Жоспар.
Кіріспе ................................................................................................................2-4
I тарау Мемлекет механизмі ұғымы, құрылымы
1.1 Мемлекеттік механизм және мемлекеттік аппарат ұғымдары, элементтері.........................................................................................................5-18
1.2. Мемлекеттік органдар ұғымы, белгілері, ұйымдастырылу, қызмет ету қағидалары........................................................................................................19-28
1.3 Мемлекеттік қызмет, оның түрлері..........................................................29-41
II тарау Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік органдардың
2.1 Қазақстан Республикасының заң шығарушы билік органы................................................................................................................42-46
2.2 Қазақстан Республикасының атқарушы билік органдары..........................................................................................................47-49
2.3 Қазақстан Республикасының Сот билігі т.б. органдары..........................................................................................................50-56
Қорытынды.....................................................................................................57-58
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі..............................................................59- 61
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі: Егемен ел атанған Қазақстан Рсепубликасы
құқықтық мемлекет құру үшін мемлекеттік органдарда кәсібилік, демократиялық қағидаларын
Қазақстан Республикасының Президентінің жолдауында көрсетілгендей жаңа кадр саясатын жүргізу,
Бүгінгі күннің басты талабының бірі – мемлекеттік органдардың ,
басындағылардың мемлекеттің негізі, қозғаушы күші заңдарды жақсы білу, сол
Заң ғылымы жүйесінде «Мемлекеттік органдар қызметінің және ұйымдастырылуының қағидалары»
Мемлекет дегеніміз - өз аумағындағы халықты құқықтық жүйесі арқылы
Мемлекет – арнайы басқару және мәжбүрлеу аппараты бар,
Мемлекет қоғамды басқаруды жүзеге асыратын, өзінің барлық мүшелерінің мүдделері
Мемлекеттік механизм деген – мемлекеттік органдардың мемлекеттік билікті
Мемлекеттік органдарды ұйымдастырудың және оның қызметінің қағидалары, сөз талас
Менің дипломдық жұмысымның мақсаты – жалпы мемлекеттік органдар қызметі
Осыған сәйкес дипломдық жұмысымның міндеті –
Мемлекет миханизмінің құрылымының жұмысын ашып көрсету;
Мемлекет органдарына жалпы сипаттама беру;
Мемлекеттік қызметті жүзеге асыру жолдарын көрсету;
Қазақстан Республикасындағы органдардың қызметіне, олардың
ұйымдастырылу қағидаларына жалпы сипаттама беру болып табылады.
Осы зеттеу жұмысымды екі бөлім, алты тараудан құрап жаздым.
Мемлекеттік механизм, аппарат, органдар туралы көптеген шетелдік және Қазақстандық
Дипломдық жұмыста – мемлекеттік билік, ( Мемлекеттік механизмнің
Мемлекеттік – қызметтік қатынастарды іске асырудың қажетті алғы шарты
Мемлекеттік механизм және мемлекеттік аппарат ұғымдары, элементтері.
Мемлекеттің көп қырлы қызметі өзінің сипаты мен табиғаты,
тікелей бағыты мен қалыптасу бағыттары, функциялары мен өкілеттіктері, жұмыс
Мемлекеттік билікті, оның қызметі мен міндеттерін іске асыру үшін
Мемлекеттің механизмі бұл – мемлекеттің ішкі және сыртқы функцияларын
Мемлекеттік орган дегеніміз тиісті құзыретке иелі және өз функциясын
Мемлекеттік орган – бұл мемлекеттің міндеттерін орындаушы және
орган мемлекет орнатқан тәртіпте құрылады;
органға мемлекет өз міндеттері мен қызметін жүзеге асыруы үшін
органға мемлекеттік билік өкілеттілігі берілген. Ол басқа мемлекеттік органдар,
мемлекет үшін белгіленген ережелерге сәйкес әрекет етулері тиіс. Мысалы,
Әрбір мемлекеттік органдарға мыналар тиесілі:
оның оралымды басқаруындағы мемлекеттік және қазыналық мүліктер;
қаржы құралдары, банктегі есепшот, бюджеттен қаржыландыру көзі;
өзіне тән ұйымдастырушылық құрылымы, онымен байланысты қызметтік бағыныстылық және
биліктік өкілеттіліктердің қажетті көлемі, олардың негізінде лауазымдық тұлғалар мен
Мемлекеттік органдарға мыналар жатады:
заң шығарушы, атқарушы және соттар (билік бөлу принципіне қарай);
федералдық, федерация субъектілері, республикалық және жергілікті (мемлекеттің құрылыс белгілеріне
бастапқы (сайланбалы өкілді), оның мүшелерін халықтың сайлауы және туынды
жалпы құзыретті, яғни бұл орган өзінің құзыреті шегінде, оған
коллегиалды – шешімді көпшілік дауыспен қабылдайтын орган және дара
тұрақты (қызмет ету мерзімі шектеусіз түрде құрылады) және
Мемлекеттік органдарды анықтайтын белгілер:
мемлекет еркімен құрылуы және өз функциясын соның атынан іске
заңда көрсетілген тәртіппен қызмет түрін қатаң орындауы;
заң жүзінде бекітілген ұйымдық құрылымы, құзыреті (құқықтар мен міндеттердің
белгілі бір материалдық құралдарға иелігі (құрылыс, үйлер, көлік т.б
мемлекеттік билік сипаттағы өкілеттілігіне иелігі, яғни әр қилы құқықтық
Мемлекеттің механизмі, әрине, мемлекеттің функциясын жүзеге асырушы күш, бұл
Бұл қызметтің нысандарын көп жағдайда басқарудағы заңдар мен құқықтық
тікелей басқарушылық – бұл ғылыми ұсыныстар жасаумен, тәжірибе алмасумен
құқықтық нысандар – құқықтық заңды сипаттағы қызмет түрлері, яғни,
Құқықшығармашылық қызмет – бұл нормативтік актілер жобаларын дайындауға,
Құқыққолданушы қызмет – бұл құқықтық нормаларды жүзеге асырумен байланысты
Құқыққорғаушы қызмет – бұл заңдардың сақталуын бақылаумен және қадағалаумен,
Мемлекет механизмінің құрылымына мыналар кіреді:
өздерінің тікелей биліктік функцияларын жүзеге асыру барысында тығыз байланыстылығы
биліктік өкілеттіктерге ие емес, алайда, экономика, білім беру, мәдениет,
басқарумен арнайы айналысатын мемлекеттік қызметшілер;
мемлекеттік аппараттың қызметін қамтамасыз ету үшін қажетті ұйымдастырушылық, қаржылық
Жоғарыда айтылған мемлекеттік құрылымдардың барлығын бірнеше түрге бөлуге болады.
Мемлекет миханизміне орасан зор роль берілген. Ол іс жүзінде
Мемлекет механизмі дегеніміз, мемлекет алдында тұрған міндеттерді шешу үшін,
Мемлекет механизмі түсінігімен қатар, теория және практика жүзінде мемлекеттік
Мемлекет механизмінің ерекшеліктері,оны ұйымдастырудың және қызметінің қағидалары.
