Қазақстан Республикасының экономикалық қылмыстық және сыбайлас жемқорлық
(Қаржы полиция академиясы)
Мемлекеттік – құқықтық пәндер кафедрасы
Бағамдық жұмыс
Пәні: «Мемлекет және құқық теориясы»
Тақырыбы: «Құқықшығармашылық».
Орындаған:ПД-11оқу тобының
Тыңдаушысы: Байжиенов А.Б
Тексерген: Мемлекеттік – құқықтық пәндер кафедрасының оқытушысы
қаржы полиция лейтенанты
Жұманбай Б.Б.
2005ж
Мазмұны
Кіріспе……………………………………………………………………………3
1.Құқықшығармашылықтың түсінігі, принциптері және түрлері………...….4
2. Құқықшығармашылық процесінің негізгі сатылары (стадиялары)…...…..8
3.Заң шығару техникасы және оның заңдарды
Қортынды…………………………………………………………………….….20
Қолданылған әдебиеттер……………………………………….……….….…..21
Кіріспе
Кіріспе
Құқықшығармашылық ісі ерекше іс - әрекет болып
Құқық шығармашылығының үш тәсілі бар:
1) мемлекеттік өкілетті органдардың құқықтарды белгілеудегі атқаратын қызметтері;
2) мемлекет органдарының өздеріне тәуелсіз түрде әдет- ғұрыптар
3) бүкіл халықтың дауыс беру (референдум) түріндегі өткізілетін
Осы үш жағдайдың үшеуінде де құқық шығармашылық ісі
Ата заңның 61 – бабының 1-
Заң шығару техникасы кең мағынасында алғанда нормативтік актілерді
Бағамдық жұмыстың мақсаты заңнаманы, арнайы оқулықты оқу
Қойылған мақсатқа сай келесі міндеттер құрылды: құқықшығармашылықтың түсінігі,
1.Құқықшығармашылықтың түсінігі, принциптері және түрлері
Құқықшығармашылық мемлекеттің заңдарды, өзге де нормативтік
1.Құқықшығармашылық дегеніміз заңдық нормаларды
1. Демократизм. Бұл принцип ( қағида) халықтың
Демек, бұл принцип нормативтік актілерді, бірінші
2. Заңдылық. Бұл принцип құқықтық актілерді қабылдау процедуралары
3. Ізгілік (гуманизм). Бұл принцип заңдық
4. Жариялылық. Мұның мәнісі – құқықшығармашылықтың барлық
5. Ғылыми сипаты. Актілердің ғылыми негізділігін,
6.Кәсібилік, яғни заң жобалығын дайындау
7.Жобаларды дайындаудағы ұқыптылық және
8. Деркезділік – құқықтық актілерді дайындау мен
9. Орындауға жарайтындығы – бұл құқықтық актілердің
10. Жоспарлау - құқықшығармашылық жұмысты
11. Құқықшығармашылық өкілеттілікті қатаң дифференциациялау
12. Қабылданатын актілердің техникалық
Енді құқықшығармашылықтың түрлеріне келетін болсақ, Қазақстан
-мемлекеттік органдардың құқық тағайындау
жеке лауазымды адамдардың құқықшығармашылығы (айталық, Президент);
референдум өткізу барысындағы халықтың
2. Құқықшығармашылық процесінің негізгі сатылары (стадиялары)
Нормативтік актінің жобасын
1. Заң шығарушының еркін алдын ала қалыптастыру
Президент жарлықтарының, үкімет қаулыларының жобаларын, әдетте,
Заң жобларын Қазақстан РеспубликасыПарламенттің өзі де, әрі
Жобаларды дайындауда қоғамдық ұйымдардың рөлі
2.Заң жобасын дайындау кезінде заң мәтінін
Жобаларды қолданылып жүрген актілерімен үйлестірмей әзірлеу
3. Жобаның бастапқы мәтінін дайындау
Белгілі бір актінің жобасын әзірлеп жатқан дайындық комиссияларының
Заң жасаушы орган бірнеше органға, ұйымға немесе
Әзірленетін актілердің түрін анықтау кезінде соның алындағы заңдарды
4.Қалыпты актілер құрылымының айқындығы мен негізділігі. Жаңа
Қалыпты акт заңдық құжат болуы
Қалыпты актіде міндетті құрамдас бөлік ретінде арнаулы құқықтық
Қажет болған жағдайда заң жобасымен бірге
5. Жобаны алдын ала келісу. Бастапқы
-Қазақстан Республикасының Президентімен – Үкіметінің заңдық бастамалар
Қазақстан Республикасы Президентінің аппаратымен – Үкіметінің
Қазақстан Республикасының Үкіметімен – Президент Парламентке енгізілген және
Жоғарғы Сотпен – Президент Парламентке енгізген және Қазақстан
Қазақстан Республикасы Президентінің экономикалық және құқықтық реформаның, халықты
6. Жобаны алдын – ала талқылау -
Барлық заң жобасы,әдетте, заң шыарушы органның өз
Аса маңызды заң жобалары бүкілхалықтық талқылауға шығарылуы
Ескертпелер мен ұсыныстар ескерілгеннен кейін жоба түпкілікті
1. Заң жобаларын Парламенттің қарауында ресми
Заң жобасы заңды қабылдау қажеттігін негіздеген, болашақ
Ресми түрде енгізілген заң жобаларының бәрі (егер
