Ток трансформаторларын таңдау

Мазмұны
Бет Kipicne
1.1 Ауданның және электрмен жабдықтау жүйесінің қысқаша сипаттамасы
1.2. Жуктемені есептеп анықтау
1.3 Электржелісін реконструкциясын жасаудың негізгі себептері
2. Электр жеткізу линиясын жобалау
2.1 Сым қимасын таңдау
2.2 Трансформатордың қуатын таңдау
3. Таңдалған сұлбаның жұмыс істеу режимдерін есептеу
3.2 Трансформатордағы кернеу шығындарын анықтау
3.3 10 кВ торапты есептеу жолдарды
3.4 Тораптарды кернеу ауытқу кестесін құру
3.5 Электрмен жабдықтаудың сенімділігін қамтамасыз ету.
4. Қысқа түйықтаду тоқтарын есептеу
4.1. Қьісқа түйықтау тоқтарын есептеу (максималдық режимде)
4.2 АТҚ-220 кв жабдығын таңдау
4.3 ТҚ-110 кВ жабдығын таңдау
5. Релелік қорғаныс
5.1. Жоғарғы жағынан 110/10 кВ трансформаторларын қорғау
5.2. АЖ -110 кВ қорғау (Ф-2)
5.3 Кернеуі 220/110 кВ күштік трансформаторын қорғау
5.4 Күштік трансформаторды асқын жүктемеден қорғау
5.5 Трансформатордың дифференциалдық қорғанысы
5.6 Трансформатордың газ қорғанысы
6. Ауа желісін өткізу қабілетін көтеру мәселелері
7. Еңбекті қорғау
7.1 Еңбекті қорғаудың жалпы мәселелері
7.2 Жерлендіруші қондырғыны есептеу.
7.3 ҚС-ны найзағайдың тікелей соғуынан қорғау
7.4 Азаматтық қорғаныс
8. Бизнестік жоспар
8.1 Жобаның техникалық-экономикалық көрсеткіштері
Қорытынды
Кіріспе
Соңғы жылдары кіші және орта кәсіпорындардың саны және электржүктемесі
Осыған байланысты, кәзіргі уақытта трансформаторлық қосалқы станциялардың көбісі қажетті
Жоғарыда айтылғанға байланысты бұл дипломдық жобада Алматы облысы Іле
Ұсынылып отырған жобаның тақырыбы «Электрэнергетикалық жүйелермен тораптар» кафедрасында қарастырылып
Диплом жұмысын орындау үшін диплом практикасында жинаған материалдар, сұлбалар,
Дипломның құрылымын жасаған кезде ауылшаруашылығын
Жобаның тақырыбы қазіргі талаптарға сай, мүмкіндігінше аудандардың көкейтесті проблемаларын
Дипломдық жобада 220/110 кВ трансформаторлық қосалқы станциясының кеңейтілуіне байланысты
Дипломдық жобаның міндетті бөлігі болып табылатын - арнаулы мәселе
1. Іле ауданының сипаттамасы
1.1 Ауданның және электрмен жабдықтау жүйесінің
220/110 кВ Іле ауданы Алматы қаласынан 70 км
Жобаланатын қосалқы станцияны қоректендіретін 220 кВ желі біртізбекті сақиналы.
1.2. Жуктемені есептеп анықтау
Қуат өлшемі, электр қабылдағыштардың орналасуына,түріне қарай схеманың параметрлерімен структурасын
Орташа жүктемелер. Орташа жүктемені көбіне жуктелген сменаға Рсрмакс электр
Рсрмаксm=KPномm Qсрмаксm=Pсрмаксm+-tgφm
мұнда Pномm – электр қабылдағыштың м группаларындағы номиналды қуатЫ,
Pномm=P√ПВ
мұнда Р-орнатылған қуат; ПВ-паспортты қосылу ұзақтығы. Онда орта сментік
Рсрмакс=∑Рсрмаксm ; Qсрмакс=Qсрмаксm – Q
мұнда Q =Q+Q – компенсациялық құрылғылардың суммарлық реактивті қуаты
Qб – конденсациялық батареялардың қуаты).
Өнеркесіптердің есептеулі жүктемелері. Есептеулі жүктемелерді анықтаудың бірнеше әдістері бар:
1.Өнеркәсіптің технологиялық процесстерін зерттеу
2. Толық автоматталған және қатал жылдам толқын шығарлуын анықтау.
а) бар
б) жоқ
3. Жүктеменің уақыт бойынша өзгерүін анықтау
4.Технологиялық график
а) аздап өзгереді
б) көбірек өзгереді
5. Меншікті шығын электрэнергиясының әдісімен есептеу.
6.Қолданушылардың біртектнс құрамын анықтау
а) біртектес б) біртектес
7. Статикалық әдіс бойынша есептеу
8. Жинакталған диаграмалар әдісімен есептеу
Өнеркәсіптің есептеу жүктемесі. Есептеу жүктемесін анықтаудың быраз әдістер қолданылады;
110 кВ таратушы тораптарында электрлік жүктемелерді есептеу Есептік мерзімнің
Sр=Sизм ·кр
мұнда Sизм - тораптағы жүктеме,
кр - жүктеменің өсу коэффициенті.
Жүктеменің өсу коэффициентін (кр) жұмыс істеп түрған ТП үшін
• коммуналдық-тұрмыстық - 1,3;
• өндірістік
• аралас
Электрлік жүктемелерді есептеу үшін бастапқы мәліметтер ретінде тұтынушылардың кірмелеріндегі
АЖ -10 кВ электрлік жүктемелерін есептеу.
1. Сурет. Жуктеме байланысы
Есептік сұлба 2.1.сур. бейнеленген, мұнда есептік күндізгі (алымында) және
АЖ -110 кВ айландарында есептік максималдық жүктемені кіші қуат
2.2. 110 кВ қосалқы станциясында есептік жүктемені анықтау 110
2.1-кестесі
Фидердің аты Максималдық есептік жүктеме. MВА Cos
күндізгі кешкі күндізгі кешкі
Фидер №1 12+j8 18+j12 0,78 0,87
Фидер №2
20+j8 25+j12 0,76 0,82
Фидер №3 12+j8 18+j12 0,76 0,82
Фидер №4 20+j12 30+j18 0,78 0,87
110кВ ҚС есептік куаты 64+j36 91+j54
Cos φ орташа мәні [6] -ден қабылданған. Желілер жүктемелерін
ΣSкүн = Sкүн 1 + ΔSкүн 2 + ΔSкүн
ΣSкеш = Sкеш 1 + ΔSкеш 2 + ΔSкеш
1.3 Электржелісін реконструкциясын жасаудың негізгі себептері
Электр желі схемасы негізінен мына талаптарға сай болу керек:
Рационалды конфигурация лы желі схемасын таңдау казіргі заманда практика
Бұл әдістер екі вариантты схемалар арқылы, олардың барлық режимдерін
Жұмыс атқарып тұрған электрмен жабдықтау сұлбасының кемшіліктері болып табылады:
• жұмыс істеп тұрған қосалқы станция сенімділікті көтеру құралдары
• өткен ғасырдың екінші жартысында салынған кернеуі 220/110 кВ
Осы аталған кемшіліктерге байланысты бұл жобада сенімділікті
көтеру және кейінгі тұтынушылардың өсуінен, тұтынүшылар кірмесінде кернеудің сапалы
• Жобаланатын қосалқы станцияданда кернеуі 220/110/10 кВ
қуатты күштік трансформаторды орнату;
• кернеуі 220/110 және 10 кВ таратушы тораптарында сенімділікті
2. Электр жеткізу линиясын жобалау
1.Жұмыс істеу тоғының жақындатылған мәнін табу, бір жуйе бойынша
2. √σ=√Ек+Pa/τcэ менін табу.
3. I2 мәні бойынша √σ линия қимасын универсалды
4. Линияның ауыстыру төртік полюсін Ал,Вл,Сл,Dл анықтау.
а) П-тәріздес схема алмастыруын өтімділігін ескере отырып
б) Идеалды линияға өтімділігін ескере отырып таралуын анықтау.
5. Трансформатордың (автотрансформатордың) қуатын және параметрлерін анықтау.