Мемлекет механизмінің қағидаларының санын көрсететін айтылған екі шекті тәсілдермен
М.Н.Марченкомен ұсынылған мемлекет механизімінің ұйымдастырылуы және қызметінің қағидаларының
Ескертіп өту керек, заңдылық және конститутционалдық құбылыс және
Осыдан шығатыны, ғылыми әдебиетте заңдылық және конституциялықты жалпылай қарастырмайды,
Кез келген заңдылық және конституционалдылықтың негізін түрлі мемлекеттердің
Заңдылықты және конституционалдықты қатаң және бұлтартпай орындау тек мемлекеттік
қағидасы болып табылады. Мемлекеттердің конституциялары ережені бекітеді, оған
М.И.Байтин мемлекеттік механизм қағидаларының жүйесін құрылуына қаншалықты өзгеше тәсіл
Жалпы қағидалар өз кезегінде екіге бөлінеді. Біріншісіне конституцияда бекітілген
Бірінші топ мемлекеттік механизм ұйымдастырылуымен қызметінің конституциялық бекітілген
Халық билігі қағидасы егемендік иесі және билік көзі –
Мемлекет механизмінің ұйымдастырылуы мен қызметіндегі гуманизм қағидасы – тұлғаның
Адам мемлекет үшін емес, мемлекет адам үшін жаратылған. Совет
Гуманизм адамсүгіштікті білдіреді. Билік органдары азаматқа қатысты қандай да
Мемлекеттік билік заңшығарушы, атқарушы және сот болып бөлінудің негізінде
Мемлекет механизмінің ұйымдастырылуы мен қызметінің федерализм қағидасы көптеген тең
РФ субьектілерінің мемлекеттік билігі мен федералды органдардың билік бөлінісі
Мемлекет механизмінің маңызды ерекшелігі, оның барлық буындарының ішкі бірлігінің
Сөйтсе де, мұндай бірлік туралы ережені талдап, түсіндіре келіп,
Мемлекет механизмінің ұйымдастыру мен қызметінде белгілі бір қағидалар
Барлық мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалардың конституцияны, заңдар мен
Мемлекет тәртіп пен төменгі тұрған органдар бастама көрсеткенде және
Мәнісі мемлекеттік мәселелерді дер кезінде көтеріп және оны шеше
Мемлекет қайраткерінің берілген өкілеттіктер шеңберінде нақтылы жағдайдың
Жариялылық қағидасын жүзеге асырудың нәтижесінде мемлекет механизмі демократиялық сипат
Жоғарыда аталған қағидаларды санамалап шығу – бүгінгі таңда
механизмінің қызметі ұйымдастырылып, толық жүзеге асырылды деген сөз емес.
Мемлекет механизмі дамыған қоғам дамуында бірдей емес функция мен
Храпанюк мемлекет механизмінің басты көрінісі деп төмендегі белгілерді
Біріншіден, мемлекет механизмі басқару ісімен айналысатын адамдардан тұрады.( заңды
Екіншіден, мемлекет механизмі күрделі органдар жүйесін қалыптастырып, өз билік
Үшіншіден, мемлекет аппаратының әр бөлігі ұйымдық және қаржы көздерімен
Төртіншіден, мемлекет механизмі мемлекет азаматтарының құқықтарын қамтамасыз ету
Ежелгі Шығыс және антикалық Европалық елдерде мемлекет механизмі айтарлықтай
Феодалдық ортағасырлық мемлекет механизмі негізгі даму жолынан
Ерте феодалдық кезеңде мемлекет аппараты күрделі емес жүйе иеленген
Ортағасырлық мемлекетте мемлекет механизмі айтарлықтай күрделенеді. Осыдан келіп
XVII- XVIII ғ буржуазиялық революция кезеңінде Европада, мемлекет аппараты
Ал, Францияда мемлекет механизмі жаңа элементтері пайда бола бастады.
Қоғамдық өмірде болып жатқан өзгерістер нәтижесінде, мемлекеттік аппарат
Мемлекеттік механизм құрылымы белгілі бір обьективтік мінез-құлыққа сай
орталықтандыру, партиялық жетекшілік ісінде барлық мемлекет аппараты салалары кең
Мемлекет механизмі құрылымына мыналар кіреді:
өздерінің тікелей билік функцияларын жүзеге асыру барысында тығыз
байланыстағы және өзара бағыныштылықтағы мемлекеттік органдар.
биліктің өкілеттіктерге емес, алайда экономика, білім беру, мәдениет,
денсаулық қорғау, ғылым, т.б. салада жалпы әлеуметтік функцияларды атқаратын
Басқарумен арнайы айналысатын мемлекеттік қызметшілер
мемлекеттік аппарат қызметін қамтамасыз ету үшін қажет
ұйымдастырушылық, қаржылық және күштеу құралдары және т.б.
Мемлекеттік аппарат мемлекеттің басқарушылық, қамтамасыз етушілік және қорғаушылық функцияларын
Тікелей басқарушылық - бұл ғылыми ұсыныстар жасаумен, тәжрибе
алмасумен байланысты. Яғни, бұл құқықтық сипатты иеленбеген қызмет түрі.
Құқықтық нысандар – бұл құқықтық заңды сипаттағы қызмет түрі.
Олар барлық субьектілер үшін міндетті болып табылады және мемлекеттік
Мемлекеттік аппарат - қоғамды басқару үшін арнаулы құрылған мемлекет
Мемлекеттік аппаратың ерекше ішкі құрылысы бар: олардың арасындағы қатынастар
Мемлекет аппараты АҚШ штаттарында да құрылды. Онда заң шығарушы
Қазіргі мемлекеттік аппараттың қызметі мынадай қағидалармен реттеледі: мемлекет аппаратының
Ол үшін оның қызметі демократицлық, Конституциялық , заңдылық қағидаларына
Мемлекеттік қызметтің қағидалары: заңдылық; мемлекеттік биліктің заң шығарушы, атқарушы
Мемлекет аппараты өз қызметін ашық және жариялық істеуге тиісті.
Мемлекет аппаратының ішкі құрылысы қатаң тәртіпті, субординацияны, олардың бір-бірімен
Сонымен мемлекеттік аппарат – алдында тұрған ерекше мақсаты бар
Түрлі елдердің мемлекеттік аппаратының ұйымдастырылу және қызметтерінің маңызды
Мемлекеттік қызметкерлердің кәсібилігі және этика мәселесі мемлекет құрылған сәттен
Мұның септігінің бірі, шенеуніктердің, әсіресе жоғары шендегі шенеуніктердің
Осыған ұқсас даулардың келесі себебі, бұл әлі күнге дейін
Осыған байланысты Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін атақты ағылшын памфлетисті,
Бірақ автор: «кімде кім іскерлік өмірді білетін болса, бұл
Мемлекеттік аппараттың қызметкерлерінің негізгі міндеттері ҚР Конституциясы мен заңдарын,
Мемлекет қоғамның саяси ұйымының бір түрі ретінде мемлекеттік биліктің
Мемлекеттік аппарат құрылымына және оның қалыптасуына түрлі тарихи, мәдени,
Мемлектеттік аппараттың маңызды құрылымының бірі – Мемлекеттік орган. Әр
Мемлекеттік органдар басқа мемлекеттік емес, қоғамдық-саяси ұйымдардан айырмашылығы төмендегідей
Біріншіден, мемлекеттік орган қызметі мен конститутциясында және заңдарында көрсетілген
Екіншіден, әр мемлекеттік билік өздеріне белгіленген мемлекеттік билік өкілдігіне
Үшіншіден, мемлекеттік билік органдары мен мемлекеттік құрылым арасында өте
Төртіншіден, мемлекеттік билік органдары өздеріне белгіленген функциялармен қамтамасыз ету
Мемлекеттік билік органдары мемлекет атынан халықаралаық, мемлекеттің ішкі қатынастарын
Мемлекеттік билік органдары құқықтық қағидалармен өзара бірлескен. Олар мемлекет
Мемлекеттік аппаратты айтқанда билікті жүзеге асырушы лауазымды тұлғалар мен
1.2 Мемлекеттік органдар ұғымы, белгілері, ұйымдастырылу, қызмет ету қағидалары.
