АҢДАТПА
Дипломдық жобада Маңғыстау облысында орналасқан Асар ауданы бойынша жиналған
Жобаланған алаңның өнімді қабаттары ортаңғы юра түзілімдерімен байланысты.
Зерттелу алаңында жобалық тереңдігі №1 ұңғыма 2650
С3 категориясы бойынша есептелген болжамдық алынатын мұнай қоры
АННОТАЦИЯ
В дипломном проекте обосновывается геолого-технико-экономическая целесообразность постановки поисковых работ
На проектируемой площади продуктивны среднеюрские отложения.
Проектируется заложение пяти поисковых скважин, с проектными глубинами №1скважина
Предполагаемые извлекаемые запасы 22 518 405 тонна, запасы подсчитаны
МАЗМҰНЫ
АҢДАТПА
АННОТАЦИЯ
КІРІСПЕ.................................................................................................…………….....8
1 Геологиялық бөлім.................................................................................................10
1.1 Алаңның географиялық - экономикалық ерекшелігі...........
1.2 Алаңның геологиялық, геофизикалық зерттелу тарихы ....……........... ......11
1.3 Литологиялык-стртиграфиялық қимасы .......................………..................12
1.4 Тектоника.........................................................................…………............. .16
1.5 Мұнайгаздылығы...........................................................……….....................19
1.6 Қиманың гидрогеологиялық сипаттамасы……..........…….................... ..... .23
2 Техникалық бөлім.....................................................................................................25
2.1. Бұрғылаудың геологиялық жағдайлары......................................................25
2.2 Бұрғылау сұйығының сипаттамасы …….......................................................25
2.3 Зертханалық зерттеулер.................................................................................25
2.4 Ұңғы құрылымын негіздеу............................................................. ........ ...26
2.4.1 Ұңғы құрылымын жобалау............................................................. ....
2.4.2 Пайдалану тізбегін беріктікке есептеу................................................... ..29
2.4.3 Пайдалану тізбегін цементеуге есептеу.................................................. ...31
2.5 Ұңғы сағасының жабдықтары....................
2.6 Геологиялықгеофизикалық зерттеулер жинағы..................................... .....33
2.6.1 Шлам мен кернді алу..................................................................................33
2.6.2 Өнімді қабаттарды сынау және байқау ............................................... .....36
2.7 Мұнай қорын есептеу.......................…
1.9 Іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеттері
3 Экономикалық бөлім................................................................... ............................41
4 Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау............................................ ...................48
4.1 Еңбекті қорғау...............................................................................................48
4.1.1 Өндірістік санитария
4.1.2 Өндірістік шағын климат.................................................................... ....49
4.1.3 Өндірістік жарықтандыру және шулардан қоғану.шаралары........ ..
4. 2 Қорғаныс шаралары.................................................................................. ...51
4. 2.1 Жалпылама шаралар............................................................................... ..51
4. 2.2 Өндірістік жарықтама................................................................................52
4. 2.3 Зертхананы желдету............................................................................ .....53
4. 2.4 Техника қауіпсіздігі........................................................................
4. 3 Қоршаған ортаны қорғау........................................................................... ..58
4.3.1 Жер,су, ауаны қорғау.......................................................................... . ...58
4.3.2 Техникалық және биологиялық рекультивация.................................... .. .58
4.2.3 Радиациялық қауіпсіздік.................................................................. ....... .59
ҚОРЫТЫНДЫ ....................................................................................................... ..60
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ............................................................................................ . ..62
Тіркемелер....... ......................... ......................................................................
КІРІСПЕ
Соңғы жылдары үлкен тереңдіктерінде өнімді шөгінділерді игерумен және еліміздің
Маңғышлақта геологиялық жұмыстар ХХ ғасырдың басында жасалынды, кейін атақты
Бұл дипломдық жобада бес іздеу ұңғымаларын бұрғылау көзделіп отыр.
1 Геологиялық бөлім
1.1 Алаңның географиялық – экономикалық ерекшелігі
Әкімшілік жағынан Асар алаңы Қазақстан Республикасының Маңғыстау облысының
Географиялық жағынан жұмыс ауданы Маңғышлақ даласында орналасқан. Дала бедері
Қарастырылып отырған территория жартылай шөл және шөл дала белдеміне
Қысы біраз суық, қар аз түседі. Алғашқы аяздар қазан
Жауын-шашын мөлшері көп емес. Әртүрлі мекендерін бақылау бойынша көп
құрайды.
Бұл ауданға желдер тән. Әртүрлі бағыттағы ауа ағындарының жиі
Жартылай шөл аудандарына тән өсімдік дүниесі кедей: жусан, шалған
Жануарлар әлемі де қарастырып отырған географиялық белдемге тән: қояндар,
Тұрақты гидрогеологиялық тор жоқ. Аз дебидті тұзды суы бар
Жұмыс алаңына ең жақын орналасқан 70км қашықтықта Жаңаөзен
Асар ауданы мұнай инфрақұрылымы жағынан өте жоғары дамыған аймақта
Алаңның геологиялық, геофизикалық зерттелу тарихы
Маңғышлақ территориясын геологиялық зерттеу 1950 жылдардан бастап геофизикалық әдістер
70-жылдардың басынан терең емес және МОВ сейсмикалық зерттеулердің сенімсіздігін
« Маңғышлақмұнайгеофизика » трестінің (Кулик Л. И.) 1/70 пен
1974 жылы «Маңғышлақмұнайгеофизика» трестінің (Арбузов В.Б.) 10/74 тематикалық
1984-1987ж.ж. бойына бірнеше сейсмикалық партиялармен Жетібай-Өзен сатысының солтүстік-батыс бөлігінде
2/84-85 сейсмопартиясымен (Краснов С.В.) юра-бор мен юраға дейінгі кешенді
Асар объектісі IV2 шағылысу горизонты бойынша құрылымның күрделі қанатымен
1.3 Литологиялық-стратиграфиялық қимасы
Литологиялық және стратиграфиялық сипаттама құрылымдық, параметрлік, іздестіру ұңғымаларды
Мезозой тобы ( Мz )
Мезозой тобы триас, юра мен бор жүйелерінің түзілімдерімен көрсетілген.
Триас жүйесі ( Т )
Қарастырып отырған территориямызда триас жүйесі тек төмеңгі бөлім түзілімдерімен
Төмеңгі бөлім ( Т1 )
Оңтүстік Маңғышлақтың барлық территориясында түзілімдер кең таралған, олардың қалыңдығы
Қима монотонды, орта бөлігінде аргилиттер, сирек жіңішке оолитті доломиттер
Қызыл түсті түзілімдердің үстінде орта юра түзілімдерінің құмтасты-саздылы сұр,
Юра жүйесі ( J )
Юра жүйесінің түзілімдері екі бөлімнен тұрады: ортаңғы және жоғарғы.
Ортаңғы бөлім ( J2 )
Ортаңғы юра қимасында аален, байос және бат жікқабаттары ерекшеленеді.
Аален жікқабаты ( J2а )
Аален жікқабатының түзілімдері арасында саздардың және ұсақ галечник конгломераттың
Құмтастар сұр, сары сұр, қоңыр ұсақ, орта және ірі
Аален түзілімнің қалыңдығы 110-115 метр.
Байос жікқабаты ( J2b )
Бұл жікқабаттың жыныстары кейде мергельдер, көмірлі қабатшалары
бар құмтастардың, алевролиттердің, саздардың кезектесіп келуімен сипатталады.
Байос жікқабатының қиманы құрайтын жыныстардың литологиялық сақталмағандықпен ерекшеленеді. Байос
Байос жікқабат түзілімдерінің қалыңдығы 470-510 метр.
Бат жікқабаты ( J2bt )
Бат жікқабатының түзілімдеріне құмтастардың, алевролиттердің, саздардың ритмикалық кезектесіп келуі
Құмтастар сұр, қара сұр, қоңырлау және сары сұр, ұсақ
Бат түзілімдерінің қалыңдығы 120 метрдей құрайды.
Жоғарғы бөлім ( J3 )
Жоғарғы юра қимасында үш ярус ерекшеленеді: келловей, оксфорд пен
Келловей жікқабаты ( J3k )
Келловей жікқабатының түзілімдері сазды мен құмтас-алевритті жыныстармен көрсетілген. Қима
Төменгі – құмтас-алевритті жыныстардың жіңішке қабатшалары бар саздар.
Ортаңғы – саз қабатшалары бар құмтастар мен алевролиттер.
Жоғарғы – жабын бөлігінде мергель қабатшалары бар саздар.
Келловей түзілімдерінің қалыңдығы 120 метр.
Оксфорд жікқабаты ( J3о )
Оксфорд жікқабатының шөгінділері саз-карбонатты түзілімдерінің қатқабаттарынан құралған. Қимада саз
Жыныстар сұр, қара сұр, жасыл сұр түсті. Мергельдер пелитоморфты
Оксфорд түзілімдерінің қалыңдығы 270 метр құрайды.
