МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ........................................................................................................................5
1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ТҮСІНІГІ. ОНЫ БАСҚАРУ МЕН ҚАДАҒАЛАУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК
Еңбекті қорғаудың түсінігі және қағидалары....................................................8
1.2 Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау саласындағы мемлекеттiк
2 ЕҢБЕК ҚАУІПСІЗДІГІ МЕН ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК САЯСАТТЫҢ
САҚТАЛУЫ..............................................................................................................17
2.1 Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік
саясаттың бағыттары.................................................................................................17
2.2 Аймақтық кәсіпорындарда еңбекті қорғау туралы заңның сақталуы............19
3 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ШАРАЛАРЫН ЖЕТІЛДІРУ....37
3.1 Жұмыс орындарының қауіпсіздік талаптарына белгіленген ұсыныстар...................................................................................................................37
3.2 Еңбекті қорғау және өндіріс мәдениеті.............................................................46
4 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЗАҢНАМАСЫНЫҢ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛУЫ ЖАЙЫ
4.1 «Тенгизшевройл» - қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны қорғау
4.2 Өскемен «ТМК» АҚ-ның аймақтық өнеркәсіп қауіпсіздігі мен қоршаған
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................63
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...............................................................65
ҚОСЫМША...............................................................................................................66
КІРІСПЕ
Бүгінгі күні елімізде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөнінде
Әлбетте осы еңбекті қорғау мәселесінде жұмысты ұйымдастыру бойынша белгілі
Өзектілігі. Елімізде әйткенмен де осы қозғалып отырған маңызды мәселелердің
Қазіргі таңда, сондай ақ «Еңбек қауіпсіздігін оқытуды ұйымдастыру» мемлекеттік
Олай болса, бұл мәселені шешуге тиісті кәсіподақтармен бірлесіп экономиканың
2005-2007 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті
Бағдарламаны іске асыру бойынша іс-шаралар жоспарының екі тармағына тоқталып
Үкімет Бағдарламасы ОН5А5 -18001 халықаралық стандартына сәйкес Қазақстанның кәсіпорындарына
Мақсаты: Олай болса, бітіру жұмысының мақсаты түрлі еңбек ұжымында
Зерттеу міндеттері. Осы мақсатқа жету барысында мынадай, төмендегідей міндеттер
- Еңбекті қорғаудың түсінігі мен басқаруды қамтамасыз ету жайын
- Еңбекті қорғауды қадағалау мен бақылаудың мәнін ашу;
- Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың
- Облысымызда осы еңбек қорғау мәселесінің жай-күйі;
- Еңбекті қорғау туралы заңдардың сақталуын бақылау;
- Елімізде шетелдік жұмыс күшін қолдану мен олардың еңбегінің
Зерттеу болжамы: Түрлі өндіріс және мекеме орындарында еңбекті қорғау
Олай болса, еңбекті қорғау мәселелеріне орай еңбек орындарында қызметкерлер
Ғылыми жаңашылдығы:
- аймақтық кәсіпорындарда еңбекті қорғаудың мәні мен мазмұны бүгінгі
- кәсіпорындарда еңбекті қорғаудың мүмкіндіктері;
- еңбекті қорғау мен еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қажетті
- еңбек процесінде еңбек қауіпсіздігін сақтаудың техникалық жайы айқындалды;
- кәсіпорындардағы еңбекті қорғау мен еңбек қауіпсіздігін сақтаудың
Зерттеудің тәжірибелік мәні: ҚР кәсіпорындарда еңбек және әлеуметтік жағынан
Міне осы зерттеу нәтижелерін ірі кәсіпорындар мен ұйымдарда
1 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ТҮСІНІГІ. ОНЫ БАСҚАРУ МЕН ҚАДАҒАЛАУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК
1.1 Еңбекті қорғаудың мәні және қағидалары
Қазақстан Республикасының Конституциясында [23] адамдардың еңбегі мен денсаулығы мемлекетпен
Мемлекет бұл талаптарды, ең алдымен, еңбекті қорғау және оларды
Еңбекті қорғауды кең және тар мағынада түсінуге болады. Кең
Мысалы, еңбекті қорғаудың техникалық аспектісі машиналарды, жабдықтарды жасау, өндірістік,
Дәл осындай жағдай еңбекті қорғаудың экономикалық аспектісі бұзылған кезде
Кең мағынада еңбекті қорғау адам еңбек ететін кез келген
Тар мағынада еңбекті қорғау дегеніміз бұл қызметкерлердің өмірі
мен денсаулығы үшін қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етуі
тиіс құралдар мен шаралардың жүйесі.
Бұл шаралар мен құралдар мыналарда көзделген:
- еңбекті қорғау жөніндегі ережелер мен нұсқауларда;
- ауыр, зиянды және қауіпті жұмыстарда істейтін тұлғалар үшін
- әйелдердің, кәмелетке толмағандардың және еңбекке қабілеті төмен тұлғалардың
- өндірістегі қайғылы оқиғаларды тергеу және есепке алу ережелерінде;
- қауіпсіздік техникасы және өндірістік санитария жөніндегі ережелерде.
Еңбекті қорғау саласындағы ұлттық саясаттың негізгі қағидалары Қазақстан Республикасы
кәсіпорынның өңдірістік қызметінің нәтижелеріне қарағанда қызметкердің өмірі мен денсаулығының
меншік иесінің немесе оның уәкілетті өкілінің толық жауапкершілігі;
еңбекті қорғау міндеттерін осы мәселелерге қатысты мемлекеттік бағдарламалардың және
еңбекті қорғау саласында меншік нысанын және шаруашылық қызметіне қарамастан
кәсіпорындардағы еңбекгі қорғау және қауіпсіздік-техника талаптарының орындалуына мемлекеттік қадағалау
еңбекті қорғауға қатысты алдыңғы қатарлы ұлттық және шетелдік
тәжірибені, ғылым, техника жетістіктерін кеңінен пайдалану;
қызметкерлерді қорғайтын қауіпсіз техниканы, технологияны және құралдарды, еңбекті қорғауға
жасауды және енгізуді ынталандыру;
еңбекті қорғауды қаржыландыруға мемлекеттің қатысуы;
кәсіпорындарда еңбектің қауіпсіз жағдайларын қалыптастыруға жағдай жасайтын салықтық саясатты
кәсіпорындардың қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етуге қатысты, ал қызметкерлердің
кәсіпорындардың қызметін еңбекті қорғау тұрғысынан лицензиялау;
өндірістік мақсаттағы өнімдердің қауіпсіздік талаптарына сәйкестігіне қатысты сертификациялауды жүргізу;
еңбек жағдайына сараптама жүргізетін мемлекеттік органдарының тікелей жұмыс орындарында,
қызметкерлерді арнайы киіммен және аяқ киіммен, жеке қорғану кұралдарымен,
өндірістегі әрбір қайғылы оқиғаны және әрбір кәсіптік ауруды қарау
өндірісте қайғылы оқиғалардан жәбір шеккен немесе кәсіптік аурумен науқастанған
жоғары және орта арнайы оқу мекемелерінде еңбекті қорғау және
қызметкерлердің, қоғамдық бірлестіктердің, кәсіпорындардың және жекелеген тұлғалардың өкілдік
- еңбекті корғау мәселелерін шешудегі халықаралық одақтастыққа негізделген.
