ЖОСПАР
КІРІСПЕ
I-ТАРАУ. Салық түсінігі және түрлері.
Салықтың түрлері
Шағын бизнес субъектілеріне арналған арнаулы салық режимі
Шаруа (фермер) қожалықтарына арналған арнаулы салық режимі
Ауылшаруашылығы өнімдерін өндіруші заңды
Кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлеріне
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Кіріспе
Салықтар нарықты экономиканы реттеудің ең тиімді нысаны болып
Экономикалық мазмұны жағынан салықтар дегеніміз –мемлекеттік бюджетке заңды
Салық салудың мынадай негізгі принциптері бар:а) азаматтар салықты
Салықтар шаруашылық субъектілердің, жеке тұлғалардың, мемлекет пен екі
Салықтың экономикалық мәні мынада:
Салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халықаралық табыстардың
Салықтың мәнін толық түсіну үшін оның атқаратын қызметтерін
реттеушілік
фискалдық
қайта бөлу.
Реттеушілік қызметі –салықтың ең негізгі қызметі. Осы қызметі
Фискалдық немесе бюджеттік қызмет –бұл қызметі арқылы мемлекеттік
Қайта бөлу қызметі –арқылы түрлі субъектілер табысының бір
Қазақстан Республикасы салық заңдары салық және бюджетке төленетін
Салық жүйесі дегеніміз –мемлекет тарапынан алынатын барлық салықтар
Қабылданған заңға сәйкес 1992 ж.1 қаңтарынан ҚР-да
2001 жылы шілде айынан бастап ҚР-да жаңа салық
Сонымен бірге салықтар экономиканы жанама түрде реттейтін маңызды
Салықтың түрлері
Нарықтың экономикалық қалыптасу кезеңінде салық саясатының негізгі бағыты
Қандай да болмасын механизм тетіктер мен элементтерден тұрады.
Жалпы салық түрлерін былайша жіктеуге болады:
салық салу объектісі бойынша салықтар тікелей және жанама
салықтық органдары бойынша жалпы мемлекеттік салықтар (корпорацияның табыс
3.салықтың пайдасына қарай жалпы салықтар және арнайы салықтар
салық объектісінің экономикалық белгісіне қарай табысқа салынатын салық
салық объектісінің бағалау дәрежесі бойынша нақты салықтар жеке
салық ставкаларының белгілеу әдістері бойынша тұрақты ставкалар
Салыну көздеріне қарай салықтар еңбекпен табылған және еңбексіз
Салықтардың ішінде пайдаға салынатын салық ерекше орын алады.
Акциздер –тауар бағасына енгізілетін және сатып алушы төлейтін
Салықтар негізінен, әдетте, үдемелі, пропорционалды және регрессивті болып
Пропорционалды салықта, оның орташа нарқы өзгеріссіз қалады, яғни
Кері үдемелі салықта, табыс өсе түскен сайын салықтың
АРНАУЛЫ САЛЫҚ РЕЖИМДЕРІ
Жалпы ережелер
1.Мыналарға:
шағын бизнес субъектілеріне;
шаруа (фермер) қожалықтарына;
ауылшаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғаларға;
кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлеріне қатысты арнаулы салық
режимдері көзделеді.
Біржолғы талон - арнаулы салық режимін қолдану құқығын
Патент - арнаулы салық режимін қолдану құқығын куәландыратын
Белгілі бір арнаулы салық режимін қолдануға арналған патент
Патент жоғалған немесе бүлінген жағдайда, салық төлеушінің өтініші
Берілген патенттерді тіркеуді салык органдары патенттерді тіркеу (беру)
Тіркеу журналдарының нысандарын және оларды толтыру тәртібін уәкілетті
Жеке кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік, біржолғы талон
Арнайы салық режимдері қолданылатын тұлғаларға салық салу мақсатында
Арнаулы салық режимдерін қолдану ерекшеліктері
Осы Кодекстің 378 және 385-баптарында көзделмеген қызметтер бойынша
Базарларда тауар сату бойынша (жалдау шарттары бойынша базарлар
3. 392-баптың 1-тармағында белгіленген тұлғалар бюджетпен есеп айырысуды
Шағын бизнес субъектілеріне арналған арнаулы салық режимі
§ 1. Жалпы ережелер 370-бап. Жалпы ережелер
Осы Кодекстің 371, 372, 374. 376-баптарында белгіленген талаптарға
Арнаулы салық режимі шағын бизнес субъектілері үшін, төлем
Осы тармақта аталмаған салық және бюджетке төленетін басқа
Осы баптың 2-тармағында аталған салықты есептеудің оңайлатылған тәртібі
Төлем кезінен салық ұсталғанын растайтын құжаттар және (немесе)
объектісі болып табылады.