7. А,В,С,D тұрақты шамалардың бүкіл таралуын анықтау (линия және
8.Линия аяғында U2ф кернеуі бойынша векторлық диаграмманы салу, кернеудің
а) максиммалді режим үшін б) минималді режим
9. Максималді режимдегі кернеу шығынын анықтау ΔU=U1макс-U2
10.Қажетті трансформация коэффициенттерін тұрақтылық шартын кернеу мен жүктемелеріне берілген
а) максималді режим үшін κ2макс
б) минималді режим үшін к2мин
11.Трансформатордың бөліну құрылғыларының кернеу тұрақтылығын анықтау үшін.
12. I1 тоқтың тура мағынасын анықтау, басында және қуат
13. Максималді режим кезінде қуат шығынын анықтау;
ΔS=S1макс-S2макс
2.1 Сым қимасын таңдау
1,2,, және 3 бөлімдері осыған дейін істелген есептеулер арқылы
I2макс=S2макс/2√3Uном=[155+j82)*10^6]/2√3*230000=230e^j27.87, A
√σ=√Ек+Pa/τcэ = √(0.15+0.025)/1800*2.3*10^-2=0.065, (кВт/у.е)^0.5
Номограмадан көріп отырғандай біздің жағдайда сым қимасы мынадый болады:
АС – 240/56
r0=2.1 ;
x0=43.5;
b0=2.6;
q0=13.9;
I,A
АС-500
300
200
АС-240
100
0
Сурет 7. 220 кВ-тық номограмма.
4. Ал,Вл,Сл,Dл тұрақты төртікполюстер таңдалады, олар линия алмастырады.
мұнда А, В, С, және D – комплексті шамалар,
U1ф=U2фcosλл+jI2Zcsinλп
I=j(U2ф/Zc)sinλл+I2cosλл
мұнда U1ф және U2 – линияның басындағы және
I2– линияның аяғындағы тоқ, А;
Zc=√L0/C0- толқындық кедергі, Ом; λл=ωl√L0C0 – толқындық ұзындық, рад.
L – линия ұзындығы, км; L0-меншікті индуктивтілік,Гн/км ;
Zc=√L0/C0=√x0/b0=√0.43/0.0026=4.06
λл=ωl√L0C0=√x0*b0==√0.43*0.0026=18.94
2.2 Трансформатордың қуатын таңдау
5. Трансформатор (автотрансформатор) қуаты 40% - дегі перегрузкада және
Sтр= Sмакс([1.4(n-1)]
мұнда Sмакс – максималды берілетін қуат (3 категориялы
Екі параллель жұмыс істеп тұрған трансформаторлардың (n=2)
Sтр= Sмакс([1.4(n-1)] =(255+j82)/[1.4(2-1)]=110.71+j58.5=125.24e j19.2, МВА
Мұндай мәннен төмендегідей трансформатор таңдалады
АТДЦТН – 200000/220/110
Толық қуаты Sном=200 МВА ;
Жоғарғы жағынан номиналды кернеуі Uном.в=230 кВ ;
Орта жағынан номиналды кернеу Uном.с=121 кВ ;
Төменгі жағынан номиналды кернеу Uномн=6,6; 11; 13,8; 38,5, кВ
∆Pк.в-в=430 кВт
∆Pк.в-с=360 кВт
∆Pк.с-н=320 кВт
Iх.х=0.5 %
Rтр.в=0,39 Ом
Rтр.с=0,2 Ом
Rтр.н=1,15 Ом
Xтр.в=30,4 Ом
Xтр.с=0
Xтр.н=54 Ом
∆Qх.х=1000 квар
Ең шеткі басқаруы ±6 2 %
6. Трансформатордың тұрақты Атр, Втр,Стр, Dтр таңдау кез
7.
а)
Сурет 8. а) П-тәріздес схема,
б) Г-тәріздес схема
а) П-тәрізді симмметриялы схема линия үшін:
A=1+ZY/2; B=Z; C=Y(1+ZY/4) ; D=1+ZY/2
б) Г-тәрізді тура схема трансформатор үшін:
A=1; B=Z; C=Y; D=1+ZY
7.Трансформатордың және линияның тұрақтыларын табу үшін, төртікполюсті тізбектей, параллелді
Ал,Вл,Сл,Dл
Ал,Вл,Сл,Dл
а)
Ал,Вл,Сл,Dл
б)
A, B ,C , D
в)
Сурет 9. Желіні төрттікполюспен алмастыру
Z=R+jX
Y=1/Z
Aтр”=1 ;
Bтр””=0.39+j30.4=30.4e^j89.26 ;
Cтр”=0.0004-j0.031=0.032e^-j89.26 ; Cл”= 0.04e^j-89.26
Dтр”=1.97 ;
A”=A’ ; B”=B’/n ; C”=C’n ; D”=D’
A’,B’,C’,D’- бір элементтің тұрақтылыры
A=A”лAтр”+Bл”Cтр”=2.21
B=Aл”Bтр”+Bл”Dтр”=97.56e^j89.26
C=Cл”Aтр”+Dл”Cтр”=0.001
D=Cл’Bтр+Dл”Dтр”=3.65
8. U2ф соңындағы кернеуді табу ушін, бастапқы басына келтірілген
U1ф=AU2+BI2
мұндағы U2, және I2 – жоғары жағына
U1ф кернеу басындағы жеткізүіндегі абсолютті шама ретінде, максималді режимде
I2макс= S2макс/(√3Uном)
=(155+j82)*1000/√3*220=406.76+j215.19=460.17ej27.8, A
I2 және U2 бұрышы белгіл, бұл бұрыштар жүктеменің кедергісі
tgφн=Qн/Pн
А және В тұрақтылары 7 пункт бойынша есептеулі. Сондықтан
Сурет 10. Графикалық түрде U2ф анықтау.
1) I2 тоғын таралу осі бойынша бағыттаймыз;
2) φн жүктеме бұрышын анықтаймыз;
3) φн бұрышы бойынша түзу жүргіземіз, бағыты U2ф болады;
4) argB фактілі B шамасымен анықтаймыз tgβ=argB=97.56/1.25=78.04; 89°
5) β және I2 бұрыштарына ВI2 векторын белгілейміз.
6) Сол сияқты tgα=argA=0
7) α бұрышы бойынша АU2ф векторы әлі белгісіз, сондықтан
8) ВI2 векторының аяғында түзүді жүргіземіз, АU2ф параллель ;
9) U1ф белгілі болғандықтан, О нүктесінен радиус жасаймыз, ол
(3,1) теңсіздігі бойынша U1ф екі вектордың суммасынан тұрады -
10) U2ф абсолют шамасы [AU2ф]/[A] абсолют шамаларды бөлу арқылы
Мұндай диаграмма максималді және минималді режимдер үшін де салынады.
Максималді режим үшін U1макс және I2макс қолданылады.
U1ф.макс=0.96U1ф.ном =0.95*220/√3=120.66, кВ
U1ф.мин=1.05U1ф.ном =1.05*220/√3=133.36, кВ
9. U1 және U2 линия соңындағы абсолютті кернеу шамасын
ΔU=U1-U2
Көп жағдайда максималді режим көп кернеу шығынын көрсетеді.
ΔUмакс=U1макс-U2макс
Графикалық жолмен табылған шамалар, максималді және минималді режимдер үшін:
Ал кернеу шығындары мынаған тең:
U1ф.макс=120.66, кВ U2фмакс=105, кВ
U1ф.мин=133.36, кВ U2ф.мин=125, кВ
∆Uмакс=120-105=15, кВ
∆Uмин=133-125=8, кВ.
10. Қажетті коэффициент трансформациясы әр режимде әр түрлі болады:
k2макс=U’2макс/U2макс ; k2мин=U’2мин/U2мин
Соңындағы С шинасында кернеу мәні 110 кВ тең болса
Uмакс2=0,98 U2=0,98*110=102,9, кВ;
Uмин2=1,02 U2=1,02*110=107,1, кВ.
Кернеу басқаруы коффициент трансформациясы +-2 пайыздан максималды және минималды
U2ф.макс U2ф U2ф.мин
102,9/√3 U2ф 107,1/√3
59,47 U2ф 61,9
k2макс=U’2макс/U2макс 105/59,47=1,76
k2мин=U’2мин/U2мин 125/61,9=2,01
11. Қабылдағыштардағы кернеуді жоғарыда көрсетілген шарттар бойынша орындау қажет.
