Инновациялық жүйе

ҚазаҚстан РеспубликасыныҢ
бІлІм жӘне Ғылым министрлІгІ
Қ.И.Сәтбаев атындағы
Қазақ ұлттық техникалық университеті
Экологиялық – экономика институты
Экономика және минералды ресурстарды басқару кафедрасы
ҚорҒауҒа жіберілді
Кафедра меңгерушісі,
экон. ғылымының д-ры,
профессор, академик
______________ А.К.Ерали
"___"____________2005 ж.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Қазақстаның салаларындағы және
инновациялық қызмет
Стандарттау бойынша кеңесші оқытушы
______________ С.К.Серікбаев
"___"_________________2005 ж.
Пікір жазушы
_____________________________
_____________________________
"___"_________________2005 ж.
Жетекшісі
экон. ғылымының канд., доцент
_____________ М.М. Мұнатаев
"___"__________________2005 ж.
Студент
Қазтаев Қ.Қ.
0702.03 мамандығы
ЭТК-00-1 тобы
Алматы 2005
МАЗМҰНЫ
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС 1
КІРІСПЕ 3
1 ИННОВАЦИЯНЫҢ МӘНІ, МАҚСАТТАРЫ ЖӘНЕ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ 5
1.1 Инновация (Жаңалық енгізу) туралы түсінік 5
1.2 Инновацияның (жаңалық енгізудің) негізгі кезеңдері мен
1.3 Инновациялық жүйе 9
1.4 Өнімнің өміршенділік циклы 11
2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖЕКЕ САЛАЛАРЫНДАҒЫ ЖАҢАЛЫҚ ЕНГІЗУДІҢ ҚЫЗМЕТІ 13
2.1 Кәсіптік базалық саладағы жаңалық еңгізудің дамуы 13
2.2. ГМК-ның индустриалды – инновациялық дамуы 17
2.3 Өндірістік кәсіпорындардың инновациялық белсенділігі 24
3 КОМПАНИЯЛАРДЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТИІМДІЛІГІН БАҒАЛАУ ӘДІСІ 31
3.1 Мұнай өнеркісібі кәсіпорындарының инновациялыұ қызметінің құрлымы және
3.2 Инновациялық жобалар тиімділігін бағалаудың әдістемелік ережелері 34
ҚОРЫТЫНДЫ 54
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 55
КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі – қазіргі экономикада инновацияның ролі едәуір үлкен.
Қазіргі кезде Қазақстанда өнім өндірудің өсуі мен еңбекке қабілетті
Зерттеудің мақсаттары мен міндеттері – теориялық ережелерді инновациялық қызмет
Жұмыстың құрылымы – бітіру жұмысы, үш бөлімнен, кіріспе және
Бірінші бөлімде “Экономика салаларындағы және кәсіпорындарындағы инновациялық қызметтің теориялық
Екінші бөлімде “Экономикалық жеке салаларындағы жаңалық енгізудің қызметі, кәсіптік
Үшінші бөлімде “Компаниялардың инновациялық қызметінің тиімділігін бағалау әдістері, мұнай
Жоғарыда айтылған мақсаттарға сәйкес дипломдық жұмыста келесі мәселелер зерттеледі:
Инновацияның мәні, мақсаттары және негізгі кезеңдерін зерттеу;
Экономикалық жеке салаларындағы жаңалық енгізудің қызметін қолдана отырып қорытындылау;
өндірістік кәсіпорындардың инновациялық белсенділігі туралы айтылады;
Қазақстан Республикасындағы компаниялардың инновациялық қызметінің тиімділігін бағалау.
Зерттеудің объектісі - Қазақстанның қазіргі салаларындағы және кәсіпорындарындағы инновациялық
Зерттеу тақырыбы – Қазақстандағы инновацияның даму кезеңдеріне байланысты экономикалық-ұйымдастырушылық
1 ИННОВАЦИЯНЫҢ МӘНІ, МАҚСАТТАРЫ ЖӘНЕ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ
1.1 Инновация (Жаңалық енгізу) туралы түсінік
Инновация (Жаңалық енгізу) дегенде біз «инвестициядағы жаңарудың, яғни белгілі
Жаңару ( бұрын болмаған жаңашылдық: жаңа көріністер, өнертапқыштық, қоғамдық
Жаңалық енгізудің негізінде материалдық қорытынды көрініс табады: мұнда капитал
Жаңалықты бастау, меңгеру, тарату жүйесі- инновациялық қызмет немесе инновациялық
Инновация (жаңалық енгізу) – жаңа қызметтің, жаңа жетілдірілген өнім
Жаңалық енгізу ( ғылыми-техникалық үдеріспен тығыз байланысты, тіпті соның
Жаңалық енгізуді (инновацияны) белгілі бір белгілеріне қарап, нақты топтарға
Өнімдік жаңалық енгізу- жаңа материалдарды қолдану, жаңа жартылай шикізатты
Ал, жұйелік жаңалық енгізу (жаңа технологиялар) өндірісті жаңаша ұйымдастыру
әлемдегі жаңа салалар үшін;
елдегі жаңа салалар;
белгілі мекемедегі кәсіпорындағы жаңашылдық. (немесе мекемелер, кәсіпорындар топтары үшін);
Пайда болу стимулына қарай;
ғылым мен техниканың дамуына байланысты туған инновациялар;
өндірістік қажеттіліктерге байланысты туған инновациялар;
нарық қажеттіліктеріне байланысты туған инновация (жаңалық енгізу)
Жүйедегі орнына кәсіпорында, фирмада байланысты;
кәсіпорын кірісіндегі (бастауындағы) инновация; (шикізат, құрал-жабдық, ақпараттар жинақтау, т.б.)
кәсіпорын шығысындағы (қалыптасуындағы) инновация; (бұйымдар, қызмет көрсетулер, технологиялар, ақпараттар,
кәсіпорынның жүйелік құрылымындағы инновациялар; (басқарушылық, өндірістік).
Енгізілетін өзгерістердің тереңдігіне байланысты;
түбірлі (базистік) инновация, ірі өнертапқыштықты іске асырады және техниканың
жақсарту инновациялары, ұсақ өнертабыстар іске асырылады және ғылыми-техникалық даму
Модификацияланған инновациялар, техника мен технологияның ескірген түрлерін жартылай жақсартуға
Инновацияның ғылыммен тығыз байланыста болатынын ерекше атаған жөн. Көптеген
Бұл, сонымен қатар, нарық конъюнктурасына қатысты ақпарлар негізіндегі тауар
Қазіргі экономикада инновацияның ролі едәуір артты. Инновацияны қолданбайынша, жаңа,
Солайша, нарық экономикасындағы инновация- өімнің тұтыну құнын төмендетуге қарсы
1.2 Инновацияның (жаңалық енгізудің) негізгі кезеңдері мен
Жаңалық енгізудің (инновацияның) мақсатттары төмендегідей.
