КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының нарықтық экономикаға кенеттен өтуімен байланысты барлық
Кәсіпкерлік дегеніміз - адамдар мен олар құрған бірлестіктердің
Кәсіпкерліктің әлеуметтік-экономикалық мәні оның нарықтық экономикаға икемділік сипат
Экономиканың неғұрлым жаңа салалары және әлеуметтік қабаттарды қамти
Елдегі кәсіпкерлік динамикасы мен оның экономикалық нәтижелері көп
Республикада кәсіпкерлік қызметті дамытудың барлық алғышарттары жасалуда. Меншікті
Әйткенмен, кәсіпкерліктің дамуы-Қазақстан Республикасындағы инновциялық дамудың қозғаушы күші
1 КӘСІПКЕРЛІКТІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ МЕН ҚЫЗМЕТІ
1.1 Шағын кәсіпорындардың экономикалық мәні мен қалыптасуы
Қоғамымызды реформалаудың қол жеткен қомақты табыстарының бірі –
Шаруашылық жүргізудің жаңа формаларын қолданбай еліміздің экономикасын жандандыру,
Шағын бизнестің мәні мен мағынасын тереңірек ашуымыз үшін,
Кәсіпкерлік қызмет – жеке тұлғаның өз күш қабілетін
Кәсіпкерліктің объектісі – адамның белгілі қызметі. Кәсіпкерліктің соңғы
Сонымен, кәсіпкерлік - жаңа мүмкіндектерді іздеу, жаңа технологияны
Елімізде отандық шағын бизнестің белсенді дамуы 1992-1993 жылдары
Елдің шағын кәсіпорындарды дамытуда ынтасын арттыру үшін экономикалық,
Өндірістік – оның ішінде иновациялық, ғылыми-техникалық жаңалықтарға сай
Коммерциялық - сауда-саттық, делдалдық, сауда үйлері, тауар биржалыры
Қаржылық – банктік, сақтандыру, аудиторлық, лизингтік қор биржалары
Кеңес – берушілік және басқармалық, әкімшілік, маркетингтік, ақпараттық,
Біздің республикамызда каржылык кәсіпкерліктің банктік түрімен тек қана
Шағын бизнестің Қазақстан Республикасында қалыптаса басталуы мен дамуы
Қазақстан Республикасында шағын және орта бизнес халықтың әл
Субъективті негіздегі қиындықтарды, негізінен былайша түсіндіруге болады. Қоғамның
Алғашкы « 1992-1994 жылдардағы Қазакстан Республикасындағы кәсіпкерлікті колдаудың
Екінші « 1994-1996 жылдардағы Қазакстан Республикасының кәсіпкерлікті қолдаудың
1998 жылдың желтоксанында үшінші «
Төртінші қабылданылған
« 2003-2004 жылдардағы Қазакстан Республикасының шағын бизнесті қолдаудың
Кәсіпкерлік үдерісін қозғалысқа келтіретін ілгері күштерге бірінші кезекте,
1-сурет .Кәсіпкерлік процесінің қозғаушы күштері
Тағы да ескерілетін маңызды фактор, ол – кәсіпорынның
Жоғарыда кестеленіп көрсетілген кәсіпкерлік процесінің негізгі қозғаушы күштерінің
Қазіргі нарықтың қиын жағдайында, жақсы жинақталған жоғары білікті
Қазіргі заманғы теорияларда кәсіпкерліктің 7 концепциясын бөліп көрсетіледі,
Кәсіпкерліктің жеке тұлғалық қасиеттерді бағалау ұстанымындағы мектебі.
Кәсіпкерліктің психологиялық мектебі.
Кәсіпкерліктің классикалық мектебі.
Кәсіпкерліктің жетекші ұстанымындағы мектебі.
Кәсіпкерліктің ішкі мектебі.
Кәсіпкерліктің маркетингтік ұстанымындағы мектебі.
Кәсіпкерліктің менеджменттік ұстанымындағы мектебі.
1.2 Қазақстан Республикасындағы кәсіпорындардың даму деңгейі.