Режим өзгерген кезде трансформатордың басқару бөлігі 193,6 дан 221,1-ге
(193,6-220)*100/220 = -12
(221,1-220)*100/220= + 0,55
Бұл жағдай таңдалған трансформатордың басқару болігінің диапазон + -
Тұрақтылықты орнату үшін компесациялаушы құрылғылар қою қажет немесе қабылдағыштардың
Конденсаторлы батарея: КСА-0,66-20
Қойылған қуаты 55,7
Uном=110 кВ
1,1 Uном кернеуі кезінде конденсатор батареясының беретін қуаты:
46,2 Мвар
Uном кернеуі кезінде конденсатор батареясының беретін қуаты:
38,4 Мвар
Параллельді тармақтар саны: 8
Конденсатор тармақтарының кезектеліп қосылу саны: 116
Конденсаторлардың толық саны: 2784.
3. Таңдалған сұлбаның жұмыс істеу режимдерін есептеу
3.1 Электр желісін жобалау
4-5 варианттан тұратын желілер схемасын құру
алдын-ала қуат таралуын есептеп алу, сымдар қимасын бірдей ғылып
Сымдар қимасын экономикалық интервалдар номограммасымен есептеп табу.
Желіні жылуға тексеру және ескерілуге дейінгі шамаға кернеу шығынын
1. Кез келген желі схемалары әр түрлі жолдармен әр
2. Вариант схемаларын экономикалық теңестіру жургізу үшін қарапайм қысқартылған
Барлық варианттартарға кіретін шамалар, мысалға трансформатор құны және
Сурет 2. Схеме варианттары
Схеме варианттары
Бастапқы мәліметтер
Кернеу U=220 kB
Подстанцияның максималды жүктемелері:
S1макс=30+j20, МВА ;
S2макс=45+j20, МВА ;
S3макс=30+j12, МВА ;
S3макс=30+j12, МВА ;
S4макс=50+j30, МВА ;
S5макс=40+j20, МВА ;
Минималды режим кезіндегі жүктеме:
Sмин=0.6Sмакс
А шинасындағы кернеу: максималды жуктеме кезінде 1,1 Uном
минималды жуктеме кезінде 1,1 Uном
Вариант №1
60,2
40,04+j18.4 4.96+j1.59
45+j20 30+j12
Сурет 3. Қуат таралуы
Бұл схема екі жақтан энергиямен қамтамасыз етеді, қуат таралуы
2. ПС1 және ПС4 байланыстыратын сақина тәріздес екі жақты
а) Қуат таралуын сақина учаскілерінде белгілі теңсіздік арқылы табамыз:
мұнда Zm және Lm - кедергі
А пункінен ағатын қуат мынаған тең :
SА=[(45+j20)*119+(30+j12)*29+(50+j30)*19]/179.2=40.039+j18.404, МВА
Сол сияқты В пунктінен аққан қуат ағынын есептейміз:
SB=[(50+j30)*160.2+(30+j12)*150.2+(45+j20)*60.2]/179.2=84.96+j43.595, МВА
б) Есептеудің дұрыстығын тексереміз:
∑Sm=SА+SB= (45+j20)+(30+j12)+(50+j30)=(40.04+j18.404)+(84.96+j43.585), т.с.с. 125+j61.999=125+j61.999. Есептеу дұрыс жүргізілген.
в) А және В пунктеріндегі қуат ағынын білгендіктен 2-3
S2-3=(40.04+j18.404)-(450j20)= -4.96-j1.596, МВА
S3-4=(-4.96-j1.596)-(30+j12)= -34.96-j13.596, МВА
“-“ минус таңбасым 2-3 және 3-4 участіктерінде қуат ағыны
3.Тоқ бөліну нүктелерін анықтаймыз. Суреттен көріп отырғандай активті (қара
(40.04+j18.4)+(4.96+j1.596)=45+j19.996, МВА
45+j20
30+j12
4.96+j1.59
40.04+j18.4
34.96+j13.59
84.96+j43.595
155+j82
50+j30
30+j20
Сурет 4. 1-ші вариант үшін соңғы тұрақты қуат таралуы
2-ші вариант үшін нормалді режимде қуат таралуын есептейміз, бұл
30,1 пс2 40
46,69+j23,18 4.69+j3.18
45+j20 30+j12
Сурет 5. Қуат таралуы
SА=[(45+j20)*69+(30+j12)*29+(50+j30)*19]/99.1=49.69+j23.18, МВА
Сол сияқты В пунктінен аққан қуат ағынын есептейміз:
SB=[(50+j30)*80,1+(30+j12)*70,1+(45+j20)*30,1]/99,1=75,302+j38,81, МВА
Есептеудің дұрыстығын тексереміз:
∑Sm=SА+SB=
(45+j20)+(30+j12)+(50+j30)=(49,69+j23.18)+(75.302+j38.81)=
124.992+j61.99 =125+j62, МВА
Есептеу дұрыс жүргізілген.
А және В пунктеріндегі қуат ағынын білгендіктен 2-3 және
S2-3=(49,63+j23.18)-(45+j20)=4.69+j3.18, МВА
S3-4=(4.69+j3.18)-(30+j12)=-25.31-j8.82, МВА
Минус таңбасы туралы жоғарыда айтылып кеткен.
(4.69+j3.18)+(25.31+j8.82)=30+j12, МВА /ПС3/
45+j20
4.69+j3.18
25.31+j8.82
49.69+j2318
75.3+j38.81
155+j82
50+j30
30+j20
Сурет 6. 2-ші вариант үшін соңғы тұрақты қуат таралуы
3.2 Трансформатордағы кернеу шығындарын анықтау
220/110 кВ үшорамды трансформаторда кернеу шығындары келесі өрнектен
анықталады:
ΔUT%=β( UA%cosφ+ UP%sinφ)
мұнда β - трансформатордың жүктелу коэффициентi ;
β = Sp/2* Sht - екітрансформаторлы қосалқы станция үшІн,
мүнда: SP -220/110кВ ҚС 110 кВ шиналарындағы есептік қуат,
SHT - трансформатордың номиналдық қуаты, МВА:
β = 125,24/2*200=0,31
Қысқа тұйықталу кернеуінің активтік құраушысы:
ΔUA%= (Ркт/100)* SНТ =(430*100)/200000=0,21%
мұнда Ркг. - 220/110 кВ трансформаторының орамдарындағы қуат шығындары,
Қысқа тұйықталу кернеуінің реактивтік қүраушысы:
мұнда U2K%- қысқа тұйықталу кернеуі. Онда
Кернеуі 110/10 кВ трансформаторларда кернеу шығындарын (шамамен) максималдық жүктемеде,
3.3 10 кВ торапты есептеу жолдарды
[ 3 ] сэйкес 10 кВ АЖ сымдарының қимасы,
АЖ сымдарының қимасын таңдағанда кесте мәліметтерін пайдаланады [1,2 ].
• көк мүз қабыршағының қалыңдығы —
• желдің жылдамдығы - v =
• тіректер типі - темірбетон.
Сым қимасын таңдаудың есебі келесі ретпен жасалынады:
1. Айланның есептік қуатын анықтайды[8
2. [1,5 ]-ң кестелерінен АЖ-ң әрбір бөлек
3. Сымдардың таңдалған қималары үшін максималдық есептік
4. Сымдардың қималарын таңдағанда тенологиялық жобалаудың бар
5. Ауылшаруашылық түтынушыларын электрмен жабдықтауының
сенімділік шарттары бойынша 10 кВ АЖ магистралдарында АС-70 сымын
3.4 Тораптарды кернеу ауытқу кестесін құру
Кернеудің ауытқу кестесінің негізгі арналымы түгынушылардағы кернеудің нормаланған ауытқуларын
Ф-1желісінде сымдар қимасын таңдау және оларды кернеудің шектемді шығындары
- минималдық жүктемелер режимінде (жүктеме 25% болғанда)
V25 =+5%-UH
Кернеудің ауытқу кестесі қоректендіруші қосалқы станцияның 110 кВ шинасына
Ф-3 фидерінің тұтынушылары үшін кернеудің ауытқу кестесін
қүрастырады.(2.2 кестесі).
