Андатпа
Бұл дипломдық жоба “Жаңажол кен орында электрлі ортадан
Осы дипломдық жоба төрт бөлімге бөлінеді:
Техникалық – технологиялық бөлімі;
Экономикалық бөлімі;
Еңбек қорғау бөлімі;
Қоршаған ортаны қорғау бөлімі.
Техникалық – технологиялық бөлімде Жаңажол кен орынның географиялық, экономикалық
Экономикалық бөлімде негізгі және қосалқы өндірісті ұйымдастыру, техника –
Еңбекті қорғау бөлімінде БОТЭС пайдалану кезіндегі қауіпті және зиянды
Қоршаған ортаны қорғау бөлімінде атмосфераны, гидросфераны және литосфераны ластайтын
Мазмұны
Кіріспе
1 Техникалық – технологиялық бөлім:
1.1 Кен орын бойынша
1.2 Кен орынның геологиялық сипаттамасы............................................12
1.2.1 Стратиграфия......................................................................................7
1.2.2 Тектоника............................................................................................10
1.3 Мұнайгаздылық.................................................................................... 11
1.4 Мұнайгаз шоғырларының түрі............................................................ 15
1.5 Өткізгіштік бойынша қабаттардың біртекті
1.5.1 Қабаттағы мұнайдың және газдың физикалық,
1.6 Жаңажол кен орынын игеру
1.6.1 Өндірістік бағдарламаның орындалуы............................................ 35
1.6.2 Өндірістік қоры бойынша негізгі
1.6.3 Айдау ұңғыларының қоры
– техникалық шаралардың орындалуы және олардың тиімділігі...............................................................................................
1.6.4 Жаңажол кен орынындағы ұңғыларды
1.6.4.1 Пайдалану әдісін негіздеу..................................................................
1.6.4.2 Штангасыз ұңғымаларды пайдалану........................................... 46
1.7 Арнайы бөлім....................................................................................... 48
1.7.1 Газ айырғыштардың және диспергаторлардың
1.7.2 Ұсынылатын газ айырғыштар мен
1.8 Технологиялық есеп............................................................................. 59
1.8.1 Еркін газдың айырылу коэффициентін
1.9 ЭВМ – де есептеу.................................................................................
2 Экономикалық бөлім:
2.1 «Октябрьскнефть» МГӨБ –
2.2 Негізгі және қосымша өндірісті
2.3 Нақты шығындар.................................................................................. 64
2.4 «Октябрьскнефть» мұнайгаз өндіру басқармасында
2.5 Жаңажол кен орынын пайдаланудың
2.5.1 Техникалық – экономикалық көрсеткіштерге
2.6 Батырылмалы ортадан тепкіш электрсораптармен
2.7 БОТЭС – қа көшірілген
3 Еңбек қорғау бөлімі:
3.1 Батырылмалы ортадан тепкіш электрсораптарды
3.2 БОТЭС пайдаланған кездегі қорғану
3.2.1 Өндірістік санитария............................................................................
3.2.2 Батырылмалы ортадан тепкіш электрсораптармен
3.2.3 Өрттік – жарылыстық қауіпсіздік....................................................83
3.3 Мұнай және газ өндіретін
4. Қоршаған ортаны қорғау бөлімі
4.1 Атмосфераны, гидросфераны және литосфераны
4.1.1 Атмосфераны ластау көздері............................................................90
4.1.2 Литосфераны ластау көздері.............................................................94
4.1.3 Апаттар................................................................................................95
4.2 Биосфера компоненттерін қорғау бойынша
4.2.1 Атмосфералық ауаны қорғау............................................................96
4.2.2 Су ресурстарын қорғау және
4.2.3 Литосфераны (топырақты, жер қойнауын)
4.2.4 Жануарлар әлемін қорғау.................................................................99
4.3 Мұнай қалдықтарын жою...................................................................100
Қортынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Мұнай мен газ өндіру өнеркәсібінің ең бір маңызды салаларының
Еліміздің әлеуметтік – экономикалық жоспарында жаңа мұнай және газ
Жаңажол кен орны 1978 жылы ашылып, пайдалануға 1986 жылы
1 Техникалық – технологиялық бөлім.
1.1 Кен орын бойынша жалпы мәлімет.
Мұнайгазконденсатты Жаңажол кен орыны Ақтөбе қаласынан оңтүстікке қарай 240
Жер бедері әлсіз жоталы жазықтан тұрады. Жер бедерінің абсалютты
Ауданның гидрографиялық бөлігі Ембі өзенімен байланысты сипатталады. Ол кен
Ауданның ауа-райы құрғақ,жоғары континентальды және жылдық пен тәуліктік температуралардың
Топырақтың қату тереңдгі 1,5-1,8 м – ді құрайды.
Кен орынды игеру 1983 жылдан басталды.Қазіргі уақытта мұнай мен
1.2 Кен орынның геологиялық сипаттамасы.
Барлаулық бұрғылаудың мәліметтері бойынша, төменгі тас көмір кезеңінен, төрттік
КТ – 1 – дің үстінде орналасқан, төменгі
Стратиграфиялық жағынан А жиынтығы гжель ярусының төменгі бөлігіне, Б
Барлық анықталған өнімді жиынтықтар өзара гидродинамикалық жүйемен біріктірілген, практикалық
СМЖ – ның жоғарғы жағдайы батыс қанатта және оңтүстік
Г стратиграфиялық жиынтығы өзінің негізгі қима бөлігінде, мәскеу ярусындағы
Шоғырлардың су – мұнайлы байланыстары (негізінен ұңғыларды сынау кезінде
3 блоктағы ГМЖ – ның газмұнайлы шоғырында, 36 –
Сумұнайлы жапсар –3603 метр абсолютты белгісінен (шоғырдың батыс бөлігіндегі
ПГИС – тің мәліметтері мен сынау нәтижелері бойынша СМЖ
ПГИС бойынша 17 – ші мен 29 – шы
6 – шы және 14 – ші ұңғымалардың, –2637
Төменде өнімді жиынтықтардың қысқаша сипаттамалары келтіріледі.
А жиынтығы жоғарыда мықты қалыңдықпен (650 м – ге
Жоғарыдағы шоғыр, шоғырлардың литологиялық шектелген, массивті түріне жатады. Газдылық
Газмұнайлы шоғырмен байланысты Б жиынтығы, А жиынтығынан 2 –
В жиынтығы, Б жиынтығынан 4 – 74 м –
В1 жиынтығы, В жиынтығынан 3 – 50 м –
В1 жиынтығының қорларын есептеу кезінде, солтүстік шоғыр толық барланбаған
КТ – 2 карбонатты қалыңдығының КТ – 1 карбонатты
3 блокпен мұнайлы шоғыр байланысты, ол жоғарғы және төменгі
1.2.1 Стратиграфия.
284 өндіретін және барлық барлау ұңғымаларының стратиграфиялық өзгеру мәліметтерін
КТ – 1 құрылымы:
Қабатшаның құрылымдық жоспары бойынша шектелетін изогипстің абсолютты белгілері 2330
КТ-2 құрылымы:
Қабатшаның құрылымдық картасы бойынша оңтүстік күмбездің абсолютты белгісі
Берілген көтерілімнің батыс қанаты, шығыстағыдан нығыздырақ және қабаттарының құлау
КТ – 2 құрылымын зерттегенде, алдыңғылар оның батыс қанатында
Каротаж мәліметтерін қарау барысында, А жиынтығы Гжель ярусына, Б
Әрбір қабаттың қалыңдығы нақты бөлінгеннен кейін 50 м құрады.
