Жоспар
Кіріспе
I Тарау Тарихи өлкетану жұмыстары және оларды
1.1 Өлкетану тарихы бойынша жұмысты ұйымдастыру және жоспарлау............5-7
1.2 Тарих сабағында тарихи-өлкетану материалын жинақтау..............................8-12
1.3 Тарихи өлкетанудың дерек көздері, археологиялық зерттеу жұмысы........13-14
II Тарау Тарихи өлкетану жұмыстарын ұйымдастырудың әдіс-тәсілдері
2.1 Тарихи өлкетану материалын тарих сабағында пайдалану әдістері............15-17
2.2 Өлкетану жұмысына арналған сабақ типтері..................................................18-22
Қорытынды.....................................................................................................................23
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ................................................................................. 24
Зерттеудің өзектілігі: Мектепте жүргізілетін өлкетану жұмыстары, яғни туған
Зерттеудің мақсаты мен міндеттері:
3)Оқушыларда қоршаған ортаны бақылай алу білігін қалыптастыруы
және де оларда күнделікті қажетті істерге қатысу қабілетін
4)Оқушыларда туған өлкеге деген қадір-құрметті оята отырып, сол
5)Оқушының өзіндік іс-әрекет жасауға үйрету, оның интеллектісін дамыту
6)Оқушының өлкетану жұмысын жүргізүдегі тарихи біліктері мен дағдыларын
Зерттеудің тарихнамасы:
Осы тақырыпты зерттеуде Т.Тұрллығұловтың Тарих сабағын жетілдіру жолдары,
Курстық жұмыс құрылымы:
Курстық жұмыс жалпы 3 бөлімнен, 1) Кіріспе 2)
I Тарау Тарихи өлкетану жұмыстары және оларды
1.1Өлкетану тарихы бойынша жұмысты ұйымдастыру және жоспарлау.
Туған өлке деген атаудың қамтитын территориясы бірыңғай бола
Сондықтан мектептегі өлкетану жүмысын шу бастан дұрыс ұйымдастырып,
Туған өлкенің материалын жинағанда алдымен мектептің оқу-тәрбие жұмысына,
Алдымен өлке тарихынан алынатын фактілер мен оқиғалардың төмендегідей
а) алынған материалдың осы өлке тарихына ортақ, аса
ә) анық, айқын эмоциялы фактілері бар оқушылардың санасына
б) мүмкін болғанынша оқушыларды қарапайым
в) оқушыларда қоршаған ортаны бақылай алу білігін қалыптастыруы
және де оларда күнделікті қажетті істерге қатысу қабілетін
г) оқушыларда туған өлкеге деген қадір-құрметті оята отырып,
Тарих пәнінен жүргізілетін сыныптан тыс жөне өлкетану жұмыстарын
Төменде көпшілік мектептерде өлкетану жүмысына қатысты жоспарларда жиірек
Туған өлкені зерттеуді үйымдастыру жүмыстары.
Тарихи-өлкетану қоғамын қүру.
Тарихи-елкетану экскурсиялары.
4.Тарихи-өлкетану ескерткіштерін зерттеу үшін алыс жерлерге жорықтар ұйымдастыру.
5.Археологиялық жұмыстар жүргізу, археологиялық экспедицияларға қатысу.
6.Тарихи-елкетану бұрышын, залын, бөлмесін ұйымдастыру.
7.Тарихи-өлкетану кешін дайындау және өткізу.
8.Экспедиция қорытындысы бойынша есеп беру және тақырыптық көрме
9.Тарихи-өлкетану тақырыбына конференция, пікір-сайыс, талқылаулар ұйымдастыру.
10.Тарихи-өлкетану жұмысыньң барысы туралы бюллетень,қабырға газетін, қолжазба журналдарын
1.2 Тарих сабағында тарихи-өлкетану материалдарын жинақтау.
Жинақталған материалдардың бәрі уақтылы талданып, сарапталып, мектептегі арнайы
Қазақстан тарихының өлкетану жүмысында зерттелетін негізгі тақырыптарының үлгісі.
Экономика мен мәдениет мәселелері. Өлкенің ертеден осы кезге
Мектеп тарихы. Қазақстанның көптеген мектептерінің ұзақ тарихы бар.