2.2 кестесі
ектемді мәндерін анықтау больш табылады (өндірістік жүктемелер үшін ):
- максималдық жүктемелер режимінде (жүктеме 100% болғанда)
V100 =-5%-UH;
3-кесте
Электрмен жабдықтау Кернеу ауытқулары, %
Қашық ТГТ 110/10 кВ Жақын ТП 110/10 кВ
100% 25% 100% 25%
220 кВ шиналары +3,0 -1,0 +3,0
Қоректендіруші АЖ -220 кВ -2 -0,5
220/110 кВ Шығындар -3 -0,75
Тұрақты үстемелер +(5)10 +(5)10 +(5)10
РГШ +2x1,5 -5x1,5 +2x1,5 -5x1,5
110 кВ шиналары +5 +0,25 +5
110 кВ торабы -4 -1 0
110/10 кВ шығындар -4 -1
үстемелер +5 +5 +5 +5
ПБВ +2,5 0 -2,5 -2,5
Тұтынушыдағы кернеудің ауытқулары -5,0 +3,25 -5,0
3.5 Электрмен жабдықтаудың сенімділігін қамтамасыз ету.
Жобалағанда аудандағы электр қабылдағыштарын электрмен жабдықтау сенімділігінің нормативтік деңгейлері
220/110/10 кВ тораптарда сенімділікті көтеру құралдарын таңдау келесі жолмен
Екінші және үшінші категориялы тұтынушыларды электрмен жабдықтау
сенімділігінің стандартын қамтамасыз ететін автоматты коммутациялық
аппараттардың саны және оларды орнату орны екі жақтан қоректенетін
Автоматты коммутациялық аппараттардың санын номограмма бойынша таңдайды. Графикте Р
РАҚ қүрылғысының жайғасатын-орнын қосынды ұзындық бойынша желіні тең бөлетін
Әрбір желілік айырғыштың жанында қысқа тұйықтау
нұсқаушыларын қондыру керек.
220/110/10 кВ желісінің әр-қайсысы бас және секциялық ажыратқыштарда АҚҚ(АПВ)
4. Қысқа түйықтаду тоқтарын есептеу
Қысқа түйықтауларда үлкен тоқтардың себебінен тоқ жүретін бөлшектердің температурасы
Олай болса, қысқа тұйықтау тоқтарының келеңсіз нәтижелерін барынша азайту
тоқтарына дүрыс қарсы әсер жасау үшін қажетті жабдықты ретімен
білу керек, оүл үшін қысқа түиықталу токтарын есептеу керек.
Қысқа түйықтау тоқтарын есептеу қосалқы станцияның жабдығын таңдап, оларды
Қысқа түйықтау тоқтарын аталған және салыстырмалы бірліктерде жүргізуге болады.
көмегімен жүргізген ьңғайсыз, ол есепті қиындатады. Сондықтан қысқа
түйықтау тоқтарының есебін салыстырмалы базистік бірліктер арқылы жүргізеді. Негізгі
Sб=1000 МВА-ға тең етіп алады.
Электр тізбегіне кіретін элементтердің әр қайсысы өзінің кедергісімен өрнектеледі.
U6 = 231 кВ;
Қысқа түйықтаy тоқтарының есебі екі режимде жүргізеді:
• максималды - қосалқы станция тіректі (негізгі)
• минималды - қоректену шиналардың бірінші секциясынан
Максималды және минималды режимдер үшін есептік сұлбаларды келтіреді. АПК
станциясының 220/110/10 кВ 1ш шиналарындағы үшфазалық қысқа түйықталу тоқтарының
І(3)Кт=1,2кА;
шиналарында тең:
І(3)Кт=1,35кА;
[1]-н АЖ сымдарының меншікті активтік және индуктивтік кедергілерін жазып
АС-240 г0 =0,021
АС-150 г0 =0,15
АС-150 г0 =0,15
АС-150 г0 =0,15
АС-150 г0 =0,15
Кернеудің бөлек сатыларында базистік тоқтар анықталады
Iбi=S6/√3 •U61=1000/1,73*231=2,5 кА
Iбi=S6/√3 •U62=1000/1,73*155.5=3,71 кА
Ібз=Sб/ √3*Uб3=1000/1.73*10,5=55 кА
Тораптың орын есептік сұлбаның бөлек элементтерінің кедергілері салыстырмалы базистік
Жүйе кедергісі:
x11=Iб/Iкз(3)=2,5/1,35=1,85—максималдық режимде;
x1= Іб/ Ікз=2,5/1,2=2,08 — минималдық режимде
Базистік бірліктерге келтірілген сұлба элементтерінің кедергілері:
220 кВ қоректендіруші желісінің кедергісі:
активтік
r22 =го*l* Sб/ U62 = 0,021*50*1000/2312 = 0,016 -
r12=ro*l *Se/ U62 = 0,021 *45*1000/2312= 0,017 - минималдық
индуктивтік.
'J
x22=х0*1* S6/ U6 = 0,43*50*1000/2312 = 0,4 - максималдық
х12=х0*1* S6/ Об = 0,43*45*1000/2312 =0,36 - минималдық режим.
мүнда l- жел ұзындығы, км;
г0,х0 - АС-240 маркалы сымның меншікті активтік және индуктивтік
S6 , Ua - кернеудің берілген сатысының қуаты, МВА
- 220/110 кВ трансформатордың кедергісі: активтік
г3 =rm= (Ркз/ Sнm)*(Sб/ Syn) = (430/200000)*(1000/200)=0,01 ;
индуктивтік
х3 =xm- (UK%/100)-(S6/ SHm) = (11/100)*(1000/200)=0,55 ,
- 110 кВ электр желісінің кедергісі (Фидер 2):
активтк
г4=г0*l4*Sб/Uб2= 0,15 *0,4*1000/115,52 =0,004 ;
индуктивтік
x4=xo*l4*Sб/ Uб2=0,4*0,4*1000/115,52=0,011 ;
активтік
r5=r0* l5* Sб/U62 = 0,15 *1,2*1000/115.52 = 0,013 ;
индуктивтік
х5=хо*l5*S б/ U62 = 0,4*1,2*1000/115.52 =0,035 ;
активтік
г6=го*l6* Sб/ U62 = 0,15*0.8*1000/115,52 =0,009 ;
индуктивтік
x6=x0*l6* Sб/ U62 = 0,4*0,8*1000/115,52 =0,023 ;
активтік
r7=r0*l7*Sб/ U62 =0,15*0,8*1000/115,52 =0,009 ;
индуктивтік
x7=x0*l7* S6/ U62 = 0,4*0,4*1000/115,5 2 =0,011 ;
активтк
r8=r0-l8* S6/ U62 =0,15*0,4*1000/115,52 = 0,004 ;
индуктивтік
x8=x0*l8* S6/ U62 = 0,4*0,4*1000/115,5 2 =0,011 ;
активтік
r9=ro*l9S6// U62 = 0,15 *0.5*1000/115,52 =0,0056 ;
индуктивтік
x9=x0*l9* S6/ U62 = 0,4*0,5*1000/115,5 2 =0,014 ;
- 110/10 кВ трансформатордың кедергісі:
активтік
г10= (Ркз/ SHm)*(S6/ Syn) = (320/200000)*(1000/200)=0,008 ;
индуктивтік
х10= (UK%/100)*(S6/ SHm)= (20/100)*(1000/200)=1 ;
-10 кВ электр желісінің кедергісі (А-35маркалы сым, l=0,1 км);
-активтік
индуктивтк
x11=x0*l11* S6/ U62 = 0,83*0,1*1000/10,5 2 =0,75 ;
4.1 Қьісқа түйықтау тоқтарын есептеу (максималдық режимде)
Электрмен жабдықтау жүйелерінде қ.т. тоқтарын анықтауды келесі өрнектермен жүргізеді.
Максималдық режим
К- 1 нүктесінде қ.т. тоғын анықтау
К-1 қ.т. нүктесіне дейінгі орын ауыстыру схемасы келтіріледі
Қ.т. нүктесіне дейінгі балама кедергі анықталады:
xнәт=x14=x11+x22=1,85+0,4=2,25 ;
rнәт=r14=r22=0,016 ;
zнәт= √r 213+x 213=2,25 .