Шағын кәсіпорынды дамыту қоры халықтың кәсіпкерлік әлеуеті
Кәсіпорынды қаржылай қолдау саясаты қызметтің басқа түрлерін
Шағын кәсіпорынды мемлекеттік қолдаудың негізгіәбағыттарының бірі қолайлы жағдай
Бұл саладағы негізгі шара сыртқы экономикалық операциялар бойынша
Шағын кәсіпорынды мемлекеттік қолдау орташа топтың іргетасын құрайтын
Шағын кәсіпорынды қолдау мен дамытудың инфрақұрылымдарын қалыптастыру ыңғайында
Қазір қор қажетті инфрақұрылымдар мен аймақтардағы өкімет органдарының
Қор қарыз алушылар мен банктер арасындағы делдал қызметін
Шағын кәсіпорынды ойдағыдай дамыту үшін аймақтарда инфрақұрылымның барлық
Бүгінгі таңда шағын кәсіпорындарды дамыту саласында жедел және
Лизингтік қатынастарды тезірек енгізу мақсатында олардың дамуын
Бүгінгі таңда шағын кәсіпорындар өзінің құқықтық мәртебесі жағынан
қазіргі уақытта республикада 390 мыңнан астам шағын кәсіпорын
Өнеркәсіптегі шағын кәсіпорын субъектілер өндірілген өнім үлесінің
1.3 Шағын кәсіпорындарды дамыту мәселелері.
Кәсіпорын қызметтің табыс критерийіне болып кәсіпорынның жеткілікті пайда
Қазіргі таңда елімізде кәсіпорынның көптеген мәселелері бар. Мысалы
Әлемдік тәжірбиеде көрсетіп отырғандай, кәсіпкердің көбісі мұндай жағымсыз
экономикалық факторлар-47,4%;
қаржылық қиыншылықтар-38,4%;
кәсіпкерлік тәжірбиенің болмауы-7,1%;
кәсіпкерлік ниеттің жаман болуы-3,4%;
басқалар-3,7%.
Банкротқа ұшырау себептері сыртқы және ішкі де сипатқа
- стратегиялық сипаттағы қателіктер;
- жалпы менеджмент проблемалары;
- қаржы есептік жүйе мен тәжірбиедегі кемшіліктері;
Қазіргі зеттеулерде бизнес сәтсіздігінің не екендігін дәл түсіндіретін
Егер форма тапсырыс берушілердің, акционерлердің, жұмысшылардың, жеткізушілердің және
Банкротқа ұшыраумен байланысты;
Алдағы залалдардың алдын алу мақсатымен;
Қажетті нәтижені алдын ала алмау себебіне байланысты
Зейнеткерлік жасқа жетуге немесе денсаулық жағдайына байланысты кету,
Австриялық ғалымдармен жүргізілген зерттеулер бойынша бизнестегі сәтсіздіктер пайызының
Қазақстан экономикасының нарық қатынастарына өтуі ең басынан жаңа
Бұл келесі факторлармен түсіндіріледі:
әлеуметтік-экономикалық;
саяси;
құқықтық;
психологиялық;
кадрлық;
ұйымдастырушылық.
Әлеуметтік-экономикалық факторларға демонополиялау қарқынының төмендігі, мемлекет иелігінен алу
Саяси факторларға кәсіпкерліктің дамуына мемлекеттік қолдаудың жетіспеушілігін бюрократиялық
Психологиялық факторларда үлкен мәнге ие, оларға халыққың теріс
Нарықтық қатынастарға өту тағы да бір проблеманы
Айырықша коньюктура бойынша табыс табуға болатын кезде, «нарықтың»
Ұйымдастырушылық реттегі факторларға жаңа фирманы тіркеу мен кезіндегі
Осыған байланысты көптеген кәсіпорындардың жабылып қалуы кездейсоқтық емес,
2. ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙДАҒЫ ШАҒЫН КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ ҚАРАҒАНДЫ АЙМАҒЫНДА ДАМУЫН
2.1. Қарағанды аймағындағы шағын кәсіпкерлікті дамыту мәселелерін талдау
Шағын кәсіпорынды дамыта отырып шағын жеке кәсіпкерліктерді ұлғайтуға
Шағын бизнес-бұл азаматтық, жанұялық, халықтық бизнес. Бұл орта
Қазіргі кезде кәсіпкерлік қалыптасу кезеңінде деп айтуға болады.
Нидерланды мемлекетінде кәсіпкерлікті қаржыландыру (2000-7000 долларға дейін) жайлы
Қазіргі таңда кәсіпкерліктің даму деңгейі отра деңгейде деп
Бізге экономикалық ісу мен бәсекеге қабілеттің іңірлік орталықтарын
Қазақстанда халықаралық бәсекеге қабілеттілік деңгейіне жете алатын, жаңа
Елімізде «Атамекен» кәсіпкерлер одағы құрылған. Сонымен бірге бизнес-инкубаторлардың
Өнеркәсіптік өндірісінің көлемі.