Өнертапқыштықтың жаңа техникалық міндеттерінің шешімін табу;
Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік – конструкторлық нұсқалар жүргізу; (ҒЗТК);
топтама өнім өндіруді қалпына келтіру;
өнімді сату мен өткізуді қатар ұйымдастыру;
нарыққа жаңа тауарлар енгізу;
технологияларды үнемі жетілдіру жолдарымен жаңа нарықта беки отырып, өнімнің
Фирма маркетингтік қызметінің ең жанды бөлігін инновациялық қызметтер құрайды.
Бұл әсіресе ғылыми кеңейтілген өнімдерді өндіретін фирмаларға қатысты. Олардың
Тұтынушылар ойлары мен ңұсқаларын іске асырудың басты қозғаушысы осы
Фирманың инновациялық саясатындағы басты нәрсе – ҒЗТК жұмыстардың негізгі
Жаңа өнімдерді өндіру саласындағы нақты, анық саясат- зерттеу топтарының
Инновациялық кезеңдердің негізгі мінездемесін қарастырып көрейік.
1-кезең.Жинақталған ойларды жүйелеу;
нарықтағы технологиялық өзгерістер туралы ақпараттар жинау, ҒЗТК-дан түскен жаңалықтар,
өнімдерді игеру мен өндіру жөніндегі фирманың ең мықты мүмкіндіктері
нарық көздері мен олардың ұзақ мерзімді даму тенденциялары туралы
2-кезең. Жаңа өнім өндіру идеялары сұрыптау және таңдау;
ойлардың өмірде іске асуының мүмкіндіктерін анықтау;
жаңа және дәстүрлі бұйымдардың жалпы технологиялық деңгейін анықтау;
жаңа өнімнің фирма атағына сай болуы және даму стратегиясы;
болашақ бұйымдардың рұқсат құжаттарының тазалығын анықтау;
3-кезең.Жаңа өнімнің экономикалық тиімділігінің талдамасы ( маркетинг бағдарламасын жасау
ойдың белгілі нақты жоба түріне көшкендегі өнімнің техникалық
өнімнің техникалық-экономикалық сипатын анықтау, оның сипатын бағалау және тұтынылу
нарықтағы сұраным күшінің талдамасы және сатылу көлемі;
жаңа өнімді өндіруге игеру және шығаруға жұмсалатын шығындары (күрделі
жаңа өнімді өндіруге қажетті қорлардың барлығы: технологиялық машиналар мен
жаңа өнімді игеру мерзімі және оны нарыққа шығару;
жаңа өнім өндіру пайдалылығын талдау және бағалау-өнім бойынша маркетинг
4-кезең. Жаңа өнімді жасау.
фирма бөлімшелері арасында міндеттерді бөлісе отырып, жаңа өнімді дамыту
үлгі жасау және техникалық сына жүргізу (экологиялық жағынан, қауіпсіздігін,
тауардың атын анықтау, тауарлық белгісін, рәсімделуін, орамасын, таңбасын анықтау.
5-кезең. Нарықтағы тестіленуі.
шектеулі нарықта үш айдан кем емес мерзімге құны бойынша
өткізілу, сатылу арналарының оңтайлысын таңдау;
жарнамалау әдістері мен құралдарын таңдау;
техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру;
6-кезең. Өнім бойынша маркетинг бағдарламасы негізінде төмендегідей жаңа бұйымды
жаңа енгізілімнің саудалық негізін: сатылу көлемін,өнімнің пайдасын, сұраныс пен
фирманың өндірістік мүмкіндіктерін: бұрыннан бар күш-қуатты пайдалану, қаржы қорының
қаржылық мүмкіндіктері: өнімді жаппай өндіру және сатудағы инвестицияның (күрделі
нормативтік көрсеткіштерге сай болуы-өнім өткізілетін елдегі мемлекеттік стандарт пен
жаңа енгізілімнің патенттік қорғалуын қамтамасыз ету.
Жаңа өнім бойынша маркетингтік бағдарламада басты маңызды критерийлердің ьірі
жаңа бұйымның сатылу көлімі;
жаңа бұйымның енгізілуіне байланысты өзге тауарлардың сатылуындағы өзгешіліктер;
жаңа тауар өндірісінде пайдаға қол жеткізу мерзімін бағалау;
Егер жаңа бұйымдар бұрын өндірілген тауарларға технологиялық жағынан жақын
1.3 Инновациялық жүйе
Инновациялық жүйе дегеніміз-белгілі бір кәсіпорынның инновациялық (жаңашыл) қызметін білдіреді.
Инновациялық жүйе жаңалық енгізуді тереңдетудегі, жаңа өнімдерді өңдіру, түрлі
Инновациялық жүйе (№1 сызбада) бір-бірімен байланысқан қалыпты тізбектегі жеті
жаңалық енгізуді тереңдету;
жаңалық енгізу маркетингі;
жаңалық енгізу өнімі;
жаңалық енгізуді іске асыру, тарату;
жаңалық енгізуді алға жылжыту;
жаңалық енгізудің экономикалық тиімділігінің бағасы;
жаңалық енгізудің таралымы, дифузиясы.
Жаңалық енгізу инновациялық жүйенің бастауы-жігерлену болып табылады. Жігерлену-бұл инновацияның
таңдаудағы, міндеттер қоюдағы, жаңалық еңгізу туралы ойларды іздестірудегі, оның
Жаңа өнім негізделгеннен кейін ұсынылған жаңалық енгізудің маркетингтік зерттеулер
Жаңалық енгізу жүйесі (инновациялық процесс) инновацияның диффузиясы мен аяқталады.
Кәсіпкерлік қызмет тәжірибесіне инновацияны енгізерде инновациялық жүйені қандай қозғаушы
Инновациялық жүйенің дамуына әсер ететін негізгі қозғаушы күштер:
экономикалық, технологиялық.
Инновациялық жобаларды қаржыландыруға ақшаның болмауы, материалдық және ғылыми-техникалық қордың
Қаржылық және материалды-техникалық қаражат көздерінің болуы, қажетті шаруашылық және
( саяси, құқықтық;
Монополияға қарсы, салыққа, тозу жарнасына, рұқсат-лицензиялық заңдылық-тар, заңдылықтарына шектеулер;
Инновациялық қызметті марапаттайтын заңдылық шаралары, жаңалық енгізу-ді мемлекеттің қолдауы.
( әлеуметтік-психологиялық мәдени;
Қызметкерлердің мәртебесін өзгерту, жаңа жұмыс іздеу қажеттілігі жаңа жұиысты
Инноватциялық жүйеге қатысушыларды моральдық жағынан көтермелеу, қоғамның тануы, өзін-өзі
( ұйымдастырушылық-басқарушылық;
Компанияның тұрақталған ұйымдық құрлымы, тым ортақтандыру, басқарудың беделдік стилі,
1.4 Өнімнің өміршенділік циклы
Цикл ( өзара байланысты құбылыстардың, процестердің, жұмыстардың жиынтығын білдіреді.