К-1 нүктесіндегі қ.т. тогы анықталады:
- үшфазалық қ.т. тогы (периодтық құраушысы)
3.1.сурет. Алмастыру сұлбасы
Электрмен жабдықтау (а) және орын ауыстыру (б) сұлбаларының
максималдық режимі
- екіфазалық қ.т. тогы (периодтық құраушысы)
Іқт= √3 /2 *ІКТ(3) = 0,87*0,55 = 0,48 кА
үшфазалық қ.т. соққылық тоғының лездік мәні ;
iсок= √2*kсок*I(3) , кА ;
мүнда kCOK - соққьшық коэффициенті, оның мәні
kCOK =1-e -0,01/Ta
мұнда Та =хнэт/314гнэт - периодтық құраушының
ісок = √ 2 * kCOK*Iкг=1,4*1,2 *0,55=0, 3, кА
- үшфазалық қ.т. соққылық тогының әсерлік мэні
Iсок=Iкг* √1+2(kCOK-1) 2 =0,57 , кА ;
К-2 нүктесінде қ.т. тоғын анықтау
К-2 қ.т. нүктесіне дейінгі орын ауыстыру сұлбасы келтіріледі
14/1,1
Қ.т. нүктесіне дейінгі балама кедергі анықталады
xнәт=x15=x14+x3=2,25+0,55=2,8 ;
rнәт=r15=r14+r3=0,016+0,01=0,026 ;
zнәт= √r 215+x 215=2,8
К-2 нүктесіндегі қ.т. тогы анықталады ;
- үшфазалық қ.т. тоғы (периодтық қүраушысы)
Iкr(3)=Iб/Zнәт =3,71/2,8=1,32 кА
-екіфазалық қ.т. тогы (периодтық қүраушысы)
Iкr(2)=Iб*0,87 =0,87*1,32=1,14 кА
- үшфазалық қ.т. соққылық тогының лездік мэні
ісок= √2 • kCOK- IKT(3) =1,41*1,34*1,32=2,49 кА ;
хнэт/rнэт= 2,8/0,026=107,7 , тең болғанына байланысты
К-3 нүктесінде қ.т. тогын анықтау
К-3 қ.т. нүктесіне дейінгі орын ауыстыру сұлбасы келтіріледі
I(3) = IKT(3)√1+2( +(kCOK-1) 2 =1,4 ,кА ;
kCOK =1,34 ;
үшфазалық қ.т. соққылық тогының әсерлік мәні
I(3) = IKT(3)√1+2( +(kCOK-1) 2 =1,4 ,кА ;
К-3 нүктесінде қ.т. тоғын анықтау
К-3 қ.т. нүктесіне дейінгі орын ауыстыру сұлбасы келтіріледі
Қ.т. нүктесіне дейінгі балама кедергі анықталады:
хнэт=х16=х15+х4+х5+х6+х7+х8+х9=2,8+0,014+0,011+0,0011+0,023+0,035+0,011=2,8 ;
гнэт=г1б=r15+г4+г5+г6+г7+г8+г9=0,026+0,0056+0,004+0,009+0,009+0,013+0,004=0,07 ;
zнәт= √r 216+x 216=2,8
К-3 нүктесіндегі қ.т. тоғы анықталады: - үшфазалық қ.т. тогы
Ікг(3)=Іб/Zнэт =5,5/3,71 =1,48 кА ;
-екіфазалық қ.т. тогы (периодтық қүраушысы)
Ікг(2)=I*0,87 = 0,87 *1,48 = 1,28 кА ;
- үшфазалық қ.т. соққылық тоғының лездік мәні
хнэт/гнзт= 2,8/0,07=40 , тен болғанына байланысты
ісок= √2 • kCOK- IKT(3) =1,41*1,22*1,48=2,54 кА ;
kCOK =1,22 ;
- үшфазалық қ.т. соққылық тогының әсерлік мәні
Iсок (3)=Iкг (3)* √1+2(kCOK-1) 2 =0,8 , кА ;
I(3) = IKT(3)√1+2( +(kCOK-1) 2 =0,66 , кА ;
К-4 нүктесінде қ.т. тоғын анықтау
К-4 қ.т. нүктесіне дейінгі орын ауыстыру схемасы келтіріледі
16/3,2
K-4
Қ.т. нүктесіне дейінгі балама кедергі анықталады
хнэт= х17=х16 +х10=2,8+1=3,8 ;
гнэт = г17= r16+ г10=0,07+0,008=0,078 ;
Zнәт=√r 217+x 217=3,8
К-4 нүктесіндегі қ.т. тогы анықталады ;
- үшфазалық қ.т. тоғы (периодтық құраушысы)
IKT(3)=I6/Zнәт =55/3,8=14,47 кА ;
-екіфазалық қ.т. тогы (периодтық құраушысы)
I(2)=Iб*0,87= 0,87 * 14,47 = 12,59 ; кА
- үшфазалық қ.т. соққылық тогының лездік мәні
ісоқ= √2 • kсоқ- IKT(3) =1,41*1,25*14,47=25,5 кА ;
хнәт/гнәт= 3,8/0,078=48,7 , тең болғанына байланысты
kсоқ=1,25 ;
үшфазалық қ.т. соққылық тогының әсерл
ік мэні
Iсоқ(3)=Iқт(3)* √1+2(kCOҚ-1) 2 =4,1 , кА ;
4.2 АТҚ-220 кв жабдығын таңдау
Ажыратқышты таңдау
Ажыратқыштың есептік деректері, таңдау шарттары және параметрлері 4.1 кестесіне
4.1 кестесі
Есептік деректер Тавдау
ажыратқыішың
Uу=220кВ Un>Uy
I=51AI
Іу=1,28кА IОТКЛ≥IУ IОТКЛ=10 kA
іу=0.3кА Imax ≥ IУ Imax=26 KA
І3(2) -tk= 0,55кА2-с it2-t>i3(24 It2-t-102-4=400KA2c
ПП-67 жетегі колданылады
.
Айырғышты таңдау
I pm- жүктеменің максималды жұмыс тогы, А.
220 кВ шиналары үшін [1]-ге сэйкес Ідоп=610
460 A < 610А болса, шарт орындалады.
Шиналар тәжденуге [6]-ғы шарт бойынша тексеріледі
Е = 0,9- Е0;
мүнда Е0- сымның бетіндегі электрлік өрістің бастапқы тэж кернеулігі.
[6]-ға сәйкес Е мен Е0 келесі өрнекпен анықталады:
E=(0,35*U)/(r0*(lgDcp/r0)) ;
(алюминий үшін С= 88). Жылу импульсі келесі формуламен анықталады
Bк=I 3(2)(tағыт+Tа);
мұнда: taғыт - 220 кВ АЖ-і қ
Та – қт токтың апериодтық кдаушысының басылу уақыты (К-
Kl нүктесіндегі үш фазалық қт.тоғы максималдық режимде тең
Fpmin =√0.8-106 /88=8,2 мм , бүл таңдалған 95 мм
Айырғыштың есептік деректері, таңдау шарттары және параметрлері 4.2 кестесіне
4.2-кестесі
Есептік деректер Таңдау шарттары РНДЗ-2-220/1000у1 , айырғышының
Uy =220 кВ Uп> Uу Uп =
Ірт=460А IП ≥ Ipm Іп = 1000
ісок(3) =0.3А і ≥ і (3) ітах ≥Iy
І3(2) -tk= 0,55кА2-с ItZ*t ≥ I*2(2) *tn
ПР -90 ПУ1 жетегі қолданылады
Кестеде келесі белгілер қабылданған:
Un - қондырғының номиналды кернеуі;
It -t - қызуга төзімділіктің (кА) мен уақытының (с)
Iy(3) , I 2 (3) - 35 кВ шиналарында
Tк=(tр.з.+Tа)=3с
4.2 - кестесінен таңдалған айырғыштың
Бөлгішті таңдау Бөлгішті таңдау деректері 4.3- кестесіне ендірілген.
4.3- кестесі.