Мемлекеттің органы және оның мемлекет механизміндегі орны. Мемлекеттің органы
Алайда, бірқатар мағынасы бар жоғарыда аталған нұсқаулармен шектеліп қалу
Унитаризм қағидасы сәйкесінше унитарлық мемлекеттерге тән, мемлекеттік билік органдарының
Осылайша, ҚР «ҚР Үкіметі туралы» Конституциялық заңының 1 бабына
Заңдылық қағидасы заңдарды жалпы сақтау мен орындаудан тұрады. ҚР
М.Ш.Байтин ескергендей, мемлекеттік механизмнің ұйымдастырылуы мен қызметіне қатысты бұл
- заң жоғарылығы және Конституциялық бекітілген адам мен азаматтардың
- мемлекеттік билік қызметін тек заңдар және заңнамалық нормативтік
- мемлекеттік органның және мемлекеттік қызметкерлердің заңдылықтың, азаматтардың құқықтары
- кім жасағанына қарамастан кез келген заң бұзушылықтардың алдын
Т.Н.Радько бөліп көрсеткендей заңдылық қағидасы мемлекеттік механизм қызметіне қатысты
Заңдылықты негізін мемлекет конституциясы, оның дамуында қабылданған заңдар құрайды.
Заңдылықтың қатаң және бұлтартпас сақталуы мемлекеттік, сонымен бірге мемлекеттік
Бірақ бірінші орында бұл мемлекет аппаратына қатысты, өйткені Конституцияның
Заңды билік органымен бұзудың қауіптілігі жөнінде Р. Иеринг былай
Қарастырылған мемлекеттік механизмнің ұйымдастырылуы мен қызметінің жалпы конституциялық қағидалары
Оларға М.И.Байтин мыналарды жатқызады:
мемлекеттік қызметкерлердің лауазымдық міндеттерін атқаруда
және құқықтарын қамтамасыз етуде констиуцияның өзге нормативті құқықты актілерден,
адам және азамат құқығы мен бостандығының артықшылығы,
олардың жүзеге асуы; оларды мемлекеттік қызметкерлердің тануға, сақтауға және
кәсіби даярлыққа және қабілетіне байланысты азаматтардың
мемлекеттік қызметке орналасуға теңдігі;
заңнама негізінде жоғары тұрған мемлекеттік органдар және
басшыларының өкілеттігі шегінде қабылдаған шешімдердің мемлекеттік қызметкерлерге міндеттілігі;
мемлекеттік қызметкерлердің кәсібилігі мен жете білушілігі;
мемлекеттік қызметті жүзеге асырудағы жариялылық;
қызметкерлердің қабылданатын шешімдеріне, өз лауазымдық
міндеттерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін жауаптылық;
мемлекеттік қызметтің париядан алшақтығы;
діни бірлестіктердің мемлекеттен шеттетілуі;
бірегей бастамашылық пен алқалық үйлесімдігі;
мемлекеттік қызметтік шығынсыздығы және т.б.
М.Н.Марченко сонымен бірге бөліп көрсетуі мемлекеттік органның
ұйымдастырылуы мен қызметіне кеңірек қатысуы да, халықтық көпшілік мүддесінің
мемлекеттік басқаруда орталықтандыру және орталықсыздандырудың жеңілдетуді білдіретін сайланбалық
ирархиялық қағидасы, ол мемлекеттік органдар мемлекеттік аппаратта түрлі
Қарастырылған мемлекеттік органдар жүйесі ретінде мемлекеттік механизмнің ұйымдастырылуы мен
Мемлекеттік органдардың басқа сипаттағы белгілеріне мыналар жатады:
Олардың әрқайсысын конституцияның, заңдар немесе басқа нормативтік құқықтық
Мемлекеттің олардың әрқайсысының алдында қойған міндетінің ұйымдық құрылым мен
Қызметтің олардың өздеріне ғана тән айрықша нысандары мен әдістерін
Мемлекеттің көп қырлы қызметі мемлекет органдары арқылы жүргізілетіні бәрімізге
Оған мынадай белгілер тән: біріншіден, орган мемлекет орнатқан тәртіпте
Мемлекеттік органдардың түрлері:
Мемлекеттік қызметті жүзеге асыру нысанына қарай мемлекет органдары өкілдік,
Биліктің тармақтарға бөліну қағидасы бойынша – заң шығарушы, атқарушы
Қызметінің құқытық нысандары бойынша – құқықшығарушы, құқыққолданушы және құқыққорғаушы
Бағыныстылық деңгейіне байланысты – республикалық және жергілікті органдар.
Өкілеттіктерінің мерзіміне байланысты – тұрақты (қызмет ету мерзімі шектеусіз
Құзыретін жүзеге асыру тәртібі бойынша – алқалы (Парламент) және
Қызметінің сипатына қарай – жалпы (мысалы, Үкімет) және арнайы
Парламент.
Мемлекеттің құрамдас бөлігін мемлекеттік органдар құрайды. Мемлекеттік органдар дегеніміз
Мемлекеттік органдардың өзіне тән ерекшеліктері болады.
1. Мемлекеттік орган өмір қажеттілігіне байланысты, құқықтық негізде арнайы
2. мемлекеттің басқа органдармен тығыз байланыста қызметін іс жүзіне
3. Билік жүргізу барысында күш қолдануға құзыры бар.
4. Мемлекеттік орган-мемлекеттің функцияларын, саясатын іске асыратын мекеме.
5. Мемлекеттік орган арнайы дайындықтан өткен, қолдарында билік жүргізу
6. Құрылған органдар заңдылық негізінде қызмет атқарады.
7. Мемлекеттік орган материалдық база және қаржымен қамтамасыз етіледі.
Парламент – халық еркіндігін білдіретін аса маңызды қоғамдық қатынастарды
Жариялылық қағидасын жүзеге асырудың нәтижесінде мемлекет
механизмі демократиялық сипат алып, жұртшылыққа ашық та түсінікті бола
Парламент бір палаталы немесе екі палаталы болуы мүмкін. Парламенттің
Әдетте Парламент бір палаталы билік органы немесе қос палаталы
Англо-саксондық құқықта парламент - президентпен қоса төменгі және жоғарғы
70-жылдары Югаславия парламенті бес палатадан тұрды. Кейбір Африка мемлекеттерінде
Коптеген мемлекеттерде қазіргі таңда екі палаталы парламенттен тұрады, ал
Парламент палаталары әртүрлі атауларды иеленуі мүмкін. Парламент палаталарының құрылымдары,
Парламенттердің дәстүрлі жүйелеу құрылысы екі палаталы құрылым. Мұндай екі
1. Әлеуметтік бірыңғай парнтиялар фракциясынан тұратын парламент.
