Мазмұны.
1. Кіріспе......................................................................................................3-4
2. Негізгі бөлім.
2.1.Жылжымайтын мүлік бағасына экологиялық факторлардың әсерін бағалау...........................................................................................................5
2.2.Жылжымайтын мүлік құнына әсер ететін негізгі экологиялық факторлар
2.3.Экологиялық факторлар нарықтық құнын анықтау негізі ретінде
Қорытынды...................................................................................................20
Қолданылған әдебиеттер.............................................................................22
Кіріспе
Қоғам мен табиғат арасындағы өзара байланыс бүгінгі
Қоршаған ортаны сауықтыруға ықпал етуде және экономиканың тұрақты
табиғатты пайдалану және қоршаған ортаны қорғау, экология
пәндерін оқытуда сабақ беру жүйесін өзгерту қажет.
Экономикалық жоғары оқу орындары мамандықтарының ерекшеліктерін ескере
қорларының азаюы, жер бетінен өсімдік және жануарлар дүниесінің
Жылжымайтын мүлік бағасына экологиялық
факторлардың әсерін бағалау.
Жылжымайтын мүлік құнына әсер ететін негізгі экономикалық факторлар
Қоршаған ортаның табиғи антропогендік күйі жылжымайтын мүлік бүтіндігіне
Бұндай жағдай созылып кеткен экономикалық кризиспен байланысқан, ал
жылжымайтын мүлікті кәсіби бағалаушыдан жылжымайтын мүлік құнынан экологиялық
Жүргізілетін есептеулер дәлдігінің жылжымайтын мүлікке масштаб пен деңгейге
Жылжымайтын мүлік құнына әсер ететін негізгі
экологиялық факторлар және олардың экспертизасы.
Жылжымайтын мүлік бағалау контекстіндегі экологиялық факторлар – бұл
шикізат және энергия көздері болып табылмайтын таза табиғи
Экологиялық факторлар сипатының өзгеруіне мақсатталған ғылыми – техникалық
Басқарылатын факторлар:
-Тұтынылатын судың тазалық деңгейі.
-Территорияның ормандылығы мен жасыл желектердің
әртүрлілігі.
-Ылғалдылық режимі, жер қыртысының жылжу
қауіптілігі тағы басқа.
Басқарылмайтын экологиялық факторлар:
-Топырақ типі.
-Жергілікті рельеф.
-Жел режимі.
-Температуралық режим.
-Территорияның сейсмикалылығы.
-Ауа бассейнінің ластануы.
-Шулық, радиациялық және басқада антропогендік
ластанулар.
Ұсынылып отырған экологиялық факторлар классификациясы жеткілікті шарттық және
дамуы мен ғылыми – техникалық прогресс деңгейіне байланысты.
Жылжымайтын мүлікті бағалау барысында экологиялық факторларды жылжымайтын мүлік
мүлік объектілері біршама нарықтық бағаға ие және оның
Экологиялық факторларды ескере отырып жылжымайтын мүлік объектісінің бағасын
Механикалық ластану- физико- химиялық түптемесіз тек механикалық кері
Жер шарын қоршап тұрған, шаң –тозаң , бу
шыны жабылған парниктей әсер етеді.