Есептік деректер Таңдау шарттары ОД-220 (63 ОУ)
Бөлгішінің параметрлері
Uy =220 кВ Uп>Uу Uп = 220кВ
Ipm=460A In>Ipm Іп =1000 A
ісоқ(3)
Imax= 80 кА
І3(2) -tk= 0,8кА2-с It2-t>I^-tn It2-t= 12,52-4=625кА2с
ПРО -У жетегі қолданылады ,
Қысқа тұйықтағышты таңдау
Таңдаудың деректері 4.4.кестесіне ендірілген
4.4 кестесі
Есептік деректер Таңдау шарттары КРН-220 У1 қысқа
Uy =220 кВ Un>Uy Uп=220 кВ
Iсоқ(3) =0.3 іmax > іy (3) imах =
І3(2) *tk= 0,8кА2-с It2*t>I3(2)*tn It2*t= 102*4=400кА2с
ПРК-У жетегі қолданылады
Ток трансформаторын таңдау
Ток трансформаторын таңдау деректері 4.5- кестесіне ендірілген
4.5- кестесі
Есептік деректер Таңдау шарттары ТОРН-220 М ток
трансформаторының
параметрлері
Uy=220 кВ Un>Uy Un = 220 кВ
Iрm=460 А In >Ipm ІП=1000А
ісоқ(3) √2КдІ1н > iy (3) √2 КдI1н
І3(2) *tk= 0,8кА2-с (І1и *қ ) *t >
4.5 кестесінде келесі белгілер қабылданған:
І!н- т.т. -ң номиналдық біріншіреттік тогы;
Кд - динамикалық төзімділіктің коэффициенті;
Kt - қызуға төзімділіктің коэффициенті.
жабдығын таңдау.
4.3 ТҚ-110 кВ жабдығын таңдау
110 кВ таратушы құрылғы ұядан шығатын арбаша жэне ВМ-110
110 кВ шиналарын таңдау
110 кВ ТҚ-ң шиналары қатты материалдан жасалынады, жұмыс тогы
таңдалады, сосын динамикалық жэне қызу төзімділігіне тексеріледі.
Шинаны таңдау шарты
Ідоп ≥Ipm
110 кВ кірмесіндегі максималдық жұмыс тогы
ІРm= Sp.m/√3*UH=175300/1,73*110=921A ,
Алюминнен жасалған шиналар таңдалады
b х һ = 30 х 4, мм
1000 > 921 А. Шарт орындалады.
4.6 кестесі
Есептік деректер Таңдау шарттары ВМ-110-У
ажыратқышыңың параметрлері
Uy=110кВ Un>Uy Un=110кВ
Ірт=921А In >Ipm ІП=1000 А
І(3)=1,02кА
Iағын > І(3)
Іmах=80кА
iсоқ(3) =1,92 Iағын> iсоқ(3) Iағын=35,5 кА
S(3)=175.3 MВА S ағын>S(3) Sағыт=540 MВА
І3(2)*1п=2,1кА2-с It2*t>I3(2>*tn It2* t=31,52*4=3969кА2с
Айырғышты таңдау
Өзіндік мұқтаждар трансформаторының тізбегіндегі
4.7 кестесі
Есептік деректер Таңдау шарттары ОСШ- 110/400 айырғышының
Uy=110кВ Un>Uy Un=110кВ
Ірш=179А In >Ipm In = 400 A
iсоқ(3) =1,92 Iағын> iсоқ(3) Iағын=41 кА
І3(2)tп=1,ЗкА2-с It2*t>I3(2)*tn It2-t=162-4=1024KA2c
ПР-2УЗ жетегі қолданылады
Жерлендіргішті таңдау
4.8- кестесі
Есептік деректер Таңдау шарттары ЗР жерлендіргішінің параметрлері
Uy=110кВ Un>Uy Un=110кВ
iсоқ(3) =1,92 Iағын> iсоқ(3) Iағын=235 кА
І3(2)tп=1,ЗкА2-с It2*t>I3(2)*tn It2-t=902-1=8100 kA2c
Ток трансформаторларын таңдау
Минималды біріншіреттік номиналды тогы бар ток трансформаторы қ.т. тогының
Ipm=1015.9/1.73*10=58,7 A.
Ток трансформаторын таңдау деректері 4.9 кестеие енгізілген
4.9- кестесі
Есептік деректер Таңдау шарттары ТОЛ-110-
ток трансформаторының
Параметрлері
Uy=110кВ Un>Uy Un=110кВ
Ірm=58,7А In >Ipm In = 100 A
iсоқ(3) =1,92 Iағын> iсоқ(3) Iағын=49,3 кА
І3(2)tп=2,1кА2-с It2*t>I3(2)*tn It2-t=(10*0,1) 2=10,24 kA2c
Кернеу трансформаторын таңдау
110 кВ шиналарының әрбір секциясына ТДЦТН-20000/110 кернеу трансформаторы орнатылған.
Кернеу трансформаторының параметрлері
U1н=115 кВ
Максималдық қуат Sном=200 МBA.
Өзіндік мұқтаждар трансформаторын таңдау
[10]-ға сәйкес 110/10 кВ қосалқы станцияларының өзіндік мүқтаждар
трансформаторының қуаты ҚС қуатыың 0,3-2% құрайды. Орнатуға ТМ-2500/110 екі
Бақылаушы - өлшеуіш аспаптарды таңдау
ЭҚЕ (ПУЭ) сэйкес аспаптар таңдалады [9]. Аспаптардың саны, типі,
4.10 кестесі
Қосылым Қосылымда орнатылғап аспаптар Аспаптың типі
110/10кВ трансформатор ы Амперметр ЭЗ0 1,5
10 кВ кірмесі Амперметр ЭЗ0 1,5
10 кВ желісі Амперметр ЭЗ0 1,5
Активтік энергия
санауышы САЗ и
670 2,0 1,5
Реактивтік энергия
санауышы САЗ и
677 2,0 1,75
Өзіндік мұқтаждар Амперметр ЭЗ0 1,5
Вольтметр Э377 1,5 1,5
трансформатору Активтік энергия
санауышы САЗи
670 2,0 1,5
Секциялық ажыратқыш Амперметр ЭЗ0 1,5
Кернеу трансформатор Вольтметр Э377 1,5
Вольтметр (оқшауламаны бақылау үшін) Э377 1,5
5. Релелік қорғаныс
Кернеуі 220/110/10кВ трансформаторлар үшін зақымдардың келесі түрлерінен жэне жұмыстың
-орамдар мен шықпалардагы
-орауыштардағы орамдардың түйықталуларынан жэне май
-сыртқы қ.т. байланысты орамдардағы токтардан (максималдық ток
-асқын жүктемеге байланысты
Оқшауланған бейтарабы бар кернеуі 10 кВ желілер үшін көпфазалық
5.1. Жоғарғы жағынан 110/10 кВ трансформаторларын қорғау.
Тұтынушылар трансформаторларын жогары кернеу жагынан қорғау типі ПКТ балқыма
Iенд≥кн*Iн
мүнда: кн = 1,2-2- сенімділік коэффициент;
Ін =110 кВ АЖ-н қоректенетін қуаты 160 KB А
Ін=S/√ 3Uн=160/1,73*110=10,1 A ;
Іенд=1,3'Ін =1,3*10,1= 13,13A
Тогы Іенд=15 А балқыма ендірме қабылданады.
5.2. АЖ -110 кВ қорғау (Ф-2)
1 . Максималдық ток қорғанысын желінің максималдық жүмыс тогы
Іpm=S/√ 3Uн=1477,8/1,73*10=85 A ;
Қорғаныстың іске қосылу тогы келесі шарттардан таңдалады [11,12]:
-а) жүктеменің максималдық тоғы іске қосылмау шарты бойынша
Iсз=(kн*kзап)*Ipm/kв,
мұнда: kH - сенімділік коэффициенті ;
kB -реленің қайту коэффициенті;
kзап -жүктеменің өзінен-өзі қосылу коэффициенті.
Ф-4-те ТОЛ- 110 ток трансформаторы орналасқан
(ІІН=100А, Ін=5А, ктт=20) .
Реле РТ-85/1 үшін Іу =4-10 A, ktl =1,2, кв
-кзап нақты деректер болмаса, 1,1 теңестіріліп қабылданады.