Киммеридж-титон жікқабаты ( J3km+t )
Киммеридж-титон жікқабатының шөгінділері доломиттер, мергельдер, саздар, алевролиттер, құмтастар қабатшалары
Кимеридж-титон түзілімдерінің қалыңдығы 120 метр.
Бор жүйесі ( К )
Бор жүйесі төмеңгі және жоғарғы бөлімдерімен көрсетілген.
Төменгі бөлім ( К1 )
Төменгі бор түзілімдері неоком жікқабатымен, апт және альб жікқабаттарымен
Неоком жікқабаты( К1nc )
Неоком жыныстары юра түзілімдерінің үстінде шайылып және үйлесімсіздікпен жатыр.
Жоғары қарай қима саздар, алевролиттер, әктастар, доломиттер, мергельдер қабатшалары
Құмтастар ұсақ, орта және әртүрлі түйірлі. Әктастар жұқа-микротүйірлі. Алевролиттер
Неоком қимасының толқындық өрісінде динамикалық анық шағылған шекаралар цугы
Неоком түзілімдерінің қалыңдығы 260 метрдей құрайды.
Апт жікқабаты ( К1а )
Табан бөлігіндегі түзілімдер галька мен фосфорит желвакаларымен нығыз құмтастар
Апт түзілімдерінің қалыңдығы 100 метрдей құрайды.
Альб жікқабаты ( К1аl )
Альб жікқабатының түзілімдері төмеңгі бөлігі құмтастар мен алевролиттер қабатшалары
Альб жікқабат түзілімдерінің қалыңдығы 580 метрге дейін.
Жоғарғы бөлім ( К2 )
Жоғарғы бор түзілімдері екі литологиялық қатқабатпен көрсетілген – төмеңгі
Төмеңгі қатқабат (100метрдей) сеноман ярусына қатысты, литологиялық сипаттамасы бойынша
Құмтастар қара сұр борпылдақ, құмдар сұр түсті, саздар қара
Жоғарғы қатқабат карбонатты түзілімдерінен құралған: әктастар, мергельдер, бор.
Әктастар ашық сұр, сазды, қатты, құмтасты; мергельдер бор тәрізді
Жалпы жоғарғы бор түзілімдерінің қалыңдығы 280 метр құрайды.
Кайнозой тобы ( Kz )
Палеоген жүйесі ( P )
Палеоген үш бөлімнен құралған.
Палеоцен түзілімдерінің қимасы карбонатты-сазды қатқабатымен көрсетілген. Кешеннің төмеңгі шекарасы
Эоцен түзілімдері ашық қоңыр саздардың «балық свитасы» (40 метрге
Олигоценде сұр жасыл, қоңыр сұр, сланецті, карбонатты емес құмтасты
Палеоген түзілімдерінің жалпы қалыңдығы 250 метр.
Неоген жүйесі ( N )
Неоген түзілімдерінің қимасы көбіне әктас қатқабатымен көрсетілген: бақалшақтастар, оолитті
Ортаңғы бөлігі ашық сұр және ашық жасыл мергель қабатшалары
Неогеннің жалпы қалыңдығы 90-100 метр.
Төрттік жүйесі ( Q )
Төрттік жастылы жыныстар саздақтармен, құмдармен жалпы қалыңдығы 1-3 метр
Тектоникасы
Асар ауданы тектоникалық жағынан Оңтүстік Маңғышлақ ойысының солтүстік бортын
Бұл құрылымдық элемент шегінде ең көп сейсмобарлау мен терең
ЖетібайӨзен сатысының созылуына жалпы
шығысоңтүстік-шығыстан, батыссолтүстікбатысқа қарай бағытталған. Әрбір антиклиналь белдем шегінде
Ауданның шөгінді тыс құрылымы палеозой, мезазой мен кайназой түзілімдерінен
Көпшілік зерттеушілер Оңтүстік Маңғышлақ қимасынан ЖетібайӨзен сатысында да үш
Маңғыстауда МОГТ жұмыстарының сейсмобарлаудың негізгі жасайтын «Маңғышлақмұнайгеофизика» трестінің мәліметтері
КМПВнің мәліметтері бойынша (Тұран геофизикалық экспедициясы) ауданның шегінде фундаменттің
Анық бұрыштық және стратиграфиялық үйлесімсіздікпен ауыспалы құрылымдық этаж жыныстарында
Бұл түзілімдердің құрылымдық планы салыстырмалы қарапайым. 2Д сейсмикалық мәліметтерінің
Құрылымдық құрылыстарға сәйкес Асар ауданы болашағы бар ортаңғы юра
Құрылымда юра өнімді қабатының табанының V1 горизонтында екі күмбезді
Оңтүстігі 2км қашықтықта, екі көтеріліммен сипатталады. Екі күмбезде 2575
Солтүстікшығыс құрылымның күрделенген қанаты шегінде IV2 шағылысу горизонты бойынша
Оңтүстік құрылымның күрделі қанаты IV2 шағылысу горизонты бойынша
IV2 горизонты бойынша құрылымдық планға қарағанда V1 шағылысу горизонты
Солтүстік көмпемесі минус 1980 метр қосымша изогипсамен контурланған жоғары
1. 5 Мұнайгаздылығы
Оңтүстік Маңғышлақ ойысының солтүстік бортының платформдық тысының түзілімдерінде өндірістік
ЖетібайӨзен тектоникалық сатысының территориясында юра түзілімдерінің мұнайлы диапазоны кең
Тұтқыштардың пішіндерінің әртүрлілігі мен жатындардың өнімді қиманың әртүрлі учаскелеріне
Бірақ та айта кететін жәйт, геологиялықбарлау жұмыстарының көпжылдық тәжірибесі
Батыс Асар ұқсастығын ескергенде Асар құрылымы үшін сөзсіз іздеу
Төменде Асар кенорынның ЮХІ горизонтының қысқаша сипаттамасы мен мәліметтері
1.1-кесте.
Асар кенорынның ұңғымаларды сынау нәтижелері
ұңғ № Сынақ күні Сынақ интервалы , м Сынақ
Каротаж бойынша Нақты белгілер
1
5.09-21.09.98
2429-24236 2258.0-2265.0 dшт = 7 мм,
Qн = 94 м3/тәул,
Рқ = 32,8 МПа,
ΔР = 2,15 МПа,
Кпр =43,7 м3/тәулік Мп
5 27.09.-16.10.89 2429-2436
2443-2450
2258.0-2265.0
2272.0-2279.0
dшт = 7 мм,
Qн = 192 м3/тәул,
Рқ = 27,48 МПа,
ΔР = 1,66 МПа,
Кпр=115,5 м3/тәул МПа
12 16.09-15.12.92 2439-2452 2263.0-2276.0 dшт = 24 мм,
Qн = 5 т/тәул
Жатынның табиғи резервуарының типі бойынша жатын қабаттық дөңесті, бұзылмаған.
Аален түзілімдерінде коллектор құмтастар мен алевролиттер болып табылады. Құмтастар
Коллекторлардың сүзбелену қасиеттерін сипаттайтын параметрлер 11 ұңғымадан алынып көрсетілген
Кейін бұрғыланған 1, 12, 11 ұңғымалар нәтижелерінің негізінде жатын
Қабат мұнайының қасиеттері 1 мен 12 ұңғыларынан алынған 5
12 ұңғымадан терең мұнай сынақтары 2439-2452 м интервалын сынағанда
1.2-кестеде екі ұңғымадан алынған және солар бойынша орташа параметрлер
1.3-кестеде бес тереңдік сынақтары бойынша алынған мұнай газының, газдан
Газдан арылған мұнайдың фракциялық құрамы мен физикалықхимиялық қасиеттерін алты
1.2кесте.
Асар кенорынның қабат мұнайының қасиеттері
Атауы Зерттеулер саны Өзгеру диапазоны Орташа мәні
ұңғыма сынақ
1 2 3 4 5
мұнайдың газбен қанығу қысымы, Мпа 2 5 1,6 –
құрамындағы газ, м3/т 2 5 10,5 – 23,7 16,5
Баспалдақ сепарация кезіндегі газ факторы, м3/т
Р1 = 0,6 МПа , Т1 = 350С
Р2 = 0,14 МПа , Т2 = 300С
10,3
2,9
Жалпы газ факторы , м3/т
13,2
Тығыздық , кг/м3 2 5 803 – 828 810
Тұтқырлық , мПа-с 2 2 2,8 – 3,1 3,1
Көрсетілген сепарация жағдайларындағы көлемдік коэффициент, бірлік үлесі
1,06
Мұнайдың парафинмен қанығуының температурасы, 0С*
+61
Қабат температурасы , 0С
+99
1.3кесте.
