
Географиялық орналасуы орталық Еуропа бөлігінде солтүстігінде Польша мен
Чехия мемлекетті пайдалы қазбаға онша бай ел емес.
Мемлекет басқару жүйесі Чехия-президенттік республика. Президент екі Палаталы
Заң шығарушы органы Прааламент 2 палаталы-депутаттар палатасы, сенаттан
Депутаттар палатасы 200 мүшесі болады олар 4 жыл
Сенат 81 мүшесі болады олар 6 жыл ал,
Атқарушы билік ол-үкімет болып табылады. Ол Премьер –министрмен
Халқы 2001 жылғы мәлімет бойынша 10 27200 адам
Өндірісте 33,1 % адам, ауыл шаруашылық пен
Қорытынды
ХХ ғасырдың 40 жылдарында пайда болған социалистік құрылыс
Өмір тәжірибесі қөрсеткендей жеке қәсіпкерлікті жойып мемлекеттік меншікті
Осындай жоғарыда айтылған «социалистік лагерь» мәңгілік өмір сүре
1989-1990 ж Шығыс Европа елдерінде демократиялық
Кеңес Одағында 1985 ж қайта құру басталған
Полицияның қуғынына ұшыраған демонстарциядан кейін екі күн
Комунистік партия билікпен айырылмау үшін шаралар
Бірақта жұмсақ революция партияларымен қоғамдық қозалыстар дүниеге келді.
1990 жылғы жаңа жылға Чехославакия коммунист емес президенттен
Финанс министрлігі Вацлав Клаус экономикалық реформа жасады. Мемлекеттік
Енді жекешелену әліде жалғасуда Әрине экономикалық реформа, нарыққа
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
Восточная Европа на историческом перелоне. М., 1991
Джонсон П. Современность М., 1995
Из истории социально-политического развития социалистических стран Европы М.,
История новейшего времени стран Европы и Америки 1945-1990
Новейшая история 1989-1990 М., 1991
Рынок труда и социальная политика в странах центральной
История мировой экономики М., 1993
Пайдаланылған әдебиеттер
І деректер
1.1 Восточная Европа на новой Пути (Хроника событии,
1.2.Россия, которую мы не знали1939-1993 М.,1995
События в Чехословакии (сборник документов) М., 1983 г
ІІ Зерттеулер
2.1Восточная Европа на историческом переломе М.,1991
2.1Восточноевропейскии социализм становление режимы, попытки по модернизации, причины
2.3.Дидусенко А Улица Город Страна Уроки демократии продолжаются.
2.4. Дидусенко А Акт последний Акт первый Новое
2.5. Дидусенко Чехославакия; Чехии минус Словаки Новое
2.6.Даубек В Политические краски,, пражской осени-проблемы мира
2.7. Елин Л Торгуем только Танками - Новое
2.9 Кокебаева Г.К. Общественно-политические перемены в странах восточной
2.10.Корнилов А Жестокое развитие нежной революции Новое
2.11.Коровицина Н.В. Агония соцмодеринизации судьба двух поколении
2.12.Костенко К. Какого цвета бархат? Новое время
2.13.Кумистиков.В Многоголосии хор. Новое время,1990 №5
2.14.Лапигии М.В. уроки Чехославадского кризиса 1968 г. Новая
2.15.Мажауш М. Чехословакия новое мышления и перестройка. Новая
2.16. Мусатов В.Л.Предвестники кризисы в Восточной Европе (1956-1981)
2.17.Пихая Р.Г. Чехословакия 1968 г Новая и новейшая
2.18.Постреволюционная Восточная Европа М.,1995
2.19.Провозник Д Так чья же это драма? Новое
2.20.Травничек В.,Гук Р Десять дней, которые потрясли республику-Новое
2.21.Руденко И первые раскаты грома – «Новое время»
2.22 Семенихин И. Бархат и сталь революции- за
2.23.Ярошевскии В. От тоталитаризма к свободе рынка
2.24Ярошевскии В Плюс приватизация всей страны» Эхо планеты,1992,№36
2.25.Ярошевский В Экономика Чехии и Словаки Новая и
1
1