1.2 Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау саласындағы мемлекеттiк
басқару, бақылау және қадағалау
Қазақстан Республкасының «Еңбекті қорғау туралы» Заңына сәйкес [18],
Қазақстан Республикасында еңбекті қорғауға мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге
Яғни, еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі, бұл орган
Сонымен қатар төтенше жағдайлар жөніндегі министрлік, бұл орган орталық
Негізінен облыстардың, Алматы және Астана қалаларының әкімі жанындағы тәртіптік
жергілікті атқарушы органдардың лауазымды тұлғаларының жауапкершілігін қамтамасыз ету мәселелерін
Ал Бас Прокуратура, бұл орган республика аумағында Қазақстан Республикасы
нормативтік құқықтық актілердің дәл және бірыңғай қолданылуына
жоғарғы қадағалауды жүзеге асырады.
Жергілікті өкілдік және атқарушы органдар, бұлар тиісті аумақтың әлеуметтік
Жалпы алғанда Қазақстан Республикасында мемлекеттік қадағалау және бақылау органдары,
Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен ережелерге сәйкес әрекет етеді.
Мемлекеттік қадағалау және бақылау органдарының уәкілетті тұлғалары мынадай құқықтарға
меншік нысанына және шаруашылық жүргізуіне қарамастан
кәсіпорындарға кез келген уақытта алдын-ала ескертусіз ешбір кедергісіз кіру;
министрліктерден, мемлекеттік басқарудың өзге де орталық және
жергілікті органдарынан, кәсіпорындардан, жұмыс берушілерден
қажетті ақпарат алу;
кәсіпорындардың басшыларына және өзге де лауазымды тұлғаларға орындауға міндетті
кәсіпорындарды, жекелеген өндірістерді, цехтарды, учаскелерді, жұмыс орны мен жабдықтарды
- кәсіпорындардың лауазымды тұлғаларына, қызметкерлерін еңбекті қорғау жөніндегі заң
құқықтық актілерді бұзғаны үшін айыппұл тағайындау, аталған тұлғаларды лауазымынан
жағдайларда оларды қылмыстық жауапкершілікке тарту туралы мәселені шешу үшін
Жұмыс беруші мемлекеттік қадағалау және бақылау органдарының өкілдеріне жүктелген
Ал мемлекеттік қадағалау және бақылау органдарының уәкілетті лауазымды тұлғалары
Қызметкерлер мен жұмыс берушілердің еңбекті қорғауға қатысты құқықтары мен
Бұл Қазақстан Республикасы Конституциясында және Қазақстан Республикасы «Еңбек туралы»
Еңбекті қорғауға құқық дегеніміз бұл:
- зиянды және қауіпті өндірістік факторлардан қорғаулы тиіс қауіпсіз
- мұндай факторлар өндірістік жарақатқа, кәсіптік ауруға немесе жұмысқа
- қайғылы оқиғалар мен кәсіптік ауруларды міндетті түрде тергеу
- ұжымдық және жеке қорғану құралдарымен тегін қамтамасыз ету;
- жұмыстың және еңбек тәсілдерінің қауіпсіз әдістеріне үйрету;
- өзінің жұмыс орнындағы еңбекті қорғау жағдайы туралы, денсаулықка
- өзінің өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп төнген жағдайда
- кәсіпорындарды жобалау, салу және қолданысқа беру кезінде еңбекті
- еңбекті қорғау бойынша мамандарды дайындау;
- еңбекті қорғауды қаржыландыру.
Қауіпсіз жұмыс орнына құқық кәсіпорындардағы, әрбір жұмыс орнындағы еңбек
Еңбекті қорғау талаптарын сақтаған жағдайда өндірістегі қайғылы оқиғалар, жарақат
Жұмыс беруші мен басшылық қайғылы оқиғаны тергеу үшін, олардың
Өкінішке орай, мойындайтын бір жайт, ғылым мен техниканың қазіргі
Сондықтан, зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары, ерекше температуралық жағдай,
Басшылықтың міндетіне тек өзіндік қорғану құралдарын беру ғана емес,
Зиянды еңбек жағдайлары орын алған жұмыста қызметкерлерге сүт және
Мемлекеттік стандарттарға, еңбекті қорғауға байланысты нормаларға, ережелерге жауап бермейтін
Олардың адамның ағзасына және денсаулығына әсері туралы токсикологиялық, санитарлық-гигиеналық,
Еңбекті қорғауды қаржыландыру мемлекеттік және жергілікті бюджеттер, бюджеттен тыс
Еңбекті қорғау туралы заңдарда қызметкерлер мен жұмыс берушілердің міндеттері
Қызметкерлер өндірістік цехтардағы, құрылыс алаңдарындағы жүріс-тұрыс және жұмысты орындаудың
Сонымен қатар, қызметкерлер ұжымдық және өзіндік қорғану құралдарын дұрыс
Өз кезегінде, жұмыс беруші еңбекті қорғау талаптарын сақтауға қатысты
Сонымен қатар, жұмыс беруші өндірістік ғимараттар мен қызметкерлердің жұмыс
2 ЕҢБЕК ҚАУІПСІЗДІГІ МЕН ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ
2.1 Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік
саясаттың бағыттары
Жалпы алғанда Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік
Сонымен Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың
1) Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы
2) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік, салалық
3) еңбек жағдайларын, қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды әзірлеу мен
4) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мониторингті жүзеге
5) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау проблемалары бойынша ғылыми-зерттеулер
6) өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіби ауруларды есепке алудың
7) Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы
8) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында қызметкерлердің құқықтары
9) өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіби аурулардан зардап шеккен
10) өндірістің және еңбекті ұйымдастырудың қазіргі заманғы техникалық деңгейінде
11) еңбек жағдайлары мен еңбекті қорғауды жақсарту жөніндегі жұмыстың
12) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі мамандарды даярлауға
13) еңбек жағдайлары туралы, сондай-ақ өндірістік жарақат, кәсіби ауру
14) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында бірыңғай ақпараттық
15) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастыққа
Негізінен жұмыс орындарындағы еңбек жағдайларын кешендi бағалау, өндiрiстiк жарақаттануды
Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау саласындағы мемлекеттiк саясатты Қазақстан
Сонымен қатар Қазақстан Республикасының еңбек қауіпсіздігi және еңбекті қорғау
1) жоспарлы-мемлекеттік орган жоспарлаған, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген, алдыңғы
2) жоспардан тыс-қоғамдық тәртіпке, халықтың денсаулығына, қоршаған ортаға, ұлттық
Әрі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі уәкілетті орган
2.2 Аймақтық кәсіпорындарда еңбекті қорғау туралы заңның
сақталуы