Қарағанды облысында 2003 жылы шағын бизнесте жұмыс істейтіндер
Әлемдік нарықта металға баға тербелісіне тәуелдірек тұрақты экономиканы
Кәсіпкерлікті дамытуға шағын және орта бизнесті, ішкі сұранысты
Қазақстандаөіндірістің шоғырландыру деңгейі жоғары. Қазіргі кезде республика экономикасында
. Шағын кәсіпкерлік субъектісі ретіндегі «Арман - Құрылыс»
«Арман - Құрылыс» ЖШС заңды тұлға болып табылады,
Жарғылық капитал көлемі 10000 долларға тең және оны
Ұйым басқарылымының ең жоғарғы органы болып мүшелер жиналысы
«Арман - Құрылыс» ЖШС Астана қаласында орналасқан. Кәсіпорынның
Өз кезегінде одан шоттар, банктің есепті-кассалық қызметі мен
Кәсіпорындағы орташа тізімдік санақ 10 адамды құрайды.
Тұтастай алғанда кәсіпорындағы кадрлық саясат қызметкерлердің тұрақты өсуімен
Сөйтіп тәжірибеден өтуші бағытталған экономика бөлімінде берілген уақытта
Кәсіпорынның экономика ресурстары – шаруашылыққарекеті субъектілерінің қолында болып,
Кәсіпорынның жарғылық капиталы кәсіпорынның түріне байланысты реттеледі. Нарық
«Арман - Құрылыс» ЖШС қосымша капиталы 26 000
Өткізілген тауардан түскен пайда осы өндірілген өніммен байланысты
Несиелер – төлену, қайтару, жеделдету сияқты міндеттерді қамтитын
«Арман - Құрылыс» ЖШС кейбір міндеттерді орындауы тиіс.
Кәсіпорынның айналымдағы қаражаты жалақыға, шығындарға, коммуналдық төлемдерге, салықтарға
«Арман - Құрылыс» ЖШС несиелер ай сайын уақытында
2. Негізгі өндірісті ұйымдастыру. Негізгі өндіріс –кәсіпорынның тауар
3. Материалдық – техникалық базасы. Материалдық – техникалық
Бұл бөлімде екі кезең уақыты бойынша тозуын, жарамдылығын,
4. Көмекші өндірісті ұйымдастыру. Көмекші өндіріс – негізгі
1) жеткізу және түсіру барысында оның зақымданбауын
2) сақтандыру компанияларымен жұмыс істейді;
3) өнімді өткізу үшін жарнамалау, яғни әр түрлі
4) коммерциялық ұсыныстарды Қазақстанның түкпір-түкпіріне жіберуді жүзеге асырады,
5) Ай сайын прайс-беттерді жаңартып, реттеп отырыады;
6) құрал-саймандарды жеткізуге қажетті көліктердің әл-ауқатын тексереді.
7) Жүйелік компьютерлермен барлық жұмыстар байланысты болғандықтан, программист
8) офисте қызметкерлер жұмыс істеу үшін және тұтынушыларға
9) кассалық аппарат, кеңсе жабдықтары.
5. Ғылыми – техникалық әлеует және инновациялық қызмет.