Ескерткіштер мен белгілі тарихи орындар. Әрбір қалада, аудан
Оқушылар мұғалімнің басшылығымен: а) ескерткшпің қай жерге қашан
XXI ғасыр табалдырығын Егеменді ел болып аттап, әлемдік
Қай халық болсын өз елінің азаматтарын сонау ерте
Ендеше патриоттық тәрбие өміршең, бұл ғаламдану заманында ұрпақ,
Қоғамдық пәндер, атап айтсак, тарих пәні патриоттық тәрбиенің
Патриоттық тәрбие дегеніміз - әр түрлі тәрбие өлшемдері
Отансүйгіштік рухтың тегі мен тегеурінін әрдайым кім-кімді де
Осы орайда есте қатты сақтайтын бір жәйт -
Бүгінгі таңда ұстаздардан тәлім-тәрбие алып жатқан жас жеткіншектер
Тәуелсіздік туын желбіретіп елімізді өркениетке бастар жолдың бастауы
Қай халық болсын өз елінің азаматтарын сонау ерте
Ендеше патриоттық тәрбие өміршең, бұл ғаламдану заманында ұрпақ,
Қоғамдық пәндер, атап айтсак, тарих пәні патриоттық тәрбиенің
Патриоттық тәрбие дегеніміз - әр түрлі тәрбие өлшемдері
Отансүйгіштік рухтың тегі мен тегеурінін әрдайым кім-кімді де
Осы орайда есте қатты сақтайтын бір жәйт -
саласы қызметкерлерінің III съезінде сөйлеген сөзін Елбасы "Еркін
түпкі нәтижеге жету, оқушының іс-әрекеті арқылы ойлау, таным
"Ұлы жібек жолы" бойында жатқан Құлан өңірінің тарихы
Сондықтан да мектеп тарихшылары туған өлке тарихын зерттеуге
1.3 Тарихи өлкетанудың дерек көздері, археологиялық зерттеу жұмысы.
Кеңес өкіметі тұсында Қазақстан территориясын археологиялық зерттеуге ойдағыдай
Қазақстанның барлық жеріне ғылыми археологиялық экспедиция ұйымдастыру әзірге
Республикамыздың бірқатар аймақтарында жүргізіліп жатқан археологиялық зерттеу жұмыстарына
Туған өлкедегі археологиялық ескерткіштер сол аймақтағы музейлерде жинақталған.
Археологиялык казба деректері темір өндіру, ендіріске темір күрал-сай-мандардың
Ғасырлардан ғасырларға кетер тарихты және мәдени ескерткіштерді казіргі
IIТарау Тарихи өлкетану жұмыстарын ұйымдастырудың әдіс- тәсілдері.
2.1 Тарихи өлкетану материалын тарих сабағында пайдалану әдістері.
Туған өлке материалы бағдарламадағы негізгі материалға қосымша болып
Осыған қарамастан сабаққа қойылатын үш міндет: білімдік,тәрбиелік, дамытушылық
Қазіргі бағдарламалар мен оқулықтардағы оқу материалдарының тым тығыздығын
Өлке материалын сабақта пайдаланудың әдіс- тәсілдері көп.Мәселен, 30-жылдардағы
кезеңдегі экономика мәселесін оқытқанда өлкенің шаруашылық дамуын кестелердегі
Өлке тарихына байланысты жиналған материалдар басқа сабақтарда да
Оқылатын мате-риалдың заңдылығын ашумен қатар окушының білімге құштарлығын
Өлкетану жұмыстарымен айналысу үшін мұғалім оқу жоспарына сай
Іздену, оқып үйрену барысында оқушылар белсенділік танытумен қатар
Өзі туған өлкесі туралы оқып үйрену тарихи ұғымдарды
Қорыта келгенде өлке тарихы туралы материалдар тарих мүғаліміне
Оқыту үрдісінде өлке тануды 2 жағдайда пайдалану қажет.
Оқытуда - өлкетану материалының мәні мен мазмұнын оқу
Бағдарламадан тыс - (мектеп ішілік тәрбие жоспарының мазмұнымен
Жан-жақты зерттелген өлкетану материалдары музей қорын толықтырса келесі
Сабақ өткізу барысыңда өлкетану материалын пайдалану басшылығына:
1.Өзіндік тарихы жоқ өлке болмайды. Барлық материалдар кездесу,
2.Міндетті түрде картотекалар қорына фактілер, цифрлар, хронологияларды такырыпқа
3.Тарих сабақтарында адамдар өмірдегі шынайы фактілерді пайдалану сабақ
4.Тарихи окиғалардың дұрыс, бұрысын замана қателіктері мен жетістіктерін
5.Өлке тарихы туралы материалды сабақта пайдаланған мұғалімнің әңгімесі
6.Материалдарды сабақта пайдалану үрдісі сан алуан. Мысалы бір
2.2Өлкетану жұмысына арналған сабақ типтері
Мынандай әдістерді басшылыкқа алу керек:
Өлкетану материалын сабаққа кіріспе түрінде немесе сабақ барысындағы
Белгілі бір оқиғаның нақтылығын көрсету мақсатында;
Оқу материалына толықтырма ретінде.