Өнімнің өмірлік циклы ( бұл өнім немесе бұйым өндірудің
Жаңалық еңгізу процессін ұйымдастыру, жаңалық еңгізу өндірісін жоспарлау кезінде
жаңалық еңгізудің өмірлік циклінің тұжырымдамасы шаруашылық субъектінің басқарушысын кәзіргі
жаңалық еңгізудің өмірлік циклінің тұжырымдамасы жаңалық еңгізуді сатып алудың,
жаңалық еңгізудің өмірлік циклінің тұжырымдамасы жаңалық еңгізуді анализдеу және
өмірлік циклдің қай сатысында екендігін, оның болашағы қандай екендігін,
Жаңалық еңгізудің өмірлік циклы сатылым қисығында кескінделеді.Ол жерде бұйымның
еңгізу
өсу
өсу қарқының төмендеуі
түсу
Өнімнің өмірлік циклінің бастамасы болып жаңашылдық табылады деп есептеледі.
Өсудің келесі кезеңінде сатылым көлемі ұлғая береді, бірақ онша
Өнімнің өмірлік циклының моделі әр түрлі жағдайларда қолданыла алады.
Жаңалық еңгізудің өмірлік циклының шығындық аспектісінің анализі. Көп жағдайда
Әр түрлі пропорциялар зерттелетін бағдарламаның мінезі мен мекеменің көлемімен
Бірақ жаңалық еңгізу процессі мүмкіндік сипаттамасына ие: өйткені кез-келген
Демек, шығындарды жоспарлау кезінде жаңа техниканың өзін өзі өтелімдену
Ал жаңалық енгізудің уақыт көлеміне келетін болсақ, ол технологиялық
Егер кәсіптік дамыған елдерде жаңалық енгізу циклі 5-6
Елдің кәсіптік дамуы қаншалықты жоғары болса, оның бейімделу мүмкіншілігі
2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖЕКЕ САЛАЛАРЫНДАҒЫ ЖАҢАЛЫҚ ЕНГІЗУДІҢ ҚЫЗМЕТІ
2.1 Кәсіптік базалық саладағы жаңалық еңгізудің дамуы
Нарықтық механизмге негізделген экономикалық қатынастарға өту кезінде Қазақстанда, тәуелсіздік
Бұл жалпы экономика мен кәсіпшіліктің жәй-күйінде кері әсерін тигізеді.
2002 жылы кәсіптегі бұл бет ауыс сақталды. Алдыңғы жылғыдай,
Өткен жылы мұнай және газ конденсатын өндіру көлемі
Өткен жылда белгіленген қазақстандық негізгі өнімнің келісі бағасының
Қазіргі кезде Қазақстанда өнім өндірудің өсуі мен еңбекке қабілетті
Мемлекеттік бюджеттің негізгі толтырылым көзлерінің бірі болып жоғары технологиялық
Жаңалық енгізу процесі тек өндіріске ғана емес, сонымен қатар
Бұл мысалдар Қазақстан дамудың жаңалық енгізу жолына түсу, ғылыми
Қазақстастандық ғалымдар, өз тиімділігімен әлемдік тәріздес жобалардан қалмайтын, кейде
Жекелеп алғанда, «Қазмеханобрң кәсіптік экологияның ғылыми - өндірістік бірлестігінде
ВНИИ цветмет мамандары түсті металлургияның сульфитті концентраттарын балқыту кезіндегі
Бұл Қазақстандық ғалымдарының тек түсті металлургияға жасалған ғылыми-технологиялық
Әлемдік нарыққа өз өнімінің шыққан салалар (тау-кен және
Ішкі нарыққа бағытталған (тамақ және жеңіл өнеркәсіп, құрылыс
Сақталған өндірісті технологиялық жабдықтарды максималды пайдалана отырып, химиялық өндірісті
Ауылшаруашылық секторы мен экспортқа бағытталған кәсіпшілік өнеркәсіп тұтынатын өнімге
Синтетикалық және компази циялық материалдарлың кең спекторын енгізу бойынша
Жұқа органикалық синтездің негіздемесінде өнім шығаруды ұйымдастыру;
Тұтынатын тауарлардың орнына импорттың келуін қамтамасыз ететін ғылыми сыйымды
Соңғы өнімді алу үшін мұнай және газды тереңдетілген қайта
Экологиялық қауіпсіздікті жоғарылатып, қуаттық сыйымдылықты азайту үшін бағытталған.
Металлургиялық кешеннің бағдары болып металдың қайта өңдеу өндірісін құру
Өндірудің жоғары деңгейіне жету және минералды шикізатты өндіруге кететін
Мемлекет территориясында экспортталатын шикізат ресурстарын қымбатырақ сапалы деңгейге шикізат
Кедей өндіріс орындарын жобалауға және қолда бар отвалдарды қайта
Соңғы жылдары өз позициясын үлкен мөлшерде жоғалтып алған машина
Жалпы машина құру өндірісі мен сала аралық кооперациясын технологиялық
Нарықтық экономика жағдайында экономикалық пайданы және мемлекеттік машина құру
Мемлекеттің тау-кен, отынды шикізат және аграрлы кешендерінде машина құру
Жоғары технологиялық кешенде жаңалық енгізуге бейімдігі байқалатындығына әлемдік тәжірибе
2.2. ГМК-ның индустриалды – инновациялық дамуы
Қазақстан Республикасының Президентінің 2003 жылы 17-мамырда № 1096 Нұсқауымен
Стратегияны іске асырмаса 2015 жылы кәсіпшілік өндірістегі тау өндірісі
Стратегияның мақсаттары шын мәнінде үлкен, күтілген нәтижеге жету Қазақстанға
Тау-металлургия кешенінің мәселелеріне келіп тоқталайық. Бұдан былай Қазақстан тек
Тау-металлургия кешені экономика базалық саласының бірі болып табылады, ол
Мемлекетте түсті металл мен ломның қайта өңделуі жоқ (қорғасынды
Ішкі металл нарығының дамуын экономиканың барлық салаларындағы негізгі қорлардың
2015 жыл кезеңіне дейін қазақстандық металлургияның негізгі бөлігі экспортталады,
саланың өндірістік құрылымының жетілдірілмеуі, бұл шикізатты бір-екі негізгі металлды
аумағындағы басқарудың жоспарлы жүйесінің бұзылуынан пайда болған технологиялық үзілісі.
