Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Халықты әлеуметтік қорғаудағы мемлекеттің
2.2. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесіндегі
2.3. Қазақстандағы әлеуметтік қорғау жүйесінің дамуы
2.4. Жұмыссыздарды қорғау, медициналық сақтандыру, жәрдемақылар нысанындағы
III. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Адам жөнінде қамқорлықтың өсуі, оны
Әлеуметтік қорғау жүйесі әркелкі қоғамның барлық мүшелері үшін
Роулз критирийіне сәйкес қоғамның жалпы әл-ауқаты оның ең
Көптеген дамыған елдерде «әлеуметтік қорғау» термині эмпирикалық деңгейде
Кеңестен кейінгі елдердің қоғамтану әдебиетінде «әлеуметтік қорғау»
Сөздің кең аумағындағы құқықтық мағынасында әңгіме әлеуметтік қатынастар
Сонымен, санаттарды (категорияларды) құқықтық тұрғыдан қарағанда халықтың әлеуметтік
Сонымен бірге мемлекеттің барлық азаматтарға тегіс қамтитын әлеуметтік
Жеке адам өздігінен өз қамын ойлауға және өзінің
Бұдан қоғам да ұнатпайды. Социалистік мемлекет өзі жариялаған
Бюджеттің әлеуметтік мүмкіндіктері шектеусіз емес және олар салықтық
2.1. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі
«Әлеуметтік қорғау» ұғымының материалдық (экономикалық) шаралар қабылдаумен шектелмейтінін
Әйелдердің әлеуметтік қорғалуы туралы мәселе қозғалғанда, бірінші кезекте
Алайда көпшілік жағдайларда өздігінен алынған құқықтық және әлеуметтік
Әлеуметтік қорғауда «таза күйде», «саяси», «құқықтық», «әлеуметтік» немесе
Біздің ұғымымызда (түсінігімізде) халықтың маргиналды (шектеулі) (әлеуметтік осал)
Нарықтық экономика дамуының маңызды жағдайларының бірі. Оған халықтың
Халықты әлеуметтік қорғау келесі міндеттер бойынша жүргізіледі:
● Халықтың аз қамтылған категориясын қорғау
● Халықтың жұмыспен қамтылуын жоғарылатуға бағытталған, мемлекеттік экономикалық
2.2. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесіндегі деңгейлері, нысандары принциптері
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінде мына деңгейлері бөлу қабылданған:
● мемлекеттің және муниципалды басқару органдарының тарапынан;
● жұмыс берушілердің, фирмалар әкімшіліктерінің, кәсіпорындардың тарапынан;
● кәсіподақтар, әр түрлі үкіметтік емес ұйымдар мен
● отбасылық қорғау және өзін-өзі қорғау.
Объект бойынша әлеуметтік қорғаудың мынадай нысандарын бөлуге болады:
● балалар;
● аз қамсыздандырылған (табысы аз) отбасылар мен азаматтар;
● әйелдер мен көп балалы аналар,
● жұмыссыздар;
● зейнеткерлік жастағы адамдар;
● науқастар мен мүгедектер;
● денсаулық сақтау және білім сияқты әлеуметтік салаларға
Аталған деңгейлер мен нысандар өзара байланысты және өзара
Былайғы тең жағдайларда әркелкі отбасының (жеке адамның) тіршілік
Дамыған батыс елдерінің тәжірибесі, әлеуметтік сақтандыру, әлеуметтік қорғау
Көмек көрсету кезінде жеке жарналар да, сондай-ақ жарым-жартылай
Бірде-бір тіпті сақтандырудың ең жетілген жүйесі де, әлеуметтік
Әлеуметтік қорғаудың ең ортақ (жалпы) қағидаларына жататындар:
● халықтың барлық жіктерінің тіршілік әрекетінің қолайлы жағдайларын
● қажетті жағдайларда медициналық, әлеуметтік және кәсіптік оңалтуды
● жұмыс істейтін халықты әлеуметтік және кәсіптік қауіптерден