Асар кенорынның газсыз мұнайының физикалықхимиялық қасиеттері және
Аталуы Зерттеулер саны Өзгеру диапазоны Орташа мәні
Ұңғыма сынақ
тығыздық , кг/м3 2 6 840 - 853 845
тұтқырлық, мПа-с температурасы 500С болғанда 2 6 8,3 –
қату температурасы, 0С 2 6 +32 - +34 +33
құрамы , % вес :
күкірт
асфальт-шайырлы заттар парафиндер
2 2 0,04 – 0,09 0,08
2 3 10 – 14,5 11,5
2 3 18,5 – 21,5 18,5
фракциялардың көлемдік шығуы, %
н.к.- 1000С
1500С дейін
2000С дейін
3000С дейін 2 5
отс. – 1,0 1,0
5,0 – 10,0 7,0
12,0 – 18,0 14,0
31,0 – 37,0 33,0
1.4кесте.
Асар кенорынның мұнайлы газдың, газсыз және қабат мұнайының (мольдік
Aталуы ХI горизонт
Стандартты жағдайлардағы қабат мұнайының газдан айыру Қабат мұнайы
Бөлінген мұнай
күкіртсутек 0,00 0,00 0,00
көмірқышқыл газы 1,80 0,00 0,28
азот 4,90 0,00 0,76
метан 69,30 0,33 11,03
этан 11,80 0,53 2,28
пропан 5,20 1,52 2,09
i-бутан 1,90 1,21 1,32
n-бутан 2,60 3,27 3,17
i-пентан 1,00 3,02 2,71
n-пентан 1,00 4,75 4,17
неопентан 0,00 0,00 0,00
Ц-пентан 0,00 0,16 0,14
2.3-ДМбутан 0,50 3,07 2,67
3-Мпентан 0,00 1,38 1,17
n-гексан 0,00 5,28 4,46
МЦпентан 0,00 1,37 1,16
2.2-ДМпентан 0,00 0,00 0,00
ц-гексан 0,00 1,25 1,06
Сум. I-гептан 0,00 7,47 6,31
n-гептан 0,00 5,16 4,36
МЦгексан 0,00 3,50 2,96
қалдық 0,00 5,73 47,90
1.6 Қиманың гидрогеологиялық сипаттамасы
Платформалық тыстың қабат суларының гидрогеологиялық мінездемесі негізінен юра, бор
Юра мен бор сулылық кешендері қалыңдығы 300 метрден асатын
Төмеңгі және ортаңғы юраның қабат суларының химиялық құрамы құрамында
Юрадағы қабат сулары бром мен йодтың концентрациясы жоғары (сәйкесінше
Бор кешенінің сулары альбсеноманнан валанжинге дейін терригенді түзілімдеріне қатысты.
Химиялық құрамы да ауысып тұрады, солтүстікте сульфатнатрийлі мен гидрокарбонаттынатрийліден
Палеоген-төмеңгімиоцен кешеннің дебиттері 1,2-1,7 м3/тәулік құрайды. Минералдығы 12-15 г/л.
2 Техникалық бөлім
2.1 Ұңғы бұрғылаудағы геологиялық жағдайлар
Ұңғы бұрғылау шарты көрші аландағы бұрғылау негіздеріне сүйене отырып
Ізденіс ұңғыларымен төрттік, неоген, палеоген, бор, юра, төмеңгі триас
2.2 Жуу сұйығының сипаттамасы
Асар алаңындағы іздеу ұңғымаларын бұрғылау саз ерітіндісін қолданушы іске
Неоген және палеоген шөгінділері бентонитті ерітіндісімен бұрғыланады.
Ерітінді көрсеткіштері мынадай:
тығыздығы-1334кг/м3, тұтқырлығы-55 сек. артық болмау, су жоғалтуы 30 мин
Бор шөгiндiлерiнде бұрғылауды полимерлі хлоркалийлі ертiндiсiмен жүргiзу көзделдi. Бұл
2.3 Зертханалық зерттеулер
2.1-кесте.
Зертханалық зерттеулер.
№ Жобаланған тереңдікті зерттеу Жазу масштабы Зерттеу аралығы
1 КС,ПС,ДС, профилеметр, инклинометрия, термометрия, ГК, АК 1:500 0–350
2 КС, ПС, БК, ДС, профилеметрия, инклинометрия, термометрия, ГК,
1350-1900
3 КС, ПС, БК, ДС, профилеметрия, инклинометрия 1:500
4 БКЗ, ИК (ИКЗ), МК, БК, БМК, МКЗ, ДС,
2.4 Ұңғы құрылымын негiздеу
2.4.1 Ұңғы құрылымын жобалау
Ұңғы құрылымын жобалау үшiн қабат қысымының аномальдi коэффициентiнiң өзгерiсiн
Аномальдi коэффициентi келесi формуламен анықталады:
Ка= = ;
Ка1 =4х106 / 9,8x1000х400=1,02
Ка2 = 13,19x106 / 9,8x1000х1300=1,05
Ка3 = 31,64x106/ 9,8x1000х2650=1,22
Мұнда, ρс - тұщы су тығыздығы, ρс=1000 кг/м3
Н- қабат тереңдiктерi, м
Рқ-тереңдiктегi қабат қысымы, Па
q- еркiн түсу удеуi, м/с2
Жұтылу коэффициентi индексi Кж-бұл дегенiмiз жұтылу қысымының гидростатикалық қысымға,
Кж =
Мұнда Рж жұтылу қысымы, МПа.Егерде жұтылу қысымы белгiсiз болса,
Рж= (0,75/0,95)Ргж
Мұнда Ргж-гидрожарылу қысымы, МПа
(2.4)
Ргж1=0,0083 x 400 + 0,66 x 4=5,96МПа
Ргж2 =0,0083 x 1300 + 0,66 x 13,39=19,63МПа
Ргж3 =0,0083 x 2650 + 0,66 x 31,64=42,9МПа
мұнда, Ргжгидро жарылу қысымы анық ендi Рж-жұтылу қысымын табамыз:
Рж1=5,066 МПа
Рж2=16,69 МПа
Рж3=37,86 МПа
ендi жұтылу коэффициентiн табамыз:
Кж1=5,066х106 /400x9,8x1000=1,29
Кж2=16,69х106 /300x9,8x1000=1,63
Кж3=37,86х106 /2650x9,8x1000=1,46
Мұнда, Рқ-берiлген тереңдiктегi қабат қысымы, МПа жуу сұйықтарының салыстырмалы
2.2-кесте.
Аралықтағы қысымдар көрсеткіштері
Бұрғылау аралықтары, м Рқ,, МПа Рж, МПа
ден дейiн
0
400
1300 400
1300
2650 4
13,39
31,64 5,066
16,69
37,86
Мұнда,
Немесе
Мұнда:
ендi р0 табамыз:
ρ01=1,02х1,1=1,122
ρ02=1,05x1,05=1,1
ρ03=1,13x1,0=1,13
Берiлген терңдiк бойынша анықталған Ка, Кж және р0 мәндерiн
2.3-кесте.
Ка, Кж және р0 мәндерінің тереңдіктер бойынша өзгерісі
Тереңдiк Ка Кж р0
400
1300
2650
1,02
1,05
1,22
1,29
1,31
1,46
1,122-1,173
1,1-1,16
1,13-1,18
Бiрiктiрілген график бойынша ұңғыма түбiне дейiн бұрғылау шарты бiрдей
Сағалық тiзбектiң түсiрiлу тереңдiгiн анықтау үшiн қойылатын талаптар:
суы пайдаланатын қабаттарды ластанудан қорғау;
кезектегi шегендеу тiзбегi үшiн әрi қарай ұңғы бұрғылау барысында
ұңғы сағасын кенеттен болатын атқылауларға тойтарыс беру үшiн орналастыратын
Егер атқылауға тойтарыс беретiн жабдықтарды ұңғыдағы сағалық немесе аралық
;
мұнда, Lk – атқылауға қарсы тұратын жабдықтарды орналастыратын сағалық
Рққ- түсiрiлген тiзбектердiң төмен жайғасқан ашылатын қабаттардың қысымы, МПа;
-түсiрiлген тiзбектерден төмен жайғасқан өте әлсiз қабатының гидрожарылу градиентi,
;
мұнда, -өте әлсiз қабаттың гидрожарылу қысымы, МПа;
L- осы қабаттың табанына дейiнгi тереңдiк, м.
Пайдалану кезiнде ұңғыдан алатын өнiмнiң шамасы 100-150 мi/тәулiк екендiгi
Дұ=Дм+2 ;
мұнда, Д - ұңғы диаметрi бойынша сол аралықта бұрғылауға
Д - құбыр тiзбегiнiң ең үлкен сыртқы диаметрi бұл
- ұңғының қабырғаларымен тiзбек муфтасының арасындағы саңылау мөлшерi, мм;
Дұ=187+24=211 мм
МЕСТ 20692-75 бойынша диаметрi 215,9 мм қашау аламыз Дұ=215,9
Аралық тiзбектi құрайтын құбырлардың диаметрiн анықтаймыз:
Да.т=Дп.қ.+2б+2һ;
мұнда, Дп.қ. – пайдалану тiзбегiн түсiретiн ұңғыны бұрғылайтын қашаудың
б – қашаумен аралық тiзбек қабырғаларының арасындағы саңылау мөлшерi,
һ – аралық тiзбек қабырғаларының қалыңдығы, м;
Да.т.=215,9+2х5+24=244,5 мм
МЕСТ 632-80 бойынша диаметрi 295,3 мм құбырларды таңдап аламыз.