шикізатты кешенді пайдалануын қолдайтын негізгі шара – анықтау барысында
бойынша деректерді мемлекеттік есепке алу үшін тәжірибеге минералды шикізатты
өндіретін шикізаттың күрделі құрамы мен оның пайдалы қорларының таусылуы.Бұл
алдын-ала таусылуы мен құнсыздануына әкелетін кен орнының сұрыпты талдамасы;
металлургиялық өндірістің, технологиялық деңгейдің төмендігі, негізгі қорлардың физикалық және
жаңа технологиялық процестермен шартталған қалдықтардың тез қарқында жиналуы, демек
бұл мәселені шешу, бір жағынан, металлургиялық мекемелер үшін заттардың
жоғары әлеуметтік-экономикалық эффектіге ие жаңа өндірісті құруға мемлекеттің қаржылық
Осыған орай, аса маңызды саналатын инновациалық жүйелерге салалардағы бюджеттік
шикізаттардан түсетін табыс үстінен алынатын қосымша түсімдерді шектеуді реттеуге
Тау-кен металлургиялық кешендерді басқарудың басымдық міндеттерін:
Минералдық шикізаттарды пайдаланудың кешенділігін және толықтығын қамтамасыз ету;
Экспортқа бағытталып шығарылатын өнімдерді өндірудің нысаналы бағытталған бағдарламасын
Өнеркәсіптегі өңдеуші секторлардағы бағдарды мемлекеттің инновациялық технологияларды тікелей енгізу
Ресурстармен қамтамасыз ету бағдары жөнінен алғандағы металлургия өнеркәсібі дамуының
Таза металдарды алу, металдар негізіндегі композициялық материалдарды,
Қазақстан металының бәсекелестігін дамыту үшін отандық индустрияның бағдарламалық
Қазақстан тау-кен кешенінің дамуындағы маңымезгілдің бірі-өндірістік қалдықтарды басқару көзделген
Қазақстан металлургия өндірісі дамуының негізгі бағыттарын іске асыру және
бүкілодақтық сауда ұйымына кіруде Еуропа, Азия экономикалық елдерімен бірдей
Бұл жерде болашағы бар нәрсе-машина жасау және металлургия кешендерін
металлөнімдерін сыртқа шығарудың негізсіз мөлшерін қысқарту үшінқорғаныс зерттемелерін және
отандық өнім өндірушілердің темір жол көліктерін, электр қуатын, мұнай-газ
Металлургия өндірісінің жаңаша жолдармен дамуын қамтамасыз ету үшін бюджеттік
жинақталған ғылыми-техникалық қайнар- күштерді тиімді пайдалану, жұмыс істеп жатқан
Жоғарыда атап өткеніміздей, Үкімет маркетингтік, инжинирингтік, ақпараттық- аналитикалық құрылымдар
2.3 Өндірістік кәсіпорындардың инновациялық белсенділігі
Жоғарыда айтқанымыздай, отандық экономиканың алдында тұрған көкей-кесті мәселенің бірі-
Сондықтан, көптеген елдерде инновациялық қызмет жүйелерінің дамуын,
Қазақстан соңғы жылдары экономиканың тұрақты өсу қарқыны байқалады. Экономиканың
№ 2 және 3 кестелерде өндірістік кәсіпорындардың республикадағы өсу
Кесте 1 ( Өнеркәсіптердің негізгі жұмыс көрсеткіштері
Көрсеткіштер 2000 2001 2002 2003
Жоғары айналымды өнеркәсіптердің(ВВП) үлесі; % есебімен 28,2 33,3
Өнеркәсіптік өндіріс көлемінің табиғи (физикалық) индексі % есебімен келер
Өнеркәсіптің пайдалылық деңгейі,% 15,8 26,5 20 20,3
Негізгі күрделі қаржыға салынған инвестиция, млр.тенге 219,6 385,9 550,6
Кесте 2 ( Экономикалық қызмет түрлеріне байланысты өндіріс көлемінің
Өндіріс салалары 2000 2001 2002 2003
Тау-кен өндірісі % есебі (келесі жылға) 109,6 121 113,8
Қайта өңдеу өндірісі 102 117,4 115 107,7
Берілген статистикалық есептер және белгілер 2002-2003 жылдарда 2000-2001жылдарға қарағанда
Қазақстан Республикасындағы инновациялық қызметтің өңделу механизмнің моноторингін анықтау үшін
Сауалнамаға он сегіз негізгі көрсеткіштер кіреді: кәсіпорын жұмыскерлерінің
2003 жыл қорытындысындағы ішінара зерттеуге 199 отандық кәсіпорындар, 15
Алдағы жылдардағыдай, жағдаяттық зерттемелерде әлдеқайда үлкен үлес салмағын машина
Республикадағы макроэкономиканың жағымды айналым көрсеткіштерін осы өнеркәсіп кәсіпорындарын жағдаяттық
Солайша,2001-2003 жылдардағы мәліметтерге қарағанда, зерттелген кәсіпорындардағы негізгі көрсеткіштерінің сомалық
Өнімнің негізі түрлерін өндіру көлемі жағынан – 24,4 %
Өнімнің негізгі түрлерін сату көлемі жағынан-49%
Негізгі капиталға жұмсалған күрделі қаржыны көлемі жағынан-32%
Бірақ бұл жағымды қорытындыларға өндіруші өнеркәсіптер және шикізатты алғашқы
Бұл мемлекеттің өнеркәсіпті әр тараптандыруға, өндірістің аса жоғары өзгертулеріне,
Қорытындыланған кезеңде экономиканың нақты секторында оның инновациялық күшінің деңгейін
Барлық салалардағы жұмыспен қамту ұлғайған: егер 2002- жылы зерттелген
Кәсіпорындардағы жұмыспен қамту әсіресе құрылыс материалдарын өндіретін (117,6 %),
Дәл сол кезде машина құру мен металл өңдеу кәсіп
Полиграфиялық кәсіпорындардың бос емес санының төмендеуі талдау кезеңінде олардың
Өткізілген конъюктуралық зерттеулер нәтижелері қайта дайындаудан өткен және біліктілігін
Басқа салаларда өндірістік қуатты қолданудың өсу деңгейі маңызды емес.
Кәсіпорындардың өнім өндірісі және табиғи шикізаттардың таза өндірілуінде
Инвестициялық көздердің құрылымының анализі өткен жылдар тенденциясының сақталғанына куә.
Соңғы үш жылда мекемелердің екінші деңгейдегі банк несиелерін қолдану
Зерттеудің мәліметтері бойынша өндірістік мекемелердегі инновациялық өнімнің салмағы 2002
Оның үстінен, инновациялық шараларды өткізуге жұмсалатын шығындары, соның ішінде
2003 жылы жалпы алғанда өндірістер бойынша осы шараларға барлығы
Технологиялық құрал- жабдықтардың физикалық тозуы;
Тенологиялық процестердің және құрал-жабдықтардың моральдық ескеруі;
Өндіріс көлемін кеңейту;
Сапаның нашарлауы және соған сәйкес өндірілетін өнімінің бәсекелестігінің төмендеуі;
Өндірістік кәсіпорындарда инновациялық қызметтің дамуын тоқтататын факторы;
Өз қаражатының жетіспеушілігі;
Мемлекет тарапынан ұйымдық және қаржылық қолдаудың жетіспеуі мен жоқтығы;
- Несиенің қысқа мерзімділігінен және сыиақысының жоғарылығынан
Үлкен экономикалық қауіп-қатер;
Нормативтік құқықтық базаның жетілдірілмеуі ;
Өткізілу нарығы мен жаңа технология жөнінде ақпараттың төмен инновациялық
Өз қаражаттарының есебінен инновациялық қызметті қаржыландыру кәсіпорынның күш қуатының
Өндірістік мекемелерде инновациалдық қызметтік жандандыру үшін;
Маркетингілік , аналитикалық және жағдаяттық зерттеулер центрн құру .