Егер атмосферада ауа болмаса көк аспан қап
Жер бетінде тіршілік пайда болған кезден бастап жердің
Ауа газдарыны құрамының өзгеруі, ауада оттектің көбеюі жер
Химиялық ластану- атмосфераны , топырақтың, судың (егер жылжымайтын
Ауадағы қалыптасқан мөлшерде болатын шаң - тозаң
шаң –тозаң ауаның араласуына әсерін тигізеді. Әрине, шаң
Адамдар ауасыз күн көре алмайды, таңдауға мұршасы болмай,
Тәулігіне адамдар өкпесі арқылы- 25 кг немесе 10-11
Жоғарыда көрсетілген атмосфералық газдардың құрамы жер бетіне жақын
Физикалық ластану-жылжымайтын мүлік объектісі табиғи -антропогендік ортасы
Атмосферада атом бомболарын сынау, ғарышқа ракетамен жерсеріктерін
Табиғи жолмен ластану жанар таулардың тақылауынан, теңіз суы
Адамдардың іс - әрекетінен болатын ластануға өнеркәсіп,
Жылу ластануы- жылжымайтын мүлік объектісі маңындағы орта
температурасының жоғарылауы қарастырылады, мысалы, ластау көздерінен судың, қызған
Өндірістің негізгі салаларының ауаға шығаратын ластаушы заттардағы үлес
Негізгі өндіріс
салалары Шаң-
Тозаң Күкіртті
газ Көміртек
тотығы Азот
тотығы Көмір
сутек Жалпы үлес салмағы
Жылу электр
станциялары 39 38 - - - 29.4
Құрылыс материалдарын
өндіру 25 - - - - 8.1
Қара металлургия 20 16 43 23 3 24.5
Түсті металлургия 16 22 - - - 10.5
Мұнай өңдеу,
Мұнай-химия өндірісі - 3 13 - 82 15.5
Химия өнеркәсібі - - - 12 - 13.2
Жыл сайын атмосфералық ауаға шамаменалғанда мына мөлшерде ластаушы
Ластаушы қалдықтар:
Теңіз сулары тұздары-
Топырақ беті шаңы -
Жанартау атқындылары -
Өрт күлі мен түтіні, шаңы-
Жаққан отын күл – түтіні -
Өнеркәсіп қалдықтары -
Ауылшаруашылық шаңы -
Бұл мәліметтерден адамдардың іс - әрекетінен болатын ластану
Жарықтық ластану-жылжымайтын мүлік объектісі территориясыныңтабиғи жарықтан арылуы, ал
ауытқулар туғызады. Олардың өлшем бірлігі ретінде люкс ретіндегі
Өнеркәсіп салалары ішінен ауаны ластаушылар қатарына жылу электр
Жылу электр станцияларының қалдықтары жағатын отынға, оның химиялық
Көмір жаққанда ауаға күл, күйе, шаң – тозаң
Газ жаққанда ( табиғаттың немесе қолдан сұйылтылған) жаққанда
Шым тезекті, ағашты, қамысты отын ретінде пайдаланғанда ауаға
Отынның барлық түрінің химиялық құрамында көміртек, сутек, күкірт,
Отынды жағу әдісі де ауаның ластануына әсерін тигізеді.
Әр саладағы кәсіпорындардың ауаға тигізетін зияны әртүрлі. Металлургия
Егістік жерлерге минералды тыңайтқыштар шашқанда, әсіресе азотты және
Мал қоралары қазір үлкен комплекстер түрінде салынуына байланысты
Микробиология өнеркәсібі өркендеуі нәтижесінде ауада көзге ілінбейтін ұсақ
Шулық ластану - қарастырылып отырған жылжымайтын мүлік
«А»шкаласы бойынша коррекцияланған децибельдегі (дб)шу деңгейі алынған. Мұндай
1) (тұрғын үй, кеңсе және т. б.)шу көзі
2) Сол жылжымайтын мүлік объектісі жекелеген объектілерінде орын
Ауаны ласташылардың ішінде автомобильдердің алатын орны ерекше. Жыл
Әр саладағы кәсіпорындардың ауаға тигізетін зияны әр түрлі.
Электромагнитті ластанулар- кеңістігінде жылжымайтын мүлік объектісі орналасқан
отырған жылжымайтын мүлік объектісі былғану зонасында негізгі көздерін
Құрылыс жұмыстарын жүргізгенде де ауа көп ластанады. Ірі
Ауыл шаруашылығында соңғы 30-40 жылда өсімдіктерді қорғау үшін
тыңайтқыштар көп қолданылады.
Радиациялық ластану-қарастырылып отырған жылжымайтын мүлік объектісі орналасқан ортадағы
Қоршаған ортаға газ қосындыларының әсері оларды құраған газдардан
Жылжымайтын мүлік объектілерінің экологиялық экспертизасы кезінде осы жылжымайтын
-Табиғи ландшафтың болуы және берілген жылжымайтын мүлік
орналасқан терезелерінен оған көз жүгірту мүмкіндігі.