Мемлекет өзінің азаматтарының еңбегін қорғауға құқықты кепілдейді. Ең
Еңбек жағдайы өзінің ең кең мағынасында еңбек процесіндегі адамның
Қазақстан Республикасында еңбек қатынастарын реттеу Қазақстан Республикасы Конситуциясы мен
Сурет 2.1 - Еңбек қызметіне байланысты сәтсіз жағдайлардан қайтыс
Қазақстан Республикасы статистика бойынша агенттігі мәліметтері бойынша республикамызда 2004
Кесте 2.1 - 2004 жылы еңбек етумен байланысты жазатайым
2004
Жазатайым оқиғадан зардап шеккендер 3395
Әйелдер 17,06%
Жасөспірім 0,02%
Топтық жазатайым оқиғасы 188
Кәсіби ауру 291
Улану 41
Сурет 2.2 - 2004 жылы еңбек етумен байланысты жазатайым
Республика бойынша (1000 адамға шаққандағы жарақат алғандардың саны) орта
Кесте 2.2 - Республика бойынша 2005 жылғы орта есеппен
Жарақаттану 1,073
Тау-кен өнеркәсібі 2,965
Металл емес минералдық өнімдерді өндіру 2,955
Машина және құрал жабдық өндірісі 2,837
Химия өнеркәсібі 4,532
Жазатайым оқиғадан қайтыс болғандар 294
Әйелдер 19
Жасөспірім 1
Сурет 2.3 - Республика бойынша 2005 жылғы орта есеппен
Әрі тау-кен өнеркәсібі тәрізді экономикалық қызмет түрлерінде бұл көрсеткіш
Оқиғалар негізінен келесі түрде болды: қозғалатын, ұшқындайтын, айналатын заттар
Жазатайым оқиғалардың ең басты себебі зардап шегушінің абайсыздығы, аңғырттығы
Дененің ең осал жерлері қолдың саусақтары (бұндай жарақаттан 354
2004 жылы ең жиі кездескен кәсіби аурулар: кәсіби бронхит
Міне біздің экономикамызды "тұрақты экономикалық өсуге" жеткізуге тиісті өндіріс
Ал еңбек қызметінің түрлері бойынша еңбек қызметімен
Сурет 2.4 - Еңбек қызметіне баланысты сәтсіз жағдайларға ұшырағандардың
Бүгінгі таңда бұл жағдайға ғимараттардың, ескірген машиналар мен құрал-жабдықтарың
Кесте 2.3 - Еңбек қызметіне байланысты сәтсіз жағдайлардың нәтижесінде
2002 2003 2004 2005
Жарақаттанудың жиілік коэфиценті 1,158 1,073 1,012 0,961
Әйелдер арасындағы жарақаттанудың жиілік коэффиценті
0,456
,416
0,353
0,357
Ішкіліктің салдарынан
0,014
0,016
0,013
0,011
Нашақорлық салдарынан
жарақаттанудың жиілік коэффиценті
,001
0,002
0,001
0,001
2.3 - кестенің жалғасы
2002 2003 2004 2005
Ірі және орта кәсіпорындардағы жарақаттанудың жиілік коэффиценті
1,302
1,226
1,188
1,137
Шағын және орта кәсіпорындар арасындағы жиілік коэффиценті
0,678
0,484
0,512
0,461
Мелекеттік кәсіпорындардағы жарақаттанудың жиілік коэффиценті
0,353
0,341
0,311
0,274
Жеке кәсіпорындарындағы жарақаттанудың жиілік коэфиценті
1,567
,370
1,278
1,254
Егер 2003 жылы республика бойынша өндірісте зардап шеккендердің саны
Мысалға алар болсақ, өткен 2006 жылы Шығыс Қазақсьтан өңірінде
Мысалға, 2006 жылдың желтоқсан айындағы болған еңбекті қорғау
2006 жылдың 4 желтоқсан айында түнгі сағат 11-де Тасжол
Сөйтіп, тексеру барысында кабель торабында тоқ желілерінде қысқа байланысу
Ал сол желтоқсан айының 8-і күні ЗГОК Малеевка кенінде
Өскемен қаласындағы ЖДК локамативті құрама бригадасы бос вагондарды жалғастыруда
Сондай – ақ келесі бір жағдай «Қазақмырыш – Ремсервис»
Міне осындай еңбектің дұрыс қорғалмауының салдарынан өткен 2006 жылдың
Ал 2007 жылдың қаңтар айында 6 түрлі оқиғалар орын
Осы осы жоғарыда айтылған түрлі еңбек қорғау талаптарының орындалмауы
Кесте 2.4 - 2005 жылы зиянды және басқа да
Барлық қызметкерлер
Барлығы
Өнеркәсіп
Құрылыс
Көлік және байланыс
Денсаулық сақтау
Зерттеулер
Барлығы
143100
81547
13223
19921
26283
2126
Ауыр және дене еңбегімен
айналысатындар
3064
2210
475
340
39
-
Қауіпсіздік талаптарына сай келмейтін жабдықтарда жұмыс істейтіндер
237
-
237
-
-
-
Санитарлық-гигиеналық
талаптарға сай келмейтін
еңбек жағдайында жұмыс істейтіндер
40407
32066
2681
3675
1586
399
Шу мен вибрацияның жоғарғы деңгейі
15286
12044
1028
2157
43
14
МШК-дан асып түсетін жұмыс аймағындағы ауаның жоғарғы мөлшерде шаңдануы
21004
19053
1318
522
61
50
Қолайсыз температуралық
режим
5371
3641
575
1109
34
12
2.4 кестенің жалғасы
Ерлер
Барлығы өнеркәсіп құрылыс Көлік және байланыс Денсаулық сақтау Зерттеулер
Барлығы 87240 57749 11199 12875 4178 1239
Ауыр және дене еңбегімен
айналысатындар 2969 2125 472 336 36 -
Қауіпсіздік талаптарына сай келмейтін жабдықтарда жұмыс істейтіндер 237 -
Санитарлық-гигиеналық
талаптарға сай келмейтін
еңбек жағдайларында жұмыс істейтіндер
32631
26524
2423
3066
297
321
Шу мен вибрацияның жоғарғы деңгейі
13011 10265 985 1738 16 7
МШК-дан асып түсетін жұмыс аймағындағы ауаның жоғарғы мөлшерде
шаңдануы мен газдануы
17811
16064
1171
475
53
48
Қолайсыз температуралық
Режим 4652 3045 497 1099 10 1
Әйелдер
Барлығы өнеркәсіп құрылыс Көлік және байланыс Денсаулық сақтау Зерттеулер
Барлығы
55860 23798 2024 7046 22105 887
Ауыр және дене еңбегімен
айналысатындар 95 85 3 4 3 -
Қауіпсіздік талаптарына сай келмейтін жабдықтарда жұмыс істейтіндер -
Санитарлық-гигиеналық
талаптарға сай келмейтін
еңбек жағдайларында жұмыс істейтіндер
77767
542
258
609
1289
78
шу мен вибрацияның жоғарғы деңгейі 2275 1779 43 419
МШК-дан асып түсетін жұмыс аймағындағы ауаның жоғарғы
мөлшерде шаңдануы мен
газдануы
3193
2989
147
47
8
2
қолайсыз температуралық режим 719 596 78 10 24 11
Қазіргі уақытта еңбек ресурстары елдегі экономикалық өсуді қамтамасыз ететін
2006 жылғы еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау және еңбек
Мемлекеттік инспекторлардың бақылау жұмысы негізінен еңбек заңдылығының қатаң
Міне сондықтан да тұрғылықты халықтар мен ұйымдар арасында ақпараттық-түсіндіру
Мемлекеттік еңбек инспекторлары жыл сайынға елбасымыздың халыққа арнаған жолдауының
Ақпараттық-имидждік және насихат жұмыстары Мининстрлік пен департамент жоспарының негізінде,
- ҚР-да 2005-2007 жылдар аралығында әлеуметтік реформалар жүйесін;
- сонымен қатар 2005-2007 жылдар аралығында еңбекті қорғау мен
ҚР-ның «Еңбек қорғау» заңында болған өзгерістерге түсіндіру жұмыстары жүргізіліп,
Сонымен бірге, 28 сәуірде Бүкілдүниежүзілік еңбекті қорғау күніне
Сондай жұмыстардың қатарына, еңбекті қорғау мен еңбек қауіпсіздігін
Осы айлық қарсаңында Өскемен және Семей қалаларында еңбекті қорғау
Атап айтар болсақ, теміржол транспорты кәсіпорыны 2006 жылды
Облыс аумағында облыс көлемінде мемлекеттік инспекторлардың ұйымдастыруымен, атап
Бұқаралық ақпарат құралдарында еңбекті қорғау тақырыбында материалдар жарияланды.