Дқ.а.т.=295,3+50=345,3мм
МЕСТ бойынша диаметрi 393,7 мм қашауды таңдап аламыз.
Кондуктордың диаметрi
Дк=269,9+2 25=319,9 мм
МЕСТ бойынша Дкк=393,7 мм болады.
Бағыттаушы құбырдың диаметрi 393,7 мм қабылданады.
Құбырлар аталулары Құбыр диаметрі Қашау диаметрі, мм. Түсіру тереңдігі,
Сағалық құбыр
Аралық құбыр
Пайдалану құбыры 339,7
244,5
168,3 393,7
295,3
215,9 400
1300
2650
Сөйтiп жобаланған ұңғының конструкциясы мынадай болады:
Кондуктор (Ø 339,7) 400 м түсiрiлiп түгел цементтеледі
Аралық тiзбек (Ø 244,5) 1300 м түсiрiлiп, түгел цементтеледi
Пайдалану тiзбегiн (Ø168,3) жобаланған тереңдiкке дейiн түсiрiлiп сағасынан 2650
2.2-сурет.
Ұңғы конструкциясының сұлбасы
339,7
2.4.2 Пайдалану тiзбегiн берiктiкке есептеу
Пайдалану тiзбегiн оған әсер ететiн ең жоғарғы iшкi және
Қабаттардың өнiмдiлiгiн арттыру үшiн ұңғының iшiне сұйықтарды айдағанда немесе
Пайдалану тiзбегiн берiктiкке есептеу үшiн ең алдымен есептеу
Цемент сақинасының шөгу мәнi (К) пайдалану
L=2650м
H=1000м
h =1550м
ρцc=1850кг/м3
ρбс=1400кг/м3
ρс =850кг/м3
ρпж =1000г/м3
К=0,25
Рқ =31,64МП
2.3-сурет Екінші үлгі z=0
Сыртқы артық қысымдар.
;
; Pcaz =0,01ρбс xН=0,01x1,4x1000=14 МПа
; Pcaz=0,01[ ρбс h- ρс (h-H)]=17,025 МПа
; Pcaz=0,01[(ρцс-ρс )L-(ρцс-ρбс ) h+ρв H)] (1-к)=22,52 МПа
Рс =Рс-0,01ρс L=31,64-0,01х0,85х2650=9,115
а нүктесі: z=0;
Pіаz=1,1xPc=1,1x9,115=10,03
Pоп=9 МПа
б нүктесі: z=1550
Pіаz=[1,1x8,15x9,115-0,01(1,4-1,0)x1550=0,75 МПа
в нүктесі: z=L=2650м
Pіаz={1,1x9,115-0,01[(1,85-1,0)x2650-(1,85-1,4)x1550]}x(1-0,25) =-5.05 МПа
Iшкi орталық қысымдар
ρқбс=1000 кг/м3
, МПа
Piaz=1,1(28-9,8x1200x2650x10-6)= -15,4 МПа
сондықтан МПа
, МПа
PiaL=10-9,8(600x2650x10-6)0,75=-1,7 МПа
2.3-кесте.
Есептеу нәтижелерi.
Бөлiктiң нөмiр лерi Берiктiк тобы Қабыр-ғалар қалың-дығы, мм Орнату
Басталуы Соңы
1
2
3 К
К
К 7
8
9 0
1650
2450 1650
2450
2650 1650
800
200 0,1448
0,250
0,319
2.4.3 Пайдалану тiзбегiн цементтеуге есептеу
Тiзбектi цементтеу кезiнде ұңғы сағасында орналастыратын жабдықтар таңдап алынады,
2.5-сурет. Цементтеу үлгісі m=0.5
L=2650
H1=300
H2=2170
H3=30
d1=0.3937
d2=0.295
d3=0.2159
d4=0.4
Мына сурет қасиеттерi жағынан 1-түрлi цемент ерiтiндiлерiн пайдаланып пайдалану
-d1-ұңғылар диаметрi, м;
-d2 және d3 пайдалану тiзбегiнiң iшкi және сыртқы диаметрi,
-H1 және H2 –пайдалану және аралық тiзбектерiнiң түсiру тереңдiгi,
-H3- пайдалану құбырының iшiндегi цемент стаканының орналасқан биiктiгi, м;
-pц-цемент ертiндiсiнiң тығыздығы, кг/м2
-pс-судың тығыздығы кг/м2
Ұңғырға түсiрiлген пайдалану тiзбекткрiн цементтеуге есептеу төмендегiдей жүргiзiледi.
Бiрiншi цемент ертiндiсiнiң мөлшерi:
(2.23)
Vц=0,785(1,8x0,39372-0,21592)x300=54,72м3
2. Бiрiншi цемент ертiндiсiн дайындауға керектi көлемiне жететiн цемент
(2.24)
Gц=1,15x43,83,72x1800x1/1,5=60485,4кг
мұнда, m-бiрiншi цемент ерiтiндiсiндегi су көлемiнiң цемент көлемiне қатынасы.
К-цемент ерiтiндiлерiн даярлау кезiндегi шығынды ескеру коэффициентi. К=1,03/1,05
3. Цемент ертiндiлерiн даярлауға қажеттi судың мөлшерi.
Vc=m Gц/pc=0,5x60485,4/1000=30,24м3
4. Цемент ертiндiсiн басып айдайтын ертiндiнiң қажеттi көлемi төмендегi
Vба=0,785K3d22(H-h)=0,785x1,04x0,087025x30=2,13мі
Цементтеу кезіндегі максималды қысым
Pmax = P1+P2
P1=10-6g[pn-pp]L=10-6 ·9,8(1800-2200)·2650=10,4МПа
P2=0,001L+1,6=0,001·2650+1,6=4,25МПа
Pmax = 10,4+4,25=14,65МПа
5. Цемент араластыратын машиналар саны, құрғақ цемент ұнтағының
Ncmh= Gц/ Gкц=60485б4/20000=3,02 СМН
Цементтелу агрегаттар саны
Nца=2nсми=2·2=4
CМН есептелуіне запас машинасын қосамыз, ЦА-на буфер сұйығының қорларын:
nсмн=2+1=3
nца=4+1+1=6
Айдау процесінің ұзақтығы:
Tаб= Vц/60 Gц=43,83/60x0,04=29,86
Qаб=qn·nсмн=0,0144·3,02=0,04 м3/с
Тығыздау процесі ұзақтығы:
Тба=0,785d22(H-h)/6x0,17=0,785x0,2952x30/6x0,17=21
Qба=ГП(d1-d3)(d1-d2)/24=9,81x0,1778x0,0987=0,17
Қосымша жұмыстар:
Tв=15мин
Цементтеудiң толық уақыты келесi формула бойынша анықталады:
Ттц=Таб+Тба+Тк;
Яғни, 1сағ 5 мин 86 сек
Цемент ертiндiсiнiң қату мерзiмiнiң басталуы 1,25 Ттц кем болмауы
2.4-кесте.
Есептеу нәтижелерi
Цемент түрi Цемент мөлшерi Су көлемi Ц.А. саны СМН
ПЦ 36,6 23,43 5 2
2.5 Ұңғы сағасының жабдықтары
Ұңғы сағасын саңлаусыздандыру үшін және неоген шөгінділерін пайда
Төменгі бор, орта юра және шөгінділерінен мұнай газ көтерілуінен
2.5-кесте.
Атқылауға тойтарыс беру жабдықтары түрлері.
Проекторлар маркасы Жұмыс жасау Ұңғы сағасындағы Превекторлар саны,
ОП2-230х350 35,0 1,0 1 299
ОП-230х350 35,0 7,0 1 219
2.6 Геологиялық, геофизикалық зерттеулер жинағы
2.6.1 Шламды және керндi алу
Тау жыныстары үлгерін алу "Недра" бұргысы көмегімен іске асады.
Үлгі алу аралықтары геологты-техникалық нұсқауда берілген жіне 2.3-кестеде көрсетілген
Келесі қазылатын ұңғы бірінші қазылған ұңғыдан алынған тау жыныстары
Бірінші қазылатын ізденіс ұңғысы 5 тілме қыртысының нақты деректері
Бұрғылау барысында ұңғыдан шығатын саз ерітіндісі құрамында мұнай немесе
Стратиграфиялық пекара шектерін анықтау мақсатында және тау
2.6.2 Өнімді қабаттарды сынау және байқау
Бұрғылау барысында қабаттарды құбырлық қабат сынағыштармен өнімділікке байқау.