КТ – 2 мүнайлы жиынтығы жоғарыдан төменге қарай мұнайлы
1.2.2 Тектоника
Тектоникалық жағынан аудан Каспий маңы ойпатының борт алдындағы ватолы
Геологиялық дамуының ерекшеліктерінің бірі болып, аумақтың жедел түсуі және
Жаңажол кенорыны Гжель – Подоль (КТ – 1) және
Барлау ұңғыларымен ауданды бұрғылаған кезде, карбонатты қалыңдығының төменгі қимасында
Кенорынның өндірістік мұнайгаздылығы екі карбонатты қалыңдықпен байланысады: бірінші және
1.3 Мұнайгаздылық.
Өнімді жиынтықтардың коллекторлық қасиеттері сынама мен кәсіпшілік – геофизикалық
А, Б және В жиынтықтардағы газды телпектердің газғақанығушылығы сәйкесінше:
Жобалау үшін кеуектіліктің келесідей шамаларын қабылдау қажет: Г –
Жобалау үшін, өткізгіштің келесідей шамаларын қабылдау керек: Го жиынтығы
ГНС нәтижелері бойынша ғана жалпы мұнайғақанығушылық анықталды және былай
КТ – 1 өнімді қалыңдығындағы А,Б,В мен В1 жиынтықтардың
Орташа мұнайға қаныққан қалыңдық 12 м құраса, ал газға
Жалпы шоғыр бойынша орташа мұнайға қаныққан қалыңдық 12 м
В жиынтығы, Б жиынтығы сияқты қалыңдықтарының үлкен айырмашылықтарымен сипатталады.
Оңтүстік күмбезде орташа мұнайға қаныққан қалыңдық 13 м құраса,
В1 жиынтығының қалыңдығы 28,2 м – ден, 73 м
Оңтүстік күмбезде орташа мұнайға қаныққан қалыңдық 5,6 м құраса,
1.4 Мұнайгаз шоғырларының түрі.
Жаңажолдық мұнайгаз шоғырлары, аймақтық геология бойынша болатын, литологияның әсерінен
Сұйықтардағы элементтерінің қозғалысына байланысты, осы мұнайгаз шоғырлары, контурында және
Жерасты шоғырларындағы көмірсутектердің бастапқы жату жағдайына байланысты, шоғырымыз бір
Фазалық жағдайының сипатына байланысты КТ – 1 шоғыры, Гсол.
Мұнай мен газды игеретін шоғырларды жіктеуге байланысты, Жаңажолдық мұнайгаз
Жиынтық
Көмірсутектердің жалпы көлеміндегі мұнайдың үлесі Шоғырлардың түрі
А оңт. 0,09 мұнайлы жапсары бар газконденсатты
А сол. 0,27 мұнайгазкоденсатты
Б оңт. 0,41 мұнайгазконденсатты
Б сол. 0,49 мұнайгазкоденсатты
Кесте 1.4.1
В оңт. 0,84 газконденсатты телпегі бар мұнайлы
В сол. 0,63 газконденсаттымұнайлы
Г сол. 0,74 газконденсаттымұнайлы
Д оңт. 1,00 мұнайлы
Д сол. 1,00 мұнайлы
Кесте 1.4.1 жалғасы
1.5 Өткізгіштік бойынша қабаттардың біртекті еместігі.
Қабаттардың ішіндегі өткізгіштің вариация коэффициенті бойынша Г жиынтығы барлығынан
А жиынтығының жалпы қалыңдықтары 62 м – ден, 134
Кенорынының өнімді қабаттары бойынша қалыңдықтардың өзгеру сипаттамасы, 1.5.1. және
Кесте 1.5.1 - КТ – 1 қабаттарындағы қалыңдықтардың сипаттамасы.
қалың
дық аталуы жиынтықтар
А Б В сол. В
оңт.
1 2 3 4 5 6
жалпы орташа мәні, м 101,2 65,4 263,3 258,5
вариация коэффициенті, үл. бөл.
өзгеру аралығы, м 62-134 45-90 232-292 232-278,5
мұнайға
қаныққан орташа мәні, м 12,9 11,4 20,5 14,0
вариация коэффициенті, үл. бөл.
өзгеру аралығы, м 1,2-37 1,0-45,5 1,0-57,5 1,2—38,2
Кесте 1.5.1 жалғасы
газға
қаныққан орташа мәні, м 29,1 14,1 18,9 6,7
вариация коэффициенті, үл. бөл.
өзгеру аралығы, м 1,0-87,4 1,0-44,5 2,4-62,2 1,2-21,6
Кесте 1.5.2 - КТ – 2 қабаттарындағы қалыңдықтардың сипаттамасы.
қалың
дық аталуы жиынтықтар
Г сол. Г оңт. Д ж оңт. Д т
1 2 3 4 5 6 7
жалпы орташа мәні, м 261,3 182,2 114 139,8 309,8
вариация коэффициенті, үл. бөл.
өзгеру аралығы, м 203-314 148-207 91-136,5 123-183,4 261-323,5
Кесте 1.5.2 жалғасы
мұнайға
қаныққан орташа мәні, м 36,8 8,0 30,7 29,7 16,8
вариация коэффициенті, үл. бөл.
өзгеру аралығы, м 2,0-92,2 1,2-20,0 1,5-75,7 1,4-82,0 2,0-53,4
газға
қаныққан орташа мәні, м 26,1
вариация коэффициенті, үл. бөл.
өзгеру аралығы, м 1,2-69,4
1.5.1 Қабаттағы мұнай мен газдың физикалық, химиялық қасиеттері.
Жаңажол кен орынының жер бетіндегі мұнайының қасиеті, төмен тығыздылығымен,
КТ – 1 мен КТ – 2 жиынтықтары бойынша
А жиынтығы
Зерттеулер мен есептеулердің нәтижелері бойынша қабаттағы мұнайдың тығыздығы 0,7055
Б жиынтығы
Зерттеулер мен есептеулердің нәтижелері бойынша қабаттағы мұнайдың тығыздығы 0,7080
В1+В жиынтығы
Зерттеулер мен есептеулердің нәтижелері бойынша қабаттағы мұнайдың тығыздығы 0,6820
Г жиынтығы
Зерттеулер мен есептеулердің нәтижелері бойынша қабаттағы мұнайдың тығыздығы 0,6389
Д жиынтығы
Зерттеулер мен есептеулердің нәтижелері бойынша қабаттағы мұнайдың тығыздығы 0,6838
1.6 Жаңажол кен орнын игеру
Жаңажол кен орыны 1978 жылы ашылды. Кен орында
Кен орын бойынша 2003 жылы 4064,721 мың т. мұнай
Бір ұңғыма бойынша мұнайдың орташа шығымы 31 т/тәу. болды.
Игеру басталғаннан, 2004 жылдың 1-ші қаңтарына дейінгі аралықта 44121,321
Игеру басталғаннан бері 12572,7419 млн. м ілеспе
2003 жылы су айдау көлемі 8968,93 мың м
Ұңғымалар қорының ішінде пайдалану ұңғымаларының саны – 446, соның
Жалпы кенорын бойынша 8 пайдалану объектісі белгіленді және игеріліп
А объектісі – мұнайлы жапсары бар газконденсатты шоғыр болып
2003 жылы мұнай өндіру 42,975 мың т – ны
Игеру басталғаннан бері А жиынтығының шоғырынан 479,91 мың т.