2006 жылдың қаңтар-желтоқсан айлары аралығындағы жылдық ұйымдар мен мекеме
Жыл бойында жүргізіген тексерулер нәтижесінде 17175 (2005 жылдың 12
Осындай тексерулер Курчатов қаласында, Бесқарағай мен Жарма, Көкпекті аудандарында
Еңбек қорғау мен оның қауіпсіздігін сақтау заңнамасының сақталуын қамтамасыз
Ал Үлбі металлургия зауытындағы «Еңбекті қорғау мен еңбек жағдайын
Кесте 2.5 – Шығыс Қазақстан облысы бойынша мемлекеттік еңбек
№
Көрсеткіштер
2006 жылғы
2005
Есеп кезеңі
Жыл басында
Есеп кезеңі
Жыл басында
1 2 3 4 5 6
1
Тексерілген мекеме саны
166
2358
244
2490
2
Анықталған бұзушылықтар,
барлығы, оның ішінде заңнама;
еңбек туралы
еңбек қорғау
- еңбекпен қамтылуы
1290
530
717
43
17175
7713
9056
406
1692
752
911
29
20725
9178
11029
518
3
Берілген жазба, оның ішінде
заңнамаға байланысты:
еңбек туралы
еңбек қорғау
- еңбекпен қамтылуы
204
104
82
18
2943
1342
1392
208
318
136
165
17
3137
1394
1499
244
4
Зардап шеккендер, барлығы, оның ішінде:
өлімге душар болғандар
оның ішінде әйелдер
47
3
1
445
34
4
75
2
2
506
37
4
5
Топтық бақытсыз жайлар оның ішінде адамдар саны;
- әйелдер
Өлімге душар болғандар;
- оның ішінде әйелдер
3
8
3
1
13
31
8
9
1
5
4
2
8
22
6
7
6
Салынған айыппұл/ ақшалай
59/727420
795/9158185
77/920195
784/9574488
7
Қаралған хаттар мен өтініштер, арыздар саны, барлығы заңнама негізінде;
- еңбек қорғау
- еңбекпен қамтылуы
- еңбек туралы
181
167
8
6
1974
1688
213
73
226
195
31
-
1898
1630
242
26
2. 6 кесте- ШҚО бойынша 2006 жылғы өндіріс салалары
Сәтсіз жағдайлар саны Зардап шегушілер саны
Өндіріс салаларының атауы
2006 2005 2006 2005 2006 2005
барлығы әйелдер барлығы әйелдер барлығы әйелдер барлығы барлығы
Облыс бойынша 427 492 445
1
Тау-кен 118 147 122 10 148
2
Көмір 2 5 2 - 5 - - -
3
Энергетика 5 22 5 2 22
4
Мұнай-газ (талдау) - 1 - - 1 - -
5
Химия - 1 - - 1 - -
6
Құрылыс 63 48 68 7 49 4 7 -
7
Машина жасау 11 14 11 1 14 1
8
Автомобиль транспорты мекемесі 20 14 20 3 14
9
Темір жол транспорты 7 4 7 2 4 1
10
Шағын кәсіпкерлікті ұйымдастыру 37 41 37 11 41
11
Коммуналды шаруашылық мекемесі 14 20 14 2 20
1 -
12
Байланыс мекемесі 7 4 7 3 4 1
13
Аграрлық секторы 42 46 42 6 49 16
14
Әлеуметтік сектор (мемлкеттік мекемелер мен ұйымдар, денсаулық сақтау, ғылым,
67
64
27
73
34
4
1
4
2
15 Т.б. 44 58 46 2 61 10
Сонымен қатар биылғы 2007 жылы жыл сайынғы өткізіліп тұратын
Технологиялық тұрғыдан әлемдік деңгейге әзір шыға алмайтын «жас» мемлекеттер
Жалпы алғанда еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау заңнамасын бұзудың
Бұл қызметкердің өмірі мен денсаулығына қатысты басымдықты, өндірістік жарақаттану
Олай болса, еңбеккерлердің экономикаға қосатын үлесі олардың еңбек ету
3 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ШАРАЛАРЫН ЖЕТІЛДІРУ
3.1 Жұмыс орындарының қауіпсіздік талаптарына белгіленген
ұсыныстар
Жоғарыдағы талдау нәтижелеріне қарасақ, қазіргі уақытта еңбек қауіпсіздігі мен
Олай болса, жұмыс орындарының қауіпсіздік талаптары мына төмендегі талаптарға
- Жұмыс орындары орналастырылған ғимараттар өзінің құрылысы бойынша функционалдық
- Жұмыс жабдығы оның осы түріне белгіленген қауіпсіздік нормаларына
- Авариялық жолдар мен қызметкерлердің үй-жайдан шығу жолдары бос
- Жұмыс сипатына қарай қызметкердің өмірі мен денсаулығына қауіп
Ұйым аумағында жаяу жүргіншілер мен технологиялық көлік құралдары қауіпсіз
- Қауіпті өндірістік объектілерде, яғни учаскелерде оның ішінде биіктікте,
- Жұмыс уақытында жұмыс орындары орналасқан үй-жайдағы температура, табиғи
- Жұмыскерлер зиянды еңбек жағдайлары бар (шаң-тозаңдалған, газдалған және
- Жұмыс орындарындағы шу және тербеліс деңгейі еңбек қауіпсіздігі
Егер еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық
Еңбекті қорғауға қатысты нормалардың, стандарттардың және ережелердің талаптарына қайшы
Кәсіпорындар өндірісте жапа шеккен қызметкерлердің немесе қызметкерлер қайтыс болған
Өндірістегі қайғылы оқиғаның немесе кәсіптік аурудың нәтижесінде еңбекке қабілетін
Қазақстан Республикасының «Еңбекті корғау туралы» заңының 18-бабы қызметкерлердің еңбекті
Жеке еңбек шартының ережелері еңбекті қорғау туралы нормативтік кұқықтық
Жеке еңбек шартында жұмыс орнының шынайы сипаттамасы берілуі тиіс,
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайларындағы жұмысқа қызметкерді қабылдау кезінде
Еңбекті қорғауды бұзғаны үшін жауапкершілік жалпы алғанда Қазақстан Республикасының
Бұл жауапкершілікті шартты түрде кәсіпорындардың, лауазымды тұлғалардың және қызметкерлердің
Кәсіпорындар еңбекті қорғау талаптарын қамтамасыз етпегені үшін және еңбекті
Еңбекті қорғау туралы заңдарды бұзушылықтарды қадағалау және бақылау органдары
Бір жолғы жәрдемақының мөлшері ұжымдық шартпен жэне Қазақстан Республикасының
өндірістегі қайғылы оқиғаның немесе кәсіптік аурудың салдарынан қайтыс қайтыс
еңбектегі жарақаты немесе кәсіптік ауруы салдарынан бірінші не екінші
еңбектегі жарақаты немесе кәсіптік ауруы салдарынан үшінші топ мүгедегі
- еңбекке қабілеттігі толығымен жоғалды деп танылған және оған
Жылдық жалақыны есептеу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкімет анықтайды.