Инновация – жаңа техникаға, техногоияға, еңбек пен басқаруды
Инновциялық қызмет – ұйымдастырудың, басқарудың және қаржыландырудың жаңа
7. Еңбек өнімділігі және төлем ақы. Еңбек өнімділігі
Жалпы «Арман - Құрылыс» ЖШС-дегі персонал саны 15
Еңбекақы төлеу – бұл мемлекеттік кәсіпорында ұлттық табыстың
әділдік, яғни еңбектің күрделілігіне сәйкес төлеу;
еңбек ақыны мамандық деңгейіне, орындалатын жұмыс күрделілігіне қарай
еңбек жағдайындағы зиянды және еңбектің ауырлығын есепке алу;
еңбектің сапасын көтеруге және жұмыскердің еңбекке тыңғылықты қатынасын
еңбекте сапасыз өнім өндірілген және өзінің жұмысына жауапкерсіз
еңбек өнімділігінің өсу қарқыны, орта еңбекақы төлеудің өсу
инфляцияға сәйкес еңбекақыны төлеу деңгейін тиісінше индексация жасау;
кәсіпорында қазіргі жағдайға сәйкес еңбекақы төлеу жүйесін жақсартып,
Еңбек өнімділігін өлшеу әдістері – еңбек өнімділігінің деңгейін
8.Өнімнің өзіндік құны және өндіріс шығындары. Өнімнің, жұмыстардың,
Жарғылық капиталдың өсімі байқалмады. Қосылған капитал құрылтайшылардың жарналары
Ұйымның өзіндік капиталының артуы позитивті фактор болып табылады
. «Арман - Құрылыс» кәсіпорнының тұрақты экономикалық дамуын
Мұнда талдауды коэффициентер әдісімен жүргіземіз. Ол үшін агрегиронды
1-кесте. Айналымнан тыс активтер құралымы
Атауы 2008 2009 Үлесі, 2008 Үлесі, 2009
Материалды емес активтер
1
0,0023
Негізгі құралдар
27084
63,9
Аяқталмаған құрылыс 39535 15907 100 36,0977
Тұрақты активтер, барлығы 39535 42992 100 100
Кестеде аяқталмаған құрылыстың төмендегендігі мен негізгі құралдардың өсуін
Енді айналым активтеріне талдау жүргіземіз.
2-кесте. Ағымдағы активтер құрылымы, мың теңге.
Атауы 2008 2009 Үлесі, 2008 Үлесі, 2009
ҚҚС 7918 7546 83,5 89,4
Дебиторлық қарыз 1492 893 15,7 10,5
Қысқа мерзімді қаржылық салымдар 67 - 0,7 -
Ақша қаражаттары 1 1 0,1 0,1
Ағымдаға актив, барлығы 9479 8440 100 100
Қысқа мерзімді қаржылық салымдар қарыздармен берілген. Берілген
Айналымдағы құралдарды қолдану көрсеткіштері:
Айналымдағы құралдардың айналу коэффициенті (Коб).
Коб (ҚТТ/АҚ)* 1тг., мұндағы,
ҚТТ - қызметтерді таратудан түскен табыс, мың теңге;
АҚ - айналымдағы құралдардың орташа қалдығы, мың теңге.
Коб 1 теңгеге айналымдағы құралдан қанша табыс түскенін
«Арман - Құрылыс» ЖШС көрсеткіші 0,55 теңге.
Айналым қаражаттарының айналым саны, мысалы бір тоқсан үшін
Бір айналымның ұзақтығы (Тоб) : Тоб =
Айналым қаражаттарының қамтылу коэффициенті (Кзаг) өнім өткізуден түскен
Таза айналым капиталын талдау (ТАК)
ТАК мөлшері келесі формула арқылы есептеледі:
ТАК = Ағымдағы активтер – Ағымдағы пассивтер
ТАК (2004) = -12502 мың теңге
ТАК (2005)= -13265 мың теңге
Бұл формуланы қолдану кәсіпорынның өтімділігінің өзгеруінің себептерін анықтауға
Қазақстан Республикасының нарықтық экономика жағдайында, бухгалтерлік есептің басқару
Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есеп, бухгалтерлік есеп стандарттары, кәсіпорын
Меншік иелері мен экономиканың барлық салаларындағы кәсіпорын еңбек
Бухгалтерлік есеп басқару процесінің бөлігі ретінде, кәсіпорынның
«Арман - Құрылыс» ЖШС есептік саясаты 23.12.1999
Бухгалтерлік есеп бухгалтериямен жүргізіледі, ол бас бухгалтермен басқарылады.