1 іздеу ұңғымасында 1200-1300м және 1400-1600м аралықтарында ашық оқпанда
Бұрғылау кезінде өнімді аймақтарды сынау келесі тәртіппен жүргізіледі.
а) Дайындық жұмыстары:
-Сынаққа жататын қабат ашылғаннан кейін ұңғыда өндірістік- геофизикалық зерттеулер
Сынақ басталар аддында жабдықтарды жұмыс істеу қалпына келтіру керек,
Бұрғылау құбырлары соңғы
Ұңғыда дайындық аяқтау жұмыстары жүргізіледі, сонымен бірге қабат сынағыш
Саз ерітіндісі көрсеткіштерін ГТН-де көрсетілген шамаларға сәйкес келтіру керек
Сынақ біткенше буровой басында цемент айдағыш машина болуы тиіс
б) Ұңғыны сынау.
Белгілі құрал-саймандармен бірге қабат сынағыш резбалық қосылыстары саңылау сыздандырып
Қабат сынағышты белгіленген тереңдікке тұрғызу, пакерді іске қосып отырғызу,
-фонтанды әдіс барысында ағымды күту уақыты 15-20 минут. Фонтанды
-сынақ уақытының тиімді шамасы қабаттық өнімділігіне байланысты болады және
-ағымға тұру уақыты өткеннен кейін бұрғылау құбырларын өз салмағына
-бұрғылау құбырларын көтеру уақытында қабаттық сұйық сынама үлгісін алу
-қабаттық гидродинамикалық көрсеткіштерін алу үшін қысымдар өзгерісі, диаграммасы өңделеді
-сынақ өткен туралы акт толтырылады.
Ұңғыны сынау жұмыстары алдын-ала жоспарланған уақыт бойынша күндіз жүргізіледі.
Пайдалану тізбегі түсірілгеннен кейін ұңғыны өнімділікке байқау.
Ізденіс ұңғыларында өнімді қабатты бұрғылап ашу ГТН-де көрсетілген көрсеткіштерге
Осы дипломдық жобамен ізденіс ұңғыларының пайдалану тізбегінде төменгі бор,
Ұңғы сұйығының ағымы мінездемесіне байланысты фонтанды немесе компрессорлы зерттеу
1) Фонтандық ұңғыда өнімділікке сынау барысында қабаттарды гидродинамикалық зерттеулер
Үш түрлі сынаудың әр қайсысында механикалық қосындылар анықталады
2) Компрессорлық әдіспен сынау фонтанды емес аймақтарда жүргізіледі. Олардың
Колонкалы бұрғымен, бүйірден топырақ тасығыштар көмегімен алынған тау жыныстары
Сондай-ақ ұңғыдан сынау жіктеу және бұрғылау барысында алынған мұнай,
Жоба бойынша алынған таужыныстары үлгілерін, мұнай, газ және судың
2.7 Мұнай қорын есептеу
Қоңыр құрылымы бойынша мұнайдың қорын есептеу кезінде
Оңтүстік Маңғышлақ ойпатында солтүстік-батысында орналасқан Батыс Асар құрылымы бойынша
Мұнайгаздылығын есептеп шығару үшін алаңның көлемін, кеніш көлемін білу
Геологиялық-геофизикалық зерттеулердің жалпы нәтижелері. Терең зерттеу-іздестірудегі бұрғылаулары мен құбырларды
Мұнай, газ, конденсаттың, ілеспе компоненттердің және С3 категориялы мұнай
Мұнай қорын есептеу мына формула бойынша жүзеге асырылады:
Q геол = F · h
Q ал = Q геол · h
Q ал- алынатын мұнай қоры
Q геол – мұнайдың геологиялық қоры, т.
F - мұнайгаздылық ауданы, м2;
h - мұнай қаныққан қабат қалыңдығы, м
m - өнімді қабат жыныстарының ашық кеуектілік коэффициенті,
b м – мұнаймен қанығу коэффициенті,
r м – мұнайдың тығыздығы, т/м3;
q - қайта есептеу коэффициенті, θ=1/b (b –
h - мұнай беру коэффициенті
Асар алаңының мұнайгаз қорын есептеу IV2 және V1 горизонттары
IV2 горизонты бойынша:
F - 11 500 000 м2
h - 15 м
m - 0,15
b н – 0,6
r н – 0,845 кг/м3;
q - 0,94
h - 0,35
Q геол = 11 500 000·15 · 0,15 ·
Q ал = 12 331 507,5· 0,35 = 4
V1 горизонты бойынша:
F - 9 500 000 м2
h - 15 м
m - 0,15
b н – 0,6
r н – 0,845 кг/м3;
q - 0,94
h - 0,35
Q геол = 9 500 000 ·15 ·
Q ал = 10 186 897,5 · 0,35 =
2.8 Іздестіру жұмыстарының мақсаты мен міндеттері, іздестіру
Ұңғымалардың орналасуы мен тереңдігі оптималды жағдайларда негізгі шағылған горизонттары
Соңғы жылдары Оңтүстік Маңғышлақта орналасқан Асар құрылымы бойынша
Жүргізілген жұмыстардың нәтижелері бойынша Асар құрылымы IV2 және V1
Қорыта келгенде Асар алаңында іздестіру жұмыстарының нәтижесінде негізгі мақсаты
Іздестіру жұмыстарының мақсаттары болып, төменде көрсетілген бір қатар
1. Юра түзілімдерінің және мұнай болашағы бар қабаттарын толығымен
2. Өнімді қабаттарды бөлу мен сынау және де флюидтердің
3. Іздестіру жұмыстары жүргізілген және анықталған шоғырларды
С3 категориялары бойынша ресурстары мен табиғи қорларын бағалау және
4. Басқа да, келесі іздестіру жұмыстары барысында жүргізілетін жаңадан
Қарастырып отырған ауданымызда бес тәуелсіз іздеу ұңғымаларын бұрғылау
№1 ұңғыма «Оңтүстік» көтерiлiмнің дөңесінде, яғни I-I және III-III
Жобаланған тереңдік – 2650метр, бұл тереңдік мақсатты юра өнімді
№ 2 ұңғыма орталық құрылымның күрделі қанатында «Орталық» көтерiлiмінде,
бұл тереңдік юра қабаттардың ашуына жеткілікті.
№ 3 ұңғыма солтүстік күмбездің ортасынан түседі. Ол I-I
№ 4 Оңтүстік құрылымның шығысындағы күмбезге бұрғыланады. Оның тереңдігі
№ 5 солтүстік құрылымның шығысындағы күмбезге бұрғыланады. Оның тереңдігі
3 Экономикалық бөлім
Ұңғы құрылысы циклінің нормативті ұзақтығы жұмыстың ұйымдастырылуына, дайындық жұмыстарына,
Қазақстан – дүниедегі мұнай және газ өндіруші державалардың
Басқа өнеркәсіптерге қарағанда Кеңес Одағынан кейін, тек мұнай өнеркәсібі
Қазір Қазақстанда 50 млрд- қа жуық мұнай өндіріледі. Бірнеше
Шетел инвесторлары келген сайын, елімізге құрылыс инвесторлары да келіп
Мұнай тасымалдау мәселесі де елімізде
3.1 Өндірістің ұйымдастырылуы
Ұңғыларды сынау Асар мұнай-газ іздеу экспедициясы келесі құрылымнан тұрады.
Экспедиция басында жоғары тұрған ұйымнан тағайындалатын басқарма бастық болады
жұмыстарын басқарады.
Басқарма көмекшілері болып бас инженері, бас геолог, бас экономист
Бас инженер өндірісте техникалық жетекшілік жасайды. Ол өндірісте алдыңғы
Бас геолог экспедицияның геологиялық бөлімін басқарады. Оның басқаруымен барлық
Бас экономист барлық экономикалық бөлімдердің жұмыстарын басқара жәнетексере отырып
Жалпы сұрақтармен айналысатын басқарма көмекшісі өндірісті тікелей материалдармен, техникамен
Бас есеп-қисап бөлімі өндірістің шаруашылығымен есеп-қисап жасаумен айналысады, бағалы
Геологиялық бөлім геологиялық барлау жұмыстарына құжаттар даярлауды ұйымдастырады, геологиялық
Өндірістік-техникалық бөлім өндіріске жедел жетекшілік жасайды, өндіріс кезеңдерін жетілдіру
Бас механик бөлімі бұрғы қондырғыларын жинау, бөлшектеу жұмыстарында, өндірісте
Техника қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бөлімі техника қауіпсіздігі жұмыстарын
Материалды техникалық жабдықтау бөлімі өндірісті керекті барлық заттармен қамтамасыз
3.2 Материалды-техникалық жабдықтау
Экономиканы негізгі өндірістік заттармен қамтамасыздандыру материалды-техникалық жабдыктау жүйесі арқылы
Материалды-техникалық жабдықтау бөлімі экспедицияның материалдық сұранысын анықтайды, өтініштер жасайды,
Қоңыр құрылымы бұрғылау бригадасының материалды-техникалық жабдықталуы Ақтау қаласына
Энергетика шаруашылығы жұмыс орындарын үзіліссіз энергияның барлық түрлерінің жабдықталуын
Геологиялық барлау жұмыстарының дұрыс жүруіне көліктің әсері өте үлкен.