2. Әлеуметтік бірыңғай емес партиялар фракциясынан тұратын парламент.
Депутаттардың құқықтық жағдайы Конституциялық заңдармен
регламент, әдет-ғұрыптар арқылы реттейді. Парламент депутаты әдетте тұрақты негізде
Депутаттық индемнитет екі мағына білдіреді. Бірінші - депутат парламентте
Депутаттар парламенттің әрбір сессиясына қатысуға міндетті және парламенттің пленарлық
Атқарушы билік туралы түсінік.
Концепциялы құраушылар билікті бөлген кезде, олардың ойынша монарх мемлекет
Қазіргі кезде конституция бойынша әрбір елде атқарушы билік тек
Атқарушы билік органдары заңдар орындауымен шектелмейді. Олар атқырылатын істерге
Кейбір елдерде атқарушы билік федерация субъектілерінің басшысы, сайланған облыстың
Атқарушы билік сот органдар жүйесінен айырмашылығы төменгі органдар;
Мемлекет басшысы бұл - конституциялық орган және мелекеттің
Мемлекет басшысы барлық елде мынандай қызметтер атқарады: парламентті шақыру
Монарх мемлекет басшысы және атқарушы билік басшысы болады. Абсолютті
1) тақты тек ер адамдар алады.
2) әйелдің, отбасында ер адам жоқ болған кезде
3) ағасының орнына қарындасының отыруы;
жақындарының бірі басады.
Дәстүр бойынша және контитуцияға сәйкес монархқа мынандай міндеттер жүктеледі:
Президент мелекет билігі жүйесінде әртүрлі рөлдер атқарады: ол мемлекет
Президентті сайлаудың жолдары.
1. Парламентте дауысберу. Онда қатысуда үміткерлер абсолютті дауыс жинау
2. Сайлаушылардың дауыс беруі. Президентікке үміткерлерді сайлаушылардың даусымен анықталады.
3. Президентті арнайы сайлау коллигиясымен сайлау.
Көптеген елдерде президентікке ер адамдар сайланып жүрді, қазіргі кезде
Президенттің өзінің резиденциясы, ерекше транспорты, ұшағы , күзеті, президент
Президенттің мынадай құқықтары бар.
1. палаталар, федерациялар арасындағы келіспеушілікті тоқтату
2. парламент сайлауларының уақытын белгілеу
3. президент үкіметті жеке құрады, министр мен премьер министрді
4. президент нормативтік акт шығарадыатқарушы орагндардың актілерін кері
5. президент төтенше, әскери жағдайды хабарлайды.
6. Контситуция бойынша президент жоғарғы әскербасы болады. Ол жоғарғы
7. президент тұлғаларға азаматтық беруге азаматтықтан шығуға рұқсат береді,
Президент контситуция, құқық пен бостандықтың кепілі. Президентке тыйым салынады:
Вице - президент, президенттің жоқ кезінде, ол ауырған кезде,
Вице - президент көбінде президентпен бірге бір жүйемен сайланады.
Үкіметтің әртүрлі атаулары бар: мемлекет кеңесі, кабинет, министрлер кабинеті,
Үкімет атқарушы органның кллегияалдық органы, ол мемлекеттік басқаруды қолға
Үкіметтің құрамында жұмыс жасасуға 4 формадағы орган болады.
1 Үкімет құрамына министрлер, министрлер кабинеті біріктіріледі
2 Кейбір елдерде үкімет құрамындағы министрлер кеңесімен министрлер кабинетін
3 Тоталитарлық социолизм елдерінде үкіметтің ішінде ерекше құрамы- перзидиум
4 Үкіметті ведомоствалық комитетпен комиссия құрамын министрліктерді байланыстырады.
Үкіметте маңызды рөл атқаратын тұлға ол премьер- министр. Үкімет
Премьер - министр жалақысы жоғары болады. Сингапур премьер- министрі
Абсолютті монархия мемлекет басшысы үкімет мүшесі етіп өзінің туғандарын
Парламент мақұлдауымен үкімет құрылады. Мемлекет басшысы партиясынан министр
Үкімет нормативтік және нормативтік емес актілер шығарады. Бұл актілер
Мнистрлердің парламент алдында саясаттың жауапкершілігі және түгел болуы мүмкін.
Азаматтық жауапкершілік - үкіметке жеке және заңды тұлғалардан зиян
Министерство мен ведомостволар мемлекеттік басқаруды жүзеге асыратын атқарушы биліктің
Полиция бұл жартылай әскери қатаң тәртіптелінген және ату қаруымен
Үкіметтің құрылу тәртібі екі негізде жүзеге асады.
Президенттік
Парламенттік.
Президенттік – республикада Үкіметті президент құрады. Мысалы: Ресей
Федерациясы мемлекеттік думамен келісе отырып президент тағайындайды. Жаңадан сайланған
Парламенттік республикада Үкіметті парламент құрады. Үкіметті құру өкілеттілігін, сайлауда
Кез-келген мемлекетте түрлі заңды мекемелер бар. Оларға прокуратура, натариат,
Соттарды түрлі тәсілдермен тағайындайды. АҚШ-тың көптеген штаттарында азаматтармен сайланады.
1.3 Мемлекеттік қызмет, оның түрлері.
Мемлекеттік қызметшілер әкімшілік құқықтық субьектілері ретінде демократия мен құқық
Мемлекеттік қызметкерлердің кәсібилік және этикасының қағидаларының маңыздылығын және
Мысалы, АҚШ-та, 1958 ж өзінде Конгресс шектеусіз бүкіл федеральді
Бұл актілер мемлекеттік қызметкерлерге не жүктеді? Олар не туралы
1990 ж. 17 қазандағы АҚШ Президентінің Атқарушылық бұйрығына
Қағида талаптардың бірі бойынша, мемлекеттік қызметті мемлекеттік шенеунікке
Мемлекеттік қызметкерлер жеке мүдде мақсатында жабық үкіметті ақпаратты немесе
Қызметкерлерге «олардың қандай да бір ресми әрекеттенуіне итермелейтін, олармен
Халық тарапынан үкіметтік салаға сенімнің жоғарғы деңгейін қамтамасыз ету
Осы мақсатта АҚШ мемлекеттік қызметкерлеріне «өз қызметтік парызын ең
Айтылғандардан басқа АҚШ әкімшілігінің тек федеральді және жергілікті шенуніктердің
Осы тектес қағида-талаптардың жасалу және күшіне енгізу көрегелдігі,
Құрама Штаттардың жаңа тарихынан шенеуніктердің жемқорлығымен, қорқытып алушылық
АҚШ Президентінің «Үкімет мүшелерінің және қызметкерлерінің этикалық әдебінің жалпы
Сондықтан осы тектес актілер және қағидалар американдық мемлекет өмірімен
Бұл өзге де жалпы қабылданған мемлекеттік аппараттың ұйымдастырылуы және
Берілген қағида-талаптар қаншалықты нәтижелі және өмірде қаншалықты нақты жүзеге
Біздің ойымызша, ерекше көңілді, кәсібилік қағидасы алады. Мемлекеттік аппарат
Мемлекеттік қызметші-заңдарды жақсы білетін және оларды дұрыс қолданатын кәсіби
Мемлекеттік механизм қызметіндегі кәсібиліктің маңызының жоғарылығы сонша, халықаралық қоғамдастық
Мемлекеттік механизмінің ұйымдастырылуы және қызметінің қағидалары ҚР 1999 ж.