● халықтың неғұрлым көп бөлігіне әлеуметтік қорғау жүйесін
Ақшалай жәрдемақылар беру үшін себеп- қартаюдың, еңбек қабілетінен
Әлеуметтік жәрдемақылардың үлкен бөлігі әлеуметтік сақтандыру жолымен беріледі,
Көптеген елдерде әлеуметтік сақтандыру ен аз қамсыздандырулу бойынша
Индустриялы елдердегі әлеуметтік қорғаудың ұлттық жүйелерінің құқықтық базасы
Шетелдік теория мен практика әлеуметтік игіліктер беруді оңтайландырудың
● бір-бірін қайталайтын көптеген жәрдемақылардың орнына атаулы бағыттағы
● материалдық жағдайларын мұқият тексерумен ұштастыру арқылы қатты
● әлеуметтік қорғау жүйесінің жалпыға бірдейлік қағидатынан сайланбалы
● бұрын барлығына мемлекеттік бюджеттің есебінен көрсетіліп келген
● әлеуметтік бағдарламаларды қамтамасыз ет бойынша негізгі қаржы
● әлеуметтік салалардағы шаруашылық жүргізу мен коммерциялық емес
● әлеуметтік секторды бағдарламалар бойынша қаржыландыруға ауысу, әлеуметтік
● әсіресе еңбекті ынталандыратын кәсіпорындарда әлеуметтік қызмет көрсетулердің
2.3. Қазақстандағы әлеуметтік қорғау жүйесінің дамуы
1992-1997жж. Қазақстандағы әлеуметтік қорғау жүйесінің дамуы негізінен экономикалық
Өтпелі қоғамдарда, соның ішінде Қазақстан да, шын мәнінде
Осы жағдайда халықты әлеуметтік қорғауды дамыған индустриялы елдердегі
Ұдайы және қатаң бюджеттік-қаржылық шектеулер жағдайларында бұрынғы социалистік
Қазақстан халқының әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың ерекшелігі, мұнда
«Бюджеттік бөліс» қағидатына сәйкес әлеуметтік шығындардың ауыртпалығы барған
Қазақстан Республикасының халқын әлеуметтік сақтандыру қаражаттарының есебінен
90-шы жылдардың бас кезі мен орта шеніндегі экономиканың
1999 жылы әлеуметтік қорларға төленетін төлемдер бірыңғай әлеуметтік
Бүгінгі таңда Қазақстанда халықты әлеуметтік қорғаудың мына бағыттарын
2.4. Жұмыссыздарды қорғау, медициналық сақтандыру, жәрдемақылар нысанындағы
Жұмыссыздарды қорғау.Жұмыссыздарды әлеуметтік қорғау жүйесінде белсенді және енжар
Дамыған елдерде де жұмыспен қамту саясатына белсенді және
Қазқстанда 1991-1999 жылдары халықты әлеуметтік қорғаудың енжар нысандарына
Қазақстан Республикасының «Халықтың жұмыспен қамтылуы туралы» (1991ж)
1999 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстан Республикасының «Халықтың
Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 5 сәуірдегі « Халықты
Материалдық көмек- біздің жағдайларымызда өте «бұлыңғыр» (көмекті) санат
Алайда қаржылай қаражаттардың жеткіліксіздігіне байланысты бұл бағдарлама 2000
Жоғарыда мазмұндаған мәселенің аспектінде «Қазақстан Республикасының халқын әлеуметтік
Екінші деңгей: белгілі бір уақыт аралығында әлеуметтік сақтандыру
Жеке құқық бұзулар үшін түрлі дәрежедегі мамандықтан айыру
Осы құжаттың мазмұндық жағына тоқталмастан, мынаны айтып өтеміз,
Медициналық сақтандыру. Қажетті медициналық қызметтерді алудың кепілдіктері әлемнің
Осы роль медициналық сақтандыру жүйесінің жұмыс істеуіндегі
Одан басқа, медициналық көмек тұтынушылары ретіндегі пациенттерде емдеу-профелактикалық
Қазақстандағы сақтандыру медицинасы 1995 жылдан бері дами бастады,