Бухгалтерлік қызметке түскен алғашқы құжаттар міндетті түрде түрі
Салық салынатын және салық салумен байланысты обьектілер салық
Салықтар, жинақтар және т.б. міндетті төлемдер ретінде заңдық
Әр кәсіпорын белгіленген салық түрін төлейді, олар:
Жылдық қаржылық есеп беру үшін есептік кезең болып
Салық және статистикалық есептеу «Салық туралы» Кодексінде және
5-кесте. Ағымдағы өтімділік коэффициенті
Көрсеткіштер 2008 2009
1. Айналым активтері (т.р.) 9478 8440
2.Қысқа мерзімді міндеттемелер, т.р. 21980 21705
3. Ағымдағы өтімділік коэффициенті 0,43 0,39
4. Өзгеріс, % 100 90,18
Яғни, кәсіпорынның төлем қабілеттілігі мүшкіл жағдайда. Кәсіпорын қысқа
Өткізілген талдаудың нәтижесі бойынша «Арман - Құрылыс» ЖШС
Айтып кететін жағдай кәсіпорынның жалға алушы қаражаттардың биік
Кәсіпорын мүлкі төмен деңгейлі дайындықпен ерекшеленеді, өйткені көбінесе
Кәсіпорынның кіріс құрылымын талдап болғанан кейін, олардың негізгі
Ағымды және критикалық өтімділіктің коэффициентері нормативтік белгілерден төмен,
КӘСІПКЕРЛІК-ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАМУДЫҢ ҚОЗҒАУШЫ
КҮШІ РЕТІНДЕ
3.1. Шағын кәсіпорындардың тұрақты экономикалық дамуын қалыптастырудың жолдары
Еліміздегі шағын бизнесті өркендету үшін шетелдік кәсіпорындардың тәжірибесі
Патрик Пернер, жобалар директоры:«Қазақстан басқа елдерге қарағанда кез-келген
Бүгіндері шағын және орта бизнеспен айналысқысы келген отандық
Тимур Назханов, Тәуелсіз кәсіпкерлер қауымдастығының вице-президенті:«Енді ресми мәлімет
Кәсіпкерліктің дамуын кері кетіріп отырған тағы бір құбылыс-
АҚШ – тың тәжірибесіне сүйенсек шағын кәсіпорын саласында
Бұл және басқа да дамыған елдерде шағын бизнес
Германияның экономикасында шағын бизнес маңызды орын алады.
Сонымен қатар, шағын бизнес мәселелері бойынша ғылыми-зерттеу орталығын
Мысалы, Жапонияда Шағын бизнес жөніндегі зерттеу институты (JSBRІ)
Жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға кішкеннен кейін экономикада бірқатар
Индустриялық-инновациялық даму стратегиясына сәйкес Қазақстанның даму банкі, Инвестициялық
Еуропа мемлекеттерінде технопарктер 70-жылдардың басында пайда болған. Хэриот-Уат
Экономикалық імірдің ерекшелігі болып-капиталдың концентрация және орталықтандыру процесі
3.2 Қазақстанның инновациялық индустрияландыруы - бұл дамудың жалғыз
- Бiздің елдiң инновациялық индустрияландыруы - дамудың жалғыз
Қазақстан Республикасының ұлттық инновациялық қоры (ҰИҚ) осы уақытта
Ұлттық инновациялық қор жобаларды дамытудың әртүрлi кезеңдерiнде қаржыландырады:
ҰИҚ индустриалды-инновациялық дамудың алдағы бес жылда венчурлық және
Инновациялық экономиканы дамыту үшін ҰИҚ жобалары:
Егер ғылыми зерттемелер туралы айтылса, онда төрт жыл
Сонымен бірге жаңа катализатордың зерттемесі бар, оның көмегімен
Біздің тағы бір бағытымыз – химия өнеркәсiбi, минералдық
Құрылыс секторында екi жоба бар: Павлодардағы ағаш
Алматы облысының Көксу кентінде 2007 жылғы мамыр айында
Агроөнеркәсiптiк кешенде қор өзіміздің «Әрекет» венчурлық қорымызбен және
ҰИҚ іске асыратын бүкіл іс-әрекет «Нұр Отан» партиясының
Дағдарыс уақытында және одан ары, дағдарыстан кейінгі кезеңде,
Бiз - аграрлық елміз және біздің осы салада
Басқа маңызды сала – бұл металлургия өнеркәсiбі. Сонымен
Бірақ, технологиялар туралы айта келе, ғылыми әлеуеттің дамуы
ҚОРЫТЫНДЫ
Өз тәуелсіздігімізді алғанымызға 19 жылдай уақыт өтіп, Қазақстан
Кіші және орта кәсіпкерлік Республиканың әлеуметтік-экономикалық және саяси
Сондықтан да кіші және орта бизнестің инновациялық техникалық
1) Шағын инновациялық кәсіпкерлік бір салада тоқтап қалмай
2) Ірі өнеркәсіптер қызметі шектелген және ойлаған қызметі
3) Ірі фирмалар ғылыми зерттеулермен тәжірибелерді жүргізілуге мүмкіншілігі
Сонымен қорыта келгенде кәсіпкерлік саласы экономикамыздың тірегі. Жаңа
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1.Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтің халқына жолдауы.Қазақстан дамуындағы жаңа
2. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтің халқына жолдауы. Жаңа
3.Н.Ә.Назарбаев «Шағын кәсіпкерлікке мемлекеттік ауқымды қолдау» //г.Жас Алаш,
4. Н.Ә.Назарбаев «Шағын бизнеске үлкен жауапкершілік жүктеледі» //г.