А жиынтығының оңтүстік аймағында су айдау 1992 жылдан, ал
Игеру басталғаннан бері А жиынтығының шоғырына 519,847 мың м
А жиынтығы бойынша келесідей геологиялық – техникалық шаралар іске
Б объектісі – газды телпегі бар мұнайлы шоғыр болып
2003 жылы мұнай өндіру 708,485 мың т – ны
Игеру басталғаннан бері объект бойынша 7316,663 мың т. мұнай
Б жиынтығында игеру, оның оңтүстік аймағында барьерлі су айдау,
Б жиынтығы бойынша келесідей геологиялық – техникалық шаралар іске
Компрессорлы газлифтке №№ 130, 848, 454, 460,456,719,714 ұңғымалары көшіріліп,
2003 жылы үздіксіз – дискретті газлифтке №№ 110, 451,
В сол. объектісі – газды телпегі бар мұнайлы
2003 жылы 708,485 мың т. мұнай, 38,4084 млн. м
Игеру басталғаннан бері объект бойынша 8290,588 мың т. мұнай
Шоғырға газ,сумен әсер ету арқылы объект игеріліп жатыр, ал
В сол. жиынтығы бойынша мынадай шаралар іске асырылды: №
Компрессорлы газлифтке №№ 147, 301, 376, 611 ұңғымалары дайындалып
В оңт. объектісі – үлкен емес газды телпегі бар
Өндірілетін өнімнің орташа сулануы 37,8 % - ды құрады.
Игеру басталғаннан бері В оңт. жиынтығының шоғырынан 4154,786 мың
В оңт. жиынтығы бойынша мынадай шаралар іске асырылды: №
Д ж., Д т., Д – 3, Г –
Д ж. объектісі – мұнайлы шоғыр болып табылады.
Өндірілетін өнімнің орташа сулануы 1,3 % - ды құрады.
2004 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша, игеру басталғаннан бері
3 қатарлық су айдау жүйесінің әдісі арқылы қабат қысымы
Д ж. жиынтығы бойынша мынадай геологиялық – техникалық
БОТЭС – қа №№ 3007, 2124, 2086 (Д ж.+Д
№ 2031 (Д ж.+Д т.) ұңғымасында ТҚӨ жүргізіліп, соның
Компрессорлы газлифтке №№ 2133, 2116 ұңғымалары көшіріліп, соның нәтижесінде
Д т. объектісі- мұнайлы шоғыр болып табылады. 2003 жылы
Өндірілетін өнімнің орташа сулануы 0,9 % - ды құрады.
2004 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша, игеру басталғаннан бері
3 қатарлық су айдау жүйесінің әдісін қолдану арқылы шоғыр
Д т. жиынтығы бойынша мынадай геологиялық – техникалық
Д – 3 объектісі – мұнайлы шоғыр болып табылады.
Бір ұңғыма бойынша мұнайдың орташа шығымы 45,5 т/тәу болды.
2004 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша, игеру басталғаннан бері
Пайдалануға 18 жаңа ұңғыма енгізіліп, оларда мұнай өндіру көлемі
Д – 3 жиынтығы бойынша мынадай геологиялық- техникалық
№№ 3327, 3316, 3300, 3314, 3355, 3322 ұңғымаларында ҚҚЖ
3 қатарлық су айдау жүйесінің әдісін қолдану арқылы шоғыр
Г – 3 объектісі – екінші карбонатты қалыңдық
2003 жылы 2119,126 мың т. мұнай, 819,1897 млн. м
Бір ұңғыма бойынша мұнайдың орташа шығымы 54,8 т/тәу болды.
2004 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша, игеру басталғаннан бері
Г – 3 объектісі, щоғырға сугазбен әсер ету, газ
Г – 3 жиынтығы бойынша мынадай геологиялық – техникалық
№№ 2377, 2376, 2446, 2453, 2444, 2358, 3476, 2407,
ШТС – қа № 3426 ұңғымасы көшіріліп, онда қосымша
№ 2547 ұңғымасында ҚҚЖ жүргізіліп, соның нәтижесінде қосымша 1,524
Г т. – 1 объектісі – 2004 жылдың 1
Бір ұңғыма бойынша мұнайдың орташа шығымы 25,6 т/тәу болды.
Игеру басталғаннан бері Г т. – 1 жиынтығында 91,089
2002 жылдың осы кезеңдегі Жаңажол кен орынының игеру көрсеикіштерімен
Кен орын бойынша істеп тұрған өндіру ұңғымаларының қоры 413
Жалпы кен орын бойынша жыл басынан мынадай шаралар іске
- пайдалануға жаңадан 31 ұңғыма
- 16 ұңғымада қосымша перфорация жүргізіліп, оларда
- 22 ұңғымада сулы горизонтты оқшауландыру жүргізіліп,
- 28 ұңғымада ТҚӨ жүргізіліп, оларда мұнай
- БОТЭС – қа 6 ұңғыма көшіріліп,
- компрессорлы газлифтке 63 ұңғыма көшіріліп, оларда
- НДГ-ға 10 ұңғыма көшіріліп, оларда мұнай
- істен шығарылған қордан 4 ұңғыма
- плунжерлі газлифтке 19 ұңғыма көшіріліп, оларда
- ШТС – қа 6 ұңғыма көшіріліп,
- 7 ұңғымада ҚҚЖ жүргізіліп, олар бойынша
- 16 ұңғыма су айдау үшін көшірілді.
1.6.1 Өндірістік бағдарламаның орындалуы.
2003 жылы 4064,7 мың т. мұнай өндіру жоспарланған ,
Қабат қысымын ұстау мақсатымен, қабатқа жоспар бойынша 8961,250
1.6.2 Өндіру қоры бойынша негізгі ұйымдастырушылық –техникалық шараларының орындалуы.
Техникасы мен технологиясы.
2004 жылдың 1 қаңтарында Жаңажол кен орыны бойынша жалпы
БОТЭС – қа көшіру, 6 ұңғымада ұйымдастырылды.
Кесте 1.6.2.1
№, реті Ұңғыманың №№ Шығымы, т./тәу.
Жөндеуге дейін Жөндеуден кейін
1 2025 85 130
2 2032 58 104
3 3007 23 45
4 490 10 15
5 2086 30 70
6 2124 12 25
БОТЭС – қа 6 ұңғыманы көшірудің нәтижесінде, қосымша өндіру
2004 жылдың 1 қаңтарында бір ұңғымаға келетін орташа тәуліктік
Белгіленген ұйымдастырушылық-техникалық шараларына байланысты 2003 жылдың жоспары бойынша 34
Мұнайды өндіруді жетілдіру үшін жыл бойы зерттеу қорында, жоспар
2003 жылы НҰТШ байланысты өндіру қорынан 64 ұңғыма компрессорлы
2003 жылы НҰТШ байланысты жоспар бойынша өндіру қорынан 13
2003 жылы НҰТШ байланысты жоспар бойынша өндіру қорында 70
НҰТШ байланысты жоспар бойынша 19 өндіру ұңғымада қабатты
2004 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша жоспар бойынша 40
2003 жылы жоспар бойынша 20 ұңғыма плунжерлі газлифтке (ПГЛ)
2003 жылы жоспар бойынша 3 ұңғыма БОТЭС – қа
2003 жылы жоспар бойынша 3 ұңғыма өзінің газын пайдаланатын
2003 жылы жоспар бойынша істен шығарылған қордан 3 ұңғыманы
Жыл бойы №№1,2 мұнай өндіретін цехтердің күшімен, ұңғымаларды және
- 2324 ұңғ./опер. ыстық жуу ;
- 583 ұңғ./опер. химиялық өңдеу
- УКТ күшімен 432 жер
2003 жылы Жаңажол кен орынында коррозия ингибиторларының көмегімен жер
Химреагенттердің шығыны:
СНПХ – 7850 – 467,7 т .
Метанол – 832,7 т.
KO – 101 – 176,2 т.
KW – 201 – 288,2 т.
KL – 301 – 44,7 т.
KL – 99 – 341,4 т.
KL – 6555 – 373,7 т.