Осы Кодекстің 163-бабына сәйкес жеке кәсіпкердің, мүлікті жалға
5. Бюджетпен есеп айырысуды патент негізінде жүзеге асыратын
Арнаулы салық режимін қолданатын шағын бизнес субъектілері кәсіпкерлік
Арнаулы салық режимін қолданатын және қосылған құн салығын
Біржолғы талон негізіндегі арнаулы салық режимі
Жалпы ережелер:
Біржолғы талон негізіндегі арнаулы салық режимін қызметі ара-түра
Салық агенттерімен жасалатын шарттар негізінде жүзеге асырылатын қызметті
373-бап. Біржолғы талон негізінде бюджетпен есеп айырысу тәртібі
Қызмет түрлерінің тізбесің біржолғы талондардың нысаны мен берілу
Біржолғы талондардың құны кіріс алынатын объектінің орналасқан жерін,
Жалдамалы еңбекті қолданбай біржолғы талон негізінде ара-түра сипаттағы
Патент негізіндегі арнаулы сапық режимі 374-бап.
Жалпы ережелер:
1. Патент негізіндегі арнаулы салық режимін мынадай талаптарға
жалдамалы қызметкерлердің еңбегін пайдаланбайтын;
жеке кәсіпкерлік нысанындағы қызметті жүзеге асыратын;
жыл ішіндегі табысы 2.0 миллион теңгеден аспайтын жеке
2. Патент негізінде арнаулы салық режимін қолдануға мүмкіндік
Аталған өтініш патент негізінде арнаулы салық режимін қолдануға
3. Патент жеке кәсіпкерге бір күнтізбелік жыл шетінде
4. Жеке кәсіпкер патент алу үшін кәсіпкерлік қызметті
Кезекті патент алу үшін патент алуға өтініш алдыңғы
Жеке кәсіпкер лицензиялауға жататын қызметті жүзеге асырған жағдайда
Жеке кәсіпкер жолаушыларды және багажды автомобильмен тасымалдау жөніндегі
Салық төлеушінің кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын орны бойында
тәртіппен есептеуге және төлеуге келісімі деп саналады.
Салық органдары өтініш берілгеннен және бюджетке патенттің құкы,
Жеке кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік көрсетілмейінше, патент
Патент негізінде арнайы салық режимін қолданатын салық төлеуші
Патент негізінде бюджетпен есеп айырысу тәртібі
Патенттің құнын есептеуді жеке кәсіпкер мәлімделген кірістің 3
жеке табыс салығы - патент құнының 1/2 бөлігі
әлеуметтік салық - Қазақстан Республикасының міндетті сақтандыру туралы
2. Нақты табыс патент алған кезде мәлімделген табыстан
Нақты табыс патент алған кезде мәлімделген табыстан төмен
Оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режимі 376-бап.
Жалпы ережелер
1. Оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режиміне салык
Жаңадан құрыпған заңды түғзалар оңай оңайлатылзан декларация негізіиде
Жаңадан курылеан жехе кәсіпкерлер оңаилатылзан декларация негізінд арнаулы
2. Мынадай талаптарға сай келетін шағын бизнес субъектілері:
1) жеке кәсіпкерлер үшін:
жеке кәсіпкердің өзін қоса алғанда, қызметкерлердің шекті орташа
салық кезеңі ішінде шекті табысы 4 500,0 мың
2) заңды тұлғалар үшін:
қызметкерлердің шекті орташа тізімдік саны салық кезеңі ішінде
салық кезеңі ішінде табысы 9 000,0 мың теңге
3) Осы баптың 2-тармағында белгіленген талаптарға сай келмеген
Жеке кәсіпкер осы баптың 2-тармағының 1)- тармақшасында белгіленген
Оңайлатылған декпарация негізінде бюджетпен есеп айырысу тәртібі
1. Салықты оңайлатылған декларация негізінде есептеуді шағын бизнес
2. Жеке кәсіпкердің табысына мынадай ставкалар бойынша салык,
Тоқсандық табыс Ставкасы
2000,0 мың теңгеге дейін қоса алғанда Табыс сомасының
2000,0 мың теңгеден жоғары - 3 000,0 мың
3 000,0 мың теңгеден жоғары 110,0мыңтеңге+3 000,0 теңгеден
3. Заңды түлғаның табысына мынәдай ставкалар бойыииа салық
Тоқсандық табысы Ставкасы
2 000,0 мың теңгеге дейін
қоса алғанда Табыс сомасының 4 проценті
2 000,0 мың теңгеден жоғары -4 500,0 мың
мың теңгеден асатын табыс сомасынан 5 процент
4 500,0 мың теңгеден жоғары - 205,0
сомасынан 7 процент
6 500,0 мың теңгеден жоғары 345,0мыңтеңге +