заңдылық;
қазақстандық патриотизм;
мемлекеттік биліктің заңшығарушы, атқарушы және сот
тармақтарына бөлінуінен тәуелсіз мемлекеттік қызмет бірлігі;
азаматтардың құқықтары, бостандықтары мен заңды мүдделері
мемлекет мүддесі алдында артықшылығы;
жалпыға қажеттілік, оған республика азаматтарына мемлекеттік
қызметке орналасуда және мемлекеттік қызметі бойынша жылжуда өзінің қабілеті
мемлекеттік қызметке кіруге азаматтардың еркіндігі;
мемлекеттік қызметкерлердің кәсібилігі мен өз ісін жете
білушілік;
бірдей жұмыста атқаруда тең еңбек ақысын алу;
төмен тұрған орган және тәуелді мемлекеттік органдармен және
лауазымды тұлғалардың олардың өкілеттігі шегінде қабылданған шешімдерді орындаудың міндеттілігі;
мемлекеттік қызметкерлердің бақылауда болуы және есеп
беруі;
мемлекеттік құпияларды және өзге де заңмен қорғалатын
құпияны құрайтын қызметтерді қоспағанда, қоғамдық пікірді және жариялықты ескеру;
мемлекеттік қызметкерлердің құқықтық және әлеуметтік
қорғалуы;
мемлекеттік қызметкерлерді лауазымдық міндеттерді
атқарудағы, ерекше маңызды және күрделі тапсырмаларды адал атқарғаны үшін
мемлекеттік қызметкерлердің лауазымдық міндеттерін
орындамағаны не тиісінше орындамағаны үшін және өкілеттігін тым асыра
мемлекеттік қызметкерлердің кәсіби даярлығын жоғарлатудың
үздіксіздігі.
Мемлекеттік органдарда саяси партиялардың ұйымдарын құруға жол
берілмейді. Мемлекеттік қызметкерлер өз лауазымдық міндеттерін жүзеге асырған
Соңғы кезге дейін заңнамаларда «мемлекеттік қызмет» ұғымының түсінігі болмады.
Мұндай жағдай 1995 ж. дейін сақталып келді. Қазақстан Республикасының
«Мемлекеттік қызмет туралы» заңмен және оған өзгерістер мен
Мемлекеттік қызметшілер лауазымдары оларды жасақтау мақсаттарына қарай саяси және
Саяси лауазымдарға:
ҚР-ның Президенті тағайындайтын мемлекеттік саяси қызметшілер, олардың орынбасарлары;
ҚР-сы Парламентінің Палаталары және Парламент Палаталарының Төрағалары тағайындайтын және
ҚР-сы Жоғарғы Сот аппаратының басшысы, оның орынбасарлары;
Конституцияға сәйкес Президент пен Үкіметтің өкілдері болып табылатын мемлекеттік
Орталық атқарушы органдар мен ведомстволарды басқаратын мемлекеттік саяси қызметшілер,
Мемлекеттік әкімшілік қызметші-мемлекеттік саяси қызметшілердің
құрамына кірмейтін, мемлекеттік органда тұрақты кәсіби негізде лауазымдық өкілеттікті
Мемлекеттік қызметтің маңыздылығы, мемлекеттің шешетін барлық
мәселелерінің ішінде кадрлар, ең алдымен басшылар туралы мәселе
Мемлекеттік қызметтің мемлекеттік қызметті ұйымдастыру мен қызмет атқару жүйесіндегі
«Мемлекеттік қызмет туралы» зыңның 3-бабында мемлекеттік қызметтің төмендегідей принциптері
Заңдылық қағидасы мемлекеттік қызметшілер лауазымдық
міндеттерін атқарған және олардың құқықтарын қамтамасыз еткен кезде
Мемлекеттік қызметші құқықтық актілерді, азаматтардың құқықтарын қатал сақтауға, оларды
Заңдылық идеясын іске асырудың мынадай бағыттарын атап айтуға болады:
Қазақстандық патриотизм қағидасы , мемлекеттік қызметшінің өз
Отанын, халқын сүйетіндігін, оларға деген терең сезімін, берілгендігін, Республиканың
Мемлекеттік билік заң шығарушы, атқарушы және сот
тармақтарына бөлінуіне қарамастан, мемлекеттік қызмет жүйесінің біртұтастық принципі. Бұл
Сонымен бірге бұл биліктің әрбір тармағының атқаратын қызметінің аражігін
Азаматтар құқықтарының, бостандықтарының және заңды
мүдделерінің мемлекет мүдделері алдындағы басымдық принципі. Бұл Қазақстанның заңнамаларындағы
Республика азаматтарының мемлекеттік қызметке кіруге тең
құқығы бар қағидасы Конституцияның 33-бабының 4-тармағында бекіілген. Оның мәні
Азаматтардың қызметке кіруінің еріктілігі қағидасы ҚР-сы
Констиуциясының 24-бабының 1-тармағында бекітілген әркімнің еңбек ету бостандығына,
Мемлекеттік қызметшілердің кәсібилік және жоғары біліктілік
қағидасы мемлекеттік лауазымның бос орнына кандидатты іріктеген кезде пайдаланылатын
Мәні бірдей жұмыстарды орындағаны үшін еңбеке ақыны тең
төлеу қағидасы ҚР–сы Конституциясының 24-бабының 2-тармағында бекітілген
Жоғары тұрған мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдар өз
өкілеттігі шегінде қабылдаған шешімдерді орындаудың бағынысты мемлекеттік
Мемлекеттік қызметшілердің бақылауда болу және есептілік
қағидасы мемлекеттік қызметтегі тәртіпті нығайтудың, мемлекеттік қызметшілердің өздерінің
Қоғамдық пікір мен жариялылықты ескеру қағидасы мемлекеттік
қызмет туралы заңнамалардың ашық болуын, мемлекеттік органдарға қол жетерлік
Мемлекеттік қызметшілердің құқықтық және әлеуметтік қорғалу
принципі олардың қалыпты қызмет атқару үшін қажетті жағдайлар туғызуды,
Мемлекеттік қызметшілерді қызметтік міндеттерін адал, ынталы
атқарғаны, ерекше маңызды және күрделі тапсырмаларды орындағаны үшін
Мемлекеттік қызметшілердің қызметтік міндеттерін орындамағаны
не тиісінше орындамағаны және өздерінің өкілеттігін асыра пайдаланғаны үшін
Мемлекеттік қызметшілердің біліктілігін арттыруды үздіксіз
жүргізу қағидасы қызметшілердің тиісті бюджет қаражаты есебінен қайта
Мемлекеттік органдарда саяси партиялардың ұйымдарын құруға жол
берілмейді. Мемлекеттік қызметшілер лауазымдық міндеттерін атқарған кезде заңдардың талаптарын
Мемлекеттік қызметтің мәселелерін реттейтін нормативтік құқықтық
актілердің аумағы мен мазмұны мемлекеттік-қызметтік қатынастардың пайда болуының және
Мемлекеттік – қызметтік қатынастардың қатысушысы ретінде мемлекеттік қызметшінің құқықтық
Мемлекеттік қызметті өткеру мәселелері де құқықтық нормалармен реттелінеді; мемлекеттік
Мемлекеттік – қызметтік қатынастарды іске асырудың қажетті алғы шарты
Мемлекеттік органдардың кадрлар жөніндегі жұмысының маңызды элементі-мемлекеттік кадр саясатын
«Мемлекеттік қызмет туралы» заң мемлекеттік қызметті ұйымдастырудың құқықтық негіздерін,
Заңда көп жаңа маңызды ұғымдар бар: мемлекеттік лауазым, мемлекеттік
Мемлекеттік қызмет туралы Заңда мемлекеттік қызметші ұғымы берілген.