3.3 Негізгі техника-экономикалық көрсеткіштер есебі
Техникалық – экономикалық көрсеткіштердің негіздері болып бұрғылау жылдамдықтары
Ұңғының құрылу темпін анықтау үшін
Ал құбырды енгізу темпі – коммерциялық
Бұрғылаудың техникалық жылдамдығы бұрғыланған
Рейстік жылдамдық бұрғылау техникасының шығарылуы
Механикалық жылдамдық – тау жыныстардың бұзылу
1) Құбырдың орташа тереңдігін есептейміз
Норт=(H1+H2+…+Hn)/n
Норт=(2580+2650+2600+2650+2050)/5 = 2506 м
Норт - құбырдың жобадағы орташа тереңдігі, м;
n – жобадағы құбырлар саны.
Нn – құбырдың нөмірі
2) Құбырлар құрылысы бойынша жұмыс ырғағын сипаттайтын,
бұрғылаудың оралым жылдамдығы – көрсеткіш, формула бойынша анықталады:
Vц=Норт·30/Tц
Мұндағы, Норт- жобадағы тереңдік, м
Тц- құбырды салу құрылысының оралым ұзақтығы, тәулік
Vц=(2506·30)/97,5= 771,1 м/ст. ай
3) Бұрғылаудың коммерциялық нормативті жылдамдығы – бұрғылаудың бір станок-ай
Бұл көрсеткіш объектілерде бұрғылау жұмыстарын жоспарлау кезінде қолданылады, шаруашылық
Vк=Нж · 720/Тн
Тн – құбырларды бұрғылау және бекітудің нормативті ұзақтығы, сағ;
720 – бір станок-айдағы шамалы сағат саны;
Тн=130 тәулік = 3120 сағат
Vк=12530·720/3120=2891.5 п.м/ст.-ай
Коммерциялық құнына техника-технологиялық және ұйымдастыру сипатындағы факторлар әсер етеді.
4) Бұрғылаудың техникалық жылдамдағы – өндірістік уақыттың бірлігіне құбырдың
VT=Hорт ·720/Тпр
Тпр – құбырды бұрғылау және бекітуге механикалық қажетті (өндірістік)
Тпр=Тн-Тр
Тр- жөндеу жұмыстарына кететін нормативті уақыт, сағат
Тр=76 сағат
Осыдан табамыз
Тпр= 3120 – 76 = 3044
VT=2506*720/3044= 592.7 п.м/ст.-ай
5) Бұрғылаудың рейстік жылдамдығы бұрғылау жұмысшыларының еңбегі мен
Vр=Hорт/(T1+T2+T3+T4)
T1 – механикалық бұзылулар уақыты, г/п (ұңғымада долоттың жұмыс
Т1 = 265,6 сағат
Т2 – ұңғыманы тампонаждау, сағат;
Т2 = 7,44сағат;
Т3 – құралдарды көтеру және түсіру уақыты, сағат;
Т3=72,96сағат:
Т4 – қашауды ауыстыру уақыты, сағат;
Т4= 26,16 сағат;
Тсум= 372,16 сағат
Vр=Hорт/Tсум=2506/ 372,16 = 6.7 п.м/сағат
6) Құбыр ұңғымасында тау жыныстарының бұзылу темпін сипаттайтын,
Vм=Hорт/T1
Vм=2506/265,6=9.4 п.м/сағат
7) Қашаудың орташа жүріп өту формуласы бойынша анықталады:
d=Hорт/П
П – құбыр салуына қажетті қашау саны, дана
П =16 дана
d= 2506/16= 156.6 п.м. қашау
8) Бұрғылау мен бекітудің ұзақтығы:
Тб=Пб·30
Пб=Тн/720
Пб=3120/720=4.3 (ст.ай)
Тб=4.3 · 30=129.9 (тәулік)
9) Еңбек өнімділігі мына формула бойынша анықталады:
Пт=Нж/Чб
Чб=25 адам (бұрғылау бригадасындағы жұмысшылар саны)
Пт=12530/25=501.2 м/адам
10) Жобаланған жұмыстардың ұзақтығын формуладан анықтауға болады:
Тпр=(Нжалпы·720)/Vк
Тпр – бұрғылаудың календарлық уақыты, өнімсіз уақытты біріктіретін,
Нж – жобаланған құбырдың жалпы ұзындығы, м;
Нж=12530 м.
Vк – бұрғылаудың коммерциялық жылдамдығы, м/ст-ай
Одан алатынымыз:
Тпр = (12530*720) /2891.5 = 3120 (сағат):24= 175,46
Сонымен, алаңдағы жобаланған жұмыстар ұзақтығы 175,46 тәулікті құрайды, немесе
11) Ұңғыманың бір метр жүруіне күтілетін қорлардың өсімі:
∆Q=Qал/Hж
Qал – алынатын қорлар, тонна
∆Q= 5 494 168, 05/ 5650 = 972,42 т/п.м.
Бір іздеу құбырына күтілетін қорлардың өсімі:
∆Q=Qал/n
∆Q=5 494 168, 05 / 2= 2 747 084,025т
12) Жобадағы ұңғыма құрылысын қаржыландыру
Іздеу жұмыстарына кететін жалпы шығындарды формула бойынша анықтаймыз:
Зжалпы=Зст·n
n- жобадағы құбыр саны, дана.
Зст= 78 840 · 2506 = 197 573 040теңге
Зжалпы= 197 573 040 · 5 = 387 865
3.1-кесте.
Бұрғылау жұмыстары бойынша негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштері
Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Саны
1.жобаланған ұңғымалар саны дана 5
2.ұңғымалардың орташа тереңдігі метр 2506
3.бұрғылаудың жалпы көлемі метр 12530
4.бұрғылау жылдамдығы
- циклдік
- коммерциялық
- рейстік
м/ст ай
м/ст ай
м/ст ай
771.1
2891.5
6.7
5.бұрғылау жұмыстарының ұзақтығы тәулік 130
6.жұмысшылардың саны адам 25
7. күтілетін мұнай қоры тонна 7 881 441
8.бір ұңғымадан күтілетін мұнай қоры тонна 1 576
9.ұңғыманың 1м құрылысының құны теңге 78 840
10. бір ұңғыма құрылысының бағасы теңге 197 573 040
11. жалпы ұңғыма құрылысының құны теңге 387 865 200
3.2-кесте.
Маңғыстау облысында мұнай және газға құбыр салу құрылысына
Жұмыстар мен шығындар аты Құбырдың 2650
Доллар АҚШ Теңге
1. Монтаждау 382 269 45 872 280
2. Демонтаждау 84780 10 173 600
3. Ұңғыманы бұрғылау 624 231 74 907 720
4. Ұңғыманы бекіту 169 134 20 296 080
5. Бұрғылау процесінде объектілерді сынау 31 820 3 818
6. Эксплуатациялық тізбегінде құбырларды өнімділікке сынау 406 260
7. Кәсіби-геофизикалық жұмыстар 165 014 19 801 680
8. Зертханалық жұмыстар 18 472 2 216 640
9. Топографиялық жұмыстар 2 000 240 000
10.Ұңғыманы суға бұрғылау 25 000 3 000 000
11.Басқа шығындар 24 226 2 907 120
12.Қоры 38 440 4 612 800
13.Ұңғыма құрылысының құны 1 856 025 222 723 000
14.1м ұңғыма құрылысының құны 657 78 840
3.4 Жобалау ұңғымасының құрылысын қаржыландыру
Бағаланған алаңдағы іздеу жұмыстарының геологиялық-экономикалық нәтижелілігі мына формула бойынша
З = Салын / Зжалпы
мұндағы: Салын – мұнайдың алынатын қорының құны, тн.
Зжалпы - іздеу жұмыстарына кететін жалпы шығын, тн.
Салын = Сн · Qалын
Сн – мұнайдың бір тоннасының құны,360 долл. США
Салын= 360 · 7 881 441 = 3 837
З = Салын / Зжалпы = 3 837 318
Сонымен, 5 ұңғыма құрылысын салуға іздеу жұмыстарына кететін жалпы
Премия мен қосымша төлем (жобаланған жұмыстардың жалпы сметалық құнының
4 Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау
4.1 Еңбекті қорғау
4.1.1 Өндірістік санитария
Санитарлы тұрмыстық үй-жайларға, алаңдарға мыналар жатқызылады: демалыс орындары және
Жобаланып жатқан алаңымыздың негізгі жұмыстары ашық ауада жасалынады, бұл
Бұл алаңның жиектерінде көл, көлшіктер орналасқан және төрттік, неоген
Қазақстан Республикасының геология, минералды ресурстары және қазба байлықтарды қорғау
4.1-кесте.