Міндетті медициналық сақтандырудың базалық бағдарламасына сақтандыру оқиғаларының (аурулар,жарақаттар)
Міндетті медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек сапасының бақылау
Практика жүзінде басшылықтың ірі қаржы бұрмалаушылықтары
Міндетті медицналық сақтандару қорын Орталыққа қайта ұйымдастыру емдеу
Қалыптасқан қаржы жағдайларында ауруханалық-емханалық мекемелерінің көпшілігінде, 1999 жылдан,
Әлемдік тәжірибеде мынаны айғақтайды, ел неғұрлым кедейлене түссе
Медициналық қызметтердің үдей түскен қымбатшылығы кезінде орталықандырылған қаржы
Жәрдемақылар нысанындағы әлеуметтік көмек. «Қазақстан Республикасының зейнеткерлік қамсыздандыру
Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік қорғау жүйесі арқылы аз қамсыдандырылған
Отбасылық (балалар) жәрдемақылардың мөлшері тым жұпыны. Бірақ осы
Шындығында, 90-шы жылдардың аяқ шенінде әлеуметтік сақтандыру түбегейлі
Еңбек қабілетінен айырылған жағдайда қызметкерлердің әлеуметтік қорғалуын арттыру
Екінші деңгей- міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінен реми сектордың
Еңбектегі міндеттерін орындау кезінде жазатайым немесе кәсіптік сырқаттың
Бұл ретте аударымдардың төлеушілері бірінші кезеңде жұыс берушілер
Жұмыс берушінің жауакершілігін сақтандыру туралы ереже мүлде жаңа
Біздің қоғамда социализмнен көптеген жеңілдіктер мен артықшылықтар сақталып
Жеңідіктердің ұзын саны бюджетке экономиканың даму деңгейіне сәйкес
Қатаң қаржылық шектеулер жағдайларында халыққа әлеуметтік көмек көрсетудің
ҚР «Мемлекеттің атаулы көмегі туралы» Заңынын қолданысқа енгізілуіне
Әлеуметтік қорғаудың аса маңызды құрамды бөлігі – халықты
Зейнетақы реформасы. Әлеуметтік қорғау жүйесінің бір саласы бола
Дүниежүзілік банктің деректер бойынша, 90-шы жылдардың орта шенінде
-ды, Шығыс Еуропадағы өтпелі экономика елдерінде -10,3 %–ды,
Сонымен,ағымдағы зейнетақылық қамсыздандыру деңгейі бойынша деректер бойынша
Әлеуметтік қорғау дәрежесі бойынша Қазақстандағы зейнеткерлер халықтың үлестен
2000 жылы жас бойынша тағайындалған зейнетақының орташа мөлшері
Әлемдік практикада зейнетақылардың мынадай түрлері ең көп тараған:
Мүгедектік бойынша зейнетақыларды еңбекке жарамдылық қабілетінен айырылған және
Қазіргі кезде әлемде жұмыс істейтін зейнетақылық жүйелердің
1991 жылдан бастап (зейнетақылар туралы бірінші заң қабылданған
Қайсыбір елдің экономикасы үшін қор жинау жүйесінің ең
Қорытынды
Адам дамуына қолданылатын тәсіл әлеуметтік
Әлеуметтік қорғау жүйесі нарық жүйесіне қатыстырылған және оның
Қазақстан Республикасының халқын әлеуметтік қорғау және еңбек вице-министірінің
Әлеуметтік қорғау қажеттіліктерінің негізгі алғышарттары нарық заңдарымен белгіленеді,
Пайдаланылған әдебиеттер
Әлібаев А.Б. Қазақстанның зейнетақы реформасы: Алматы, 1998
Межибовская И.В. Қазақстан Республикасындағы мүгедегектерді әлеуметтік-еңбек тұрғысында қатарға
Сансызбаева Г.Н. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі және оның
Халықаралық актілер жинағы/Адам құқықтары, негізгі еркіндіктерін қамтамасыз ету,
Төлепбаев К. Жинақтаушы зейнетақы қорларының инвестициялық ресурстарын жасау
7