Егер қызметкер емдеу және әлеуметтік шараларды қажет етсе, кәсіпорын
Еңбекті қорғау нормаларының талаптарын бұзғаны үшін кінәлі немесе қадағалау
Қызметкерлер де еңбекті қорғау жөніндегі нормативтік құқықтық актілерді бұзғаны
Тәуелсіз елімізде әйелдердің еңбегін қорғау жалпы алғанда Қазақстан Республикасының
- зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары орын алған жұмыстарда,
- басшылық әйелдердің ауыр заттарды қолмен көтеруімен және қозғалтуымен
Егер затты көтеру және қозғалту кезінде зиян келуі мүмкін
Ауыр заттарды қолмен көтеруімен және қозғалтуымен байланысты жұмыстарға жүкті
- заңдарда әйелдердің жүкті және босанғаннан кейінгі кезіндегі еңбегін
Бұл шаралар мыналарды көздейді:
а) Қазақстан Республикасында «ҚР еңбек туралы» заңының 48-бабына сәйкес
тартса, онда жұмыс беруші мұндай бас тартуды еңбек тәртібін
ретінде қарастырып, ол әйелге қатысты тәртіптік әсер ету шараларын
қолдана алмайды.
ә) Қазақстан Республикасы «ҚР еңбек туралы» заңының 17-бабына сәйкес
б) әйелдерге жүктілігі мен босануы бойынша босанғанға дейін ұзақтығы
Есептеу жиынтықтап жүргізіледі және демалыс әйелдің ұйымда жұмыста істеу
Заңдарда босануға қатысты белгіленген ерекше жеңілдіктер балаларды асырап алған
Осыған сәйкес жаңа туған нәрестелерді тікелей перзентханадан асырап алған
берушінің қаражаты есебінен оған осы кезеңге жәрдемақы төленеді;
в) жүктілігі мен босануы бойынша демалыстан басқа әйелге оның
Қосымша демалыс уақыты ішінде оның жұмыс орны (қызметі) сақталады.
Бұл демалыстың сәби бір жарым жасқа толғанға дейін кез
Жалпы алғанда 18 жасқа толмаған тұлғалар үшін жұмыс уақытына,
Олай болса, 18 жасқа толмаған тұлғалардың еңбегін қорғауға қатысты
ауыр дене жұмыстарына және зиянды немесе қауіпті еңбек жағдайларына
Біздің елімізде жастарды жұмысқа алу шектелген. Қазақстан Республикасының «Еңбек
Басшылық мұндай жұмыстарда жүктерді тасымалдау үшін механикаландыру және автоматтандыру
Еңбекті қорғау туралы заңдарды бұзушылықтарды қадағалау және бақылау органдары
Кәсіпорындардағы еңбекті қорғау талаптарына жауап бермейтін жаңа техниканы, технологияларды,
Еңбекті корғау талаптары мен нормаларын бұза отырып, жаңа технологиялар
Егер бұлар еңбекті қорғауға қатысты нормалардың, стандарттардың және ережелердің
Кәсіпорынның мұңдай қызметтің нәтижесінде тапқан пайдасы еңбекті қорғау қорына
Кәсіпорындар өндірісте жапа шеккен қызметкерлердің немесе қызметкерлер қайтыс болған
Өндірістегі кайғылы оқиғаның немесе кәсіптік аурудың нәтижесінде еңбекке қабілетін
Сонымен, мемлекет 18 жаска толмаған тұлғалар үшін еңбек жеңілдіктерін
Сонымен қатар, барлық әйелдер және 18 жасқа толмаған тұлғалар
Қазіргі уақытта еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау төңірегінде қалыптасқан
Осы мақсатта "Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы" жаңа
Халықаралық еңбек қауіпсіздігі стандарттарын сақтау үшін Еңбек қауіпсіздігі мен
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі мамандардың көкейінде жүрген
Олай болса, кез келген уақытта қандай мекеме немесе ұйым
3.2 Еңбекті қорғау және өндіріс мәдениеті
25 сәуірді Дүниежүзілік еңбекті қорғау күні деп жариялау –
Бұл - әлемнің көптеген елдерінде өндірісте зардап шеккен еңбекшілер
Халықаралық еңбек ұйымының мәліметтеріне қарағанда, әлемде жыл сайын миллиондаған
Өкінішке қарай, мұндай шығындарға біздің ел де тап болып
Мұндай жағдай, ең алдымен, жұмыс берушілердің еңбек қауіпсіздігі мен
Қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайлары көп ретте техникалық тұрғыдан
Алайда еңбек инспекциясы жүргізетін тексерістер еліміздің көптеген кәсіпорындарында қолданылатын
Бұл тұрғыда аса үлкен алаңдаушылықты тау-кен металлургиясы саласының кәсіпорындары
Сондықтан, жұмыскерлердің еңбек қызметі процесіндегі қауіпсіздігін және еңбегін қорғауға
Ағымдағы жылы талқылауды және практикалық шараларды қолдануды қажет ететін
Еңбекті қорғау мәдениетіне барлық деңгейлерде трипартизм қағидаттары негізінде жұмыскерлердің
Тәжірибе көрсетіп отырғандай, жоғары деңгейдегі еңбек қауіпсіздігі мәдениетінің пайдасы
Қазақстан Республикасының Үкіметі тарапынан еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғауды ғылыми тұрғыдан қамтамасыз етуді
Өткен жылдың желтоқсан айында Қазақстан Республикасының Үкіметі Парламенттің қарауына
Бағдарламаның мақсаты қызметкерлердің қауіпсіз еңбек жағдайларына құқықтарын қамтамасыз ету
Бағдарламаны іске асыру нәтижесінде өндірістегі зиянды және қауіпті факторлар
Қазір республиканың бірқатар кәсіпорындары еңбек қауіпсіздігінің халықаралық сертификаттарын алды,
Еңбек қауіпсіздігінің, орындалатын жұмыстың зияндылығының, ауырлығының және қауырттылығының жай-күйін
Қорыта айтқанда, жоғарыда аталған маңызды жалпы мемлекеттік проблемалардың, республика
4 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЗАҢНАМАСЫНЫҢ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛУЫ ЖАЙЫ
4.1 «Тенгизшевройл» - қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны
«Тенгизшевройл» жауапкершілігі шектеулі серіктестігін қауіпсіздік техникасы және қоршаған ортаны
«Тенгизшевройл» ЖШС бизнесінің бүгінгі жағдайы, оның жұмысының қарқынды дамуы
Осы кезендегі өндіріс пен кәсіптің техникалық жетілуінің, мұнай дайындау
2005 жылдың 27 қазанында «Тенгизшевройлдың» ұжымы соңғы бір жарым
ТШО басшылығы қауіпсіздік техникасы, еңбекті қорғау және қоршаған ортаны
ТШО Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау жөніндегі департамент, Мемсанэпид
ТШО-дың барлық қызметкерлері тиісті пәндер бойынша емтихан тапсы-ру арқылы
мердігерлік ұйымдардағы еңбекті қорғаудың және қоршаған ортаның сапасын тұрақты
ТШО-да қауіпсіз еңбекпен қамтамасыз ету бойынша бағдарламаны енгізу мысалдарының
ТШО өндірісті оңтайландырудың (ӨО) күнделікті шешімдерді қабылдау құралы ретінде
- ешкім зардап шекпеуі керек;
- іске кірісер алдында, ойлан;
- жұмысты қауіпсіз орында, не оны мүлдем орындама;
- жұмысты қауіпсіз орындауға әрдайым уақыт табылады;
- күмәнің болса, анықта (сұра).