5.Әкімбеков С, Баймұхаметов А.С, Жанайдаров У.А. Экономикалық теория
6. Әубәкіров Я.С және тағы басқалар.Экономикалық теория негіздері-Алматы:
7.Джапаркулов Д. Перспективы развития международных связей Казахстана со
8.Кольбаев М.Специфика государственного регулирования сферы предпринимательства // ж.Транзитная
9. Мейірбеков А.Қ, Әлімбетов Қ.Ә.Кәсіпорын экономикасы-Алматы: Экономика,2003 жыл
10.Мәуленов Р.Экономикалық теория-Алматы: Экономика, 2002 жыл.
11.Мамыров М. Микроэкономика-Алматы:Экономика,2004 жыл.
12. Шеденов І.Қ .Экономикалық теория –Алматы: Лазер,2002 жыл.
13. Сәбден О, Тоқсанова А. Шағын кәсіпкерлікті басқару-Алматы:
ҚОСЫМША 1
Баланс құрылымы
Атауы 2008 жыл 2009 жыл
Айналыстан тыс активтер
Материалдық емес активтер
1
Негізгі құралдар
27084
Аяқталмаған құрылыс 39535 15907
Барлығы тұрғылықты 39535 42992
Айналыстағы активтер
Иеленген құндылықтарға ҚҚС 7918 7546
Дебиторлық қарыз (12 ай ішінде) 1492 893
Қысқа мерзімді салымдар 67
Ақша құралдары 1 1
Ағымдағы барлық активтер 9478 8440
Актив, барлығы 49013 51432
Өзіндік капитал
Жарғылық капитал 10 10
Қосымша капитал 26000 26000
Бөлінбеген пайда 1023 3717
Өзіндік капиталдың барлығы 27033 29727
Қарыз капиталы
Несиелер
1000
Несиелік қарыз 21980 20705
Ағымдық пассивтің барлығы 21980 21705
Пассив, барлығы 49013 51432
ҚОСЫМША 2
Өзіндік капиталдың құрылымы, мың теңге
Аты 2008 2009 Үлесі, 2008 Үлесі 2009
Жарғылық капитал 10 10 0,037 0,0336
Қосылған капитал 26000 26000 96,17 87,5
Бөлінбеген пайда 1023 3717 3,793 12,4664
Өзіндік капитал БАРЛЫҒЫ 27033 29727 100 100
Заемдық активтердің құрылымы.
Аты 2008 2009 Үлесі, 2008 Үлесі 2009 Болжам,2010
Қысқа мерзімді қарыздар
Несиелер
1000
4,6 23000
Кредиторлық берешек 21980 20705 100 95,4 2134,24
БАРЛЫҒЫ 21980 21705 100 100 44342,5
ҚОСЫМША 3
Экономикалық қызмет түрлері бойынша шағын кәсіпорындар қызмеикерлерінің саны
2007 2008 2009
Барлығы 43795 44263
54315
Ауыл шаруашылығы, аң аулау және орман шаруашылығы 1552
Балық аулау, балық өсіру 146 161 77
Тау – кен өнеркәсібі 441 513 594
Өндеуші өнеркәсібі 6256 5860 7820
Электр энергиясын, газ бен суды өндіру және тарату
Құрылыс 7861 7915 10396
Сауда: автомобильдерді, тұрмыстық бұйымдар мен жеке пайдаланатын заттарды
Қонақ үйлер мен мейрамханалар 686 635 597
Көлік 1842 1997 2768
Почта және байланыс 301 366 525
Қаржылық қызмет 303 346 201
Жылжымайтын мүлікпен опенрациялар, жалға беру және тұтынушыларға қызмет
Коммуналдық, әлеуметтік және дербес қызметтер көрсету 2789 2978
35
Кәсіпкерлік процесінің қозғаушы күштері
Кәсіпкер және оның менеджер командасы
Бизнесті жүзеге асыру үшін қолайлы
Қажетті қорлардың болуы