Қазіргі кезеңнің талаптарына сәйкес аталған заңда мемлекеттік қызметшілер
Осыған орай Заңда мемлекеттік қызметшілерді екі топқа бөліп, түсініктеме
Бұлардың бірі мемлекеттік әкімшілік қызметші деп аталады. Оған мемлекеттік
Енді бір тобы – мемлекеттік саяси қызметші. Мұндай қызметші
Мемлекеттік әкімшілік қызметшілер үшін санаттар белгіленген. Әкімшілік лауазым
Қазақстанның біртұтас мемлекеттік билігінің тармақтарға бөліну қағидасы Конститутцияда белгіленген
Еліміздегі қазіргі қолданыстағы Конституцияның қабылданғанына он үш жыл
Бүгінгі мемлекетіміздің экономика, саясат және әлеуметтік салаларындағы жетістіктері, қоғамның
Жыл сайынғы Елбасының Қазақстан халқына Жолдауларында белгіленіп жүрген саяси
Қазіргі заманғы тиімді мемлекеттік басқару мен мемлекеттік қызметті қалыптастырудың
Көрсетілген қызмет сапасына жауапты, бар ынта-жігерлерін стратегиялық басымдықтарға
Бүгінгі күні мемлекеттік басқарудың басты мақсаттарының бірі- мемлекеттік
Мемлекеттік қызметшілерді оқыту және қайта даярлау жүйесін жетілдіру мақсатында
Жуырда «Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшілерінің Ар-намыс кодексі туралы» Елбасы
Кәсіби мемлекет құру ісі – үздіксіз үрдіс. Ол мемлекет
Қазақстан Республикасының заң шығарушы билік органы.
Мемлекеттік билік заң шығарушы, атқарушы және сот тармақтарына бөлу
Мемлекеттік билік – бұл мемлекеттік құралдар, әдістер мен тәсілдер
Кез келген елде билікті бөлудің бір өзіндік ерекшеліктері бар.
Қазақстан Республикасында мемлекеттік органдарды құру және оларды қызмет етуін
Республика Президенті мемлекеттік аппаратта ерекше орын алады, ол үш
Президент – Қазақстан даму тарихында бұрын – соңды болып
Қазақстан Республикасында Президенттің саяси-құқықтық мәртебесі өзінің даму барысында бірнеше
Қазақстан тарихында ең алғашқы Республика Президенті болып Н.А.Назарбаев Жоғарғы
Сөйтіп, жоғарғы атқарушы органның құрылымы екіжақты болды, өйткені,
Сөйтіп, Қазақ КСР Президенті мен Қазақ КСР Министрлер Советінің
Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетінің қарауынан мемлекеттік
Демек, бұл Заңда Министрлер Кабинеті қызметінің негізгі бағыттары, оның
1991 жылғы 25 тамыздағы КСРО Президентінің қызметінен конституциялық жолмен
Мемлекеттік биліктің бірыңғай жүйесінде Қазақстан Республикасы Президентінің орны айрықша.
Президент деген ұғым конституциялық құқылық мағынада мемлекет басшысы дегенді
Қазақстан Президенті орасан көп өкілеттікке заң бойынша ие. Өз
Ол мемлекет билігінің барлық тармағының келісіп жұмыс істеуін және
Заң шығарушы биліктің тармағы – бұл Қазақстан Республикасының өкілді
Парламент – заң шығарушы функциясын жүзеге асыратын Республиканың ең
Мәжіліс конституциялық заңда белгіленген тәртіппен сайланатын жүз жеті депутаттан
Мәжілістің тоқсан сегіз депутатын сайлау жалпыға бірдей, тең және
Республика Парламенті депутаттарын сайлау конституциялық заңмен реттеледі. Парламент депутаты
Парламентті және Парламент Мәжілісін төтенше немесе соғыс жағдайы кезеңінде,
Парламент палаталардың бөлек отырысында мәселелерді әуелі-Мәжілісте, ал содан кейін
Палаталардың бірлескен комиссиялары мүшелерінің тең жартысын сайлайды.
Парламент – Қазақстан республикасының заң билігінің рәмізі, республиканың барлық
Парламенттің сот билігін атқарушы органдармен де бірге байланыста
Парламент барлық мемлекеттік органдарға, қалған билік тармақтарына міндетті заң
Парламент депутаттары парламенттік қызметіне байланысты құқықтар мен міндеттерге ие.
Парламент депутаты тұрақты негізде жұмыс істейді, олар басқа өкілді
Депутаттар өздерінің депутаттық қызметін атқарған кезде ең алдымен тиісті
Депутаттың қызметінің ішіндегі бастысы – депутаттық сұрау салу мен
Парламент Палаталарының ішкі ұйымдастырушылық қызметі ҚР Конституциясымен , Парламент
Әрбір палатаның (Сенат және Мәжілістің), сайланбалы өзіндік төрағалары және
Парламенттің үйлестіруші органдары – Палаталар төрағаларының жанынан құрылатын Сенаттың
Парламентте қаралған мәселелер бойынша бірігіп қызмет етіп, бірыңғай көзқарасқа
Парламенттің заң актілерінің қатарына мұнымен қоса, жеке қаулылар, заңды
Үкімет
Қазақстан Республикасының атқарушы органдарына ҚР Үкіметі, министрліктер, комитеттер, агенстволар,
Атқарушы билік өкіметтің қолында жиналған. Президенттік республикаларда өкімет
Үкімет өз қызметінде ҚР Конституциясының, конституциялық және ағымдағы заңдардың
Қазақстан Үкіметі – коллегиальды орган, Оның құрамында Премьер-Министр, оның
Республика Премьер-Министрі тағайындалғаннан кейінгі он күн
Орталық салалық атқару билік министрліктердің, ведомстволардың, мемлекеттік комиссия және
Мемлекеттік комитет тиісті мемлекеттік басқару салаларында мемлекеттік саясатты жүргізетін
Үкіметпен қатар орталық атқарушы органдарға Республика министрліктерімен ведомстволары
Министрлік тиісті мемлекеттік басқару саласына басшылықты, сондай-ақ заңдармен
Министрліктің алқасы министрдің жанындағы консультативтік-кеңесші орган болып табылады. Алқаның
Министрлік қабылдаған шешімдер министрдің бұйрықтарымен рәсімделеді.