Амортизациялық норманы өткізу . Жеке алғанда негізгі қрды жаңартуды
Енгізілген ғылыми әзірлемеген салынған инвестицияларды ескететін интелектуалды меншіктің құнын
Экономиканың салалары бойынша отандық өндіріс пен импротталатын техникамен технологиялық
Мемлекеттік емес қаржы институттары жағынан инновациялық салаларға қосалқы
Өткізілген зерттеулердің тәжірибесі мекемелерде сондай зерттеулерге сезімділігі қалыптасқанын көрсетті
3 КОМПАНИЯЛАРДЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТИІМДІЛІГІН БАҒАЛАУ ӘДІСІ
3.1 Мұнай өнеркісібі кәсіпорындарының инновациялыұ қызметінің құрлымы және
Мұнай өндірісінің қазіргі даму кезеңінде, кәсіпорындардың ғылыми техникалық даму
Өңделетін таукен-геологиялық орындардың жағдайының құлдырауы, өнімдерді сату және өндірістегі
Мұнай саласындағы компаниялар үшін кешенді инновациялық шешімдер құрастырып
Инновациялық белсенділікке іштей ынталандыру – инновациялы кәсіпорындардың нарықтағы
Ғылыми-техникалық және инновациялық саясат компанияның басқарушылық саясатының бір бөлшегі
Мұнай және мұнай өнімдерінің ішкі және халақаралық нарықтағы бәсекелестігін
Жалпы ғылыми –технологиялық , техникалық және ақпараттық тұрақтылығы
Қазіргі кезде тиімділік потенциалын (қуатын) әрі қарай дәстүрлі бағыттағы
Қазіргі кезде кәсіпорындарда инновациялық қызметтерді іске асыруда болып
Мұнай өнеркәсібіндегі кәсіпорындағы инновациялық белсенділік осы инновациялық процесті теориялық
Ғылыми-техникалық Саясат (FТСХ) инновациалық жүйеге қарағанда тек қана ендірудің,
Нарық экономикасында бұл теориялық зерттеулермен салалық ғылым, оның ішінде
Мұндай саясат компанияның даму жолындағы оңтайлы ізденістерінен, оның әрекет
Мемлекеттің мұнай кешенінің алдында тұрған жалпы және негізгі проблема,
Соңғы жылдардағы негізгі қорлардың жаңартылуына жіберілетін шығынның қысқарылуы олардың
жоғары деңгейлі өндірістік еңбекті қолдау және неізгі өндірістің қорларды
экологиялық таза технологияларды ендіру арқылы экологиялық ахуалды
мұнайдың толассыз берілуін қамтамасыз ету;
Екінші кезең қолданбалы зерттеулер болып табылады.Олар бұрын ашылған құбылыстар
Ұйымдастырушылық-экономикалық жұмыстар ұйымның жетілдіруне,өндірісті жоспарлауға,еңбенкті ұйымдастыру әдістеріне және басқаруға,сыныптау
Инновациялық қызметтің мұндай бағыттары мұнай компаниялары үшін ерекше актуалды,себебі
Тәжірибелік-конструкторлық жұмыс (ТКЖ) деген қолданбалы зерттеу қортындысын жаңа техникамен
ТКЖ – ғылыми зерттеулердің аяққы стадиясы,ол өзіндік іс-тәжірибелік зертханалық
Бұл стадияда теориялық зерттеулер қортындысы түпкілікті тексеріліп құжаттар техналогиясы
Ғылым саласының бұл аяқтаушы саласында:ғылыми өндірістік игерім саналатын,жаңа өнімді
Игеру стадиясында ғылымның тәжірибелік негізіндегі тәжірибеден өткізу,эксперементальды жұмыстар орындалады.
Игеру стадиясынан кейін өнеркәсіптік өндіріс процесі басталады (ӨӨ).
Бұл стадияда (деңгейде) инновациялық жаңалықтар материалдар жинақталып, экономикалық тиімділігін
Мұнай компаниялары үшін ол мұнайды көп өндіру,оны қайта өңдеу
3.2 Инновациялық жобалар тиімділігін бағалаудың әдістемелік ережелері
Инновациялық шешімдер кешеңін енгңзу мен жасау мұнай саласы компаниялары
Инновациялық жобалар тиімділігінің экономикалық бағасын беру әдістемесінде ең ортақ,басты
Сондықтан инновациялық жобалардың тиімділігін бағалау инновациялық жобалар тиімділігінің бағасына
Мұнай саласындағы инновациялық жобалардың экономикалық тиңмділігін бағалау әдістемесі оның
Болашақта пайда әкелетін инновациялық жобалар ғана құнды болады.Бұл
Егер жұмсалған қаржы есептелген жылдар ішінде өсімдік пайызымен қайтарылса,қызметтің
Мұнай өндіріс орындарын игеру жобасына жұмсалған күрделі қаржы ақшаның,қаржының
Кез келген инвестициялық жобаның тиімділігі жобаға жұмсалған шығын мен
Осыған байланысты, жобаны іске асырғанда инновациялық жобаның толық қаржылық
Бұл жағдайда қаржылық жоспар жаңашаландыруды енгізудің және бастаманың техникалық
Инновациялық жобаның толық қаржылық жоспары мынаны көрсетуі тиіс:
түсетін қаржы көздері мен объектілерінің қайсы қай келешек жоба
несиелер қандай қаражаттардан,қандай шоттардан өтеледі;
компания акционерлеріне дивиденттер қандай мөлшерде, қашан төленеді.
Инновациялық қызметтің тиімділігі көп аспектілі, ол өзара байланысты ғылыми-техникалық,
Компанияның уақыт бөлінуін есепке ала отырып, маңызды роль атқаратын
Бұл әдіс шығарылған күрделі қаржының көлемін болжанған мерзімдегі айналымға
Инвестициялық жобаның келтірген таза тиімділігін жоба бойынша таза инвестициялық
Мысалы, инвестициялық (Е) n-жылдар бойы айналдырылады, жылдық табыс
11,, 12 ,, ,, , 1n
Дисконтталған табыстардың (А А) жалпы жинақталған көлемі және таза
n
А= k
K=1
n
ІY=
Осылайша,(X І Y) көрсеткіші инвестициядан түсетін жобаның және жұмсалған
Егер xyі болған жағдайда ғана жобаны инвестициялау
2.Пайданың индексі (ЕД). Пайдалықтың индексі барлық жобаны өткізу мерзімі
E’D=
Егер Е’D жоба тиімді деп саналады,
3. Пайданың ішкі нормасы (A’ІІ)
Бұл жоба бойынша пайданың нормасын есептеудің ең кең таралған
Пайдалылықтың нормасы немесе пайданың ішкі нормасыдисконтты коэффиценттің мәнін алады.