Бұл әдістер сабақ барысында әр түрлі формаларда жүзеге
Мысалы: жергілікті материал мұғалім әңгімесі арқылы жеткізіліп жұмыс
Мысалы: нақты окиғаның болғандығын дәлелдеу мақсатындағы өтілген сабақ
Жорық кезінде табылған шағын олжа (сақина, сырға, білезік,
Өлкетану сабақтары сыныптан тыс өткізілетін тәрбиелік шаралармен ұштасады.
Мысалы: 11 сынып оқушысы - Есенғұлова Ж. Ауылды
Немесе: 10 сыныптағы «Ұлы Отан соғысы» тақырыбы.
Мектеп музейіндегі документтер негізінде өтіледі.Тәжірибе бойынша негізгі сұрақтарды
Мектеп мұражайынын, мектеп жастарының орталығы болумен қатар оқу
Мектеп мұражайының бір ерекшелігі тарихи түп-нұсқалы нақтылы жауапкершілікпен
Біріншісінде жауынгерлердің орден, медальдары, документтері, хаттары, ескерткіш заттар,
Екіншісінде тылдағы еңбеккерлердің жанқиярлық еңбегі, олардың документ, грамоталары,
Мектеп мұражайы - тарих пәні, қоғамдық, пәндер үшін
Әр шәкірттің дүниеге көзқарасын анықтаумен қатар, патриотизм үлгісінде
Мұражайда әрине заттай экспонаттарсыз (алғашқы дәуірлер, ерте, орта
Көп жылдық тәжірибе мынаны көрсетеді, егер оқушы ескі
Мысалы: өлкетану мұражайында ежелгі қазақтар киетін тымақ, қымыз
Мектеп мұғалімі этнографиялық ескерткіш заттарды, оның үлгілерін жасауды
Көшпенді болған қазақ халқының салт-дәстүрлерін, тұрмыстық заттарын, (ағаш
Өлке тарихын оқу - топономика (грек. Топос -
Халқымыз тұңғыш рет тәуелсіздік кемесіне отырып, ғажайып әлемге
Ендеше осылардың бәрін оқушы зердесіне құю үшін жаңа
Өлкенің өз отбасыңнан басталатынын Республика тарихын, мәдениетін меңгермей,
Білімді, жан-жақты тәрбиелі, қабілетті жастар ұлтымыздың баға жетпес
1 -сабақ барысында.
2-ші сабақтан тыс.
1-ші категорияда мынаған көңіл белу қажет.
а) Оқу бағытындағы экскурсиялар (бағдарлама бойынша). Оқу міндеті
ә) «Өлкетану білгірлері» атты мектеп ішілік олимпиада өткізу.
б) Викториналық ойын-шоу.
Мақсаты: окушылардыңтуған өлкетабиғатьша кызығушылығын арттыру, тарихы мен шаруашылығын
в) Факультативті сабақтар өткізу.
(теориялық білімдерін, кәсіптік бағдар мен ұштастыруға көмек береді).
Қорытынды.
Өлкетану - оның өткенін мақтаныш ету еліміздің әрбір
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
1. Тұрлығұлов Т.Т. Қазақ ССР тарихын оқыту
2. Тұрлығұлов Т.Т. Отан тану курсының бағдарламсы.
3. Тұрлығұлов Т.Т. Мектепте Қазақстан тарихын оқытудың
4. Тұрғанбаев Б.А. Дамыта оқыту технологиялары. Алматы,2000ж
5. Тұрсын Хазретәлі. Мектепте тарихты оқыту әдістемесі. Алматы,
6. Дәуренбаева Ж. Оқу тәрбие үрдісінде оқушыларды елжандылыққа
«Өлкетану» бағдарламасының маңызы //Білім-образование, 2005ж №3 51б
7.Дәуренбаева Ж. Оқушыларды өлкетану материалдары арқылы елжандылыққа тәрбиелеу/
8.Оразова Қ. Өлкетану деректері және жаңа технологиялар// Қазақ
9.Айдарова А. Өлкетану жұмыстарының әсері мол// Қазақстан мектебі,
10.Матышева Ф. Өлкетану елтанудың бастауы///Қазақ тарихы, 2007ж №3
11.Алшынбаев З. Мектептегі өлкетану жұмыстарын ұйымдастырудың әдіс-тәсілдері//Қазақстан тарихы,
12.Ысқақов Е.С. Тарих сабағында өлкетану арқылы отансүйгіштікке тәрбиелеу//Қазақстан
13. Ысқақов Е.С. Мектепте тарихи-өлкетану жұмысын ұйымдастыру//Қазақстан тарихы
14.Жалпы білім беретін орта мектептің 5және8-11кластарына арналған Қазақ
15.Тұрлығұлов Т. 7-8 кластарда Қазақ ССР тарихын оқыту.Алматы,1980ж
1