Ведомство – республиканың орталық атқарушы органының комитеті, оның аумақтық
Қазақстан Республикасының Үкіметі министрліктердің және өзге де орталық
Республика Үкіметінің құрамына кірмейтін орталық атқарушы орган – Қазақстан
Үкімет және оның кез-келген мүшесі Республика Президентіне өз ықтиярымен
Президент өз бастамасы бойынша Үкіметтің өкілеттігін тоқтату туралы шешім
Парламент Үкіметке сенімсіздік білдіретін ретте Үкімет орнынан түсетіні туралы
Премьер-Министр Праламент Палаталарының бірлескен отырысында
Үкіметке сенім білдіру туралы мәселе қоюға хақылы, егерде оның
Сот билігі.
Конституцияның 75-бабына сәйкес Қазақстан Республикасында сот төрелігін тек
Жоғарғы соттың құрамын пленум, төралқа, азаматтық шаруашылық, қылмыстық, әскери
Сот органдары, сот қызметкерлері әділет министрлігіне бағынбайды. Жаңа реформа
Жаңа Конституция бойынша сот қызметкерлері жаңа әдіспен тағайындалатын болды.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік аппаратында ерекше орынды Конституциялық Кеңес алады.
Құқықтық мемлекеттің белгісінің бірі – сот билігінің заң шығарушы
Қазақстан Республикасындағы сот жүйесі еліміздің Конституциясымен және 2000 жылғы
Сот жүйесінің қазіргі даму кезеңінде басым міндеттер биліктерді бөлудің
Жоғарыда аталған конституциялық заң сот тәжірибесін жинақтап, қазіргі заманның
Жоғарғы сот төрағасының өкілдіктерін кеңейтуге,
судьялардың құқықтық мәртебесін көтеру мен әлеуметтік қамтамасыз етуге бағытталған
Судьялар әкімшілігі – судьялардың ұйымдық, материалдық-
техникалық қамтамасыз ету жөніндегі функциялар түсінігі енгізіледі, оны ҚР
Облыстық соттардағы және Жоғарғы соттағы алқалар мен
Жоғарғы сот пленумының орнына қадағалау төралқалары мен жалпы отырыстар
сот өндірісін бір ізге салу мақсатында республика
соттарындағы шаруашылық және азаматтық істер жөніндегі алқалар біріктіріледі;
Жоғарғы сот жанындағы әскери алқа таратылды;
Судьялардың тәуелсіздік кепілдіктері күшейтілді. Мәселен,
егер бұрын сот органдары мен Әділет министрлігі органдарының судьяларға
Судьялар лауазымдарына тағайындау рәсімдердің ашықтығы мен жариялылығын қамтамасыз етуге
Жоғарғы Сот алқалары төрағалары мен судьялары, жергілікті соттар төрағалары,
Қазақстан Республикасы Конституциясының 81 – бабына сәйкес Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасын Жоғарғы Сотының алқа төрағаларын
Облыстық және оларға теңестірілген соттардың төрағаларын, алқаларының төрағаларын облыстық
Жоғарғы Сот Кеңесін Республика Президенті тағайындаған Төраға басқарады және
Судья лауазымына алғаш рет сайланған немесе тағайындалған адам
Сот корпусының сапалы құрамын жақсарту үшін судья лауазымына кандидаттарға
Өзге де мемлекеттік органдар сияқты соттардың қызметі тек
Бұл мемлекеттік органның құқықтық жағдайы , алдына қойылған
Мемлекеттік органдар жүйесіне мінездеме бере отырып, біз осылардың
Прокуратура заңдылықтың кез келген бұзылуын анықтау және жою жөнінде
Қазақстан Республикасының прокуратурасы органдарының біртұтас жүйесін құрайтындар:
а) ҚР Бас прокуратурасы;
б) облыстардың прокуратуралары;
в) республикалық маңызы бар қалалар мен Республика астанасының прокуратуралары;
г) ауданаралық, аудандық, қалалық және оларға теңестірілген әскери және
ҚР прокуратурасы төмен тұрған прокурорлар жоғары тұрған прокурорларға және
Заңдардың қолданылуын тексеру бір ай мерзімінің ішінде жүргізіледі.
Прокуратураның құқықтық актілерінің жүйесін:
прокурорлық қадағалау актілері: наразылық, қаулы,
ұйғарым, өтініш, санкция, нұсқау, ұсыным, заңға түсіндірме;
прокуратураның ұйымдастыру және оның қызмет мәселелерін
реттейтін актілер: бұйрықтар, нұсқаулар, өкімдер, ережелер, нұсқаулықтар құрайды.
Прокуратураның ережелері мен нұсқаулықтары тиісті
прокурорлардың бұйрықтарымен бекітіледі.
Прокуратура органдарының жүйесін Республиканың Бас Прокуроры басқарады, ол
Қазақстан Республикасының прокуратурасы төменгі прокурорлар жоғарғы тұрған прокурорларға және
1995 жылы Конституция ауқымында және Қазақстан Республикасындағы құқықтық реформаның
Азаматтардың құқықтарын қорғау органдарына Ішкі істер Органдары мен Республиканың
Сөйтіп, Прокуратура қызметі барлық мемлекеттік өкімет пен басқару
Қорыта келе біз мемлекет органдарын олардың құрылуына қарай, сайланбалы
Прокуратура органдарының қызметкерлері мемлекеттік өкімет өкілдері болып табылатын және
Прокурордың қызметіне кедергі жасау және оның заңды талаптарын орындамау
Конституциялық кеңес мемлекеттік орган ретінде Республиканың бүкіл аумағында
Алғашқы рет біздің елімізде 1993 жылғы 28 қаңтарда
Конституциялық Кеңестің Төрағасын Республиканың Президенті тағайындайды және қызметтен
Конституциялық іс жүргізуге қатысушылар болып өз өтініштері бойынша
Конституциялық Кеңес шешімдері алқалы түрде өтініштер түскен күннен
Конституциялық Кеңестің шешімдері ол қабылданған күннен бастап
Конституциялық Кеңес Президенттің, Сенат Төрағасының, Мәжіліс Төрағасының,
Қорытынды.