1.6.3 Айдау ұңғыларының қоры бойынша ұйымдастырушылық-техникалық шараларының орындалуы және
Айдау ұңғыларының қабылдағыштығын өсіруіне байланысты, оларда жоспар бойынша 55
2003 жылы НҰТШ байланысты жоспар бойынша 10 ұңғымаға әмбебап
2003 жылы № 2 және № 4 БКНС
2003 жылы 19 ұңғыманы айдау үшін көшіру жоспарланса, бірақ
Кесте 1.6.3.1 - 2004 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша
Аталуы Ұңғылар саны
1 2
Істеп тұрған қор бойынша уақытша тоқтап тұрған ұңғымалар
а) фонтанды
Жаңа
Ескі
б) терең-сорапты
Жаңа
Ескі
в) үздіксіз-дискретті газлифт
Жаңа
Ескі
14
9
-
9
1
0
1-(ЗКН)
2
-
2
Кесте 1.6.3.1 жалғасы
г) компрессорлы газлифт
Жаңа
Ескі
д) БОТЭС
Жаңа
Ескі
е) плунжерлі газлифт
Жаңа
Ескі 0
-
-
1
1
-
1
1
-
Істемей тұрған ұңғымалардың қоры
а) фонтанды
б) терең-сорапты
в) үздіксіз-дискретті газлифт
г) компрессорлы газлифт
д) ӘЭОТС
е) плунжерлі газлифт
Бұрғылаудан кейінгі игеруде
Соның ішінде фонтанды ұңғымалар
33
25
4
-
-
-
2
2
-
Жабулы тұрған ұңғымалар жоқ
Кесте 1.6.3.1 жалғасы
Айдау қоры
Соның ішінде айдауда
Уақытша тоқтап тұрған
Игеруде
Істемей тұрған ұңғымалар 134
117
7
-
10
Бақылау қоры
Пьезометрлік
Бақылайтын 12
9
(№№ 393, 502, 326, 359, 541, 555, 745, 44,
3-№№ 2237; 170; 364.
Арнайы ұңғымалар
жұтатын 1-(№ 2301-тұзды)
-
Барлық ұңғымалар 593
Істен шығарылған ұңғымалар
Геологиялық себептерге байланысты
Техникалық себептерге байланысты
17
7
(№№ 111, 120,122, 148,200, 303, 2459.)
10
(№№ 164, 205, 290, 216, 2024, 2210, 2436, 2213,
Барлау ұңғымалар
1.6.4 Жаңажол кен орынындағы ұңғыларды пайдалану әдістері.
1.6.4.1 Пайдалану әдісін негіздеу.
Мұнайды өндіру үрдісі қабаттан ұңғымалардың түбіне ағып келетін сұйықтардың
Жаңажол кен орнын игеру жобасы кенорынды газлифтпен, щтангалы сораппен
Газлифті пайдалану фонтанды пайдаланудың логикалық жалғасы болып табылады, онда
1.6.4.2 Штангасыз ұңғымаларды пайдалану.
Ортадан тепкіш түріндегі жұмыс дөңгелектері бар лопасты сорапты
Түсірілетін электрқозғалтқыш арқылы ұңғыманың ортадан тепкіш сораптары іске қосылады.
Пайдаланудың мұндай әдісінде парафиннің түзілімдерімен күрес автоматты сымды скребтердің
Ұңғыманың сорабында 80-400 саты бар. Сораптың төменгі бөлігіндегі тордан
Токтың кернеуін 380 В – тан 400 – 2000
Басқару станциясында токтың күшін және кернеуді көрсетіп тұратын құралдар
СКҚ тізбегі кері және ағызып жіберу клапандармен жабдықталған. Сорап
2003 жылдан бастап 6 ұңғыма БОТЭС – қа көшірілді.
Бірақ ұңғымадан сұйықты алу кезіңде, үлкен және бірқалыпсыз газ
Обьектілер бойынша өнімнің сулануы 50 % болған кезде, өнімдегі
А жиынтығы - 10 % -2042 м, 25 %
Б жиынтығы - 10 % -2060 м, 25 %
В жиынтығы - 10 % -2000 м, 25 %-1060
Г жиынтығы - 10 % -2300 м, 25 %-1400
Д ж. жиынтығы - 10 % -2600 м, 25
Д т. жиынтығы - 10 % -2815 м, 25
1.7 Арнайы бөлім
Газды фактор БОТЭС – тың жұмысына әсер ететін
Сумұнайлы қоспасының құрамында газдың болуы, сол қоспаның қасиетін және
Қондырғыны пайдаланудың техникалық шарттарына байланысты сораптың ішіне мұнайдың кіруі
5 – 25 % аралығында болады.
БОТЭС – пен пайдаланатын, ұңғымалардағы газбен күресетін келесідей әдістер
- сораптың оптималды өнім беруін және оның
- әр түрлі құрылымдағы айырғыштарды қолдану;
- сораптың қабылдау бөлігіндегі жабдықтарды монтаждау;
- құбыр аралық кеңістікке мүмкіндігінше газды жіберу;
- комбинирленген, яғни сатылы сораптарды пайдалану.
Сораптың қабылдау бөлігінде қанығу қысымына тең болатын немесе сол
Бұл дегеніміз СКҚ-ға, желіге, электр энергиясына және түсіріп-көтеру жұмыстарына
Айырғыштарды пайдалану. Бұл әдіс сораптың қабылдау бөлігіндегі арнайы жабдықтардың
Диспергаторларды қолдану. Жұқа дисперті ортадағы ұсақ дисперсті құрылымның пайда
Диспергатор ағынның күшті турбулизаторы болып табылады,сондықтан газсұйықты қоспаның құрылымын
Құбыр аралық кеңістікке газды жіберу. Ұңғыманы пайдалану үрдісінде, құбыр
Құбыр аралық кеңістіктен газды сорып алатын, автоматты жұмыс істейтін
Комбинирленген сораптарды пайдалану. Егер сораптың қабылдау бөлігінде кейбір сатыларды,
БОТЭС-тың тұрақты жұмысын қамтамасыз ету үшін, сораптың түріне байланысты,
Жоғары газдалған сұйықты айдау үшін, батпалы сораптың тұрақты жұмысын
Газ айырғыштар мен диспергаторлар сораптың ПӘК-ін ұлғайтуға, қажетті өнімділігін
Диспергаторлардың жұмыс істеуінің негізгі мақсаты, айдалатын газсұйықты қоспадағы газ
Жоғарыда аталған жабдықтар негізінен сораптың бірінші сатысында орналасады, яғни
Газ айырғыштардың үш түрі шығарылады:
1) гравитациялы;
2) вихревті;
3) ортадан тепкіш.
Ортадан тепкіш газ айырғыштар ЭОТС- ты еркін газдың зиян
Газ айырғыштарда туатын ортадан тепкіш немесе гравитациялық күштерінің әсерінен
пайдаланады.
Гравитациялық айырғыштың айыру коэффициенті төмен, ортадан тепкіш айырғыштың айыру
1.7.1 Газ айырғыштардың және диспергаторлардың құрылымы мен жұмыс
Еріген газ көптеп кездесетін ұңғымадан мұнай алған кезде, газайырғыштарды
Газ айырғыштар БОТЭС үшін, ортадан тепкіш сүлбе бойынша жиі
МН (К) – ГСЛ типтегі газ айырғыш басы –
Газ айырғыш келесідей тәртіппен жұмыс істейді: ГСҚ тор мен
шнекке, содан кейін ары қарай газ айырғыштың жұмысшы мүшелеріне
МНДБ5 диспергаторлар қабат сұйығының құрамындағы газды ұсақтау үшін, біртекті
1.7.2 Ұсынылатын газ айырғыштар мен диспергаторлар.