4. Егер есепті кезеңнің қорытындысы бойынша жалдамалы қызметкерлердің
5. Табыстың шекті мөлшері осы Кодекстің 37б-бабының 2-тармағында
Осы баптың 4-тармағында көзделген түзетуге табыстың шекті сомаснан
Шекті орташа тізімдік сан осы Кодекстің 376-бабының 2-тәрмағындабелгіленгеннен
Оңайлатылған декларация тоқсан сайын, есепті салық кезеңінен кейінгі
. Оңайлатылған декларация бойынша есептелген салықты бюджеткв төлеу
Бұл ретте жеке (корпорациялык} табыс салығы оңайлатылған декларация
9. Оңайлатылған декларацияны табыс ету және салықтарды төлеу
Шаруа (фермер) қожалықтарына арналған арнаулы салық режимі
Жалпы ережелер
1. Шаруа (фермер) қожалықтарына арналған арнаулы салық режимі
Жеке меншік құқығымен және (немесе) жер пайдалану құқығымен
Шаруа (фермер) қожалықтары осы арнаулы салық режимін немесе
Шаруа (фермер) қожалыктары арнаулы салық режимін қолдану үшін
Салық төлеушінің аталған мерзімде өтініш бермеуі оның бюджетпен
20 ақпаннан кейін құрылған шаруа (фермер) қожалықтары Жеке
20 ақпаннан кейін басқа әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағындағы жер
Осы арнайы салық режимі қолданылмаитын қызмет түрлерін жүзеге
5. Таңдап алынған салық салу режимі салық кезеңі
6. Күнтізбелік жыл бірыңғай жер салығы бойынша салық
Арнаулы салық режимін қолдану ерекшеліктері
1. Бірыңғай жер салығын төлеу негізінде арнаулы салық
осы арнаулы салық режимі қолданылатын қызметтен түскен шаруа
осы арнаулы салық режимі қолданылатын қызметті жүзеге асырудан
осы арнаулы салық режимі қолданылатын қызметте пайдаланылатын жер
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген қажеттілік нормативтері шегінде салық
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген қажеттілік нормативтері шегінде салық
2. Осы баптың 1-тармағының 2)-тармақшасына сәйкес қосылған құн
3. Шаруа (фермер) қожалықтары үшін арнаулы салық режимі
Бұл тармақтың ережесі осы Кодекстің 163-бабына сәйкес төлем
Бірыңғай жер салығын есептеу мен төлеу тәртібі
1. Жер учаскесіч бағалау қүны бірыңғай жер салығын
Жер учаскесін (жер пайдалану қүқығын) бағалау құнын айқындау
Бірыңғай жер салығын есептеу жер учаскесін бағалау құнына
Бірыңғай жер салығын төлеу жер учаскесі орналасқан жер
1) ағымдағы төлем ағымдағы салық кезеңінің 20 қазанынаи
2) бірыңғай жер салығы бойынша тупкілікті есеп айырысу
Төлеудің бірінші мерзімінде бірыңғай жер салығын төлеушілер ағымдағы
4. Шаруа (фермер) қожапықтары жер пайдалану құқығындағы жер
Жер учаскелерін жалға берген (алған) кезде салық салу
4) Шаруа (фермер) қожалығы, жер учаскесін басқа шаруа
Жалға алушының пайдалану кезеңі жер учаскесін жалға алған
Бұл орайда жер учаскесін жалға беруден алынған (алынуға
Бірыңғай жер салығы бойынша салық есептілігі
Бірыңғай жер салығын төпеушілер жыл сайын ағымдағы салық
Бірыңғай жер салығын төлеуші осы арнаулы салық режимін
1) ағымдағы сапық кезеңі ушін бірыңғай жер салығы
2) нотариат немесе селолық (поселкелік) атқарушы органдар куәландырған
Жер учаскесіне құқық белгілейтін құжат актісі болмаған жағдайда
4) әлеуметтік салық сомаларын есептеу үшін қажетті дерекгерді
Содан кейінгі салық кезеңдерінде бірыңғай жер салығын төлеуші
Осы арнаулы салық режимін таңдап алған жаңадан құрылған
Таратылған немесе қайта ұйымдастырылған
Салықтың және бюджетке төленетін
1.Бірыңғай жер салығын төлеушілер
Әлеуметтік салықтың есептелген сомасы
Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру
Төлем көзінен ұсталатын жеке
Төлем көзінен ұсталатын әлеуметтік
Ағымдағы салық кезеңінің 20
Есепті кезеңнен кейінгі салық
3.Төлем көзіннен ұсталатын әлеуметтік
Салықтың және бюджетке төленетін
Бірыңғай жер салығын төлеушілер