Сонымен, заңшығару бастамасы дегеніміз
2.Заң жобаларын талқылау. Заң жобаларын
Палата заң жобасының бірінші оқылым кезінде осы
Баяндамалар мен қосымша баяндмалардың мәтіндері
Мәжіліс талқылау нәтижелері бойынша заң жобасының
Бірінші оқылымда қаралған заң жобасы жөніндегі шешім,
негіздемемен бірге жазбаша түрде заң жобасы бойынша екінші
Бас комитет заң жобасына енгізілетін түзетулерге қарап, оны
Енгізілген түзетулермен бірге заң жобасының әрбір бабы не
3.Заң қабылдау. Мәжіліс заң жобаларын Мәжіліс Палата
тастаған заң жобасын қайталап қараған кезде Мәжіліс келісу
Егер Сенат Мәжіліс мақұлдаған заң жобасын екінші
Тек, Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар әр Палата депутаттары,
4.Заңдрға қол қою. Қазақстан Республикасының заңдарына Респубика
Палаталардың бірлескен отырысында Парламент Республика Президентінің қарсылығын туғызған
ҚР кереғар деп танылған заңдар мен халықаралық
5.Заңдарды ресми жариялау. Барлық заңдар, Республика
Құқыққолдану тәжірибесінде заңдардың және өзге нормативтік құқықтық
Ресми емес нормативтік құқықтық актілерді жариялау оларды
3.Заң шығару техникасы және оның заңдарды
Заң шығару технкасы кең мағынасында алғанда нормативтік актілерді
Терминдер – бұл нормативтік актілердің мазмұнын жазудағы
-жалпылама қолданыстағы, яғни жалпыға белгілі терминдер, айталық,
-арнаулы заңдық, яғни ұғымының өзіндік сипатын белгілейтін заңды
-арнаулы заңдық емес, яғни мамандандырылған білім салаларында қолданыстағы
Терминологиядан басқа заң шығару техникасына заң конструкциясы
Заң шығару техникасында құқықтық актілерді құрастырудың тәсілдері
Бұдан басқа, ережеде заң нормаларының дәйектілігі, құқықтық
-баяндаудың қисынды дййектілігі, құқықтық актіде берілетін норма нұсқмаларының
-нормативтік актінің ішінде, заңдар жүйесінде
-құқық нормаларын баяндау барынша жинақты бола отырып,
-нормативтік актілер тілінің айқындығы мен ұғыныстылығы;
-заңдарда қолданылатын тұжырымдар мен атау сөздердің дәлдігі
-нормативтік материалдың жақсы аңғарылуы, оларды пайдаланудың жетілдіру, құқықтық
Заң шығару техникасының тәсілдеріне мыналар жатады:
-абстрактілік тәсіл, яғни құқық нормаларын
-казуистикалық тәсіл, ол құқық нормаларын тұжырымдаған кезде
Құқық нормлаарын жазу әдістерінен басқа оның үш
Тікелей жазылу тәсіліне сәйкес нормативтік актілердің батарында
Сілтемелік әдісі бойынша нормативтік актілердің мазмұнында норманың жекелеген
Бланкеттік әдіс – бұл норманың мазмұнында нақтылы сілтемелер
Заң шығару техникасын сақтықпен орындау – бұл
Қортынды
Құқықшығармашылық дегеніміз заңдық нормаларды
Құқықшығармашылықты жүзеге асырған кезде мынадай принциптер сақталуы тиіс:
Құқықышығармашылықтың келесідей белгілері бар:
Заң шығарушының еркін алдын ала қалыптастыру
Заң шығару техникасы нормативтік актілерді жасауға, басылымда
Жоғарыда айтылып өткендерді қорыта келе, бағамдық жұмысымның
Қолданылған әдебиеттер
Нормативтік –құқықтық актілер:
1.Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995 ж
2.Қазақстан Республикасының Конституциялық заңдары:
а) «Президент жайында»;
б) «Парламент және оның депутаттарының мәртебесі жайында»
в) «Үкімет жайында».
3«Нормативтік құқықтық актілер жайындағы» Қазақстан Республиксының заңы 1998ж.
Әдебиеттер:
1.Лазарев В.В Теория государства и права М,1992г.
2.Мемлекет және құқық негіздері:Оқулық. Құраст. Е.Баянов. –Алматы: Жеті
3.Малько В.А Льготы в праве. Общетеоритический аспект. Поощрение
4.Теория государства и права. Курс лекции. Под.ред. Матузова
5.Табанов С.А. Құқық теориясы мен сот жүйесінің конституциялық
6.Табанов С.А. Салыстырмалы құқықтану негіздері. Оқулық. – Алматы:Жеті
7.Теория государства и права Под.ред. В.М. Корельского
Теория государства и права. Курс лекции. Под.ред. Матузова
Мемлекет және құқық негіздері:Оқулық. Құраст. Е.Баянов. –Алматы: Жеті
Табанов С.А. Құқық теориясы мен сот жүйесінің конституциялық
Лазарев В.В Теория государства и права М,1992г.-158
1
22