Батпалы терең сорапты қондырғысымен бірге әр түрлі құрылымдағы негізгі
- ортадан тепкіш газ айырғыштар;
- вихревті газ айырғыштар;
- гравитациялы айырғыштар;
- сораптың конустық сүлбесі;
- диспергаторлар.
Қабат мұнайының газға қанығушылығын (168,2 – 319,5 м
YGS ( Yortex Gas Separator) вихревті газ айырғышы,
Газ айырғышқа өзара жақын орналасқан, қыштан жасалған, үш
БОТЭС жұмысының тиімділігін көтерудің тағы бір жолы, ол REDA
Сораптың кіру бөлігіндегі газдың мөлшеріне байланысты, AGH диспергаторын стандартты
1.8 Технологиялық есеп.
1.8.1 Еркін газдың айырылу коэффициентін есептеу.
Бастапқы мәліметтер:
Ұңғыманың пайдалану құбырының сыртқы диаметрі
Ұңғыманың пайдалану құбырының ішкі диаметрі
ЭОТС үшін СКҚ шартты диаметрі
Ұңғыманың шығымы
Ұңғыманың ГСҚ-ның көлемі
Қабылдау жағдайларындағы мұнайдың көлемдік коэффициенті bм = 1,1;
Судың көлемдік коэффициенті
Қабылдау жағдайларындағы мұнайдың тығыздығы
Қабылдау жағдайларындағы газдың тығыздығы
Батпалы жабдықтың қабылдау бөлігіндегі газдың айырылу коэффициенті (а дегеніміз,
БОТЭС – тың қабылдау бөлігіндегі айырылу коэффициентін есептеу үшін,
(
мұндағы q – сораптың қабылдау жағдайларындағы сұйықтың көлемдік шығыны,
- пайдалану тізбегі мен батпалы сорап арасындағы сақиналы саңылаудың
- газды көпіршіктерінің салыстырмалы жылдамдығы, м/с.
(2.6.3.2)
no > 0,5 болған кезде, онда =
м ;
(
м /c .
БОТЭС – пен ұңғымаларды пайдаланған кезде, құбыр қимасының ауданын
.
1.9 ЭВМ – де есептеу.
МҰНАЙГАЗ ПРОГРАММАСЫ: "Еркін газдың айырылу коэффициентін есептеу"
БАСТАПҚЫ МӘЛІМЕТТЕР:
DEXP-ұңғыманың пайдалану құбырының ішкі диаметрі= 0.13 м
DU-ЭОТС үшін СКҚ шартты диаметрі= 0.060 м
QS-ұңғыманың шығымы= 46.7 т/тәу
BN-қабылдау жағдайларындағы мұнайдың көлемдік коэффициенті= 1.1
BV-судың көлемдік коэффициенті= 1.0
RON-қабылдау жағдайларындағы мұнайдың тығыздығы=820 кг/м куб.
ROG-қабылдау жағдайларындағы газдың тығыздығы=1.2 кг/м куб.
OMEG-газды көпіршіктерінің салыстырмалы жылдамдығы, n0>0.5 болған кезде
QZH-сұйықтықтың шығымы=55.2 т/тәу
10 REM РАСЧЕТ КОЭФФИЦИЕНТА СЕПАРАЦИИ СВОБОДНОГО ГАЗА
20 DEXP=0.13: DU=0.060: QS=46.7: BN=1.1
30 BU=1.0: RON=820: ROG=1.2: OMEG=0.17: QZH=55.2: PE=3.14
40 f=PE*(DEXP^2-DU^2)/4
50 ? "f="; f
60 QJ=(QS*BN+(QZH-QS))/86400
70 ? "QJ="; QJ
80 SIGC=1/((1+0.75*QJ)/(OMEG*f))
90 ? "SIGC="; SIGC
100 END
ЕСЕПТІҢ ШЕШІМІ:
f= 1.044049952179193E-002
QJ= 6.929398514330387E-004
SIGC= 1.773962983861566E-003
2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ.
2.1 «Октябрьскнефть» МГӨБ – ның ұйымдастырушылық сипаттамасы.
«Октябрьскнефть» мұнайгаз өндіру басқармасы (МГӨБ) 1984 жылы ұйымдастырылды.
Басқарманың құрылымы, басқа мұнайгаз мекемелерінің құрылымдарына ұқсас болып келеді.
Сонымен қатар бастыққа – бас инженер, құрылыс жөніндегі бастықтың
Ал әрбір орынбасарға сәйкесінше қызметтер, цехтер, бөлімдер қарайды.
2.2 Негізгі және қосымша өндірісті ұйымдастыру.
«Октябрьскнефть» МГӨБ 4 ұйымдасқан қызметтерден тұрады:
басқару аппаратынан;
инженерлі – техникалық қызметінен;
өндірістік қызмет көрсету базаларынан;
мекемелер мен цехтардан.
Соңғысы тікелей МГӨБ – ның басшылығына қарайды.
Кәсіпорындағы тұтас өндірістік үрдіс, негізгі және қосалқы үрдістерге бөлінеді.
Мұнайгаз өндіру басқармасында негізгі үрдістерге мұнай және газ
Қосалқы үрдістердің мақсаты, ол негізгі үрдістерге қолайлы кәсіпшіліктік жағдайлар
Қосалқы өндірістің негізгі функцияларына мыналар кіреді:
- өндірістік қорларды жөндеу және ұстау;
- сумен қамтамасыз ету;
- энергиямен қамтамасыз ету;
- материалдық-техникалық жабдықтау.
МГӨБ қосалқы өндіріске сонымен қатар, ұңғыманы жер асты жөндейтін
Қосалқы үрдістерді құру арқылы, техникалық үрдіске қолайлы әсер етуге
Келесідей қосалқы үрдістерді белгілеп алу қажет:
- еңбек құралдарының орны ауысып тұруына байланысты,
- жасалған еңбек құралдарының сапасын тексеретін және
- өндірістің қажетті параметрлерінің күйін зерттейтін үрдістер;
- пайдалы қазбаларды барлайтын, геологиялық барлау үрдістері.
2.3 Нақты шығындар.
Өндірістік бағдарламаны орындау үшін, 2003 жылдың 23 маусымда бас
Бірақ өндірістік бағдарламаның өзгеруіне орай, «СНПС – Ақтөбемұнайгаз» ААҚ
- «Шикізат пен материалдар» үшін – 646998
Соның ішінде:
- компрессорлы газлифтке жіберетін газдың көлемінің ұлғаюына
- БОТЭС – тың жабдықтары үшін –
- компрессорлы газлифтпен өндіріп жатқан 20
- плунжерлі газлифтке 10 ұңғыманы көшіруге қажетті
- ілмекті сымдар үшін – 5000 мың
- 6 электрманометр үшін – 25704 мың
- плунжерлі газлифттің жабдықтары үшін – 46294
- химреагенттерді әкелу үшін – 62858 мың
«Жаңармай» үшін – 3448 мың теңге.
«Басқа мекемелердің өндірістік сипаттағы жасаған қызметтері мен жұмыстары» үшін
АБК табанын жөндеу үшін – 14178 мың теңге.
«Ақтөбемұнаймашкомплект» ЖШС – гі шығындарды ауыстыру үшін – 9053
Жолдың ішінде үнемдеуге байланысты, жалпы түзету 14178 мың теңге
«Басқа шығындар» үшін – 6757 мың теңге.