- Жылжымайтын мүлік объектілерінің тұрғындарына экологиялық
таза табиғи объектілерге (парк,су бөгеттері, қорықтар, заказниктер
және т.б.) жоғары және эффектілі қол жеткізу.
-Жылжымайтын мүлік орналасқан территориясында жасыл
желектер әр түрлілігі және олардың жоғары экологиялық әдептілігі.
Ауаның таза болуы, қалыптасқан құрамының сақталуы адамдар мен
Мұндай экологиялық факторлардың көптігі ұсынылған тізімдермен шектеліп қалмайды.
Экологиялық факторлар нарықтық құнын анықтау негізі
ретінде табиғи антропогенді ортаның
сапа индекстері.
Табиғи – антропогенді ортаның сапа индексі – бұл
-Жекелеген ластаушы заттарға қатысты қайсыбір табиғи-
антропогенді ортаның сапасы.
-Бір кезде ортада қатысатын барлық ластайтын заттар реципиентіне
-Барлық ортада қатысатын және реципиентке әсер ететін
ластайтын заттар сомасының интегралды әсерлесуі.
Сол баяғы методикалық көзқарас кезінде ғылыми- техникалық әдабиеттерде
Сапа индексі= 1/ ластану индексі.
Қоршаған ортаның сапалық критериі ретінде гигиеналық норматив
қолданылады.
Қазіргі уақытта атмосфералық ауаның 400 заттары мен комбинациясы
Атмосфералық ауаның ластану индексі екі негізгі операциянорындау барысында
Әрбір ластаушы заттардың оның стандартымен салыстыр
Алынған сомалық көрсеткіштегі өлшемдер агрегациясы.
Осы екі операцияны реализациялау алгоритмі:
Аі=Сі /ПДК ,
Мұндағы Аі – концентрацияның нормаланған өлшемі.
Сі - ластаушы заттың анықталған концентрациясы.
ПДКі – ластаушы заттың шектік ауытқу концентрациясы.
Атмосфералықауаның ластану индексі:
Мұндағы Iзв - атмосфералық ауаның ластану
i-1,…, n ластаушы заттардың саны.
Орта ластануының индексінің есептелу шартты мысалы мен негативті
Мәскеу қаласының үш муниципалды округі бойынша
атмосфералық ауаның ластануы.
Муниципалды округ және ПДК
өлшенілген зат күкірт Азот екі еселенген Көміртегі қышқылы
«Ясенова» 0,01 0,03 0,01 0,3
«Бирюлево» 0,04 0,06 0,04 4,0
«Капотня» 0,06 0,08 0,06 4,5
Шектік ауытқу
Концентрациясы. 0,05 0,05 0,04 3
Қорытынды.
Республикамыздың жер қорында айрықша қорғалатын табиғи аумақ жерлер
Жер – адамның өмір сүру ортасы, өсімдік және
Ауаны ластаушы заттарды зерттегенде туатын қорытынды – бұл
Атмосфералық ауаны таза сақтау шараларын жүзеге асырғанда мына
таза ауа жер шарындағы тірі организмдердің бәріне де
ауаның тазалығы адамдардың іс - әрекетінен көп
ауадағы зиянды заттар үлкен жылдамдықпен алыс аймақтарға
тарап жатады.
Әлемнің экономикалық тұрғыда дамыған көп елдерінде жерге салық
Сонымен қатар жылжымайтын мүлікті бағалағандағы экологиялық факторлардың әсер
әсер ететін жағымсыз ластанулардан сақтауымыз керек.
Қолданылған әдебиеттер.
1.Экономика недвижимости. С. М. Байболова. –Кызылорда . 2003.
2.Оценка недвижимости. А. Г.Грязнова, М. А.Федова.
Москва; Финанцы и статистика. 2004.
5