Әрбір өндірістік учаскеде қауіпсіз іс-қимыл бағдарламасы бойынша же-текші комитет
Барлық комитеттермен қадағалау негізінде, аи сайын «Өзекті тақырып» әзірленеді.
ТШО-дағы қауіпсіздік техникасының жүйесі үнемі жетілдіріліп отырады. Жарақат немесе
- қапталдағы қалқандары бар қорғану көзілдіріктері;
- каскалар;
- беруштер;
- қорғану аяқ киімдері;
- апат респираторы.
ТШО-да кез келген апатты жағдайға іс-шаралар жоспары әзірленген. Олардың
Компанияда ауа-райы жағдайына байланысты жолдарда жылдамдықты шектеу бойынша қатаң
ТШО-да қауіпсіздік техникасы бойынша материалдық ынталандыру бағдарламасы әрекет етеді.
ТШО басшылығы, ҚТ мен жұмыстарды қауіпсіз жүргізу бойынша алға
Алдымен, кадрларымыздың әлеуетін ашуға бағытталған ТШО-дағы әр түрлі бағдарламалар
Біріншіден, ТШО-да, шетел тілін меңгеру курстары, компьютерлік курстар, техникалық
Осындай бағдарламалармен қатар, ТШО қызметкерлерінің өз кәсіби қабілеттіліктерін жетілдіру,
Болашақ кадрларды құру мақсатында «Қырандар» бағдарламасы да маңызсыз емес,
Екіншіден, біздің жұмысшыларымыздың әлеуетін арттыру мәселесінде Кадрларды Дамыту жөніндегі
Қазіргі таңда ТШО-да кәсіпорын басшылығы мен негізгі: өндіріс, маркетинг
Бүгінде, Қазақстандық және ТМД-ның кейбір елдерінен, АҚШ, Ұлыбританиялық, барлығы
Атырау және Республиканың жақын маңдағы облыстарынан білікті мамандарды жұмысқа
2005 жылдың екінші жартысынан Адам Ресурстарын Басқару департаментіміз, ТШО
ТШО Қазақстандағы бәсекеге қабілетті ұстанымын сақтау бойынша ауқымды жұмыстар
Ұқсас кәсіпорындар бойынша жиналған салыстырмалы деректер және кәсіпорынның қаржылық
Тек осы жылы ғана, ТШО қызметкерінің өтемақы пакетін көтеру
Еңбек ұжымын басқару әдісінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы мен
Еңбек демалысын алған кезде сауықтыру жәрдемақыларын төлеу бойынша жаңа
Соңғы жылдары ТШО кентіндегі стационарлық клиника мен зауыттағы жедел
Бұлар қызметкерлердің жыл сайынғы медициналық тексерілуін 2004 жылдың қорытындысы
ТШО медициналық орталығы, бүгінде, нақты ультра дыбыстық, рент-генологиялық және
Біз жарақат болған жағдайда жедел көмек көрсетуге әрдайым дайын-быз.
Өзінің қызмет бағыты бойынша өндіріс қауіпсіз болмағандықтан, адамдардың денсаулығы
Компанияның қызмет еткен жылдарында өндірістің объектілеріндегі оң өзгерістер анық
Біздің қызметкерлеріміз белсенді түрде спортпен шұғылданады. Кәсіпорында ауқымды мәдени
ТШО басшылығы тұрғын үй жағдайын жақсарту үшін өз қызметкерлеріне
Бұл бағдарлама үнемі жетілу үстінде. Өмірдің әлеуметтік, материалдық жақтарын
Біз барлық қызметкерлерімізді, олардың мәдениетін, жұмысқа қосқан үлесін құрметтейміз
Тенгизшевройл Атырау облысы халқының экологиялық білімін тереңдетуге қатысуды мақсат
Мұндай тыңдалымдарға барлық мүдделі тұлғалар мен Атырау қаласы мен
Экологиялық тақырыптағы тағы бір мысал ретінде Халықаралық Жер күнінің
Бұл кездесулер мектеп оқушыларының мұнай кен орындарын іздеу, бұрғылау
Қазақстан жұртшылығының құрметіне ие болу Тенгизшевройл үшін аса
маңызды, сондықтан қоршаған ортаны қорғау, қауіпсіздік техникасы мен
қызметкерлердің денсаулығын сақтау мәселелері бойынша жұртшылықпен
әңгіме әлі де жалғасын таппақ.
4.2 Өскемен «ТМК» АҚ-ның аймақтық өнеркәсіп қауіпсіздігі мен
қоршаған орта менеджментінің жүйесі
«Еңбекті қорғау туралы» және «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заңдардың
1997 жылы Қазақстан Республикасында бірінші рет өнеркәсіптік ақаба суларды
1998 жылы «Өскемен титан-магний комбинатының» жерүсті
Су айналымы жүйесін пайдалану нәтижесінде қайтарымды судың өндірістік қажеттілікке
2002 жылы облыс кәсіпорындарының біріншісі болып «Өскемен титан-магний комбинатында»
«Өскемен титан-магний комбинаты» бес жыл қатарынан кен-металлургиялық кешенінің кәсіпорындары
Комбинат бақылау, ақпаратты жинақтау, талдау және жеткізу, дер кезінде
ҚОРЫТЫНДЫ
Халықаралық еңбек ұйымының ұсынысы бойынша халықаралық қоғамдастық 28 сәуірде
Халықаралық еңбек ұйымының деректері бойынша әлемде жыл сайын 270
Олай болса, қорытындылай келе айтар болсақ, еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз
Статистикалық мәліметтерден көріп отырғанымыздай өндірістік жарақаттану деңгейі төмендеп келеді.