- плунжерлі газлифтке техникалық қызмет көрсету үшін
- БОТЭС – қа қызмет көрсету үшін
- газлифті әдісіне қызмет көрсету үшін –
- тиімді су айдау үшін – 23715
- бөлек қабаттағы су айдауға техникалық қызмет
Жер астында қалған мұнайдың қорының өзгеруіне (80 млн. т
«Негізгі қорлардың тозуын» ескеру үшін – 1836153 мың теңге.
«Басқадай шығындыр» үшін – 1136441 мың теңге.
Cоның ішінде:
- мұнай, газ және судың роялтиі үшін
(жоспардағы мұнай үшін – 13550 теңге, түзетілген жоспарда –
Мүлік салығының өсуіне байланысты,
«Салық төлемдері» үшін – 185586 мың теңге.
«Басқа мекемелердің қызмет көрсеткені» үшін – 9361 мың теңге.
Соның ішінде:
- Жаңажол кенорындағы объектілерді күзету үшін –
- «Қандыағашжылуэнергия» ЖШС – нің коммуналдық қызмет
- «Еңбек ақының шығындары» үшін - 140784
- «ААҚ – ның қарамағындағы мекемелердің
Соның ішінде:
- ЖГӨЗ – тың қызмет көрсеткені үшін
- АМС басқармасының қызмет көрсеткені үшін
- ДНС-СЕВЕР бойынша қалпына келтіретін АССМУ үшін
Сөйтіп, әлеуметтік саладағы өтелмеген шығындарды – 52067 мың теңгені
Алынып тасталатын шығындар:
- амортизация үшін – 5382479 мың теңге;
- мұнай, газ және судың роялтиі
- кенорынды жабуға кететін төлемдер – 216000
- әлеуметтік саладағы амортизация үшін – 1930
Жалпы бағалайтын жоспарлы шығындар – 16687121 мың теңге.
Өндірілген мұнай мен газдың 1 т – на кететін
16687121 мың теңге / 4981,112 мың т = 3350,08
2003 жылы нақты шығындар 26996249 мың теңгені құрады.
Соның ішінде алынып тасталатын шығындар:
- амортизация үшін – 5369381 мың теңге;
- мұнай, газ және судың роялтиі үшін
- кен орынды жабуға кететін төлемдер
- әлеуметтік саладағы амортизация үшін - 1942
Жалпы бағалайтын шығындар – 15019911 мың теңгені құрады.
1 т мұнай мен газға кететін нақты шығындар –
Сонда тиімділік – 3008,42 теңге – 3350,08 теңге =
Кесте 2.3.1 – 2003 жылы өнімді өндіруге және өткізуге
Аталуы 2003 жылдың
жоспары бойынша 2003 жылдың
нақтысы бойынша +,-
1. Өнімді өндіруге және өткізуге кеткен жалпы шығындар, мың
28417908
26996249
-1421659
2. 1 т мұнай мен газдың толық өзіндік құны,
5705,13
5407,22
-297,91
3. Амортизацияны, әлеуметтік саладағы амортизацияны және роялтиді қоспағанда, өнімді
16903121
15418037
-1485084
Кесте 2.3.1 жалғасы
4. Амортизацияны, әлеуметтік саладағы амортизацияны және роялтиді қоспағанда, 1
3393,44
3088,16
-305,28
5. Амортизацияны, әлеуметтік саладағы амортизацияны, роялтиді және кенорынды жабуға
16687121
15019911
-1667210
6. Амортизацияны, әлеуметтік саладағы амортизацияны, роялтиді және кенорынды жабуға
3350,08
3008,42
-341,66
Кесте 2.3.1 жалғасы
7. Амортизацияны, роялтиді, кенорынды жабуға кететін төлемдерді және
9517008
8531267
-985741
8. Амортизацияны, роялтиді, кенорынды жабуға кететін төлемдерді және
1910,62
1708,77
-201,885
2.4 «Октябрьскнефть» мұнайгаз өндіру басқармасында еңбекті және еңбекақыны
Өндіріс қорларын және жұмыс уақытын, жұмысшы мамандарды рационалды таңдау,
Еңбекті ұйымдастыруға мыналар кіреді:
- жұмыс орнын ұйымдастыру және онда қызмет
- жұмыс әлпісі;
- жұмысшы мамандарды орналастыру;
- еңбек қорғау және техникалық қауіпсіздікті қамтамасыз
- жұмысшылардың біліктілігін дайындау және арттыру, жарыс
2004 жылдың 1 қаңтарында «Октябрьскнефть» МГӨБ – ның
2003 жылы жұмысқа 90 адам қабылданып, ал жұмыстан 41
2003 жылы тізімде орташа 945 адам болды, солардың ішінде
Жұмысшылардың еңбекақысы «CNPC – Ақтөбемұнайгаз» ААҚ – ның мақұлдаған
Жұмысшылардың орташа дәрежесі, атқарылатын жұмыстардың орташа дәрежесіне сәйкес келеді
Басқармада құрамында 590 адамы бар 36 бригада құрылды, ол
Барлық бригадаларды жоғары білікті мастерлер басқарады. Бригадалардың жасалған жұмыстары
2003 жылы «Октябрьскнефть» МГӨБ бойынша бір жұмысшыға келетін, кіріс
2.5 Жаңажол кен орнын пайдаланудың техникалық – экономикалық көрсеткіштеріне
Экономикалық зерттеуде өнімнің сапасы және түрі, көлемдік көрсеткіштер ерекше
Зерттеудің және өндірістік бағдарламаның орындалуының маңызы, таза өнімнің көлемін
Өндірістік бағдарламаны зерттеу кезінде, жеткізілген көрсеткіштердің деңгейіне баға беру
Кәсіпорындағы уақытылы жылдық, кварталды, айлық есеп берулердің көздері болып,
Жаңажол кен орыны 1983 жылдың қазанынан бастап игеріле бастады.
Қазіргі кезде кен орында 593 ұңғыма бұрғыланып, соның ішінде
Өндіру және айдау ұңғымаларының істемей тұрғандығының негізгі себептері:
- жабдықтарды жөндеу керек;
- құм тығындарын жою үшін ұңғымаларды тоқтату
2.5.1 Техникалық – экономикалық көрсеткіштерге талдау жасау.
2003 жылдың 23 маусымдағы бас директордың нұсқауы 1 т
Өзгертілген жоспар бойынша барлық шығын көлемі 28417908 мың теңгені
Осы техникалық – экономикалық көрсеткіштердің осылай өзгеруіне бірнеше мынандай
Біріншіден, жалпы шығын көлемінің азаюына, жылдық мұнай өндіру көлемінің
Екіншіден, мұнай, газ, судың роялти төлемдерінің артуына, жылдық мұнай
Үшіншіден, кен орынды жабуға кететін төлемдердің артуына, шығымды аз
Төртіншіден, әлеуметтік саладағы амортизация төлемдерінің өсуіне, жұмысшылардың санының 90
Қорыта айтқанда, жалпы шығын көлемінің азаюы, бұл кәсіпорынның сондай
2.6 Батырылмалы ортадан тепкіш электрсораптармен жабдықталған ұңғымаларды пайдаланудың тиімділігін
Бастапқы мәліметтер:
№ 2025 ұңғыма.
Орнатылған ортадан тепкіш батпалы электрсораптың беруі Q = 85
Желідегі энергия шығынын ескермеген кездегі сораптың пайдалану қуатын мына
= ,
= = Вт =
Бір тәулікке қажетті электрэнергия:
= кВт( сағ.
Өндірілетін сұйықтың 1 м - на кететін электрэнергия:
/ = кВт( сағ.
Осы ұңғыманы кезеңдік пайдалануға көшірген кезде, сорап небәрі 12
Бұл жағдайда ((с = 0,45 болған кезде) сораптың пайдалану
= = Вт =
Тәуліктегі электрэнергияның шығыны:
= кВт( сағ.