төлем көзінде ұсталатын жеке
жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті
жер бетіндегі көздерден су
Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына
Ауылшаруашылығы өнімдерін өндіруші заңды
385-бап. Жалпы ережелер
1.Ауылшаруашылық өнімдерін өндіруші заңды
жерді пайдалана отырып, ауылшаруашылық
толық кезеңдегі (төлді өсіруден
Мыналардың:
Еншілес ұйымдары, филиалдары мен
Заңды тұлғалар филиалдарының, өкілдіктері
Осы арнаулы салық режимін
Осы тармақтың мақсаттары үшін
Арнаулы салық режимі салық
Осы баптың 1-тармағында аталған
Таңдап алынған салық салу
5. Салық төлеушілер осы арнаулы
Салық кезеңі
Күнтізбелік жыл патент құны
Патент беру тәртібі
1.Арнаулы салық режимін қолдану
Салық төлеушінің көрсетілген мерзімде
2. Салық төлеуші осы арнаулы
заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу
нотартат немесе селолық (поселкелік)
лицензиясын (қызметтің лицензияланатын түрін
жұмыс берушінің (жаңадан құрылғандарын
салық төлеушінің уәкілетті мемлекеттік
3.Жоғарыда аталған құжаттардың бәрі
Келесі салық кезеңдерінде салық
4. Жаңадан құрылған салық төлеушілер
20 ақпаннан кейін басқа
Осы арнайы салық режимі
5.Патент беру әрбір салық
Патент құнының есебіне енгізілген
1. Патент құнының есебіне корпорациялық
2. Салық кезеңінің басында патент
корпорациялық табыс салығын және
Табыстар мен шығындар көрсеткіштерін
әлеуметтік салықты анықтау кезінде—осы
Бұл орайда жұмыс берушінің
Жаңадан құрылған кәсіпорындар үшін
жер учакелерін пайдаланғаны үшін
3.Патент құнын есептеу кезінде
4. Осы арнаулы салық режимін
5. Ағымдағы салық кезеңі ішінде
Салық және жер учаскелерін
Патент құны есебіне енгізілген
Патент құны есебіне
1.Төлем көзінен ұсталатын жеке
2. Төлем көзінен ұсталатын жеке
ағымдағы салық кезеңінің
1 қазан мен 31
2-1. Төлем көзінен ұсталатын жеке
3. Арнаулы салық режимін қолданатын
жер бетіндегі көздерден су
қоршаған ортаны ластағаны үшін
4. Арнайы салық режимін қолданатын
ағымдағы салық кезеңінің 1
1 қазан мен 31 желтоқсан
5.Осы арнаулы салық режимі
Кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлеріне
391-бап. Осы тарауда пайдаланылатын негізгі
Осы тарауда қолданылатын ұғымдар
бильярд үстелі—торлары (жақтауларда саңылаулары) бар
ойын бизнесі—құмар ойындарды ұйымдастырып,
ойын мекемесі—құмар ойындар өткізілетін
ойын жолы—боулинг ойнауға арналған
ойын үстелі—ойын мекемесіндегі кез
ойын автоматы—ойындар , соның ішінде
карт—корапсыз , дифференциалсыз және фөңгелектерінде
касса—ойын мекемесіндегі (тотализатордағы немесе
лото—фишкалармен жабылатын нөмерлері (суреттері
бәс тігу—тәуекелге негізделген және
салық салу боъектілері есепке
тұрақты нүкте—боулинг (кегельбан), картинг, бильярд
Жалпы ережелер
Кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлеріне
ойын бизнесі саласында;
ақшасыз ұтыс ойын автоматтарына;
боулинг (кегельбан) бойынша;
картинг бойынша;
бильярд бойынша;
лото ойынын ұйымдастыру бойынша
Арнаулы салық режимі осы
Тіркелген жиынтық салық түрінде
Осы тармақтың 1)-тармақшасында аталған
Бұл тәртіп төлем көзінен
3. Корпорациялық (жеке) табыс салығы—тіркелген
4. Салық төлеушілер тіркелген жиынтық
5. Осы баптың 1-тармағында аталмаған
6. Осы
7.Ойын мекемесінде (тұрақты орында)
Тіркелген жиынтық салық салу
Мыналар тіркелген жиынтық салық
Ойын бизнесі саласындағы қызметті
ойын мекемесі тарап ретінде
ойын мекемесі өз өкілдері
ақшалай ұтысы бар ойын
тотализатор кассасы;
букмекерлік кеңсе кассасы;
2) ұтыс ақшасыз ойын
ұтыс ақшасыз ойын автомаы;
3)Боулинг (кегельбан) бойынша қызмет
ойын жолы;
4)картинг бойынша қызмет көрсететін
карт;
5) бильярд бойынша қызмет көрсететін
бильярд үстелі,
6) лото ойынын ұйымдастырушы
лото ұйымдастырушы.