Онда Ісз1=1,2*1,1*85/0,8=140А
2. ПКТ сақтандырғыштарының балқыма ендірмелерімен үйлестІру шарты бойынша
Ісз2 >Кн *ІН5,
мү:нда: Кн - сенімділік коэффициенті тәуелді сипаттамасы бар қорғаныстар
Ін5 -күйу уақыты tn =5 с типтік сипаттамасы бойынша
ендірменің тогы.
Іенд = 15 A -re тең балқыма ендірме үшін
Ісз2> 1,4-50 =70 А.
Екі шарттан қорғаныстың іске қосылу тогы Ісзз= 140 А
Ic=kcx*ІС kтг=1*140/20=7А ;
Ic=kcx* kтг=140 А ;
Тағайыншама тогын қабылдайды Іу= 7А ,
МТҚ-ң сезгіштік коэффициентін келесі формуламен анықтаМды [12]
Kч=Iмин(2/Iсз
мүнда Імид -минималдық режимде желінің соңындағы екіфазалық
(Імин(2)=830А)
Кч = бұл [11] бойынша нормаланған 1,5 -нан артық.
РТМ-ды шунтсыздандыратын сұлбасы
мүнда: Ісо - РТМ релесінің іске қосылу тогы (Ісо
ІУ>1,2-5>6А, шарт орындалады. МТҚ-ң уақыт тағайыншамасын келесі шартпен таңдайды:
IC3>0,25SH,
мұнда Sn - берілген желіге қосылған
Аталған шарт орындалғанда МТҚ-ң іске қосылу уақыты
орындалмағанда t= 0,5с деп қабылданады.
Евгеневка трансформаторларының қосынды номиналдық қуаты тең :
Онда
Олай болса, МТҚ әсерінің уақыты
ty =tycT +Δt= 0,5 +0,5 = 1,0 с.
Максималдық ток кесер (ТК)
ТК іске қосылу тогы келесі шарттардан таңдалады:
а) ТП- 10/0,38 кВ трансформаторларыньщ магниттеу токтарыньщ секіруіне іске
Ісоі1≥ 0,25- SH ≥ 0,25 • 2326 = 581,5
б) ТП- 10/0,3 8 кВ трансформаторларыньщ 0,38 кВ шиналарындағы
ІС02 ≥ І 0,38
мұнда: Кн - сенімділік коэффициент! (РТ-85релесі
Іо,38 -максималдық режимде ең қуатты трансформатордың 0,38 кВ шиналарындағы
I0.38 (3) =0,4-1630/10- 65,2 A;
онда
Ісо2 ≥ 1,5-65,2 = 97,6 A;
Екі шарттан ТК-ң іске қосылу тоғын Ісо2=
іске қосылу тоғын анықтайды
Iсро=К сх/Кmm *1со;
РТ-85 релесі ток кесерінің іске қосылуының еселігі табылады
Кomc Jcpc/ Iу=29/7=4;
ТК-ң сезгіштік коэфиценті анықталады
к = I (2) min • / I;
К у = I(2) mm/ Ico ;
мұнда: I(2) min - минималды режимдегі ток кесер қондырылған
К.т.то5ы (I(2)minA-1400A):
Ку= 1400/581,5=2.4,
бұл нормаланған 2,0 мэнінен көп.
Резервтеуді ескерсе:
I=лSрфаз/√3*Uн=1477.8/1.73*10=85A
Іср> 1,4 (120 + 85) = 287 А.
ТОЛ-10 ток трансформаторы үшін ІІН=300А, І2н =5А, КТТ =60;
Екі шарттан Ісз =581,5А деп қабылданады
Реленің іске қосылу тоғы анықталады
Іср=287/60=4,7А ;
Тағайыншама тогы қабылданады:
ІУ=5,ОА(РТВ-1);
Қорғаныстың іске қосылу тоғын қабылдайды
IcP=Iy*kmm =60*5 = 300 A ;
Негізгі аймақ үшін сезгіштік коэффициент! табылады:
Kср=Iminк.з(2) /I’cз=1400/300=4,7 ;
бүл нормаланған 1,5 мәнінен көп
Резервтік аймақ үшін сезгіштік коэффициенті анықталады
Kср=Iminк.з(2) /I’cз=830/300=2,8 ;
бүл нормаланған 1 ,2 мэнІнен көп.
МТҚ релесінің іске қосылу уақыты таңдалады.
Қ.т. тогының 1,4 жэне оданда көп еселігінде
tусв=tувп+Δt=1,0+0,5=1,5 c
3. 10 кВ кірмесінің максималдық тоқ қорғанысы
ТОЛ -10 тоқ трансформаторы үшін I1н=300 I2н=5 кmin=60
Кірменің максималды жүмыс тогы тең
Ірт=3098,3/1„,73-10=179А
Жүктеменің максималдық тогы арқылы қорғаныстың іске қосылу тогы табылады.
Iсз1=1,3*1,1*179/0,7=366 А
Алдындағы қорғаныспен үйлестіру шартынан қорғаныстың іске қосылу тогы табылады
Ісз2>кнс(Ісзп+Іп) >1,4 (120 + 57) = 248 А .
Қорғаныстың талап етілетін сезгіштігін қамтамасыз ету шартынан қорғаныстың іске
Үш шарт бойынша қорғаныстың іске қосылу тогы
Ісзз kтг*Iсзвв ,
220 кВ жағына келтірілген кірме қорғанысының іске қосылу тогы
Ісзвв=1200*10/35=343 А; Ісз> 1,4*343 =480А;
в) қажетті сезгіштікті қамтамасыз ету шарты бойынша
Iсз ≤ I 2 min/ kч ,
мүнда: Кч - сезгіштік коэффициентінің нормалаған мәні (Кч= 1,5);
I (2) min- 220 кВ жағына келтіршген 110 кВ
IC3XL ,,
ΔU”ф=I(Rcos φ+(X-Xc)sin φ]=0,
Rcosφ=(Xc-XL ) sin φ,
Онда Xc =XL +Rctg φ.
Конденсаторлардың реактивті кдергісі бұл жағдайда тек қана желінің индуктивтік
Онда конденсаторлардың қуатын формуламен анықталады;
Qc=3I2Xc ,
Мұнда I – елінің ең үлкен жұмыс тоғы, А.
Желінің реактиатік қуатын өтемдеу үшін желі сұлбасында бейнеленген. Конденсаторларды
Конденсаторладан өтетін активтік қат тең (конденсаторлардағы активтік қуат шығындары
P=√3U’’Icosφ’=√3U”Icosφ ,
Ucosφ’=U”cosφ ,
cosφ’=U”/U’*cosφ ,
tgφ’=√ 1-cosφ’/cosφ’=√U2 -U2cos2φ/U”co2sφ .
Конденсаторлар қуаты тең
Qc=Q”-Q=P(tgφ—tgφ’).
Алынған өрнекке tgφ’ мәнін қойып, оны түрлендіріп, конденсаторлар қуатын
Qc=P/coscosφ[sinφ-√(U’/U”)2-cos2φ] ,
Есеп. Сұлбада жүктемелері (ква) мен айландарының ұзындығы көрсетілген 10
Қоректендірүші пунктте (А) кернеу 10,5 кВ құрайды. Кернеудің шектемді
Айландарда ағытын тоқтарды анықтайды.
IA-1=√P2A-1 + Q2A-1/ √3* Uн = √1002+7502/1,73*10=72,5 A ;
I1-2=√P22-1 + Q22-1/ √3* Uн = √6002+4502/1,73*10=43,5 A ;
I2-3√P22-3 + Q22-3/ √3* Uн = √4002+3002/1,73*10=29 A .
Тмакс=4000 сағ j эк=1,1 А/мм 2 қабылданатын тоқтың
А-1 айланы үшін
Fэк= IA-1/jэк=72,5/1,1=66 мм 2 .