AІY=R, XІY(х) =0
Егер жоба толығымен комерциялық банк қарызымен қаржыланса, онда мән
Сондықтан осы шығындардың қатынастық деңгейін сипаттайтын көрсеткішті аванстық капиталдың
(Aіі) , онда жобаны қолдануға болады
(Aіі) онда қайтарып берген жөн.
=АК, пайдасыз, шығынсыз. Ішкі пайда нормасының көрсеткішін есептеудің бірнеше
1. Келіп түскен таза ақшаның бірдей деңгейлік жағдайында
(5)
(6)
(7)
Арықаратай r арнайы қаржылық кестелер бойынша.
2. Графикалық әдіс AEІ графикалық әдіспен анықтау үшін:
а. Кез-келген дисконтталған ставканы қою (r) және жобаның NPV
Б. Дисконттаудың көбірек ставкасын қою(r), онда (xІY) тез кішірейеді,
В. Екі нүктені керек болса қисықты (xІY)қосу, абциссасы (x)
3. Ақша ағымы әр түрлі мөлшерде болған жағдайда соңғы
Енді формуланы қолданамыз
(8)
Мұндағы бұл сондай дисконтты коэффицент, осыдан компьютердегі
4. Инвестициялық жобаның өтелім кезеңі алғашқы инвестиция мен түсуге
(9)
Егер кіріс бірдей таратылмаса, онда өтелім мерзімі инвестиция комулятивті
n мұндағы (10)
n мұндағы (11)
Мұнайдың бұл саласы басқа салаларға қарағанда үлкен капитал салымдарын
Өндірістің циклдің өте ұзақтығына байланысты экономикалық және саяси
Мұнай саласының барлық осындай ерекшеліктері басқа салалар мен салыстырғанда
Қауіп-қатер уақытын қысқарту үшін капитал иелері жұмсаған қаржыны тезірек
Инновациялық жобаның толық қаржылық жоспары мынаны көрсетуі керек:
-олар бойынша қол жеткізетін қаржыландыру көлемі мен қандай қаржыландыру
Мұнай саласындағы компаниялар үшін көрсеткіштік тиімділік жүйесінің төменгідей түрі
Жаңашаландырудың (инновацияның) жалпы экономикалық әсерін былайша айқындауға болады:
салалар және аймақтар бойынша толығымен -бұл осы өсімді тудырған
Кесте 3 – Инновациялық шешімдердің тиімділігі көрсеткіштерінің жүйесі
Атаулары Шартты белгілер Критерийлік бағыттар
ЭКОНОМИКАЛЫҚ
Қор сыйым-
дылығы
Материал
сыйымдылығы
Еңбек сыйымдылығы
Құрылыс мерзімдері
Капитал жұмылдыру
Еңбек өнімділігі
ӘЛЕУМЕТТІК
Жұмысшылардың саны
Бір жұмысшыға шаққанда-
ғы табыс
Бюджетке және әлеумет-
тік қорларға
бөлінетін қорлар
Тұрғынүймен қамсызданд
ырылуы
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ
Жерді пайдалану
Атмосфераны
былғайтын заттар
Су қорларын былғайтын
заттар
Бұл жағдайда ең жоғарғы тиімділіктің критерийі инвестиция мөлшерін көбейтуге
(13)
Жекелеген жобалар бойынша (ҮІ) –пайда өсімінің (өзіндік құнның
(14)
Экономикалық тиімділіктің маңызды факторы жобаның аз мерзімде іске асып,
Жоғарыда айтылғандай, инновациялық жобаны бастау жөніндегі шешімді қабылданғанан кейін,
Қауіп – қатер деген айқындығы үшін қауіптірек дегендерін атасақ
экономикалық заңдылықтардың тұрақсыздығы мен ағымдағы экономикалық жағдай
сыртқы экономикалық қауіп ;
саяси жағдайдың айқын еместігі, елдегі немесе аймақтағы қолайсыз
барлау жүйесі мен обьекіні қолданудағы жоқшылыққа әкелетін геологиялық қауіп;
жаңа техника мен технология өлшемдеріндегі ақпараттардың толық айналым
валюта бағамының, бағаның, дәл тағы басқа нарық тараптарындағы ауытқулар;
табиғи – климаттқ жағдайлардың айқынеместігі, апаттардың болу мүмкіндігі ;
өндірістік- технологиялық қауіптер апат, құралдардың істемей қалуы ,
жобаға қатысушылардың мінез – құлқы мен қызығушылығының, мақсатыттарының айқын
Қаупі көп жобаларды іске асырудың ұйымдастырушылық – экономикалық механизмі
Инвестициялық жобалардың әртүрлі нұсқаулары салыстыра пайдаланудың , олардың жақсысын
Инновациялық жобаларды іске асыруда қауіп шаралары ретінде статистикалық көрсеткіштерді
Бұл жерде : Ү –І -жағдайында іске асырудың
Р1- І – қорытынды нәтиже туындау мүмкіндігі ;
Ү- күтілетін нәтиже мөлшері орта мөлшердегі өлшеулі мүмкіндік
Солайша, түбірлі (интегралды) тиімділіктің шан мағынасы аралық кезеңде анықталады
Б- ның шамасы Ү+ б көп болған сайын,
Берілген жобаның әртүрлі экономикалық жағдайында ақша ағымының қалай
Солайша, б-ның жоғары шамасында кәсіпорынған не қауіпті төмендететін
Жалпы жағдайда күтілген түбірлі тиімділікті есептеуді мына формула бойынша
Yіoe*eіd. =
Мұндағы Y’max және Y’mіn келтіретін шаманы реттеу
Кесте 4 – жобаның өндіру көрсеткіштері
Газды өндіру
3,75 миллиард шаршы метр
Конденсатты өндіру
4 миллион тонна
Еңбек қауіпсіздігінің көрсеткіші Жұмыс уақытының жоғалуы 0,65% 1млн. адам/
Әлеуметтік салаға инвестициялар
20 млн.АҚШ доллары
2.3.1 «Қарашығанақң кен орнында жаңа технологияны қолдану. Батыс Қазақстанда
Кен орнын игеру жергілікті экономика мен бүкіл Қазақстанның экономикасының
Конденсат өнімі 4 миллион тонна
Еңбек қауіпсіздігін сақтау көрсеткіші жұмыс уақытын жоғалту 0,65 пайыз
Социалдық жүйеге жіберілетін инвестиция Америка Құрама Штатының 20
Кесте 5 – кезеңдер көрсеткіші
Бүгін Қарашығанақ 3-кезеңде – конденсатты өндіру жылына 12 миллион
Негізгі жабдық – бұл мұнай мен газды анықтауға арналған
Дайындаушы: «Нуово Пиньонең
Аралық ауа салқындатқышы мен үшсатылы компрессорлар
Жүйенің техникалық мәліметтері:
Газдың турбина (8 А-360Х-МТ-01)
Дайындаушы: Нуово Пиньон
Модель: MS 5002
Сериялық номері: G 06023-G 06231
Кезеңдігі : жәй
Компрессор сатысының саны: 17
Турбина сатысының саны: 2, екі жалпы көлемдік
Жалпы көлемнің айналу жиілігі: шығысында ВД минутына 5100 айналым,
Есептік қуаты: 32857 кВт
Жанармай түрі: жанғыш газ
Қосатын құрылғы: электроқозғауыш
Келтірілген газдық электроқозғауыш
Дайындаушы: Альстом
Модель: AKG 400 L18
Сериялық номері: 80 ЕN 16041
Сипаттамасы: 530 кВт, 6000 В, 50 Гц, 2 полюстік
Айналым жиілігі: 2985 айналым/ минутына
Редуктор / келтірім қорабы
Дайындаушы: МААГ ГЕА АГ
Модель: GB -50/2
Есептелген айналым жиілігі
Кірісінде / шығысында: 4670/10863 айналым/ минутына
Редуктордың есептік қуаты: 46900 кВт
1-ші сатылы компрессорлар (8А-360Х-КА-01)
Дайындаушы: Нуово Пиньоне
Модель: BCh 405/B
Түрі: орталықтан өтетін
Шығын: 2 42640 кг/ ч.