Санитарлық-тұрмыстық үй-жайлары.
Аталуы Мөлшері, дана
1. Бұрғылау мастерінің үй-вагоны 1
2. Вахтаға, кезекші тампонаждаушы мен геофизиктерге арналған жатақхана-вагоны 6
3. Әйел персоналына арналған үй-вагоны 1
4. Культбудка-вагоны 1
5. Слесарь-вагоны 1
6.Асхана 1
7.Жуынып-киінетін бөлме 1
8.Қойма-вагоны 1
Барлығы 13
Ұңғымаларды тұрғызу уақыты 93тәулікті құрайды, дайындық жұмыстары мен бұрғылау
Жоғарыда келтірілген мәліметтерге сүйене отырып ішетін суға деген қажеттілік
Айналым анализдері үшін қабылдау орнынан цистерналарға, су көліктері мен
Өндірістік шағын климат
Шағын климатты сипаттайтын көрсеткіштер:
ауа температурасы;
Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы;
Ауа қозғалысының жылдамдығы;
Жылулықтың интенсивтілігі;
Өнеркәсіптік территорияларда ғимараттар мен құрылыстарға ауа айдайтын орындарда желдеткіштер
Ашық ауада жүргізілетін жұмыстар бойынша күн сәулесінен сақтану үшін
Тұрғын үй-жайларда электрлік жылу пештері және жазда кондиционерлер қамтамасыз
Алаңда, әрине масалар, шыбын-шіркейлер, улы қарақұрттар және жыландар болады.
Арнайы жұмыс кестесі бойынша әртүрлі қоздырғыш аурулар үшін прививка
Пульттер мен технологиялық процестерді басқару посттарында, есептеу техникасы залдарында
Жұмыс зонасындағы температура әртүрлі биіктікте және әртүрлі аймақта шекті
Микроклиматтың оптимальді және шекті көрсеткіштерін орнату кезінде жыл периодты
4.2-кесте.
Ауаны желдету және салқындату
Ғимарат-тың аталуы Беріл-ген ғимараттың көлемі, м3 Ғимараттағы адамның макс.
Тұрғын үй 35 20 1,8 Мех-лық Кондиционер
Асхана 70 20 4 Мех-лық Кондиционер
Қызыл бұрыш 70 10 6,2 Tабиғи Кондиционер
Душ 35 8 6 Мех-лық Желдеткіш
Кестеден көріп отырғанымыздай орындардың меншікті 1 адамға 6м3/адам, 1м3/адамға
Өндірістік жарықтандыру және шулардан қорғану шаралары
Авариялық жарықтану тоқтап қалған жұмысты жалғастыру үшін, адамдардың эвакуациясы
Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау
Терең ұңғымаларды бұрғылау практикасы көрсеткендей бақытсыз оқиғалардың бір есебі
Осымен бірге мынадай да қауіп көздері болады.
Әр түрлі ауырлықтарды қозғалту-көтеруге байланысты қауіп түрлері. Бұрғылау процессі
Бұрғылау құбырлары жиналып тұрған мұнара үлкен желкенділікке ие. Сондықтан
Айналу механизмдерімен болатын қауіп түрлері. Мысалы: ротор, лебедка, сораптар,
Үлкен қысымдармен немесе жұмыс істеу барысында үлкен діріл тудыратын
Дисперсті материалдармен, химиялық реогентермен жұмыс істеу кезіндегі қауіп түрлері.
Өрттің салдарынан болатын қауіп түрлері. Ұңғыдан мұнай-газ, газ тәрізді
Олардың ауадағы қоспасы нормадан асып кеткен жағдайда немесе техника
Қауіптің тағы бір көзіне жоғары вольтті тоқ көздерін жатқызуға
4.2 Қорғаныс шаралары
4.2.1 Жалпылама шаралар
Осы жобаның бірінші бөлімінде көрсетілгендей ауа райының жылулығы жазғытұрым
Осы көрсетілген факторлардың адам денесіне тигізетін еңбек қорғау тұрғысынан
Бұрғы қондырғысының, жұмыс алаңының биіктігі еденнен 6 метрден кем
Жұмыскер адамның қауіпсіздіктен зияндылық талабына сәйкес жазғы және қысқы
4.2.2 Өндірістік жарықтама
Жұмыс орындарының жарықтығы жұмысын дәлдік дәрежесіне байланысты, сонда дәлдігі
Кейбір объектілердің сыртқы жарығын тек қана қарағанда және жабдықтарды
Бөлмелерді жалпы электр қуатымен жарық беру үшін НОБ түрлі
Барлық жарық берушілерде шағылдырғыштары болады. Лампалардың қуатын жарық беру
коэфициентін алу керек, себебі олар кірлеу мүмкін, шамамен 1,3
Мұнарада ең кіші алаң 12м2.
Керекті жарық – 25лк.
Бұл жарыққа керек меншікті қуат, ілінудің биіктігі 2-3м болғанда
Жарық берушілерді айына бір рет тазалау 2,5 биіктікте 2
Вт/м2
Мұндағы: лампалардың сомалық қуаты,Вт
жарыққа жататын алаң,м2
Вт/м2
Мұнарада қондырылған светильниктер ФВН-64-1 жалпы жарық беру үшін және
Вт/м2
Мұндағы: жарық сәулесі, лк
кор коэфициенті
жарық түсетін алаң,м2
жарық беруші көздердің саны.
ФВН-64-1 жарықбергіштердің сәулесі 500 лк.
Жоғары жарық берушілердің сәулесі:
Төмен жарық берушілердің сәулесі:
Ұңғының сағасына түсетін сомалық жарық
(4.3)
Жұмыс орнының жарығы нормадан 3,4 есе асып тұр.
Зертхананы желдету
Жеделдету өндірістік ғимаратындағы санитарлық-гигиеналық жағдайларды қамтамасыз ететін негізгі құрал
Желдету өзінің мәні бойынша жалпы алмасатын және жергілікті болып
Жалпылама желдететін ғимараттардың барлық жерінде зиянды бөлінділер құралатын жағдайларда
4.2- кесте.
Желдету нормалары
Өндіріс орны ауданы, м2 Зерттеудің ең аз нүктелерінің саны
< 100 4
100-400 8
> 400 9
Жалпы алмасу желдету ғимаратындағы барлық ауа бір сағаттың ішінде
К= G желдт.V ғим.
Мұндағы G желдт – 1 сағат ішндегі бөлмеге түсетін
V ғим ғимараттың көлемі, м3
Артық жылуды жою үшін ауа алмасуын есептеу
G =3.6xQ/C (t кет-t кел)
Мұндағы Q-бөлмедегі жылу артықтары, Вт
С- құрғақ ауаның жылу сиымдылығы- С= 1к Дж
tкет – кететін ауаның температурасы, tкет - 2О оС
t кел. келетін ауаның жылу температурасы t кел=
γкет- кететін ауа температурасы тығыздығы, ол 4.3-кестеде көрсетілген.
4.3-кесте.
Кететін ауа температурасы тығыздығы.
tкет 0 10 20 30 40
γ, кг/ м3 1,29 1,22 1,19 1,14 1,11
Жылу артықтығын анықтайтын формулалар:
Адамдардың жылу бөлінуі:
Qадам= n x q адам, кВт
Мұндағы n- жұмыс істеушілер саны:
Qадам= 116-80 Вт бір адамның жылу шығыны
Терезенің тұсынан күн радициясынан жылудың түсуі:
Q тер =m x Fx rx qе, Вт
Мұндағы m- терезелер саны:
F- терезенің ауданы, м2
q е-1 м2 терезе арқылы жылудың түсуі
Бір қабатты шынылау ағаш q е= 240 Вт/м2
Екі қабатты шыныланған терезелер үшін металдық терезе жақтауы
К= 1.25 бар түзету көбейтіндісі
К= 0.6 енгізіледі
Qадам= nxq адам=25x100= 25 кВт
Qтер= mx Fx Kxq адам= 6х9х0,6х224=7,25 кВт
Q= Q адам+ Q тер= 25+7,25= 32,25кВт
G=3,6х 9250/1х/20-10)х1,19=2798 м3/сағат
V= 25х20х3.8=1900
K=G/ V=2738/ 1900=1.7 I/r
Техника қауіпсіздігі
Ұңғыма құрылыс циклы кезінде жүргізілетін барлық жұмыстар
“Құрылыс нормалары және ережелері”, құжаттарына сәйкес жасалуы тиіс. Осы
Бұрғылау жұмыстарын қауіпсіз, адам және материалдық шығынсыз аз уақытта
Бұрғылау жұмыстарын жүргізу үшін тек барлық тетіктері толық жұмыс
Бұрғылау жұмыстарының алдында “бұрғылау жұмыстарын басқару” әкімшілігі, Госгортехнадзор, өрт
Ұңғыманы бұрғылау кезінде көбінесе абайсыздан болатын бақытсыз жағдайлар, жұмысшылардың
комиссия тексеріп тұруы керек.