Қимасы Fст=70 мм 2
r0=0,412 Ом/км, x0=0,345 Ом/км ;
1-2 айланым үшін
Fэк=I1-2/jэк=43,5/1,1=38,5 мм 2
қимасы Fст=50 мм 2 , r0=0,576 Ом/км. x0=0,38
2-3 айланым үшін
Fэк=I2-3/jэк=29/1,1=26 мм 2, қимасы Fст=35 мм 2 , r0=0,38
Кернеудің щектемді шығындары анықталады:
ΔUдоп= ΔUдоп%/100*Uн=8/100*1000=800 В ,
Айландардағы кернеу шығындары анықталады (реактивтік қуат өтемдеуін ескермегенде) .
ΔUА-1=Pr0 + Qx0/Uн * lА-1 = 1000*0,42+750*0,345/10=671 В;
ΔU1-2=P1-2r0 + Q1-2x0/Uн * l1-2 = 600*0,576+450*0,58/5=303 В;
ΔU2-3=P2-3r0 + Q2-3x0/Uн * l2-3 = 400*0,83+300*0,366/8=353 В;
Кернеудің қосынды шығындары құрайды:
ΔU∑= ΔUА-1 + ΔU1-2 + ΔU2-3 =671+303+353=1327 В ,
Бұл кернеу шығындарының шектемді мәндерінен едәуір асып ктеді. 1327
1 нүктедегі кернеу деңгейі рұқсат етілгеншектерде жатып, ал 2
алады
U”=10500-800+358=10058 В. Конденсаторлардың қажетқуатын формуламен анықталады.
Qc=P/cosφ[cos φ- √(U’1/U”1) 2-cos2φ=600/0,38(0,6-√(9,526/10,058) 2-0,8]=75 квар
Фазаның кедергісі
Xc=Qc/3I2=75000/3*45,32=12,2 Ом .
Конденсаторлардағы максималдық кернеу құрайды
U”- U’=10058-9526=532 В.
Сондықтан типі КЛМ-06-50-1 номиналдық кернеуі 600 В. Конденсаторларды таңдайды.
Xc=50000/83,3 2=72 Ом.
Барлығы үшін конденсатор қондырғысы (әр фазаға беруден). Желінің кернеу
Qc=3*43,5 2*7,2=40,3 квар.
Бұл озатын қуат желінің А-1 және 1-2 айландарында ағатын
Желідегі қуаттың жаңадан таралуы суретте көрсетілген, яғни P-jQ=600-j375.
Өтемдеуші құрылғылар орнатылған кейін айландардағы кернеу шығындары анықталады;
А-1 айланы
ΔU’А-1=PА-1*r0 + QА-1*x0*/Uн * lА-1 =1000 *0,42+636*0,345/10*10=631 В;
1-2 айланымы
ΔU’1-2=P1-2r0 + Q1-2x0/Uн * l1-2 – Q1-2*xc/Uн ;
мұнда Q’1-2-өтемдеуші құрылғылар орнатылған кейін 1-2 айланындағы қайтадан бөлінген
Онда ΔU’2-3=600*0,576+375*0,350/10*2,5-452*7,2/10=-204 В.
ΔU’2-3=P2-3r0 + Q2-3x0/Uн * l2-3 = 400*0,83+300*0,366/8=353 В ;
Өтемдеуші құрылғылар орнатылған кейінгі кернеудің қосынды шығындары
ΔU’∑= ΔU’А-1 - ΔU’1-2 + ΔU’2-3 =631-204+353=785 В ,
бұл мүмкін, өйткені ΔU> ΔU’ , яғни 800>785 В.
1 нүктедегі кернеу
U=10500-631=9869 В,
2 нүктеде
U=9869+204=10073 В ,
3 нүктеде
U=10073-358=9715 В.
Алынған нәтижелерден байқауға болатын, өтемдеуші құрылғылардың орны дұрыс таңдалған,
7. Еңбекті қорғау
7.1 Еңбекті қорғаудың жалпы мәселелері
Аудандық электр тораптары кэсіпорынының жетекшісі мен кэсіподақ
1 . Жаңа кадрлардан маман дайындау
2. Жүмысшылар мен инженер-техник қызметкерлерінің біліктілігін арнайы курстар мен
3. Инженер-техник қызметкерлерінің білімдерін қолданыстағы техникалық
4. Кітапхананың қауіпсіздік техникасы, ҚТ кабинетінің жыл бойы
5. Қызметкерлерді жаттықтыру.
6. Мекеме жетекшісінің жұмыс орындарын аралап байқаудан өткізус,
7. Қауіпсіздік техникасы күнін өткізу.
8. Алдыңғы қатарлы еңбек эдістерІн оқып үйренумен
9. Қызметкерлердің мерзімді медициналық қаралудан өтуі. График
Еңбекті қорғауды бақылаудың үш сатылы жүйесі ұиымдастырылған. Бірінші сатылы
Үшінші саты бастығы қауіпсіздік техникасы күнін өткізеді.
Станцияның электр жабдықтарын ққауыпсіз қызметке жарату үшін, ол мынадай
• оқшауламаушы сырық - әр кернеу
• диэлектрлі қонышты кебіс - 1 жұп
• тасымал жерлендіргіш - 6 дана;
• уақытша қоршаулар - 2 данадан кем
• ескертуші плакаттар - қажетіне қарай;
• қорғаныстық көзілдірік - 2 дана;
• газқорғақ - 2 дана.
Өртті сөңдіру нормаларына сәйкес ҚС мынадай өрт сөндіру қүралдарымен
• көбікті өртсөндіргіш - 1 дана;
• көмірқышқыл өртсөндіргіш - 2 дана
• құм салынған жәшік - 1 дана;
• күректер-2 дана;
• су қүйылған бөшке - 1
• шелек-2 дана.
7.2 Жерлендіруші қондырғыны есептеу.
ЭҚЕ-дің талаптарына сай ҚС
37,8-29,4=1 11 1,3 м2. ЖҚ-ны есептеуге қажетті деректер:
• топырақ қыртысының есептік үлгісі - екі
• жоғарғы қабатының кедергісІ - рі=100
• жоғарғы қабатының қалыңдығы ҺІ=1,3 м;
• төменгі қабатының кедергісі- р2^50 Ом-м;
• электродтың үзындығы 1т=2,5м;
• ЖҚ алып жатқан алаңның ауданы.
S=27*27=729м2-қа тең етіп алынды.
• Жатық электродтардьщ жату тереңдігі L=0,7м ;
• жерлендірмелер диаметрі d=22мм болаттан жасалынады.
Бойлық жэне көлденең жерленірмелердің орналасуы жобаның графикалық бөлігінің №6
жатық өткізгішке оның астында тереңдедітіліп салынған
қақпаның еніне тең. Aшық тарату қүрылғысының АТҚ жайтартқыштар
С и орнатылған тоған қүрастырылымдарынан наизағаи тоғының жерлендіру магистралі
Rж=(A*p2/√S)+(pэ/Im+Ik) ,
мұндағы: рэ - жер қыртысы топырағының эквиваленттіқ меншікті
кедергісі;
Ik - барлық тік электродтардың жалпы үзындығы; А- өрнекпен
(lm+t)/ √S =25+0,7/√729=0,12 сонда
А-0,385-0,25*0,12=0,352.
Топырақтың эквивалентік меншікті кедергісі
Pэ=p1(1-e-α√S)+p2(1- e-β√S/n) ,
мүнда: α,β- - рі мен р2 арақатынасына қарай анықталатын
коэффициенттер. Егер рі>р2 болса, Егер рі > р2 болса,
α =3,6; р =0,1
рэ =100(1- е3,6-1,3/27)+50(1- е-0,1*27/1,3)=60 Ом-м. ЖҚ-ның жаспарынан LK =
Яғни кажетті шамасынан Rжрук=4,0 Ом кіші.
7.3 ҚС-ны найзағайдың тікелей соғуынан қорғау
ҚС-да найзағайдың тікелей соғуынан қорғау үшін сырықты жайтартқыштар қолданылады.
Һх1=8,5м жэне Һх2=4,0 м.
Жайтартқыштардың биіктігі 16 м-ге тең. Олар қабырғалары а1=14,5м, а2=18м
Гх=1;6-һ(һ-һх)/(һ+һх). Демек
Гх1=1,6-16-(16-8/5)/(16+8,5)=7>8м j Гх2=1,6-16-(16-4)/(16+4)=15,4м ,
Төрт жайтартқыштан тұратын
Д