Өндірілетін сұйықтың 1 м - на кететін электрэнергия:
/ = кВт( сағ.
Штуцермен шығым шектелген жағдайда және сораптың үздіксіз жұмысы кезіндегі
Сонымен қатар желіде, автотрансформаторда және басқа жабдықта энергияның жоғалуының
2.7 ӘЭОТС – қа көшірілген ұңғымалардың экономикалық тиімділігін есептеу.
КТ – ІІ – гі Дт – 1
№ 2025 ұңғыма.
Пайдалануға берілген күні 20.07.90 ж.
ӘЭОТС – қа көшірген күні 24.05.03 ж.
Бастапқы шығымы Q = 85 т/тәу.
Ұңғыманы ӘЭОТС – қа көшіру үшін кететін шығындар 116000
ӘЭОТС – қа көшіргеннен кейінгі ұңғыманың шығымы Q
Мұнайдың есептік бағасы – 3280 теңге/т.
Бір күн үшін 102*3280 = 334560 теңге.
Өз құнын толық қайтарып алатын мерзім – 17400000 теңге
52 күннен кейін сорап өзі үшін жұмыс істейді.
3 Еңбек қорғау бөлімі
3.1 Батырылмалы ортадан тепкіш электрсораптарды пайдалану кезіндегі қауіпті және
Өндірісте еңбектің қолайлы жағдайларын қамтамасыз ететін профилактикалық жұмыстарды жүргізу,
Батырылмалы ортадан тепкіш электрсорап жабдығы, ұңғымаға сорапты құбырлар арқылы
Электрсорап, арнайы батырылмалы, майға толы, ауыспалы тогы бар электрқозғалтқыштан,
Батырылмалы ортадан тепкіш электрсорапты пайдалану кезінде, мынандай өзіне тән
Желілік барабанның механизмін рама – шаналарына қондырады, оның бүйірінде
Желіні желіжатқызғыш арбамен ораған кезде, оны барабан бөшкесінің ұзындығы
БОТЭС электр тогымен жұмыс істейтінін ескерсек, яғни одан туатын
Электрлі жарақаттардың пайда болуының мынандай негізгі жағдайлары бар:
электр тогына қосылған электр қондырғыларына қол сұққанда
электрқондырғыларындағы электрлі оқшауландыруы дұрыс емес металды бөліктеріне қол сұққанда
электрлі оқшауландыруы дұрыс емес орындарының немесе ток жүргізетін бөліктердің
Техника қауіпсіздік ережелерін сақтамаған жағдайда, түсіру – көтеру операциялары
Жабдықты дұрыс пайдаланбағанда, жөндеу жұмыстарын жүргізгенде және оны жұмыс
Тасымалдауға жабдықты дайындаған кезде, тасымалдаудың қауіпсіздік ережелерін сақтамаса, айналасындағы
Көмірсутектер, эфирлер, спирттер, альдегидтер, ілеспе газдар және тағы басқа
3.2 БОТЭС пайдаланған кездегі қорғану шаралары.
3.2.1 Өндірістік санитария.
Кәсіпшіліктік кәсіпорындарды жобалаудың санитарлық нормалары, кәсіпорынның аумағына, ондағы су
Кәсіпшіліктік кәсіпорындарды халық қоныстанған аймақтардан арнайы бөлінген аудандарға немесе
Қоршаған ортаға шығаратын зиянды және жағымсыз иісті заттардың, сонымен
Кәсіпорын салынатын алаңдарды таңдау үшін, жергілікті жердің табиғи жел
Бөлетін зиянды заттарға және оларды тазарту шараларын жүргізуіне, технологиялық
Дыбысты және шаңды объектілерді желдің бағытына сәйкес орналастырады. Нысандардың
Өндірістік және шаруашылық қажеттіліктерді қанағаттандыратын су құбырлары және суды
Өндірістік нысандар. Еңбектің оптималды санитарлық – гигиеналық қолайлы жағдайларын
Нысан түрі технологиялық үрдіске байланысты таңдалып алынады.
Желдету қондырғысы болуы керек. Санитарлық нормаларға сәйкес
Жұмысшылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін санитарлы тұрмыстық орындар бар. Бұндай
Өндірістік үрдістердің санитарлық сипаттамасына байланысты тұрмыстық орындарының ауданы, жабдығы
Санитарлық белгісіне байланысты барлық өндірістік үрдістер төрт топқа бөлінеді:
І топқа – шаңдар мен зиянды заттарды тастамайтын және
ІІ топқа –ауыр физикалық жұмыспен байланысты, қолайсыз жағдайларда және
ІІІ топқа – зиянды заттардың бөлінуі аса байқалатын үрдістер
ІV топқа - өнімнің сапасын қамтамасыз ететін, ерекше талап
3.2.2 Батырылмалы ортадан тепкіш электрсораптармен жабдықталған ұңғымаларды пайдалану кезіндегі
Батпалы сораптардың қондырғыларын пайдаланудың, демонтаждаудың, монтаждаудың барлық жұмыстары, “Мұнай
Жұмыстарды жүргізудің қауіпсіздігі бойынша арнайы талаптары, келесідей ережелердің орындалуын
Аппараттардың бекітілу беріктігін, жер үсті электржабдықтың байланысын, ток
Трансформатордың (автотрансформатордың), басқару станциясының және желінің бронясы жерсіндірілген болуы
Ұңғыманың шегендеу тізбегі жерсіндірілген контурмен немесе нольдік желімен қосылған
Басқару станциясындағы релейлі аппараттарды және өлшеу құралдарды қондырғанда, жөндеу
Басқару станциясынан, ұңғыма сағасына дейін, арнайы тіректер арқылы жер
Қондырғы жұмыс істеп тұрған кезде, қол сұғуға болмайды.
Қондырғының оқшаулануының кедергісі 1000 В – қа дейін болады.
Басқару станциясындағы рубильник блогын ауыстырғанда және жөндегенде, станциядағы ток
Батпалы агрегаттың бөліктерін қосқан кезде, қолмен шлицті муфтаны ұстауға
Жер үсті электржабдықты, желінің электрқозғалтқышқа бекітілген жерді қарауды және
Мұнарада немесе треногада белбеуге, ал мачтаның аяғына хомутпен бекітілген
Ұңғыманың түбіне батырылмалы электрсорапты түсіру кезінде келесідей талаптарды орындау
Батырылмалы сораптағы электржабдық токтан ажыратылуы тиіс.
Сорапты түсіру жылдамдығы 0,5 м/сек. – тан аспауы керек.
Желі көтеру құбырлар тізбегіне бекітілген болуы керек.
Барабаннан желіні жіберу және оны орау механикалық түрде жүргізілуі
Барабансыз желіні тасымалдауға болмайды.
Ұңғыма сағасында батырылмалы электрлі ортадан тепкіш сорап арнайы хомуттармен
Батырылмалы электрлі ортадан тепкіш сораптармен жабдықталған ұңғымаларды қалыпты пайдалану
3.2.3 Өрттік – жарылыстық қауіпсіздік
Жаңа ұңғымаларды бұрғылау барысында, оларда ашық фонтандауды алдын алатын
Жүзеге асуы тиіс:
- мұнай мен суды дайындайтын, айыратын және
- лақтыру желісінің жарылу жағдайы кезінде, ұңғыманың
- МҚДО – ға газмұнайлы қоспаны тасымалдайтын
- ТӨҚ – тың, СС – ның,
- ұңғымадан топтық қондырғыларға және басқа нысандарға
- топтық қондырғылардан өрттеу көздеріне дейінгі қашықтық
- вагондардың арасындағы қашықтық 3 м –
- газдалған аймақ аптасына 1 рет тексерілуі
- қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар және демалу,
- өртенбейтін материалдармен жабдықтарды жылудан оқшауландару керек;
- ұңғыма қондырғыларының, сораптардың, бұрандамаларының жағдайына бақылау
- жаңармайларды арнай белгіленген жерлерде сақтау керек;
- мұнайды қыздыратын пештердегі температураны реттейтін қондырғылар
- ұңғыманы монтаждағанда және демонтаждағанда, лақтырыстың болдырмауын
- қолайсыз климаттық жағдайларда қауіпті жұмыстарды тоқтату
- өрт болған жағдайда, жұмысшыларды қауіпті аймақтан
3.3 Мұнай және газ өндіретін цехтағы апатты жою жоспары.