Алайда, қолданылып жатқан шараларға қарамастан, өндірістік жарақаттардың саны мен
Әсіресе, тау-кен металлургия кәсіпорындарындағы және құрылыс саласындағы жағдай ерекше
Олай болса, қауіпсіздік талаптарын қамтамасыз етуді бақылау міндеті жүктелген
Еңбекті қорғаудың тиімді жүйесін құру жөніндегі аса перспективалы және
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІ3ІМІ
1 Ажинурина Д. Еңбек ету бостандығы және оны
2 Азтаев Б. Государственная инспекция труда// Правовой вестник.- 2002.
-С.2
3 Армстронг М. Практика управления человеческими ресурсами / Пер.
под ред. С. К. Мордовина.- 8-е изд.- СПб.: Питер,
- 2005. - 28 сәуір. -Б. 3
4 Аттестация рабочих
труда.Практикум.-2000.-№.-С.5-19
5 Ахметов А. Еңбек құқығы: оқулық / А.
әдебиеті, 2005.- 406 б.Еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету - өзекті
Заман-Қазақстан. – 2006. – 28 сәуір. – Б. 6
6 Ашитов Б. Об объекте нарушения правил охраны труда
Фемида.- 2006. – N9.-0. 7-83. Көш көлікті болсын//Егемен Қазақстан.
7 Аяғанова А. Некоторые правовые аспекты охраны труда в
трудового права [Текст] / Аяганова А.// Фемида.- 2007. –
8 Әлеуметтік қолдау - айрықша міндет// Тарбағатай нұры.- 2004.
9 Гайнуллина Ф. Защита прав
органами государственной власти// Человек и труд.- 1995.-№10.-С.56-60
10 Гигиена труда: Гигиенические критерии оценки и классификация условий
труда по показателям вредности и
среды, тяжести и напряженности трудового процесса. Руководство Р 2.2.755-99//Охрана
11 Дорош Е. Еңбек қатынасындағы өзгерістер// Заң газеті.- 2005.
3
12 Закон РК «О безопасности и охране труда»// Казахстанская
- 28 февр.
13 Калашников А.Н. За
законодательных и иных нормативных и правовых актов по охране
Правовой вестник.- 2004. - N 8. - С. 13
14 Карагусова Г. (мин.труда и соцзащит).
охраной трудой на национальном уровне – настоятельное требование времени:Доклад
15 Карелов В. По проблемам производства и охраны труда:
произв.травматизме на предпр.обл.] // Рудный Алтай.- 1998.-24 марта
16 Карелов В. Тудиться без опасности// Рудный Алтай,- 2003.
17 Карменов К. К. Разработка демпфирующих рессорно-пружинных сталей для
уменьшения производственного шума в источнике возникновения [Текст]:
автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата технических
наук / К. К. Карменов.- Алматы, 2007.- 21с.
18 Клиновицкая В. Безопасный труд,
долголетие: [Об охране труда на предприятиях города]// Устинка.- 2001.-15
июня- С. 4
19 Конанбаев Н. Погибнуть на работе:
предпр.обл.в 1997г.]// Рудный Алтай.-1998.-20 янв.
20 Коржова Н. Государственная политика в области охраны труда//
труда.- 1999.-Ш.-С.З-8
21 Косарев А. Охрана труда в условиях рынка// Советы
сент.
22 Кузнецов Г. Кого же охраняет Закон «Об охране
правда.- 1997.-4сент.
23 Қазақстан Республикасының Конституциясы = Конституция Республики
Казахстан.- Алматы: Жеті жарғы, 2005.- 180 б.
24 Қазақстан тәуелсіздік жылдарында [Мәтін]: ақпараттық талдау
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі; А. Б.
25 Қарақұсова Г. Еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету - өзекті
Қазақстан.- 2004. - 28 сәуір. – Б. 3
26 Лисьева С. Трудиться, чтобы не повредиться, или вернуться
живым: [Об охране труда и производственном травматизме на предприятиях
области]// Деловой Усть-Каменогорск - 2000.-М5.-С.20-21
27 Манохина О.В. Условия труда на предприятиях ВКО// Статистический
пресс-бюллетень.- 2002. - N 2. - С. 163-170
28 Минченко В. Кого защищает инспектор труда?: [О деятельности
инспекторов труда] // Рудный Алтай.- 2002.-23 фев.-С.б
29 Мұқатай Ж. Мақсат-өндірістік жарақатқа жол бермеу // Дидар.-
19қаңтар.-б.2
30 Охрана труда// Юрист (Казахстан).- 2002. - N 3.
31 Охрана труда и техника безопасности
субъектовРеспублики Казахстан /Сост. В.И. Скала.- Алматы, 2002.-276
с.
32 Охрану труда – на должный уровень// Рауан –
февр.). – С. 1
33 Өскемен Титан-Магний комбинаты = АО Усть-Каменогорский Титано-
Магниевый комбинат [Мәтін]: 1965-2005.- Өскемен: УК ТМК, 2005.- 45
суретті
34 Сейсебаев К. К. Безопасность рудных шахт: [учебное пособие]
К. К.- Усть-Каменогорск: [б. и.], 2006.-160 с: ил.
35 Тоқпатаев У. Еңбекті қорғау және оның қауіпсіздігі –
мәселесі// Дидар.- 2003. – 17 мамыр . – Б.
36 Үншібаев Т. Еңбекті қорғау-ортақ мәселе// Заң және заман.-
Б.123-126
37 Шевченко В. Новое экологическое
- 2003. - 8 июля. - С. 2
ҚОСЫМША А
Кесте А - ҚР-сы еңбек және тұрғындарға әлеуметтік көмек
№
п/п
Көрсеткіш 2006 ж. 2005 ж.
Есеп кезеңі Жыл басында Есеп кезеңі Жыл
Мемлекеттік еңбек инспекциясының саны
41
40
Бақылауға алынған мекеме саны
22546
21725
Тексеру жүргізу тағайындалған аткілерді тіркеу саны
1395
1194
Тексерілгендердің саны
2358
2490
Сонымен бірге числе: Жоспар бойынша
958
964
Комплексті
52
124
Жоспардан тыс
1348
1402
Тіркелмей тексерілгендердің саны
963
1296
Сонымен бірге Бюджетті мекемелерде
13
235
Құқық қорғау органдарының қатысуымен
144
122
Шаруашылық субъектілерінің қатысуымен
574
665
Өзге де тексерулер
232
284
Анықталды/ бұзушылық түзетілді анықталды түзетілді анықталды түзетілді
17175 15982
20725 19360
Сонымен бірге Еңбек туралы заңнама:
7713 7251
9178 8723
Жеке еңбек шартын жасамай қызметкер еңбегін пайдалану саны(факт бойынша
363/
780 363/
780
597/
1071 597/
1071
Жеке еңбек шартын мазмұнына сәйкессіздігі
2410 2308
2985 2859
Заңсыз жеке еңбек шартын бұзу
108 104
68 62
Еңбек уақытының нормасы (нормадан тыс)
1276 1196
1443 1364
Еңбек демалысына шығу кезеңі
757 699
1022 954
Еңбекақыны төлеу
1189
1106
1431
1364
Тәртіпбұзушылық мөлшері
316 314
381 375
Ұжымдық шарт жағдайы
186 170
230 222
өзге де
1108 991
1021 943
Еңбекті қорғау заңнамасы, сонымен бірге:
9056 8332
11029 10182
Еңбекті қорғау қызметіне жауапты адамды тағайындау
476 454
831 782
Еңбекті қорғау мен техникак қауіпсіздігін қамтамасыз етудің құқықтық-нормативтік актілерімен
1368 1290
1576 1496
Қызметкерді еңбекті қорғауға даярлау мен оқыту
1510 1434
1746 1668
Медициналық тексерулер жүргізу
427 405
469 433
Қауіпсіз еңбек жағдайын қамтамасыз ету
2563 2415
3289 3085
Ұжымды арнайы киіммен қамтамасыз ету
1045 903
1198 1095
18 жасқа толмаған жасөспірімдер мен әйелдердің еңбегін қорғау
2 2
15 14
А кестенің жалғасы
Кәсіпорындарда болған сәтсіз жағдайларды дер кезінде айқындау мен тексеру
43 41
61 61
т.б.