Бұрғылау бригадасының әр жұмысшысы резина қолғаптарымен, арнайы көзілдіріктермен, респираторлармен,
Бұрғылау үрдісі кезінде пайдаланатын жанар-жағармайлар жақсы бітелген сыйымдылықтарда және
Бұрғылау қондырғысының, сорап сарайының, баспалдақ, көпірдің үсті мұнай өнімдерімен,
Бұрғы қондырғысында жұмысшыларға алғашқы медициналық көмек керсету мақсатында тиісті
Электр қауіпсіздігі
Сораптың қуаты кернеуі
Жердің меншікті кедергісі: ылғалдылық-
Жерге қосқыш құбырдан жасалған, жерге тік бекітіледі:
(4.8)
Мұндағы: жермен қосқыштың ұзындығы;
жермен қосқыштың құбырының диаметрі;
жер бетінен құбырдың беліне дейінгі қашықтық;
жердің меншікті кедергісі;
(4.9)
Құбыр қосқыштардың саны (шамасы)
Мұндағы: мезгілдік кооэфициенті, климаттық жағдай өзгерісімен жердің
жермен қосқыш құралдың экранмен есепке алатын кооэфициент;
деп қабылдаймыз.
Қосқыштардың бір-бірімен байланыстыру үшін құрыш таспаны қолданамыз -
Таспаның ұзындығы:
(4.10)
Таспаның кедергісі:
(4.11)
Жердің кедергісі өзгергенде есепке алып,
(4.12)
Толық жерге қосқыштың кедергісі:
(4.13)
Қорытынды – қосқыштардың саны болуы керек.
Техникалық ұйымдастыруға аз кернеуді, қорғаныш жерлендіруді қолдану жатады. Қорғаныш
Қолданбалы жерлендірулер ретінде қолдануға болады: тігінен көмілген құрыш құбырлар,
Жерлендіру қондырғының кедергісі грунттың бөлек кедергісіне байланысты, климаттық жағдайға,
Өрт қауіпсіздігі
Жұмысқа жаңадан алынған адамдардың барлығы алғашқы және қосымша өртке
Іздеу-түсіру жұмыстарының өрт қауіпсіздігі, далалық лагердің өрт қауіпсіздік ұйымдастырылуымен
Палаткалар арасындағы қашықтық 3 метрден аз болмауы тиіс. Лагерь
Автокөлік тұрағында көліктер арасындағы қашықтық 1м-ден кем болмауы керек.
Каротажды станциялар өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыздандырылуы керек.
Бұрғылау жұмыстарының алдында 15м аумақты кепкен шөптен, ағаштардан тазарту
Найзағай қуалағыш аумағының биіктігі Һ домалақ конус тәрізді.
A, м 25;
B, м 20;
Һх, м 38;
А түріндегі аймақ: Һ- = 0.85Һ = 0.85 *100
гх=(А2/2)+(В2/2) = (252/2) + (202/2) = (625/2) + (400/2)
h= rx+ hx· hу/ r
Һ=521,5 + 1,63*3 /1,5 = 350,92 м.
Бұл жерде Һ - найзағай қуалағыштың құралуына келетін биіктігі.м.
r және rх - қорғалған аймақ радиусы және жер
Һх– найзағай қуалағыштың жалпы биіктігі, м (4.9 кесте).
Һу – қорғалған нәрсенің биіктігімен бірдей, қорғалған зонаның биіктігі,м.
4.3 Қоршаған ортаны қорғау
Жер, су, ауаны қорғау.
Өнімді қабаттың (гумустың) қалыңдығы аз болғандықтан жердің
жоғарғы қабаты алынбайды және сақталынбайды. Бұрғылау құрылысының астына ештеңе
Жердің химреагенттермен ластануын болдырмау үшін, олардың тасымалдануы дұрыс ыдыста
Бұрғылау сұйығының циркуляциясы тұйық жүйе бойынша орындалады, яғни ұңғымалардан
Бұрғылау қалдықтарын тазарту және зиянсыздандыру әдістері болжау бойынша жердің
Ұңғыманы құру кезінде атмосфераны ластайтын қауіпті заттар химреагенттер болып
Техникалық және биологиялық рекультивация
Құрылыс аяқталғаннан кейін берілген жерлердің техникалық рекультивациясы жүргізіледі, яғни
1. Ұңғыма құрылысы кезіндегі бұрғыланған жыныстар көлемі 4.4-кестеде көрсетілген
4.4-кесте.
Шегендеу құбырының параметрлері.
Аталуы Ұңғыманың конструкциясы, шегендеу құбырының диаметрі
Ұңғыманың диаметрі, мм 393,7 269,9 190,5
Ұңғыма сағасының интервал ұзындығы, м
450
650
1300
Қиманың ауданы, м2 0,121 0,057 0,028
Кеуектілік коэффициенті 1,2 1,1 1,1
Ұңғыма интервалының көлемі, м3
65,34
40,75
40,04
Барлық ұңғыманың көлемі, м3
176,13
2. Шлам көлемі мына формула арқылы анықталады:
Vш = Vұңғ*1,2
Vш = 176,13*1,2=211,3м3
мұндағы, 1,2 – бұрғыланған жыныстың тығыздығын ескеретін коэффициент
3. Өңделген бұрғылау сұйығының көлемі:
Vшағ = 1,2 Vұңғ*К1+0,5 Vц
Vшағ = 211,3*1,052+0,5*90=267,2м3
Мұндағы, К1 – тазалау кезінде виброелекте, құмайырушыларда шламмен бірге
Vц - БУ2500 бұрғылау құрылысының циркуляциялық жүйесінің көлемі
4. Бұрғылау суларының көлемі мына формула бойынша есептелінеді:
VБСВ = 2* Vшағ
VБСВ = 2*267,2=534,4м3
5. Шлам амбарының көлемін анықтау үшін мына формуланы қолданамыз:
VША = 1,1*( Vшағ+ Vш + VБСВ)
VША = 1,1*( 267,2+ 211,3 + 534,4)=1114,19м3
Биологиялық рекультивация кен орынның игеруінен кейін тағайындалады.
4.3.3 Радиациялық қауіпсіздік.
Ұңғыманы құрастыру жобасында қоршаған ортаның радиоактивті ластануын туғызатын жыныстар
Құрамында радиоактивті заттары бар ұңғымалардан келуі құрылыс қабат флюидтері
Ұңғыманың құрылысы кезінде жердің, ауаның, судың сынақ үлгісін және
ҚОРЫТЫНДЫ
Жобаланып отырған Асар құрылымы әкімшілік жағынан Қазақстан Республикасының Маңғыстау
Аудан көлемінде жүргізілген барлық геологиялық және геофизикалық зерттеулер нәтижелері
Диплом жобасының техникалық бөлімін орындау
Барлық жасалған жұмыстардың экономикалық тиімділігін
Жобаланған жұмыстардың сметалық құнының жалпы есебі 3.3
Қазақстан Республикасының конституциясына сай біз, яғни Қазақстан Республикасының әрбір
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. С.Е.Чакабаев, Ю.С.Кононов, Э.С.Воцалевский, В.А.Иванов, А.И.Шаховой; Геология и нефтегазоносность
2. А.А. Бакиров, Теоретические основы и
3. С.Н. Сеитович.
4. Жүнісов А.А, Тұрсынбаева М.Ө, Дипломдық жобасын құрастыру, әдістемелік
5. Г.Ж. Жолтаев, Подсчет запасов нефти объемным методом, Методическое
6. К.С. Исраилов, Ұңғы конструкциясын жобалау
7. К.Б. Иогансен, Спутник буровика, Москва, Недра, 1981.
8. Қазақстанның мұнай энциклопедиясы, Астана–Лондон 1999.
9. ред. Бекжанов. Геологическое строение Казахстана.
10. Н.Сейітов, А.Абдулин, Геология терминдерінің сөздігі,
Алматы «Казахстан» 1996.
11. Н.Г.Середа, Е.М.Соловьёв, Бурение нефтяных и
12. Справочник укрупненных сметных норм
Тіркемелер
1. Алаңның шолу картасы. Масштабы 1: 1000000
2. Литологиялық, стратиграфиялық қимасы
3. Оңтүстiк Маңғышлақтың тектоникалық сұлбасы.
Масштабы 1: 100000
4. “IV2”, “V1” шағылысу горизонттары бойынша құрылымдық
5. I-I, II-II және III-III сызықтары бойынша геологиялық-
6. Геологиялық-техникалық құжат
7. Техникалық - экономикалық көрсеткіштер
5
2650
1300
400