Жарылыстық - өрттік қауіпті объектілердегі мүмкін апаттарды жоятын жоспар
Кесте 3.3.1 - Апатты жою жоспары.
№, реті Апаттардың түрлері және пайда болу орындары Апатты
тын заттар
дың орналас
қан жері «Ақберен» АФРГКП – ның және «Өрт сөндіруші»
1 2 3 4 5 6
1. Ұңғымадан, АТӨҚ – қа дейінгі шығару коллекторы
ның жарылуы Цехтың бастығына
немесе оның орынбасарына хабарлау керек
әскери отрядты шақыру керек
адамдарды құтқару және оларды алып кету шараларын қабылдау керек
ЛЭП және КИПиА желісін өшіру керек
ұңғымадағы бұрандаманы жабу керек
шығу жіптерінің блогындағы бұрандаманы жабу керек
кейінгі жұмыстарды қосымша жоспар бойынша жүргізу керек
бірінші
байқаған
мастер,
ДГСД – ның
кезекші
операторы
электриктер
оператор
оператор
жауапты
жетекші Цехтағы СИЗ үшін орын «Ақберен» АФРГКП – ның,
ДГСД – ның жеке құрамы газдалған аймақтақалып қалған адамдарды
Кесте 3.3.1 жалғасы
2. АТӨҚ –тан ЖжДО – ға дейінгі мұнайгазды жинайтын
дың жарылуы Цехтың бастығына
немесе оның орынбасарына хабарлау керек
«Ақберен» АФРГКП – ны шақыру керек
ЖжДО – ның бастығына хабарлау керек
берілген коллектор бойынша жұмыс істеген АТӨҚ – ты және
газдалған аймақтағы адамдарды құтқару және оларды алып кету шараларын
КИПиА желісін және ЛЭП – ті ажырату керек
ұңғымалар тоқтағаннан кейін АТӨҚ – қа қарай бағытталған, мұнайды
мұнайды жинайтын коллектордағы мұнайды АТӨҚ – ғы ВП –
алдағы жұмыстарды қосымша жоспар бойынша жүргізу керек
бірінші байқаған
кезекші оператор
мастер
ДГСД – ның операторы
кезекші
электрик
«Ақберен» АФРГКП – сі
жауапты
жетекші
Кесте 3.3.1 жалғасы
3. ЖжДО – ғы айырғыштардың істен шығуы кәсіпшіліктің ішіндегі
алдағы жұмыстарды қосымша жоспар бойынша жүргізу керек
мастер
жауапты
жетекші
Цехтағы СИЗ үшін орын
4. Жұмысшы және көмекші айырғыштың істен шығуы цехтың бастығына
айырғышпен бірге жұмыс істейтін ұңғымаларды жабу керек
ұңғымаларды АТӨҚ – пен байланыстыратын бұрандамаларды жабу керек
айырғыштағы қысымды салыстыру керек кезекші оператор
мастер
мастер Цехтағы СИЗ үшін орын «Ақберен» АФРГКП – ның,
ДГСД – ның жеке құрамы газдалған аймақта қалып қалған
Кесте 3.3.1
5.
6.
Газ құбырының істен шығуы
Кенорынныңобъектісінде өрттің пайда болуы
«Ақберен» АФРГКП – ны, «Өрт сөндіруші» АФРГП –
цехтың бастығына немесе оның орынбасарына хабарлау керек
ЖжДО – ның бастығына хабарлау керек
КИПиА желісін және ЛЭП – ті ажырату керек
газ құбырының жұмысын тоқтату керек
айырғыштағы газды ДНС – ке көшіріп және факелді жағу
алдағы жұмыстарды қосымша жоспар бойынша жүргізу керек
Цехтың бастығына, ЦИТС – тің технологына хабарлау керек
өртті сөндіретін команданы шақыру керек
адамдарды құтқаратын және өртті сөндіретін шараларды қабылдау керек
КИПиА желісін және ЛЭП – ті ажырату керек
объектінің жұмысын тоқтату керек кезекші оператор
кезекші оператор
кезекші
электрик
«Ақберен» АФРГКП – ның командирі
жауапты
жетекші
бірінші байқаған
«Өрт сөндіруші» АФРГП
Цехтағы СИЗ үшін орын
Цехтағы СИЗ үшін орын «Ақберен» АФРГКП – ның, ДПД
ДГСД – ның жеке құрамы газдалған аймақта қалып қалған
ДПД – ның, «Өрт сөндіруші» АФРГП– ның
жеке құрамы қауіпті аймақта қалып қалған адамдарды құтқарады, жауапты
өртті сөндіру жұмыстарын жүргізеді
Кесте 3.3.1 жалғасы
7. Электрэнер
гиясының сөніп қалуы Цехтың бастығына, ЦИТС – тің технологына
бас инженерге хабарлау керек
электриктердің жедел бригадасын шақыру керек
бірінші байқаған
кезекші оператор
мастер
4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ
4.1 Атмосфераны, гидросфераны және литосфераны (топырақ,
Жаңажол кен орынында барлама ұңғымаларды бұрғылау бағдарламасы бойынша күнделікті
Биосфера компоненттерін ластаушы негізгі көздер.
Негізгі ластаушы көздер келесілер:
- мұнай өндіру;
- Аташ карьері;
- тазартылған бұрғылау шламын көметін орындар;
Осылайша, мұнай қалдықтарын тастау келесі жағдайларда жүзеге асады:
- бұрғылау қондырғысын жинау;
- жою және құлату;
- бұрғылау жұмыстары.
Атмосфераға қалдықтар тастау келесі жағдайларда болады: бұрғылау қондырғысын жинау,
4.1.1 Атмосфераны ластау көздері.
Атмосфераның химиялық ластануы. Жаңажол кен орнының атмосфераға әсер ету
Жаңажол кен орнының өнеркәсіптік алаңында ластаушы заттардың 30 стационарды
Ұйымдастырылған көздерге қазандардың түтіндік мұржалары, топтық өлшеу қондырғыларының
Ұйымдастырылмаған көздерге сальникті, фланецті қосылыс-тардың, бақылау және жапқыш –
Ұйымдастырылған көздердің жалпы саны 5 (қалыпты режим) және ұйымдастырылмаған
Жаңажол кен орнында жобаланған жұмыстар барысында атмосфераны негізгі ластау
- іштен жану қозғалтқыштарында жанармай жағу;
- ұңғыманы сынау барысында қабат флюидтерін
- қалдықтарды өртеу;
- мұнайы бар шламдарды жылулық десорбциялау;
- шаңдану.
Жаңажол кен орнында барлау жобасы бойынша атмосфераға тасталатын қалдықтарды
Адамның ағзасына әсеріне байланысты лақтырылатын заттар санитарлық нормаларға сәйкес
Кесте 4.1.1.1 – Күнделікті іс-әрекет барысындағы қалдықтар көлемі
Қалдық көзі Мөлшері
Техникалық су 1.137м/(ауыз су+басқа көздер)
Артық техникалық су