1622 1388
1844 1548
Еңбекпен қамту заңнамасы
406 399
518 483
Еңбек мигранттарын тартудың заңға қайшы мәселелері, кездескен жайлар саны
25/66 25/66
49/
64 49/
64
Еңбек күшін пайдалануда ерекше жағдайдың жасалуы
4 4
1 -
т.б.
377 370
468 434
Жазылуларды беру
2943
3137
Сонымен бірге Еңбек туралы заңнама
1343
1394
Еңбекті қорғау заңнамасы
1382
1499
Еңбекпен қамтамасыз ету заңнамасы
208
244
Тоқтатылған жұмыс
293
428
Станок, машиндер мен құралдар
292
407
өндіріс объектілері
1
21
Босатылған лауазымды адамдардың саны
71
62
Құқыққорғау органдарына жіберілген істер саны
185
176
Қозғалған қылмыстық істердің саны
9
17
Сонымен бірге том числе: Еңбек туралы заңнама
0
-
Еңбекті қорғау заңнамасы
9
17
Еңбекпен қамтамасыз ету заңнамасы
0
-
Әкімшілік жауаптылық 795
784
Сонымен бірге том числе: Еңбек туралы заңнама
559
396
Еңбекті қорғау заңнамасы
191
345
Еңбекпен қамтамасыз ету заңнамасы
45
43
Салынған айыппұл
9158185
9574488
Салынған айыппұл
8060735
8483869
Сонымен біргев том числе: Еңбек туралы заңнама
3747375
4200788
Еңбекті қорғау заңнамасы
3698750
3257705
Еңбекпен қамтамасыз ету заңнамасы
614610
1044796
Қолдануға берілген өндіріс объектілерінің саны
52
51
Түскен арыздар мен өтініштің саны /Жауап берілді
1974 1974
1898 1898
в том числе: Еңбек туралы заңнама
1688 1688
1630 1630
Еңбекті қорғау заңнамасы
213 213
242 242
Еңбекпен қамтамасыз ету заңнамасы
73 73
26 26
Мекеме басшыларына ұйымдастырылған семинерлар саны
476
516
БАҚ- да жариялануы
157
161
Даярланған әдістемелік ұсыныстар
9
25
Қайтарылған актілердің саны
7
8
Оның ішінен жазылғаны
1
1
ҚОСЫМША Б
Кесте Б - Өндіріс жарақаттарының жағдайы туралы 2006
желтоқсан айларындағы есебі
№ Көрсеткіштер 2006 ж. 2005 ж.
Есеп кезеңі Жыл басынан Есеп кезеңі Жыл басынан
1.
Мекемеде жұмыс істеушілер саны
548135
592456
Оның ішінде әйелдер
211088
221184
2. Аса қауіпті және қатерлі еңбек жағдайында еңбек етушілер
69512
65830
Оның ішінде әйелдер
23477
22465
3. Мекемелерде болған сәтсіз жағдайлар
427
492
Оның ішінде әйелдер
13
8
4. Зардап шеккендер
445
506
Оның ішінде әйелдер
76
110
5
Өлімге душар болған адамдар саны
34
37
Оның ішінде әйелдер
4
4
6. Ауыр зардап шеккендер саны
45
50
Оның ішінде әйелдер
6
2
7. Топтық сәтсіз жағдайға душар болғандар саны
31
22
Өлімге душар болғандар саны
9
7
8 Топтық сәтсіз жағдайға душар болған әйелдер
8
6
Өлімге душар болғандар саны
1
2
9 Кәсіптік ауруға шалдыққандар саны (бірінші рет айқындалғандар)
200
155
10 15- 25 жасқа дейінгілер
88
84
26 -45 жасқа дейінгілер
207
237
46-63 жасқа дейінгілер
150
185
11 Мемлекеттік еңбек инспекторларының тексерілуімен айқындалған сәтсіз жайлар
190
172
Соның ішінде азаматтардан түскен
9
21
12 1000 жұмыс істеушілерге шаққандағы сәтсіз жайлар
0,76
0,85
13 1000 жұмыс уақытында өлімге душар болушылар
0,058
0,062
14 Түрлі оқиғалардан зардап шекшеккендер саны
31
50
15
Биіктен құлау
80
84
16
Технологиялық процестердің бұзылуы
56
106
17
Ғимараттардың бұзылуы
5
4
18
Жер мен тау жұмыстарын жүргізуде құлау
24
31
Б кестенің жалғасы
19 Сосудтар мен трубалардың қысымның салдарына
3
5
20
Өндіріс құрал-жабдықтарының жарақаттануы
5
11
21
Электр тоқтарының әсері
8
10
22
Ғимараттағы өрттер
-
3
23
Тірі организмге әсері
1
2
24
Зиянды заттардың әсері
6
9
25
Температураның әсері
10
14
26
Қрақшылық
11
15
27
Т.б.
205
162
28 Бақытсыз жағдайлар Көлік құралдарының нұсқауларын сақтау
28
43
29
Бұзылған машина, механизмдер мен құрал-жабдықтарды жұмысқа пайдалану
17
23
30
Техника қауіпсіздігіне жауапты қызметкердің болмауы
9
24
31
Қауіпсіз еңбек ету шараларыны оқытудың нашарлығы
78
100
32
Жеке қорғану құралдарын пайдаланбау мен олардың болмауы
26
36
33
Қатерлі жағдайда жұмыс жүргізу
12
25
34
Еңбекті қорғау мен еңбек қауіпсіздігін сақтауда бақылаудың жоқтығы
15
21
35
Өндірістің жұмысын жеткілікті ұйымдастырмау
83
89
36
Істелетін жұмыстың жоспарының жобасының болмауы мен технология және бағыттың,
7
4
37
Технологиялық процесстердің жеткіліксіздігі
7
7
38
Ғиматтар мен аулалардың қанағаттанарлықсыз техникалық жағдайы
1
1
66
70