Тіркелген жиынтық саласы ставкалары
Бір салық салу объектісінен
Тіркелген жиынтық салықты және
Күтізбелік бір жылда
Акциз және тіркелген жиынтық
Салық төлеушінің облыста
Салық салу объектілерін
Салық салу объектілері салық
Салық кезеңі және салық
Күнтізбелік ай тіркелген жиынтық
Салық төлеушілер тіркелген жиынтық
Тіркелген жиынтық салық салу
Тіркелген жиынтық салық салу
Салық төлеушінің бір елді
2.Салық органы өтініште көрсетілген деректер негізінде объектілер
Объектілерді есепке алуды тіреу краточкасының біреуі салық органында
Объектілер есепке алынған тіреу карточкасы әрбір ойын мекемесіне
Ойын мекемелерінде (тұрақты нүктелерде) салық салу объектілері есепке
Салық салу объектілерінің әрбір түрінің жалпы саны өзгерген
Салық салу объектілерін қайта қайта тіркеу объектілерді
Осы Кодекстің 392-бабының 1-тармағында белгіленген қызмет түрлерін
4.Салық салу объектілерін және салық салуға байланысты
5.Салық органдарында тіркелмеген салық салу объектілерінің ойын
Аса маңызды салық түрлерінің бірі –қосылған құнға салынатын
Қосылған құн салығы тауарларды өндіру және олардың айналым
Салық салу объектісі -өндірістің барлық кезеңінде бірыңғай нарық
салық салынатын айналым
салық салынатын импорт
Қосымша құн салығын төлейтіндер қосымша құн салығы есепке
Тауарлар импорт кезінде қосымша құн салығын төлейтіндер ҚР
ҚҚС-ның құрамына амортизация, еңбекақы, ағымдағы шығындар және пайда
Қосыған құнға салынатын салықты өндіру, төлеу және есептеу
Қорытынды
Экономикалық мазмұны жағынан салықтар дегеніміз –мемлекеттік бюджетке заңды
Салық салудың мынадай негізгі принциптері бар:а) азаматтар салықты
Салықтар шаруашылық субъектілердің, жеке тұлғалардың, мемлекет пен екі
Салықтың экономикалық мәні мынада:
Салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халықаралық табыстардың
Салықтың мәнін толық түсіну үшін оның атқаратын қызметтерін
реттеушілік
фискалдық
қайта бөлу.
Реттеушілік қызметі –салықтың ең негізгі қызметі. Осы қызметі
Фискалдық немесе бюджеттік қызмет –бұл қызметі арқылы мемлекеттік
Қайта бөлу қызметі –арқылы түрлі субъектілер табысының бір
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
“ Кодекс Респуюлики Казахстан о налогах и других
“Жергілікті салықтар мен алымдар” М.Т. Құжабаева, Б.Ж. Ермекбаева,
“ Экономикалыќ теория негiздерi” Ж. Н‰рпейсов, Алматы, 1996
Юткина Т.Ф Налоги и налогооблажение. – М.:ИНФРА –
“Аль-Пари”, №1 январь, 2005г, Н.Н.Ажиметов “Развитие налоговой системы
“Заңгер” журналы, №12 желтоқсан, 2004ж, С.М. Найманбаев “Салықтар
“Егемен Қазақстан” 2002 ж. 7 маусым, М.Н.Айқанова
“Жас Алаш” 2003 ж. 9 қыркүйек,