Сору желісінің қысымы: 70,1 бар
Айдамалау желісінің қысымы: 223,1 бар
Сору желісінің қызуы: 32 С
Айдамалау желісінің қызуы: 146 С
Айналым бағыты: сағат бағыты бойынша
Жалпы көлем қуаты: 27370 кВт
Айналым жиілігі: 10650 айналым /минутына
2-ші сатылы компрессорлар (8А-360Х-КА-02)
Дайындаушы: Нуово Пиньоне
Модель: BCL 304/c
Түрі: орталықтан өтетін
Шығын: 253184 кг/г.
Сору желісінің қысымы: 221,4 бар
Айдамалау желісінің қысымы: 372,0 бар
Сору желісінің қызу: 45 С
Айдамалау желісінің қысымы:146 С
Айналым бағыты: сағат б.б.
Желінің көлем қуаты: 27370 кВт
Айналым жиілігі: 10650 айналым/ минутына
3-ші сатылы компрессорлар (8А-360Х-КА-03)
Дайындаушы: Нуово Пиньоне
Модель: BCL 304/Д
Түрі: орталықтан өтетін
Шығын:253184кг/г.
Сору желісінің қысымы: 371,1 бар
Айдамалау желісінің қысымы: 550,0 бар
Сору желінің қызуы: 45 С
Айдамалау желісінің қысымы:77 С
Айналым бағыты: сағат б.б.
Жалпы көлем қуаты: 27370 кВт
Айналым жиілігі: 10650 айналым / минутына
Рециркулятор газының салқындатқыштары (8А-360Х-НС-01)
Дайындаушы: Нуово Пиньоне
Түрі: АВО зорлықты ауыртпаушылығымен
Жұмыс режимі: 9915,6 кВт
Есептік қысым: 9915,6 кВт
Есептік қызу: -45/150 С
Жеделдеткіштер саны :12
Салқындататын жеделдеткіштер (8А-360х-КЕ-01А/L)
Дайындаушы :КОФИМКО
Түрі : Осьтік // (3350-4-35N) 25 AVT
Жеделдеткіштің есептік өнімділігі : 290500 М3/ ч
Салқындатқыш жеделдеткіштерінің электро қозушы
Дайындаушы : ЭЙ БИ БИ
Модель : М2ВА 200МLА4
Сипаттамасы: 30квт 690в , 50 гц , 3 кезеңдік
Айналым жиілігі 1470 айналым / минутына
АВО Газдың бірінші сатылы (8А-360х-NC-02)
Дайындаушы Нуаво Пиньоне
Түрі ауа салқындатқышы зорлықты ауыртпалығымен
Жұмыс режимі : 21667 квт
Есептік қысым : 298 Бар
Есептік қызу : -45/180 0 с
Желдеткіш саны :12
Салқындатқыш жеделдеткіштер (8А-360х-КЕ-02А/L)
Дайындаушы : КОФИМКО
Түрі : Осьтік /3350-5-36N/25AVT
Есептік өнімділігі 283000 м3ч
Салқындатқыш желдеткішінің электр қозғауышы
дайындауышы: Эй Би Би
модель:М2 ВА 200 NLA 4
Сипаттамасы:30квт;690В,50Гц,3кезеңдік,4полюстік
Жылдамдығы:1470айн/мин
АВО ГАЗДЫҢ 2-ші сатысы (8А-350х-НС-03)
дайындаушы: Нуово Пиньоне
Түрі:АВО зарлықты ауыртпалығымен
Жұмыс режимі:8902,7квт
Есептік қысымы:430 бар
Есептік қызу:-45/1150С
Желдеткіштер саны:12
Салқындатқышжелдеткіштер(8А-360Х-КЕ-03А/L)
Дайындауышы:КОФИМКО
Түрі:осьтік /3350-4-35N/25AVT
Есептік өнімділігі:325500м3/ч
Келтірілген салқындатқыш желдеткіштің электро қозғауышы
Дайындауышы:Эй Би Би
Модель:М2ВА200MLK4
Сипаттамасы:30квт,690В,50Гц,3кезеңдік,4полюстік
Айналу жиілігі:1470айн/мин
1-ші сатылы кіріс Скрубберы(8A-360X-VA-01)
дайындауышы:3ВУ Кеми а.с.(Чех Республикасы)
түрі:табақшалар тізбегімен(қатарымен)ВД2-230-FC-01 шырағы
дайындаушы:Джй Би Эй
модель:CSF-8-8
максималды ағын:520676кг/ч
Минималды ағын:Продувка(47Нм3/ч)
Жобалық қысым:4,0бар(изб)
Қысым жоғалуы:3,0бар
Қызу:-16/600с
Шырақ диаметрі:24дюйм
Габаритті биіктігі:49м
Бақылау жанарғының саны:үш
HD2-230-FC-02іshf5s
Дайындаушы:Джи Би Эй
Модель:PF-8
Максималды ағын:10000кг/ч
Минималды ағын:продувка(1Нм3/ч)
Жобалық қысым:4,0бар(изб)
Қысым жоғалуы:0,25бар
Қызу:300С
Шырақ диаметрі:10дюйм
Габаритті биіктігі: 49м
2-230-FC-03 Қайта Тарту Құбырының Продувочный Шырағы
дайындаушы:Джи Би Эй
модель:PF-14
максималды ағын:90000кг/ч
минималды ағын: Продувка(2,8Нм3/ч)
Қысымын жоғалуы:1бар
Қызу:-102/490С
Шырақ диаметрі:14 дюйм
Габаритті биіктігі:30м
Бақылау жанарғының саны: екі
Ыстық мұнайды сақтау резервуары
Ыстық мұнайды сақтау горизонтальдық резервы Сапко Біріктестігімен (дәл айтқанда
3.2.1.1 Қарашығанақ кен орны жаңа технологияны қолдану тиімділігін бағалау.