Мемлекет қоғамның саяси ұйымының бір түрі ретінде мемлекеттік биліктің
Қорыта айтар болсақ мемлекет механизмі түсінігімен қатар, теория және
М.Н.Марченкомен ұсынылған мемлекет механизімінің ұйымдастырылуы және қызметінің қағидаларының
Мемлекет механизмі дамыған қоғам дамуында бірдей емес функция мен
Мемлекеттің құрамдас бөлігін мемлекеттік органдар құрайды. Мемлекеттік органдар дегеніміз
Мемлекет басқару, билік жүргізу үшін құрылған саяси ұйым болғандықтан
Бүгінгі күні мемлекеттік басқарудың басты мақсаттарының бірі- мемлекеттік
Мемлекеттік қызметкерлердің кәсібилігі және этика мәселесі мемлекет құрылған сәттен
Жалпы қағида негізінде айтар болсақ, қағидалар өз кезегінде екіге
Бірінші топ мемлекеттік механизм ұйымдастырылуымен қызметінің конституциялық бекітілген
Жариялылық қағидасын жүзеге асырудың нәтижесінде мемлекет механизмі демократиялық сипат
Мемлекеттік билік заңшығарушы, атқарушы және сот болып бөлінудің негізінде
Бір мезгілде алдыңғы қатарлы қағидаларды, құқық негіздері мен стандарттарды
Қорыта келе мемлекеттік қызметті ұйымдастыру қағидалары, мемлекеттік қызметті дамыта
Кәсіби мемлекет құру ісі – үздіксіз үрдіс. Ол мемлекет
Еліміз құқықтық мемлекет құру бағытын ұстап отырғаны ақиқат, бірақ
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
I. Нормативтік құқықтық актілер.
Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995ж 30 тамыз
«Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгеруер мен толықтырулар енгізу тралы» 2007жыл
«ҚР Мемлекеттік қызмет туралы» заңы
«Сыбайлас жемқорлықпен күрес» заңы.
II. Оқулықтар.
1.Актуальные проблемы теории права курс. Лек.Под.Ред. А.Г.Хабибуллина. Уфа ,
2.Ашитов З.О. «Қазақстан Республикасының құқықтық негіздері». Алматы «Жеті Жарғы»
3.Ашитов З.О. «Егемен Қазақстанның құқығы». Алматы «Жеті Жарғы»
4.Алексеев С.С.Общая теория право. Курс в 2 тт М.,
5.Абдулаев.М.И. Теория государства и право.Питер 2003
6.Булгакова Д.А. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы
7.Булгакова Д.А. Теория государства и право. Учеб.пособие Алматы 2007
8.Баянов Е. «Қазақстан Республикасының мемлекеті мен құқығының негіздері».
9.Венгеров А.Б. Теория государства и право. Москва., 2000
10.Гайман – Черновюк В.И. Очерк теории государства и права.
11.Жоламанов К.Д. «Мемлекет және құқық теориясы». Алматы «Эверо» 2004
12.Ибраева А.С. Общая теория государства и право. А., 2000г
13.Ибраева А.С. Ибраев Н.С.Теория государства и право. Учеб.Пособие Алматы
14. Иеринг Р. Фон. Борьба за право. М.: Феникс,
15.Коваленко А.И. Теория государства и право. Москва 1994г
16.Курс лекций по теории государства и права. Под.ред .А.В.Малько.,
17.Курс теории государства и права. Под. ред. И.
18.Лазарев В.В. Теория государства и право. Москва 1992
19.Ливишиц Р.З. Теория право. Москва 1994
20.Матузов.Н.И.,А.В.Малько «Теория государства и право .Москва. Юристь 2005
21.Нерсесянц В.С. Теория государства и права. Москва., 2001.
22.Общая теория государства и права. Курс лекций .Под.ред. Б.К.Бабаева.,Новгород
23.Общая теория права и государства. Под.ред. В.В.Лазарева., Москва
24. Радько Т.Н. Теория государства и права: Учебник для
Академический Проект, 2005 . С.220-221
25.Сырых В.М. Теория государства и права. Учеб. Былина 1998
26.Спиридонов Л.И. Теория государства и права. Москва 1999
27.Табанов С.А. «Салыстырмалы құқықтану негіздері». Алматы «Жеті Жарғы»
28.Теория государства и права.Под.ред. в.М.Королский., Москва 1997
29.Теория государства и права.Курс лекций под.ред.И.И.Матузова.,Москва 1999
30. Теория государства и права. Курс лекций/Под ред. Н.И.Матузова
А.В.Малько.-М.: Юристь, 1997.С.103-104.
31. Теория государства и права. Курс лекций/Под ред. М.Н.Марченко.-М.:
Издательство «Зерцало». 1998. С.122-129.
32.Теория государства и права. Под.ред. Н.А.Катаева Уфа 1994
33.Теория государства и права.Под.ред. Г.Н.Манапова Москва 2000
34.Храпанюк В.Н. Теория государства и права. Москва 2000
35.Черданцев А.Ф. Теория государства и права. Курс лекций Екатеринбург
36.Чиркин «Государственой управление»
37.Чиркин «История гасударста зарубежных стран»
III. Баспа сөз материалдары.
Заң және заман. 2006 № 2
«ҚР-ның Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы».
Нұртазин М. Мемлекеттік қызмет: жауапкершілік арта бермек. Орал өңірі.
Парламент жаршысы, 1999, №12, Егемен Қазақстан, 2005, 9-шілде.
Абдулпаттаев С. «Орталық Азия мемлекеттерінің Одағын құру бастамасының маңызы».
Абдулпаттаев С. «Қазақстан – Қытай қарым – қатынастары». Ақиқат,
Арыстанбекова А. Әлемге әйгілі. Егемен Қазақстан 2001 жыл 2
Иманбекова Б. «Қазақстандағы ғылыми – техникалық саясат». Саясат, 2005,
Қарасаев Ғ. «Еуразиялық бірлестік және қауымдастық». Қазақ тарихы, 2003,
Мұхамеджанов М. «Мәдениет саласын аймақтық басқарудың кейбір мәселелері». Саясат,
Назарбаев Н.Ә.Қазақстан жаңа ғасырда әлемдік даму үрдістерінен кенже қалмауы
Нұрақым Р. «Қазақстан мен Ресей қарым – қатынастарының жаңа
Сұлтанәлі Г. «Әлемдік саясат аясындағы ұлттық мүдделер». Саясат,
Тоқаев Қ. «Ынтымақтастыққа он жыл» Егемен Қазақстан 2002 жыл
Тоқашбаев М. НАТО және Қазақстан. Астана ақшамы 1999 жыл
Шойынғазин С. Өңі өзгерген НАТО. Егемен Қазақстан 2002 жыл
Сұлтанәлі Г. «Әлемдік саясат аясындағы ұлттық мүдделер». Саясат,
Общая теория государство. Академический курс 2-х томах. Т.1.М.,1998. С.
1-Радько Т.Н. теория государства и право: Учебник для вузов.
Храпанюк В.Н. «Теория государство и право» Москва 2002
М.Н. Абдулаев «Теория государство и право» 2003
Теория государства и права. Курс лекций /Под ред. Н.И.Матузова
Радько Т.Н. Теория государства и права: Учебник для вузов.
Иеринг Р. Фон. Борьба за право. М.: Феникс, 1991.
Теория государства и права. Курс лекций/Под ред. Н.И.Матузова и
Теория государства и права. Курс лекций/Под ред. М.Н.Марченко.-М.: Издательство
Парламент жаршысы, 1999, №12, Егемен Қазақстан, 2005, 9-шілде.
Нұртазин М. Мемлекеттік қызмет: жауапкершілік арта бермек. Орал өңірі.
61