Жұмыс қортындысы жаңа техниканы,ТНМ-өндірістік газ турбинасын 1304,стандартты жану комерасы
Негізгі ерекшеліктер:
төзімді конструкция;
турбинадағы салыстырмалы төмен температуаның арқасында үлкен ресурс;
ремонт аралық кезеңнің алшақтығы;
түрлі жанармаймен жұмыс істеу мүмкіндігі;
жанғыш газдың кірістік қысымының төменінде жұмыс;
кен орында техникалық қызмет көрсету мүмкіндігі;
машинаның компоненттерінің ары қарай жетілдіру,жұмыс параметрлерін жақсарту мүмкіндігі;
екі жалпы көлемдік компоновка механикалық келтірімге ең тиімді шешім
Газдың турбиналық конфигурациясы.
Конструкция әр түрлі модульдік түрдің конфигурациясын өткізу мүмкіндігн береді.Барлық
жұмыстағы көпке жарамдығы;
монтаж бен қызмет көрсету барысында ыңғайлығы;
қоймадан қосалқыларды аз уақыт ішінде жеткізу.
Қондырғының жұмыс тарабы индустриясы дамыған облыстардан бастап, өркениетке жақындығы
электроқуаты өндірісі қондырғылары;
электр және жылу қуаты аралас өндіріс қондырғылары;
газ құбырларының және әртүрлі технологиялық жүйелердің сорғышын іске қосқыш;
мұнай құбырлары мен су шығаратын сорғыштарды іске қосқыш; Инвестиция
(15)
мұнда Nіa-газ өқұбырының бағасы, теңге есебі
Nn- іске қосқыш бағасы (электр двигателі, қосқыш қондырғы)теңге.
Na- монтаждау, құрылыс (құралдың түбіне негізді құю, қоршаулар жобалау
(16)
Na= 0.5*(6239997.4+2047432.4+1243114.5) = 9530544.3 мың теңге
Ea = 9530.544 млн. Теңге
Инвестициялартөмендегідей бөлінген:
ГП-2- нің негізгі желісіне газ құбырын енгізудің инвесторлық
1. Дисконтталған табыстың (1) формула бойынша мөлшерін анықтаймыз:
Әкелінген таза пайданы 2 формула бойынша анықтаймыз
XІY=13914.12-9530.544=4383.576 млн.тенге
XІY бұдан шығатын жоба тиімді
2. Пайды индексін 3 формула бойынша есептейміз.
ED =
3. Тізбекті интеграция әдісімен ішкі табыс нормасын анықтаймыз.
=36%
= млн тенге
млн . тенге
Солайша , r мен
4.Инвестициялық жобаның өзіндік құнын өтеу кезеңін (11) формула
Жобаның іске асуының алғашқы үш жылынан түскен түсім сомасы
Сурет 3 – Инновациялық іс-шараларға жұмсалған шығындар (ҒЗЖ), жобалау-сметалық
Сурет 2 – Жалпы көлемдегі өндірілген ж/е сатылған инновациялық
% есебімен.
Сурет 1 – Жаңа технологиялық жүйелердің ендірілуі.
Сонымен , жалпы өтемділік мерзімі 3,1 жыл . Белгілі
2073,869+2080+2223,812һ6377,681млн . тенге
Инвестицияның барлық сомасын жауып тастау үшін 3152,863 млн. тенге
Жабылмаған қалдықты төртінші жылдың дисконтталған табысына бөлдік . Өтемділіктің
Жаңа техниканы енгізу шараларына салынған ақшалай қаражаттардың экономикалық
(20)
YYEAa =
Қорытынды : жоба барлық көрсеткіштері бойынша тиімді .
ҚОРЫТЫНДЫ
Инновацияның ғылыммен тығыз байланыста болатынын ерекше атаған жөн. Көптеген
Бұл, сонымен қатар, нарық конъюнктурасына қатысты ақпарлар негізіндегі тауар
Қазіргі экономикада инновацияның ролі едәуір артты. Инновацияны қолданбайынша, жаңа,
Қорыта келгенде, нарық экономикасындағы инновация- өнімнің тұтыну құнын төмендетуге
Экономикалық тиімділіктің маңызды факторы жобаның аз мерзімде іске асып,
Жоғарыда айтылғандай, инновациялық жобаны бастау жөніндегі шешімді қабылданғанан кейін,
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Брайан Твис. Управление научно-техническим нововведениям.
англиского – Москва:1989
2. Водачек Л.,Водачкова О. Стратегия управления
3. Золотогрев В.Г. Иновационное проектирование.Учебник –Москва
4 Когрипов Г. Иновационый менеджмент
5. Липцин И.В.,Косов В.В. Инвестиционный проект:
6. Нарибаев К., Джуманбаев С. Иновационный
7. Уткин Э.А., Морёозова Г.Н. Иновационный
8. Буш Джеймс, Джонсон Д. Управление финансами в
Алексеева М.М. Планирование деятельности фирмы. – М.: Финансы и
Ахметжанов А. Эффективность использования ресурсов // Транзитная экономика, А.,
Беренс В., Хавранек П.М. Руководство по оценке эффективности инвестиций:
Бернстайн Л.А. Анализ финансовой отчетности: пер. с анг. –
«Бизнес-планированиең курсы бойынша бағдарлама және үлестірушілік материал. Құрастырушы: Капбасова
нефтяной компании / Пер. с англ. – М.: ЗАО
«Введение в управленческий учет и начало анализаң курсы бойынша
Гайдук И. Особенности национального отраслевого сервиса / Нефтегазовая вертикаль,
«Главное диспетчерское управление нефтяной и газовой промышленности РКң //
Грэй Форест. Добыча нефти / Пер. с англ. –
Егоров О.И., Чигаркина О.А., Баймуканов А.С. Нефтегазовый комплекс Казахстана:
Егоров О.И., Чигаркина О.А. Перспективы развития нефтегазового комплекса Казахстана
Ефимова О.В. Финансовый анализ. – М.: Бухгалтерский учет, 1996
Карлин Томас П., Макмин Альберт Р. Анализ финансовых
Ковалев В.В. Управление финансами: Учебное пособие. – М.:
Ковалев В.В. Финансовый анализ: Управление капиталом. Выбор инвестиций. Анализ
Королев Ю.Г., Рабинович П.М., Шмойлова Р.А. Статистическое моделирование и
Королев Ю.Г., Рабинович П.М., Шмойлова Р.А. Методика оценки народно-хозяйственной
Куандыков Б., Ресорсес Н. Проблемы отрасли глазами инвестора //
Лысенко В.Д. Теория разработки нефтяных месторождений. – М.: Недра,